Zró nicowanie nasilenia insulinoopornoêci Implikacje terapeutyczne
|
|
|
- Tadeusz Olejniczak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zró nicowanie nasilenia insulinoopornoêci w cukrzycy ci arnych. Implikacje terapeutyczne Heterogeneity of insulin resistance level in gestational diabetes mellitus. Therapeutic implications Sokup Alina 1, Âwiàtkowski Maciej, Dobrzyƒski Waldemar, Szymaƒski Wies aw 2 1 Katedra i Klinika Gastroenterologii, Chorób Naczyƒ i Chorób Wewn trznych Uniwersytet im. Miko aja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Szpital Wojewódzki im. Dr J Biziela w Bydgoszczy 2 Katedra i Klinika Po o nictwa, Chorób Kobiecych i Ginekologii Onkologicznej, Uniwersytet im. Miko aja Kopernika w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Szpital Wojewódzki im. Dr J. Biziela w Bydgoszczy Streszczenie Cel pracy: Ocena nasilenia insulinoopornoêci (IR) w populacji kobiet z cukrzycà ci arnych (GDM) oraz zbadanie relacji tego parametru do metody leczenia GDM. Materia i metody: Badanie przeprowadzono w populacji 657 kobiet w wieku lat, leczonych w latach w Bydgoszczy. W ca ej populacji oceniono: wiek, wskaênik masy cia a (BMI) przed cià à, przyrost masy cia a w cià y przy rozpoznaniu GDM, tydzieƒ rozpoznania GDM, czas w àczenia insuliny oraz jej dawk w przebiegu leczenia. Oceniano dawk minimalnà, koniecznà wst pnie do wyrównania cukrzycy oraz maksymalnà dawk dobowà w przebiegu leczenia. IR oznaczano przy rozpoznaniu GDM pos ugujàc si modelem homeostatycznym (HOMA) w oparciu o pomiar st enia glukozy i insuliny w surowicy krwi ylnej na czczo. Wyniki: Wykazano wyst powanie niskich wartoêci wskaênika HOMA-IR (<2) u 47% badanych, umiarkowanie podwy szonych wartoêci (2-10) u 50% oraz wysokich wartoêci (10-46) u 3% kobiet. Subpopulacja z umiarkowanie podwy szonym wskaênikiem HOMA-IR ró ni si od subpopulacji z niskim wskaênikiem, wy szym BMI, wy szym przyrostem masy cia a w cià y oraz wy szà glikemià w 0 OGTT, od subpopulacji z wysokim wskaênikiem, jedynie ni szà insulinemià w 0 OGTT. Kobiety z umiarkowanie podwy szonym HOMA-IR oraz z wysokim HOMA-IR dwukrotnie cz Êciej wymagajà leczenia insulinà w porównaniu z kobietami z niskim HOMA-IR, odpowiednio: 24%, 42%, 58%. Dobowe zapotrzebowanie na insulin oceniane zarówno Êrednià minimalnà, jak i maksymalnà dawkà insuliny zwi ksza si w miar narastania wskaênika HOMA-IR w ca ej populacji, dawka minimalna, odpowiednio: 16,0±12,7 vs 18,4±20,8 vs 30,8±30,3 oraz dawka maksymalna, odpowiednio: 39,0±32,4 vs 50,9±42,4 vs 70,3±30,3. Wnioski: Badana populacja kobiet sk ada si g ównie z subpopulacji z niskim oraz z umiarkowanie podwy szonym wskaênikiem HOMA-IR, w pojedynczych przypadkach z wysokim wskaênikiem. Zarówno cz stoêç leczenia insulinà jak i dobowe zapotrzebowanie na insulin zale y od nasilenia insulinoopornoêci przy rozpoznaniu GDM. Wyniki badania sugerujà szczególnie istotny udzia tkanki t uszczowej w nasileniu insulinoopornoêci w subpopulacji z umiarkowanie podwy szonym wskaênikiem HOMA-IR. S owa kluczowe: cukrzyca ci arnych leczenie / cukrzyca ci arnych krew / / cukrzyca ci arnych diagnostyka / wskaênik masy cia a / opornoêç na insulin etiopatogeneza i patofizjologia / opornoêç na insulin metabolizm / / opornoêç na insulin profilaktyka / opornoêç na insulin farmakoterapia / Adres do korespondencji: Katedra i Klinika Gastroenterologii, Chorób Naczyƒ i Chorób Wewn trznych UMK w Toruniu, CM w Bydgoszczy, Szpital Wojewódzki im. Dr J. Biziela w Bydgoszczy, ul. Ujejskiego 75, Bydgoszcz alinasokup@o2.pl Otrzymano: Zaakceptowano do druku:
2 Ginekol Pol. 2007, 78, Sokup Alina et al. Abstract Objective: The evaluation of insulin resistance (IR) level in population of women with gestational diabetes(gdm) and its relation to treatment of GDM. Materials and methods: 657 GDM women, aged 17-45, treated between the years 2003 and 2005, in Bydgoszcz were studied. Age, pregravid body mass index(bmi), weight gain during pregnancy at the GDM diagnosis, week of GDM diagnosis, week of the beginning of insulin therapy and daily doses of insulin were assessed in the whole population. Daily doses of insulin were evaluated as minimal doses needed at the initial phase of GDM therapy and as maximal doses during gestation. IR was evaluated at the GDM diagnosis, with the use of homeostasis model assessment (HOMA-IR), based on fasting glucose and insulin concentration. Results: 47% women were classified as low HOMA-IR(<2) subpopulation, 50% as intermediate HOMA-IR(2-10) subpopulation, 3% as high HOMA-IR(10-46)subpopulation. Subpopulation with intermediate HOMA-IR had higher BMI, higher weight gain and blood glucose at 0 OGTT compared to subpopulation with low HOMA-IR but lower insulin concentration compared to high HOMA-IR subpopulation. Women in high HOMA-IR subpopulation and in intermediate HOMA-IR subpopulation were twice as often treated with insulin, compared to low HOMA-IR group, accordingly, 58%, 42%, 24%. Daily insulin doses, assessed both minimal and maximal doses, were increasing parallel to HOMA-IR in whole population, accordingly, minimal doses of insulin, 16,0=-12,7 vs 18,4 vs 20,8 vs 30,8±30,3 and maximal doses of insulin, accordingly, 39,0±322,4 vs 50,9±42,4 vs 70,3±30,3. Conclusion: The studied population of women consisted mainly of subpopulation with low or intermediate HOMA- IR value, in rare cases, of high HOMA-IR value. Our results suggest that adipose tissue is particularly associated with insulin resistance level in subpopulation with intermediate HOMA-IR. Both, frequency of insulin therapy and daily insulin doses are associated with insulin resistance level at the GDM diagnosis. Key words: diabetes gestational physiopathology / diabetes gestational blood / / diabetes gestational metabolism / diabetes gestational therapy / / diabetes gestational diagnosis / insulin resistance / insulin administration and dosage / glucose intorelance metabolism obesity physiopathology / Wst p InsulinoopornoÊç w cukrzycy ci arnych (GDM) jest wy sza ni w cià y z prawid owà tolerancjà glukozy [4, 6]. Przewlek a insulinoopornoêç jest istotnym mechanizmem patofizjologicznym i wyzwala GDM u kobiet z defektem czynnoêci komórek beta trzustki [1]. Znaczenie nasilenia insulinoopornoêci w relacji do metody leczenia GDM nie by o jak dotàd zbadane. Wydaje si tak e, e wielkoêç tego parametru mo e wskazywaç równoczeênie na zró nicowanie patofizjologiczne GDM. Hipotez tà mogà potwierdzaç wyniki badaƒ przeprowadzonych po przebytej GDM [6, 7]. Wskazujà one na odmienne zachowanie si wskaêników insulinoopornoêci po zakoƒczeniu cià y sugerujàc znaczne zró nicowanie pod tym wzgl dem populacji GDM [6, 7]. Cel pracy Celem pracy by a ocena insulinoopornoêci przy rozpoznaniu GDM oraz wybranych parametrów klinicznych a nast pnie odniesienie uzyskanych wyników do metody leczenia GDM. Materia i metody Badanie przeprowadzono w grupie 657 kobiet w wieku lat, które pozostawa y pod opiekà OÊródka Intensywnej Opieki Diabetologiczno-Po o niczej w Bydgoszczy w latach Cukrzyc ci arnych rozpoznawano w oparciu o model przyj ty w Polsce pos ugujàc si kryterium WHO. Oznaczano wskaênik masy cia a (BMI) przed cià à oraz przyrost masy cia a w czasie cià y, glikemi i insulinemi na czczo przy rozpoznaniu GDM, okreêlano tydzieƒ w àczenia insuliny, dawk minimalnà koniecznà dla wst pnego wyrównania glikemii oraz dawk maksymalnà w czasie leczenia. Krew ylnà pobierano na czczo, po 10 godzinnym wstrzymywaniu si od spo ywania posi ków. InsulinoopornoÊç oceniano pos ugujàc si wskaênikiem HOMA-IR [10]. Zalecano diet od 1500 do 2400 kcal/dob, spo ywanie 3 g ównych posi ków i 3 dodatkowych w odst pach 2,5 godzin. Pacjentki oznacza y st enie glukozy w krwi kapilarnej na czczo oraz w pierwszej godzinie po g ównych posi kach pos ugujàc si glukometrem. Po tygodniu leczenia dietà, przy glikemii na czczo powy ej 5,27mmol/l, podawano wieczorem (godz. 22) insulin NPH (Humulin N, Insulatard HM), przy glikemii poposi kowej >6,66mmol/l, insulin krótkodzia ajàcà, Humulin R lub Actrapid HM. Badanà populacj podzielono na trzy subpopulacje w zale noêci od wielkoêci wskaênika HOMA-IR przy rozpoznaniu GDM. Wyró niono grup z niskim wskaênikiem, od 0 do 2 (NW), grup z umiarkowanie podwy szonym wskaênikiem, od 2 do 10 (UW) i grup z wysokim wskaênikiem, od 10 do 46 (WW). Ze wzgl du na brak pe nych danych metod leczenia i zwiàzane z nià zale noêci zbadano w mniejszych liczebnie grupach, NW i UW. W grupie NW dotyczy o to 268 kobiet, w grupie UW 186. Powy sze ograniczenia nie dotyczy y grupy WW. Badania laboratoryjne wykonano w Zak adzie Analityki Medycznej Szpitala Wojewódzkiego im. Dr J. Biziela w Bydgoszczy. InsulinoopornoÊç oceniano wskaênikiem HOMA-IR wed ug wzoru [10 ]: HOMA-IR = glikemia(mmol/l) x insulinemia (uu/ml)/22,5 528 Nr 7 /2007
3 Zró nicowanie nasilenia insulinoopornoêci w cukrzycy ci arnych. Implikacje terapeutyczne. Insulinemi oznaczano w surowicy metodà immunoenzymatycznà MEIA(AxSym firmy Abbot, reakcja krzy owa zproinsulinà 0,016%, norma laboratoryjna 2-25IU/ml), glikemi metodà z oksydazà glukozy (analizator EBIO Basic, norma laboratoryjna w krwi pe nej na czczo 3,33-5,55mmol/l). Metoda oceny statystycznej: Oznaczone parametry: wiek, tydzieƒ rozpoznania GDM, BMI przed cià à, przyrost masy cia a w cià y przy rozpoznaniu GDM, glikemi na czczo, insulinemi na czczo, tydzieƒ w àczenia insuliny, dawk minimalnà umo liwiajàcà wst pne wyrównanie glikemii, dawk maksymalnà w przebiegu leczenia, glikemi w teêcie doustnego obcià enia glukozà (OGTT wed ug WHO), HOMA-IR przedstawiono jako wartoêci Êrednie z odchyleniem standardowym. Hipotez o normalnoêci rozk adu parametru w grupie zweryfikowano testem Shapiro- Wilka. Parametry w podgrupach porównano z testem t-studenta, testem Manna-Whitney a oraz testem f-snedecora i Cochrana-Coxa. Wyznaczono wspó czynniki korelacji liniowej Pearsona. Za istotne statystycznie przyj to wartoêci p<0,05. Wyniki Z ca ej populacji 657 kobiet, 306 (47%) w àczono do: grupy niskiego wskaênika insulinoopornoêci NW(HOMA-IR 0-2), 329 (50%), grupy umiarkowanie wysokiego wskaênika UW(HOMA-IR 2-10) i 22 (3%), grupy wysokiego wskaênika WW (HOMA-IR >10-43). Charakterystyk klinicznà oraz oceniane parametry wraz z ich porównaniem przedstawia tabela I i II. Tabela I. Porównanie ocenianych parametrów klinicznych, antropometrycznych oraz metabolicznych w zale noêci od nasilenia insulinoopornoêci. N = 657 Wiek (lata) BMI przed cià à (kg/m 2 ) masy cia a w cià y (kg) Hbd rozpoznania GDM Glikemia w 0 OGTT, (mmol/l) Glikemia w 2h OGTT, (mmol/l) Insulinemia w 0 OGTT (uu/ml) HOMA IR a p<0,0001 grupa UW vs NW b p<0,005 grupa UW vs NW c p<0,001 grupa WW vs UW ,5±5,0 21,87±3,41 8,7±4,3 28,7±4,6 4,82±0,79 156,0±17,0 7,6±2,3 1,33±0, ,8±5,2 25,02±5,17 a 9, 5±5,2 b 28,8±4,3 5,18±0,89 a 156,8±21,8 17,3±6,8 a 3,51±1,44 a 22 29,4±4,9 26,15±6,80 8,3±5,2 27,8±4,6 5,31±0,77 169,2±32,5 60,01±24,7 c 16,58±8,1 c Grup UW charakteryzowa wy szy ni w grupie NW wskaênik BMI przed cià à, wi kszy przyrost masy cia a przy rozpoznaniu GDM oraz wy sza insulinemia i glikemia na czczo. W grupie UW w porównaniu z grupà NW dobowe zapotrzebowanie na insulin by o wy sze w ocenie dawki minimalnej i maksymalnej w przebiegu leczenia. W grupie WW insulinemia by a wy sza ni w grupie UW, insulin w àczono Tabela II. Porównanie ocenianych parametrów w odniesieniu do metody leczenia GDM w zale noêci od nasilenia insulinoopornoêci. N = 476 Hbd w àczenia insuliny insulina - dawka minimalna (IU) insulina - dawka maksymalna (IU) (liczebnoêç) G1 (liczebnoêç ) G2 a p<0,0001 grupa UW vs NW b p<0,05 grupa UW vs NW c p<0,001 grupa WW vs UW d p<0,05 grupa WW vs UW Tabela III. Wyniki badaƒ korelacji wartoêci ocenianych parametrów z wielkoêcià HOMA-IR w zale noêci od nasilenia insulinoopornoêci. N = 476 Wiek BMI przed cià à Hbd rozpoznania GDM Glikemia w 0 OGTT Glikemia w 2h OGTT Hbd w àczenia insuliny Insulina-dawka minimalna Insulina-dawka maksymalna ,1±4,3 16,0±12,7 39,0±32, (24%) - 0,04 ns 0,14 ns 0,06 ns - 0,02 ns 0,29 ns 0,03 ns 0,16 ns 2,79 <0, ,30±4,3 18,4±20,8 a 50,9±42,4 a 64 b 122 (42%) a 0,00 ns 0,17 <0,03-0,06 ns 0,23 <0,0001 0,06 ns - 0,05 ns 0,17 ns 0,18 ns 22 25,9±7,6 c 30,8±30,3 d 70,3±30,3 d (54%) 0,05 ns 0,28 ns - 0,01 ns 3,10 <0,002-0,34 ns - 0,30 ns - 0,25 ns 0,61 ns wczeêniej ni w grupie UW, minimalna oraz maksymalna dawka dobowa insuliny by a wy sza ni w grupie UW. Leczenia insulinà wymaga o 24% kobiet w grupie NW, 42% kobiet w grupie UW oraz 54% kobiet w grupie WW. W grupie NW, wartoêç wskaênika HOMA-IR wykazywa a zwiàzek z maksymalnà dawkà dobowà insuliny w przebiegu leczenia, w grupie UW z BMI przed cià à oraz z glikemià na czczo, w grupie WW z glikemià na czczo. Wyniki badaƒ zale noêci HOMA-IR z wymienionymi parametrami przedstawia tabela III. Dyskusja Post pujàce zmniejszanie si wra liwoêci tkanek na insulin oraz spadek czynnoêci komórek beta trzustki u ci arnych z GDM przebiegajà równolegle z nasilaniem si zaburzeƒ gospodarki w glowodanowej od prawid owej lub upoêledzonej tolerancji glukozy do cukrzycy [12, 13]. Dotychczasowe badania [3] wykaza y, e insulinoopornoêç wyst puje przed cià à, zmniejsza si w I trymestrze i jest jej g ównà determinantà w III trymestrze, w którym roênie dodatkowo (oko o 50%) pod wp ywem hormonów o yska. W póênej cià y, u kobiet z prawid owà tolerancjà glukozy wra liwoêç tkanek na insulin spada o 66%. W GDM spadek wra liwoêci tkanek na insulin wynosi 40-84% w porównaniu z nieci arnymi, szczup ymi kobietami bez zaburzeƒ gospodarki w glowodanowej [6, 18]. 529
4 Ginekol Pol. 2007, 78, Sokup Alina et al. W przeprowadzonym przez nas badaniu stwierdziliêmy, e prawie u po owy (47%) kobiet wskaênik insulinoopornoêci HOMA-IR, oceniany przy rozpoznaniu GDM mieêci si w zakresie niskich wartoêci (0-2, grupa NW), w 49% przypadkach w zakresie umiarkowanie wysokich wartoêci (2-10, grupa UW), w 4% w zakresie wysokich wartoêci (10-46, grupa WW). Nale y podkreêliç, e wskaênik HOMA-IR <2 odpowiada przyj tej w literaturze normie. Badania przeprowadzone u osób nieobcià onych rodzinnie cukrzycà, z prawid owà masà cia a, bez zaburzeƒ gospodarki w glowodanowej, w wieku lat wskazujà na wyst powanie tego zakresu HOMA- IR u 95% badanych kobiet w Województwie Kujawsko- Pomorskim [16]. W literaturze wyst pujà rozbie noêci w ocenie nasilenia insulinoopornoêci u kobiet z GDM [2, 5, 7, 14]. Badania [14] przeprowadzone u ci arnych z zaburzeniami gospodarki w glowodanowej wykaza y, e w upoêledzonej tolerancji glukozy (w 1 godzinie OGTT ) i w cukrzycy, insulinoopornoêç jest umiarkowanie podwy szona w porównaniu z prawid owà tolerancjà glukozy. Podobne wyniki uzyskali inni autorzy [2, 5 ], którzy obserwowali wyst powanie w GDM agodnej do umiarkowanej insulinoopornoêci w porównaniu z grupà kontrolnà oraz podobne jej zachowanie si w przebiegu cià y niezale nie od stanu gospodarki w glowodanowej [2]. Pojedyncze doniesienia informujà o wyst powaniu w GDM ci kiej insulinoopornoêci [7]. Umiarkowane nasilenie insulinoopornoêci (HOMA-IR, 2-10) u po owy badanych jest zgodne z cytowanymi wczeêniej doniesieniami [2, 5, 14]. Wyst powanie niskich wartoêci wskaênika HOMA-IR w podobnym odsetku jest zaskakujàce z uwagi na dowiedzione wyst powanie w GDM przewlek ej insulinoopornoêci [4, 6]. Wydaje si, e wynik badania mo e byç nast pstwem niskiej Êredniej wartoêci BMI przed cià à (23,53 kg/m 2 ) w badanej przez nas populacji, ni szy w porównaniu z populacjami w cytowanych doniesieniach [4, 6]. Istotne dla uzyskanego wyniku mo e byç tak e mniej cz ste wyst powanie w naszej populacji GDM i cukrzycy typu 2, Êwiadczàce o populacyjnym nasileniu insulinoopornoêci [9]. W niniejszym badaniu zaobserwowano, e nasilenie insulinoopornoêci oceniane wskaênikiem HOMA-IR mo e wskazywaç na zró nicowanie patofizjologiczne wyró nionych subpopulacji 0-2, 2-10 i >10. Nale y zwróciç uwag, e jedynie w grupie z umiarkowanie zwi kszonym wskaênikiem HOMA- IR (2-10), jego wartoêç zale a a od BMI przed cià à. W tej subpopulacji przyrost masy cia a przy rozpoznaniu GDM by wy szy ni w subpopulacji z niskim wskaênikiem (0-10), w czasie cià y pacjentki dwukrotnie cz Êciej leczono insulinà a dawka insuliny, zarówno minimalna, jak i maksymalna zale- a y od wielkoêci wskaênika HOMA-IR. Wydaje si wi c, e w tej ostatniej subpopulacji GDM, iloêç tkanki t uszczowej jest szczególnie istotnà determinantà insulinoopornoêci. W pozosta ych subpopulacjach wielkoêç wskaênika HO- MA-IR musia a zale eç od innych ni tkanka t uszczowa uwarunkowaƒ. Ostatnio pojawi y si interesujàce pod tym wzgl dem doniesienia dotyczàce patofizjologii insulinoopornoêci w GDM [2, 4, 11]. Badania Pal i wsp. [11] sugerujà odmiennoêç patofizjologii insulinoopornoêci ocenianej poza III trymestrem cià y u kobiet z wczesnym rozpoznaniem GDM oraz leczonych insulinà. Obserwacje innych autorów [2, 4] podkreêlajà nasilanie si insulinoopornoêci w II i III trymestrze cià y niezale nie od masy cia a przed cià à. Z naszego badania wynika tak e, e wartoêci HOMA-IR>2 wp ywajà istotnie na patofizjologi GDM. W badanej populacji (korelacja wskaênika HOMA-IR z glikemià na czczo, dwukrotnie cz stsze leczenie insulinà ni w NW). Wydaje si wi c prawdopodobne, e ju HOMA-IR >2 cz Êciej dekompensuje czynnoêç komórek beta ni HO- MA-IR 2, przy czym stopieƒ dekompensacji jest wi kszy (wskazuje na to zwi kszanie si dawek insuliny w miar wzrostu jego wartoêci). Nasze wczeêniejsze obserwacje wskazujà na powiàzania patofizjologiczne insulinoopornoêci ocenianej wskaênikiem HOMA-IR ze spadkiem czynnoêci komórek beta w GDM [17] oraz heterogennoêç jego uwarunkowaƒ od BMI przed cià à. Etiopatogeneza insulinoopornoêci w GDM pozostaje niewyjaêniona. Pod uwag bierze si oty oêç przed cià à, hormony o yska, udzia leptyny, czynnika martwicy guzów alfa, bia ka C-reaktywnego, niskiego st enia adiponektyny, zwi kszenie iloêci tkanki t uszczowej w wàtrobie i mi Êniach szkieletowych oraz uwarunkowanie genetyczne [3, 7, 8, 14, 15]. W podsumowaniu, w badanej populacji, wartoêci HO- MA-IR >2 towarzyszy istotny wzrost cz stoêci leczenia insulinà GDM w porównaniu z wartoêcià 2. Zwraca uwag zale noêç nasilenia insulinoopornoêci od wskaênika masy cia a BMI przed cià a w subpopulacji GDM ze wskaênikiem HOMA-IR 2-10 w odró nieniu od subpopulacji z mniejszym (<2) wskaênikiem oraz brak tej zale noêci przy dalszym nasilaniu si insulinoopornosci (>10). Obserwacja ta mo e wskazywaç na zró nicowanie patofizjologiczne GDM, sugerujàc równoczeênie relatywnie wi ksze korzyêci z leczenia dietà ze Êcis ym monitorowaniem przyrostu masy cia a w przebiegu cià y. Wnioski 1. U oko o po owy badanych kobiet wskaênik insulinoopornosci HOMA-IR przy rozpoznaniu cukrzycy ci arnych jest niski ( 2). W podobnym odsetku mieêci si w zakresie od 2 do 10 w kilku procentach osiàga wy sze wartoêci. 2. Ci arne z HOMA-IR >2 sà dwukrotnie cz Êciej leczone insulinà w czasie cià y w porównaniu z ci arnymi z ni szymi wartoêciami wskaênika. 3. Dobowe zapotrzebowanie na insulin roênie w miar zwi kszania si wskaênika HOMA-IR przy rozpoznaniu cukrzycy ci arnych. 4. Ci arne z umiarkowanym nasileniem insulinoopornoêci (HOMA-IR 2-10) reprezentujà subpopulacj o szczególnie istotnym uwarunkowaniu tego parametru od iloêci tkanki t uszczowej, co mo e okazaç si pomocne w strategii leczenia GDM. 530 Nr 7 /2007
5 Zró nicowanie nasilenia insulinoopornoêci w cukrzycy ci arnych. Implikacje terapeutyczne. PiÊmiennictwo 1. Buchanan T, Xiang A, Kjos S, [et al.].gestational diabetes ante partum characteristics that predict postpartum glucose intolerance and type 2 diabetes in Latino women. Diabetes. 1998, 47, Catalano P, Drago N, Amini S, [et al.]. Longitudinal changes in pancreatic beta-cell function and metabolic clearance rate of insulin pregnant women with normal and abnormal glucose tolerance. Diabetes Care. 1998, 21, Catalano P, Kirwan J, Haugel de Mouzon S, [et al.]. Gestational diabetes and insulin resistance: role in short and long-term implication for mother and fetus. J Nutr. 2003, 133, 5, suppl 2, 1674S-1683S. 4. Catalano P, Tyzbir E, Wolfe R, [et al.] Carbohydrate metabolism during pregnancy in control subjects and women with gestational diabetes. Am J Physiol. 1993, 264, E60- E Ergin T, Lambet A. Duran H, [et al.]. Does insulin secretion in patients with one abnormal glucose tolerance test value mimic gestational diabetes mellitus? Am J Obstet Gynecol. 2002, 186, Kautzky-Willer A, Prager R, Waldhausl W, [et al.]. Pronounced insulin resistance and inadequate beta-cell secretion characterize lean gestational diabetes during and after pregnancy. Diabetes Care. 1997, 20, Kautzky-Willer A, Krssak M, Winzer C, [et al.]. Increased intramyocellular lipid concentration identifies impaired glucose metabolism in women with previous gestational diabetes. Diabetes. 2003, 52, Kinalski M, Kuêmicki M, Âledziewski A. Patomechanizm insulinoopornoêci u kobiet ci arnych. Patofizjologia i nast pstwa kliniczne insulinoopornoêci. Pod red. Kinalska I. Warszawa: WIG-Press, 2005, Martin B, Warram J, Krolewski A, [et al.]. Role of glucose and insulin resistance in development of type 2 diabetes mellitus: results of a 25-year follow up study. Lancet. 1992, 340, Mathews D, Hosker I. Homeostasis model assessment, insulin resistance and beta cell function from fasting plasma glucose and insulin concentrations in man. Diabetologia. 1985, 28, Palmer J, Peters R. Gestational diabetes: antepartum characteristics that predict postpartum glucose intolerance and type 2 diabetes in Latino women. Diabetes. 1998, 47, Retnakaran R, Hanley A, Raif N, [et al.]. Adiponectin and beta cell dysfunction in gestational diabetes pathophysiological implications. Diabetologia. 2005, 48, Retnakaran R, Hanely A, Sermer M, [et al.]. The impact of insulin resistance on proinsulin secretion in pregnancy. Hiperproinsulinemia is not a feature of gestational diabetes. Diabetes Care. 2005, 28, Retnakaran R, Zinman B, Connelly P, [et al.]. Impaired glucose tolerance of pregnancy is a heterogeneous metabolic disorder as defined by the glycemic response to the oral glucose tolerance test. Diabetes Care. 2006, 29, Retnakaran R, Hanely A, Raif N, [et al.]. C-reactive protein and gestational diabetes: the central role of maternal obesity. J Clin Endocrinol Metab. 2003, 88, Sokup A, Âwiàtkowski M. RoÊç D. InsulinoopornoÊç, hiperinsulinemia, hipertriglicerydemia, hiperuricemia i oty oêç u krewnych pierwszego stopnia chorych na cukrzyce typu 2 bez zaburzeƒ gospodarki w glowodanowej w wieku od 20 do 35 lat. Diabetol Pol. 2005, 12, Sokup A, Âwiàtkowski M, Tyloch M, [i wsp.]. Sekrecja insuliny przy rozpoznaniu cukrzycy ci arnych jest mniejsza u wieloródek ni u pierwiastek. Ginekol Pol. 2006, 77, Xiang A, Petres R, Trigo E, [et al.]. Multiple metabolic defects during late pregnancy in woman at high risk for type 2 diabetes. Diabetes. 1999, 48,
Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością?
Jerzy Maksymilian Loba Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii Uniwersytet Medyczny w Łodzi Czy jest możliwe skuteczne leczenie cukrzycy w grupie chorych otyłych ze znaczną insulinoopornością? Definicja
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 listopada 2002 r.
1692 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie ró nicowania stopy procentowej sk adki na ubezpieczenie spo eczne z tytu u wypadków przy pracy i chorób
Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
St enie rezystyny w surowicy ci arnych z wyrównanà cukrzycà cià owà i w krwi p powinowej
St enie rezystyny w surowicy ci arnych z wyrównanà cukrzycà cià owà i w krwi p powinowej Serum resistin concentrations in cases of gestational diabetes mellitus with good glycemic control and in cord blood
Hormony płciowe. Macica
Hormony płciowe Macica 1 Estrogeny Działanie estrogenów Działanie na układ rozrodczy (macica, endometrium, pochwa) Owulacja Libido Przyspieszenie metabolizmu Zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej Tworzenie
Dziennik Ustaw Nr 276 19536 Poz. 2740 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 21 grudnia 2004 r.
Dziennik Ustaw Nr 276 19536 Poz. 2740 2740 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 21 grudnia 2004 r. w sprawie zakresu Êwiadczeƒ opieki zdrowotnej, w tym badaƒ przesiewowych, oraz okresów, w których
Zmodyfikowane wg Kadowaki T in.: J Clin Invest. 2006;116(7):1784-92
Magdalena Szopa Związek pomiędzy polimorfizmami w genie adiponektyny a wybranymi wyznacznikami zespołu metabolicznego ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Prof. zw. dr hab. med. Aldona Dembińska-Kieć Kierownik
STRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy
STRESZCZENIE Wstęp Hormon wzrostu (GH) jest jednym z najważniejszych hormonów anabolicznych promujących proces wzrastania człowieka. GH działa lipolitycznie, wpływa na metabolizm węglowodanów, białek i
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA BUDOWNICTWA 1) z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiàzków dostawców Êcieków przemys owych
964 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA BUDOWNICTWA 1) z dnia 14 lipca 2006 r. w sprawie sposobu realizacji obowiàzków dostawców Êcieków przemys owych oraz warunków wprowadzania Êcieków do urzàdzeƒ kanalizacyjnych
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy)
Prezentacja dotycząca sytuacji kobiet w regionie Kalabria (Włochy) Położone w głębi lądu obszary Kalabrii znacznie się wyludniają. Zjawisko to dotyczy całego regionu. Do lat 50. XX wieku przyrost naturalny
cennik us ugi Centrala DIATONIS Ceny central Profil Sprzeda Ceny Central dost pnych w ramach Profilu Sprzeda Tabela 1
cennik us ugi Centrala DIATONIS 1 Ceny central Profil Sprzeda Tabela 1 Ceny Central dost pnych w ramach Profilu Sprzeda jednego portu w ramach Centrali (z ) Centrala 1) 5) DIATONIS XS (8-12 portów) e-diatonis
Wskaźniki ryzyka ujawnienia się cukrzycy ciężarnych
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Maciej Kinalski 1, Adam Śledziewski 1, Mariusz Kuźmicki 1, Małgorzata Buraczyk 3, Adam Krętowski 2, Ida Kinalska 2 1 Zakład Patofizjologii Ciąży Akademii Medycznej w Białymstoku
Czynniki predysponujące do wystąpienia cukrzycy u kobiet w ciąży
Joanna Konarzewska 1, Beata Królikowska 1, Jarosław Olszewski 2, Krzysztof Łukaszuk 1, Czesław Wójcikowski 1 PRACA ORYGINALNA 1 Zakład Endokrynologii Ginekologicznej Instytutu Położnictwa i Chorób Kobiecych
Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà?
Co dalej z leczeniem cukrzycy, gdy leki doustne ju nie dzia ajà? Insulina by a dla mnie szansà na normalne ycie Ty i ja, podobnie jak oko o 2,6 mln ludzi w Polsce, czyli niemal 5% spo eczeƒstwa, mamy cukrzy
1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu
1. Najnowsze dane dotyczące zapotrzebowania energetycznego w okresie wzrostu Im wi kszy pies doros y, tym proporcjonalnie mniejsza waga urodzeniowa szczeni cia. Waga nowonarodzonego szczeni cia rasy Yorkshire
Mam cukrzycę. Wezwij lekarza lub pogotowie ratunkowe. Dane Pacjenta. Stosuję następujące leki: 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Imię : Nazwisko: Telefon:
DANE PACJENTA Mam cukrzycę Jeśli wykazuję zaburzenia świadomości i jestem w stanie połykać, to podaj mi CUKIER w dowolnej formie sok, syrop, słodzoną wodę, colę, cukierki lub ciastko i zatelefonuj do mojego
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością
lek. Agata Mikołajczak-Będkowska Ocena stężenia wybranych miokin u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym i otyłością rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Joanna Oświęcimska
Evaluation of upper limb function in women after mastectomy with secondary lymphedema
IV Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Szkoleniowa Polskiego Towarzystwa Pielęgniarstwa Aniologicznego Bydgoszcz, 21-22 maj 2014 r. Ocena sprawności funkcjonalnej kończyny górnej u kobiet z wtórnym obrzękiem
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek
ediab - Bezprzewodowa platforma ezdrowie wspomagająca terapię osób chorych na cukrzycę Krzysztof Brzostowski, Jarosław Drapała, Jerzy Świątek II Konferencja i3: internet infrastruktury innowacje enauka
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE
III. GOSPODARSTWA DOMOWE, RODZINY I GOSPODARSTWA ZBIOROWE 1. GOSPODARSTWA DOMOWE I RODZINY W województwie łódzkim w maju 2002 r. w skład gospodarstw domowych wchodziło 2587,9 tys. osób. Stanowiły one 99,0%
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy
Dostępność innowacyjnych metod ciągłego monitorowania glukozy Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU. Lek. med. Ali Akbar Hedayati
UNIWERSYTET MEDYCZNY IM. PIASTÓW ŚLĄSKICH WE WROCŁAWIU Lek. med. Ali Akbar Hedayati starszy asystent Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Wojewódzkiego w Zielonej Górze Analiza wyników operacyjnego
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 27 września 2013 r.
UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU ZARZĄDZENIE Nr 138 Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z dnia 27 września 2013 r. w sprawie odpłatności za zakwaterowanie w domach studenckich Uniwersytetu
Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina
Załącznik Nr 1 Do zarządzenia Nr 92/2012 Prezydenta Miasta Konina z dnia 18.10.2012 r. Instrukcja sporządzania skonsolidowanego bilansu Miasta Konina Jednostką dominującą jest Miasto Konin (Gmina Miejska
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych. Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Dostępność terapii z zastosowaniem pomp insulinowych Dr hab.n.med. Tomasz Klupa Uniwersytet Jagielloński, Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Konflikt interesów Wykłady i seminaria dla firmy Medtronic.w
Diagnostyka cukrzycy cià owej a wyst powanie hipertrofii p odu (LGA)
Diagnostyka cukrzycy cià owej a wyst powanie hipertrofii p odu (LGA) Diagnostic of gestational diabetes mellitus and the prevalence of LGA (Large for Gestational Age) Szymaƒska Monika, Bomba-Opoƒ Dorota
PRACA POGLĄDOWA ISSN
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Aneta Malinowska-Polubiec, Krzysztof Czajkowski II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii w Warszawie Ryzyko cukrzycy po przebytej cukrzycy ciążowej przegląd piśmiennictwa
LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI W PRZEBIEGU PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI
Załącznik nr 14 do Zarządzenia Nr 41/2009 Prezesa NFZ z dnia 15 września 2009 roku Nazwa programu: LECZENIE NIEDOKRWISTOŚCI W PRZEBIEGU PRZEWLEKŁEJ NIEWYDOLNOŚCI NEREK ICD-10 N 18 przewlekła niewydolność
Białko C ostrej fazy u kobiet w czasie ciąży powikłanej cukrzycą ciążową
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Katarzyna Cyganek 1, Alicja Hebda-Szydło 1, Barbara Katra 1, Paweł Wołkow 2, Irena Kaim 3, Jacek Sieradzki 1 1 Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum
Co to jest cukrzyca?
Dziecko z cukrzycą Co to jest cukrzyca? Cukrzyca to przewlekła choroba metaboliczna, charakteryzująca się wysoką hiperglikemią (wysoki poziom glukozy we krwi). Wynika ona z nieprawidłowego wydzielania
Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 27 listopada 2002 r.
Dziennik Ustaw Nr 204 12738 Poz. 1728 1728 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagaƒ, jakim powinny odpowiadaç wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia
www.cukrzyca.info.pl
Ciąża a problemy zaburzeń gospodarki węglowodanowej Lek. Alicja Hebda-Szydło www.cukrzyca.info.pl Liga diabetologiczna PROGRAM EDUKACYJNY DLA PACJENTÓW Redaktor Naukowy: Prof. dr hab. med. Jacek Sieradzki
REGULAMIN Programu Pakiet dietetyczny badania z konsultacją dietetyczną i zaleceniami
REGULAMIN Programu Pakiet dietetyczny badania z konsultacją dietetyczną i zaleceniami DANE NABYWCY Imię i Nazwisko:...... PESEL:... Data ur.:... Dokument tożsamości:... Seria i numer:...... Adres zamieszkania:...
Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW. z dnia 12 grudnia 2002 r.
Dziennik Ustaw Nr 229 14531 Poz. 1916 1916 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 12 grudnia 2002 r. zmieniajàce rozporzàdzenie w sprawie wzorów deklaracji podatkowych dla podatku od towarów i us ug oraz
Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne
Dr inż. Andrzej Tatarek Siłownie cieplne 1 Wykład 3 Sposoby podwyższania sprawności elektrowni 2 Zwiększenie sprawności Metody zwiększenia sprawności elektrowni: 1. podnoszenie temperatury i ciśnienia
12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych
Open Access Library Volume 2 211 12. Wyznaczenie relacji diagnostycznej oceny stanu wytrzymało ci badanych materiałów kompozytowych 12.1 Wyznaczanie relacji diagnostycznych w badaniach ultrad wi kowych
Programy profilaktyczne w diabetologii ocena dostępności i funkcjonowania w Polsce. Obecna realizacja wykrywania cukrzycy typu 2 w naszym kraju
Programy profilaktyczne w diabetologii ocena dostępności i funkcjonowania w Polsce. Obecna realizacja wykrywania cukrzycy typu 2 w naszym kraju Jacek Sieradzki Uniwersytet Jagiellooski w Krakowie Seminarium
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości
Leczenie cukrzycy typu 2- nowe możliwości Dr n. med. Iwona Jakubowska Oddział Diabetologii, Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych SP ZOZ Woj,. Szpital Zespolony Im. J. Śniadeckiego w Białymstoku DEFINICJA
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej PRACA DOKTORSKA. Sylwia Płaczkowska
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej PRACA DOKTORSKA Sylwia Płaczkowska Laboratoryjne wskaźniki profilu metabolicznego w ocenie ryzyka wystąpienia insulinooporności u ludzi młodych Laboratory
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki.
1565 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 18 paêdziernika 2002 r. w sprawie podstawowych warunków prowadzenia apteki. Na podstawie art. 95 ust. 4 ustawy z dnia 6 wrzeênia 2001 r. Prawo farmaceutyczne
REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW. OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA NIEPEŁNOSPRAWNEGO LUB PRZEWLEKLE CHOREGO
Załącznik nr 1 do Uchwały Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Opolu Nr 786/VI/2014 z dnia 29.09.2014 r. REGULAMIN WSPARCIA FINANSOWEGO CZŁONKÓW OIPiP BĘDĄCYCH PRZEDSTAWICIELAMI USTAWOWYMI DZIECKA
Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:
2 Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez: Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi,
PRACE ORYGINALNE. Joanna GASTOŁ 1 Iwona TRZNADEL-MORAWSKA 1,2 Beata KIEĆ-WILK 1,2. Szpital Uniwersytecki w Krakowie, Klinika Chorób Metabolicznych
PRACE ORYGINALNE Joanna GASTOŁ 1 Iwona TRZNADEL-MORAWSKA 1,2 Beata KIEĆ-WILK 1,2 Znaczenie doustnego testu tolerancji 75 g glukozy (OGTT) i charakterystyka kliniczna pacjentek z cukrzycą ciążową wymagających
Cukrzyca a kamica żółciowa
PRACA ORYGINALNA ISSN 1640 8497 Paweł Kotarski, Agnieszka B. Niebisz, Janusz Krzymień Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytetu Medycznego w Warszawie Cukrzyca a kamica
Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
1) Minister Ârodowiska kieruje dzia em administracji rzàdowej
795 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA 1) z dnia 16 maja 2005 r. w sprawie typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roêlin i zwierzàt, wymagajàcych ochrony w formie wyznaczenia obszarów Natura 2000
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST - 05.03.11 RECYKLING Jednostka opracowująca: SPIS SPECYFIKACJI SST - 05.03.11 RECYKLING FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Wykładniki zespołu metabolicznego u kobiet po przebytej cukrzycy ciążowej
Wykładniki zespołu metabolicznego u kobiet po przebytej cukrzycy ciążowej Ewa Wender-Ożegowska 1, Małgorzata Sporna 2, Agnieszka Zawiejska 1, Agnieszka Sporna 3, Jacek Brązert 1 1 Klinika Położnictwa i
Projekt MES. Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe
Projekt MES Wykonali: Lidia Orkowska Mateusz Wróbel Adam Wysocki WBMIZ, MIBM, IMe 1. Ugięcie wieszaka pod wpływem przyłożonego obciążenia 1.1. Wstęp Analizie poddane zostało ugięcie wieszaka na ubrania
PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA
PRZYJĘCIE NA LECZENIE DO SZPITALA (Część 3 Ustawy o zdrowiu psychicznym z 1983 roku [Mental Health Act 1983]) 1. Imię i nazwisko pacjenta 2. Imię i nazwisko osoby sprawującej opiekę nad pacjentem ( lekarz
Zagregowany popyt i wielkość produktu
Zagregowany popyt i wielkość produktu Realny PKB Burda & Wyplosz MACROECONOMICS 4/e Fluktuacje cykliczne Rys.4.01 (+) odchylenie Trend długookresowy Faktyczny PKB (-) odchylenie 0 Czas Oxford University
Ocena zależności pomiędzy stężeniami wifatyny i chemeryny a nasileniem łuszczycy, ocenianym za pomocą wskaźników PASI, BSA, DLQI.
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Katarzyna Chyl-Surdacka Badania wisfatyny i chemeryny w surowicy krwi u chorych na łuszczycę Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych streszczenie Promotor Prof. dr hab.
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Ryzyko cukrzycy po przebytej cukrzycy ciążowej przegląd piśmiennictwa Część I. Ryzyko cukrzycy po cukrzycy ciążowej
PRACA POGLĄDOWA ISSN 1640 8497 Aneta Malinowska-Polubiec, Krzysztof Czajkowski II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii w Warszawie Ryzyko cukrzycy po przebytej cukrzycy ciążowej przegląd piśmiennictwa
USTAWA. z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1)
Dziennik Ustaw Nr 237 13670 Poz. 1654 1654 USTAWA z dnia 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw 1) Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U.
Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+
Strategia rozwoju sieci dróg rowerowych w Łodzi w latach 2015-2020+ Projekt: wersja β do konsultacji społecznych Opracowanie: Zarząd Dróg i Transportu w Łodzi Ul. Piotrkowska 175 90-447 Łódź Spis treści
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA. Dariusz Gozdowski. Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW
Statystyczna analiza danych w programie STATISTICA ( 4 (wykład Dariusz Gozdowski Katedra Doświadczalnictwa i Bioinformatyki Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW Regresja prosta liniowa Regresja prosta jest
Co zmienia się po przejściu z terapii insuliną ludzkà na analog insuliny?
Zalecenia lekarza dla osób stosujàcych analogi insuliny (wype nia lekarz prowadzàcy) Co zmienia się po przejściu na analog insuliny? Mo esz spo yç dodatkowy posi ek 2 Zalecony preparat i dawka insuliny
Smart Beta Święty Graal indeksów giełdowych?
Smart Beta Święty Graal indeksów giełdowych? Agenda Smart Beta w Polsce Strategie heurystyczne i optymalizacyjne Strategie fundamentalne Portfel losowy 2 Agenda Smart Beta w Polsce Strategie heurystyczne
Aleksandra Stańska-Perka ZABURZENIA METABOLICZNE U DZIECI ZAKAŻONYCH HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Aleksandra Stańska-Perka ZABURZENIA METABOLICZNE U DZIECI ZAKAŻONYCH HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Kierownik
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 stycznia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. Wprowadzenie * Badanie grup przedsiębiorstw prowadzących działalność
Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok
Przybyło milionerów w Podlaskiem. Podsumowanie Kampanii PIT za 2014 rok Rośnie popularność składania deklaracji przez internet, systematycznie przybywa osób zarabiających za granicą, a ulga na dzieci jest
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM. Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska
CUKRZYCA U OSOBY W WIEKU STARCZYM Klinika Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Dr med. Ewa Janeczko-Sosnowska CHARAKTERYSTYKA PACJENTA Wiek 82 lata Cukrzyca typu 2 leczona insuliną Choroba wieńcowa, stan
Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie
3 Osoby z cukrzycą pomagają innym prewencja cukrzycy w rodzinie Samokontrolne, przesiewowe rozpoznanie ryzyka stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy utajonej mogą wykonać pacjenci w swoich rodzinach. W praktyce
pośrednich wykładników insulinooporności (lipidogram, BMI) oraz stężenia fetuiny A w momencie rozpoznania cukrzycy typu 1 na wystąpienie i czas
Uniwersytet Medyczny w Łodzi, Wydział Lekarski Aleksandra Pyziak-Skupień Rozprawa doktorska: Ocena klinicznych i biochemicznych wykładników występowania częściowej remisji klinicznej w przebiegu cukrzycy
VADEMECUM. Rehabilitacja. Rehabilitacja w warunkach ambulatoryjnych. Rehabilitacja w warunkach domowych
Rehabilitacja Rehabilitacja to kompleksowe post powanie, które ma na celu przywrócenie pe nej lub mo liwej do osi gni cia sprawno ci zycznej i psychicznej, zdolno ci do pracy i zarobkowania oraz zdolno
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA WAD KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI I MŁODZIEŻY A FREQUENCY APPEARANCE DEFECTS OF LEGS BY CHILDREN AND ADOLESCENT
Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogiki i Administracji w Poznaniu Nr 3 2007 Grażyna Szypuła, Magdalena Rusin Bielski Szkolny Ośrodek Gimnastyki Korekcyjno-Kompensacyjnej im. R. Liszki w Bielsku-Białej
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca
4.3. Warunki życia Katarzyna Gorczyca [w] Małe i średnie w policentrycznym rozwoju Polski, G.Korzeniak (red), Instytut Rozwoju Miast, Kraków 2014, str. 88-96 W publikacji zostały zaprezentowane wyniki
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI PATENTUS S.A. ZA OKRES 01.01.2010 31.12.2010. 1. Informacja dotycząca kadencji Rady Nadzorczej w roku 2010, skład osobowy Rady, pełnione funkcje w Radzie,
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 30 sierpnia 2009 r.
Dziennik Ustaw Nr 140 11046 Poz. 1146 1146 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 30 sierpnia 2009 r. w sprawie Êwiadczeƒ gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzale nieƒ Na podstawie
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
ZASOBY MIESZKANIOWE W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2013 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE ul. 1 Sierpnia 21, 02-134 Warszawa Informacja sygnalna Data opracowania: październik 2014 r. Kontakt: e-mail:sekretariatuswaw@stat.gov.pl tel. 22 464-23-15 faks 22 846-76-67
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
Niedobór witaminy D u kobiet z cukrzycą ciążową
PRACA ORYGINALNA ISSN 2451 0971 Joanna Rutkowska, Elżbieta Bandurska-Stankiewicz, Dorota Wiatr-Bykowska, Katarzyna Myszka-Podgórska, Ewa Kuglarz, Wojciech Matuszewski Klinika Endokrynologii, Diabetologii
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07
Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowowytwórczej) 2015-12-17 16:02:07 2 Podatek przemysłowy (lokalny podatek od działalności usługowo-wytwórczej) Podatek przemysłowy (lokalny podatek
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
ROZDZIA 4 OBRAZ KLINICZNY. Tomasz Tomasik
ROZDZIA 4 OBRAZ KLINICZNY Tomasz Tomasik Rozwój i przebieg nadciênienia t tniczego... 58 Zagro enie ycia chorego... 59 Rokowanie... 60 NadciÊnienie bia ego fartucha.... 61 Repetytorium... 62 PiÊmiennictwo...
Dziennik Ustaw Nr 82 4828 Poz. 923 ROZPORZÑDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 29 wrzeênia 2000 r.
Dziennik Ustaw Nr 82 4828 Poz. 923 923 ROZPORZÑDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 29 wrzeênia 2000 r. w sprawie okreêlenia wzoru wniosku o ustalenie prawa do jednorazowego dodatku rodzinnego w 2000 r.
Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn?
Czy mamy dowody na pozalipidoweefekty stosowania statyn? Zbigniew Gaciong Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny Definicja Plejotropia,
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU DOSTAWY
Nr zamówienia MZK/ZP/02/2015 OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU DOSTAWY Dostawa 3 sztuk używanych, trzydrzwiowych autobusów komunikacji miejskiej marki Mercedes Benz O 530 Citaro, pokrytych powłoką lakierniczą w
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Departament Pielęgniarek i Położnych wśród absolwentów studiów pomostowych, którzy zakończyli udział w projekcie systemowym pn. Kształcenie zawodowe pielęgniarek
Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku.
Sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej TESGAS S.A. w 2008 roku. Rada Nadzorcza zgodnie z treścią Statutu Spółki składa się od 5 do 9 Członków powoływanych przez Walne Zgromadzenie w głosowaniu tajnym.
ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r.
Dziennik Ustaw Nr 234 13407 Poz. 1577 1577 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynnoêci cywilnoprawnych Na podstawie art. 10
Podstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Dziennik Ustaw Nr 234 14858 Poz. 1974 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 18 grudnia 2002 r.
Dziennik Ustaw Nr 234 14858 Poz. 1974 1974 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPO ECZNEJ 1) z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegó owych zasad orzekania o sta ym lub d ugotrwa ym uszczerbku
Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen
Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen TNS OBOP dla Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce grudzień 2008 Ośrodek Badania Opinii Publicznej
WYZNACZANIE PRZYSPIESZENIA ZIEMSKIEGO ZA POMOCĄ WAHADŁA REWERSYJNEGO I MATEMATYCZNEGO
Nr ćwiczenia: 101 Prowadzący: Data 21.10.2009 Sprawozdanie z laboratorium Imię i nazwisko: Wydział: Joanna Skotarczyk Informatyki i Zarządzania Semestr: III Grupa: I5.1 Nr lab.: 1 Przygotowanie: Wykonanie:
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1.
W kierunku sztucznej trzustki Nowoczesne systemy kontroli glikemii i ochrony pacjenta przed hipoglikemią w cukrzycy typu 1. prof. dr hab. med. Małgorzata Myśliwiec Katedra i Klinika Pediatrii, Diabetologii
ROLA SZKOŁY W PROFILAKTYCE OTYŁOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY Barbara Woynarowska Kierownik Zakładu Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji, Wydział Pedagogiczny UW Przewodnicząca Rady Programowej ds.
WYJASNIENIA I MODYFIKACJA SPECYFIKACJI ISTOTNYCH WARUNKÓW ZAMÓWIENIA
Szczecin dnia 28.07.2015r. Akademia Sztuki w Szczecinie Pl. Orła Białego 2 70-562 Szczecin Dotyczy: Przetarg nieograniczony na dostawę urządzeń i sprzętu stanowiącego wyposażenie studia nagrań na potrzeby
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych
Automatyczna kalkulacja bolusów w pompach insulinowych Dr hab. med. Agnieszka Szypowska Kliniczny Oddział Diabetologii i Pediatrii Klinika Pediatrii Warszawski Uniwersytet Medyczny Funkcjonalna insulinoterapia
2) Drugim Roku Programu rozumie się przez to okres od 1 stycznia 2017 roku do 31 grudnia 2017 roku.
REGULAMIN PROGRAMU OPCJI MENEDŻERSKICH W SPÓŁCE POD FIRMĄ 4FUN MEDIA SPÓŁKA AKCYJNA Z SIEDZIBĄ W WARSZAWIE W LATACH 2016-2018 1. Ilekroć w niniejszym Regulaminie mowa o: 1) Akcjach rozumie się przez to
Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r.
Projekty uchwał na Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy zwołane na dzień 10 maja 2016 r. Uchwała nr.. Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy OEX Spółka Akcyjna z siedzibą w Poznaniu z dnia
Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r.
UWAGI ANALITYCZNE Udzia dochodów z dzia alno ci rolniczej w dochodach gospodarstw domowych z u ytkownikiem gospodarstwa rolnego w 2002 r. W maju 2002 r. spisano 76,4 tys. gospodarstw domowych z u ytkownikiem
Seminarium 1: 08. 10. 2015
Seminarium 1: 08. 10. 2015 Białka organizmu ok. 15 000 g białka osocza ok. 600 g (4%) Codzienna degradacja ok. 25 g białek osocza w lizosomach, niezależnie od wieku cząsteczki, ale zależnie od poprawności