ademecum zamówień publicznych Konsorcjum w zamówieniach Czytelnicy pytają

Transkrypt

1 Nr 2 (101), Kwiecień 2014 ISSN ademecum zamówień publicznych VPrawo praktyka orzeczenia dokumenty Konsorcjum w zamówieniach WYKONAWCY WSPÓLNIE UBIEGAJĄCY SIĘ O WYGRANĄ W PRZETARGU Wykonawcy ubiegający się o zamówienie razem z innymi firmami mają większą szansę konkurować na rynku i zdobywać duże zlecenia. Jednak zamawiający często nie mają pewności, jak traktować takie podmioty. Natomiast ustawa Pzp wskazuje, że konsorcjum powinno być traktowane na równi z pojedynczym wykonawcą. 42 Czytelnicy pytają Unieważnienie postępowania 12 Należyte wykonanie zamówienia 16 Dodatkowe informacje 17 Oferty równoważne 18 Uczciwa konkurencja 20 Referencje 21 Uzupełnienie dokumentów 23 Zasoby podmiotu trzeciego 25 NOWELIZACJA O PODWYKONAWCACH W PRAKTYCE Chociaż nowelizacja ustawy Pzp w zakresie podwykonawstwa obowiązuje już od ponad 3 miesięcy, to zarówno zamawiający, jak i wykonawcy mają problemy z właściwym interpretowaniem przepisów. Z tego względu Urząd Zamówień Publicznych postanowił udzielić odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące problemów związanych ze stosowaniem nowych przepisów. str. 6 NISKA CENA NIE ZAWSZE MUSI PROWADZIĆ DO ODRZUCENIA OFERTY Zamawiający odrzuca na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp ofertę, jeżeli zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ustawa Prawo zamówień publicznych nie definiuje jednak pojęcia rażąco niskiej ceny. Zatem ocena oferty w tym zakresie należy do zamawiającego i powinna się odbywać w odniesieniu do danego stanu faktycznego i całokształtu występujących w nim okoliczności. str. 8 BŁĘDY W KOSZTORYSIE NIE PROWADZĄ DO ODRZUCENIA OFERTY Z CENĄ RYCZAŁTOWĄ Charakter ryczałtowy ceny wiąże się z podaniem ceny końcowej w ofercie. Bez względu na jej wyliczenie zamawiający ma prawo domagania się wykonania umowy zgodnie z dokumentacją projektową za podaną kwotę str. 32 Zadaj pytanie ekspertom, prześlij je na adres Zamowieniapubliczne@wip.pl

2 Szanowny Czytelniku, firmy coraz częściej szukają sposobu na zdobycie nowych zleceń. Jednym z nich jest założenie konsorcjum. Jak można to zaobserwować w przetargach publicznych, wykonawcy ubiegający się o zamówienie razem z innymi firmami mają większą szansę konkurować na rynku i zdobywać duże zlecenia. Jednak zamawiający często nie mają pewności, jak traktować takie podmioty. Jak ocenić ofertę złożoną przez wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie? Czy warunki udziału musi spełnić każdy konsorcjant? Kto powinien podpisać umowę z zamawiającym? To często pojawiające się w jednostkach pytania. Nasz ekspert w artykule Konsorcjum w zamówieniach kompleksowo omówił tę tematykę. A w razie dodatkowych pytań każdy Czytelnik może napisać do naszej redakcji na adres zamówieniapubliczne@wip.pl. W tym numerze również prezentujemy wybrane pytania od naszych prenumeratorów. Warto sprawdzić, z jakimi problemami borykają się inni zamawiający. Już niedługo czeka nas wejście w życie kolejnej nowelizacji ustawy Prawo zamówień publicznych, o której piszemy w aktualnościach, dlatego wątpliwości z interpretacją może być coraz więcej. Serdecznie pozdrawiam redaktor prowadzący Bardzo zależy nam na opinii naszych Czytelników, dlatego zachęcamy do kontaktowania się z redakcją pod adresem zamowieniapubliczne@wip.pl. Wszelkie uwagi i sugestie będą wyznaczały nam kierunek dalszego rozwoju, aby Vademecum zamówień publicznych zawsze było najbardziej użytecznym narzędziem w codziennej pracy. ademecum VZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Redaktor prowadzący: Klaudyna Saja-Żwirkowska Wydawca: Katarzyna Czech Druk: MDruk Nakład: 1500 egz. Koordynator produkcji: Katarzyna Kopeć Projekt graficzny publikacji: Dominika Raczkowska Korekta: Zespół Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel , faks cok@wip.pl NIP: Numer KRS: Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy Rejestrowy Wysokość kapitału zakładowego: zł Miesięcznik Vademecum zamówień publicznych chroniony jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w miesięczniku Vademecum zamówień publicznych bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Zaproponowane w miesięczniku Vademecum zamówień publicznych wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w miesięczniku Vademecum zamówień publicznych wskazówek, przykładów, informacji itp. do konkretnych przypadków. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, przy ul. Łotewskiej 9a, w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.

3 POZYSKAJ FUNDUSZE NA INWESTYCJE! Przegląd najnowszego orzecznictwa KIO Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 2 1 l u t e g o r. ; s y g n. a k t KIO / 1 4 Wspieramy decyzje inwestorów i realizatorów na wszystkich etapach przedsięwzięcia! Wykonawcy, którzy ze względu na błędy popełnione w ofercie lub błędne uzupełnienie dokumentów nie wykazali spełnienia warunku udziału w postępowaniu, podlegają wykluczeniu. Zamawiający nie może dokonać wyboru oferty najkorzyst niejszej w oparciu o domniemania i przypuszczenia. Jeżeli istnieją jakiekolwiek wątpliwości, przemawiają one na niekorzyść wykonawcy. Zgodnie bowiem z treścią art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp to na nim spoczywa obowiązek wykazania, że spełnia ustalone warunki. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 2 4 l u t e g o r. ; s y g n. a k t KIO / 1 4 Zamawiający na podstawie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści złożonych przez nich ofert. Tak więc zamawiający może, ale nie musi skorzystać z tego uprawnienia. Wzywanie do wyjaśnień jest zbędne, zwłaszcza w sytuacji gdy treść oferty można wywieść bez udziału wykonawcy. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 2 1 l u t e g o r. ; s y g n. a k t KIO / 1 4 Sprawdź ofertę prenumeraty na: Żądanie po upływie terminu składania ofert - bardziej szczegółowych danych i ich analizowanie nie może być uznane za właściwe działanie zamawiającego. Takie postępowanie jest sprzeczne z art. 38 ust. 4 zdanie pierwsze ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, że tylko w uzasadnionych przypadkach zamawiający może przed upływem terminu składania ofert zmienić treść specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 2 0 l u t e g o r. ; s y g n. a k t KIO / 1 4 Zamówienia na prenumeratę przyjmuje Centrum Obsługi Klienta: Jeśli zamawiający nie ma pewności, czy podmiot trzeci spełnia warunki udziału w postępowaniu, powinien wówczas w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp wezwać wy konawcę do uzupełnienia dokumentów w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Z uwagi na znaczenie tej czynności wezwanie do uzupełnienia dokumentów nie może pozostawać w sferze domysłów wykonawcy. Zamawiający powinien, na ile to możliwe, precyzyjnie wskazać, na czym polega stwierdzony przez niego brak i jakie dokumenty mają być uzupełnione. tel: , cok@wip.pl, inwestycjepubliczne@wip.pl okładka.indd :20

4

5 AKTUALNOŚCI Urząd Zamówień Publicznych rozwiewa problemy w zakresie stosowania nowelizacji o podwykonawcach 6 Zamawiający, powołując biegłego, nie zawsze musi stosować ustawy Prawo zamówień publicznych 8 Niska cena nie zawsze musi prowadzić do odrzucenia oferty 8 Porady ekspertów Jeśli wyjaśnienia wykonawcy są niepełne, warto poprosić go o dodatkowe informacje 12 Do oferty unijnego podatnika VAT należy doliczyć obowiązujący w Polsce podatek 13 Przedsiębiorca niezgłoszony do rejestru bądź ewidencji, może ubiegać się o zamówienie 15 Wykonawca może uzupełnić w postępowaniu o zamówienie opis oferowanych urządzeń 16 Od 21 lutego 2014 r. nie można potwierdzać należytego wykonania zamówień na starych zasadach 17 Wyjaśnienia dotyczące rażąco niskiej ceny powinny świadczyć, że cena jest realna 18 Zamawiający, posługując się znakiem towarowym w specyfikacji, musi dopuścić oferty równoważne 19 Zapisy przedmiaru robót nie mogą ograniczać uczciwej konkurencji w postępowaniu 21 Wykonawca, w wyjątkowych sytuacjach, może sam potwierdzić swoje doświadczenie 22 Żądanie certyfikatów jakościowych powinno być podyktowane charakterem zamówienia 23 Dokument, który służy do ustalenia rankingu ofert, nie może zostać uzupełniony przez wykonawcę 25 Zamawiający nie ma obowiązku żądania od wykonawcy dokumentów podmiotu trzeciego 27 Czynność oszacowania wartości zamówienia jest ważna tylko przez pewien czas 28 W przypadku inwestycji typu zaprojektuj i wybuduj usługę projektową wolno zamówić odrębnie od prac 29 Jeśli zamawiający nie zna dokładnej ilości potrzebnych usług, zobowiązany jest określić ich maksymalną wielkość 30 kwiecień Vademecum zamówień publicznych

6 Spis treści Orzecznictwo Jeśli cena ustalona jest ryczałtowo, to błędy w kosztorysie nie spowodują odrzucenia oferty 32 Wyjaśnienia rażąco niskiej ceny mogą być zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa 34 W skład odwołania wchodzą wszystkie załączone do niego dokumenty na potwierdzenie zarzutów 37 Jednostki publiczne również muszą stosować przetargi do umów zawieranych miedzy sobą 39 TEMATY NUMERU Konsorcjum w zamówieniach publicznych 41 WZÓR Gwarancja wadialna dla konsorcjum wzór dokumentu 57 Pełnomocnictwo do reprezentowania wykonawców występujących wspólnie w przetargu wzór Vademecum zamówień publicznych

7 Aktualności Urząd Zamówień Publicznych rozwiewa problemy w zakresie stosowania nowelizacji o podwykonawcach organizator przetargu nabywając usługi biegłych, ma obowiązek kierować się ustawą Prawo zamówień publicznych tylko wówczas, gdy rzeczoznawca jest powoływany poza procedurą uregulowaną Kodeksem postępowania administracyjnego 6 Zamawiający, powołując biegłego rzeczoznawcę, nie jest zobligowany w każdym przypadku stosować ustawy Prawo zamówień publicznych Urząd Zamówień Publicznych postanowił udzielić odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące problemów związanych ze stosowaniem nowych przepisów 8 Niska cena nie zawsze musi prowadzić do odrzucenia oferty ocena oferty w zakresie rażąco niskiej ceny należy do zamawiającego i powinna się odbywać w odniesieniu do danego stanu faktycznego i całokształtu występujących w nim okoliczności 8 Klaudyna Saja-Żwirkowska prawnik specjalizujący się w prawie zamówień publicznych, redaktor naczelna Sporów przetargowych i Vademecum zamówień publicznych

8 Aktualności Urząd Zamówień Publicznych rozwiewa problemy w zakresie stosowania nowelizacji o podwykonawcach Chociaż nowelizacja ustawy Pzp w zakresie podwykonawstwa obowiązuje już od ponad 3 miesięcy, to zarówno zamawiający, jak i wykonawcy mają problemy z właściwym interpretowaniem przepisów. Z tego względu Urząd Zamówień Publicznych postanowił udzielić odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące problemów związanych ze stosowaniem nowych przepisów. Pytanie: Czy jest możliwe powierzenie przez wykonawcę realizacji całości zamówienia podwykonawcom? Urząd Zamówień Publicznych wskazał, że w art. 36a ust. 2 ustawy Pzp została przewidziana możliwość zastrzeżenia przez zamawiającego obowiązku osobistego wykonania przez wykonawcę niektórych części zamówienia. A zatem w sytuacji, gdy zamawiający nie skorzysta z tego uprawnienia, wykonawca będzie mógł powierzyć wykonanie całości zamówienia podwykonawcy lub podwykonawcom. Pytanie: W jakim terminie wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia musi przedłożyć zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię umowy o podwykonawstwo? W art. 143b ust. 5 ustawy Pzp przewidziano termin siedmiodniowy na złożenie kopii umowy o podwykonawstwo wskazuje UZP. Mimo że ustawa Pzp nie przewiduje sankcji za przekroczenie tego terminu, to uchybienie terminowi przewidzianemu w art. 143b ust. 5 i 8 ustawy Pzp może przyczynić się do uchylenia obowiązku dokonania przez zamawiającego bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Zapłata wynagrodzenia łączy się bowiem z uprzednią akceptacją umowy o podwykonawstwo. Należy również zauważyć, iż wynagrodzenie wypłacane przez zamawiającego w ramach bezpośredniej zapłaty dotyczy tylko należności powstałych odpowiednio po akceptacji umowy o podwykonawstwo na roboty budowlane lub po przedłożeniu umowy o podwykonawstwo na dostawy lub usługi. Pytanie: Czy zamawiający powinien przewidzieć termin na odstąpienie od umowy w sprawie zamówienia publicznego na podstawie art. 143c ust. 7 ustawy Pzp? Możliwość odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego przez zamawiającego związana jest wyłącznie z dokonaniem przez zamawiającego wielokrotnej bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy, w przypadku gdy podwykonawca lub dalszy podwykonawca wykaże zasadność takiej zapłaty (art. 143c ust. 5 pkt 3 ustawy Pzp). Przepis art. 143c ust. 7 ustawy Pzp stanowi bowiem odrębną 6 Vademecum zamówień publicznych

9 od rozwiązań Kodeksu cywilnego podstawę prawną do odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego. Tym samym, inaczej niż ma to miejsce na gruncie Kodeksu cywilnego (por. art. 395 kc), nie przewiduje się w umowie w sprawie zamówienia publicznego konkretnego terminu do odstąpienia od niej na podstawie ustawy Pzp. Uprawnienie to przysługuje zamawiającemu przez cały okres obowiązywania umowy. Co więcej, strony w zawartej umowie w sprawie zamówienia publicznego nie tylko nie muszą, lecz wręcz nie mogą zawrzeć postanowienia określającego termin do skorzystania z ww. uprawnienia do odstąpienia od umowy. Takie postanowienie byłoby bowiem sprzeczne z normą art. 143c ust. 7 ustawy Pzp. Pytanie: Czy w umowie o roboty budowlane zawieranej z wykonawcą mogą być uregulowane zasady zawierania umów o podwykonawstwo (art. 143d ust. 1 ustawy Pzp)? Katalog obowiązkowych (minimalnych) postanowień umowy o roboty budowlane podany w art. 143d ust. 1 ustawy Pzp obliguje zamawiającego do doprecyzowania postanowień w zakresie podwykonawstwa, pozostawiając jednak do swobodnej decyzji zamawiającego szczegółowe uregulowanie tych kwestii. A zatem art. 143d ust. 1 ustawy Pzp stanowi w powyższym zakresie na gruncie ustawy Pzp odmienną regulację od normy określającej treść umowy o roboty budowlane w przepisach Kodeksu cywilnego. Wskazany przepis nie ma natomiast zastosowania do treści umów o roboty budowlane, które nie zostały zawarte w oparciu o przepisy ustawy Pzp. Z uwagi na to umowa w sprawie zamówienia publicznego będąca umową o roboty budowlane powinna zawierać postanowienia wymienione w art. 143d ust. 1 ustawy Pzp. Brak ww. postanowień stanowi naruszenie powyższego przepisu ustawy Pzp. Pytanie: Czy brak zadeklarowania realizacji zamówienia przy pomocy podwykonawców na etapie składania ofert uniemożliwia zawarcie umów o podwykonawstwo na etapie realizacji umowy? W przypadku gdy oferta wykonawcy realizującego roboty budowlane nie zawierała wskazania części, którą na etapie realizacji zamówienia zamierza powierzyć podwykonawcy, oznacza to zobowiązanie się do samodzielnego realizowania zamówienia. Działanie takie będzie stanowić zmianę umowy, a jej dopuszczalność powinna być oceniana w świetle art. 144 ust. 1 ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, iż zakazuje się istotnych zmian postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy, chyba że zamawiający przewidział możliwość dokonania takiej zmiany w ogłoszeniu o zamówieniu lub w specyfikacji istotnych warunków zamówienia oraz określił warunki takiej zmiany. Z punktu widzenia ustawy Prawo zamówień publicznych zmiana zakresu podwykonywanych robót może być uznana za nieistotną zmianę umowy w sprawie zamówienia, jeżeli wykonawca samodzielnie spełniał warunki udziału w postępowaniu i w odniesieniu do tej części nie została wyłączona dopuszczalność podwykonawstwa. Źródło: Informator Urzędu Zamówień Publicznych nr 3-4/2014 kwiecień Vademecum zamówień publicznych

10 Aktualności Zamawiający, powołując biegłego, nie musi zawsze stosować ustawy Prawo zamówień publicznych Zamawiający, nabywając usługi biegłych, ma obowiązek kierować się ustawą Prawo zamówień publicznych tylko wówczas, gdy rzeczoznawca jest powoływany poza procedurą uregulowaną Kodeksem postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) wynika z najnowszej opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych. W odniesieniu do niektórych kategorii spraw administracyjnych istnieje prawny obowiązek powołania eksperta z listy biegłych. W odniesieniu do takich osób przepisy określają szczegółowe wymagania dotyczące kwalifikacji, wykształcenia, praktyki, które muszą spełniać kandydaci na rzeczoznawców. Jeżeli organ powołujący biegłego z listy nie negocjuje z nim warunków umowy ani nie przyjmuje oferty, a wiec wyłania rzeczoznawcę w ramach postępowania administracyjnego, wówczas ustawa Pzp nie znajdzie zastosowania. Ważne Powoływanie biegłych stanowi element postępowań administracyjnych, określony przepisami k.p.a., co pociąga za sobą brak możliwości swobodnego kształtowania stosunku pomiędzy organem administracji a biegłym (art. 84 k.p.a.). A zatem do postępowania w sprawie wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, jako postępowania w sprawie indywidualnej, rozstrzyganej w drodze decyzji administracyjnej, zastosowanie mają przepisy k.p.a. Natomiast jeżeli zamawiający nabywa usługi ekspertów wprawdzie do celów postępowań administracyjnych, ale nie w ramach procedury o powoływaniu biegłych wynikającej z Kodeksu postępowania administracyjnego, powinien stosować przepisy ustawy Pzp. Jeżeli zakres i wartość usług może być określona tylko ogólnie, gdyż wszystkie niezbędne szczegóły będą znane dopiero przed udzieleniem zamówienia, zamawiający może zawrzeć umowę ramową w oparciu o art. 99 i 100 ustawy Pzp. Natomiast w sytuacji gdy konieczności powołania biegłego rzeczoznawcy majątkowego nie można przewidzieć i zaplanować, a tym samym zamawiający nie ma podstaw, aby szacować wartość takiej usługi z innymi podobnymi usługami udzielanymi w danym roku opisuje on przedmiot zamówienia i szacuje jego wartość w odniesieniu do znanego mu zakresu i aktualnego zapotrzebowania. Źródło: Informator Urzędu Zamówień Publicznych nr 3-4/2014 Niska cena nie zawsze musi prowadzić do odrzucenia oferty Zamawiający odrzuca na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp ofertę, jeżeli zawiera ona rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia. Ustawa Prawo zamówień publicznych nie definiuje jednak pojęcia rażąco niskiej ceny. Zatem ocena oferty w tym zakresie należy do zamawiającego i powinna się odbywać w odniesieniu do danego stanu faktycznego i całokształtu występujących w nim okoliczności stwierdził po kontroli zamówień prezes Urzędu Zamówień Publicznych. 8 Vademecum zamówień publicznych