W a ciwo ci kompozytu WCCo spiekanego metod PPS

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "W a ciwo ci kompozytu WCCo spiekanego metod PPS"

Transkrypt

1 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012), W a ciwo ci kompozytu WCCo spiekanego metod PPS MARCIN ROSI SKI*, JOANNA WACHOWICZ, MICHA ZI TALA, ANDRZEJ MICHALSKI Politechnika Warszawska, Wydzia In ynierii Materia owej, ul. Wo oska 141, Warszawa * ninmar@inmat.pw.edu.pl Streszczenie W glik wolframu charakteryzuje si wysok temperatur topnienia, du twardo ci, dobrym przewodnictwem cieplnym i elektrycznym oraz stabilno ci chemiczn w podwy szonych temperaturach. Du a twardo w glika oraz zwi zana z ni wysoka odporno na zu- ycie cierne predysponuj go do wykorzystania jako doskona y materia na narz dzia skrawaj ce. Niestety istotn wad jednofazowych narz dzi z w glika wolframu jest ich du a krucho, któr mo na ograniczy poprzez zastosowanie metalicznej osnowy. Najbardziej rozpowszechnionym materia em wykorzystywanym jako osnowa, ju od 1927 roku, jest kobalt. Kompozyty WC z domieszk kobaltu s cenionym materia em konstrukcyjnym i narz dziowym oraz dzi ki swym w a ciwo ciom narz dzia wykonane z kompozytów WCCo stanowi ponad 50% ogó u narz dzi skrawaj cych. Spiekanie w glika wolframu prowadzi si swobodnie w zale no ci od zawarto ci kobaltu w temperaturze C. czny czas samego spiekania, bez uwzgl dnienia procesów rozdrabniania i mieszania, wynosi kilkana cie godzin. Nowoczesn metod pozwalaj c przeprowadzi proces spiekania w ni szej temperaturze i w znacznie krótszym czasie, ok. 10 min, jest metoda impulsowo-plazmowego spiekania PPS (Pulse Plasma Sintering), opracowana na Wydziale In ynierii Materia owej Politechniki Warszawskiej. Istota tego procesu polega na wykorzystaniu impulsów elektrycznych do nagrzewania sprasowanego proszku. Nagrzewanie proszku impulsami pr du nast puje w wyniku wydzielania si ciep a Joule a w miejscach kontaktu cz stek spiekanego proszku. Impulsy otrzymywane s w wyniku roz adowania baterii kondensatorów o pojemno ci 300 F. W pracy przedstawiono wyniki bada mikrostruktury i w a ciwo ci kompozytów WCCo o zawarto ci 6% wag. kobaltu, spiekanych metod PPS. Zastosowana metoda pozwoli a w krótkim czasie, ok. 10 min, uzyska spieki o g sto ci zbli onej do g sto ci teoretycznej i twardo ci na poziomie 1930 ± 30 HV30. redni rozmiar ziaren WC w kompozycie zawieraj cym 6% wag. kobaltu wynosi 0,42 m, a najwi kszy udzia ziaren wyst puje w zakresie 0,4-0,6 m. S owa kluczowe: WC, w glik wolframu, kompozyt WCCo, spiekanie impulsowo-plazmowe (PPS) PROPERTIES OF A WCCo COMPOSITE SINTERED BY THE PPS METHOD Tungsten carbide is known for its high-temperature melting point, high hardness, good thermal and electrical conductivity and chemical stability at high temperature. The high hardness of the carbide and the associated high wear resistance predispose it as a perfect material for the manufacture of cutting tools. However, the tools made of solid tungsten carbide simultaneously reveal high brittleness. It can be reduced by the addition of metallic phase distributed among WC grains. Since 1927, cobalt is successfully applied as an addition to the WC matrix. Because of their properties, WCCo composites are valued cutting tool materials. Nowadays over 50% of manufacturing cutting tools are made of WCCo composites. Sintering of tungsten carbide is carried out with no external pressure applied at 1400 C to 1500 C, depending on the content of cobalt. Total time of the sintering process, without taking into account the processes of grinding and mixing, is several hours. The modern method which enables to carry out the process of sintering at lower temperatures and at signi cant shorter times (about 10 minutes) is the Pulse Plasma Sintering method (PPS), elaborated and developed at the Faculty of Materials Science and Engineering at the Warsaw University of Technology. The essence of this process involves the use of electric pulse to heat the compressed powder. Heating the powder with current pulses is due to release of Joule s heat in the places of contact of sintered powder. The pulses are obtained as a result of battery of capacitors battery with a capacity of 300 F. The paper presents the results of examinations of the microstructure and properties of WC-Co composites with 6 wt.% content of cobalt, produced by the Pulse Plasma Sintering technique. The method enabled to obtain sinters showing density close to the theoretical one and hardness of 1930 ± 30 HV30 in a short time (approx. 10 minutes). The average grain size of WC in the sintered composite containing 6 wt.% Co is 0.42 microns and the largest share of grains occurs in the range of microns. Keywords: WC, tungsten Carbide, Composite WCCo, Pulse plasma sintering (PPS) 1. Wprowadzenie W gliki metali przej ciowych: WC, TiC, NbC, i VC, charakteryzuj si du twardo ci na poziomie HV, wysok temperatur topnienia w zakresie K, do- brym przewodnictwem cieplnym i elektrycznym oraz stabilno ci chemiczn w podwy szonych temperaturach. Du a twardo tych w glików oraz zwi zana z ni wysoka odporno na zu ycie cierne sprawiaj, e w gliki te jako spieki z osnow metaliczn (przewa nie kobalt, rza- 319

2 M. ROSI SKI, J. WACHOWICZ, M. ZI TALA, A. MICHALSKI dziej nikiel) s cenionym materia em konstrukcyjnym i narz dziowym, co powoduje, e znajduj szerokie zastosowanie w produkcji narz dzi skrawaj cych. Dynamiczny wzrost wytwarzania w glika wolframu od pocz tku wprowadzenia go na rynek spowodowa, e narz dzia wykonane z materia u kompozytowego w glik wolframu-kobalt stanowi ponad 50% ogó u narz dzi skrawaj cych [1]. Tradycyjny proces spiekania w glika wolframu prowadzi si w temperaturze C (w zale no ci od zawarto- ci kobaltu) z udzia em fazy ciek ej kobaltu. czny czas samego spiekania, bez uwzgl dnienia procesów rozdrabniania i mieszania, wynosi kilkana cie godzin. Nowatorsk metod wytwarzania w glików spiekanych jest metoda impulsowo-plazmowego spiekania (PPS) opracowana na Wydziale In ynierii Materia owej Politechniki Warszawskiej [2, 3]. Pozwala ona na przeprowadzenie procesu spiekania w ni szej temperaturze i w krótszym czasie, w porównaniu z klasycznymi metodami otrzymywania kompozytu WCCo. Na Rys. 1 przedstawiono schemat urz dzenia PPS. Istot metody PPS jest wykorzystanie do nagrzewania spiekanych proszków silnopr dowych impulsów elektrycznych o nat eniu kilkudziesi ciu kiloamperów, trwaj cych kilkaset mikrosekund. Impulsy otrzymywane s w wyniku roz- adowania baterii kondensatorów o pojemno ci 300 F. Bardzo krótki czas impulsów tworzy specy czne warunki grzania i ch odzenia spiekanego proszku. Zwi zane jest to z wydzieleniem w spiekanym materiale energii kilku kj w czasie kilkuset mikrosekund. Impulsowy sposób dostarczania energii decyduje o wysokiej efektywno ci cieplnej procesu. Nagrzewanie proszku nast puje dzi ki wydzielaniu si ciep a Joule a w miejscach kontaktu cz stek spiekanego proszku oraz wy adowa iskrowych pomi dzy cz stkami. Dzi ki wy adowaniom elektrycznym nast puje aktywacja proszku w skutek usuni cia z jego powierzchni zaabsorbowanych gazów oraz tlenków. Chwilowa temperatura w czasie przyp ywu impulsu pr du, trwaj cego kilkaset mikrosekund, osi ga warto do kilku tysi cy stopni Celsjusza na powierzchni cz stek, a nast pnie po zaniku przep ywu pr du szybki spadek do ustalonej temperatury procesu spiekania (mierzonej na powierzchni matrycy). W niniejszej pracy przedstawiono wyniki bada w a ciwo ci kompozytu WCCo zawieraj cego 6% wag. kobaltu, spiekanego metod PPS. Rys. 1. Schemat urz dzenia PPS. Fig. 1. Schematic representation of PPS device. 2. Metodyka bada Proces otrzymywania spiekanych materia ów na osnowie WC6%Co przeprowadzono w trzech etapach. Do wytwarzania spiekanego materia u kompozytowego WCCo u yto mieszaniny proszków w glika wolframu o czysto ci 99,9% i redniej wielko ci ziarna 0,4 m z dodatkiem 0,5% obj. inhibiotra VC i proszku kobaltu stanowi cego 6% wag. mieszaniny proszku kompozytowego WC-Co. Mieszank proszkow WC6%Co otrzymano poprzez mieszanie proszków w glika wolframu i kobaltu w mieszalniku turbulentnym w czasie 5 h, z pr dko ci 70 obr/min, z u yciem kulek w glikowych (stosunek masy kulek do masy proszku wynosi 1:1). Morfologi proszku WCCo po procesie mieszania przedstawiono na Rys. 2. Rys. 2. Obraz SEM mieszaniny proszku WCCo. Fig. 2. SEM image of the WCCo powder mixture. Otrzyman mieszanin proszkow zag szczano wst pnie w matrycy gra towej w temperaturze otoczenia. Zag szczanie materia u wsadowego w matrycy przebiega a przy sta ym ci nieniu prasowania wynosz cym 50 MPa. W celu uzyskania quasi-izostatycznego rozk adu napr e podczas prasowania i spiekania wst pnego wszystkie próbki wytworzono z proporcj wysoko ci do rednicy <0,8 [4]. W efekcie uzyskano wypraski o rednicy 20 mm i wysoko ci 3 mm. Przygotowane w ten sposób kszta tki spiekano metod PPS. Kszta tk umieszczano w matrycy gra towej i dociskano gra towymi stemplami. Tak przygotowany uk ad umieszczano w komorze pró niowej i prasowano za pomoc prasy hydraulicznej. Proces spiekania prowadzono w temperaturze 1060, 1100 i 1200 C, w pró ni mbar, pod ci- nieniem 60, 80, 90 lub 100 MPa - dla ka dej z temperatur spiekania. Proces spiekania kompozytu WCCo prowadzony by dwuetapowo. W pierwszym etapie procesu nagrzewano wyprask do temperatury 600 C i wygrzewano j w tej temperaturze przez 3 min w celu usuni cia zaadsorbowanych przez proszek gazów. Nast pnie materia nagrzewano do temperatury spiekania (odpowiednio 1060, 1100 i 1200 C) i wygrzewano w tej temperaturze przez 5 min. Po spiekaniu zasadniczym próbk ch odzono pod sta ym obci eniem do temperatury otoczenia. W trakcie procesu rejestrowano podstawowe parametry spiekania: temperatur, ci nienie oraz skurcz próbki. Sk ad fazowy spieków badano przy u yciu dyfraktometru Philips PW 1140 z goniometrem PW 1050, wykorzystu- 320 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012)

3 W A CIWO CI KOMPOZYTU WCCO SPIEKANEGO METOD PPS j c promieniowanie Cu Ka. Badania mikrostruktury w uj ciu ilo ciowym przeprowadzono wykorzystuj c skaningowy mikroskop elektronowy HITACHI S-3500N. Na podstawie zdj mikrostruktury spieku (prze omy) przy pomocy programu MicroMeter mierzono rozk ad wielko ci ziarna WC w kompozycie WC6%Co. G sto otrzymanych spieków mierzono metod Archimedesa, wykorzystuj c jako ciecz wod. Twardo mierzono metod Vickersa pod obci eniem 294 N (HV30). Odporno na kruche p kanie okre lono na podstawie d ugo ci p kni powsta ych podczas pomiaru twardo ci, wykorzystuj c zale no Shetty ego [5]: K Ic HV 30 0,15, (1) l gdzie: l d ugo p kni cia [mm], HV30 twardo mierzona pod obci eniem 294 N. 3. Wyniki bada Rys. 3. Wp yw temperatury spiekania i ci nienia prasowania na g sto kompozytów WC6%Co. Fig. 3. In uence of sintering temperature and pressure on density of the WC6%Co composite. Rys. 4. Zapis dyfrakcyjny w przypadku kompozytu WC6%Co spiekanego w temperaturze 1200 C. Fig. 4. XRD pattern obtained for the WC6%Co composite sintered at 1200 C. Na podstawie przeprowadzonych bada g sto ci otrzymanych spieków WC6%Co okre lono wp yw zastosowanej w procesie spiekania temperatury i ci nienia prasowania na zag szczenie kompozytów WCCo wytwarzanych metod PPS. Na Rys. 3 przedstawiono rozk ad g sto ci spieków WC6%Co w zale no ci od temperatury spiekania i ci nienia prasowania. Stwierdzono, e w przypadku spiekania kompozytów WCCo w temperaturze 1060 C i pod ci nieniem 60 MPa otrzymane spieki charakteryzuj si najmniejsza g sto ci 13,6 g/cm 3 (91,6% g sto ci teoretycznej). Zwi kszenie obci enia do 80 MPa pozwoli o otrzyma spieki o g sto ci 97,4% g sto ci teoretycznej. Dalsze zwi kszanie obci enia wp ywa na wzrost g sto ci otrzymanych. Natomiast w temperaturze 1100 i 1200 C nie zaobserwowano wp ywu zastosowanego ci nienia prasowania na zag szczenie otrzymanych kompozytów WC6%Co. G sto kompozytów spiekanych pod obci eniem w zakresie MPa, w temperaturze 1100 C wynosi 14,8 ± 0,1 g/cm 3, co stanowi 99,6 ± 0,7% g sto ci teoretycznej, natomiast kompozytów spiekanych w temperaturze 1200 C wynosi 15,2 ± 0,1 g/cm 3, co stanowi 102,6 ± 0,7% przyj tej g sto ci teoretycznej i wskazuje na zbyt niska jej warto. Mo na to wyt umaczy zmian sk adu fazowego spieków otrzymanych w 1200 C. Na Rys. 4 przestawiono zapis dyfrakcyjny kompozytu WC6%Co spiekanego w temperaturze 1200 C. Pod- Rys. 5. Zapis dyfrakcyjny kompozytu WC6%Co spiekanego w temperaturze 1100 C. Fig. 5. XRD pattern obtained for the WC6%Co composite sintered at 1100 C. MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012) 321

4 M. ROSI SKI, J. WACHOWICZ, M. ZI TALA, A. MICHALSKI Rys. 7. Rozk ad wielko ci ziaren WC w kompozycie spiekanym w 1100 C. Fig. 7. Histogram of the WC grain size distribution in the WC6%Co composite sintered at 1100 C. czas spiekania w tej temperaturze w materiale, oprócz fazy WC i fazy kobaltu, powstaje faza Co 3 V. W przypadku kompozytu WC6%Co spiekanego w temperaturze 1100 C jedynymi identy kowanymi fazami by y WC oraz kobalt. W badanych spiekach WC6%Co stwierdzono wyst powanie regularnej wysokotemperaturowej odmiany fazy kobaltowej b d cej faz wi c kompozytów WCCo. Pozwala to stwierdzi, e wyst puj ca faza kobaltowa jest roztworem sta ym zawieraj cym rozpuszczony w giel i wolfram, które to stabilizuj wysokotemperaturow odmian kobaltu [1]. Na Rys. 5 przedstawiono dyfraktogram otrzymanego kompozytu WC6%Co. Na podstawie bada wst pnych wp ywu temperatury spiekania i ci nienia prasowania na stopie zag szczenia kompozytów WC6%Co spiekanych metod PPS do dalszych bada wytypowano kompozyty WC6%Co spiekane w temperaturze 1100 C i pod ci nieniem 100 MPa. W przeciwie stwie do spieków o tym samym sk adzie i wielko ci ziarna otrzymanych konwencjonalnymi metodami spiekania, spieki WC6%Co wytworzone technik PPS posiadaj wi ksz twardo. Twardo kompozytów WC6%Co wynosi 1930 ± 30 HV30 i jest wi ksza o 140 ± 30 HV30 ni spieków otrzymanych technikami konwencjonalnymi [6]. Odporno na kruche p kanie spieków o zawarto ci 6% wag. kobaltu wytwarzanych metod PPS ma warto 9,6-10,8 MPa m 1/2. Kompozyt WC6%Co otrzymany w procesie impulsowoplazmowego spiekania cechuje si drobnoziarnist struktur. Na Rys. 6 przedstawiono obraz SEM powierzchni prze- omu spieków. W kompozycie wyst puj dobrze ukszta towane ziarna WC oraz widoczne s cie ki spoiwa kobaltu. Wskazuje to na wyst powanie fazy ciek ej kobaltu podczas spiekania metod PPS pomimo, i proces spiekania kompozytów WCCo by prowadzony w temperaturze 1100 C, a zatem poni ej temperatury eutektycznej dla zawarto ci 6% wag. kobaltu. Temperatura eutektyczna dla zawarto ci 6% wag. kobaltu wynosi ok C [7]. Wyst powanie ciek ej fazy kobaltu podczas spiekania impulsowo-plazmowego wynika z nietypowego sposobu nagrzewania spiekanego materia u. Podczas spiekania metod PPS materia nagrzewany jest periodycznie powtarzanymi silnopr dowymi impulsami elektrycznymi o nat eniu rz du 60 ka trwaj cymi oko o 500 s. Powoduje to nagrzewanie powierzchni cz stek materia u spiekanego do temperatury rz du kilku tysi cy stopni Celsjusza, po czym nast puje bardzo szybkie sch odzenie do 1100 C. Ponadto w odró nieniu od konwencjonalnego procesu spiekania z udzia em fazy ciek ej kobaltu, podczas spiekania metod PPS rozrost ziaren WC jest mocno ograniczony. Jest to mo liwie dzi ki specy cznym warunkom procesu spiekania PPS - bardzo krótki czas trwania wysokiej temperatury i jej szybki spadek do ustalonej temperatury spiekania. Natomiast w trakcie konwencjonalnego spiekania z udzia em ciek ej fazy kobaltu rozrost ziaren WC nast puje g ównie w wyniku rozpuszczania ma ych ziaren WC w ciek ej fazie kobaltu i wydzielania go na wi kszych ziarnach WC podczas ch odzenia. Analiza stereologiczna struktury spieków kompozytowych WC6%Co otrzymanych metod PPS potwierdzi a, e podczas spiekania nie wyst puje rozrost ziaren WC. Kompozyty spiekane WC6%Co charakteryzuj si redni wielko- ci ziarna WC na poziomie 0,42 m, co jest wielko ci porównywaln z wielko ci cz stek w glika wolframu (0,4 m) w mieszaninie proszkowej WCCo u ytej do wytworzenia spieków. W otrzymanych kompozytach stwierdzono, e najwi kszy udzia ziaren WC wyst puje w zakresie 0,4-0,6 m i stanowi 51% badanej populacji (300 ziaren). Na Rys. 7 przedstawiono histogram udzia u procentowego wielko ci ziaren w spiekach. 4. Podsumowanie Zastosowanie metody PPS pozwoli o na wytworzenie w krótkim czasie wynosz cym 10 min i temperaturze 1100 C g stych w glików spiekanych z osnow kobaltow. Kompozyt WCCo zawieraj cy 6% wag. kobaltu osi gn g sto ok. 100% g sto ci teoretycznej. Spieki charakteryzuj si drobnoziarnist mikrostruktur, z wielko ci ziarna porównywaln do ziaren proszku wyj ciowego, wynosz c 0,4 m. W porównaniu ze spiekami o tym samym sk adzie chemicznym i wielko ci ziarna, otrzymanymi konwencjonalnymi technikami spiekania, kompozyty wytworzone technik PPS posiadaj wi ksz twardo. Twardo spieków zwieraj cych 6% wag. Co wytwarzanych metod PPS jest wi ksza o 130 V30 od spieków otrzymanych konwencjonalnie. Rys. 6. Mikrostruktura kompozytu WCCo zawieraj cego 6% wag. Co prze om (SEM). Fig. 6. SEM image of fracture surface of the WC6%Co composite. 322 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012)

5 W A CIWO CI KOMPOZYTU WCCO SPIEKANEGO METOD PPS Podzi kowanie Praca finansowana w ramach projektu 1070/R/ T02/2010/10 Nowy materia kompozytowy diament/wcco na narz dzia do obróbki kamienia budowlanego. Literatura [1] Upadhyaya G. S.: Cemented carbides production, properties and testing, Noyes Publications, (1998). [2] Michalski A., Siemiaszko D.: Nanocrystalline cemented carbides sintered by the pulse plasma method, International Journal of Refractory Metals&Hard Materials, 25, (2007), 153. [3] Michalski A., Rosi ski M.: Sintering Diamond/Cemented Carbides by the Pulse Plasma Sintering Method, J. Am. Ceram. Soc., 91, [11], (2008), [4] Lis J., Pampuch R.: Spiekanie, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, (2000). [5] Schubert W.D., Neumeister H., Kinger G., Lux B.: Hardness to toughness relationship of ner-grained WC-Co hardmetals, International Journal of Refractory Metals and Hard Materials, 16, (1998), 133. [6] Nowacki J.: Spiekane metale i kompozyty z osnow metaliczn, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, (2004). [7] Annapolis shows the cutting edge of hard metals technology, MPR, April, (2001), 8. Otrzymano 25 wrze nia 2011, zaakceptowano 10 stycznia 2012 MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012) 323

Kompozyty ze spieków w glika wolframu umacniane cz stkami regularnego azotku boru (cbn/wc-co)

Kompozyty ze spieków w glika wolframu umacniane cz stkami regularnego azotku boru (cbn/wc-co) MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012), 324-328 www.ptcer.pl/mccm Kompozyty ze spieków w glika wolframu umacniane cz stkami regularnego azotku boru (cbn/wc-co) MARCIN ROSI SKI*, AGATA

Bardziej szczegółowo

Wp yw parametrów procesu szlifowania na stan powierzchni kompozytu WCCo/diament wytwarzanego metod PPS

Wp yw parametrów procesu szlifowania na stan powierzchni kompozytu WCCo/diament wytwarzanego metod PPS MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012), 314-318 www.ptcer.pl/mccm Wp yw parametrów procesu szlifowania na stan powierzchni kompozytu WCCo/diament wytwarzanego metod PPS MARCIN ROSI SKI*,

Bardziej szczegółowo

Spieki NiAl i Ni 3 Al wytwarzane w reakcji SHS metod PPS

Spieki NiAl i Ni 3 Al wytwarzane w reakcji SHS metod PPS MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 1, (2014), 4-9 www.ptcer.pl/mccm Spieki NiAl i Ni 3 Al wytwarzane w reakcji SHS metod PPS KONRAD CYMERMAN*, ANDRZEJ MICHALSKI Politechnika Warszawska, Wydzia

Bardziej szczegółowo

Kompozyty na osnowie faz mi dzymetalicznych z uk adu Ni-Al wytwarzane metod PPS z udzia em reakcji SHS

Kompozyty na osnowie faz mi dzymetalicznych z uk adu Ni-Al wytwarzane metod PPS z udzia em reakcji SHS MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 115-119 www.ptcer.pl/mccm Kompozyty na osnowie faz mi dzymetalicznych z uk adu Ni-Al wytwarzane metod PPS z udzia em reakcji SHS MARCIN ROSI SKI*,

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kompozytów WCCo cbn otrzymanych metodą PPS

Charakterystyka kompozytów WCCo cbn otrzymanych metodą PPS Inżynieria Materiałowa 5 (207) (2015) 224 228 DOI 10.15199/28.2015.5.4 Copyright SIGMA-NOT MATERIALS ENGINEERING Charakterystyka kompozytów WCCo cbn otrzymanych metodą PPS Radosław Zieliński *, Joanna

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia

Bardziej szczegółowo

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe

Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania

Bardziej szczegółowo

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2.

Od redakcji. Symbolem oznaczono zadania wykraczające poza zakres materiału omówionego w podręczniku Fizyka z plusem cz. 2. Od redakcji Niniejszy zbiór zadań powstał z myślą o tych wszystkich, dla których rozwiązanie zadania z fizyki nie polega wyłącznie na mechanicznym przekształceniu wzorów i podstawieniu do nich danych.

Bardziej szczegółowo

1.3 Budowa. Najwa niejsze cz ci sk adowe elektrozaworu to:

1.3 Budowa. Najwa niejsze cz ci sk adowe elektrozaworu to: .3 Budowa Elektrozawory to elementy kontroluj ce medium pod ci nieniem. Ich zadanie polega na otwieraniu lub zamykaniu urz dzenia odcinaj cego, bezpo rednio lub po rednio, w stanie wzbudzonym cewki. Najwa

Bardziej szczegółowo

SPIEKI NiAl-0,2% at. Hf OTRZYMYWANE METODĄ IMPULSOWO-PLAZMOWEGO SPIEKANIA

SPIEKI NiAl-0,2% at. Hf OTRZYMYWANE METODĄ IMPULSOWO-PLAZMOWEGO SPIEKANIA 1-2007 PROBLEMY EKSPLOATACJI 67 Andrzej MICHALSKI, Dariusz SIEMIASZKO, Marcin ROSIŃSKI Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Materiałowej SPIEKI NiAl-0,2% at. Hf OTRZYMYWANE METODĄ IMPULSOWO-PLAZMOWEGO

Bardziej szczegółowo

Mikrostruktura i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Si 3 N 4 otrzymywanych na drodze heterokrystalizacji metod zol- el

Mikrostruktura i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Si 3 N 4 otrzymywanych na drodze heterokrystalizacji metod zol- el MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 61, 2, (9), 87-91 Mikrostruktura i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Si 3 N 4 otrzymywanych na drodze heterokrystalizacji metod zol- el ANETA ZAWADA*, ANTONI KUNICKI**,

Bardziej szczegółowo

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNYCH PŁYTEK SKRAWAJĄCYCH Z WĘGLIKÓW SPIEKANYCH TYPU WC-6Co WYTWARZANYCH METODĄ IMPULSOWO- PLAZMOWĄ.

BADANIA WŁAŚCIWOŚCI TECHNOLOGICZNYCH PŁYTEK SKRAWAJĄCYCH Z WĘGLIKÓW SPIEKANYCH TYPU WC-6Co WYTWARZANYCH METODĄ IMPULSOWO- PLAZMOWĄ. DOI: 10.17814/mechanik.2015.8-9.418 Dr inż. Piotr SIWAK (Politechnika Poznańska), dr inż. Dariusz GARBIEC (Instytut Obróbki Plastycznej w Poznaniu), mgr inż. Tadeusz CHWALCZUK (Politechnika Poznańska):

Bardziej szczegółowo

8. Przykłady wyników modelowania własno ci badanych stopów Mg-Al-Zn z wykorzystaniem narz dzi sztucznej inteligencji

8. Przykłady wyników modelowania własno ci badanych stopów Mg-Al-Zn z wykorzystaniem narz dzi sztucznej inteligencji 8. Przykłady wyników modelowania własno ci badanych stopów Mg-Al-Zn z wykorzystaniem narz dzi sztucznej inteligencji W przypadku numerycznego modelowania optymalnych warunków obróbki cieplnej badanych

Bardziej szczegółowo

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe.

Lekcja 173, 174. Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Lekcja 173, 174 Temat: Silniki indukcyjne i pierścieniowe. Silnik elektryczny asynchroniczny jest maszyną elektryczną zmieniającą energię elektryczną w energię mechaniczną, w której wirnik obraca się z

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH

UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH UKŁAD ROZRUCHU SILNIKÓW SPALINOWYCH We współczesnych samochodach osobowych są stosowane wyłącznie rozruszniki elektryczne składające się z trzech zasadniczych podzespołów: silnika elektrycznego; mechanizmu

Bardziej szczegółowo

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ

3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ 1.Wprowadzenie 3. BADA IE WYDAJ OŚCI SPRĘŻARKI TŁOKOWEJ Sprężarka jest podstawowym przykładem otwartego układu termodynamicznego. Jej zadaniem jest między innymi podwyższenie ciśnienia gazu w celu: uzyskanie

Bardziej szczegółowo

I. Minimalne wymagania. Tool Form s.c. Jacek Sajan, Piotr Adamiak. ul. Pafalu 11, 58-100 Świdnica, NIP: 884-267-64-98

I. Minimalne wymagania. Tool Form s.c. Jacek Sajan, Piotr Adamiak. ul. Pafalu 11, 58-100 Świdnica, NIP: 884-267-64-98 Świdnica, 20.11.2015r. Tool Form s.c. Jacek Sajan, Piotr Adamiak ul. Pafalu 11, 58-100 Świdnica, NIP: 884-267-64-98 w związku z realizacjąprojektu pn. Rozpoczęcie produkcji matryc i stempli wykonanych

Bardziej szczegółowo

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009

Komentarz technik dróg i mostów kolejowych 311[06]-01 Czerwiec 2009 Strona 1 z 14 Strona 2 z 14 Strona 3 z 14 Strona 4 z 14 Strona 5 z 14 Strona 6 z 14 Uwagi ogólne Egzamin praktyczny w zawodzie technik dróg i mostów kolejowych zdawały wyłącznie osoby w wieku wskazującym

Bardziej szczegółowo

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie RZECZPOSPOLITA POLSKA Warszawa, dnia 11 lutego 2011 r. MINISTER FINANSÓW ST4-4820/109/2011 Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu wszystkie Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 listopada

Bardziej szczegółowo

Stopy tytanu. Stopy tytanu i niklu 1

Stopy tytanu. Stopy tytanu i niklu 1 Stopy tytanu Stopy tytanu i niklu 1 Tytan i jego stopy Al Ti Cu Ni liczba at. 13 22 29 28 struktura kryst. A1 αa3/βa2 A1 A1 ρ, kg m -3 2700 4500 8930 8900 T t, C 660 1668 1085 1453 α, 10-6 K -1 18 8,4

Bardziej szczegółowo

Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762

Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762 1 z 5 Dobór nastaw PID regulatorów LB-760A i LB-762 Strojenie regulatorów LB-760A i LB-762 Nastawy regulatora PID Regulatory PID (rolnicze np.: LB-760A - poczynając od wersji 7.1 programu ładowalnego,

Bardziej szczegółowo

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI

Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI Techniczne nauki М.М.Zheplinska, A.S.Bessarab Narodowy uniwersytet spożywczych technologii, Кijow STOSOWANIE PARY WODNEJ SKRAPLANIA KAWITACJI SKLAROWANEGO SOKU JABŁKOWEGO Skutecznym sposobem leczenia soku

Bardziej szczegółowo

Obróbka cieplna stali

Obróbka cieplna stali OBRÓBKA CIEPLNA Obróbka cieplna stali Powstawanie austenitu podczas nagrzewania Ujednorodnianie austenitu Zmiany wielkości ziarna Przemiany w stali podczas chłodzenia Martenzytyczna Bainityczna Perlityczna

Bardziej szczegółowo

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego

Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego Badanie silnika asynchronicznego jednofazowego Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie budowy i zasady funkcjonowania silnika jednofazowego. W ramach ćwiczenia badane są zmiany wartości prądu rozruchowego

Bardziej szczegółowo

Czteropompowy zestaw do podnoszenia ciśnienia ZKA35/3-6/4

Czteropompowy zestaw do podnoszenia ciśnienia ZKA35/3-6/4 1 Czteropompowy zestaw do podnoszenia ciśnienia ZKA35/3-6/4 2 Spis treści 1. Wstęp... 3 2. Konstrukcja zestawu ZKA35/3-6/4... 4 3. Zastosowanie... 7 4. Regulacja pracy pompy w zestawie... 7 5. Montaż zestawu

Bardziej szczegółowo

D- 10.03.01 TYMCZASOWE NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH

D- 10.03.01 TYMCZASOWE NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH D- 10.03.01 TYMCZASOWE NAWIERZCHNIE Z ELEMENTÓW PREFABRYKOWANYCH SPIS TREŚCI. 1. WSTĘP 2. MATERIAŁY 3. SPRZĘT 4. TRANSPORT 5. WYKONANIE ROBÓT 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 7. OBMIAR ROBÓT 8. ODBIÓR ROBÓT 9.

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale"

Ćwiczenie: Ruch harmoniczny i fale Ćwiczenie: "Ruch harmoniczny i fale" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia:

Bardziej szczegółowo

Eksperyment,,efekt przełomu roku

Eksperyment,,efekt przełomu roku Eksperyment,,efekt przełomu roku Zapowiedź Kluczowe pytanie: czy średnia procentowa zmiana kursów akcji wybranych 11 spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (i umieszczonych już

Bardziej szczegółowo

2.Prawo zachowania masy

2.Prawo zachowania masy 2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH

LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDA DZENNE e LAORATORUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNKOWYH LPP 2 Ćwiczenie nr 10 1. el ćwiczenia Przełączanie tranzystora bipolarnego elem

Bardziej szczegółowo

7. Spiekane materia y ceramiczne i ceramiczno-w glikowe

7. Spiekane materia y ceramiczne i ceramiczno-w glikowe 7. Spiekane materia y ceramiczne i ceramiczno-w glikowe 7.1. Ogólna charakterystyka spiekanych materia ów ceramicznych i ceramiczno-w glikowych PORÓWNANIE SPIEKANYCH MATERIA ÓW CERAMICZNYCH I CERAMICZNO-W

Bardziej szczegółowo

Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM)

Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Badanie bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami trwałymi (BLDCM) Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową, zasadą działania oraz sterowaniem bezszczotkowego silnika prądu stałego z magnesami

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH

LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Politechnika Łódzka Wydział Mechaniczny Instytut Inżynierii Materiałowej LABORATORIUM NAUKI O MATERIAŁACH Ćwiczenie nr 4 Temat: Kształtowanie właściwości metodami technologicznymi. Łódź 2010 Cel ćwiczenia

Bardziej szczegółowo

5. Podsumowanie i wnioski

5. Podsumowanie i wnioski Open Access Library Volume 7 (13) 2012 5. Podsumowanie i wnioski Przedstawiona koncepcja po czenia in ynierii powierzchni jako dyscypliny wiedzy i technologii metalurgii proszków jest uzasadniona, czego

Bardziej szczegółowo

W a ciwo ci spr yste anizotropowych materia ów kompozytowych Al 2 O 3 hbn

W a ciwo ci spr yste anizotropowych materia ów kompozytowych Al 2 O 3 hbn MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 65,, (013), 149 www.ptcer.pl/mccm W a ciwo ci spr yste anizotropowych materia ów kompozytowych Al O 3 hbn WOJCIECH PIEKARCZYK, GABRIELA GÓRNY, PAWE RUTKOWSKI,

Bardziej szczegółowo

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Wyniki monitorowania pomocy publicznej udzielonej spółkom motoryzacyjnym prowadzącym działalność gospodarczą na terenie specjalnych stref ekonomicznych (stan na

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie magazynu

Zagospodarowanie magazynu Zagospodarowanie magazynu Wymagania wobec projektu magazynu - 1 jak najlepsze wykorzystanie pojemności związane z szybkością rotacji i konieczną szybkością dostępu do towaru; im większa wymagana szybkość

Bardziej szczegółowo

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANIS AWA STASZICA, Kraków, PL BUP 26/07

PL B1. AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA IM. STANIS AWA STASZICA, Kraków, PL BUP 26/07 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 212580 (13) B1 Urz d Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zg oszenia: 379909 (22) Data zg oszenia: 12.06.2006 (51) Int.Cl. C04B 35/03 (2006.01)

Bardziej szczegółowo

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe)

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe) Pieczęć KONKURS PRZEDMIOTOWY Z FIZYKI dla uczniów gimnazjów województwa lubuskiego 23 marca 2012 r. zawody III stopnia (finałowe) Witamy Cię na trzecim etapie Konkursu Przedmiotowego z Fizyki i życzymy

Bardziej szczegółowo

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010

Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 Pomiar mocy pobieranej przez napędy pamięci zewnętrznych komputera. Piotr Jacoń K-2 I PRACOWNIA FIZYCZNA 25. 01. 2010 I. Cel ćwiczenia: Poznanie poprzez samodzielny pomiar, parametrów elektrycznych zasilania

Bardziej szczegółowo

Udoskonalona wentylacja komory suszenia

Udoskonalona wentylacja komory suszenia Udoskonalona wentylacja komory suszenia Komora suszenia Kratka wentylacyjna Zalety: Szybkie usuwanie wilgoci z przestrzeni nad próbką Ograniczenie emisji ciepła z komory suszenia do modułu wagowego W znacznym

Bardziej szczegółowo

11.1. Zale no ć pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej od czasu starzenia

11.1. Zale no ć pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej od czasu starzenia 11. Wyniki bada i ich analiza Na podstawie nieniszcz cych bada ultrad wi kowych kompozytu degradowanego cieplnie i zm czeniowo wyznaczono nast puj ce zale no ci: pr dko ci propagacji fali ultrad wi kowej

Bardziej szczegółowo

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007

Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych. Koło o ISPE AMG 2007 Technologie kodowania i oznaczania opakowań leków w gotowych Michał Burdyński Koło o ISPE AMG 2007 Na początek trochę faktów Roczny wzrost przemysłu u opakowań farmaceutycznych szacuje się na poziomie

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO

LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student

Bardziej szczegółowo

I B. EFEKT FOTOWOLTAICZNY. BATERIA SŁONECZNA

I B. EFEKT FOTOWOLTAICZNY. BATERIA SŁONECZNA 1 OPTOELEKTRONKA B. EFEKT FOTOWOLTACZNY. BATERA SŁONECZNA Cel ćwiczenia: 1.Zbadanie zależności otoprądu zwarcia i otonapięcia zwarcia od natężenia oświetlenia. 2. Wyznaczenie sprawności energetycznej baterii

Bardziej szczegółowo

Pompy odkamieniające. Zmiana kierunku automatyczna. Zmiana kierunku ręczna. Przepływ zgodnie ze wskazówkami zegara

Pompy odkamieniające. Zmiana kierunku automatyczna. Zmiana kierunku ręczna. Przepływ zgodnie ze wskazówkami zegara Pompy odkamieniające Dostępne modele występują z ręcznym i automatycznym przełączaniem Niszczą osady po obu stronach obiegu wody przez co proces odkamieniania następuje samoczynnie, nawet przy prawie całkowicie

Bardziej szczegółowo

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec.

Automatyka. Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. Automatyka Etymologicznie automatyka pochodzi od grec. : samoczynny. Automatyka to: dyscyplina naukowa zajmująca się podstawami teoretycznymi, dział techniki zajmujący się praktyczną realizacją urządzeń

Bardziej szczegółowo

Skaningowy mikroskop elektronowy

Skaningowy mikroskop elektronowy Skaningowy mikroskop elektronowy SH-5000M / SH-4000 / SH-3500 / detektor EDS Mikroskop elektronowy skaningowy z serii Hirox SH to najwyższej klasy system nastołowy, umożliwiającym szybkie obrazowanie w

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT. Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0 SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT Budowa ogrodzenia przy Sądzie Rejonowym w Lwówku Śląskim ST 1.0 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 1.1 Przedmiot i zakres specyfikacji 1.2 Określenia podstawowe 1.3

Bardziej szczegółowo

DB Schenker Rail Polska

DB Schenker Rail Polska DB Schenker Rail Polska Bariery rozwoju transportu kolejowego w Polsce DB Schenker Rail Polska Zbigniew Pucek Członek Zarządu ds. Bocznic i Kolei Przemysłowych Członek Zarządu ds. Sprzedaży, Sosnowiec,

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE MIKROSYSTEMÓW W MEDYCYNIE LABORATORIUM. Ćwiczenie nr 3. Kropelkowy system mikrofluidyczny

ZASTOSOWANIE MIKROSYSTEMÓW W MEDYCYNIE LABORATORIUM. Ćwiczenie nr 3. Kropelkowy system mikrofluidyczny ZASTOSOWANIE MIKROSYSTEMÓW W MEDYCYNIE LABORATORIUM Ćwiczenie nr 3 Kropelkowy system mikrofluidyczny Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i warunkami poprawnego działania kropelkowego

Bardziej szczegółowo

PARAMETRY PROCESU WDMUCHIWANIA ŻELAZOSTOPÓW DO CIEKŁYCH STOPÓW ŻELAZA

PARAMETRY PROCESU WDMUCHIWANIA ŻELAZOSTOPÓW DO CIEKŁYCH STOPÓW ŻELAZA 13/39 Solidification of Metals and Alloys, Year 1999, Volume 1, Book No. 39 Krzepnięcie Metali i Stopów, Rok 1999, Rocznik 1, Nr 39 PAN Katowice PL ISSN 0208-9386 PARAMETRY PROCESU WDMUCHIWANIA ŻELAZOSTOPÓW

Bardziej szczegółowo

KOMPOZYTY NA BAZIE WĘGLIKA WOLFRAMU Z NIETOKSYCZNĄ OSNOWĄ Fe-Mn

KOMPOZYTY NA BAZIE WĘGLIKA WOLFRAMU Z NIETOKSYCZNĄ OSNOWĄ Fe-Mn Kompozyty 10: 4 (2010) 368-373 Dariusz Siemiaszko 1 *, Marcin Rosiński 2, Andrzej Michalski 2, Michał Rakowski 1 1 Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Nowych Technologii i Chemii, ul. gen. S. Kaliskiego

Bardziej szczegółowo

Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków

Badania skuteczności działania filtrów piaskowych o przepływie pionowym z dodatkiem węgla aktywowanego w przydomowych oczyszczalniach ścieków Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołł łłątaja w Krakowie, Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej K r z y s z t o f C h m i e l o w s k i Badania skuteczności

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE Nr 9. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński

ĆWICZENIE Nr 9. Laboratorium Inżynierii Materiałowej. Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński POLITECHNIKA LUBELSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY KATEDRA INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Akceptował: Kierownik Katedry prof. dr hab. inż. A. Weroński Laboratorium Inżynierii Materiałowej ĆWICZENIE Nr 9 Opracował: dr

Bardziej szczegółowo

Obróbka powierzchni materia ów in ynierskich

Obróbka powierzchni materia ów in ynierskich Obróbka powierzchni materia ów in ynierskich Plansza. Struktura badana w mikroskopie wietlnym ) warstwy wierzchniej stali MnCr naw glonej w 0 C przez h, pow. 0x; ) warstwy azotków -Fe - N i -Fe N na stali

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych

Bardziej szczegółowo

Sterowanie maszyn i urządzeń

Sterowanie maszyn i urządzeń Sterowanie maszyn i urządzeń Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie objętościowe Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie zasad sterowania objętościowego oraz wyznaczenie chłonności jednostkowej

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ

SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH 45421000-4 ROBOTY W ZAKRESIE STOLARKI BUDOWLANEJ 1 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP str. 3 2. MATERIAŁY str. 3 3. SPRZĘT str. 4 4.TRANSPORT str. 4 5. WYKONANIE

Bardziej szczegółowo

Regulamin wynajmu lokali użytkowych. Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity

Regulamin wynajmu lokali użytkowych. Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity Regulamin wynajmu lokali użytkowych Międzyzakładowej Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej w Jaworznie tekst jednolity Podstawa prawna: 48 i 92 ust.1 pkt 1.1 Statutu Sp-ni. I. Postanowienia ogólne. 1. Lokale

Bardziej szczegółowo

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym

Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego cieczy za pomocą kalorymetru z grzejnikiem elektrycznym Nr. Ćwiczenia: 215 Politechnika Łódzka FTIMS Kierunek: Informatyka rok akademicki: 2008/2009 sem. 2. Termin: 20 IV 2009 Temat Ćwiczenia: Wyznaczenie sprawności grzejnika elektrycznego i ciepła właściwego

Bardziej szczegółowo

ZESPÓŁ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW MAJĄCY KLUCZOWE ZNACZENIE DLA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI MECHANICZNEJ

ZESPÓŁ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW MAJĄCY KLUCZOWE ZNACZENIE DLA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI MECHANICZNEJ Budownictwo o zoptymalizowanym potencjale energetycznym Piotr CAŁUSIŃSKI Częstochowa ZESPÓŁ WŁASNOŚCI MATERIAŁÓW MAJĄCY KLUCZOWE ZNACZENIE DLA PROCESU TECHNOLOGICZNEGO OBRÓBKI MECHANICZNEJ Article presents

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I

REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława ROZDZIAŁ I Załącznik Nr 1 do zarządzenia Nr169/2011 Burmistrza Miasta Mława z dnia 2 listopada 2011 r. REGULAMIN przeprowadzania okresowych ocen pracowniczych w Urzędzie Miasta Mława Ilekroć w niniejszym regulaminie

Bardziej szczegółowo

Stopy żelaza. Stale Staliwa Żeliwa

Stopy żelaza. Stale Staliwa Żeliwa Stopy żelaza Stale Staliwa Żeliwa 1. Stale są to stopy żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, zawierające do 2% C, które w procesie wytwarzania podlegają przeróbce plastycznej, np.: walcowaniu, ciągnieniu,

Bardziej szczegółowo

Modelowanie złożonej wymiany ciepła w procesie wytwarzania spieku 90W-7Ni-3Fe

Modelowanie złożonej wymiany ciepła w procesie wytwarzania spieku 90W-7Ni-3Fe Bi u l e t y n WAT Vo l. LX, Nr 2, 2011 Modelowanie złożonej wymiany ciepła w procesie wytwarzania spieku 90W-7Ni-3Fe Jerzy Sypek, Tomasz Majewski 1, Andrzej Jarosław Panas Wojskowa Akademia Techniczna,

Bardziej szczegółowo

Spiekanie tworzyw B 4 C z dodatkami TiB 2, TiC lub TiN

Spiekanie tworzyw B 4 C z dodatkami TiB 2, TiC lub TiN MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 2, (2014), 156-164 www.ptcer.pl/mccm Spiekanie tworzyw B 4 C z dodatkami TiB 2, TiC lub TiN PAWE RUTKOWSKI*, GABRIELA GÓRNY, SZYMON GÓRA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza,

Bardziej szczegółowo

12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych

12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych Open Access Library Volume 2 211 12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych 12.1 Wyznaczanie relacji diagnostycznych w badaniach ultrad wi kowych

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA NAWIERZCHNIE Z PŁYT ŻELBETOWYCH SST-03 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 2 2. Materiały... 2 3. Sprzęt.... 3 4. Transport.... 3 5. Wykonanie robót.... 4 6. Kontrola jakości robót....

Bardziej szczegółowo

Wp yw atmosfery spiekania na mikrostruktur i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Ni

Wp yw atmosfery spiekania na mikrostruktur i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Ni MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 1, (2012), 89-93 www.ptcer.pl/mccm Wp yw atmosfery spiekania na mikrostruktur i w a ciwo ci kompozytów Al 2 O 3 -Ni KATARZYNA KONOPKA, PAWE KUCZY SKI, ALEKSANDRA

Bardziej szczegółowo

Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice

Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice J. Bargiel, H. Grzywok, M. Pyzik, A. Nowak, D. Góralski Innowacyjna gospodarka elektroenergetyczna gminy Gierałtowice Streszczenie W artykule przedstawiono główne elektroenergetyczne innowacyjne realizacje

Bardziej szczegółowo

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA

40. Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna Meksyk, 12-19 lipca 2009 r. ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA ZADANIE TEORETYCZNE 2 CHŁODZENIE LASEROWE I MELASA OPTYCZNA Celem tego zadania jest podanie prostej teorii, która tłumaczy tak zwane chłodzenie laserowe i zjawisko melasy optycznej. Chodzi tu o chłodzenia

Bardziej szczegółowo

Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych

Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), 435-439 www.ptcer.pl/mccm Spiekanie bez aktywatorów metodą SPS węglików wybranych metali przejściowych Paweł Figiel*, Piotr Wyżga, Marcin Rozmus,

Bardziej szczegółowo

Wp yw dodatku fosforanu glinu na w a ciwo ci niskocementowych betonów korundowych

Wp yw dodatku fosforanu glinu na w a ciwo ci niskocementowych betonów korundowych MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 64, 3, (2012), 304-308 www.ptcer.pl/mccm Wp yw dodatku fosforanu glinu na w a ciwo ci niskocementowych betonów korundowych LUCJANA MANDECKA-KAMIE *, ALICJA RAPACZ-KMITA,

Bardziej szczegółowo

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH

7. REZONANS W OBWODACH ELEKTRYCZNYCH OBWODY SYGNAŁY 7. EZONANS W OBWODAH EEKTYZNYH 7.. ZJAWSKO EZONANS Obwody elektryczne, w których występuje zjawisko rezonansu nazywane są obwodami rezonansowymi lub drgającymi. ozpatrując bezźródłowy obwód

Bardziej szczegółowo

PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH. Łódź 09-10 maja 1995 roku BADANIA PORÓWNAWCZE WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH MATERIAŁÓW CERAMICZNYCH

PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH. Łódź 09-10 maja 1995 roku BADANIA PORÓWNAWCZE WŁASNOŚCI TRIBOLOGICZNYCH MATERIAŁÓW CERAMICZNYCH PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź 09-10 maja 1995 roku Andrzej Bator, Witold Piekoszewski, Marian Szczerek, Waldemar Tuszyński, Marek Wiśniewski (Instytut Technologii Eksploatacji Radom/Łódź)

Bardziej szczegółowo

SST - 03 - SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE.

SST - 03 - SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. SST - 03 - SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. H 03.00.00 Roboty Umocnieniowe kod CPV 45 200000-9 H 03.01.00 Układanie geowłókniny SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 148 2.MATERIAŁY 148-149 3. SPRZĘT... 149 4. TRANSPORT...149

Bardziej szczegółowo

WYTWARZANIE I WŁASNOŚCI SPIEKANYCH KOMPOZYTÓW STAL SZYBKOTNĄCA-WĘGLIK WC-MIEDŹ FOSFOROWA

WYTWARZANIE I WŁASNOŚCI SPIEKANYCH KOMPOZYTÓW STAL SZYBKOTNĄCA-WĘGLIK WC-MIEDŹ FOSFOROWA KOMPOZYTY (COMPOSITES) 2(2002)5 Jan Leżański 1, Marcin Madej 2, Dorota Smoleń 3 Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków WYTWARZANIE I

Bardziej szczegółowo

Wp yw czasu wygrzewania na w a ciwo ci cieplne polikryszta u azotku glinu

Wp yw czasu wygrzewania na w a ciwo ci cieplne polikryszta u azotku glinu MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 65, 2, (2013), 209-213 www.ptcer.pl/mccm Wp yw czasu wygrzewania na w a ciwo ci cieplne polikryszta u azotku glinu PAWE RUTKOWSKI, DARIUSZ KATA AGH Akademia Górniczo-Hutnicza,

Bardziej szczegółowo

Wzmacniacze. Rozdzia Wzmacniacz m.cz

Wzmacniacze. Rozdzia Wzmacniacz m.cz Rozdzia 3. Wzmacniacze 3.1. Wzmacniacz m.cz Rysunek 3.1. Za o enia projektowe Punkt pracy jest tylko jednym z parametrów opisuj cych prac wzmacniacza. W tym rozdziale zajmiemy si zaprojektowaniem wzmacniacza

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja stali i przykłady oznaczeń

Klasyfikacja stali i przykłady oznaczeń Klasyfikacja stali i przykłady oznaczeń Definicja stali Stal jest to plastycznie (i ewentualnie cieplnie) obrobiony stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami, otrzymywanym w procesach stalowniczych ze

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP

INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A. WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP INSTRUKCJA OBSŁUGI WD2250A WATOMIERZ 0.3W-2250W firmy MCP 1. CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA Zakresy prądowe: 0,1A, 0,5A, 1A, 5A. Zakresy napięciowe: 3V, 15V, 30V, 240V, 450V. Pomiar mocy: nominalnie od 0.3

Bardziej szczegółowo

NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA

NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA NACZYNIE WZBIORCZE INSTRUKCJA OBSŁUGI INSTRUKCJA INSTALOWANIA Kraków 31.01.2014 Dział Techniczny: ul. Pasternik 76, 31-354 Kraków tel. +48 12 379 37 90~91 fax +48 12 378 94 78 tel. kom. +48 665 001 613

Bardziej szczegółowo

HTA (Health Technology Assessment)

HTA (Health Technology Assessment) Krzysztof Łanda 1 z 5 HTA (Health Technology Assessment) Ocena leków stosowanych w okre lonych wskazaniach podlega tym samym generalnym regu om, co inne technologie terapeutyczne, jednak specyfika interwencji

Bardziej szczegółowo

Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.)

Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Wiedza niepewna i wnioskowanie (c.d.) Dariusz Banasiak Katedra Informatyki Technicznej Wydział Elektroniki Wnioskowanie przybliżone Wnioskowanie w logice tradycyjnej (dwuwartościowej) polega na stwierdzeniu

Bardziej szczegółowo

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska

Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków

Bardziej szczegółowo

PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH

PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH PROJEKTOWANIE PROCESÓW PRODUKCYJNYCH Do celów projektowania naleŝy ustalić model procesu wytwórczego: Zakłócenia i warunki otoczenia Wpływ na otoczenie WEJŚCIE materiały i półprodukty wyposaŝenie produkcyjne

Bardziej szczegółowo

wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska

wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska G ÓWNE CECHY WIAT A LASEROWEGO wiat o mo e by rozumiane jako strumie fotonów albo jako fala elektromagnetyczna. Najprostszym przypadkiem fali elektromagnetycznej jest fala p aska - cz sto ko owa, - cz

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie Produkcją II

Zarządzanie Produkcją II Zarządzanie Produkcją II Dr Janusz Sasak Poziomy zarządzania produkcją Strategiczny Taktyczny Operatywny Uwarunkowania decyzyjne w ZP Poziom strategiczny - wybór strategii - wybór systemu produkcyjnego

Bardziej szczegółowo

Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym. ustawa z dnia 15 lipca 2004 r.

Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym. ustawa z dnia 15 lipca 2004 r. Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym ustawa z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta a oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. -

Bardziej szczegółowo

Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek

Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek Data publikacji : 10.01.2011 Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela mianowanego przez nauczycieli szkół i placówek Procedura uzyskiwania awansu zawodowego na stopień nauczyciela

Bardziej szczegółowo

Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS

Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS MATERIA Y CERAMICZNE /CERAMIC MATERIALS/, 66, 4, (2014), 440-445 www.ptcer.pl/mccm Synteza i spiekanie dwuborku tantalu metod SPS JOLANTA LASZKIEWICZ- UKASIK*, PIOTR PUTYRA, LUCYNA JAWORSKA, MARCIN PODSIAD

Bardziej szczegółowo

Właściwości materii - powtórzenie

Właściwości materii - powtórzenie Przygotowano za pomocą programu Ciekawa fizyka. Bank zadań Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 strona 1 Imię i nazwisko ucznia Data...... Klasa... Zadanie 1. Czy zjawisko

Bardziej szczegółowo

WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY

WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY KOD UCZNIA Liczba uzyskanych punktów (maks. 40): Młody Fizyku! WOJEWÓDZKI KONKURS FIZYCZNY Etap rejonowy Masz do rozwiązania 20 zadań (w tym 3 otwarte). Całkowity czas na rozwiązanie wynosi 90 minut. W

Bardziej szczegółowo

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych

Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych ZAKŁAD USŁUG INWESTYCYJNYCH "MIASTOPROJEKT"SPÓŁKA CYWILNA 86-300 GRUDZIĄDZ, UL. CHEŁMIŃSKA 115,TEL.,FAX 46 57 775 Specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych Remont dachu budynku w miejscowości

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE DOTYCZĄCE PROJEKTU REALIZOWANEGO W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013

ZAPYTANIE OFERTOWE DOTYCZĄCE PROJEKTU REALIZOWANEGO W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013 Wrocław, 24.11.2014r. ZAPYTANIE OFERTOWE DOTYCZĄCE PROJEKTU REALIZOWANEGO W RAMACH REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO DLA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO NA LATA 2007-2013 Priorytet 1: Wzrost konkurencyjności

Bardziej szczegółowo

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu

Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Techniki korekcyjne wykorzystywane w metodzie kinesiotapingu Jak ju wspomniano, kinesiotaping mo e byç stosowany jako osobna metoda terapeutyczna, jak równie mo e stanowiç uzupe nienie innych metod fizjoterapeutycznych.

Bardziej szczegółowo

WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI

WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI HYDRO-POMP WYBRANE MODERNIZACJE POMP GŁÓWNEGO OBIEGU PARA-WODA ELEKTROWNI ANDRZEJ BŁASZCZYK GRZEGORZ KOŹBA MARIUSZ NAWROCKI ADAM PAPIERSKI ARTUR STANISZEWSKI MARIUSZ SUSIK DARIUSZ WOŹNIAK Licheń 2013 Modernizacje

Bardziej szczegółowo