Sukcesja chrząszczy nekrofilnych

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sukcesja chrząszczy nekrofilnych"

Transkrypt

1 SGGW Koło Naukowe Leśników Sekcja Entomologiczna Mateusz Jacek Dworakowski, Piotr Dug Sukcesja chrząszczy nekrofilnych Czyli drugie życie kurczaka

2 Wstęp Chrząszcze nekrofilne- najliczniej reprezentują: Histeridae, Staphylinidae, Leiodidae, Nitidulidae Rola w ekosystemie: - przyspieszają tempo rozkładu zwłok - ograniczają liczbę larw muchówek Stopień związana z martwą materią: - Nekrofagi - Saprofagi - Drapieżniki - Gatunki towarzyszące

3 Dlaczego ten temat Co dzieje się na zwłokach? Jak szybko znikają? Co przylatuje? Czy gatunki zmieniają się? Zainteresowanie metodami datowania zwłok

4 Wiek zwłok Metody określenia Wiek stadiów preimaginalnychczas zasiedlania przez larwy (wielkość i waga larw przy znanej temperaturze oraz ich preferencjach troficznych)

5 Wiek zwłok Metody określenia Czas jaki minął od śmierci do zasiedlenia przez stwierdzony zespól gatunków na podstawie modelu sukcesji

6 Cele pracy Określenie czasu rozkładu zwłok Oznaczenie gatunków zasiedlających padlinę Porównanie zgrupowań owadów w czasie rozkładu zwłok Wyznaczenie zespołu gatunków charakterystycznego dla czasu rozkładu

7 Teren badań Puszcza Białowieska, wieś Białowieża Polana śródleśna 200 m od zabudowy 200 m od młodnika Teren półotwarty Temperatury średnie dni 26*C, nocy 19*C

8 Metoda zbioru danych Zbiór przebiegał w dniach VIII.2008 Ciało kurczaka położone bezpośrednio na ściółkę Zabezpieczone siatką przed porwaniem przez drapieżne ssaki Zbiór wa razy w ciągu doby Sortowanie materiału Oznaczanie

9

10 Obiekt badań?

11

12 Metody analizy wyników wskaźnik dominacji D, D = ni/n gdzie: ni - liczebność i - tego gatunku w zgrupowaniu, N liczebność zgrupowania, superdominanty > 30,00 %, dominanty 5,01 30,00 %, subdominanty 1,01 5,00 % i akcydenty 1,00 %. Analiza skupień

13 Odławiane gatunki Rodzina Gatunek Osobników Histeridae Hister unicolor Linnaeus, Histeridae Margarinotus neglectus (Germar, 1813) 7 Histeridae Margarinotus striola succicola (Thomson, 1862) 23 Histeridae Margarinotus ventralis (Marseul, 1854) 4 Histeridae Saprinus aeneus (Fabricius, 1775) 13 Histeridae Saprinus planiusculus Motschulsky, Histeridae Saprinus semistriatus (Scriba, 1790) 171 Silphidae Necrodes littoralis (Linnaeus, 1758) 11 Silphidae Nicrophorus humator Olivier, Silphidae Nicrophorus vespilloides Herbst, Silphidae Silpha sinuata Fabricius, Silphidae Silpha thoracica Linnaeus,

14 Liczebność poszczególnych gatunków H. unicolor M. neglectus M. striola succicola osobników Gatunek M. ventralis S. aeneus S. planiusculus S. semistriatus N. littoralis N. humator N. vespilloides S. sinuata S. thoracica

15 II dzień rano

16 II dzień wieczór

17 III dzień rano

18 IV dzień rano

19 IV dzień wieczór

20 V dzień wieczór

21

22 VI dzień wieczór

23 VII dzień wieczór

24 VIII dzień wieczór

25 Łowność w poszczególnych dniach osobników dzień 1 dzień 2 dzień 3 dzień 4 dzień 5 dzień 6 dzień 7 dzień 8

26 Liczba gatunków w kolejnych dniach gatunków dzień 1 dzień 2 dzień 3 dzień 4 dzień 5 dzień 6 dzień 7 dzień 8

27 Obecność gatunków w poszczególnych dniach Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień pierwszy drugi trzeci czwarty piąty szósty siódmy ósmy H. unicolor M. neglectus M. striola succicola M. ventralis S. aeneus S. planiusculus S. semistriatus N. littoralis N. humator N. vespilloides S. sinuata S. thoracica

28 120 Podobieństwo zgrupowań Diagram drzewa, metoda Warda odległość euklidesowa Odległość wiąz I 0 Dzień siódmy Dzień piąty Dzień ósmy Dzień drugi Dzień szósty Dzień czwarty Dzień trzeci Dzień pierwszy

29 120 Podobieństwo zgrupowań Diagram drzewa, metoda Warda odległość euklidesowa 100 Odległość wiąz II 20 0 Dzień siódmy Dzień piąty Dzień ósmy Dzień drugi Dzień szósty Dzień czwarty Dzień trzeci Dzień pierwszy

30 Liczebność w zgrupowaniach Zgrupowanie I Zgrupowanie II

31 Gatunki w zgrupowaniach 3 12 Zgrupowanie 1 Zgrupowanie 2

32 Dominacja w zgrupowaniu I 5% 29% 66% H. unicolor S. planiusculus S. semistriatus

33

34 Dominacja w zgrupowaniu II 4,60% 1,40% 3,90% 2,50% 0,40% 0,70% 0,45% 0,40% 5,30% 8,10% 56% 16,50% S. semistriatus S. sinuata M. striola succicola H. unicolor S. aeneus N. littoralis M. neglectus M. ventralis S. thoracica S. planiusculus N. humator N. vespilloides

35

36 Obecność gatunków w poszczególnych dniach Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień Dzień pierwszy drugi trzeci czwarty piąty szósty siódmy ósmy H. unicolor M. neglectus M. striola succicola M. ventralis S. aeneus S. planiusculus S. semistriatus N. littoralis N. humator N. vespilloides S. sinuata S. thoracica

37 Wnioski W całym okresie rozkładu zwłok dominantem w zgrupowaniu chrząszczy nekrofilnych był Saprinus semisculus. Istnieją gatunki chrząszczy nekrofilnych specyficzne dla środkowego stadium rozkładu zwłok. Są to: S. thoracica, N. vespilloides, N. humator, N. litoralis, H. unicolor oraz M. neglectus. Wraz ze stopniem rozkładu zwłok rośnie liczba osobników i gatunków chrząszczy nekrofilnych je odwiedzających. Liczba ta maleje w końcowym etapie rozkładu. W sezonie letnim, w warunkach klimatycznych niżu Polski dekompozycja zwłok kurczaka o masie 1,6 kg następuje w przeciągu 8 dni, przyczym najintensywniejszy rozkład zwłok ma miemiejsce na przełomie 5 i 6 dnia. Stopień dominacji poszczególnych gatunków chrząszczy nekrofilnych zmienia się wraz ze stopniem rozkładu zwłok.

38 Literatura Benecke M. 2003, Owady w służbie Temidy. Świat Nauki 8: Gupta A., Setia P., Forensic Entomology Past, Present and Future, Aggrawal s Internet Journal of Forensic Medicine and Toxicology 5 (1) (2004) 50-53; Kaczorowska E., Pieśniak D., Szczerkowska Z., Entomologiczne metody określania czasu śmierci, Archiwum medycyny sądowej i kryminologii Nr 4/2002; Kasprzak K., Niedbała W Wskaźniki biocenotyczne stosowane przy porządkowaniu i analizie danych w badaniach ilościowych. W: Metody stosowane w zoologii gleby, red. Górny M., Grűm L. s , Warszawa, PWN. Mazur S Histeridae - Gliniki (Insecta Coleoptera). Fauna Polski. PAN, Inst. Zoologii. 9: Mroczkowski M. 1949: Uwagi o pojawianiu się gatunków z rodzaju Nicrophorus. Pol Pismo ent, 19: Piotrowski F Zarys entomologii parazytologicznej, PWN, Kocarek P., 2001: Nekrobionti chmyz v ucasti na dekompozicnich procesach. Disertacni prace. Olomouc Trojan P., 1981: Cele i założenia badań zoocenologicznych osiedla Białołeka Dworska w Warszawie. Fragm.. Faunist., 26, 1: 9-15.

39 Dziękuję za uwagę

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1

KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1 KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Entomologia Sądowa Forensic Entomology Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr Andrzej Górz Zespół dydaktyczny Dr Andrzej Górz Opis kursu (cele kształcenia) Celem kursu jest:

Bardziej szczegółowo

Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów

Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia

Bardziej szczegółowo

Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r.

Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes ERICHSON, 1845 (Coleoptera, Cucujidae) w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej DR INŻ. SŁAWOMIR ZIELIŃSKI PRACOWNIA

Bardziej szczegółowo

PLUSKWIAKI (HEMIPTERA) WYSTĘPUJĄCE NA TRAWACH OZDOBNYCH

PLUSKWIAKI (HEMIPTERA) WYSTĘPUJĄCE NA TRAWACH OZDOBNYCH Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (3) 2010 PLUSKWIAKI (HEMIPTERA) WYSTĘPUJĄCE NA TRAWACH OZDOBNYCH GRAŻYNA SOIKA, GABRIEL ŁABANOWSKI Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa im. Szczepana

Bardziej szczegółowo

Uwzględniając wielkość materiału oraz kalendarz badań terenowych, zebrany materiał można uznać za reprezentatywny dla oceny składu i struktury

Uwzględniając wielkość materiału oraz kalendarz badań terenowych, zebrany materiał można uznać za reprezentatywny dla oceny składu i struktury OCENA rozprawy doktorskiej mgr Radosława Mroczyńskiego pt. Ekologia zgrupowań chrząszczy (Coleoptera) zasiedlających odchody bydła na pastwisku w okolicach Iławy (Pojezierze Iławskie) Zgrupowania lokalne,

Bardziej szczegółowo

Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych

Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Wyniki inwentaryzacji entomofauny na terenach pod liniami elektroenergetycznymi i na przylegających obszarach leśnych Radosław Plewa, Tomasz Jaworski, Grzegorz Tarwacki Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy

Bardziej szczegółowo

Gnilikowate (Coleoptera: Histeridae) okolic Radomia *

Gnilikowate (Coleoptera: Histeridae) okolic Radomia * Wiad. entomol. 24 (1): 11-20 Poznań 2005 Gnilikowate (Coleoptera: Histeridae) okolic Radomia * Histerid beetles (Coleoptera: Histeridae) of the vicinity of Radom MAREK MIŁKOWSKI 1, RAFAŁ RUTA 2 1 ul. Królowej

Bardziej szczegółowo

MATERIAŁY METODYCZNE I PRZEGLĄDOWE

MATERIAŁY METODYCZNE I PRZEGLĄDOWE Wiad. entomol. 26 (3): 225-231 Poznań 2007 MATERIAŁY METODYCZNE I PRZEGLĄDOWE METHODICAL AND REVIEW MATERIALS Określanie klas dominacji w strukturze dominacyjnej zgrupowań owadów, na przykładzie biegaczowatych

Bardziej szczegółowo

Chrząszcze gnilikowate (Coleoptera, Histeridae) jako stały element fauny subkortykalnej lasów sosnowych i dębowych Wielkopolski

Chrząszcze gnilikowate (Coleoptera, Histeridae) jako stały element fauny subkortykalnej lasów sosnowych i dębowych Wielkopolski Chrząszcze gnilikowate (Coleoptera, Histeridae) jako stały element fauny subkortykalnej lasów ch i dębowych Wielkopolski ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt. Prezentowane wyniki uzyskano w czasie realizacji projektu

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Histeridae (Coleoptera: Histeroidea)

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Histeridae (Coleoptera: Histeroidea) Wiadomości Entomologiczne 36 (2) 69 84 Poznań 2017 Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Histeridae (Coleoptera: Histeroidea) Contribution to the knowledge of the fauna of Kampinos

Bardziej szczegółowo

Kałużnice (Coleoptera: Hydrophiloidea) i Hydraenidae (Coleoptera: Staphylinoidea) nowe dla Wyżyny Małopolskiej

Kałużnice (Coleoptera: Hydrophiloidea) i Hydraenidae (Coleoptera: Staphylinoidea) nowe dla Wyżyny Małopolskiej Wiad. entomol. 23 (3): 157-162 Poznań 2004 Kałużnice (Coleoptera: Hydrophiloidea) i Hydraenidae (Coleoptera: Staphylinoidea) nowe dla Wyżyny Małopolskiej Hydrophiloidea (Coleoptera) and Hydraenidae (Coleoptera:

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Apionidae i Nanophyidae (Coleoptera: Curculionoidea)

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Apionidae i Nanophyidae (Coleoptera: Curculionoidea) Wiad. entomol. 32 (2): 97-104 Poznań 2013 Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Apionidae i Nanophyidae (Coleoptera: Curculionoidea) Materials to the knowledge of the fauna of Kampinos

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU MATEUSZ JARMUSZ

WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU MATEUSZ JARMUSZ WYDZIAŁ BIOLOGII UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU MATEUSZ JARMUSZ ROZKŁAD ZWŁOK I SUKCESJA OWADÓW (DIPTERA, COLEOPTERA) NA POWIESZONYCH ZWŁOKACH ŚWINI DOMOWEJ (SUS SCROFA DOMESTICA L.) W ŚRODOWISKU

Bardziej szczegółowo

Katalog owadów przydatnych do ustalania czasu śmierc i w lasach Polski.

Katalog owadów przydatnych do ustalania czasu śmierc i w lasach Polski. Szymon Matuszewski Daria Bajerlein Szymo n Konwerski Katalog owadów przydatnych do ustalania czasu śmierc i w lasach Polski. C zęść 3 : Chrząszcze (Insect a: Coleoptera) Wstęp Cechą wyróżniającą chrząszcze

Bardziej szczegółowo

Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN

Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity. Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN Puszcza Białowieska: ptaki, skarby i mity Przemysław Chylarecki Muzeum i Instytut Zoologii PAN Tomasz Wesołowski Pracownia Badań Lasu, Uniwersytet Wrocławski Awifauna PB: podstawowe fakty Kompleks leśny

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy (Coleoptera) Zachodniej Polski. Część 2. Omarlicowate (Silphidae)

Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy (Coleoptera) Zachodniej Polski. Część 2. Omarlicowate (Silphidae) Wiad. entomol. 31 (2): 90-99 Poznań 2012 Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy (Coleoptera) Zachodniej Polski. Część 2. Omarlicowate (Silphidae) Contribution to the knowledge of beetle distribution

Bardziej szczegółowo

KWP: ROZPOZNAWANIE I ZABEZPIECZANIE ŚLADÓW ENTOMOLOGICZNYCH.." - O WYKORZYSTANIU OWADÓW W PROCESIE KARNYM

KWP: ROZPOZNAWANIE I ZABEZPIECZANIE ŚLADÓW ENTOMOLOGICZNYCH.. - O WYKORZYSTANIU OWADÓW W PROCESIE KARNYM POLICJA.PL http://www.policja.pl/pol/aktualnosci/149267,kwp-rozpoznawanie-i-zabezpieczanie-sladow-entomologicznychquot-o-wykorzy staniu-o.html 2018-12-25, 08:10 Strona znajduje się w archiwum. KWP: ROZPOZNAWANIE

Bardziej szczegółowo

Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej

Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy obszarów Natura 2000 Lasy Puszczy nad Drawą PLB320016 i Uroczyska Puszczy Drawskiej PLH320046 Człopa, 18 czerwca 2013 r. Chrząszcze lasów Puszczy Drawskiej Rafał Ruta

Bardziej szczegółowo

Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts.

Longhorn beetles (Coleoptera, Cerambycidae) new from the Bieszczady and Beskid Niski Mts. 373 ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 21 (2013) str. 373 378 Tomasz Olbrycht Received: 29.01.2013 Uniwersytet Rzeszowski, Wydział Biologiczno-Rolniczy Reviewed: 22.05.2013 Katedra Agroekologii i Architektury Krajobrazu

Bardziej szczegółowo

Biologia i gradacje korników w Karpatach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru TPN. Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa w Krakowie

Biologia i gradacje korników w Karpatach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru TPN. Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa w Krakowie Biologia i gradacje korników w Karpatach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru TPN Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa w Krakowie Kornik drukarz Chrząszcz z rodziny ryjkowcowatych, podrodziny

Bardziej szczegółowo

STREFOWE ZAGROŻENIE OD KAMBIOFAGÓW SOSNY W DRZEWOSTANACH SILNIE USZKODZONYCH PRZEZ WIATR.

STREFOWE ZAGROŻENIE OD KAMBIOFAGÓW SOSNY W DRZEWOSTANACH SILNIE USZKODZONYCH PRZEZ WIATR. STREFOWE ZAGROŻENIE OD KAMBIOFAGÓW SOSNY W DRZEWOSTANACH SILNIE USZKODZONYCH PRZEZ WIATR. Artur Rutkiewicz Katedra Ochrony Lasu i Ekologii Wydział Leśny Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bardziej szczegółowo

POLSKA AKADEMIA NAUK IN STY T U T Z O O L O G I C Z N Y. Tom XVII Warszawa, 15 XI 1971 Nr 9

POLSKA AKADEMIA NAUK IN STY T U T Z O O L O G I C Z N Y. Tom XVII Warszawa, 15 XI 1971 Nr 9 POLSKA AKADEMIA NAUK IN STY T U T Z O O L O G I C Z N Y FRAGMENTA FAUNISTICA Tom XVII Warszawa, 15 XI 1971 Nr 9 Maciej M r o c z k o w s k i Silphidae, B yrrhidae i D erm estidae (Coleoptera) Bieszczadów

Bardziej szczegółowo

ORGANIZMY POŻYTECZNE WYSTĘPUJĄCE NA PLANTACJACH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH

ORGANIZMY POŻYTECZNE WYSTĘPUJĄCE NA PLANTACJACH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH FRAGM. AGRON. 26(4) 2009, 22 27 ORGANIZMY POŻYTECZNE WYSTĘPUJĄCE NA PLANTACJACH ROŚLIN ENERGETYCZNYCH ŻANETA FIEDLER, JOANNA JAWORSKA Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu Z.Fiedler@ior.poznan.pl

Bardziej szczegółowo

Piotr Szafranek, Katarzyna Woszczyk Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice

Piotr Szafranek, Katarzyna Woszczyk Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice BIEGACZOWATE (COLEOPTERA: CARABIDAE) WYSTĘPUJĄCE W KONWENCJONALNEJ I EKOLOGICZNEJ UPRAWIE SELERA KORZENIOWEGO (APIUM GRAVEOLENS L. VAR. RAPACEUM (MILL.)) GROUND BEETLES (COLEOPTERA: CARABIDAE) OCCURRING

Bardziej szczegółowo

EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE

EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE EKOSYSTEMY LĄDOWE WBNZ - 700 ZAJĘCIA TERENOWE PROJEKTY INDYWIDUALNE ZADANIE (karkołomne) W ciągu kilku godzin jednego dnia oszacować parametry populacyjne i funkcjonalne wybranych grup troficznych; na

Bardziej szczegółowo

Żywność w łańcuchu troficznym człowieka

Żywność w łańcuchu troficznym człowieka Żywność w łańcuchu troficznym człowieka Łańcuch troficzny jest to szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzednia jest podstawą pożywienia dla następnej. ELEMENTY ŁAŃCUCHA TROFICZNEGO

Bardziej szczegółowo

Recenzja. Rozprawy doktorskiej p. mgr inż. Karoliny Koniecznej pt. Omarlicowate (Col., Sylphidae) siedlisk marginalnych południowo-wschodniej Polski

Recenzja. Rozprawy doktorskiej p. mgr inż. Karoliny Koniecznej pt. Omarlicowate (Col., Sylphidae) siedlisk marginalnych południowo-wschodniej Polski Prof. zw. dr hab. inż. Kazimierz Wiech Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Recenzja Rozprawy doktorskiej p. mgr inż. Karoliny Koniecznej pt. Omarlicowate (Col., Sylphidae) siedlisk marginalnych południowo-wschodniej

Bardziej szczegółowo

STRESZCZENIE WSTĘP Lasek Północny w Słupsku Brzoza brodawkowata Grzyby poliporoidalne Cele pracy:

STRESZCZENIE WSTĘP Lasek Północny w Słupsku Brzoza brodawkowata Grzyby poliporoidalne Cele pracy: STRESZCZENIE Badania przeprowadzono latem 008 roku w Lasku Północnym w Słupsku. Teren badań podzieliłam na pięć stanowisk, znajdujących się w środkowej części Lasku Północnego. Celem badań było określenie

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy z rodziny czarnuchowatych (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce

Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy z rodziny czarnuchowatych (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce Wiad. entomol. 29 (4): 273-281 Poznań 2010 Materiały do poznania rozmieszczenia chrząszczy z rodziny czarnuchowatych (Coleoptera: Tenebrionidae) w Polsce The state of knowledge concerning beetles of family

Bardziej szczegółowo

Wybrane aspekty ekologii Osmoderma barnabita Motsch. w lesie naturalnym

Wybrane aspekty ekologii Osmoderma barnabita Motsch. w lesie naturalnym prze Ceto d ninae kora aceton Wybrane aspekty ekologii Osmoderma barnabita Motsch. w lesie naturalnym Jerzy M. Gutowski, Krzysztof Sućko Europejskie Centrum Lasów Naturalnych IBL w Białowieży przy współpracy

Bardziej szczegółowo

Dane o występowaniu przedstawicieli Dermestidae (Coleoptera) w Polsce *

Dane o występowaniu przedstawicieli Dermestidae (Coleoptera) w Polsce * Wiad. entomol. 24 (1): 21-31 Poznań 2005 Dane o występowaniu przedstawicieli Dermestidae (Coleoptera) w Polsce * Data on the occurrence of some species of Dermestidae (Coleoptera) in Poland MARCIN KADEJ

Bardziej szczegółowo

Badania nad rozsiedleniem Anthribidae (Coleoptera) w Polsce

Badania nad rozsiedleniem Anthribidae (Coleoptera) w Polsce Wiad. entomol. 20 (3-4): 137-142 Poznań 2002 Badania nad rozsiedleniem Anthribidae (Coleoptera) w Polsce Studies on distribution of the Anthribidae (Coleoptera) in Poland PAWEŁ STACHOWIAK Osiedle Leśne

Bardziej szczegółowo

GRABARZ (COLEOPTERA), JAKIEGO NIE ZNACIE

GRABARZ (COLEOPTERA), JAKIEGO NIE ZNACIE 40 ARTYKUŁY INFORMACYJNE ARTYKUŁY Wszechświat, t. t. 112, 113, nr nr 10 12/2011 1 3/2012 GRABARZ (COLEOPTERA), JAKIEGO NIE ZNACIE Arkadiusz Urbański Takie zachowania, jak opieka nad potomstwem, karmienie

Bardziej szczegółowo

Bazy danych Leśnego Centrum Informacji. Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa

Bazy danych Leśnego Centrum Informacji. Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa Bazy danych Leśnego Centrum Informacji Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa VII Krajowa Konferencja Naukowa INFOBAZY 2014; Gdańsk; 8-10.09. 2014 Lasy w Polsce http://www.piensk.wroclaw.lasy.gov.pl/lesnictwo-ostep

Bardziej szczegółowo

Sowy. Przygotowała Zuzia Górska

Sowy. Przygotowała Zuzia Górska Sowy Przygotowała Zuzia Górska Puchacz Długość ciała (wraz z dziobem i ogonem): 60 78 cm Długość ogona: 23 29 cm Rozpiętość skrzydeł: 155 180 cm Waga: 1,6 2,8 kg samce; 2,3 4,2 kg samice Liczba jaj: 2

Bardziej szczegółowo

Uwagi o interesujących ryjkowcach (Coleoptera: Curculionidae) Bieszczadów

Uwagi o interesujących ryjkowcach (Coleoptera: Curculionidae) Bieszczadów Wiad. entomol. 21 (2): 115-119 Poznań 2002 Uwagi o interesujących ryjkowcach (Coleoptera: Curculionidae) Bieszczadów Remarks on the interesting weevil species (Coleoptera: Curculionidae) from the Bieszczady

Bardziej szczegółowo

Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie

Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie Nie wchodzić-trwa metamorfoza Nowy wygląd-nowe życie Co to jest metamorfoza? Metamorfoza proces charakteryzujący się znacznymi zmianami w formie lub strukturze organizmu. Rodzaje przeobrażeń Ametabolia

Bardziej szczegółowo

Pachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo

Pachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo Pachnica dębowa Osmoderma barnabita w pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo 1 mgr Adam Bohdan WPROWADZENIE Praca obejmowała inwentaryzację pachnicy dębowej Osmoderma barnabita na wybranych drzewach

Bardziej szczegółowo

dr Renata Kędzior Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Ekologii Klimatologii i Ochrony Powietrza

dr Renata Kędzior Wydział Inżynierii Środowiska i Geodezji Katedra Ekologii Klimatologii i Ochrony Powietrza Wykorzystanie biegaczowatych jako biowskaźników do oceny stanu środowiska przyrodniczego koryt i brzegów rzek górskich o różnym stopniu przekształcenia dr Renata Kędzior Wydział Inżynierii Środowiska i

Bardziej szczegółowo

Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy (Coleoptera). II

Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy (Coleoptera). II Wiad. entomol. 16 (3-4): 135-141 Poznań (1997) 1998 Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy (Coleoptera). II Beetles (Coleoptera) new for the Babia Góra massif. II STANISŁAW SZAFRANIEC Babiogórski Park

Bardziej szczegółowo

Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895

Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895 Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895 1. Systematyka Rząd - przylżeńce (Thysanoptera) Rodzina - wciornastkowate (Thrypidae) 2. Biologia i opis gatunku: Gatunek,

Bardziej szczegółowo

Las jako zjawisko geograficzne. (Biomy leśne)

Las jako zjawisko geograficzne. (Biomy leśne) Las jako zjawisko geograficzne (Biomy leśne) Dlaczego lasy na Ziemi w Europie, Afryce, Ameryce, Azji są takie a nie inne? Są pochodną klimatu zmieniającego się w przestrzeni i czasie Lasy (ekosystemy,

Bardziej szczegółowo

PLAN METODYCZNY LEKCJI

PLAN METODYCZNY LEKCJI PLAN METODYCZNY LEKCJI Data: 24. 0 2014 r. Klasa: VI b Przedmiot: przyroda Czas trwania lekcji: 45 minut Nauczyciel: mgr Iwona Gładyś Temat lekcji: Jakie jest znaczenie owadów w przyrodzie i w życiu człowieka?

Bardziej szczegółowo

Dokumentacja końcowa

Dokumentacja końcowa SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ LEŚNY KATEDRA HODOWLI LASU OCENA WZROSTU, JAKOŚCI ORAZ ZAGROŻENIA PRZEZ GRZYBY I OWADY UPRAW NA POWIERZCHNI POHURAGANOWEJ NADLEŚNICTWA PRZEDBÓRZ

Bardziej szczegółowo

Nowe stanowiska skórnikowatych (Coleoptera: Dermestidae) w Polsce. Część 1. Dermestinae, Trinodinae i Attageninae

Nowe stanowiska skórnikowatych (Coleoptera: Dermestidae) w Polsce. Część 1. Dermestinae, Trinodinae i Attageninae Wiad. entomol. 24 (4): 213-218 Poznań 2005 Nowe stanowiska skórnikowatych (Coleoptera: Dermestidae) w Polsce. Część 1. Dermestinae, Trinodinae i Attageninae New records of dermestid beetles (Coleoptera:

Bardziej szczegółowo

Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa

Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego Krzysztof Kujawa Różnorodność biologiczna Zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi

Bardziej szczegółowo

Chrząszcze (Coleoptera) Śląska Dolnego i Górnego dotychczasowy stan poznania oraz nowe dane faunistyczne: Agyrtidae i Silphidae (Staphylinoidea)

Chrząszcze (Coleoptera) Śląska Dolnego i Górnego dotychczasowy stan poznania oraz nowe dane faunistyczne: Agyrtidae i Silphidae (Staphylinoidea) Acta entomologica silesiana Vol. 22 (online 013): 1 12 ISSN 1230-7777, ISSN 2353-1703 (online) Bytom, December 19, 2014 Chrząszcze (Coleoptera) Śląska Dolnego i Górnego dotychczasowy stan poznania oraz

Bardziej szczegółowo

Adrian Horzyk

Adrian Horzyk Metody Inteligencji Obliczeniowej Metoda K Najbliższych Sąsiadów (KNN) Adrian Horzyk horzyk@agh.edu.pl AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej

Bardziej szczegółowo

Jesion wyniosły - czy ma szansę na przetrwanie?

Jesion wyniosły - czy ma szansę na przetrwanie? Jesion wyniosły - czy ma szansę na przetrwanie? Zbiór i przygotowanie do przechowywania materiału rozmnożeniowego jesionu wyniosłego, wiązu szypułkowego, wiązu górskiego oraz wiązu polnego - zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Właściwy dobór metod obserwacji i wskaźników w ocenie wpływu farm wiatrowych na bioróżnorodność ptaków i nietoperzy

Właściwy dobór metod obserwacji i wskaźników w ocenie wpływu farm wiatrowych na bioróżnorodność ptaków i nietoperzy Właściwy dobór metod obserwacji i wskaźników w ocenie wpływu farm wiatrowych na bioróżnorodność ptaków i nietoperzy Marek Ksepko Badania monitoringowe zagadnienia podstawowe (Wytyczne: PSEW 2008, GDOŚ

Bardziej szczegółowo

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18

Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Przemiany energii w zjawiskach cieplnych. 1/18 Średnia energia kinetyczna cząsteczek Średnia energia kinetyczna cząsteczek to suma energii kinetycznych wszystkich cząsteczek w danej chwili podzielona przez

Bardziej szczegółowo

Nowe stanowiska Lycoperdina succincta (LINNAEUS, 1767) (Coleoptera: Endomychidae) w Polsce z uwagami o biologii gatunku

Nowe stanowiska Lycoperdina succincta (LINNAEUS, 1767) (Coleoptera: Endomychidae) w Polsce z uwagami o biologii gatunku Wiadomości Entomologiczne 33 (3) 194 199 Poznań 2014 Nowe stanowiska Lycoperdina succincta (LINNAEUS, 1767) (Coleoptera: Endomychidae) w Polsce z uwagami o biologii gatunku New localities of Lycoperdina

Bardziej szczegółowo

Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las

Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las Formy i skala oddziaływania zwierzyny na las Zbigniew Borowski Zakład Ekologii Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa Jan Błaszczyk Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych Wstęp Wysokie zagęszczenia kopytnych mają

Bardziej szczegółowo

Klub Przyrodników. Świebodzin, 15 lutego Pani Anna Utko Podlaski Konserwator Przyrody Białystok

Klub Przyrodników. Świebodzin, 15 lutego Pani Anna Utko Podlaski Konserwator Przyrody Białystok Klub Przyrodników ul. 1 Maja 22, 66-200-Świebodzin Konto: BZ WBK SA o/świebodzin nr 28 1090 1593 0000 0001 0243 0645 tel./fax 068 3828236, e-mail: kp@kp.org.pl, http:// www.kp.org.pl Świebodzin, 15 lutego

Bardziej szczegółowo

METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH. Aleksandra Jakubowska

METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH. Aleksandra Jakubowska METODOLOGIA I METODYKA NAUK PRZYRODNICZYCH Aleksandra Jakubowska Źródła błędów Źródło Zmiana w czasie Efekt procedury Efekt obserwatora Błąd losowy (zmienność generowana przez eksperymentatora) Co redukuje

Bardziej szczegółowo

WYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY

WYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY WYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY ODPOWIEDNIA ODZIEŻ - OBUWIE SPORTOWE - WYGODNE UBRANIE WIERZCHNIE, PRZYSTOSOWANE DO WARUNKÓW POGODOWYCH I TERENOWYCH. - OKRYCIE GŁOWY - WYGODNA TORBA Zabezpieczenie

Bardziej szczegółowo

WYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.)

WYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.) WYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.) Alicja Sowinska 1, Tomasz Miśkiewicz 2,Radosław Plewa 1, Tomasz Jaworski 1,

Bardziej szczegółowo

Spis treści. 2. Życie biosfery Biogeneza i historia biosfery Przedmowa Wstęp... 15

Spis treści. 2. Życie biosfery Biogeneza i historia biosfery Przedmowa Wstęp... 15 Spis treści Przedmowa........................................... 11 1. Wstęp............................................ 15 1.1. Czego czytelnik powinien się spodziewać po tej książce?............. 15

Bardziej szczegółowo

Metodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem

Metodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem Metodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem dr Piotr Szafranek Opracowanie przygotowane w ramach zadania 1.15 Aktualizacja istniejących i opracowanie nowych integrowanych

Bardziej szczegółowo

Wiad. entomol. 33 (4) Poznań 2014 KRÓTKIE DONIESIENIA SHORT COMMUNICATIONS

Wiad. entomol. 33 (4) Poznań 2014 KRÓTKIE DONIESIENIA SHORT COMMUNICATIONS Wiad. entomol. 33 (4) 279-288 Poznań 2014 KRÓTKIE DONIESIENIA SHORT COMMUNICATIONS 671 Dysjunktywne stanowisko Sympecma paedisca (BRAUER, 1877) (Odonata: Lestidae) w województwie lubuskim (Polska zachodnia)

Bardziej szczegółowo

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea)

Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea) Wiadomości Entomologiczne 34 (3) 13 27 Poznań 2015 Materiały do poznania fauny Kampinoskiego Parku Narodowego: Leiodidae (Coleoptera: Staphylinoidea) Contribution to the knowledge of the fauna of Kampinos

Bardziej szczegółowo

Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin

Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin Wiad. entomol. 32 (2): 113-117 Poznań 2013 Nowe dane o chrząszczach stonkowatych (Coleoptera: Chrysomelidae) odłowionych na obszarze Pienin New data on leaf-beetle species (Coleoptera: Chrysomelidae) collected

Bardziej szczegółowo

Stosunek Polaków do transplantologii

Stosunek Polaków do transplantologii Stosunek Polaków do transplantologii Badanie zostało zrealizowane metodą wywiadów bezpośrednich CAPI, na próbie 1001 Polaków w wieku 15 lat i więcej w dniach 2-7 października przez TNS Polska na potrzeby

Bardziej szczegółowo

Metodyka integrowanej ochrony cebuli, pora i kapusty głowiastej białej przed szkodami wyrządzanymi przez wciornastka tytoniowca

Metodyka integrowanej ochrony cebuli, pora i kapusty głowiastej białej przed szkodami wyrządzanymi przez wciornastka tytoniowca Metodyka integrowanej ochrony cebuli, pora i kapusty głowiastej białej przed szkodami wyrządzanymi przez wciornastka tytoniowca Opis szkodnika: Dr Piotr Szafranek Wciornastek tytoniowiec to niewielki,

Bardziej szczegółowo

Coprophilous histerids (Coleoptera: Histeridae) of the Polish Carpathians

Coprophilous histerids (Coleoptera: Histeridae) of the Polish Carpathians FRAGMENTA FAUNISTICA 60 (1): 15 22, 2017 PL ISSN 0015-9301 MUSEUM AND INSTITUTE OF ZOOLOGY PAS DOI 10.3161/00159301FF2017.60.1.022 Coprophilous histerids (Coleoptera: Histeridae) of the Polish Carpathians

Bardziej szczegółowo

Statystyka. Wykład 7. Magdalena Alama-Bućko. 16 kwietnia Magdalena Alama-Bućko Statystyka 16 kwietnia / 35

Statystyka. Wykład 7. Magdalena Alama-Bućko. 16 kwietnia Magdalena Alama-Bućko Statystyka 16 kwietnia / 35 Statystyka Wykład 7 Magdalena Alama-Bućko 16 kwietnia 2017 Magdalena Alama-Bućko Statystyka 16 kwietnia 2017 1 / 35 Tematyka zajęć: Wprowadzenie do statystyki. Analiza struktury zbiorowości miary położenia

Bardziej szczegółowo

Chrząszcze saproksyliczne (Coleoptera) obszaru ochrony ścisłej Bukowa Góra w Roztoczańskim Parku Narodowym

Chrząszcze saproksyliczne (Coleoptera) obszaru ochrony ścisłej Bukowa Góra w Roztoczańskim Parku Narodowym DOI: 0.55/frp-205-0022 Wersja PDF: www.lesne-prace-badawcze.pl ORYGINALNA PRACA NAUKOWA Leśne Prace Badawcze / Forest Research Papers Wrzesień / September 205, Vol. 76 (3: 229 239 e-issn 2082-8926 Chrząszcze

Bardziej szczegółowo

Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S.

Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim. Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S. Inwentaryzacja i monitoring populacji wilka w województwie zachodnio-pomorskim Borowik T., Jędrzejewski W., Nowak S. Terytoria wilczych watah w Puszczy Białowieskiej (jesień-zima 1997/98) Rozmieszczenie

Bardziej szczegółowo

ENTOMOFAUNA KARCZY BUKOWYCH W POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ CZĘŚCI GÓR ŚWIĘTOKRZYSKICH. Małgorzata Anna Jóźwiak*, Marek Jóźwiak**

ENTOMOFAUNA KARCZY BUKOWYCH W POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ CZĘŚCI GÓR ŚWIĘTOKRZYSKICH. Małgorzata Anna Jóźwiak*, Marek Jóźwiak** ENTOMOFAUNA KARCZY BUKOWYCH W POŁUDNIOWO-ZACHODNIEJ CZĘŚCI GÓR ŚWIĘTOKRZYSKICH Małgorzata Anna Jóźwiak*, Marek Jóźwiak** Jóźwiak M.,A., Jóźwiak M.,2017: Entomofauna karczy bukowych w południowo-zachodniej

Bardziej szczegółowo

SYLWETKI ENTOMOLOGÓW

SYLWETKI ENTOMOLOGÓW Wiadomości Entomologiczne 34 (1) 59-64 Poznań 2015 SYLWETKI ENTOMOLOGÓW ENTOMOLOGISTS Paweł Stanisław STACHOWIAK (1952 2014), entomolog i leśnik In memory of Paweł Stanisław STACHOWIAK (1952 2014), entomologist

Bardziej szczegółowo

Podstawy fizyki wykład 4

Podstawy fizyki wykład 4 Podstawy fizyki wykład 4 Dr Piotr Sitarek Katedra Fizyki Doświadczalnej, W11, PWr Dynamika Obroty wielkości liniowe a kątowe energia kinetyczna w ruchu obrotowym moment bezwładności moment siły II zasada

Bardziej szczegółowo

Potwierdzenie występowania w Polsce Stenus maculiger WEISE, 1875 (Coleoptera: Staphylinidae)

Potwierdzenie występowania w Polsce Stenus maculiger WEISE, 1875 (Coleoptera: Staphylinidae) Wiadomości Entomologiczne 37 (2) 110 114 Poznań 2018 Potwierdzenie występowania w Polsce Stenus maculiger WEISE, 1875 (Coleoptera: Staphylinidae) Confirmation of the occurrence of Stenus maculiger WEISE,

Bardziej szczegółowo

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA

KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA Białowieski Park Narodowy położony jest w województwie podlaskim, a jego wschodnia granica jest naszą granicą państwową z Białorusią. Park obejmuje 10,5 tys.ha Puszczy Białowieskiej z tego 9,6 tys.ha zajmują

Bardziej szczegółowo

Stonkowate (Coleoptera: Chrysomelidae) nowe dla Pienin

Stonkowate (Coleoptera: Chrysomelidae) nowe dla Pienin Wiad. entomol. 29 (2): 107-112 Poznań 2010 Stonkowate (Coleoptera: Chrysomelidae) nowe dla Pienin Leaf beetles (Coleoptera: Chrysomelidae) new to the Pieniny Mountains Radosław ŚCIBIOR 1, Stanisław SZAFRANIEC

Bardziej szczegółowo

XVI Sesja Rady Miasta Hajnówka r.

XVI Sesja Rady Miasta Hajnówka r. XVI Sesja Rady Miasta Hajnówka 29.06.2016 r. 1 Stan lasów Puszczy Białowieskiej w związku z gradacją kornika drukarza w latach 2012-2016 Hajnówka 29.06.2016 Kraina Wielkich Puszcz Romincka 13 tys. ha Borecka

Bardziej szczegółowo

Stan poznania fauny łyszczynek (Coleoptera: Kateretidae, Nitidulidae) Gór Świętokrzyskich

Stan poznania fauny łyszczynek (Coleoptera: Kateretidae, Nitidulidae) Gór Świętokrzyskich Wiad. entomol. 29 (4): 263-272 Poznań 2010 Stan poznania fauny łyszczynek (Coleoptera: Kateretidae, Nitidulidae) Gór Świętokrzyskich The state of knowledge about sap beatles (Coleoptera: Kateretidae, Nitidulidae)

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu biocenoz wodnych wskaźniki naturalności i cenności biocenotycznej

Ocena stanu biocenoz wodnych wskaźniki naturalności i cenności biocenotycznej Ocena stanu biocenoz wodnych wskaźniki naturalności i cenności biocenotycznej Stanisław Czachorowski Łódź 7-9.XII.2005 Wstęp Nie tylko ocena stanu czystości wody Oceny stanu ekologicznego (zbiornik i jego

Bardziej szczegółowo

Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie

Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie Drugie życie drzewa rola martwego drewna w lesie Martwe drewno rozkładające się fragmenty martwych roślin drzewiastych Las najbardziej skomplikowane i najbogatsze strukturalnie środowisko lądowe na ziemi

Bardziej szczegółowo

Lech Buchholz. Świętokrzyski Park Narodowy

Lech Buchholz. Świętokrzyski Park Narodowy Pachnica dębowa (Osmoderma eremita [auct.]) jako gatunek osłonowy ginących i zagrożonych chrząszczy, na przykładzie rodziny sprężykowatych (Elateridae) Lech Buchholz Świętokrzyski Park Narodowy Stare drzewa,

Bardziej szczegółowo

FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz

FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy. Bogdan Jaroszewicz Białowieska Stacja Geobotaniczna FunDivEurope: znaczenie różnorodności biologicznej dla funkcjonowania i produktywności ekosystemów leśnych Europy Bogdan Jaroszewicz Seminarium Ochrona różnorodności biologicznej

Bardziej szczegółowo

1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f)

1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0, m b) 10-8 mm c) m d) km e) m f) 1) Rozmiar atomu to około? Która z odpowiedzi jest nieprawidłowa? a) 0,0000000001 m b) 10-8 mm c) 10-10 m d) 10-12 km e) 10-15 m f) 2) Z jakich cząstek składają się dodatnio naładowane jądra atomów? (e

Bardziej szczegółowo

Ekologia 3/21/2018. Organizacja wykładów, 2017/2018 (14 x ~96 min) Studiowanie (na Uniwersytecie Jagiellońskim)

Ekologia 3/21/2018. Organizacja wykładów, 2017/2018 (14 x ~96 min) Studiowanie (na Uniwersytecie Jagiellońskim) Prof. dr hab. Ryszard Laskowski Instytut Nauk o Środowisku ul. Gronostajowa 7, pok. 2.1.2 www.eko.uj.edu.pl/laskowski konsultacje: środy, 10.00-11.30 1. Organizacja i przedmiot kursu 2. Ekosystemy 1/20

Bardziej szczegółowo

XIII Ogólnopolskie Dni Owada 2013 Na ratunek pszczołom. 24-26 maja 2013. w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54.

XIII Ogólnopolskie Dni Owada 2013 Na ratunek pszczołom. 24-26 maja 2013. w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54. XIII Ogólnopolskie Dni Owada 2013 Na ratunek pszczołom 24-26 maja 2013 w budynku Wydziału Ogrodniczego Al. 29-go Listopada 54 31-425 Kraków Jednostki naukowo-badawcze biorące udział w Dniach Owada : Wydział

Bardziej szczegółowo

Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa

Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???

Bardziej szczegółowo

Piotr Szafranek, Katarzyna Woszczyk Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice

Piotr Szafranek, Katarzyna Woszczyk Instytut Ogrodnictwa, Skierniewice RÓŻNORODNOŚĆ I LICZEBNOŚĆ BIEGACZOWATYCH (COLEOPTERA: CARABIDAE) WYSTĘPUJĄCYCH W KONWENCJONALNYCH I EKOLOGICZNYCH UPRAWACH BURAKA ĆWIKŁOWEGO (BETA VULGARIS L.) DIVERSITY AND ABUNDANCE OF GROUND BEETLES

Bardziej szczegółowo

EKOLOGIA. Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa

EKOLOGIA. Ekologia zespołów. Struktura zespołów. Bogactwo i jednorodność gatunkowa EKOLOGIA Ekologia zespołów 1/26 Struktura zespołów Jak można scharakteryzować strukturę zespołu: cechy charakterystyczne Ile gatunków (bogactwo gatunkowe) Względna częstość występowania (dominacja, jednorodność)

Bardziej szczegółowo

Nowe dane o występowaniu chrząszczy z plemienia Agathidiini (Coleoptera: Leiodidae: Leiodinae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej

Nowe dane o występowaniu chrząszczy z plemienia Agathidiini (Coleoptera: Leiodidae: Leiodinae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej Wiad. entomol. 21 (1): 11-17 Poznań 2002 Nowe dane o występowaniu chrząszczy z plemienia Agathidiini (Coleoptera: Leiodidae: Leiodinae) na Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej New data on the distribution of

Bardziej szczegółowo

Nowe dane o występowaniu chrząszczy (Coleoptera) z wybranych rodzin na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Część III

Nowe dane o występowaniu chrząszczy (Coleoptera) z wybranych rodzin na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Część III Wiadomości Entomologiczne 34 (4) 5 19 Poznań 2015 Nowe dane o występowaniu chrząszczy (Coleoptera) z wybranych rodzin na terenie Rogalińskiego Parku Krajobrazowego. Część III New data on the occurrence

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU (Studia stacjonarne)

KARTA KURSU (Studia stacjonarne) KARTA KURSU (Studia stacjonarne) Nazwa Nazwa w j. ang. Fauna bezkręgowców wybranych środowisk Invertebrates of selected habitats Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Prof. UP dr hab. Mieczysław Mazur Zespół

Bardziej szczegółowo

Projekt pt: Ekologia w regionie - województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski

Projekt pt: Ekologia w regionie - województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski Projekt pt: Ekologia w regionie - województwo kujawsko-pomorskie perłą w przyrodzie Polski Ogólna klasyfikacja ekosystemów wodnych Ekosystemy wodne słodkowodne słone rzeki jeziora morza oceany Zasoleniowa

Bardziej szczegółowo

Tom Numer 1 (298) Strony 61 67

Tom Numer 1 (298) Strony 61 67 Tom 62 2013 Numer 1 (298) Strony 61 67 Arkadiusz Urbański Zakład Zoologii Systematycznej Wydział Bilogii UAM ul. Umultowska 89 61-614 Poznań E-mail: auic@wp.pl CZYNNIKI OGRANICZAJĄCE KONKURENCJĘ U GRABARZY

Bardziej szczegółowo

UŻYTKOWANIE. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec

UŻYTKOWANIE. Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec UŻYTKOWANIE Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze Lisowiec Treść

Bardziej szczegółowo

Dr hab. inż. Krzysztof Górecki

Dr hab. inż. Krzysztof Górecki Dr hab. inż. Krzysztof Górecki Poznań, 10 kwietnia 2019 r. Katedra Entomologii i Ochrony Środowiska Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Recenzja Pracy doktorskiej

Bardziej szczegółowo

Obserwacje nad występowaniem w Polsce ryjkowców z rodzaju Lixus FABRICIUS, 1801 (Coleoptera: Curculionidae)

Obserwacje nad występowaniem w Polsce ryjkowców z rodzaju Lixus FABRICIUS, 1801 (Coleoptera: Curculionidae) Wiad. entomol. 17 (3-4): 183-187 Poznań (1998) 1999 Obserwacje nad występowaniem w Polsce ryjkowców z rodzaju Lixus FABRICIUS, 1801 (Coleoptera: Curculionidae) Observations on the occurrence of weevils

Bardziej szczegółowo

PRACE TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK W WILNIE. Wydział nauk matematycznych i przyrodniczych. Tom IX.

PRACE TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK W WILNIE. Wydział nauk matematycznych i przyrodniczych. Tom IX. PRACE TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ NAUK W WILNIE. Wydział nauk matematycznych i przyrodniczych. Tom IX. TRAVAUX DE LA SOCIETE DES SCIENCES ET DES LETTRES DE WILNO. Classe des sciences mathematiąues et naturelles.

Bardziej szczegółowo

Nowe stanowiska interesujących gatunków chrząszczy (Coleoptera) na Pojezierzu Mazurskim

Nowe stanowiska interesujących gatunków chrząszczy (Coleoptera) na Pojezierzu Mazurskim Wiad. entomol. 30 (4): 205-210 Poznań 2011 Nowe stanowiska interesujących gatunków chrząszczy (Coleoptera) na Pojezierzu Mazurskim New localities of interesting beetles (Coleoptera) in the Mazurian Lakeland

Bardziej szczegółowo