Wydawnictwo nie fyiho Mdzhtego Środowisfea Enfoi Biuletyn Entomologiezn

Transkrypt

1 Wydawnictwo nie fyiho Mdzhtego Środowisfea Enfoi Biuletyn Entomologiezn Rumer 6(10) Rok 3 Lipiec-Sierpień 1935 Wylot żagnicy Aeshna cyanea ( Muller, 1784 ) (Odonata : Aeshnidae) w laboratorium. GRZEGORZ JOŃCZYK, Katedra Zooiogii Bezkręgowców i Hydrobiologii UŁ Łódź, ul. Banacha 12/16. Z ebranie w terenie wyrośniętych larw ważek (ostatnie stadium) pozwala na prześledzenie bardzo ciekawego momentu życia tych owadów - przeobrażenia w owada dorosłego. Oczywiście można zebrać młodsze larwy i starać się je hodować. Jest to jednak proces dosyć chjgi i pracochłonny, co przy dużej ilości okazów może stać się kłopotliwe. Larwy ważek przed przeobrażeniem przestają przyjmować pokarm i często przez kilka dni pozosiają w bezruchu. W odpowiednim momencie wydostają się z wody (najczęściej w nocy lub o świcie) wspinając się po roślinach lub innych przedmiotach wystających z wody (elementy konstrukcyjne urządzeń hydrotechnicznych, kamienie, itp.). Larwy niektórych gatunków często wędrują kilka lub kilkanaście metrów i przeobrażają się na roślinach otaczających zbiornik wodny. Wysokość na jaką wspinają się po roślinach larwy jest charakterystyczna dla poszczególnych gatunków, ale może ulegać dużym modyfikacjom w zależności od charakteru roślinności otaczającej zbiornik, w którym występują. Poniższe przykłady ilustrują to zjawisko (Heidemann, Seidenbusch, 1993): - Pyrrhosoma nymphuia (Sulzer) - wylinki znajduje się na pionowych łodygach roślin na wysokości kilku centymetrów nad wodą. - Erythromma najas (Hansemann) - wylinki na pionowych łodygach roślin, do 30 cm nad powierzchnią wody, ale również na liściach roślin pływających. - Ischnura p u mil i o (Charpentier) - wylinki na źdźbłach ściśle nad wodą (zazwyczaj nie więcej niż 3cm). - Aeshna mixta Latreille - wylinki na roślinach wynurzonych z wody, na wysokości 20-40cm nad wodą zebrałem 7 larw (30*, 4ę) Aeshna cyanea na torfowisku śródleśnym w okolicach Baryczy, które po przewiezieniu do laboratorium zostały umieszczone w akwarium. Larwy osiągnęły już wielkość ostatniego stadium ( długość larw w granicach 39-42mm ), Po 2-3 dniach przestały się odżywiać podawanym pokarmem. Wylot nastąpił po 7 (2<?) i 8 dniach (3O", 29). Hodowane larwy wychodząc z akwarium po przygotowanym patyku nie przeobraziły się na nim tylko korzystając z zasłony, podjęły dalszą wędrówkę. Przeobrażenie nastąpiło na ścianie i karniszu okiennym. Wszystkie larwy znalazły się dokładnie na tej samej wysokości 203 cm nad powierzchnią wody w akwarium (różnica 1 cm tylko u dwóch osobników). Wysokość, na którą wspięły się larwy tego gatunku jest zbieżna z informacjami podawanymi w literaturze. Zwykle larwy A.cyanea przeobrażają się na helofitach na wysokości kilkudziesięciu cm nad wodą. Często jednak larwy wspinają się na drzewa otaczające zbiornik do wysokości około 2m. Uzyskany w laboratorium wynik, pozwaia na potwierdzenie z dużą dokładnością tezy o charakterystycznej dla gatunku wysokości, na której zachodzi przeobrażenie. LITERATURA : Heidemann, H.; Seidenbusch, R. 1993, Die Libelienlarven Deutschlands und Frankreichs. Handbuch fur Exuviensammier. Verlag Ema Brauer. Keltem. 391 str. Opracował i wydał dla pożytku wewnętrznego Zespół Redakcyjny.

2 Stopień poznania meszek {Simuliidae, Diptera) Polski. Stopień poznania meszek (Simuliidae, Diptera} Polski. STEFAN NIESIOŁOWSKI, Katedra Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii UŁ Łódź, u!. Banacha 12/16. eszki (Simuliidae) należą do stosunkowo dobrze poznanych muchówek, od kilkudziesięciu lat są bowiem przedmiotem badań w wieiu krajach. Przyczyną zainteresowania nimi jest przede wszystkim krwiopijność wielu gatunków, których samice odżywiając się krwią ptaków i ssaków mogą przenosić szereg chorób będąc jednocześnie żywicielami pośrednimi pasożytów. W Polsce meszki z uwagi na krwiopijność stanowią jedną z bardziej dokuczliwych grup owadów, czasami stając się utrapieniem dla rolników i hodowców zwierząt, a także turystów. Dotyczy to zwłaszcza Wielkopolski Pomorza Zachodniego, Suwalszczyzny i Lubelszczyzny. Istnieje bogata literatura poświęcona krwiopijności meszek. Od wielu lat notowane są przypadki atakowania ludzi i zwierząt przez meszki, a w ostatnim czasie miały miejsce masowe o charakterze klęskowym wyloty w okolicach Gorzowa i Drawska Pomorskiego. Gatunkami najbardziej dokuczliwymi w Polsce są: S. (Boopthora) erythrocephalum, S. (Wiihelmia) equinum, S. morsitans, S. (Schoenbaueria) pusilium, S. ornatum. S. reptans. Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku dane na temat Simuliidae z obszaru Polski są to wzmianki w wykazach faunistycznych, bądź też informacje o masowych pojawach i stratach z tym związanych. Jednakże tak w odniesieniu do Simuliidae, jak i wielu innych muchówek, znaczna część tych oznaczeń jest błędna i ma dziś już tylko historyczne znaczenie. Przełomową dla poznania meszek Polski pracą jest opracowanie Zwolskiego (1958). Od tego czasu owady te były dość intensywnie badane przez W. Zwolskiego. a później S. Niesiołowskiego i w ostatnim czasie przez E.Bokłak koncentrującą się na faunie Śląska. W rezultacie tych badań są dziś meszki stosunkowo dobrze poznaną grupą owadów i jednymi z najlepiej poznanych muchówek wodnych Polski. Wykazanych zostało z obszaru Polski 49 gatunków i jest mało prawdopodobne, by ta lista uległa znaczniejszemu wydłużeniu. W Europie liczba gatunków w roku 1978 wynosiła 249 (Zwick, 1978) i od tego czasu zostało wykazanych kilkanaście nowych gatunków. Dla porównania na obszarze Białorusi stwierdzono 45 gatunków (Kaplic i in., 1992), w Rumunii 101 gatunków (Dinulescu, 1966), w Czechach i Słowacji 50 gatunków (Knoz, 1965), w Niemczech 45 gatunków, w Szwecji 49 gatunków (Raastad, 1979). W opracowaniach hydrobiologicznych i ekologicznych Simuliidae są w przeciwieństwie do Chironomidae traktowane ogólnie i często marginesowo. Wodne stadia rozwojowe meszek występują czasami w olbrzymich ilościach; na 1cm 2 powierzchni roślin lub kamieni przypada około 200 larw i poczwarek, i stanowią one ważny element pokarmowy drapieżnych bezkręgowców m. in. widelnic, jętek, chruścików i chrząszczy, a także ryb - stanowiąc czasami 15% zawartości żołądków lipienia % płoci, ponad 50% śliza i kiełbia; odgrywają też istotną rolę w procesie obiegu materii w ekosystemach wód bieżących. LITERATURA: Dinulescu, G Fam. Simuliidae (Mustele Columbace). W: Fauna Republici Socialiste Romania". Insecta vol. XI, fasc. 8, Bucuresti. 500 str. Kaplic, V.M.; Suchomiin, E.M.; Usova, Z.W.; Skylovec, M.W Fauna i ekoiogija mośek Polesja, Uradżai", Mińsk: Knoz, J To identification of Czechoslovakian Black - FI i es (Diptera, Simuliidae). FOLIA FAC. SCI. NAT. UNIV. PURKYNIANE BRUNENSIS, BIOLOGIA, 6, 5: Raastad, J.E Fennoscandian black - flies (Diptera. Simuliidae): Annotated list of the species and their grcss distribution Rhizocnnus. Occasional papers. Zooiogical Museum - University of Oslo, 11: Zwick, H Simuliidae. W: iliies, Limnofauna Europaea. Jena, str Zwolski, W Mustyki (Simuliidae) Lubelszczyzny, ANN. UNIV. MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA, sect.c, 13, 14: Str Biuletyn Entomologiczny 6(10)/3

3 Miernikowce (Geometridae - Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej. Miermkowce (Geometridae - Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej, ZYGMUNT ŚLIWIŃSKI, Łódź, Armii Krajowej 30 m 4 Publikując wykaz sówek Wyżyny Łódzkiej (Śliwiński, 1995) omówiłem historię badań motyli omawianego obszaru. Cytowane tam prace dotyczą również rodziny miernikowców z wyjątkiem publikacji Węgorka (1966) i Studzińskiego (1973), które poświęcone są wyłącznie rodzinie Noctuidae. Jak była niewielka z-iaj-tosc Geometridae Wyżyny Łódzkiej może świadczyć fakt, iż w obszernej monogiaf i mor, li Polski Ronaniszyn i Schille (1929) wymieniają z tego obszaru jedynie Euprłhecia exiremaia (Fbi ) ~ Andrzejewa uod Łodzią. Znacznie więcej danych dotyczących tej rodziny znajduje się w oracac 1 poswię^on^cp motylom Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego (Marciniak, Śliwiński, 1988; 1991) oraz w ooracowa.iiu motyli Parków Łodzi (Śliwiński, Marciniak, 1991). Wreszcie w opracowaniu entomofaunv rezerwatu "Polesie Konstantynowskie" w Łodzi znajduje się wzmianka o znalezieniu tam Discoloxia blomeri (Curtis) (Soszyński, Śliwiński, 1980). Należy również wspomnieć o pracach poświęconych owadom szkodliwym w sadownictwie i leśnictwie, gdzie nie pominięto kiiku gatunków miernikowców. Gieysztor i Pawłowicz ( } podali dane o masowym występowaniu gatunków z rodzajów Erannis i Operopthera w lasach dębowych w Rogowie, co wiele lat później potwierdził Dominik (1968) przy omawianiu owadów - szkodników w rogowskim Arboretum SGGW. O tych samych gatunkach wspomina Mokrzecki (1927) w sprawozdaniu z działalności Zakładu Ochrony Lasu i Entomologii w Skierniewicach. Gatunki miernikowców znalezione na Wyżynie Łódzkiej są typowe dla Niziny Mazowieckiej w więks; okolic Warszawy (Romaniszyn, Schille, 1929). Do wyjątków należą gatunki kserotermiczne jak. np. Idaea fiiiciata (Hbn.) znaleziony na terenach o podłożu wapiennym w Suiejowie Sliwiń i, 1990) lub Scotopieryx bipunctańa (Den. et Schiff.) znaleziony w Łodzi i Purtgć iria (Den. et Schiff.) wykryty w Rogowie pod Koluszkami. Gatunki tzw. rzadkie, którycn rozmieszczenie w środkowej Polsce jest mało poznane, reprezentowane są przez Discoloxia blome gonią cararia (Hbn.) oraz tylko z Justynowa pod Łodzią wykazany przez Jarischa (1942) Lycia pomonańa (Hbn.) Z listy gatunków zamieszczonych w pracy dotyczącej motyli Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego (Marciniak, Śliwiński, 1988) należy skreślić Scopula rusticata (Den, et Schiff), a z wykazu motyli Parków Łodzi (Śliwiński, Marciniak, 1991) Scopula cońcaria (Reutti) jako błędnie oznaczone. Na podstawie danych z piśmiennictwa oraz materiałów nie publikowanych niżej podany wykaz zawiera 232 gatunki miernikowców na 417 znanych z naszego kraju w tym 56 gatunków z Wyżyny Łódzkiej nie publikowanych. Za oznaczenie i sprawdzenie oznaczeń szeregu gatunków z rodzaju Eupithecia panu prof. d-rowi hab. J. Buszce składam serdeczne podziękowanie, panu mgr. K. Mintusowi za dostarczenie mi szeregu danych z podrodziny Selidoseminae, a pani mgr. B.Marciniak za udostępnienie materiałów z Puszczy Bolimowskiej. Materiały do niniejszej pracy znajdują się w zbiorze autora, B.Marciniak oraz w zbiorach Muzeum Przyrodniczego Uniwersytetu Łódzkiego. Opis zastosowanych symboli Ł - Łódź i okolice. Poza Łodzią głównie lasy w okolicy Tuszyna P - woj. piotrkowskie. Obszar środkowego dorzecza Pilicy - Puszcza Pilicka między Sulejowem a Tomaszowem Mazowieckim oraz okolice Kamieńska S -woj. skierniewickie Lasy w okolicy Rogowa. Puszcza Bolimowska Si - woj. sieradzkie. Okolice Łasku i Zduńskiej Woli * - gatunki dotychczas nie wykazane z Wyżyny Łódzkiej Biuletyn Entomologiczny 6(10)/ Sir. 3

4 Miemikowce (Geometridae - Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej. Geometridae L i s t a Archiearinae Archieańs Hubner, notha (Hubner, 1803) - Ł:P:S:Si - parthenias (Linnaeus, 1781) - Ł;P Oenochrominae Alsophila Hubner, aceraria ( Denis & Schiffermulier. 1775) - Ł;P - aesculana (Denis & Schiffermulier, 1775 ) - Ł;P Geometrinae Pseudoterpna Hubner, pruinata (Hufnagel, 1787) - Ł;P;Si Geometra Linnaeus, papihonańa (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si Comibaena Hubner, bajularia (Denis & Schiffermulier, 1775) - F;S Hemithea Duponchel, aestivaria (Hubner, 1789) - Ł;P Chlorissa Stephens, viridaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P Thalera Hubner, fimbrialis (Scopoli. 1763) - P Hemistola Warren, chrysoprasaria (Esper, 1795) - S Jodis Hubner, lactearia (Linnaeus, 1758) - Ł;P;Si - putata (Linnaeus, 1758) - Ł Cyclophora Hubner, annuiata (Schulze, 1775) - Ł - linearia (Hubner, 1799) - Ł:P - orbicularia (Hubner, 1798) - Ł;P - pendularia (Clerek, 1759) - Ł;P - porata (Linnaeus, 1767) - P - punctaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si - quercimontaria (Bastelberg, 1897) - P Timandra Duponchel, griseata (W. Petersen, 1902) - Ł:P:S:Si Scopula Schrank, decorata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;P - floslascata (Haworth, 1809) - Ł,;P;S - immorata (Linnaeus, 1758) - Ł;S - immutata (Linnaeus, 1758) - Ł:P - marginepuncłata (Hufnagel. 1767) - Ł;P;Si - nigropunctata (Hufnagel, 1767) - Ł:P - ornata (Scopoli, 1763) - Ł;P;Si - rubiginata (Hufnagel, 1767) - Ł;P - ternata (Schrank, 1802) - Ł;P;Si - virgulata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł:P idaea Treitschke, aversata (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si - biseiafa (Hufnagel, 1767) - Ł;P - deversaria (Herrich - Schaffer, 1847) - Ł;P:S - dimidiata (Hufnagel, 1767) - Ł:P:S - emarginata (Linnaeus, 1758) - Ł:P - filicata (Hubner, 1796) - P - humiliata (Hufnagel, 1767) - Ł;P;Si - inornata (Haworth, 1809) - Ł:P - inquinata (Scopoli, 1763) - Ł;P;Si - muricata (Hufnagel, 1767) - Ł;P - palhata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł - seriata (Schrank, 1802) - Ł g a t u n k ó w - serpentata (Hufnagel, 1767) - Ł;P - sylvestraria (Borkhausen 1794) - Ł:P;S Rhodostrophia Hubner, vibicaria (Gierek, 1759) - Ł;P Larentiinae Lythria Hubner, cruentaria (Hufnagel, 1767) - Ł; P - purpuraria (Linnaeus, 1758) - Ł;P:Si Scotopteryx Hubner, 1825 * - bipunctaria (Denis & Schiffermulier, 1775) - P - chenopodiata (Linnaeus, 1758) - Ł;P - moeniata (Scopoli, 1763) - Ł;P;Si - mucroriata (Scopoli, 1763) - Ł;P Orthonama Hubner, obstipata (Fabricius, 1794) - Ł;S - vittata (Borkhausen, 1794) - Ł;P Xanthorhoe Hubner, biriviata (Borkhausen, 1794) - Ł;P - designata (Hufnagel, 1767) - Ł:P - ferrugata (Clerck, 1759) - Ł;P:S;Si - fluctuata (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S;Si - montanata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;P - quadnfasciata (Gierek, 1759) - Ł:P - spadiceańa (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;P Catarhoe Herbulot cuculata (Hufnagel, 1767) - Ł:P;Si - rubidata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł:Si Epirrhoe Hubner, alternata (O.F.Muller, 1764) - Ł;P;S;Si - galiata (Denis & Schiffermulier, 1775) - S - hastulata (Hubner, 1790) - Ł;P - rivata (Hubner, 1813) - Ł;P:S - tristata (Linnaeus, 1758) - Ł;P Costaconvexa Agenjo, polygrammata (Borkhausen. 1794) - Ł:P Comptogramma Stephens, biiineatum (Linnaeus, 1758) - Ł:P;S Mesoleuca Hubner, albicillata (Linnaeus, 1758) - Ł:P:Si PeSurga Hubner, comitata (Linnaeus, 1758) - Ł:P:S:Si Lampropteryx Stephens, suffumata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;P;S Cosmorhoe Hubner, oceiiata (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Euiithis Hubner, mellinata (Fabricius, 1787) - Ł;P - populata (Linaeus, 1758) - Ł;P - prunata (Linnaeus, 1758) - Ł:P:S:Si - pyraliata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;S - testata (Linnaeus. 1761) - Ł:P:Si Ecliptopera Warren capitata (Hemch-Schaffer. 1839) - Ł:P - silaceata (Denis & Schiffermulier, 1775) - Ł;P Chlorociysta Hubner, c/trata (Linnaeus, 1761) - Ł;P - miata (Linnaeus. 1758) - P;Si - siterata (Hufnagel, 1767) - S - truncała (Hufnagel. 1767) - Ł:P Plemyria Hubner, rubiginata (Denis & Schiffermulier. 1775) -Ł;P;Si Str Biuletyn Entomologiczny 6(10)/3

5 Miernikowce (Geometridae - Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej. Thera Slephens, juniperata {Linnaeus. 1758) - Ł;P;Si - obeiiscała (Hubner 1787) - Ł;P;S;Si - stragulata (Hubner, 1809) - P - variata (Denis & Schiffermuller. 1775) - Ł;P;S;Si Electrophaes Prout, corylata (Thunberg, 1792) - Ł;P;Si Colostygia Hubner, pectinatańa (Knoch, 1781) - Ł;P Hydriomena Hubner, furcata (Thunberg, 1784) - Ł:P:S - impluviata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł;P Melanthia Duponchel procellata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł Pareuiype Herbu!ot, berberata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł:P Rheumaptera Hubner, hastata (Linnaeus, 1758) - P Hydria Hubner, cervinalis (Scopoli, 1783) - Ł;P;S - undulata (Linnaeus, 1758) - Ł:P:Si Triphosa Śtephens, dubitata (Linnaeus, 1758) - Ł:P Philereme Hubner, transversata (Hufnagel, 1767) - Ł;P - vetulata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł:P Euphyia Hubner unangulata (Haworth, 1809) - Ł;P;S;Si Epimta Hubner, autumnata (Borkhausen, 1794) - Ł;P - dilutata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł;P Operophtera Hubner, brumata (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si - fagata (Scharfenberg, 1805) - Ł;S Perizoma Hubner, alchemillatum (Linnaeus, 1758) - Ł:P;S:Si - bifasciatum (Haworth, 1809) - Ł:S - didymatum (Linnaeus, 1758) - P;S - flavofasciatum (Thunberg, 1792 ) - Ł;P - parallelolineatum (Retzius, 1783) - Ł:S Eupithecia Curtis, 1825 * - abietaria (Goeze, 1781) - Ł - absinthiata (Clerck, 1759) - Ł * - actaeata Walderdorf S - assimilata Doubleday, Ł:P:S - bilunulata (Letterstedt, 1840) - Ł;S - castigata (Hubner. 1819) - P - centaureata (Denis & Schiffermuller, 1775)- Ł;P - exiguata (Hubner, 1813) - Ł - expallidata Doubleday Ł - extremata (Fabricius, 1787) - Ł - haworthiata Doubleday S - icterata (Villers. 1789) - Ł;P - indigaia (Hubner, 1813) - Ł - innotata (Hufnagel. 1767) - Ł - insigniata (Hubner, 1790) - Ł - intńcata (Zetterstedt, 1839) - Ł:P - lanceata (Hubner. 1825) - Ł - laquaearia Herrich-Schaffer, P - lineańata (Denis & Schiffermuller. 1775) - Ł - pimpinellała (Hubner, 1813) - P - plumbeolata (Haworth, 1809) - P - pulchellata Stephens P - satyrata (Hubner, 1813) - Ł;F - sinuosaria (Eversmann. 1848) - Ł:P:S - sobrinata (Hubner, 1817) - Ł;P - subnotata (Hubner, 1813) - Ł;S * - subumbrafa (Denis & Schiffermuller, 1775) - S - succentunata (Linnaeus, 1758) - Ł;P - tantiilana Boisduval Ł;P;S;Sś - tńpunctańa Herrich-Schaffer, P S - tnsignała Herrich-Schaffer, Ł - valehanata (Hubner, 1813) - S - virgaureata Doubleday, Ł - venosata (Fabricius, 1787) - Ł Chioroclystis Hubner, v-ata (Havorth. 1809) - Ł;P Calliclystis Dietze cloerata (Mabille, 1870) - Ł;P - debiiiata (Hubner, 1817) - Ł;P - rectangulata (Linnaeus, 1758) - Ł:P;S;Si Anticollix Prout sparsatus (Treitschke. 1828) - Ł Chesias Treitschke legatella (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł * - rufata (Fabricius, 1775) - Ł;P;S Aplocera Stephens, efformata (Guenee, 1857) - P - plagiata (Linnaeus, 1758) - Ł;P;Si Lithostege Hubner, farinata (Hufnagel, 1787) - Ł:Si - griseata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł Discoloxia Warren, blomeri (Curtis, 1832) - Ł. Euchloeca Hubner, nebulata (Scopoli, 1763) - Ł;P;S;Si Asthena Hubner, aibuiata (Hufnagel, 1767) - Ł;P Hydrelia Hubner, flammeoiańa (Hufnagel, 1767) - Ł:P:S;Si Minoa Treitschke muńnata (Scopoli, 1763) - Ł;P Lobophora Curtis, halierata (Hufnagel, 1767) - Ł;P;S;Si Trichopteryx Hubner carpinała (Borkhausen, 1794) - Ł:S:Si Pterapherapteryx Curtis sexalata (Retzius, 1783) - Ł;P:Si Acasis Duponchel, viretata (Hubner, 1799) - Ł;P Abraxas Leach grossulariata (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si Calospilos Hubner sylvatus (Scopoli, 1763) - Ł;P;S Lomaspilis Hubner, marginata (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Ligdia Guenee, adustata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł:P:S Sięgania Guenee, cararia (Hubner, 1790) - Ł:S Semiołhisa Hubner, altemata (Denis & Schiffermuller, 1775) - Ł;P;S * - artesiańa (Denis & Schiffermuller, 1775) - S - clathrata (Linnaeus, 1758) - Ł:P:S - iiturata (Clerck, 1759) - Ł;P:S:Si - notata (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si - signana (Hubner, 1809) - P:S Biuletyn Entomologiczny 6(10)/ Sir. 5

6 Miemikowce (Geometridae - Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej. itame Hubner, brunneata (Thunberg, 1784) - Ł;P;S:SI - wauaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Cepphis Hubner advenaria (Hubner, 1790) - Ł;P;S;Si Petrophora Hubner, chlorosała (Scopoli, 1783) - Ł;P;S Plagodis Hubner, dolabraria (Linnaeus, 1767) - Ł;P;S - pulveraria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S Opisthograptis Hubner, luteoiata (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Epiona Duponchei, repandaria (Hufnagei, 1767) - Ł;P:S;Si - vespertaria (Linnaeus, 1787) - Ł:P;S Apeira Gistl, syńngańa (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S Ennomos Treitschke, alniaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S - autumnańa (Wemeburg, 1858) - Ł;P;S;Si - erosaria (Denis & Schiffermuiier, 1775)- ŁP;S;S - fuscantaria (Haworth, 1809) - Ł;P;S * - guercinana (Hufnagei, 1767) - Ł;S Seienia Hubner, dentaria (Fabricius, 1775) - Ł;P:S - tełralunaria (Hufnagei, 1767) - Ł;P;S;Si Odontopera Stephens hidentata (Gierek, 1759) - Ł;P;S Crocalis Treitschke elinguańa (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S Ourapteryx Leach, sambucaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S Coiotois Hubner, pennaria (Linnaeus, 1761) - Ł;P;S Angerona Duponchei, prunaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S:Si Apocheima Hubner, hispidarium (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł - pilosarium (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł;P;S Lycia Hubner, hirtaria (Gierek, 1759) - Ł;P;S;Si - pomonaria (Hubner, 1790) - Ł Biston Leach, betulańus (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si - stratarius (Hufnagei, 1767) - Ł;S Agńopis Hubner, aurantiańa (Hubner, 1799) - Ł:P;S:Si - leucophaearia (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł:P;S - marginana (Fabricius, 1777) - Ł:P:S;Si Erannis Hubner oefoiiana (Gierek, 1759) - Ł.P;S;Si Penbatodes Wehrii * - rhomboidańus (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł;S Cieora Curtis, 1825 * - cinctańa (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł:S Deiieptenia (Hubner, 1825) - ńbeata (Cierck, 1759) - P;S Alcis Curtis, repandatus (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Arichanna Moore, melanaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S Hypomecis Hubner, roboraria (Denis & Schiffermuiier, 1775)- Ł;P;S;Si Serraca Moore, punctinalis (Scopoli, 1763) - Ł;P:S;Si Ascotis Hubner, 1825 * -seienaria (Denis & Schiffermuiier, 1775) - P Ectropis Hubner, bistortata (Goeze, 1781) - Ł:P;S:Si Paradarisa Warren, consonaria (Hubner, 1799) - Ł:S Parectropis Sato, similaria (Hufnagei, 1767) - Ł;P;S Aethalura McDunnough, punctulata (Denis & Schiffermuiier, 1775)- ŁP;S;Si Ematurga Lederer, atomaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P:S;Si Bupalus Leach piniarius (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S;Si Cabera Treitschke, exanthemata (Scopoli, 1763) - Ł;P:S -pusaria (Linnaeus, 1758) - Ł;P;S Lomographa Hubner, bimaculata (Fabricius, 1775) - Ł;P;S -temerata (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł:P;S Theria Hubner, rupicapraria (Denis & Schiffermuiier, 1775) - Ł Campaea Lamarck, margaritata (Linnaeus, 1767) - Ł;P;S Hylaea Hubner, 1822 * -fasciaria (Linnaeus. 1758) - Ł:P;S Puengeleria Rougemont, capreolaria (Denis & Schiffermuiier, 1775) - S Charissa Curtis, obscurata (Denis & Schiffermuiier. 1775) - P Perconia Hubner stńgillaria (Hubner, 1787) - Ł:P LITERATURA: Dominik,J. 1968, Arboretum w Rogowie. Owady szkodliwe Warszawa PWRiL. Gieysztor,M.; Pawłowicz,J Spostrzeżenia nad masowym występowaniem gatunków z rodzajów Erannis i Operopthera (Lep.) w lesie dębowym w Rogowie. POL. PISMO. ENT..LWÓW. 6: Marciniak,B.; Śiiwiński,Z Motyle melaniczne Bełchatowskiego Okręgu Przemysłowego. Acta Univ.Lodz.. FOLIA ZOOL. ANTHR. 7:3-13. Mokrzecki rz Sprawozdanie z działalności Zakładu Ochrony Lasu i Entomologii w Skierniewicach POL. PISMO ENT.,LWÓW, 6: Romaniszyn,J.; Schille.F Fauna motyli Polski. 1,2 Pr. monogr. Kom. fiziogr.. 6 Kraków. Śliwiński,Z..; Marciniak,B Nowe dla fąuny Polski gatunki motyli (Lepidoptera). PRZEGL. ZOOL. 34: 2-3; Soszyński,B.; Śliwiński,/ Uwagi o entomofaunie rezerwatu Polesie Konstantynowskie. CH^O^PFEYR.OJCZ36:5:37-42 Śliwiński,Z Sówki (Noctuidae, Lepidoptera) Wyżyny Łódzkiej. BIULETYN ENT. 4/3:1-6 Str Biuletyn Entomologiczny 6(10)/3

7 Znawcy owadów. Entomolog Wojski. Wstrzymując oddech, usty chwytał jej westchnienie i okiem łowił wszystkie jej wzroku promienie. Wtem pomiędzy ich usta mignęła znienacka Naprzód mucha, a za nią tuż Wojskiego placka. Na Litwie much dostatek. Jest pomiędzy nimi Gatunek much osobny, zwanych szlacheckimi; Barwą i kształtem całkiem podobne do innych, Aie pierś mają. szerszą, brzuch większy od gminnych, Latając bardzo huczą i nieznośnie brzęczą, A tak silnie, że tkankę przebiją pajęczą, Lub jeśli która wpadnie, trzy dni będzie bzykać, Bo z pająkiem sam na sam może się borykać. Wszystko to Wojski zbadał, i jeszcze dowodził, Że się z tych much szlacheckich pomniejszy lud rodził, Że one są muchom, czym dla roju matki, Że z ich wybiciem zginą, owadów ostatki. Prawda, że ochmistrzyni ani pleban wioski Nie uwierzyli nigdy w te Wojskiego wnioski I trzymali inaczej o muszym rodzaju; Lecz Wojski nie odstąpił dawnego zwyczaju, Ledwie dostrzegł takową muchę, wnet ją gonił. Właśnie teraz mu szlachcic nad uchem zadzwonił; Po dwakroć Wojski machnął, zdziwił się, że chybił, Trzeci raz machnął, tylko co okna nie wybił; Aż mucha odurzona od tyla łoskotu, Widząc dwóch ludzi w progu broniących odwrotu. Rzuciła się z rozpaczą pomiędzy ich lica; I tam za nią mignęła Wojskiego prawica: Raz był tak tęgi, że dwie odskoczyły głowy, Jak rozdarte piorunem dwie drzewa połowy; Uderzyły się mocno oboje w uszaki, Tak że obojgu sine zostały się znaki. Adam Mickiewicz Pan Tadeusz" Księga II: Zamek Kartoniki pod owady T 12 x 4 13 x x 6 18x7 22 x g 27 x 7 30 x x 14 T 13 x 8 14 x 5 15 x 8 18 x 9 22 x S 27 x 7 32~x~ll 38 x 15 T 15 x 5 14 x 6 15 x x 6 22 x x x x 16 8 x 4 14 x 7 16 x 6 20 x 7 23 x 7 30 x 7 33 x x 16 9x6 14 x 8 16 x 7 20 x 8 23 x 8 30 x 8 33 x 12 11x4 16 x 8 '-20 x 10: 23 x 9 30 x x X 5 17 x 6 20 x x 7 35 x 15 11x8 17 x 7 21 x 7 25 x 8 12 x 5 17 x 8 25 x 9 12 x 6 17 x 9 25 x x 8 18 X 6 25 x 13 1,30 zł (13.000) 1,45 zł (14.500) 1,60 zł ) 1,75 zł 1.85 zł Kartoniki z oznaczeniami : Qf ę szt 0,70 zł (7.000) Agencja Entomologiczna W r. B u t t e r f l y ul.wrocławska 88/ KRAKÓW teł. (012) M r. B u f f e r f l y ul.rybacka Częstochowa Biuletyn tntomologiczny 6(10)/ Str.7

8 Jerzy Heintze Jerzy Heintze Wspomnienie W dniu 15 marca 1995 roku, w wieku 74 lat nagle zmarł Jerzy Heintze znany nam wszystkim, nie tylko lepidopterologom, jako autor atlasu "Motyle Polski" wydanym w 1978 roku przez Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne w Warszawie. Jerzy Heintze nie byt z wykształcenia biologiem lecz jego pasją życiową była biologia motyli i w tym celu prowadził rozliczne hodowle rysując i malując ich wszystkie stadia rozwojowe. W 1992 roku pisano o nim: zainteresowania przyrodnicze wyniósł z domu rodzinnego, gdzie nie ograniczano się jedynie do szanowania natury, ale także do aktywnego jej zgłębiania i kolekcjonowania rozmaitych jej okazów. Owady, które z sumiennością encyklopedysty przedstawia, są oczywiście tylko fragmentem państwa zwierząt przezeń ilustrowanych, ale chyba najistotniejszym w całej jego 40-to letniej twórczości (Krauze W. Życie Warszawy, 1992) Urodził się w Warszawie w roku 1921, technikę malarstwa olejnego i akwareli poznał w pracowni Stefana Justa w 1940 roku. W latach studiował w Warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem profesorów K. Tomorowicza i T. Kulisiewicza. Dyplom z malarstwa otrzymał w pracowni prof. E. Kokoszko w roku W latach pracował w ASP w Warszawie. Pełnił funkcję redaktora graficznego w Instytucie Wydawniczym "Nasza Księgarnia" (lata ) ilustrując książki dla dzieci i młodzieży, i stał się również niemal etatowym autorem barwnych tablic przyrodniczych zamieszczanych w encyklopediach wydawanych przez Państwowe Wydawnictwa Naukowe. Ponadto w latach pracował w Instytucie Walki z Gruźlicą. W roku 1987 otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów za twórczość artystyczną dla dzieci i młodzieży w dziedzinie ilustracji książek przyrodniczych. Był członkiem Armii Krajowej i za udział w Powstaniu Warszawskim został odznaczony Krzyżem Powstańczym. Jerzy Heintze zmarł przedwcześnie bowiem pozostawił nie ukończone materiały do drugiego tomu "Motyli Polski", w którym miały być opracowane tzw. motyle drobne Microlepidoptera. W tym też celu prowadząc hodowle, z gąsienic znalezionych na Lonicera xylostellum L. wyhodował okazy podobne do Harpipteryx xvlostella (L.), które nazwał Harpipteiyx kieczmeriella (Heintze) będące według niego nowym gatunkiem (Przyroda Polska, luty 1989), natomiast rok wcześniej z gąsienic znalezionych w Puszczy Białowieskiej wyhodował i opisał nowy gatunek sówki - Polia adamczewskii (Heintze) ( Przyroda Polska, lipiec 1988). opracował Zygmunt Śliwiński Str Biuletyn Entomologiczny 6(10)/3

9 Protokół z zebrania sprawozdawczo-wyborczego Łódzkiego Oddziały PTE w dniu r. W Łódzkim Oddziale PTE. Porządek dnia: 1. Wybór Przewodniczącego zebrania 2. Sprawozdanie ustępującego Zarządu 3. Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej 4. Dyskusja nad sprawozdaniami 5. Wniosek o absolutorium dla ustępującego Zarządu 6. Wybór nowych władz Oddziału 7. Wolne wnioski Zebranie otworzył Dr Jerzy Nadolski. Zapoznał zebranych z porządkiem zebrania, po czym zaproponował kandydaturę Dr Edwarda Trandy na przewodniczącego zebrania, co następnie przegłosowano. Przewodniczący wygłosił pogadankę na temat dziejów ruchu entomologicznego w Łodzi na przestrzeni lat , czyii do chwili powstania Łódzkiego Oddziału PTE w dn r. Następnie głos zabrał Dr Nadolski, który, jako Przewodniczący Oddziału zdał relację z jego działalności w okresie Przedstawiona została działalność naukowa członków oraz wykaz prelekcji i wycieczek organizowanych przez Oddział. Kolejnym punktem programu było odczytanie protokołu z działalności Komisji rewizyjnej w składzie: Dr Teresa Jażdżewska, Dr Krzysztof Olszewski, Zygmunt Śliwiński, w dn r. Komisja Rewizyjna postawiła wniosek o udzielenie absolutorium ustępującemu Zarządowi w składzie: Przewodniczący: Dr Jerzy Nadolski V-ce Przewodnicząca: Dr Jolanta Wiedeńska Sekretarz: Mgr Barbara Marciniak Skarbnik: Mgr Tomasz Lenkowski Członek Zarządu: Mgr Jan Krzysztof Kowalczyk W wyniku głosowania absolutorium zostało udzielone. Następnie przystąpiono do wyboru nowego Zarządu Oddziału. W skład Zarządu weszli: Przewodnicząca: Mgr Barbara Marciniak V-ce Przewodniczący: Mgr Jacek Kaiisiak Sekretarz: Michał Grabowski Skarbnik: Mgr Grzegorz Tończyk Członkowie Zarządu: Mgr Wiktor Majak, Jacek Kurzawa Kolejnym punktem zebrania było przegłosowanie składu Komisji Rewizyjnej, który został zaakceptowany na okres następnej kadencji. Po realizacji wszystkich punktów porządku dziennego Przewodniczący zamknął zebranie, zycząc sukcesów nowo wybranemu Zarządowi. Sekretarz: Michał Grabowski Letni Obóz Entomologiczny Pińczów' 95 W dniach 1-17 lipca 1995 roku. odbył się obóz entomologiczny zorganizowany przez wspólne siły Sekcji Entomologicznej Studenckiego Koła Naukowego Biologów UŁ oraz Łódzkiego Oddziału PTE. Kwatera Główna obozu znajdowała się w Pińczowie, zaś połowy prowadzono głównie na Garbie Pińczowskim oraz w Szanieckim Parku Krajobrazowym. W badaniach skupiono się przede wszystkim na następujących grupach: Lepidoptera, Trichoptera. Coleoptera. Hymenoptera, Diptera, Odonata. Stosowano głównie połowy na światło, siatką, czerpakowanie oraz żółte miski. Zebrano dużą ilość materiału, który opracowany zostanie w ciągu najbliższego roku. Oprócz entomologów, szczególnie aktywną grupą, na obozie byli botanicy inwentaryzujacy florę muraw kserotermicznycb w Nadnidziańskich Parkach Krajobrazowych. Ogółem, w obozie wzięło udział 16 osób, w tym także i nasi koledzy entomolodzy z Tomaszowa Mazowieckiego. Ekipa nasza partycypowała także w produkcji filmu przyrodniczego o Szanieckim Parku Krajobrazowym. Obóz odbył się w ścisłym porozumieniu z Dyrekcją Parków Krajobrazowych Ponidzia w Pińczowie. Pragniemy złożyć gorące podziękowania paniom: Barbarze Kani i Alinie Pełce, których nieoceniona pomoc, zwłaszcza przy organizacji bazy noclegowej oraz możliwości prowadzenia badań w najbardziej interesujących okolicach, sprawiła że obóz w ogóle mógł się odbyć, a przyroda Ponidzia stała przed nami otworem. Michał Grabowski Na marginesie protokołu, pragnę podziękować uczestnikom zebrania za dobrowolne datki na rzecz BE jakie zechcieli złożyć, w sumie 65 zł, która to kwota pozwoliła pokryć bieżące wydatki związane z wydawaniem BE (materiały, korespondencja z autorami, rozsyłanie BE bibliotekom, uczelniom, niektórym entomologom). Datki wnieśli też Jacek Kurzawa - 20 zł, Konrad Kata - 5 zł, Jarosław Buszko -10 zł, im również dziękuję. JK Biuletyn Entomologiczny 6(10)/ Str. 9

10 Koniec sezonu. Od 1 lipca penetruję z jachtu sy."vabank" pod kapitanem Z.Szalczyńskim nasze wschodnie wybrzeże Bałtyku, tak Zalewu Wiślanego, jak i Zatoki Gdańskiej. Zbieram owady i prowadzę obserwacje. Nie ulega wątpliwości, że tworzę tu zręby entomologii jachtowej. Znajdująca się pod pokładem jachtu messa ze swoimi okienkami funkcjonuje jak pułapka Skufina. Oprócz m.in. bąków (Tabanidae, Diptera), na pewno wybiórczo łapią się liczne ęę dość rzadkiego gatunku wodnego bzyga. Eristalis oestraceus (Syrphidae, Diptera), co jest dla mnie niewytłumaczalne. Ta potężna, podobna do trzmiela muchówka wywołuje dosłownie paniki na pokładach jachtów. I jeszcze o rusałce pokrzywniku. Pojedynczo lata w odwiedzanych częściach wybrzeża od Jastarni do Piasków. Jastarnia, Pozdrawiam serdecznie Boguś Soszyński I tak oto wydaje się, że kolejny sezon entomologiczny zmierza ku końcowi i następne miesiące poświęcimy na preparowanie, oznaczanie i podsumowywanie badań prowadzonych w wiosenno-letnie dni. I mimo, że to chyba nie do końca prawda, bo pewnie Boguś Soszyński będzie kontynuował badania naśnieżne, Jacek Kurzawa już planuje jesienne wyjazdy w poszukiwaniu skrytych w drewnie larw, poczwarek i postaci dojrzałych kózek, to ja ponownie serdecznie namawiam - piszcie o swoich spotkaniach z owadami. Na pewno minione miesiące były okresem intensywnych badań terenowych, wycieczek po kraju, Europie, a dla niektórych i świecie. Niektórzy koledzy już.obiecali opisać swoje wrażenia, inni mają lżejszą rękę do siatki czy czerpaka niż do pióra. Myślę jednak, że odbyte wyprawy warte są choćby krótkiego ich opisania, które stanie się dla innych zachętą, a może i pomocą, w podjęciu ryzyka ciekawych wycieczek. Dla mnie byf to rok wyjątkowo udany. Niewiele dni urlopu jakimi dysponuję udało mi się wykorzystać bardzo efektywnie. Wraz z kolegami z Wrocławia byłem w okolicach Sandomierza, Przemyśla i na Słowacji. Na tych wycieczkach wzbogaciłem przede wszystkim swoje zbiory o liczne ryjkowce, wiadomo, z kim przestajesz... Jednak ten rok zapamiętam jako rok Dorkadionów, nie tylko dlatego, że zapałem wiele ich gatunków, w tym wszystkie polskie, ale i wiązało się z nimi wiele przygód i emocji. Był to też dla mnie rok kózek, które chciałem trochę lepiej poznać, a moim przewodnikiem był Jacek Kurzawa z którym odbytem szereg wycieczek w okolice Tomaszowa Maz., podczas których miałem okazję pod jego okiem sprawdzić to, co opisywał w swoich artykułach. Poznałem też kilku znamienitych kózkarzy. W Poturzynie podejmował mnie i pokazywał swoje przebogate zbiory Szczepan Ziarko, opowiadał mi też jak nieomal na progu łapie liczne gatunki kózek. Wielokrotnie już odwiedzałem piękne i ciekawe okolice Hrubieszowa i mam nadzieję jeszcze je odwiedzić. Kilkadziesiąt kilometrów dalej na północ o swoim zamiłowaniu do owadów opowiadał mi w swojej leśniczówce Marek Hołowiński, najbardziej zadziwiając mnie sposobem łapania zgrzypików w pułapki! Będąc na wczasach w Białowieży mogłem porozmawiać z Jurkiem Gutowskim i \ Jurkiem Ługowojem. znawcami kózek, bogatków i lasu. Spotkania te jeszcze raz utwierdziły mnie w przekonaniu, że lata wytężonej pracy w i terenie owocują nie tylko okazami owadów, ale przede wszystkim wiedzą pą o nich i ich biologii. I o to pewnie chodzi. Na koniec nie sposób choć słowem nie wspomnieć o przemiłych paniach, Pani Eli Ziarko i Pani Joli Ługowoj, które niezwykle miło przyjmowały mnie w swoich domach i które wśród wielu swoich obowiązków, znajdują czas by dzielnie sekundować swoim mężom w ich entomologicznych poczynaniach. Jgc ^ ^.. k Serdecznie pozdrawiam wszystkich entomologów z Parku Narodowego Gór Harzu w Dolnej Saksonii. Jestem tutaj od 2 tygodni na zaproszenie kapitana Vabank", dr Zbyszka Szalczyńskiego. Penetruję olbrzymie tereny od Beriina po Hanower, od Hamburga po Góry Harzu. Właśnie rejon Harzu jest głównym terenem moich połowów i obserwacji entomologicznych. Najliczniejszą kózką w dolinach rzecznych jest wonni ca piżmówka, masowo, zwłaszcza w górach występuje rusałka pokrzywnik. Obserwuję stada liczące tysiące sztuk. Stwierdziłem występowanie około 40 gatunków muchówek z rodziny Syrphidae i wiele innych gat. owadów. Pogoda wyśmienita - w sumie jestem zadowolony. Bogusław Soszyński Saizgitter Bad, Str Biuletyn Entomologiczny 6(10)/3

11 Ogłoszenia. Zjazdy. Konferencje. Sprzedam kolekcję entomologiczną Jerzego Rudnego motyle dzienne i nocne - 42 gabloty, chrząszcze - 25 gablot, oraz egzoty - 20 gablot, czyli około 10 tys.okazów motyli i 15 tys. okazów chrząszczy, wraz ze sprzętem entomologicznym i literaturą. wstępna cena 150 min zł" Barbara Rudna, Gdynia 4, ul. Morska224/27 tel Kupię lub wymienię na owady, atlasy chrząszczy tropikalnych. Odstąpię lub wymienię motyle i chrząszcze tropikalne. Chętnych do udziału w wyprawie do Tajlandii prosimy o kontakt. Tomasz H. Jezierski. BOTIA" i T.HJ.-Insect Kingaom" ui.abramowskiego 23, Łódź Posiadam na wymianę za brakujące mi gatunki Polskie, następujące okazy motyli dziennych: C.pateno, E.maturna, L.achine, l.popuii, L.camilla, P.dorylas, H.hermione Rafał Has, ul.legionów 50/10, Tomaszów Waz. PROGRAM RAMOWY XLSI ZJAZDU PTE 7 wrzesień (czwartek) cała doba Przyjazd uczestników i zakwaterowanie (DS Jowita" ul.zwierzyniecka 7) godz Spotkanie Sekcji Lepidopteroiogicznej PTE (Katedra Entomologii AR, ul.dąbrowskiego 159) od godz 8.00 godz godz godz godz godz godz wrzesień (piątek) Rejestracja Uczestników w Biurze Zjazdu, wydawanie Materiałów Zjazdowych (Ośrodek PAN, ul. Wieniawskiego) Ceremonia Otwarcia Zjazdu Przerwa obiadowa Kolacja Bankiet 9 wrzesień (sobota) Rozpoczęcie Sesji Referatowej (Ośrodek Nauki PAN, równolegle w trzech salach) Przerwa obiadowa Sesja Referatowa (c.d.) Kolacja 10 wrzesień (niedziela) Wycieczka do Rogalina (w planie: złożenie kwiatów na grobie godz premiera E.Raczyńskiego, zwiedzanie kompleksu pałacowego i galerii sztuki, wycieczka po łęgach), godz Obiad Zakończenie Zjazdu. Konferencji PRZYRODA TATRZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO A CZŁOWIEK STAN 1 PERSPEKTYWY BADAŃ TATRZAŃSKICH Zakopane, 6 9 październik 1995 V Organizatorzy: Exlibris cd. Mazur,M Nowe stanowiska kilku rzadkich ryjkowców (Coleoptera: Curculionidae) w Polsce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Tatrzański Park Narodowy Polskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk o Ziemi. Oddział Krakowski Nowacki,J.; Sekuła,W Xylomoia strix Mikkola nowy dla fauny Polski przedstawiciel sówkowatych (Lepidoptera, Noctuidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Piekarska-Bonioecka,H Przyczynek do poznania zwójkówek (Lepidoptera, Tortricidae) i ich parazytoidów (Hymenoptera, Ichneumonidae), występujących na porzeczce czerwonej w okolicach Poznania. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Piotrowski.W Trzpiennikowate (Hymenoptera, Siricidae) w lasach południowej części Polesia Lubelskiego. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE. Poznań 13(3): Rożek,M.; Pawłowski,J Historia badań kariologicznych i ich zastosowanie w taksonomii oraz nowe możliwości opisu chromosomów Coleoptera. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Rynarzewski,T Badania nad Coleophoridae (Lepidoptera) Polski. I. Nowe dla fauny Polski i rzadko spotykane gatunki Coleophoridae. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Skrzypczyńska.M Nowy pogląd na rozwój znamionka daglezjowca Megastigmus spermotrophus Wacht! (Hymenoptera, Torymidae) - szkodnika nasion daglezji. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Śliwa,W Obserwacja Daphnis nerii (L.) na terenie Bieszczadów (Lepidoptera, Sphingidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(108): Tarnawski,D Zorochros flavipes (Aube) - gatunek sprężyka (Coleoptera, Elateridae) nowy dla fauny bieszczadów. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(100): 255. Biuletyn Entomologiczny 6(10)/ Str. 11

12 Edytor: Jacek Kalisiak. ul.północna 31 m 58a Łódź. tei ' ; 5. fcxlibris. Exlibris. Entomofauna oiski. Barczak.T. 1994, Naturalni wrogowie mszyc i ich znaczenie w ochronie roślin. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Buczyński,?. 1S94, Interesujący przypadek teratologii skrzydła Sympetrum sanguineum (O.F.Muller, 1764) (Odonata, Ubelluidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE. Poznań 13(4): Borowiec,L. ;Kania,J Chrząszcze (Coieoptera) nowe dla Sudetów Wschodnich. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE,. Poznań 13(3)(95): 157 Borowiec.L.; Kania,J Uwagi o niektórych krajowych gatunkach chrząszczy (Coieoptera). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Borowiec,L Longitarsus salviae Gruev, 1975 (Coieoptera, Chrysomelidae) nowy dla fauny Polski. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Borowiec.L Nowe stanowiska Ceraphełes terminatus (Menetries) (Coieoptera. Malachiidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(103): 257. Borowiec,L Strąkowce (Coieoptera, Bruchdae) nowe i rzadkie dla fauny Polski. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(104): Bunalski.M Rewizja danych o występowaniu w Polsce gatunków z rodzaju Homaloplia Stephens, 1830 (Coieoptera: Melolonthldae: Sericinae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Buszko.J.: Malkiewicz,A Euphltecia ochridata Pinker, nowy dla fauny Polski gatunek miernikowca (Lepidoptera, Geometridae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Buszko,J O występowaniu Orgyia antlquoides (Hubner, 1822) w okolicach Zamościa (Lepidoptera, Lymantridae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(107): 281. Gruszka,E.; Tarnawski,D Hylis cańnlceps (Rtt.) (Coieoptera, Eucnemidae) - drugie stanowicko w Polsce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(101): Gruszka,E.; Tarnawski D Trixagus elateroides (Heer) (Coieoptera, Throscidae} oraz Isorhipls melasoldes (Casr.) i Dirhagus pygmaeus (F.) (Coieoptera, Eucnemidae) - nowe stanowiska w Polsce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE: Poznań 13(4)(102): 256. Giitowski,J.M.:Hołowinski.M Nowe stanowiska Leioderus kollari Redfb. (Coieoptera: Cerambycidae) w Polsce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3){99): 200. Gutowski.J..W.; Ługowej,J.; Maciejewski,K.H Leptura thoracica Creutzer, 1799 (Coieoptera: Cerambycidae) Poisce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Kania,J Nowe stanowiska niektórych Polskich chrząszczy (Coieoptera). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3) (96): 198. Kania,J Uwagi o niektórych krajowych ryjkowcach (Coieoptera, Curculionidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(105): Kania,J.; Zawadzki,J Nowe stanowiska polskich ryjkowców z rodzaju Otiorynchus Germar, 1824 (Coieoptera, Curculionidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(106): Kubisz.D Sprostowania i uzupełnienia do pracy: Zalęszozycowate - Oedemeridae. Klucze do oznaczania Owadów Polski, Cz. XIX Chrząszcze - Coieoptera, z.85. Biologia Siiesiae. Wrocław ss.: WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Maciejewski,K.H Nowe stanowisko oraz uwagi o występowaniu w Polsce Platycis cosnardi (Chewrotat, 1844), (Coieoptera, Lyycidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3)(97): 199. Maciejewski,K.H Nowe stanowisko Orchesia undata Kraatz, 1853 (Coieoptera, Melandryidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE. Poznań 13(3)(98): 199. Marciniak,B Przegląd systematyczny wykazanych z Polski gatunków Psychidae (Lepidoptera). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznan 13(4): Marciniak,B Uwagi na temat cech diagnostycznych rodzaju Dahlica End. (Lepidoptera, Psychidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4): Masłowski,J Nowe dane na temat rozsiedlenia motyli dziennych na terenie Tatr Polskich (Lepidoptera: Nymphalidae, Lycaenidae). WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(4)(109): 262. Mazur,M Nowe stanowiska ryjkowców (Coieoptera: Curculionidae) rzadko spotykanych w Polsce. WIADOMOŚCI ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): Mazur,M Dyskusja wokół Strophosoma albolineatum Seidlitz (Coieoptera: ENTOMOLOGICZNE, Poznań 13(3): opracował Jacek Kalisiak Curculionidae). WIADOMOŚCI cd na str. 11 w j Zapraszamy entomologów z całej Polski do zamieszczania artykułów w Biuletynie Entomologicznym Powielono przy użyciu sprzętu Polskiego Biura Regionalnego Centrum Ekologicznego na Europę Środkowa, i Wschodnia, w Warszawie Biuletyn Entomologiczny Łódź. ul.północna 31 m.58a. Nakład podstawowy egz. Skład zespołu redakcyjnego: Michał Grabowski,Jacek Kalisiak. Wiktor Majak, Barbara Marciniak. BIULETYN ENTOMOLOGICZNY ROZSYŁANY JEST BEZPŁATNIE PO OTRZYMANIU ZNACZKÓW. j