Kary i środki karne Poddanie sprawcy próbie

Transkrypt

1 Tom 6 Kary i środki karne Poddanie sprawcy próbie Pod redakcją Mirosławy Melezini

2 SYSTEM PRAWA KARNEGO Kary i środki karne Poddanie sprawcy próbie Tom 6

3 SYSTEM PRAWA KARNEGO Kary i środki karne Poddanie sprawcy próbie Tom 6 REDAKTOR NACZELNY SYSTEMU PRAWA KARNEGO ANDRZEJ MAREK

4 Kary i środki karne Poddanie sprawcy próbie Tom 6 Redaktor Dr hab. Mirosława Melezini Profesor Uniwersytetu w Białymstoku Autorzy dr hab. Wojciech Cieślak prof. Uniwersytetu Gdańskiego; dr hab. Alicja Grześkowiak prof. Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; dr hab. Violetta Konarska-Wrzosek prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; dr Jerzy A. Kulesza prokurator w stanie spoczynku Instytutu Pamięci Narodowej (Warszawa); prof. dr hab. Barbara Kunicka-Michalska Instytut Nauk Prawnych PAN; prof. dr hab. Stefan Lelental Uniwersytet Łódzki; prof. dr hab. Andrzej Marek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; dr hab. Mirosława Melezini prof. Uniwersytetu w Białymstoku; dr Tomasz Oczkowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu; dr hab. Janusz Raglewski Uniwersytet Jagielloński; dr Andrzej Sakowicz Uniwersytet w Białymstoku; prof. dr hab. Zofia Sienkiewicz Uniwersytet Wrocławski; prof. dr hab. Jan Skupiński Instytut Nauk Prawnych PAN; dr hab. Grażyna B. Szczygieł prof. Uniwersytetu w Białymstoku; prof. dr hab. Maria Szewczyk Uniwersytet Jagielloński, dr hab. Leszek Wilk Uniwersytet Śląski w Katowicach; dr hab. Włodzimierz Wróbel prof. Uniwersytetu Jagiellońskiego WYDAWNICTWO C. H. BECK INSTYTUT NAUK PRAWNYCH PAN WARSZAWA 2010

5 Wydano we współpracy z Instytutem Nauk Prawnych PAN w Warszawie Poszczególne części opracowali: Wojciech Cieślak rozdz. II 20 i 21 Alicja Grześkowiak rozdz. I 2 Violetta Konarska-Wrzosek rozdz. II 23 Jerzy A. Kulesza rozdz. II 10 i 11 Barbara Kunicka-Michalska rozdz. III 26 Stefan Lelental rozdz. III 28 Andrzej Marek rozdz. III 25 Andrzej Marek oraz Tomasz Oczkowski rozdz. II 19 Mirosława Melezini rozdz. I 1, 7 i 8, rozdz. II 9 Janusz Raglewski rozdz. II 18 i 24 Andrzej Sakowicz rozdz. II 12, 13, 16 i 22 Zofia Sienkiewicz rozdz. II 17 Jan Skupiński rozdz. III 27 Grażyna B. Szczygieł rozdz. I 5 Maria Szewczyk rozdz. I 6 Leszek Wilk rozdz. I 3 i 4 Włodzimierz Wróbel rozdz. II 14 i 15 Redakcja: Urszula Danilczuk Wydawca: Dagna Kordyasz Wydawnictwo C. H. Beck 2010 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Białostockie Zakłady Graficzne ISBN

6 Przedmowa Prezentowany tom 6 Systemu Prawa Karnego przedstawia problematykę kar, środków karnych oraz środków probacyjnych, rozumianych jako przewidziana przez prawo konsekwencja pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej. Obejmuje on zagadnienia dotyczące poszczególnych środków reakcji prawnokarnej i stanowi dopełnienie problemów ogólnych nauki o karze, którym poświęcony jest tom 5 Systemu Prawa Karnego. Stosownie do przyjętej w nauce kolejności prezentacji zagadnień, przedmiotem rozważań uczyniono kary, środki karne oraz środki probacyjne z uwzględnieniem zasad i dyrektyw ich stosowania. Publikacja jest dziełem zbiorowym siedemnastu autorów, przy czym każdy z nich odpowiada wyłącznie za treści wyrażone w odpowiednich częściach. Dążeniem redaktora tomu było osiągnięcie względnie jednolitego charakteru opracowania. Wypada jednak podkreślić, że nie zawsze zachowanie jednolitości było zasadne i możliwe, jako że problematyka poszczególnych sankcji karnych charakteryzuje się daleko idącymi odrębnościami, chociażby z uwagi na tradycję historyczną. Można wyrazić przekonanie, że indywidualne podejście badawcze autorów świadczy o bogactwie polskiej nauki prawa karnego. Publikacja uwzględnia stan prawny na dzień 1 września 2010 r. Białystok, sierpień 2010 r. Dr hab. Mirosława Melezini

7

8 Spis treści str. Przedmowa V Wykaz skrótów XIII Rozdział I. Kary Systematyka kar i środków karnych. Zagadnienia ogólne I. Uwagi ogólne o systematyzacji form reakcji karnej II. Systematyka kar w Kodeksie karnym z 1932 r III. Systematyka kar w projektach Kodeksu karnego Polski Ludowej IV. Systematyka kar w Kodeksie karnym z 1969 r V. Systematyka kar i środków karnych w Kodeksie karnym z 1997 r VI. Systematyka kar i innych środków karnych w Kodeksie karnym skarbowym VII. Systematyka kar i środków karnych w Kodeksie wykroczeń Kara śmierci I. Uwagi ogólne II. Debaty nad karą śmierci III. Kara śmierci w perspektywie międzynarodowej IV. Kara śmierci w Polsce Kara dożywotniego pozbawienia wolności I. Uwagi wstępne II. Zarys historyczny III. Spór o karę dożywotniego pozbawienia wolności IV. Kara dożywotniego pozbawienia wolności w aktualnym ustawodawstwie polskim V. Dane statystyczne i wyniki badań Kara 25 lat pozbawienia wolności I. Uwagi ogólne II. Geneza i ewolucja kary 25 lat pozbawienia wolności III. Kontrowersje wokół kary 25 lat pozbawienia wolności IV. Kara 25 lat pozbawienia wolności w aktualnym ustawodawstwie polskim V. Dane statystyczne i wyniki badań Kara pozbawienia wolności I. Kara pozbawienia wolności istota II. Rys historyczny III. Współczesny kształt kary pozbawienia wolności IV. Kara pozbawienia wolności w prawie karnym skarbowym V. Kara pozbawienia wolności propozycje zmian Kara ograniczenia wolności I. Rozważania ogólne dotyczące istoty, funkcji i genezy kary ograniczenia wolności II. Kara ograniczenia wolności w obowiązującym Kodeksie karnym z 1997 r III. Treść kary ograniczenia wolności IV. Warunkowe zawieszenie wykonania kary ograniczenia wolności VII

9 Spis treści V. Kara łączna kary ograniczenia wolności VI. Uwagi dotyczące wykonania kary ograniczenia wolności VII. Kara ograniczenia wolności orzekana za przestępstwa skarbowe VIII. Kara ograniczenia wolności w Kodeksie wykroczeń Kara grzywny I. Istota i treść kary grzywny II. Geneza i zarys historyczny kary grzywny III. Kara grzywny w Kodeksie karnym z 1997 r IV. Grzywna określana kwotowo V. Kary zastępcze za nieuiszczoną grzywnę VI. Kara grzywny w praktyce sądowej VII. Kara grzywny w Kodeksie karnym skarbowym VIII. Kara grzywny w Kodeksie wykroczeń Inne rodzaje kar I. Uwagi ogólne II. Kara aresztu wojskowego III. Kara aresztu IV. Kara nagany Rozdział II. Środki karne Środki karne w ogólności I. Geneza i rys historyczny środków karnych (kar dodatkowych) II. Katalog środków karnych w Kodeksie karnym z 1997 r III. Możliwości orzekania środków karnych IV. Czas trwania środków karnych V. Uznanie środka karnego za wykonany VI. Zaliczenie środków zapobiegawczych na poczet orzeczonych środków karnych VII. Zasady łączenia środków karnych VIII. Przedawnienie wykonania środków karnych IX. Zatarcie skazania na środek karny X. Środki karne w Kodeksie karnym skarbowym XI. Środki karne w Kodeksie wykroczeń Pozbawienie praw publicznych I. Rys historyczny II. Funkcje pozbawienia praw publicznych III. Treść pozbawienia praw publicznych IV. Przesłanki orzekania pozbawienia praw publicznych w Kodeksie karnym V. Przesłanki orzekania pozbawienia praw publicznych w Kodeksie karnym skarbowym VI. Prawne skutki skazania na pozbawienie praw publicznych VII. Problematyka ustawowego i sądowego wymiaru pozbawienia praw publicznych Zakaz zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej I. Rys historyczny II. Funkcje zakazów zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej III. Treść zakazów zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej VIII

10 Spis treści IV. Przesłanki orzekania zakazów zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej w Kodeksie karnym V. Przesłanki orzekania zakazów zajmowania prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska w Kodeksie karnym skarbowym VI. Problematyka sądowego wymiaru zakazów zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej Zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi I. Uwagi wstępne II. Istota i treść środka karnego III. Przesłanki orzekania środka karnego IV. Tryby orzekania środka karnego V. Temporalny zakres orzekania środka karnego Obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zakaz zbliżania się do określonych osób lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu I. Uwagi wstępne II. Istota i treść środka karnego III. Przesłanki orzekania środka karnego IV. Tryb orzekania środka karnego V. Temporalny zakres orzekania środka karnego z art. 39 pkt 2b KK Zakaz wstępu na imprezę masową I. Uwagi ogólne II. Treść zakazu wstępu na imprezę masową III. Przesłanki orzekania zakazu wstępu na imprezę masową IV. Sposób orzekania zakazu wstępu na imprezy masowe V. Konsekwencje niewykonania zakazu wstępu na imprezy masowe Zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych Nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym I. Uwagi wstępne II. Istota i przesłanki orzekania środka karnego IV. Tryb orzekania środka karnego V. Temporalny zakres orzekania środka karnego z art. 39 pkt 2b KK Zakaz prowadzenia pojazdów I. Ewolucja przepisów dotyczących zakazu prowadzenia pojazdów w prawie karnym II. Zakaz prowadzenia pojazdów w Kodeksie karnym z 1997 r III. Zakaz prowadzenia pojazdów w świetle danych statystycznych IV. Zakaz prowadzenia pojazdów w prawie wykroczeń Przepadek I. Wprowadzenie II. Regulacja przepadku w perspektywie historycznej III. Kwestie terminologiczne IV. Postacie przedmiotów podlegających przepadkowi V. Funkcje przepadku VI. Tryby orzekania przepadku VII. Przepadek tzw. owoców działalności przestępczej IX

11 Spis treści X VIII. Przepadek tzw. narzędzi czynu karalnego (instrumenta sceleris) IX. Przepadek przedmiotów, których określone formy dysponowania objęte są zakazem X. Szczególne postacie przepadku przedmiotów w prawie karnym skarbowym XI. Przepadek przedmiotów (korzyści majątkowych) niebędących własnością sprawcy XII. Ustawowe zakazy orzekania przepadku XIII. Substytucyjne formy orzekania przepadku przedmiotów (korzyści majątkowych) XIV. Konsekwencje orzeczenia przepadku XV. Wykonanie orzeczonego przepadku Obowiązek naprawienia szkody jako środek karny I. Uwagi wstępne II. Charakter prawny obowiązku naprawienia szkody III. Przesłanki orzeczenia obowiązku naprawienia szkody IV. Pojęcie szkody V. Sposób i termin naprawienia szkody VI. Problematyka zmniejszenia wartości odszkodowania VII. Obowiązek naprawienia szkody przy osobach współdziałających w popełnieniu przestępstwa VIII. Zbieg podstaw prawnych do orzeczenia obowiązku naprawienia szkody IX. Wykonanie środka karnego w postaci obowiązku naprawienia szkody X. Uwagi i wnioski końcowe Nawiązka I. Geneza i historyczna ewolucja instytucji nawiązki II. Nawiązka w obowiązującym prawie karnym i w prawie wykroczeń III. Charakter nawiązki i jej miejsce w systemie sankcji karnych IV. Relacje między nawiązką a grzywną oraz nawiązką a niektórymi innymi środkami karnymi V. Cywilnoprawne konsekwencje orzeczenia nawiązki VI. Ustawowy i sądowy wymiar nawiązki VII. Procesowe i wykonawcze aspekty orzekania nawiązki VIII. Podsumowanie. Projekty zmian. Wnioski de lege ferenda Świadczenie pieniężne I. Historyczne precedensy świadczenia pieniężnego na cele społeczne II. Świadczenie pieniężne w obowiązujących przepisach karnych oraz funkcje i charakter tej sankcji III. Relacje pomiędzy świadczeniem pieniężnym na cele społeczne a sankcjami o charakterze finansowym IV. Ustawowy i sądowy wymiar świadczenia pieniężnego na cele społeczne V. Orzekanie świadczenia pieniężnego na cele społeczne aspekty procesowe i wykonawcze VI. Podsumowanie. Projekty zmian. Wnioski de lege ferenda Podanie wyroku do publicznej wiadomości I. Uwagi wstępne II. Ewolucja podania wyroku do publicznej wiadomości w polskim prawie karnym III. Istota i przesłanki orzekania środka karnego podania wyroku do publicznej wiadomości IV. Tryb i sposób podania wyroku do publicznej wiadomości

12 Spis treści V. Podanie wyroku do publicznej wiadomości na podstawie innych przepisów prawnokarnych Pozbawienie lub ograniczenie praw rodzicielskich lub opiekuńczych I. Uwagi ogólne II. Historia pozbawienia praw rodzicielskich lub opiekuńczych w polskim prawie karnym III. Aktualny stan prawny w zakresie prawnokarnych możliwości ingerowania w prawa rodzicielskie lub opiekuńcze IV. Projekty nowelizacji KK zmierzające do przywrócenia środka penalnego pozbawiania praw rodzicielskich lub opiekuńczych V. Uwagi i propozycje de lege ferenda Instytucja zwrotu korzyści majątkowej (art. 52 KK; art KKS) Rozdział III. Poddanie sprawcy próbie (środki probacyjne) Pojęcie i formy probacji. Zagadnienia ogólne I. Geneza i rozwój probacji II. Zakres pojęć: probacja i środki probacyjne (związane z poddaniem sprawcy próbie) Warunkowe umorzenie postępowania karnego I. Uwagi wprowadzające II. Charakter prawny warunkowego umorzenia III. Przesłanka zagrożenia czynu karą nieprzekraczającą 3 lub 5 lat pozbawienia wolności IV. Przesłanka poprzedniej niekaralności sprawcy za przestępstwo umyślne V. Przesłanka stopnia winy sprawcy i społecznej szkodliwości czynu VI. Przesłanka niebudzących wątpliwości okoliczności popełnienia czynu VII. Przesłanka pozytywnej prognozy VIII. Okres próby i obowiązki próby IX. Podjęcie postępowania Warunkowe zawieszenie wykonania kary I. Geneza i pierwsze etapy rozwoju warunkowego zawieszenia wykonania kary II. Ewolucja warunkowego zawieszenia wykonania kary w prawie polskim po II wojnie światowej III. Kryminalnopolityczna funkcja instytucji Warunkowe przedterminowe zwolnienie I. Warunkowe zwolnienie w latach II. Warunkowe zwolnienie w KK i KKW z 1997 r III. Okres próby, dozór i obowiązki nakładane na skazanego Indeks rzeczowy XI

13

14 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa ABWU ustawa z r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154) AlkU ustawa z r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473 ze zm.) BezpImprMas ustawa z r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. Nr 62, poz. 504 ze zm.) BrońU ustawa z r. o broni i amunicji (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 52, poz. 525 ze zm.) CudzU ustawa z r. o cudzoziemcach (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 234, poz ze zm.) EKPCz Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.) EKZT Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu sporządzona w Strasburgu r. (Dz.U. z 1995 r. Nr 46, poz. 238 ze zm.) EwidLudU ustawa z r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.) FinPublU ustawa z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 157, poz ze zm.) FinPublU z 2005 r.... ustawa z r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 249, poz ze zm.) GryHazU ustawa z r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz ze zm.) IPNU ustawa z r. o Instytucie Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 63, poz. 424 ze zm.) KartaNU ustawa z r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) KC ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KK ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KK z 1932 r rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 60, poz. 571 ze zm.) KK z 1969 r ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 94 ze zm.) KKN Kodeks karny Rzeszy Niemieckiej z 1871 r. KKR Kodeks karny rosyjski z 1903 r. KKS ustawa z r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) KKW ustawa z r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) XIII

15 XIV Wykaz skrótów KKWP Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z r. Kodeks karny Wojska Polskiego (tekst jedn. Dz.U. z 1957 r. Nr 22, poz. 107) Konstytucja PRL.... Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy r. (Dz.U. Nr 33, poz. 232 ze zm.) Konstytucja RP..... Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 ze zm., sprost. Dz.U. z 2001 r. Nr 28, poz. 319) KP ustawa z r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPK ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPK z 1928 r rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z r. Kodeks postępowania karnego (tekst jedn. Dz.U. z 1950 r. Nr 40, poz. 364 ze zm.) KPK z 1969 r ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 13, poz. 96 ze zm.) KPrDz Konwencja o prawach dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.) KPW ustawa z r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 133, poz. 848 ze zm.) KRKU ustawa z r. o Krajowym Rejestrze Karnym (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 292 ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KSH ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) KultFizU ustawa z r. o kulturze fizycznej (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 226, poz ze zm.) KurSądU ustawa z r. o kuratorach sądowych (Dz.U. Nr 98, poz ze zm.) KW ustawa z r. Kodeks wykroczeń (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 46, poz. 275 ze zm.) MPPOiP Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 167) MTKRS Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego, sporządzony w Rzymie r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708) NielU ustawa z r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178 ze zm.) ObrRPU ustawa z r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 241, poz ze zm.) OchrPrzU ustawa z r. o ochronie przyrody (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz ze zm.) OchrZwU ustawa z r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz ze zm.) OdpZbiorU ustawa z r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. Nr 197, poz ze zm.) OrdOdzU ustawa z r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. Nr 90, poz. 450 ze zm.) OrdPod ustawa z r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.)

16 Wykaz skrótów OrdRGm ustawa z r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 159, poz ze zm.) PDPCz Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z r. PNarkU ustawa z r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. Nr 179, poz ze zm.) PPrzemRodzU ustawa z r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz ze zm.) PracUrzPU ustawa z r. o pracownikach urzędów państwowych (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 ze zm.) PrAdw ustawa z r. Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 146, poz ze zm.) PrNot ustawa z r. Prawo o notariacie (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz ze zm.) PrUSP ustawa z r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 98, poz ze zm.) PWKK ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 554 ze zm.) PWKK z 1969 r ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks karny (Dz.U. Nr 13, poz. 95 ze zm.) PWKPK ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 556 ze zm.) PWKPW ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U. Nr 106, poz ze zm.) RachU ustawa z r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz ze zm.) RybŚródU ustawa z r. o rybactwie śródlądowym (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 189, poz. 1471) RzeczPatU ustawa z r. o rzecznikach patentowych (Dz.U. Nr 49, poz. 509 ze zm.) SamGminU ustawa z r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SłWojŻZU ustawa z r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.) SwobDziałGospU... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn. z 2007 r. Nr 155, poz ze zm.) ŚwKorU ustawa z r. o świadku koronnym (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 36, poz. 232 ze zm.) UKA ustawa karna (austriacka) o zbrodniach i przekroczeniach z 1871 r. UKS ustawa karna skarbowa z r. (tekst jedn. Dz.U. z 1984 r. Nr 22, poz. 103 ze zm.) 2. Organy orzekające ETPCz Europejski Trybunał Praw Człowieka ETS Europejski Trybunał Sprawiedliwości MTK Międzynarodowy Trybunał Karny NSA Naczelny Sąd Administracyjny SA Sąd Apelacyjny XV

17 Wykaz skrótów SN Sąd Najwyższy SN (IK) Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Karnej SN (PS) Sąd Najwyższy w pełnym składzie SN (7) Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów SO Sąd Okręgowy SP Sąd Powiatowy SR Sąd Rejonowy SW Sąd Wojewódzki 3. Czasopisma i publikatory Apel. Lub Apelacja Lublin Apel. W-wa Apelacja Warszawa Arch. Krym Archiwum Kryminologii AUL Acta Universitatis Lodziensis AUMCS Annales Universitatis M. Curie-Skłodowska AUNC Acta Universitatis Nicolai Copernici AUW Acta Universitatis Wratislaviensis Biul. GP Biuletyn Generalnej Prokuratury BMS Biuletyn Ministra Sprawiedliwości BPK Biuletyn Prawa Karnego BSN Biuletyn Sądu Najwyższego CPH Czasopismo Prawno-Historyczne CzPKiNP Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych DPP Demokratyczny Przegląd Prawniczy Dz.U Dziennik Ustaw Dz.Urz Dziennik Urzędowy ECR European Court Reports EP Edukacja Prawnicza Gł. Sąd Głos Sądownictwa GP Gazeta Prawna GPr Gazeta Prawnicza GS Gazeta Sądowa GSP Gdańskie Studia Prawnicze GSiPen Gazeta Sądowa i Penitencjarna GSW Gazeta Sądowa Warszawska Iuris Effectus Iuris Effectus. Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury IN Ius Novum Jur Jurysta KPCiK Kwartalnik Prawa Cywilnego i Karnego KSP Krakowskie Studia Prawnicze KZS Krakowskie Zeszyty Sądowe M.P Monitor Polski Med Mediator XVI

18 Wykaz skrótów MHI Miscellanea Historica Iuridica MoP Monitor Prawniczy MoPod Monitor Podatkowy NP Nowe Prawo OJ Official Journal ONSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSAiWSA Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSA Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych OSG Orzecznictwo w Sprawach Gospodarczych OSN Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Cywilnej (w latach ), Orzecznictwo Sądu Najwyższego (w latach : Izby Cywilnej i Izby Karnej, w roku 1962: Izby Cywilnej, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w 1995 roku: Izby Cywilnej) OSNKW Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Karna OSNPG Orzecznictwo Sądu Najwyższego Prokuratura Generalna OSNwSK Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych OSP Orzecznictwo Sądów Polskich Orzecznictwo Sądów Polskich ( ), Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych ( ), Orzecznictwo Sądów Polskich (od 1990) OTK Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego OTK-A Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego seria A PAK Prawo Administracja Kościół Pal Palestra PES Problemy Egzekucji Sądowej PiM Prawo i Medycyna PiP Państwo i Prawo PiZS Praca i Zabezpieczenie Społeczne PiŻ Prawo i Życie PL Przegląd Legislacyjny PPen Przegląd Penitencjarny PPiA Przegląd Prawa i Administracji PPH Przegląd Prawa Handlowego PPK Przegląd Prawa Karnego PPKrym Przegląd Penitencjarny i Kryminologiczny PPod Przegląd Podatkowy PPol Przegląd Policyjny PPow Przegląd Powszechny Prob. Krym Problemy Kryminalistyki Prob. Pr. Karn Problemy Prawa Karnego Prob. Praw Problemy Praworządności Prob. WS Problemy Wymiaru Sprawiedliwości XVII

19 Wykaz skrótów Prok Prokurator Prok. i Pr Prokuratura i Prawo Pr. Sp Prawo Spółek PS Przegląd Sądowy PSiA Przegląd Sądowy i Administracyjny PSejm Przegląd Sejmowy PUE Przegląd Ustawodawstwa Europejskiego PWP Przegląd Więziennictwa Polskiego RPE Ruch Prawniczy i Ekonomiczny RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R.Pr Radca Prawny Rzeczp Rzeczpospolita SI Studia Iuridica SKKiP Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i Penitencjarne SP Studia Prawnicze SPE Studia Prawno-Ekonomiczne SSoc Studia Socjologiczne ST Samorząd Terytorialny Tyg. Pow Tygodnik Powszechny Wok Wokanda WPP Wojskowy Przegląd Prawniczy ZKA Zagadnienia Karno-Administracyjne ZNBAS Zeszyty Naukowe Biura Analiz Sejmowych ZNIBPS Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego ZNUGd Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Gdańskiego ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego ZNUŚl Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego ZNWSO Szczytno... Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej w Szczytnie ZPUKSW Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego ZW Zagadnienia Wykroczeń 4. Piśmiennictwo Andrejew, Prawo karne, 1970 (1971, 1973, 1976, 1978, 1980, 1983, 1986, 1989) I. Andrejew, Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1970, 1971, 1973, 1976, 1978, 1980, 1983, 1986, 1989 Andrejew, Świda, Wolter, KK z komentarzem.. I. Andrejew, W. Świda, W. Wolter, Kodeks karny z komentarzem, Warszawa 1973 Bafia, Mioduski, Siewierski, Komentarz KK, 1977 (1987) J. Bafia, K. Mioduski, M. Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1977, 1987 XVIII

20 Wykaz skrótów Bojarski, Giezek, Sienkiewicz, Prawo karne, 2004 (2006, 2007) M. Bojarski, J. Giezek, Z. Sienkiewicz, Prawo karne materialne. Część ogólna i szczególna (pod red. M. Bojarskiego), Warszawa 2004, 2006, 2007 Bojarski, Komentarz KK, 2006 (2008, 2009)... T. Bojarski, A. Michalska-Warias, J. Piórkowska-Flieger, M. Szwarczyk, Kodeks karny. Komentarz (pod red. T. Bojarskiego), Warszawa 2006, 2008, 2009 Bojarski, Polskie prawo karne, 2002 (2006, 2008) T. Bojarski, Polskie prawo karne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2002, 2006, 2008 Buchała, Komentarz KK, cz. ogólna, 1990 (1994) K. Buchała, Z. Ćwiąkalski, M. Szewczyk, A. Zoll, Komentarz do kodeksu karnego. Część ogólna (pod red. K. Buchały), Warszawa 1990, 1994 Buchała, Prawo karne, 1980 (1989) K. Buchała, Prawo karne materialne, Warszawa 1980, 1989 Buchała, Zoll, Komentarz KK, cz. ogólna, 1998 (2001), cz. szczególna, t. I (II), 1999 (2001).. K. Buchała, A. Zoll, Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna, Kraków 1998, 2001; Część szczególna, t. 1 i 2, Kraków 1999, 2001 Buchała, Zoll, Polskie prawo karne, 1995 (1997) K. Buchała, A. Zoll, Polskie prawo karne, Warszawa 1995, 1997 Cieślak, Polskie prawo karne, 1990 (1994)... M. Cieślak, Polskie prawo karne. Zarys ujęcia systemowego, Warszawa 1990, 1994 Filar, Komentarz KK M. Bojarski, M. Filar, W. Filipkowski, O. Górniok, S. Hoc, P. Hofmański, M. Kalitowski, M. Kulik, L.K. Paprzycki, E. Pływaczewski, W. Radecki, Z. Sienkiewicz, Z. Siwik, R.A. Stefański, L. Tyszkiewicz, A. Wąsek, L. Wilk, Kodeks karny. Komentarz (pod red. M. Filara), Warszawa 2008 Gardocki, Prawo karne, 1994 (1996, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009)... L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 1994, 1996, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009 Giezek, Komentarz KK J. Giezek, N. Kłączyńska, G. Łabuda, Kodeks karny. Komentarz. Część ogólna (pod red. J. Giezka), Warszawa 2007 Glaser, Mogilnicki, Komentarz KK S. Glaser, A. Mogilnicki, Kodeks karny komentarz: prawo o wykroczeniach, przepisy wprowadzające, tezy z orzeczeń Sądu Najwyższego, wyciągi z motywów ustawodawczych, Warszawa 1934 XIX