CORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ"

Seweryn Szczepański
5 lat temu
Przeglądów:

1 CORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ Alicja Sierpińska 1, Marta Tischer 2 i Andrzej Sierpiński 1 1 Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa 2 Wydział Biologii Uniwersytet Warszawski

2 Prace wykonano realizując temat badawczy Możliwości wykorzystania patogenów, parazytoidów i drapieżców do ograniczania liczebności szkodliwych owadów, zlecony IBL przez DGLP w maju 2015 roku, nr umowy / OR Cel badań Zebranie w naturze izolatów Cordyceps militaris; Opanowanie metody hodowli C. militaris na różnych podłożach; Sprawdzenie możliwości infekowania owadów testowych różnymi sporami C. militaris.

Podstawowe informacje Grzyb owadobójczy Gromada:

Rodzina: Cordycypitaceae Rodzaj: Cordyceps Gatunek:

) Link (Maczużnik bojowy) (Kirk 2010) Żywiciele: Larwy i

3 Podstawowe informacje Grzyb owadobójczy Gromada: Ascomycota Klasa: Sordariomycetes Rząd: Hypocreales Rodzina: Cordycypitaceae Rodzaj: Cordyceps Gatunek: Cordyceps militaris (L.) Link (Maczużnik bojowy) (Kirk 2010) Żywiciele: Larwy i poczwarki Lepidoptera, rzadziej Coleoptera i Hymenoptera górne zdjęcie larwa Noctua sp., dolne larwa Mamestra brassicae

Czy rzeczywiście jest to gatunek rzadki?

Gdańsk Osowa; 3. Gdańsk, Szpital Polanki; 4.

Stanowiska 2016: 1. Żabia Wola k. Warszawy; 2.

Maczugowate, pomarańczowe podkładki występują w

4 Czy rzeczywiście jest to gatunek rzadki? Stanowiska 2015: 1. Mochle k. Bydgoszczy; 2. Gdańsk Osowa; 3. Gdańsk, Szpital Polanki; 4. Gdańsk, Hallera; 5. Żabia Wola k. Warszawy. Stanowiska 2016: 1. Żabia Wola k. Warszawy; 2. Gdańsk, Hallera; 3. Dębogórze k. Gdyni. Maczugowate, pomarańczowe podkładki występują w naturze od początku sierpnia do pierwszych silnych przymrozków. Fot. Andrzej Sierpiński

5 Wszystkie podkładki C. militaris znalezione w naturze miały perytecja Okazy C. militaris zebrane na stanowisku w Dębogórzu, Okazy C. militaris zebrane na stanowiskach w Bydgoszczy i Gdańsku, Fot. Andrzej Sierpiński

6 Wszystkie podkładki C. militaris znalezione w naturze miały perytecja Fot. Andrzej Sierpiński Perytecja widoczne w górnej części maczug jako pomarańczowe kropki

7 Podkładka, perytecja i askospory maczużnika Przekrój poprzeczny przez podkładkę maczużnika Perytecja z workami maczużnika Perytecjum z workami maczużnika Zarodniki workowe (askospory) maczużnika Fot. Andriej Smirnow

Infekowanie poczwarek barczatki sosnówki konidiami C. militaris Fot. Wikimedia Commons Poprzez nakłuwanie igłą preparacyjną, którą pobrano materiał z kultur na szalce, na podłożu SDAY.

8 Infekowanie poczwarek barczatki sosnówki konidiami C. militaris Fot. Wikimedia Commons Poprzez nakłuwanie igłą preparacyjną, którą pobrano materiał z kultur na szalce, na podłożu SDAY. Kultury uzyskano wyszczepiając na podłoże SDAY askospory kiełkujące na agarze wodnym, wysypane z maczug zebranych w terenie. Były to kultury wielozarodnikowe. Pochodzenie C. militaris Martwe poczwarki barczatki sosnówki Po 10 dniach Po 30 dniach Liczba Procent Liczba Procent Bydgoszcz 15/ /18 89 Gdańsk Osowa 10/ /12 92 Gdańsk Szpital 7/ /18 44 Gdańsk Hallera 4/ /18 50 Kontrola 0/10 0 0/10 0 Tab. 1. Śmiertelność skumulowana poczwarek infekowanych przez nakłuwanie

Infekowanie poczwarek barczatki sosnówki konidiami C. militaris Fot. Wojciech Janiszewski Fot.

militaris w opisany sposób: - 41 było zainfekowanych C.m.; - 4 - zainfekowane bakteriami; - 21 żywych.

militaris Martwe poczwarki barczatki sosnówki Po 10 dniach Po 30 dniach Liczba Procent Liczba Procent

9 Infekowanie poczwarek barczatki sosnówki konidiami C. militaris Fot. Wojciech Janiszewski Fot. Wojciech Janiszewski Z 60 poczwarek zainfekowanych konidiami C.militaris w opisany sposób: - 41 było zainfekowanych C.m.; zainfekowane bakteriami; - 21 żywych. Pochodzenie C. militaris Martwe poczwarki barczatki sosnówki Po 10 dniach Po 30 dniach Liczba Procent Liczba Procent Bydgoszcz 13/ /18 78 Gdańsk Osowa 10/ /12 92 Gdańsk Szpital 7/ /18 44 Gdańsk Hallera 2/ /18 39 Kontrola (nakłuwana) 0/10 0 0/10 0 Tab. 2. Śmiertelność skumulowana poczwarek infekowanych przez nakłuwanie spowodowana przez C. militaris.

pojemnikach, do których wkładano również gałązki sosnowe i gąsienice L3-L4

10 Infekowanie gąsienic barczatki sosnówki askosporami C. militaris Okazy C. militaris z perytecjami, wyhodowane w laboratorium, umieszczano w pojemnikach, do których wkładano również gałązki sosnowe i gąsienice L3-L4 barczatki sosnówki. Całość inkubowano w temperaturze 19 C, przy długości dnia i nocy 12:12.

11 Hodowla C. militaris na sztucznych podłożach Z lewej: Hodowla na brązowym ryżu z peptonem. Z prawej : Hodowla na podłożu SDAY, u góry - hodowla po 60 dniach; u dołu hodowla po 10 dniach.

12 Podsumowanie Przez 2 lata znaleziono okazy C. militaris na 6 stanowiskach, w strefie ekotonowej głównie między lasem, a łąkami. Żywicielem były larwy Noctuidae. Wszystkie okazy znalezione w naturze miały perytecja i wytwarzały askospory. Kiedy infekowano poczwarki barczatki sosnówki konidiami C. militaris poprzez nakłuwanie uzyskano po 10 dniach śmiertelność od 11 do 83%. Na nakłuwanych poczwarkach po dniach pojawiały się albo liczne podkładki następnej generacji (z perytecjami), albo amorficzna, nieukierunkowana grzybnia. Wykonano PCR i sekwencjonowanie materiału pobranego z maczug wyhodowanych w warunkach sterylnych z nakłuwanych poczwarek. Potwierdzono w ten sposób przynależność hodowanych okazów do gatunku C. militaris. Hodowla C. militaris na ziarnie brązowego ryżu z peptonem musi być rozpoczynana od maczug z perytecjami wyhodowanych w laboratorium (brak zakażeń). Wydaje się, że w przyszłości część prac hodowlanych (izolacja i kolekcjonowanie jednozarodnikowych kultur wytwarzających askospory) musiałaby być wykonywana przez wyspecjalizowaną jednostkę.

13 Dziękuję: prof. S. Bałazemu (IBŚRiL PAN), mgr Monice Urbańskiej (IGR PAN), panu Marcinowi Wildze (przyrodnik) za wspólne zbieranie okazów C. militaris w 2015 r. dr Marcie Wrzosek (UW) za cenne wskazówki dotyczące metody izolacji pojedynczych spor wtórnych C. militaris. Fot. Jan Sierpiński Dziękuję Państwu za uwagę

Podobne dokumenty

Wykorzystanie entomopatogenicznych wirusów w ochronie lasu historia badań prowadzonych w Instytucie Badawczym Leśnictwa

Wykorzystanie entomopatogenicznych wirusów w ochronie lasu historia badań prowadzonych w Instytucie Badawczym Leśnictwa Iwona Skrzecz Zakład Ochrony Lasu, IBL i.skrzecz@ibles.waw.pl Zakres badań Poszukiwanie