WYKAZ osiągnięć organizacyjnych

Transkrypt

1 Dr Barbara Bis Łódź, dnia Starszy wykładowca Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii UŁ WYKAZ osiągnięć organizacyjnych 1. społeczne w wybieralnych organach kolegialnych Uniwersytetu Łódzkiego Członek Rady Wydziału Członek Rady Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ (3 kadencje) Przedstawiciel grupy nauczycieli akademickich ; ; Ocena wyników Udział własny / /Ocena korzyści Udział własny Udział w pracach Rady Wydziału (uczestnictwo we wprowadzaniu i wspieraniu zmian organizacyjnych i dydaktycznych; opiniowanie spraw pracowniczych reprezentowanej grupy środowiska akademickiego). Szeroki zakres podejmowanych działań przez Radę Wydziału w latach , w okresie znaczących zmian polityczno-ekonomicznych pozwalał na uczestniczenie w podejmowaniu przez Radę Wydziału szeregu ważnych decyzji dotyczących stanowienia wewnętrznych zasad funkcjonowania w procesie kształcenia i organizacji badań naukowych. 2. Uczestnictwo w pracach organizacyjno-dydaktycznych związanych ze wspieraniem rozwoju edukacji UŁ 2.1. Członek komisji egzaminacyjnej na kierunku ochrony środowiska (1997) 2.2. Egzaminator komisji egzaminacyjnej na kierunku biologia (1995) Udział w procesie rekrutacji na studia wyższe pozwalał na ocenę ogólnie prezentowanego poziomu wiedzy przyszłych studentów, umożliwiając podjęcie odpowiedzialności za prawidłowość prowadzonego procesu rekrutacji. 3. Inicjatywy związane z systemem uzyskiwania grantów z funduszy Unii Europejskiej 3.1. Przygotowanie i współautorstwo 17 wniosków projektowych złożonych do Komisji Europejskiej ( ) Uczestnictwo w promowaniu działań UŁ na rzecz inicjatyw związanych z uzyskiwaniem grantów UE: współpraca z Biurem Międzynarodowych Programów Badawczych UŁ; z Krajowym Punktem Kontaktowego Programów Badawczych UE z Branżowym Punktem Kontaktowym "Ekohydrologia i Gospodarka Wodna" W okresie dziesięciu lat, przygotowałam 17 wniosków aplikacyjnych dla unijnych grantów badawczych lub edukacyjnych, finansowanych z funduszy Komisji Europejskiej (opracowanie pod względem merytorycznym, administracyjnym i finansowym aplikacji projektu w odniesieniu do bezpośrednich zadań badawczych Uniwersytetu Łódzkiego). We wszystkich przygotowywanych wnioskach byłam zaproszona do uczestnictwa w projekcie jako główny wykonawca lub koordynator działań projektowych w Polsce: 1998 DEBRIS: Evaluation of The Role of Large Woody Debris in Sustaining 1

2 Ocena wyników merytorycznych, metodycznych, Woodland Stream Ecosystems Across Europe; 1999 EPISODES: European Programme Investigating The Sources of Damaging Extreme; 2001 AESTIVAL: The Assessing of Ecological Status and Vulnerability of Alpine Streams; AQUAREC: Integrated Concept for Reuse of Upgraded Wastewater projekt otrzymał dofinansowanie Komisji Europejskiej; WAVE: Spatial Structure of Biodiversity and Ecosystem Processes to Estimate by Remote the Habitat Vulnerability at Different Scales in Watershed; MIFE: Multiple Scale Intrinsic Fragility Estimate: Biodiversity and Functioning Based Maps for Habitat Risk Management 2002 STAR: Standarisation of river classifications: Framework method for calibrating different biological survey results against ecological quality classifications to be developed for the Water Framework Directive projekt otrzymał dofinansowanie Komisji Europejskiej; ECOTRAITS: Freshwater Biomonitoring Across Ecoregions the Biological and Ecological Traits of Invertebrate Communities projekt otrzymał dofinansowanie Komisji Europejskiej; LIMNOFAUNA: Research infrastructures for investigating, assessing and improving water quality and biodiversity ProBATE: Biodiversity and functioning relationships in aquatic and terrestial ecosystems BIOMEDNET: Network of Exellence on Biodiversity in Marine Protected Areas of the Mediterranean ECOBIOGEN-STRESS: Ecosystem, biodiversity, genetic structure in ecoregions under human impact 2004 CONFRESH: Teaching Methods And Pedagogical Strategies For The Promotion To Schools Of Conservation And Sustainable Development Of Freshwater Ecosystems projekt otrzymał dofinansowanie Komisji Europejskiej; 2006, 2007 AQUACYCLE: Initial Training Network on Interdisciplinary Concepts For Municipal Wastewater Reclamation And Reuse (ITN, M.Curie Actions); (wniosek składany dwukrotnie) 2007 NORWET: Innovative solutions for wastewater management in rural areas projekt otrzymał dofinansowanie z funduszy Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego 2009 ECOCLIM: River Ecosystem Changes and Adjustments Under Future Regional Climatic Scenarios. (7 PR, ENV ). Dodatkowo, w ramach współpracy z jednostkami UŁ związanymi z uzyskiwaniem grantów UE brałam aktywny udział w organizowaniu konferencji i warsztatów, spotkaniach grup tematycznych oraz w przygotowywaniach wniosków (doradztwo). Efektem działań związanych z uzyskaniem grantów unijnych - których byłam koordynatorem lub głównym wykonawcą - był fakt, iż Uniwersytet Łódzki otrzymał w okresie dofinansowanie naukowej i dydaktycznej w wysokości ponad zł PLN. 2

3 4. Międzynardowe projekty badawcze finansowane z funduszy Unii Europejskiej 4.1. Koordynator krajowy europejskiego projektu badawczego STAR: Standardisation of River Classifications: Framework Method for Calibrating Different Biological Survey Results Against Ecological Quality Classifications to be Developed for The Water Framework Directive 4.2. Członek The STAR Sub-committee Group THE EUROPEAN COMMISSION The RTD project (5FP) Contract No: EC-EVK ; Project Coordinator: Dr Mike Furse, Centre for Ecology and Hydrology (United Kingdom); Coordinator in Poland: Dr Barbara Bis (University of Łódź) Assistant contractors in Poland: Agricultural University of August Cieszkowski (Poznań); Institute of Environmental Protection (Warszawa); Karol Starmach Institute of Freshwater Biology, PAN (Kraków) Cele projektu EU-STAR były bezpośrednio związane z wdrażaniem Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej, wprowadzającej do ustawodawstwa europejskiego dot. gospodarki wodnej wymóg oceny jakościowej stanu ekologicznego wód powierzchniowych w oparciu o kompleksową analizę biologicznych komponentów oceny jakościowej (makrofity, fitbentos, makrozoobentos, ichtiofauna). Głównymi rezultatami projektu było: Opracowanie wystandardyzowanej metodyki badań monitoringowych zespołów biotycznych wód płynących w celu uzyskania porównywalnej oceny jakościowej stanu ekologicznego rzek Europy na podstawie całościowych badań środowiskowych i ekologicznych; Interkalibracja ocen jakościowych i klasyfikacji rzek europejskich z zastosowaniem różnych metod analitycznych i różnych grup taksomomicznych; Utworzenie europejskiej bazy danych i specjalistycznego oprogramowania, przygotowanego do wdrażania monitoringu ekologicznego rzek w Europie, zgodnro z wytycznymi "Common Strategy on the Implementation of the Water Framework Directive"; Rekomendacja wskaźników biologicznych i ekologicznych do przeprowadzenia oceny jakościowej stanu ekologicznego rzek za pomocą systemu wielomiarowego (ang. Multi-Metrics System), uwzględniającego gradient biogeograficzny Europy, typ zakłóćeń i różny stopień degradacji/intensywności zakłóceń. Finalne rezultaty projektu STAR (zg. ze STAR s Technical Implementation Plan): I. Wymiernym rezultatem udziału w projekcie STAR i koordynacji jego zadań badawczych w Polsce było uzyskanie zlecenia z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska na opracowanie przewodnika metodycznego dotyczącego metodyki badań zespołów fauny dennej MHS (ang. Multi-Habitat Sampling), zgodnej z wytycznymi RDW dla celów wdrożenia metodyki do systemu krajowego monitoringu ekologicznego rzek Polski: BIS, B Metodyka reprezentatywnego poboru prób siedliskowych (MHS) zespołów fauny dennej z różnych typów wód oraz standardowych procedur laboratoryjnych dla celów monitoringu ekologicznnego rzek Polski, zgodnego z założeniami Ramowej Dyrektywy Wodnej. Opracowanie na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Wyd.Exall, Łódź, 96pp. II. Dodatkowym rezultatem projektu STAR było uzyskanie zlecenia z Głównego 3

4 Ocena wyników Inspektoratu Ochrony Środowiska na przygotowanie specjalistycznego klucza do oznaczania zespołów makrozoobentosu rzek przez pracowników Katedry, przygotowanego zgodnie z wytycznymi metodyki MHS oraz europejskiej listy operacyjnej słodkowodnych gatunków fauny dennej, rekomendowanych do ocen jakościowych monitoringu ekologicznego - wypracowanych w ramach projektu STAR. III. Finalnym rezultatem projektu STAR było uzyskanie zlecenia z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska [6/2009/F z dnia ] na przeprowadzenie nadzoru merytorycznego nad pracami krajowych delegatur Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska, związanych z poborem oraz analizami laboratoryjnymi prób makrobezkręgowców bentosowych dla celów krajowego systemu monitoringu ekologicznego rzek, oraz opracowanie nowego Indeksu Multimetrycznego wraz z przeprowadzeniem klasyfikacji jakościowej rzek Polski: BIS, B Przewodnik metodyczny do przeprowadzenia oceny stanu ekologicznego i klasyfikacji rzek Polski na podstawie analiz zespołów makrobezkręgowców bentosowych, zgodnie z wytycznymi przewodnika REFCOND opracowanego w ramach wspólnej strategii wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej. Opracowanie na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, WUŁ, 48pp. IV. Uniwersytet Łódzki - jako główny wykonawca i koordynator projektu STAR w Polsce, został dysponentem, jako jedyna instytucja w kraju, ośmiu baz danych wraz ze specjalistycznym oprogramowaniem - wykonanymi w ramach projektu STAR w celu wdrażania oceny stanu ekologicznego rzek, zgodnie z wytycznymi Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej: 1. STAR MTR - baza danych dla zespołów makrofitów i oprogramowanie do tworzenia bazy danych oraz do oceny jakościowej wód na podstawie prób makrofitów; 2. OMNIDIA baza danych i oprogramowanie do kalkulacji stosowanych w Europie miar/wskaźników dla fitobentosu (oprogramowanie zostało zakupione dla KZBiH); 3. AQEMdip - baza danych dla zespołów fauny dennej oraz oprogramowanie do tworzenia/rozwoju bazy danych dla słodkowodnych zespołów makrobezkręgowców bentosowych i okrzemek; 4. ASTERICS - European Stream Assessment Program (=AQEMrap) oprogramowanie służace do kalkulacji miar/wskaźników stosowanych w Europie i oceny stanu ekologicznego na podstawie zespołów słodkowodnych bezkręgowców bentosowych i okrzemek; 5. FIDES - oprogramowanie używane dla utworzenia bazy danych i określenia wskaźników/miar ichtiologicznych. 6. STAR RHS - baza danych i oprogramowanie do tworzenia bazy danych i oceny hydromorfologicznej (stopnia degradacji/naturalności) koryta rzeki i jej doliny; 7. STARBUGS - program oceniający błędy metody i procedur oceny ekologicznego stanu wód w oparciu o selektywne miary i wskaźniki jakości, 8. MONSTAR - DSS (Decision Suport System) oprogramowanie wspomagające tworzenie systemu monitoringu do oceny stanu ekologicznego rzek, wspomagające działania merytoryczne zgodne z RDW i organizacyjnozarzadzające związane z tworzeniem systemu monitoringu ekologicznego. Dodatkowe korzyści naukowo-badawcze dla UŁ wypracowane w projekcie STAR: 1. Wzmocnienie prestiżu naukowo-badawczego UŁ: opracowana metodyka krajowa monitoringu ekologicznego wód płynących stanowi obecnie standardową metodyką poboru prób, analizy i oceny jakości wód w Polsce na podstawie zespołów makrozoobentosu; baza danych i oprogramowanie STAR są unikalne w Polsce; 2. Rozwój krajowej bazy danych dot. zespołów fauny dennej rzek Polski w UŁ rozwijany w laboratorium biomonitoringu UŁ: z uwagi na koordynowanie projektu STAR i ECOTRAITS powstała w UŁ pełna europejska bazą danych tych projektów (autekologiczne dane biologiczne i środowiskowe); 3. Organizacja szkoleń metodycznych przez UŁ wg opracowanej metodyki krajowej dla pracowników służb wodnych, w tym jednostek administracji państwowej i lokalnej, tj. 4

5 Ocena wyników i korzyści oddziałów WIOS, RZGW; zainteresowanych jednostek naukowo-badawczych i dydaktycznych, etc., 4. Utworzenie laboratorium biomonitoringu na Wydziale BIOŚ UŁ dla celów oceny stanu ekologicznego wód, m.in. weryfikacji metodycznej procedur badawczych, auditu prób biologicznych i identyfikacji materiału pobieranego przez regionalne oddziały WIOŚ; 5. Akceleracja specjalistycznej edukacji na Wydziale BIOŚ UŁ z zakresu ochrony wód śródlądowych i morskich, wdrażania RDW i krajowego systemu monitoringu: w wyniku realizowanych projektów, związanych z wdrażaniem RDW w Europie i kraju (m.in. STAR, AQUAREC, ECOTRAITS, FAUNA EUROPEA, CONFRESH) Wydział BIOŚ UŁ ma obecnie najlepiej w kraju ugruntowane podstawy naukowe do prowadzenia tego typu zajęć dydaktycznych dla studentów polskich oraz zagranicznych (w szczególności studia stacjonarne i zaoczne WBiOŚ UŁ oraz studia podyplomowe); 6. Znaczący wzrost liczby publikacji naukowych - w okresie 3-letniej realizacji projektu przygotowałam jako autorka/współautorka 33 opracowania (publikacje, komunikaty). Praca indywidualna: (1) koordynowanie i zarzadzanie realizacją wszystkich zadań projektu STAR_PL, wykonywanych przez UŁ oraz zespoły wykonawców pomocniczych: AR/Poznań, IOŚ/Warszawa oraz PAN Kraków; (2) realizacja zadań badawczych łącznie 9 pakietów roboczych STAR, (3) lider STAR pakietu roboczego 17 (species traits analysis); (4) członek grupy Star Sub-committee reprezentująca kraje zrzeszone NAS (Polska, Łotwa, Czechy, Słowacja). Praca zespołowa w zakresie wspólnej realizacji projektu - (1) pakiet roboczy 5: identyfikacja zespołów fauny dennej i fitobentosu; (2) audit prób; (3) współpraca organizacyjno-administracyjna Koordynator krajowy europejskiego projektu badawczego AQUAREC: Integrated Concepts For Reuse of Upgraded Wastewater THE EUROPEAN COMMISSION The RTD project (5FP); Contract No: EC-EVK Coordinator: Prof. Thomas Melin, University of Technology (RWTH)(Germany) Coordinator in Poland: Dr Barbara Bis (University of Łódź) Głównymi rezultatami projektu AQUAREC (zg. z AQUAREC s Technical Implementation Plan) było: 1. Opracowanie strategicznych założeń dla rozwoju zintegrowanej polityki reutylizacji ścieków oczyszczonych w Europie; 2. Standaryzacja wskaźników i procedur analitycznych dla oceny jakości reutylizowanych wód pościekowych wg założeń Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej; 3. Opracowanie standardowych metod i wskaźników hydrochemicznych, mikrobiologicznych i ekologicznych dla oceny oddziaływania ścieków oczyszczonych w zakresie oceny ryzyka środowiskowego, zdrowotnego oraz aspektów socjologicznych i ekonomicznych w krajach UE w kontekście nowego prawodawstwa polityki wodnej UE. Główne korzyści naukowo-badawcze dla UŁ wypracowane w projekcie AQUAREC: 1. Wzmocnienie prestiżu dydaktycznego UŁ: monografie opracowane w formie przewodników dla służb wodnych, mające na celu propagowanie, wspomaganie wdrażania działań inwestycyjnych z zakresu reutylizacji wód oczyszczonych w Europie są jednymi z najnowszych opracowań dot. tego zagadnienia w Polsce; 2. Zwiększenie interdyscyplinarnej oferty naukowej i dydaktycznej Uniwersytetu Łódzkiego realizacja projektu wymagała aktywnego zaangażowania się i współpracy interdyscyplinarnej zespołów UŁ z zakresu geografii, hydrologii, socjologii, prawa, ekonomii i zarządzania; 5

6 Ocena wyników 3. Organizacja specjalistycznych kursów dla jednostek administracji państwowej i lokalnej z zakresu (i) oceny ryzyka środowiskowego i zdrowotnego w inwestycjach dot. reutylizacji oczyszczonych wód ściekowych; (ii) studium wykonalności dla inwestycji komunalnych dot. oczyszczalniami ścieków i reutylizacji wód pościekowych; 4. Generowanie nowych europejskich projektów naukowo-badawczych lub edukacyjnych złożono nowy wniosek aplikacyjny na projekt edukacyjny dot. sieci naukowo-szkoleniowej AQUACYCLE (87.5/100 punktów); 5. Wzrost liczby publikacji naukowych - w okresie realizacji projektu ( ) przygotowano 21 publikacji. Praca zespołowa: w I etapie projektu ( ) Koordynator krajowy europejskiego projektu badawczego ECOTRAITS: Freshwater Biomonitoring Across Ecoregions The Biological And Ecological Traits Of Invertebrate Communities THE EUROPEAN COMMISSION The Fifth EC Framework Programme (FP5) Individual Mobility Grant, EC-INCO2: ICA ; The INCO Programme: A.1 Strategic Action on Training and Excellence for States in the Phase of Pre- Accession to the European Union. Project Coordinator : Prof. P. Usseglio-Polatera, Laboratoire Biodiversité et Fonctionnement des Ecosystemes,(LBFE), UFR SciFA, Université de Metz (France) Coordinato/Principal Contractor in Poland: Barbara Bis (UŁ) Główne rezultaty projektu (zg. z ECOTRAITS s Technical Implementation Plan): 1. Opracowanie bio-/ekologicznych profili dla wybranych gatunków fauny dennej Polski i określenie ich preferencji siedliskowych w celu dalszego wykorzystania w ekologicznej ocenie jakości wód, zgodnej z założeniami Dyrektywy Wodnej; 2. Analiza danych faunistycznych i środowiskowych wybranych rzek Francji i Polski, z wykorzystaniem unikalnego w Europie oprogramowania PC- Expert System - wykorzystującego autekologiczną tj. biologiczną i ekologiczną charakterystykę gatunków wód bieżących fauny dennej [species traits] do biologicznej oceny jakości wód; 3. Ocena wartości bioindykacyjnej wybranych grup fauny dennej dla różnego typu zakłóceń środowiskowych i degradacji systemów rzecznych na podstawie zmian w kombinacji parametrów funkcjonalnych [traits] tych zespołów; 4. Opracowanie bazy danych dotyczących gatunków zasiedlających ekosystemy rzeczne Polski oraz poszerzenie istniejącej informacji autekologicznej z terenów krajów zrzeszonych (NAS) - w celu udostępnienia tych informacji innym krajom Wspólnoty Europejskiej; 5. Przygotowanie teoretyczne i praktyczne do wdrażania standardów ekologicznej oceny jakości wód zgodnych z wymaganiami Europejskiej Dyrektywy Wodnej i z zasadami zrównoważonej gospodarki wodnej w Polsce poprzez przygotowanie monografii The Guidelines of Biomonitoring Programme in Poland: Perspectives For The Integrated Ecological Assessment ; 6. utworzenie laboratorium monitoringu ekologicznego wód płynących w Uniwerystecie Łódzkim. Główne korzyści naukowo-badawcze dla UŁ wypracowane w projekcie: 1. Wzmocnienie prestiżu naukowo-dydaktycznego UŁ: specjalistyczna baza danych autekologicznych zawierająca pełne informacje o cechach biologicznych 6

7 i ekologicznych słodkowodnych gatunków bezkręgowców wodnych rzek Europy/Polski, oprogramowanie PC-EXPERT SYSTEM do ocen jakości wód, laboratorium biomonitoringu oraz liczne opracowania naukowe z realizowanych projektów EU stanowią ważne podstawy do propagowania wiedzy na temat innowacyjnych metod oceny stanu ekologicznego wód (species traits); 2. Rozwój autekologicznej bazy danych dla słodkowodnych gatunków bezkręgowców wodnych w Polsce realizowany w nowo utworzonym laboratorium monitoringu ekologicznego UŁ; 3. Dalszy rozwój systemu szkoleniowo-edukacyjnego Wydziału BiOŚ UŁ, związanego z monitoringiem ekologicznym wód powierzchniowych, prowadzonego w oparciu o infrastrukturę Katedry/Wydziału i współpracę interdyscyplinarną pomiędzy jednostkami UŁ. Wydział BiOŚ/UŁ wypracował w ramach realizacji w/wymienionych projektów unijnych - najlepiej w kraju ugruntowane podstawy naukowe do prowadzenia tego typu zajęć dydaktycznych dla studentów polskich i zagranicznych; 4. Wzrost liczby publikacji naukowych - w okresie realizacji projektu ( ) przygotowałam 11 publikacji. 5. Udział w projektach międzynarodowych finansowanych ze innych źródeł niż fundusze EU Koordynator krajowy projektu DEMARECO The Development Of A Macrozoobenthos - Reference Coenoses For Sand Dominated Lowland Rivers Of Central Europe as a Basis For River Status Assessment According to The EU-Water Framework Directive (EU-WFD) STIFTERVERBAND FÜR DIE DEUTSCHE WISSENSCHAFT Contract No: H ; Project Coordinator: D.Hering, Ch.Feld (University of Essen, Germany); Principal Contractor in Poland: Dr Barbara Bis (UŁ) Głównym celem projektu było wyznaczenie nizinnych rzek referencyjnych małej i średniej wielkości z ekoregionu 14 (dorzecze Odry), dla wstępnego scharakteryzowania referencyjnych zespołów makrobezkręgowców bentosowych - w celu odniesienia (tzw. testowania wzorcowego benchmark conditions ) do stanu ekologicznego rzek niemieckich. Projekt był jednym z niemieckich projektów pomocniczych realizowanych w ramach europejskiego projektu badawczego AQEM, związanego z wdrażaniem RDW w Europie. Praca indywidualna w zakresie realizacji poszczególnych zadań projektu. Praca zespołowa w zakresie wspólnej realizacji projektu Wykonawca projektu The Biological-Ecological Analyses And Procedures In Plannig And Management Of River Restoration British Council; Univ. Hull; University of Padua (Italy), Univ. Łódź (Poland); Project Coordinator: Prof. M. Zalewski (UŁ); Researcher: Dr. Barbara Bis (UŁ) Projekt ukierunkowano na weryfikację naukowych i normatywnych procedur dot. renaturyzacji miejskich systemów rzecznych, w szczególności: identyfikacji strategicznych czynników degradacji systemu; wskazania głównych i opracowania alternatywnych wariantów dla rekomendowanych scenariuszy renaturyzacji. Praca indywidualna w zakresie realizacji poszczególnych zadań projektu. Praca zespołowa w zakresie wspólnej realizacji projektu. 7

8 5. 3. Wykonawca projektu Aquatic-Ecological Aspects of Nature: I. The Biological Methods Standardization in Streams. II. Hydraulics vs. Freswater Macroinvertebrates (The Grabia River, Poland) The Dutch-Polish Join Research Programme: Institute for Forestry and Nature Research (NL); Ministry of Agriculture and Fisheries (NL); University of Łódź (PL); Project Coordinator: Dr P. Verdonschot, ALTERRA (The Netherlands); Project coordinator in Poland: Prof. dr hab. A.Piechocki; Researcher: Dr. B. Bis (UŁ) Celem projektu była analiza struktury taksonomicznej zespołów makrobezkręgowców bentosowych rzeki Grabi (Polska) i rzeki Dinkel (Holandia). Zadania badawcze projektu dotyczyły (1) standardyzacji metodyk badawczych (hydrologicznych i hydrobiologicznych) w celu wyznaczenia celów renaturyzacyjnych dla rzeki Dinkiel, (2) przygotowania bazy danych biologicznych i środowiskowych oraz (3) przeprowadzenia statystycznej analizy danych metodą wieloczynnikową (oprogramowanie CANOCO). Praca indywidualna w zakrese realizacji poszczególnych zadań projektu. Praca zespołowa w zakresie wspólnej realizacji projektu. ia (Polska) 6. Udział w krajowych projektach naukowo-badawczych 6.1. Kierownik projektu badawczego STAR-PL: Standaryzacja Systemów Klasyfikacji Rzek: Ramowa Metoda Kalibracji Wyników Badan Biologicznych Na Potrzeby Klasyfikacji Ekologicznej Zgodnej Z Wymaganiami Europejskiej Dyrektywy Wodnej Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Komitet Badań Naukowych (KBN) Kontrakt No: KBN SPB/5PR UE/DWM 708/ Kierownik projektu: Dr Barbara Bis (UŁ) Cele Specjalnego Projektu Badawczego (SPB dofinansowanie KBN na realizację projektu UE) były spójne z realizowanym projektem unijnym EU-STAR. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym Kierownik projektu badawczego AQUAREC-PL: Zintegrowana Strategia Reutylizacji Wód Oczyszczonych Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Komitet Badań Naukowych (KBN) Kontrakt No: KBN SPB/5PR. UE/DWM 403/ ; Kierownik projektu: Dr Barbara Bis (UŁ) Cele Specjalnego Projektu Badawczego (SPB dofinansowanie KBN na realizację projektu UE) były spójne z realizowanym projektem unijnym AQUAREC. Praca indywidualna w zakresie realizacji poszczególnych zadań projektu (wykonawca). Praca zespołowa w zakresie wspólnej realizacji projektu Kierownik projektu badawczego: Wpływ użytkowania i zagospodarowania nizinnych zlewni rzecznych na ilość pierwiastków biogennych dostających się do cieku z wodami gruntowymi i spływem powierzchniowym oraz retencja nutrientów i proces samooczyszczania w korycie rzecznym 8

9 , Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Komitet Badań Naukowych (KBN); Kontrakt No: KBN 6PO4 FO5312 Kierownik projektu: Dr Barbara Bis (UŁ) Celem projektu było określenie wpływu użytkowania nizinnych zlewni rzecznych na ilość nutrientów dostających się do rzeki Grabi wraz z wodami gruntowymi i spływem powierzchniowym. Wyniki projektu stanowiły podstawę do opracowania czterech publikacji dotyczących oceny presii i zagrożeń (scenariusze GIS), oceny stanu ilościowego i jakościowego wód powierzchniowych oraz wód gruntowych i oceny stanu ekologicznego rzeki Grabi w celu optymalizacji zagospodarowania doliny rzecznej. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym Wykonawca projektu badawczego: Adaptacje do warunków polskich metodyki biologicznej oceny i klasyfikacji rzek - harmonizacja z praktyką państw Unii Europejskiej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Kierownik projektu: Dr D.Kudelska (IOŚ), Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) Celem projektu było opracowanie metody biologicznej oceny jakości wód w oparciu o powszechnie stosowany w Europie indeks BMWP i jego adaptacja do warunków polskich. Badania zespołów fauny dennej prowadzone przez UŁ dotyczyły obszaru dorzecza Pilicy. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym Wykonawca innych projektów badawczych, finansowanych ze środków zewnętrznych oraz z funduszu badań statutowych UŁ Renaturyzacja rzeki Sokołówki Wydział Inżynierii Miejskiej Urzędu Miasta Łodzi i fundusz badań własnych KES; Kierownik projektu: Prof.dr hab. Maciej Zalewski (UŁ) Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) Znaczenie stref ekotonowych w potokach górskich pod kątem optymalizacji ich ochrony Fundusz badań własnych KES, przy współpracy z Dyrekcją Tatrzańskiego Parku Narodowego; Kierownik projektu: Prof.dr hab. Maciej Zalewski (UŁ) Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) Struktura i funkcjonowanie ekosystemów małych rzek Fundusz badań własnych Katedry Ekologii Stosowanej (CPBP ), przy współfinansowaniu Polskiego Związku Wędkarskiego; Kierownik projektu: Prof.dr hab. Maciej Zalewski (UŁ) Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) 9

10 Rola stref granicznych woda-ląd w funkcjonowaniu ekosystemu rzecznego Fundusz badań własnych Katedry Ekologii Stosowanej, przy współfinansowaniu KBN; Kierownik projektu: Prof.dr hab. Maciej Zalewski (UŁ) Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) Ocena wyników Udział własny Ocena wyników Udział własny Ekofizjologiczne parametry selekcyjne wybranych grup owadów i pajęczaków Fundusz badań własnych (CPBP ), przy współpracy z Uniwersytetem F. Schiller a w Jenie; Kierownik projektu: Prof.dr hab. Tomaszewski (UŁ) Wykonawca: Dr B.Bis (UŁ) Praca zespołowa w sensie organizacyjnym. 7. Organizacja międzynarodowych konferencji, warsztatów i seminariów naukowych 7.1. Konferencja naukowo-dydaktyczna projektu unijnego CONFRESH: Innovative Water Protection Actions Teaching Living Water Główna organizatorka konferencji 3 października 2006, Uniwersytet Łódzki Udział w konferencji wzięło ponad 350 osób, w tym przedstawiciele Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska UŁ, Kuratorium Oświaty w Łodzi, Centrum Kształcenia i Doskonalenia Praktycznego Nauczycieli w Łodzi oraz w Pabianicach, nauczyciele szkół średnich z Łodzi oraz przedstawiciele projektu edukacyjnego CONFRESH z krajów UE (Wielka Brytania, Cypr, Portugalia, Grecja, Polska). Głównym efektem konferencji było przedstawienie kluczowych założeń metodycznych dotyczących koncepcji propagowania wiedzy przyrodniczej z zakresu ochrony ekosystemów wód bieżących w oparciu o wytyczne prawodawstwa europejskiego dotyczącego gospodarki wodnej oraz innowacyjne metody i strategie edukacyjne. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym Szkolenie metodyczne projektu EU-STAR: Macroinvertebrates: Standard Sampling Protocols and Laboratory Procedures - for the New Associated States Partners Główna organizatorka szkolenia Marzec 2003, Uniwersytet Łódzki Celem warsztatów było szkolenie metodyczne dla uczestników projektu STAR z krajów zrzeszonych: Polski, Słowacji i Łotwy dotyczące dwóch europejskich metodyk analizy zespołów fauny dennej wód płynących: RIVPACS i AQEM/STAR (MHS) metod testowanych w projekcie i dotyczących wystandaryzowanych procedur poboru prób siedliskowych i procedur laboratoryjnych. Protokół badań terenowych i laboratoryjnych dla systemu RIVPACS prezentowany był przez przedstawiciela instytucji koordynującej projekt STAR: Nick Kneebone (Centre of Hydrology and Ecology, UK); system AQEM/STAR (MHS) prezentowany był przez Martę Wenikajtys (University of Duisburg-Essen, Niemcy). Ukończenie kursu pozwoliło na zdobycie niezbędnych umiejętności do wykonania bezpośrednich zadań projektu STAR związanych ze standaryzacją europejskich metodyk biologicznej oceny jakości wód prowadzoną w oparciu o analizę zespołów fauny dennej Szkolenie metodyczne projektu EU-STAR: 10

11 Ocena wyników Udział własny River Morphology Assessment (RHS) and Macrophytes as Bioindicators (MTR) for the New Associated States Partners Współorganizatorka szkolenia 31 Maj - 9 Czerwiec Akademia Rolnicza w Poznaniu, Uniwersytet Łódzki, Białowieski i Biebrzański Park Narodowy Celem warsztatów było szkolenie metodyczne dla uczestników projektu STAR z Polski, Słowacji i Łotwy z zakresu wystandaryzowanych metodyk badawczych: RHS River Habitat Survey: systemu ekomorfologicznej oceny jakości systemów rzecznych i ich dolin; Metodyka została przedstawiona uczestnikom przez: Paul Raven (Head of Dep. Conservation and Ecology, Environment Agency, UK), Pete Scarlett i Duncan Hornby (CEH, Dorset, UK); MTR - Mean Trophic Ranking: metodyka dotycząca oceny bioindykacyjnej gatunków roślinności wodnej i nadbrzeżnej; Metodyka została omówiona przez Nigela Holmes a (Alconbury Environmental Consultants). Uczestnicy mieli możliwość skonsultowania zagadnień dotyczących klasyfikacji stopnia zmian hydrotechnicznych i morfologicznych strumieni oraz weryfikacji ocen jakościowych u twórców metodyk. Ukończenie kursu pozwoliło na zdobycie nowych umiejętności metodycznych wymaganych do realizacji bezpośrednich zadań projektu STAR. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym (UŁ odpowiedzialny za organizację wyjazdu i pobytu w Białowieskim i Biebrzańskim Parku Narodowym oraz przeprowadzenie seminarium w Katedrze Hydrobiologii Uniwersytetu w Białymstoku) Konferencja naukowa: The UNESCO UNDP Workshop on Ecohydrology Współorganizatorka konferencji (zespół organizacyjny KES, UŁ) Maj 1998, Uniwersytet Łódzki Głównym organizatorem konferencji był Kierownik Katedry Ekologii Stosowanej Prof. dr hab. Maciej Zalewski. Wygłoszono 46 referatów (reprezentowane 23 kraje). Wymiernym efektem konferencji było przygotowanie dokumentacji 39 międzynarodowych projektów naukowych, realizowanych w ramach programu International Hydrological Programme 2.3/2.4. Finalnym opracowaniem była publikacja książkowa pod redakcją M. Zalewskiego, M. Mc Clain: Ecohydrology. A list of Scientific Activities of IHP-V Projects 2.3/ Technical Documents in Hydrology: 21, Paris: UNESCO, 59 pp. Bezpośrednim efektem uczestnictwa w konferencji było opracowania autorskie następujących 6 prac naukowych (4 doniesienia konferencyjne, 2 publikacje): 1. BIS, B., Zdanowicz, A., Zalewski, M Catchment structure and nutrient dynamics of the lowland river. The UNESCO UNEP Workshop on Ecohydrology, [20-24 May, 1998], Łódź, Poland [Referat]; 2. BIS, B., Bednarek, A., Burchard, D., Zalewski, M., Niedźwiecki, Łyczak, I The role of geological structure of mountain streams in structural and distributional pattern of biocommunities. The UNESCO UNEP Workshop on Ecohydrology, [20-24 May, 1998], Łódź, Poland [Poster]; 3. Zalewski, M., BIS, B., Bocian, J., Krauze, K., Bednarek, A., Niedźwiecki, M Sustainable management of stormwater in urban area - biological aspects. The UNESCO UNEP Workshop on Ecohydrology, [20-24 May, 1998], Łódź, Poland, [Poster]; 4. Kujawa, I., Zawilski, M., Sakson, G., Zalewski, M., BIS, B., Bocian, J Renaturisation of the Sokołówka River. The UNESCO UNEP Workshop on Ecohydrology, [20-24 May, 1998], Łódź, Poland, [Poster]; 5. Braioni, M.G., Lenzi, M., Braioni A., Campeol G., Salmoiraghi P., Zalewski M., BIS, B., Frankiewicz P., Mioduszewski W Quantification of biological- ecological processes for planning and management of river restoration. W: Zalewski M., McClain M. (eds.), Ecohydrology UNESCO. A list of scientific Activities of IHP-V Projects 2.3/2.4: Zalewski M., BIS, B., Bocian J Renaturisation of the municipal river of the Łódź 11

12 Ocena wyników Udział własny Ocena wyników City. W: Zalewski M., McClain M. (eds.), Ecohydrology UNESCO. A list of scientific Activities of IHP-V Projects 2.3/2.4:36. Popularyzacja koncepcji ekohydrologii w kontekście strategii zarządzania gospodarką wodną danego regionu, mających poprawić stan środowiska naturalnego i jakość wody. Praca indywidualna - opracowanie sześciu publikacji; przygotowanie i wygłoszenie referatu. Praca zespołowa w sensie organizacji konferencji oraz wspólnego przygotowania posterów i publikacji Międzynarodowe Sympozjum Trichopterologiczne: The 6th International Symposium on Trichoptera Współorganizatorka konferencji (zespół organizacyjny KZDiBE UŁ) Wrzesień 1989, Universytet Łódzki TPN Zakopane Głównym organizatorem sympozjum był Kierownik Katedry Zoologii Doświadczalnej i Biologii Ewolucyjnej Prof. dr hab. Cezary Tomaszewski. W konferencji, uczestniczyło ponad 300 osób, przedstawiono 150 referatów i posterów. Rezultatem konferencji była publikacja książkowa zawierająca opracowania konferencyjne pod redakcją Prof. dr hab. C. Tomaszewskiego (1991): Proceedings of the Sixth International Symposium on Trichoptera, Łódź-Zakopane (Poland), A. Mickiewicz University Press, Poznań, 479 pp. Dodatkowym wymiernym efektem konferencji było nawiązanie bilateralnej współpracy naukowej z ośrodkami badawczymi zajmującymi się biologią i ekologią chruścików. Efektem współpracy były dwa projekty badawcze, w których uczestniczyłam jako jeden z wykonawców: 1. Morphological and Physiological Adaptation in Aquatic Insects Kierownik projektu: Prof. dr hab. Cezary Tomaszewski (UŁ); Instytucje: F. Schiller Universitat Jena (G), University of Łódź (PL); 2. Aquatic-Ecological Aspects of Nature: Hydraulics vs. Freshwater Macroinvertebrates Kierownik projektu: Prof. dr hab. Andrzej Piechocki (UŁ). Instytucje: Institute for Forestry and Nature Research, Wagenningen (NL), Ministry of Agriculture and Fisheries (NL); University of Łódź (PL). Praca zespołowa - dodatkowym efektem udziału w organizacji konferencji było otrzymanie Nagrody Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za osiągnięcia organizacyjne (1990). 8. Organizacja krajowych konferencji, warsztatów i seminariów naukowych 8.1. I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Wdrażanie Ramowej Dyrektywy Wodnej: Ocena Stanu Ekologicznego Wód w Polsce Główna organizatorka konferencji 7-9 Grudzień Uniwersytet Łódzki przy współpracy z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska, pod patronatem Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego. W pierwszej ogólnopolskiej konferencji poświęconej wdrażaniu Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce wzięło udział ponad 130 osób i wygłoszono 53 referaty. Wymierne konferencji wiązały się z: (1) analizą polityki krajowego monitoringu wód w kontekście wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce; (2) analizą stanu badań dotyczących oceny stanu ekologicznego wód oraz rekomendacją metod i procedur analitycznych związanych ze standaryzacją metod stosowanych w ocenie stanu ekologicznego różnych typów wód w Europie/w kraju; (3) zainicjowaniem współpracy pomiędzy instytucjami administracji państwowej szczebla centralnego i regionalnego, bezpośrednio związanymi z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz jednostkami naukowobadawczymi realizującymi międzynarodowe i krajowe programy badawcze mające na wdrażanie wytycznych WFD w Polsce. 12

13 Wymiernym efektem konferencji były dwa referaty związane z finalnymi rezultatami projektu STAR: BIS, B., Projekt STAR: Standaryzacja metod biologicznej oceny jakości wód dla ekologicznej klasyfikacji wód płynących według wymagań Ramowej Dyrektywy Wodnej. BIS, B., Usseglio-Polatera, P., Archaimbauld V., Schmidt-Kloiber A., Pinto P., Morris M., Buffagni A., Gritzalis K., Karaouzas I., Krno I Projekt STAR: Typologia europejskich rzek i strumieni w oparciu o funkcjonalną klasyfikację zespołów fauny dennej warunki referencyjne. oraz 3 postery, związane z wynikami badań projektów STAR, ECOTRAITS i AQUAREC: BIS B., Piechocki A., Tończyk G., Siciński J., Niesiołowski S., Jażdżewska T., Jażdżewski K., Wiedeńska J., Majecki J., Rakowska B., Żelazna-Wieczorek J., Szczepocka E., Burchard D., Pawlikowska M., Jakubowski M., Laskowski, Z. Standaryzacja systemów klasyfikacji rzek: kalibracja biologiczej oceny jakości wód na potrzeby ekologicznej klasyfikacji rzek zgodnej z wymaganiami Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej. BIS B. Projekt ECOTRAITS - Biomonitoring wód płynących: analiza struktury i organizacji biologiczno-ekologicznych cech adaptacyjnych gatunków bezkręgowców wodnych w ekosystemach rzecznych o różnej typologii. BIS, B., Karpińska A., Podkrólewicz M., Mucha K. Projekt AQUAREC: Zintegrowana strategia reutylizacji ścieków oczyszczonych. Praca zespołowa w sensie organizacyjnym i współautorstwa prezentowanych prac Szkolenia specjalistyczne organizowane dla krajowych delegatur Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska, pt.: Metodyka reprezentatywnego poboru prób siedliskowych (MHS) zespołów fauny dennej z różnych typów wód oraz standardowych procedur laboratoryjnych dla celów monitoringu ekologicznego rzek zgodnego z założeniami Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE. Główna organizatorka szkolenia i wykładowca 2006, Uniwersytet Łódzki Dwa szkolenie metodyczne, przeprowadzone w kwietniu 2006 r. na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska dotyczyły krajowej metodyki standardowych procedur terenowych i laboratoryjnych wdrażanych w badaniach zespołów makrobezkręgowców bentosowych dla celów monitoringu ekologicznego wód płynących. W szkoleniach uczestniczyli pracownicy oddziałów Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska (34 osoby) i przedstawiciele Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (2 osoby). Głównym celem warsztatów (wykłady; ćwiczenia terenowe; ćwiczenia laboratoryjne) było przygotowanie teoretyczne i praktyczne przedstawicieli WIOŚ do przeprowadzenia standardowej oceny stanu ekologicznego różnych typów wód płynących na podstawie ugrupowań fauny dennej rzek, zgodnie z założeniami RDW. Praca indywidualna (organizacja, opracowanie materiałów, wykłady). Praca zespołowa - w sensie organizacji szkolenia Szkolenia specjalistyczne organizowane dla krajowych delegatur Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska Współorganizatorka i wykładowca Uniwersytet Łódzki, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska 1997; 1998 Zorganizowanie na zlecenie Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, wspólnie z pracownikami Katedry Ekologii Stosowanej UŁ - ogólnopolskich letnich 4 szkoleń dla przedstawicieli Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska pt. Ochrona i rekultywacja ekosystemów wodnych: metody biomonitoringu. Prowadzenie wykładów i ćwiczeń z zakresu: 13

14 1. Biologiczna ocena jakości wód rola makrobezkręgowców wodnych; 2. Ekologiczna i fizyczna klasyfikacja wód płynących ocena stopnia fizycznej degradacji koryta rzecznego i jego doliny Współorganizowanie z Zakładem Biologii Wód PAN (Kraków) i Instytutem Ochrony Środowiska (Warszawa) ogólnopolskich letnich szkoleń dla Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska pt. Identyfikacja bezkręgowców wód bieżących. Prowadzenie ćwiczeń z zakresu metodyki poboru prób bentosowych i identyfikacji przedstawicieli bezkręgowców wodnych. Praca zespołowa - w sensie organizacji szkolenia Udział własny 9. Członkowstwo w międzynarodowych i krajowych towarzystwach naukowych 1. Członkowstwo w międzynarodowych towarzystwach naukowych: FBA Freshwater Biological Association (od 2005) NABS - The North American Benthological Society (od 2005) IWA International Water Association ( ) AEHMS The Aquatic Ecosystem Health & Management Society ( ) 10. Nagroda Rektora Uniwersytetu Łódzkiego Nagroda Rektora Uniwersytetu Łódzkiego za osiągnięcia organizacyjne 1990 Nagroda była wnioskowana przez Prof. dr hab. C.Tomaszewskiego dla zespołu pracowników /Ocena Katedry Zoologii Doświadczalnej i Biologii Ewolucyjnej UŁ po zakończeniu wyników i korzyści Międzynarodowego Sympozjum Trichopterologicznego The 6th International Symposium on Trichoptera. Udział własny Praca zespołowa w sensie organizacji całości konferencji Doradca w międzynarodowych i krajowych instytucjach naukowych, badawczych, administracji państwowej Doradca w instytucjach Komisji Europejskiej: a/ Technical Assistance Information Instrument of the European Commission (TAIEX), The Directorate-General Enlargement of the European Commission Doradca w krajowych organizacjach naukowych: a/ Komitet Gospodarki Wodnej Polskiej Akademii Nauk: Sekcja Ochrony Środowiska Wodnego ( ) Sekcja Monitoringu Wód ( ) b/ Ministerstwo Środowiska i Dyrekcja RZGW w Warszawie: Komisja do Spraw Udziału Społeczeństwa we Wdrażaniu Europejskiej Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce ( ) c/ Główny Inspektorat Ochrony Środowiska (Ministerstwo Środowiska): Krajowa Grupa Ekspertów do Spraw Wdrażania Ekologicznej Oceny Jakości Wód wg Wytycznych Ramowej Dyrektywy Wodnej w Polsce ( ) Udział własny Załączniki: kopie dokumentacji dot. konferencji, szkoleń; aplikacji i kontraktów projektów unijnych i krajowych.... podpis 14