Zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia powikłanie procesu zapalnego w obrębie tkanek twarzy i szyi

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia powikłanie procesu zapalnego w obrębie tkanek twarzy i szyi"

Transkrypt

1 Czas. Stomat., 2005, LVIII, 9 Zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia powikłanie procesu zapalnego w obrębie tkanek twarzy i szyi Descending necrotizing mediastinitis a complication of odontogenic infection Hubert Wanyura 1, Mariusz Chabowski 2, Renata Kuca 1, Artur Kamiński 1, Tadeusz M. Orłowski 2, Katarzyna Kowalska 1 Z I Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej IS AM w Warszawie 1 Kierownik: prof. dr hab. med. H. Wanyura Z Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie 2 Kierownik: prof. dr hab. med. T. M. Orłowski Streszczenie Zapalenie śródpiersia powstałe w wyniku szerzenia się infekcji z rejonu twarzy i szyi określa się zstępującym martwiczym zapaleniem śródpiersia. Może być ono rzadkim, lecz zagrażającym życiu powikłaniem zębopochodnego procesu zapalnego. Na przykładzie dwóch chorych leczonych w I Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej IS AM w Warszawie opisano zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia będące następstwem dynamicznie przebiegającej infekcji zębopochodnej w obrębie twarzy i szyi. Dzięki szybkiej i prawidłowej diagnostyce oraz radykalnej interdyscyplinarnej interwencji chirurgicznej, a także farmakoterapii o szerokim spektrum działania, leczenie było skuteczne i zakończyło się terapeutycznym sukcesem. Summary Descending necrotizing mediastinitis is the result of inflammation spreading from the face and neck area. It is a very rare but life-threatening complication of odontogenic infection. A characterization of descending necrotizing mediastinitis, resulting from a fast-spreading odontogenic infection in the head and neck area, has been described based on two cases of patients treated at the I Department of Maxillofacial Surgery, Medical University of Warsaw. Quick and accurate diagnosis and radical interdisciplinary surgical management, as well as wide range pharmacotherapy, allowed for effective and successful treatment. HASŁA INDEKSOWE: zapalenie zębopochodne, zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia KEYWORDS: odontogenic infection, descending necrotizing mediastinitis Ostry zębopochodny proces zapalny może być wynikiem zaostrzenia przewlekłego wytwórczego zapalenia ozębnej, zejściem ropnego zapalenia miazgi, jak również zgorzelinowego rozpadu miazgi zębowej. Przede wszystkim w dwóch ostatnich przypadkach, zaznacza się on gwałtownym i dynamicznym przebiegiem, gdyż patogenne drobnoustroje i produkowane przez nie toksyny, przenikając przez otwór wierzchołkowy, powodują reakcję w ozębnej, kości i okostnej (17). Budowa i uwarunkowania anatomiczne części twarzowej czaszki i szyi decydują o drodze rozprzestrzeniania się procesów zapalnych. Zapalenie z pierwotnego ogniska zlokalizowanego w obrębie twarzy i szyi, najczęściej szerzy się 658

2 2005, LVIII, 9 Zstępujące matrwicze zapalenie śródpiersia do okolicznych oraz odległych narządów przez ciągłość lub drogą naczyń krwionośnych i chłonnych (3, 5, 9, 10, 17, 18, 19). Proces zapalny z tej okolicy może także rozprzestrzeniać się za pośrednictwem osłonek nerwowych (3, 17). Ostre ropne zapalenia zębopochodne mogą powodować liczne powikłania miejscowe i ogólne. Nie tylko naciek zapalny, ropień, ropowica, lecz także nawet niewielkie okołozębowe ognisko zakażenia, może być źródłem procesów zapalnych tkanek miękkich, kości części twarzowej czaszki, zatok przynosowych, oczodołu i dalej zatoki jamistej, opon mózgowych oraz mózgu, śródpiersia, a także kanału kręgowego (3, 5, 7, 9, 10, 18, 19). Wymienione powikłania, groźne dla zdrowia, a nawet życia, są najczęściej wynikiem nieprawidłowego rozpoznania klinicznego, wdrożenia nieodpowiedniego leczenia bądź też depresji układu odpornościowego chorego (10, 16, 17). Miejscowe szerzenie się procesu zapalnego, a następnie jego uogólnienie w postaci posocznicy, posocznicoropnicy lub odległych ognisk ropnych może powodować trwałe kalectwo, a nawet zejście śmiertelne chorego. Prawidłowe rozpoznanie, wczesne ustalenie źródła infekcji oraz adekwatne do rozpoznania leczenie decydują o sukcesie terapeutycznym, czyli zdrowiu i życiu chorego. Zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia jako powikłanie ostrego zębopochodnego procesu zapalnego zilustrowano dwoma przykładami chorych hospitalizowanych w naszej klinice. Obserwacja 1 Chory lat 27 przyjęty do I Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej IS AM w Warszawie, w ramach ostrego dyżuru. Skierowany z Izby Przyjęć Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego, z powodu narastającego od około 2 dni obrzmienia w okolicy podbródkowej i obu okolic podżuchwowych, utrudnionego połykania oraz dolegliwości bólowych w klatce piersiowej promieniujących do prawej kończyny górnej. Chory podawał także uczucie duszności oraz ciasnoty w klatce piersiowej. Ciepłota ciała nie była podwyższona. Rentgenogram klatki piersiowej w fazie niepełnego wdechu wykazał miąższ płucny bez zagęszczeń ogniskowych, jamy opłucnowe wolne, serce niepowiększone. W zapisie EKG nie stwierdzono zmian patologicznych. Wyniki badań laboratoryjnych były następująco:wbc 16,5 G/l; RBC 4,46 T/l; HGB 8,7 mmol/l; HCT 0,417 l/l; PLT 252 G/l; Na 139 mmol/l; K 3,7 mmol/l; glukoza 6,41 mmol/l; czas protrombinowy 14,10 sek.; Wskaźnik Quicka 69,8%; INR 1,25; czas kaolinowo-kefalinowy 32,00 sek. Chirurg ogólny konsultujący chorego w Izbie Przyjęć Międzyleskiego Szpitala Specjalistycznego rozpoznał ropowicę twarzy i szyi oraz podejrzewał zapalenie śródpiersia. Po przyjęciu do I Kliniki Chirurgii Szczękowo- Twarzowej w badaniu klinicznym stwierdzono: chory w stanie ogólnym średnim, z zachowanym kontaktem logiczno-słownym. Budowa ciała prawidłowa. Czaszka średniomiarowa, opukowo niebolesna. Gałki oczne osadzone symetrycznie, ruchome prawidłowo we wszystkich kierunkach. Widzenie obuoczne prawidłowe. Źrenice równe z prawidłową reakcją na światło. Szyja symetryczna, ruchoma prawidłowo, gruczoł tarczowy niepowiększony. Skóra szyi oraz okolicy wcięcia mostka i dalej klatki piersiowej do wysokości IV międzyżebrza zaczerwieniona, o wzmożonym uciepleniu, z wyraźną bolesnością podczas badania. Klatka piersiowa wysklepiona symetrycznie, ruchomość oddechowa zachowana prawidłowo. Nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy symetryczny, prawidłowy. Czynność serca miarowa z tachykardią 136/min., tony serca głośne, dźwięczne, prawidłowo akcentowane. Tętno na tętnicach obwodowych zgodne z czynnością serca. Brzuch wysklepiony na poziomie klatki piersiowej, miękki, niebolesny, bez patologicznych oporów. Napięcie mięśniowe symetryczne, prawidłowe. Zewnątrzustnie; twarz asymetryczna, twarde i bolesne obrzmienie okolicy podbródkowej oraz 659

3 H. Wanyura i in. Czas. Stomat., obustronnie okolic podżuchwowych. Skóra nad wygórowaniem zaczerwieniona o wzmożonym uciepleniu. Węzły chłonne podżuchwowe niedostępne badaniu ze względu na obrzmienie i bolesność tej okolicy. Węzły chłonne szyjne i regionalne niewyczuwalne. Czynność nerwu VII obustronnie zachowana, symetryczna. Ujścia nerwu trójdzielnego uciskowo niebolesne. Ograniczone do 20 mm, bolesne odwodzenie żuchwy. Wewnątrzustnie; przedsionek jamy ustnej bez cech patologii. Liczne korzenie zębów z miazgą w stanie zgorzelinowego rozpadu; 37, 36, 47, 46, 24, 25, 26. Nieznacznie spłycone i bolesne dno jamy ustnej, błona śluzowa tej okolicy zaczerwieniona, tkliwa. Język ruchomy prawidłowo, symetryczny. Łuki podniebienne symetryczne, migdałki niepowiększone. Tylna ściana gardła zaczerwieniona, cieśń gardła symetryczna (badanie utrudnione ze względu na zmniejszoną amplitudę odwodzenia żuchwy). Przy przyjęciu do I Kliniki Chirurgii Szczękowo- Twarzowej wdrożono dożylne leczenie przeciwbakteryjne: Augmentin, Metronidazol, Lendacin. Ze względu na narastającą duszność w pozycji leżącej było niemożliwe wykonanie tomografii komputerowej klatki piersiowej. W trybie pilnym, w znieczuleniu miejscowym nacięto i zdrenowano ropowicę twarzy oraz usunięto korzenie zębów 46, 47. Z treści ropnej pobrano wymaz do badania bakteriologicznego. Wykonano badanie USG szyi oraz ECHO serca, na podstawie, którego stwierdzono zapalenie mięśnia sercowego. Wyniki badań bakteriologicznych z treści ropnej i krwi chorego były negatywne. W wyniku narastającej niewydolności oddechowo-krążeniowej, po konsultacji anestezjologicznej przeniesiono chorego do Oddziału Intensywnej Terapii. Podczas pobytu w OIT chory z objawami posocznicy, niewydolny krążeniowo i oddechowo, wymagał spontanicznej okresowo wymuszonej wentylacji mechanicznej (SIMV), antybiotykoterapii o szerokim spektrum (Tienam, Zivoxid), leczenia przeciwgrzybiczego, przeciwwirusowego oraz przeciwkrzepliwego. Wykonana tomografia komputerowa klatki piersiowej wykazała obecność pęcherzyków gazu w śródpiersiu górnym i przednim, a także obecność zbiornika płynu w śródpiersiu oraz w prawej jamie opłucnowej. W znieczuleniu miejscowym wykonano drenaż opłucnej po stronie prawej uzyskując surowiczo-krwisty płyn. Po wyprowadzeniu z sepsy i uzyskaniu stabilnego stanu ogólnego, chorego przeniesiono do Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie. Ponownie wykonana tomografia komputerowa klatki piersiowej ujawniła pogrubienie tkanek miękkich śródpiersia, po stronie prawej długi otorbiony zbiornik płynu rozpoczynający się na szyi, położony przytchawiczo, zatchawiczo oraz okołoprzełykowo. Przestrzeń płynowa widoczna była również przy pniu ramienno-głowowym. Całość obrazu wskazywała na zapalenie śródpiersia. Obecna była również niewielka ilość płynu w worku osierdziowym oraz płynu w obu jamach opłucnowych u uciskającego miąższ płucny dolnych płatów, poza tym w płucach nie stwierdzono nieprawidłowych zagęszczeń (ryc. 1). W trybie planowym, w znieczuleniu ogólnym, u chorego wykonano prawostronną wideotorakoskopię, podczas której nacięto tylno-górne śródpiersie i ewakuowano treść ropną. Jamę opłucnową i śródpiersie przepłukano roztworem betadyny, a następnie zdrenowano. Badanie mikrobiologiczne płynu ze śródpiersia oraz opłucnej prawej nie wykazało obecności drobnoustrojów. Po interwencji chirurgicznej nadal kontynuowano antybiotykoterapię o szerokim spektrum (Biotraxone, Amikin, Metronidazol). Chory wymagał również przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych ze względu na utrzymującą się niedokrwistość. Postępująca poprawa stanu ogólnego wskazywała na opanowanie i w konsekwencji wycofanie się stanu zapalnego ze śródpiersia. Hospitalizacja i leczenie w Klinice Chirurgii zakończyły się sukcesem. Chory w stanie ogólnym dobrym został wypisany domu. 660

4 2005, LVIII, 9 Zstępujące matrwicze zapalenie śródpiersia Ryc. 1. Skan TK klatki piersiowej chorego lat 27 (obserwacja 1). Widoczne pogrubienie tkanek miękkich śródpiersia. W śródpiersiu po prawej stronie długi otorbiony zbiornik płynu rozpoczynający się na szyi, położony przytchawiczo, zatchawiczo oraz okołoprzełykowo. Przestrzeń płynowa widoczna jest również przy pniu ramienno-głowowym. Całość wskazuje na zapalenie śródpiersia; niewielka ilość płynu w worku osierdziowym, płyn w obu jamach opłucnowych uciskający miąższ płucny dolnych płatów; poza tym płuca bez nieprawidłowych zagęszczeń (obraz na poziomie otworu szyjnego górnego Th1). Obserwacja 2 Chory lat 43 przyjęty do I Kliniki Chirurgii Szczękowo-Twarzowej IS AM w Warszawie w trybie ostrodyżurowym. Przewieziony karetką Pogotowia Ratunkowego z Izby Przyjęć Szpitala Bródnowskiego z powodu narastającego od około 3 dni bolesnego obrzmienia okolicy lewego kąta żuchwy oraz utrudnionego odwodzenia żuchwy. W wywiadzie ogólnym, od 2000 roku chory leczony z powodu encefalopatii pourazowej będącej skutkiem wypadku komunikacyjnego w przeszłości. Negował obciążenia ze strony innych układów i narządów. W wywiadzie choroba alkoholowa w przeszłości. W badaniu klinicznym stwierdzono: chory przytomny w stanie ogólnym dość dobrym, z zachowanym kontaktem logiczno-słownym. Brak zborności ruchów, ruchy mimowolne, niekontrolowane kończynami górnymi i dolnymi. Budowa ciała prawidłowa. Czaszka średniomiarowa, opukowo niebolesna. Gałki oczne osadzone symetrycznie, o prawidłowej ruchomości we wszystkich kierunkach, bez zaburzeń widzenia obuocznego. Źrenice równe z prawidłową reakcją na światło. Szyja symetryczna, prawidłowo ruchoma, gruczoł tarczowy niepowiększony. Klatka piersiowa wysklepiona symetrycznie, prawidłowa ruchomość oddechowa. Nad polami płucnymi szmer oddechowy pęcherzykowy symetryczny, prawidłowy. Okolica przedsercowa niezmieniona. Czynność serca miarowa 78/min. Tony serca głośne, dźwięczne, prawidłowo akcentowane. Tętno na obwodzie zgodne z czynnością serca. Brzuch wysklepiony poniżej poziomu klatki piersiowej, niebolesny podczas badania, 661

5 H. Wanyura i in. Czas. Stomat., miękki, bez patologicznych oporów. Napięcie mięśniowe symetryczne. Zewnątrzustnie, zaburzona symetria twarzy, bolesne i twarde obrzmienie w okolicy lewego kąta żuchwy, skóra tej okolicy zaczerwieniona, napięta, tkliwa o wzmożonym uciepleniu. Węzły chłonne podżuchwowe obustronnie powiększone. Szyjne i regionalne niewyczuwalne. Czynność nerwu VII symetrycznie zachowana. Ujścia nerwu trójdzielnego uciskowo niebolesne. Bolesne i ograniczone na 15 mm odwodzenie żuchwy. Badanie wewnątrzustne utrudnione z powodu małej amplitudy odwodzenia żuchwy. Przedsionek i jama ustna właściwa bez cech patologii. Język i dno jamy ustnej prawidłowe, liczne braki zębowe. Zęby 34, 37 z miazgą w stanie zgorzelinowego rozpadu. Rozpoznano ropień przestrzeni podżuchwowej lewej. W ramach ostrego dyżuru u chorego w znieczuleniu ogólnym dożylnym nacięto zewnątrzustnie i zdrenowano ropień przestrzeni podżuchwowej lewej. Włączono dożylne leczenie przeciwbakteryjne: Augmentin, Metronidazol. Zlecono badania laboratoryjne, wykonano diagnostykę radiologiczną oraz EKG. Chorego konsultowano neurologicznie. Rozpoznano pląsawicę Huntingtona, zalecono Haloperidol. Ze względu na stan neurologiczny chorego zaplanowano sanację jamy ustnej w znieczuleniu ogólnym. Stan miejscowy chorego po wdrożonym leczeniu wyraźnie się poprawiał. Wyniki badań laboratoryjnych przedstawiały się następująco: WBC 16,6 G/l; RBC 3,61 T/l; HGB 112,0 g/l; HCT 0,317 L/L; PLT 489,0 G/l; Na 143,0 mmol/l; K 4,5 mmol/l; glukoza 94 mg/dl; czas protrombinowy 15,50 sek; Wskaźnik Quicka 78,06 %; INR 1,30; czas kaolinowo-kefalinowy 35,0 sek. Jednak chory nie wyraził zgody na dalsze leczenie chirurgiczne. W siódmej dobie hospitalizacji, podczas badania stwierdzono naciek zapalny szyi w okolicy wcięcia mostka z cechami chełbotania. Zdecydowano o natychmiastowej interwencji chirurgicznej, po zgodzie chorego na proponowany zabieg. W znieczuleniu ogólnym dotchawiczym z intubacją przez nos wykonano kilkakrotne nacięcia i drenaż szyi uzyskując wyciek treści ropnej. Wykonano rewizję trzonu żuchwy po stronie lewej oraz usunięto zęby z miazgą w stanie rozpadu zgorzelinowego: 34, 37, 16. Podczas zabiegu pobrano wydzielinę ropną z szyi, a także krew na posiew. W wykonanym rentgenogramie klatki piersiowej objawy poszerzonego cienia śródpiersia górnego. W trybie natychmiastowym zlecono tomografię komputerową klatki piersiowej. Obraz TK odpowiadał zapaleniu śródpiersia górnego, przedniego i tylnego (obecność gazu i płynu w śródpiersiu od wcięcia mostka do przepony). Bezpośrednio po zabiegu nacięcia i drenażu ropowicy szyi chorego konsultował chirurg ogólny. Zmieniono farmakoterapię dożylną, odstawiono Augmentin, włączono Zinacef i Dalacin C. Chorego zacewnikowano i zlecono bilans płynów, kontrolę RR i HR. Chory podawał ustąpienie dolegliwości bólowych i poprawę ogólnego samopoczucia. Z posiewu wyhodowano Enterobacter cloacae, Morganella morganii. Wynik posiewu z krwi był negatywny. Następnego dnia po konsultacji torakochirurgicznej chorego przeniesiono do Kliniki Chirurgii Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w celu dalszego leczenia. Po przyjęciu do Kliniki Chirurgii chory był przytomny, w kontakcie logicznym, pobudzony ruchowo. W kolejnym badaniu TK klatki piersiowej uwidoczniono poszerzenie śródpiersia górnego z kolekcjami pęcherzyków gazu i płynu, które otaczały przełyk i tchawicę aż do okolicy nadprzeponowej bez dużych zbiorników płynu (ryc. 2a, b). Wynik badania w kierunku wirusa HIV był negatywny. W trybie pilnym wykonano torakotomię prawostronną. Śródoperacyjnie stwierdzono podminowanie ropne śródpiersia górnego i przedniego, płyn odczynowy w jamie opłucnowej i osierdziu. Zdrenowano zbiorniki ropne w śródpiersiu, przepłukano jamę opłucnową betadyną oraz wykonano okienkowanie worka osierdziowego. Z posiewu materiału operacyjnego nie wyhodowano patogenów. 662

6 2005, LVIII, 9 Zstępujące matrwicze zapalenie śródpiersia Ryc. 2. Skan TK klatki piersiowej 43-letniego chorego (obserwacja 2). Widoczne znaczne poszerzenie śródpiersia o zatartym zarysie zlewające się z zarysem naczyń i obecnością powietrza w jego obrębie; a obraz TK klp na poziomie otworu szyjnego górnego poziom Th1 (apertura thoracis superior); b obraz TK klp na poziomie Th3. Po zabiegu chory w stanie ogólnym bardzo ciężkim, bez kontaktu, okresowo pobudzony psychoruchowo przeniesiony do Oddziału Intensywnej Terapii. Z uwagi na objawy neurologiczne w II dobie po zabiegu wykonano TK głowy nie stwierdzając patologii. Podczas pobytu w OIT chory wymagał wentylacji mechanicznej w układzie SIMV, anty- 663

7 H. Wanyura i in. Czas. Stomat., biotykoterapii o szerokim spektrum (Meronem, Amikin, Pseudovac), leczenia przeciwgrzybiczego i przeciwwirusowego. Zastosowano także profilaktykę przeciwzakrzepową. W ósmej dobie hospitalizacji wykonano tracheotomię oraz gastrostomię przeskórną (PEG). Chory był odżywiany pozajelitowo i dojelitowo. Sukcesywnie powracały prawidłowe czynności życiowe chorego. W posiewie wymazu materiału ropnego ze śródpiersia oraz wydzieliny z drzewa oskrzelowego wyhodowano: Pseudomonas aeruginosa i Enterobacter cloacae. Po skojarzonym leczeniu stan chorego ulegał stopniowej poprawie. Po 33 dniach, chory w stanie ogólnym i miejscowym dobrym został wypisany do domu. Omówienie i dyskusja Ostrym zapaleniem śródpiersia nazywamy rzadką, zagrażającą życiu, infekcję spowodowaną głównie spontanicznym (zespół Boerhaave) lub mechanicznym (jatrogennym) uszkodzeniem przełyku bądź też zakażeniem rany chirurgicznej po zabiegu kardiochirurgicznym sternotomia (16). W ostatnich latach mechaniczne perforacje przełyku występują znacznie rzadziej, dzięki wprowadzeniu giętkich fiberoezofagoskopów. Do innych, rzadszych przyczyn zapalenia śródpiersia zaliczamy: zapalenie płuc, ropień płuc, ropniak opłucnej, penetrujące urazy oraz powikłania zakażeń nosogardzieli, jamy ustnej, ropnia okołomigdałkowego (angina Ludwiga) lub pozagardłowego (8). Zapalenie śródpiersia powstałe w wyniku szerzenia się infekcji z rejonu twarzy i szyi nazywamy zstępującym martwiczym zapaleniem śródpiersia (descending necrotizing mediastinitis DNM). Po raz pierwszy przypadek takiego zapalenia opisał Pearse w 1938 roku (12). W pierwszej połowie XX w. śmiertelność z powodu zapalenia śródpiersia wynosiła około 40-50%. Obecnie wynosi ona około 20%, głównie dzięki zastosowaniu antybiotykoterapii o szerokim spektrum i nowoczesnych metod chirurgicznych (2, 7, 11, 13). Głównymi przyczynami zgonu są: zespół błon szklistych u dorosłych (ARDS), zapalenie lub tamponada osierdzia, ropniak opłucnej, wstrząs septyczny bądź hypowolemiczny na skutek masywnego krwotoku lub odwodnienia (4, 8, 12). Schorzenie to najczęściej występuje u mężczyzn w wieku lat (7). Do czynników sprzyjających rozwojowi choroby zaliczamy: niedożywienie, cukrzycę, alkoholizm, narkomanię oraz immunosupresję (16). Inne postaci zapalenia śródpiersia; ziarniniakowe i zaciskające są rzadko spotykane (14). Ziarniniakowata postać występuje najczęściej w przebiegu gruźlicy lub histoplazmozy płuc. Postać zaciskająca, o zróżnicowanej manifestacji klinicznej, polega na włóknieniu śródpiersia, które zwykle towarzyszy również histoplazmozie. Lepsze rokowanie dotyczy przypadków włóknienia górnego śródpiersia (zespół żyły głównej górnej), gorsze dolnego (nadciśnienie płucne). W anamnezie chorych z DNM stwierdza się bolesność w klatce piersiowej i duszność. Badaniem fizykalnym najczęściej występuje: gorączka, tachykardia, tachypnoe, hypotonia, obrzmienie szyi i klatki piersiowej z palpacyjnie wyczuwalnym trzeszczeniem (emphysema subcutaneum) i niekiedy zaburzenia świadomości (11). Należy podkreślić, że nierozpoznane i nieleczone ostre zapalenie śródpiersia prowadzi do posocznicy i zgonu chorego (12). W badaniach laboratoryjnych stwierdza się cechy niewydolności nerek, hypoalbuminemię, umiarkowaną leukocytozę z neutrofilią (15). Zalecanymi badaniami dodatkowymi są TK szyi i klatki piersiowej, bronchoskopia oraz gastrofiberoskopia (6). W obrazie tomograficznym zazwyczaj jest widoczne poszerzenie górnego śródpiersia, obecność ropni śródpiersia lub nieotorbionych zbiorników płynu w tkankach miękkich szyi i śródpiersia z pęcherzykami gazu (1, 11). Według Endo i wsp. (1) DNM w TK klasyfikuje się jako rozlane i ograniczone. Typ zlokalizowany (typ I) dotyczy górnego śródpiersia (powyżej Th4 lub rozwidlenia tchawicy). Typ 664

8 2005, LVIII, 9 Zstępujące matrwicze zapalenie śródpiersia rozlany (stanowiący około 70% przypadków) dzieli się na 2 podtypy: IIA obejmuje wyłącznie śródpiersie dolne przednie, zaś IIB śródpiersie dolne przednie i tylne (12). Estrera w 1983 roku sformułował 4 kryteria rozpoznania DNM: obecność objawów klinicznych ostrej infekcji gardła, obraz radiologiczny typowy dla zapalenia śródpiersia, stwierdzenie martwiczego zapalenia śródpiersia podczas operacji lub w materiale sekcyjnym oraz wykazanie związku przyczynowo-skutkowego miedzy infekcją gardła a zapaleniem śródpiersia (1, 2, 12, 16). Leczenie DNM obejmuje postępowanie chirurgiczne i zachowawcze (antybiotykoterapia, drenaż, intensywną terapię). Leczenie chirurgiczne zależy bezpośrednio od typu DNM wg klasyfikacji Endo. W przypadku typu I leczeniem z wyboru jest drenaż z dostępu szyjnego, podtypu IIA natomiast wymaga zazwyczaj drenażu z dostępu podmostkowego (6, 13). W podtypie IIB niezbędne jest wykonanie pilnej torakotomii, podczas której należy zeszyć ewentualną perforację przełyku, usunąć treść ropną i martwicze tkanki (debridement) oraz zdrenować jamę opłucnową (13, 16). Niektórzy autorzy proponują również dostęp torakoskopowy jako mniej inwazyjny dla chorego (6). We wszystkich przypadkach podstawowe znaczenie odgrywa intensywna terapia (właściwe nawodnienie, żywienie parenetralne, mechaniczna wentylacja, przetoczenie masy erytrocytarnej i antybiotykoterapia). W opisywanych przypadkach zapalenie śródpiersia powstało jako następstwo nieleczonego ostrego ropnego zębopochodnego procesu zapalnego. W badaniu TK klatki piersiowej stwierdzono poszerzenie śródpiersia z płynem i pęcherzykami gazu, sugerujące zstępujące martwicze zapalenie śródpiersia. W analizie porównawczej obu przypadków na uwagę zasługuje przede wszystkim metoda zastosowanego leczenia chirurgicznego. O ile w pierwszym przypadku ograniczenie procesu zapalnego wyłącznie do jednego, dobrze ograniczonego zbiornika płynowego w śródpiersiu tylnym, pozwoliło na wykonanie zabiegu oszczędzającego, jakim jest wideotorakoskopia, o tyle u drugiego chorego, rozległość procesu ropnego (opłucna, osierdzie, śródpiersie przednie i tylne) wymagała klasycznego otwarcia klatki piersiowej, czyli torakotomii. Posocznice pochodzenia zębowego i ustno- -gardłowego są uważane za pierwotne źródło infekcji przerzutowych i wykazują również szczególne powinowactwo do układu nerwowego (9, 10, 18, 19, 20). Zęby z miazgą w stanie zgorzelinowego rozpadu, leczone endodontycznie, ze zmianami okołowierzchołkowymi oraz patologiczne kieszonki dziąsłowe, mogą być przyczyną bakteriemi, zapalenia wsierdzia, ropni mózgu, zapalenia śródpiersia, anginy Ludwiga, a także innych powikłań ogólnych, stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia chorego (8, 10, 18, 20, 21). Stąd należy podkreślić, że w poszukiwaniu ognisk pierwotnych jest niezbędne badanie stomatologiczne oraz diagnostyka obrazowa układu stomatognatycznego (10, 17, 20). W celu wyeliminowania ryzyka ciężkich powikłań jest absolutnie niezbędne wczesne i prawidłowe rozpoznanie, wykonanie sanacji jamy ustnej, nacięcie i drenaż nacieku ropnego oraz dożylna antybiotykoterapia o szerokim spektrum, a ostatecznie, po ustaleniu antybiogramu, dożylna antybiotykoterapia celowana. Najważniejsza jest jednak profilaktyka zdrowia jamy ustnej i rozpowszechniona edukacja prozdrowotna. Piśmiennictwo 1. Akman C., Ayarcan Y., Bozkurt K., Tutluoglu B., Yaman M.: Descending necrotizing mediastinitis: a case report. Eur. J. Radiol., 2004, 49, Casanova J., Bastos P., Barreiros F., Gomes M. R.: Descending necrotizing mediastinitis-successful treatment using a radical approach. Eur. J. Cardiothorac. Surg., 1997, 12, Haug R., Hoffman M.J., Indresano T.: An epidemiologic and anatomic surrey of odontogenic infections. J. Oral Maxillofac. Surg., 1991, 49, Hirai S., Hamanaka Y., Mitsui N., Isaka M., Mizukami T.: Surgical treatment of virulent descending necrotizing mediastinitis. Ann. Thorac. Cardiovasc. Surg., 2004, 10, Ilewicz L., Ciechocińska J., Chruściel H.: Zależność między ogniskami I i II 665

9 H. Wanyura i in. Czas. Stomat., rzędu w jamie ustnej a niektórymi chorobami oczu. Czas. Stomat., 1990, XLIII, 9, Isowa N., Yamada T., Kijima T., Hasegawa K., Chihara K.: Successful thoracoscopic debridement of descending necrotizing mediastinitis. Ann. Thorac. Surg., 2004, 77, Izadi K., Lazow S. K., Berger J. R.: Mediastinitis secondary to an odontogenic infection. A case report. N Y State Dent. J., 2003, 69, Kiernan P. D., Hernandez A., Byrne W. D., Bloom R., Dicicco B., Hetrick V., Graling P., Vaughan B.: Descending cervical mediastinitis. Ann. Thorac. Surg., 1998, 65, Larkin E. B., Scott S. D.: Przerzutowy ropień okołokręgowy i porażenie kończyn dolnych w następstwie ekstrakcji zębów. Przypomnienie poważnych następstw infekcji w jamie ustnej. Magazyn Stomat., 1995, 2, Łangowska-Adamczyk H., Mazur-Psonka L., Kubarek M., Adamczyk W.: Ropień przerzutowy pochodzenia zębowego w kanale kręgowym. Czas. Stomat., 2001, LIV, 11, Marty-Ane Ch., Berthet J., Alric P., Pegis J. D., Rouviere P., Mary H.: Management of descending necrotizing mediastinitis: an aggressive treatment for an aggressive disease. Ann. Thorac. Surg., 1999, 68, Mihos P., Potaris K., Gakidis I., Papadakis D., Rallis G.: Management of descending necrotizing mediastinitis. J. Oral Maxillofac. Surg., 2004, 62, Nakamori Y., Fujimi S., Ogura H., Kuwagata Y., Tanaka H., Shimazu T., Ueda T., Sugimoto H.: Conventional open surgery versus percutaneous catheter drainage in the treatment of cervical necrotizing fasciitis and descending necrotizing mediastinitis. AJR., 2004, 182, Nelems B.: Infections, red. Pearson F. G.: Thoracic surgery, Churchil Livingstone. New York, 1995, Ris H., Banic A., Furrer M., Caversaccio M., Cerny A., Zbaren P.: Descending necrotizing mediastinitis: surgical treatment via clamshell approach. Ann. Thorac. Surg., 1996, 62, Sancho L. M. M., Minmoto H., Fernandez A., Sennes L. U., Jatene F. B.: Descending necrotizing mediastinitis: a retrospective surgical experience. Eur. J. Cardiothorac. Surg., 1999, 16, Semadeni-Konopacka I.: Postępowanie z zębem przyczynowym w ostrych sprawach okołoszczękowych i zapaleniach kości. Czas. Stomat., 1978, XII, Schuman N. J., Turner J. E.: Ropień mózgu a stomatologia. Przegląd piśmiennictwa. Quintessence, 1994, II, 10, Szymaniak E.: Zębopochodne zakażenie ogniskowe. BS 8. PZWL, Warszawa Teichmann G., Schippers G. G., Ruckert A., Hildebrandt G.: Czy zębopochodny ropień mózgu jest rzadko spotykanym powikłaniem? Magazyn Stomat., 1995, 6, Wong T. Y.: A nationwide surrey of deths from oral and maxillofacial infections. J. Oral Maxillofac. Surg., 1999, 57, Otrzymano dnia: 29.IV.2005 r. Adres autorów: Warszawa, ul. Nowogrodzka kcst@kcs.amwaw.edu.pl 666

KATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ

KATEDRA CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ I SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ ZAKŁAD CHIRURGII STOMATOLOGICZNEJ DLA STUDENTÓW III ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII SEMESTR VI (LETNI) 1. Zapoznanie z organizacją Katedry, w szczególności z organizacją Zakładu Chirurgii Stomatologicznej. Powiązania chirurgii stomatologicznej

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta: PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY

Imię i nazwisko Pacjenta: PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury

Bardziej szczegółowo

Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii

Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Michał Pasierbek, Andrzej Grabowski, Filip Achtelik, Wojciech Korlacki Ropniak opłucnej czy gruźliczy wysięk opłucnowy? - Rola torakoskopii Klinika Chirurgii Wad Rozwojowych Dzieci i Traumatologii w Zabrzu

Bardziej szczegółowo

TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII

TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII Prof. nadzw. dr hab. med. Marek Jemielity Klinika Kardiochirurgii UM w Poznaniu Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA W KARDIOCHIRURGII

Bardziej szczegółowo

Zstępujące, martwicze zapalenie śródpiersia pochodzenia zębowego

Zstępujące, martwicze zapalenie śródpiersia pochodzenia zębowego Czas. Stomatol., 2007, LX, 7, 456-465 2007 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Zstępujące, martwicze zapalenie śródpiersia pochodzenia zębowego Odontogenic descending necrotizing mediastinitis

Bardziej szczegółowo

Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej

Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Moje dziecko czeka TORAKOTOMIA - zabieg operacyjny klatki piersiowej Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie nowotwory narządu ruchu dają przerzuty, są płuca Część zmian stwierdzanych w płucach będzie wymagała

Bardziej szczegółowo

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA 2015-04-23 Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne

Bardziej szczegółowo

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ W 25 % są przyczyną zgonów MECHANIZM URAZU Bezpośrednie (przenikające, tępe, miażdżące) Pośrednie (deceleracja, podmuch) Najczęściej bez widocznych uszkodzeń

Bardziej szczegółowo

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Anna Durka. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Anna Durka Zastosowanie aktywowanego białka C (Xigris) u pacjentów leczonych z powodu ciężkiej sepsy w II Zakladzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii USK nr 2 im. WAM w Łodzi. Opiekun pracy: Dr n. med.

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii 1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy

Bardziej szczegółowo

Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania

Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Zdjęcie rentgenowskie oraz tomografia komputerowa u chorych z mechanicznym wspomaganiem oddychania Jan Głowacki Współcześnie stosowane metody w diagnostyce chorób KLP: -zdjęcie sumacyjne P-A i boczne -zdjęcie

Bardziej szczegółowo

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi

Lp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6

Bardziej szczegółowo

Protokół sekcji makroskopowej mózgu Nr

Protokół sekcji makroskopowej mózgu Nr Protokół sekcji makroskopowej mózgu Nr Przekroje przez półkule tu płaszczyźnie czołowej Pień Móżdżek Rdzeń Rozpoznanie makroskopowe Obducent Skrócony odpis historii choroby Chory ur 15.07.1955 r. w Warszawie

Bardziej szczegółowo

ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO

ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO M.Murawski, M.Królak, L.Komasara, P.Czauderna ROPNIAKI OPŁUCNEJ LECZONE TORAKOSKOPOWO Klinika Chirurgii Dziecięcej Akademii Medycznej w Gdańsku Kierownik Kliniki: dr hab. med. Piotr Czauderna DEFINICJA

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ CHIRURGII URAZOWO-ORTOPEDYCZNEJ Kod usługi Nazwa usługi A01 ZABIEGI WEWNĄTRZCZASZKOWE Z POWODU POWAŻNEGO 5.51.01.0001001 URAZU

Bardziej szczegółowo

57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego

57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH

CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH CHIRURGICZNE LECZENIE ZWĘŻEŃ TĘTNIC SZYJNYCH KATEDRA I KLINIKA CHIRURGII NACZYŃ I ANGIOLOGII AKADEMII MEDYCZNEJ W LUBLINIE Kierownik: Dr hab.n. med. Jacek Wroński UDROŻNIENIE T. SZYJNEJ WEWNĘTRZNEJ WSKAZANIA

Bardziej szczegółowo

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA

Definicja INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA INFEKCYJNE ZAPALENIE WSIERDZIA II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Definicja Wewnątrznaczyniowe zakażenie obejmujące struktury serca (np. zastawki, wsierdzie komór i przedsionków), duże naczynia krwionośne

Bardziej szczegółowo

1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne.

1. Protezowanie aparatami (przewodnictwo powietrzne i kostne). 2. Ćwiczenia logopedyczne. 2. Implantacje mikroelektrod do ślimaka przekazywanie odpowiednio dobranych sygnałów elektrycznych do receptorów w sposób sterowany komputerem. Rehabilitacja w uszkodzeniach słuchu: 1. Protezowanie aparatami

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:..

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:.. PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

Choroby osierdzia 2010. Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO

Choroby osierdzia 2010. Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO Choroby osierdzia 2010 Ostre zapalenia osierdzia OZO Płyn w osierdziu ropne zapalenie osierdzia RZO Klasyczne kryteria rozpoznania OZO (2 z trzech) Typowy ból w klatce piersiowej swoisty szmer tarcia osierdzia

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku

Bardziej szczegółowo

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą

Bardziej szczegółowo

Odma opłucnowa lewostronna jako pierwszy objaw zapalenia śródpiersia

Odma opłucnowa lewostronna jako pierwszy objaw zapalenia śródpiersia PrzypadkiMedyczne.pl, e-issn 2084 2708, 2013; 42:180 184 Publikacja dofinansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego PrzypadkiMedyczne.pl Wydawnictwo COMVIDEO Otrzymano: 21 01 2013 Akceptowano:

Bardziej szczegółowo

HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0

HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS Jacek Juszczyk 0 HIV/AIDS/Polska Od 1985 r. 16 tys. zakażeń HIV (co 4-ta osoba - kobieta) Rzeczywista ciemna liczba: 25 30 tysięcy AIDS rozpoznano u ~ 2500 osób Zakażenie HIV (także już z AIDS)

Bardziej szczegółowo

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM

Ból w klatce piersiowej. Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Ból w klatce piersiowej Klinika Hipertensjologii i Chorób Wewnętrznych PUM Patomechanizm i przyczyny Źródłem bólu mogą być wszystkie struktury klatki piersiowej, z wyjątkiem miąższu płucnego: 1) serce

Bardziej szczegółowo

Oddział Pediatryczny - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju

Oddział Pediatryczny - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Nazwa świadczenia A59 bóle głowy A87b inne choroby układu nerwowego < 18 r.ż. C56 poważne choroby gardła, uszu i nosa C57 inne choroby gardła, uszu i nosa C56b poważne choroby gardła, uszu i nosa < 18

Bardziej szczegółowo

HISTORIA CHOROBY. Nazwisko... Imię... Adres... Adres rodziny chorego lub opiekuna:

HISTORIA CHOROBY. Nazwisko... Imię... Adres... Adres rodziny chorego lub opiekuna: Pieczęć oddziału Nr ks. gł..../... HISTORIA CHOROBY Nr ks. oddz.... kod Oddziału... Nazwisko... Imię... Adres... urodzenia Płeć: K M PESEL Adres rodziny chorego lub opiekuna:...... Ubezpieczony: ZUS; KRUS;

Bardziej szczegółowo

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)

UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko) UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej

Bardziej szczegółowo

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II

Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Dr n. med. Anna Prokop-Staszecka Dyrektor Krakowskiego Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II Przewodnicząca Komisji Ekologii i Ochrony Powietrza Rady Miasta Krakowa Schorzenia dolnych dróg oddechowych

Bardziej szczegółowo

Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa

Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki. Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Urologiczne leczenie paliatywne zaawansowanych raków nerki Dr n. med. Roman Sosnowski Klinika Nowotworów Układu Moczowego, COI, Warszawa Nefrektomia Nefrektomia jest metodą umożliwiającą całkowite wyleczenie

Bardziej szczegółowo

Rozdział 3. Ograniczenia i połączenia dołów i przestrzeni czaszki Rozdział 4. Mięśnie i powięzie głowy, szyi i karku

Rozdział 3. Ograniczenia i połączenia dołów i przestrzeni czaszki Rozdział 4. Mięśnie i powięzie głowy, szyi i karku Spis treści 7 Spis treści Rozdział 1. Okolice głowy, szyi i karku... 13 Rozdział 2. Kościec głowy i szyi... 23 2.1. Kościec głowy... 23 2.1.1. Czaszka mózgowa... 23 2.1.1.1. Ściana przednia... 23 2.1.1.2.

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Chirurgia i onkologia 2/2 Kod NKO(nz)ChirOnk modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Nazwa modułu I nforma cje ogólne Chirurgia i onkologia 2/2 Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins

Spis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI. 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10

SPIS TREŚCI. 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie Jerzy Kołodziej... 9 2. Epidemiologia obrażeń klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 10 3. Algorytm postępowania w obrażeniach klatki piersiowej Jerzy Kołodziej... 13 4. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

CENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK

CENNIK PROCEDUR MEDYCZNYCH WYKONYWANYCH W PRACOWNI ULTRASONOGRAFII ŚWIĘTOKRZYSKIEGO CENTRUM ONKOLOGII W KIELCACH NA 2019 ROK 1 USG tarczycy 60,00 2 USG piersi 90,00 3 USG worka mosznowego 70,00 4 USG dołów pachowych, nad i podobojczykowych 60,00 5 USG jam opłucnych i worka osierdziowego 60,00 6 USG blizn pooperacyjnych 60,00

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY

DZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE KIERUNEK LEKARSKO-DENTYSTYCZNY DZIENNIK PRKTYK PRKTYCZNE NUCZNIE KLINICZNE KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY DZIENNIK PRKTYK kierunek lekarsko-dentystyczny Imię i nazwisko studenta PESEL Numer albumu zdjęcie Nazwa uczelni Data wystawienia

Bardziej szczegółowo

Chirurgia - opis przedmiotu

Chirurgia - opis przedmiotu Chirurgia - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Chirurgia Kod przedmiotu 12.0-WL-Lek-Ch Wydział Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu Kierunek Lekarski Profil praktyczny Rodzaj studiów jednolite

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy.

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania. Data urodzenia. Płeć 1) Rok uzyskania uprawnienia do. kierowania pojazdami kod pocztowy. (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania Dzień Miesiąc Rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Numer PESEL

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz

Spis treści. 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz Spis treści 1. Rehabilitacja w chirurgii zagadnienia ogólne... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej, Maciej Mraz 1.1. Wstęp.... 13 Marek Woźniewski, Jerzy Kołodziej 1.2. Znaczenie rehabilitacji w chirurgii...

Bardziej szczegółowo

Odontogenic Inflammations of Head and Neck Region Treated in Maxillofacial Ward in Regional Specialistic Hospital in Rzeszow Five-Year Observation

Odontogenic Inflammations of Head and Neck Region Treated in Maxillofacial Ward in Regional Specialistic Hospital in Rzeszow Five-Year Observation prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 1, 41 46 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Bogumił Lewandowski 1, 2, Tomasz Cubera 1 Zapalenia zębopochodne twarzy

Bardziej szczegółowo

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI

WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI WCZESNE OBJAWY CHOROBY NOWOTWOROWEJ U DZIECI Elżbieta Adamkiewicz-Drożyńska Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii Początki choroby nowotworowej u dzieci Kumulacja wielu zmian genetycznych

Bardziej szczegółowo

Powodzenie leczenia kanałowego definiują najczęściej

Powodzenie leczenia kanałowego definiują najczęściej ENDODONCJA W PRAKTYCE CBCT w diagnostyce powikłań jatrogennych i przyczyn niepowodzeń terapeutycznych CBCT in the diagnosis of iatrogenic complications and causes of therapeutic failures lek. dent. Monika

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO .. Oznaczenie podmiotu przeprowadzającego badanie lekarskie KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Zgodnie art. 15f ust. 4 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (Dz. U. z 2012 r. poz. 576, z późn. zm.) wyniki

Bardziej szczegółowo

Powikłania zapaleń płuc

Powikłania zapaleń płuc Powikłania zapaleń płuc Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Miejscowe powikłania zapaleń płuc Powikłany wysięk parapneumoniczny/ropniak

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 10

Tyreologia opis przypadku 10 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM

Bardziej szczegółowo

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju

Oddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy

Bardziej szczegółowo

Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy

Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649. Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy Grant NCN 2011/03/B/ST7/03649 Reguły systemu wsparcia decyzji: wskazania/przeciwskazania trombolizy Kryterium Dane (jakie) Dane (źródło) Reguła Moduł wiek wiek pacjent/osoba > 18 lat (włączająca) kliniczne

Bardziej szczegółowo

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego

Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Dariusz Kaczmarczyk Przerzut raka żołądka do migdałka podniebiennego Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Kierownik: Prof. dr hab. med. Alina Morawiec Sztandera Opis

Bardziej szczegółowo

ZATRUCIE DOPALACZAMI STUDIUM PRZYPADKU

ZATRUCIE DOPALACZAMI STUDIUM PRZYPADKU ZATRUCIE DOPALACZAMI STUDIUM PRZYPADKU Maja Copik Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im S. Szyszki w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K

Załącznik nr 4. Data badania WZÓR. dzień miesiąc rok. kierowania pojazdami KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. uprawnienia do. kod pocztowy - Płeć 1) M/K Dziennik Ustaw 7 Poz. 1938 Załącznik nr 4 WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i

Bardziej szczegółowo

Data dokonania wpisu: :08 Nr Histori Choroby: 01/01/2012 PESEL:

Data dokonania wpisu: :08 Nr Histori Choroby: 01/01/2012 PESEL: 1 PESEL: 86112309853 Data dokonania wpisu: 2012-10-24 15:08 Nr Histori Choroby: 01/01/2012 DANE PACJENTA: Data urodzenia: 1986-11-23 Telefon: 513854584 513854584 Płec: Męska Stan cywilny: Kawaler / Panna

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA

REGULAMIN I ZASADY BHP OSTEOLOGIA OSTEOLOGIA (CIĄG DALSZY) SYNDESMOLOGIA I ARTROLOGIA TEMATYKA ĆWICZEŃ Z PRZEDMIOTU "ANATOMIA CZŁOWIEKA" REALIZOWANA PRZEZ STUDENTÓW I ROKU WYDZIAŁU NAUK MEDYCZNYCH KIERUNEK DIETETYKA W SEMESTRZE ZIMOWYM 2010/2011 I 04. 10. 2010 05. 10. 2010 II 11. 10. 2010

Bardziej szczegółowo

2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY

2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY Załącznik nr 2 RAMOWY PROGRAM STAŻU PODYPLOMOWEGO LEKARZA DENTYSTY Cel stażu: pogłębienie wiedzy teoretycznej oraz doskonalenie i utrwalenie praktycznych umiejętności z zakresu promocji zdrowia oraz zapobiegania,

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Otolaryngologia

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Otolaryngologia S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Kod modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Otolaryngologia Obowiązkowy Lekarsko-Stomatologiczny

Bardziej szczegółowo

- w przypadku leczenia onkologicznego Małe zabiegi klatki piersiowej X konieczność spełnienia warunków określonych w zał.

- w przypadku leczenia onkologicznego Małe zabiegi klatki piersiowej X konieczność spełnienia warunków określonych w zał. Katalog grup Załącznik nr 1 do zarządzenia Nr 81/2014/DSOZ Załącznik nr 1a do zarządzenia Nr 89/2013/DSOZ produktu Nazwa Uwagi A31 5.51.01.0001031 Choroby nerwów obwodowych A32 5.51.01.0001032 Choroby

Bardziej szczegółowo

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY

WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY WYKAZ ŚWIADCZEŃ W POSZCZEGÓLNYCH KOMÓRKACH ORGANIZACYJNYCH SZPITALA ODDZIAŁ WEWNĘTRZNO - KARDIOLOGICZNY Kod usługi Nazwa usługi A26 ZABIEGI ZWALCZAJĄCE BÓL 1NA UKŁADZIE 5.51.01.0001026 WSPÓŁCZULNYM 5.51.01.0001031

Bardziej szczegółowo

Harmonogram pracy Przychodni Specjalistycznej PCCHP. Harmonogram pracy gabinetów zabiegowych PCCHP

Harmonogram pracy Przychodni Specjalistycznej PCCHP. Harmonogram pracy gabinetów zabiegowych PCCHP Załącznik nr 4 do Regulaminu Organizacyjnego Harmonogram pracy Przychodni Specjalistycznej PCCHP Przychodnia jest czynna: poniedziałek 7.05 18.00 wtorek 7.05 15.00 środa 7.05 15.00 czwartek 7.05 15.00

Bardziej szczegółowo

3. Zapalenia tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki Stanisława Z. Grabowska, Robert M. Balicki... 112

3. Zapalenia tkanek miękkich i kości części twarzowej czaszki Stanisława Z. Grabowska, Robert M. Balicki... 112 Spis treści Wstęp Leszek Kryst.................. 15 1. Postępowanie okołooperacyjne i w niektórych stanach nagłych Ewa Mayzner-Zawadzka, Marcin Kołacz.......... 17 Postępowanie przedoperacyjne.................

Bardziej szczegółowo

Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego

Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego Pytania na II-gi termin poprawkowy z anatomii prawidłowej człowieka dla studentów Oddziału Stomatologicznego CZASZKA 1. Połączenia ścisłe kości czaszki. Ciemiączka 2. Staw szczytowo-potyliczny 3. Staw

Bardziej szczegółowo

NOWOCZESNE KARDIOCHIRURGICZNE METODY LECZENIA TĘTNIAKÓW AORTY

NOWOCZESNE KARDIOCHIRURGICZNE METODY LECZENIA TĘTNIAKÓW AORTY NOWOCZESNE KARDIOCHIRURGICZNE METODY LECZENIA TĘTNIAKÓW AORTY Prof. dr hab. med. Marek Jemielity Klinika Kardiochirurgii i Transplantologii UM w Poznaniu Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego TĘTNIAKI

Bardziej szczegółowo

Biopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c.

Biopsja: (odpowiednie podkreślić) 2. zmiany patologicznej w obrębie skóry lub tkanki podskórnej: a. cienkoigłowa, b. gruboigłowa, c. Informacja dla pacjenta o proponowanej procedurze medycznej oraz oświadczenie o wyrażeniu świadomej zgody na wykonanie biopsji I. Nazwa proponowanej procedury medycznej (zabiegu, badania) 1. węzła chłonnego:

Bardziej szczegółowo

Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej r. Dział pierwszy - ŚWIADCZENIA I USŁUGI RADIODIAGNOSTYCZNE

Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej r. Dział pierwszy - ŚWIADCZENIA I USŁUGI RADIODIAGNOSTYCZNE Część II - Ceny świadczeń medycznych i usług diagnostyki obrazowej 10.10.2018 r. Rozdział I - BADANIA RADIOLOGICZNE CZASZKI 1. Rtg czaszki (AP+bok) 40,00 zł 2. Rtg czaszki (dodatkowa projekcja) 20,00 zł

Bardziej szczegółowo

Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc

Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc Infekcja wikłająca śródmiąższowe choroby płuc dr n. med. Adam Nowiński 2 Klinika Chorób Płuc IGiChP kierownik: prof. Paweł Śliwiński Wywiad 67-letni mężczyzna skierowany do szpitala z powodu zmian w płucach

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA

FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

INFORMACJE DLA PACJENTA

INFORMACJE DLA PACJENTA Szpital Specjalistyczny w Pile SzS-MED 204 1 Oddział chirurgii klatki piersiowej INFORMACJE DLA PACJENTA Piła, dn.... Dane pacjenta Zabieg wytworzenia otworu w ścianie klatki piersiowej - fenestracja Operacja

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1)

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO. 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok. Płeć 1) ... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania rok miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok Płeć 1)

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO ... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO Data badania dzień Miesiąc rok 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Imiona i nazwisko Data urodzenia Płeć 1) dzień miesiąc

Bardziej szczegółowo

Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym

Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym SYSTEM DERO: ROZWÓJ TECHNIK OPERACYJNEGO LECZENIA KRĘGOSŁUPA Adamski Ryszard, Tura Krzysztof 1 Stabilizacja krótkoodcinkowa w leczeniu schorzeń i urazów kręgosłupa -w materiale własnym Wstęp Streszczenie:

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO WZÓR... (oznaczenie jednostki przeprowadzającej badanie) KARTA BADANIA LEKARSKIEGO 1. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY BADANEJ Data badania dzień miesiąc rok Imię i nazwisko Data urodzenia Dzień Miesiąc Rok

Bardziej szczegółowo

Leczenie bezdechu i chrapania

Leczenie bezdechu i chrapania Leczenie bezdechu i chrapania Bezdech senny, to poważna i dokuczliwa choroba, dotykająca ok. 4% mężczyzn i 2% kobiet. Warto więc wykonać u siebie tzw. BADANIE POLISOMNOGRAFICZNE, które polega na obserwacji

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci. Joanna Lange

Zapalenia płuc u dzieci. Joanna Lange Zapalenia płuc u dzieci Joanna Lange choroba przebiegająca z dusznością, gorączką oraz różnymi objawami osłuchowymi, potwierdzona (zgodnie z definicją kliniczno - radiologiczną) lub nie (zgodnie z definicją

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz

Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna zakażeń krwi Paweł Zwierzewicz Diagnostyka mikrobiologiczna sepsy oferta firmy biomerieux Automatyczne analizatory do posiewów krwi Automatyczne analizatory do identyfikacji

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH

PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH PROGRAM PRAKTYK ZAWODOWYCH W WYBRANYCH SPECJALIZACJIACH KLINICZNYCH Student w ramach realizacji praktyki klinicznej w danej specjalizacji dostępnej w wybranej placówce medycznej, powinien odbywać ją w

Bardziej szczegółowo

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy)

Centrum Pulmonologii i Torakochirurgii w Bystrej (dawniej : Specjalistyczny Zespół Chorób Płuc i Gruźlicy) Centrum Pulmonologii i posiada w swojej strukturze 8 oddziałów szpitalnych w tym Oddział Chirurgii Klatki Piersiowej ( zamiennie - torakochirurgii) Oddział został utworzony w latach 50 tych ubiegłego stulecia

Bardziej szczegółowo

Katar, bóle głowy i zębów, ból w okolicy oczodołów

Katar, bóle głowy i zębów, ból w okolicy oczodołów Wpływ zębów na zatoki lek. stom. Barbara Urbanowicz-Śmigiel, tech. radiolog Jakub Baran, inż. fizyki medycznej, tech. radiolog Rozalia Kołodziej Katar, bóle głowy i zębów, ból w okolicy oczodołów mogą

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej

1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej 1. Zakład Radiologii z Pracownią Tomografii Komputerowej Lp. INDEKS NAZWA USŁUGI CENA 1 ZRTG-001 2 ZRTG-002 Komputerowa tomografia jamy brzusznej i miednicy bez kontrastu Komputerowa tomografia jamy brzusznej

Bardziej szczegółowo

Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji.

Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. Wznowa raka gardła. Możliwości rekonstrukcji. A. Rzepakowska, prof. K. Niemczyk Katedra i Klinika Otolaryngologii Pacjentka 65 lat, w lipcu 2015r. Przyjęta do Kliniki z powodu raka ustnej i krtaniowej

Bardziej szczegółowo

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka

Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Walczymy z rakiem buuu rakiem! Pod honorowym patronatem Rzecznika Praw Dziecka Drodzy Rodzice! W ostatnich latach wyleczalność nowotworów u dzieci i młodzieży wzrosła aż do 70-80%, a w przypadku ostrej

Bardziej szczegółowo

ANATOMIA FUNKCJONALNA

ANATOMIA FUNKCJONALNA BOGUSŁAW MARECKI ANATOMIA FUNKCJONALNA TOM II UKŁADY: naczyniowy, oddechowy, trawienny, moczowy, płciowy, nerwowy, wewnątrzwydzielniczy, narządów zmysłów, powłoka wspólna Akademia Wychowania Fizycznego

Bardziej szczegółowo

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego.

Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. Temat: Higiena i choroby układu oddechowego. 1. Sprawność układu oddechowego - ważnym czynnikiem zdrowotnym. a) zanieczyszczenia powietrza Pyły miedzi, aluminium, żelaza, ołowiu, piaskowe, węglowe, azbestowe,

Bardziej szczegółowo

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...

Imię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej

Bardziej szczegółowo

PACLITAXELUM. Zał cznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA

PACLITAXELUM. Zał cznik C.47. NAZWA SUBSTANCJI CZYNNEJ ORAZ, JEŻELI DOTYCZY- DROGA PODANIA Zał cznik C.47. PACLITAXELUM Lp 1. PACLITAXELUM C00 NOWOTWORY ZŁOŚLIWE WARGI 2. PACLITAXELUM C00.0 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI GÓRNEJ 3. PACLITAXELUM C00.1 POWIERZCHNIA ZEWNĘTRZNA WARGI DOLNEJ 4. PACLITAXELUM

Bardziej szczegółowo

Chirurgia - klinika. złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja

Chirurgia - klinika. złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja złamania szyjki kości udowej podwieszenie na taśmach wyciągowych na 6 tyg.; proteza metalowa; leczenie operacyjne złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja złamania trzonu kości udowej

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE

DZIENNIK PRAKTYK PRAKTYCZNE NAUCZANIE KLINICZNE UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. KROL MRCINKOWSKIEGO W POZNNIU 60-812 POZNŃ, UL.UKOWSK 70 KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY DZIENNIK PRKTYK PRKTYCZNE NUCZNIE KLINICZNE KIERUNEK LEKRSKO-DENTYSTYCZNY imię i nazwisko

Bardziej szczegółowo

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ

KARTA BADANIA LEKARSKIEGO OSOBY UBIEGAJĄCEJ SIĘ LUB POSIADAJĄCEJ POZWOLENIE NA BROŃ Pieczęć zakładu opieki zdrowotnej albo pieczęć lekarza uprawnionego wykonującego indywidualną praktykę lekarską lub indywidualną specjalistyczną praktykę lekarską albo pieczęć grupowej praktyki lekarskiej,

Bardziej szczegółowo

W01 Świadczenie pohospitalizacyjne. W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu. W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu

W01 Świadczenie pohospitalizacyjne. W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu. W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu W01 Świadczenie pohospitalizacyjne zgodnie z definicją świadczenia W11 Świadczenie specjalistyczne 1-go typu zgodnie z definicją świadczenia W12 Świadczenie specjalistyczne 2-go typu konieczne wykazanie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWY CHIRURGII RATOWNICTWO MEDYCZNE. Anatomia prawidłowa człowiek, Fizjologia, Patofizjologia, Podstawy chorób wewnętrznych,

PODSTAWY CHIRURGII RATOWNICTWO MEDYCZNE. Anatomia prawidłowa człowiek, Fizjologia, Patofizjologia, Podstawy chorób wewnętrznych, Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły wprowadzające/wymagania wstępne: Nazwa modułu / przedmiotu (przedmiot lub grupa przedmiotów) Osoby prowadzące:

Bardziej szczegółowo

Zapalenia płuc u dzieci

Zapalenia płuc u dzieci Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,

Bardziej szczegółowo

WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii

WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT. Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii WSKAZANIA DO LECZENIA CHIRURGICZNEGO W CHOROBACH ZAPALNYCH JELIT Zuzanna Kaszycka Klinika Chirurgii Gastroenterologicznej i Transplantologii Choroba Crohna Zapalenie przewodu pokarmowego w chorobie Crohna

Bardziej szczegółowo

I. Rentgenodiagnostyka

I. Rentgenodiagnostyka UNIWERSYTECKIE CENTRUM KLINICZNE Zakład Radiologii ul. Smoluchowskiego 17, 80-214 Gdańsk, tel. (058) 727 05 05 UWAGA: Jeżeli badanie nie jest z zakresu opieki medycznej, służącej profilaktyce, zachowaniu,

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 15

Tyreologia opis przypadku 15 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 15 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letnia kobieta zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo

Układ krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek.

Układ krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE. Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Układ krwiotwórczy BADANIE PRZEDMIOTOWE Klinika Medycyny Transplantacyjnej, Nefrologii i Chorób Wewnętrznych WUM lek. Olga Rostkowska Jakie objawy mogą towarzyszyć chorobom krwi? Jakie objawy mogą towarzyszyć

Bardziej szczegółowo

10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA

10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA RADIOLOGIA 10. DIAGNOSTYKA OBRAZOWA 10.1. RADIOLOGIA 1 87.094 RTG nosogardzieli bez kontrastu (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 2 87.164 Rtg zatok nosa (1 projekcja) 25,00 zw 25,00 3 87.165 Rtg nosa (1 projekcja) 25,00

Bardziej szczegółowo

Tyreologia opis przypadku 2

Tyreologia opis przypadku 2 Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 2 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Opis przypadku 28-letni mężczyzna zgłosił się do Poradni Endokrynologicznej.

Bardziej szczegółowo