EURO 2012 DOTYCZĄCY OCENY PRZYGOTOWAŃ I PRZEPROWADZENIA W POLSCE TURNIEJU FINAŁOWEGO MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE

Transkrypt

1 RAPORT ZESPOŁU SLD ds. MONITOROWANIA EURO 2012 DOTYCZĄCY OCENY PRZYGOTOWAŃ I PRZEPROWADZENIA W POLSCE TURNIEJU FINAŁOWEGO MISTRZOSTW EUROPY W PIŁCE NOśNEJ UEFA EURO 2012 Wrzesień 2012

2 SPIS TREŚCI Cel i zakres raportu 3 1 Historia EURO 2012 w Polsce 4 2 Zakres odpowiedzialności i obszar działań realizowanych przez stronę publiczną w związku z przygotowaniami i organizacją EURO 2012 w Polsce Ministerstwo Sportu i Turystyki PL Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o. (NCS) Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (do 2011 r. Ministerstwo Infrastruktury) Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Grupa PKP Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Ministerstwo Zdrowia Rola pozostałych ministerstw w procesie przygotowania i organizacji turnieju 16 3 Miasta gospodarze UEFA- EURO Inwestycje stadionowe Unia Europejskich Związków Piłkarskich jako główny organizator UEFA EURO 2012 Zestawienie kosztów poniesionych przez Polskę w związku z przygotowaniami do organizacji turnieju UEFA EURO 2012 Ocena przygotowania i przeprowadzenia w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO Wnioski końcowe 40 Załącznik 1 - wykaz interpelacji złoŝonych przez posłów SLD w latach w sprawach dotyczących przygotowania i organizacji w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Załącznik 2 - wykaz zapytań złoŝonych przez posłów SLD w latach w sprawach dotyczących przygotowania i organizacji w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Załącznik 3 prezentacja przedstawiona podczas konferencji prasowej w dniu 2 lipca 2012 r

3 Cel i zakres raportu Przygotowania i organizacja przez Polskę Turnieju Finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 były jednym z największych przedsięwzięć logistycznych i organizacyjnych realizowanych w naszym kraju przez administrację rządową i samorządową przy zaangaŝowaniu ogromnych środków finansowych z budŝetu Skarbu Państwa, budŝetów jednostek samorządu terytorialnego oraz funduszy europejskich. Przygotowania do trwającego w dniach 8 czerwca 1 lipca 2012 r. turnieju pochłonęły 94 miliardy złotych. W trakcie 24 turniejowych dni nasz kraj odwiedziło ponad 600 tysięcy zagranicznych kibiców z ponad 100 krajów, a transmisje telewizyjne z turnieju dotarły do ponad 200 krajów świata. W związku z rangą organizowanego przez Polskę turnieju oraz poniesionymi w związku z tym nakładami finansowym Sojusz Lewicy Demokratycznej 24 maja 2012 r. powołał specjalny Zespół ds. monitorowania EURO 2012, którego zadaniem była ocena stanu przygotowań i realizacji projektu EURO 2012 w naszym kraju. Zasadniczym przedmiotem prac Zespołu była analiza działalności organów rządowych w zakresie EURO 2012, niemniej jednak raport stanowi próbę całościowego ujęcia zagadnienia, stąd zasygnalizowane zostały w nim równieŝ informacje dotyczące pozostałych podmiotów zaangaŝowanych w przygotowanie i organizację turnieju finałowego. Przewodniczącym Zespołu wybrany został Poseł na Sejm RP Tomasz Garbowski. W skład Zespołu weszli byli i obecni parlamentarzyści SLD zajmujący się w swojej pracy poselskiej zagadnieniami i problematyką bezpośrednio związaną z organizacją turnieju: posłanka Stanisława Prządka oraz posłowie Tadeusz Tomaszewski, Bogusław Wontor i Wiesław Szczepański. Z Zespołem współpracowali równieŝ powołani w kaŝdym z miast gospodarzy turnieju specjalni koordynatorzy, będący bezpośrednimi obserwatorami wydarzeń w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu i Wrocławiu: Adam Cieciura, Paweł Wolny, Jacek Krawczykowski i Dawid Mirowski. Z uwagi na znaczenie Krakowa, równieŝ tam powołano koordynatora w osobie Arama Woźniaka. Wstępna ocena SLD dotycząca przygotowań i przeprowadzenia w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 dokonana została juŝ dzień po zakończeniu turnieju podczas zorganizowanej w Sejmie w dniu 2 lipca konferencji prasowej. Materiał wówczas przedstawiony stanowi integralną część niniejszego raportu. Sam raport jest rozszerzeniem postawionych wówczas tez i przedstawia szerszą perspektywę problemów i zagadnień wówczas zaakcentowanych. 3

4 1. Historia EURO 2012 w Polsce 28 września 2003 r. we Lwowie odbyło się wspólne posiedzenie zarządów związków piłkarskich Ukrainy i Polski Federacji Futbolu Ukrainy (FFU) oraz Polskiego Związku Piłki NoŜnej (PZPN), w trakcie którego omówiona została propozycja prezesa Polskiego Związku Piłki NoŜnej Michała Listkiewicza oraz wiceprezesa PZPN ds. zagranicznych Adama Olkowicza odnośnie zgłoszenia kandydatury obu związków do organizacji Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej w roku Obrady we Lwowie zakończyły się podjęciem uchwały o wspólnym kandydowaniu Polski i Ukrainy, a oficjalne zgłoszenie kandydatury nastąpiło 31 stycznia 2005 r. Kilka dni wcześniej 25 stycznia 2005 r. Premier Rządu RP Marek Belka udzielił gwarancji rządowych i zadeklarował wolę współpracy z PZPN w zakresie organizacji turnieju. Europejska Unia Piłkarska przedstawiła krajom kandydującym bardzo precyzyjne warunki jakie naleŝało spełnić aby móc ubiegać się o organizację mistrzostw, określając szczegółowe wymogi w następujących obszarach: wsparcie polityczne oraz warunki prawne, stadiony, infrastruktura i transport, marketing i media, ochrona i bezpieczeństwo oraz finanse. W kaŝdym z tych segmentów państwa kandydujące musiały przedstawić stan istniejący oraz swoje koncepcje odnośnie funkcjonowania danego obszaru podczas mistrzostw. Poprzez rozpisanie konkursu na wybór kraju organizatora turnieju finałowego, UEFA nie zrezygnowała ze statusu głównego organizatora mistrzostw. Fakt ten podkreślała stosowana od początku nazwa imprezy związana z chronionym jako przedmiot własności intelektualnej logo UEFA EURO Oznaczało to, Ŝe Europejska Unia Piłkarska dysponuje prawami do transmisji z zawodów, wynajmuje na czas trwania imprezy stadiony i infrastrukturę towarzyszącą oraz dysponuje powierzchniami reklamowymi znajdującymi się na tych obiektach. UEFA była takŝe jedynym właścicielem znaków towarowych wykorzystujących symbolikę imprezy. W gestii Europejskiej Unii Piłkarskiej pozostało równieŝ wyłączne prawo do sprzedaŝy biletów na wszystkie mecze turnieju. Przekazane na wstępie postepowania ofertowego dokumenty wskazywały równocześnie, iŝ wszelkie decyzje UEFA są ostateczne i wiąŝą uczestników postepowania, a stronami ostatecznych umów dotyczących organizacji EURO 2012 będą związki piłkarskie krajów, a nie ich rządy. 4

5 8 listopada 2005 r. Komitet Wykonawczy UEFA zakwalifikował Polskę i Ukrainę oraz Włochy i wspólną kandydaturę Chorwacji i Węgier do finałowego etapu rywalizacji o organizację turnieju finałowego EURO W krok za tą decyzją, 25 listopada Prezes Rady Ministrów Kazimierz Marcinkiewicz powołał Komitet Wykonawczy ds. Organizacji Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej, a 26 stycznia 2006 r. posłowie przyjęli program działań w sprawie organizacji EURO Po otrzymaniu kompletu dokumentów od Polski i Ukrainy ( ), UEFA wysoko oceniła oferty nadesłane z Gdańska, Warszawy, Poznania oraz Wrocławia. Gdańsk jako pierwsze miasto rozpoczął zbieranie podpisów poparcia dla EURO Odbyło się to w dniach sierpnia 2006 r. Kolejne akcje zbierania podpisów poparcia przeprowadzono w Chorzowie (8-9.09), Poznaniu ( ) i Warszawie (17.09). Jeśli chodzi o wsparcie polityczne oraz warunki prawne, to oferta zgłoszona przez Polski Związek Piłki NoŜnej i Federację Futbolu Ukrainy podparta była aprobatą wszystkich opcji politycznych w obu krajach dla idei organizacji turnieju finałowego. Takie wsparcie miało niewątpliwie istotne znaczenie dla końcowego sukcesu oferty. Decyzję o przyznaniu Polsce i Ukrainie prawa organizacji Turnieju Finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 podjął Komitet Wykonawczy UEFA, a ogłosił ją 18 kwietnia 2007 r. w walijskim Cardiff Prezydent Unii Europejskich Związków Piłkarskich Michel Platini. Wybór nastąpił juŝ w pierwszej turze głosowania. Na 12 członków Komitetu Wykonawczego 8 głosowało za kandydaturą Polski i Ukrainy. Umowa w sprawie organizacji EURO 2012 pomiędzy UEFA a organizatorami Mistrzostw czyli krajowymi federacjami piłkarskimi (Polski Związek Piłki NoŜnej oraz Federacja Piłkarska Ukrainy) podpisana została 2 maja 2007 r. i obowiązywać będzie do dnia 30 czerwca 2013 r. Określono w niej wymagania względem organizatorów zgodnie z zaleceniami zawartymi w regulaminie UEFA oraz oświadczeniami, zobowiązaniami i gwarancjami organów państwowych i samorządowych popierających ofertę PZPN i stanowiącymi załącznik do umowy. Lista gwarancji polskich organów państwowych i samorządowych objęła 25 grup zobowiązań m.in. w zakresie: finansowania budowy lub modernizacji stadionów, zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony oraz opieki medycznej, przygotowania centrów pobytowych dla druŝyn piłkarskich, rozbudowy infrastruktury lotniczej, drogowej, kolejowej i hotelowej oraz komunikacji w miastach gospodarzach turnieju, jak równieŝ zapewnienia praw własności intelektualnej. 5

6 Pozostałe umowy zawierające zobowiązania wobec UEFA dotyczące przygotowania i przeprowadzenia Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej EURO 2012 to umowy z miastami gospodarzami turnieju podpisane z UEFA przez prezydentów miast, umowy stadionowe, których stronami są krajowe federacje piłkarskie i właściciele stadionów oraz umowy lotniskowe i hotelowe. 7 września 2007 r. Sejm RP przyjął ustawę o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 (Dz.U. z 2007 r. Nr 173, poz. 1219) umoŝliwiającą powołanie spółek celowych mających za zadanie koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć EURO 2012 oraz stworzenie odpowiednich podstaw prawnych w zakresie projektowania, budowy, przebudowy lub remontów stadionów i innych obiektów na terenie kraju niezbędnych do przeprowadzenia imprezy. Jednocześnie przyjęto, Ŝe przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć EURO 2012 będzie finansowane ze środków państwowych ustalonych w ustawach budŝetowych w tym w ramach limitów wydatków na programy wieloletnie, z budŝetów jednostek samorządu terytorialnego ustalonych w uchwałach budŝetowych, a takŝe ze środków Unii Europejskiej. Na podstawie ustawy, 12 października 2007 r. Rada Ministrów wydała rozporządzenie w sprawie wykazu przedsięwzięć EURO W lutym 2008 r. w nowym składzie i pod przewodnictwem Prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska rozpoczął działania Polski Komitet Organizacji EURO W dniu 28 marca 2008 r. podpisano umowę między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o współpracy przy organizacji finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012, na podstawie której powołany został Polsko Ukraiński Komitet do spraw Przygotowania i Przeprowadzenia EURO Uchwałą Rady Ministrów nr 143/2008 z dnia 24 czerwca 2008 r. zmienioną uchwałą Rady Ministrów nr 191/2009 z dnia 27 października 2009 r. ustanowiono program wieloletni pod nazwą Przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć Euro września 2010 r. przyjęto Plan wspólnych działań Polski i Ukrainy (Mapa Drogowa) w procesie przygotowań i przeprowadzenia Finałów Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO

7 Współpraca polsko ukraińska odbywała się w ramach następujących stałych międzyrządowych grup roboczych: Grupa ds. organizacji międzynarodowych połączeń komunikacyjnych, Grupa ds. koordynacji bezpieczeństwa podczas EURO 2012, Grupa ds. koordynacji obsługi medycznej podczas EURO 2012, Grupa ds. współpracy w sferze informacji, Grupa ds. współpracy w dziedzinie odpowiedzialności społecznej, współpracy z kibicami i wolontariatu, Grupa ds. współpracy w sferze wizerunku, reklamy, turystyki i rekreacji, Grupa ds. współpracy w dziedzinie gospodarki i inwestycji, Grupa ds. współpracy w dziedzinie telekomunikacji. 10 lutego 2012 r. zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów powołany został Komitet do Spraw koordynacji Organizacji Finałowego Turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012, na którego czele stanęła Minister Sportu i Turystyki Joanna Mucha. 7

8 2. Zakres odpowiedzialności i obszar działań realizowanych przez stronę publiczną w związku z przygotowaniami i organizacją EURO 2012 w Polsce Zakres działań i odpowiedzialności poszczególnych ministerstw i podmiotów publicznych zaangaŝowanych w proces przygotowania i przeprowadzenia w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 był zróŝnicowany. PoniŜej omówione zostały obszary i problematyka zagadnień leŝących w ich gestii Ministerstwo Sportu i Turystyki Prezes Rady Ministrów w drodze rozporządzenia powierzył Ministrowi Sportu i Turystyki zadanie inicjowania, koordynowania i prowadzenia działań niezbędnych do przygotowania organizacji oraz promocji Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO W tym celu - na mocy ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 z dnia 7 września 2007 r. - Minister Sportu i Turystyki powołał spółki celowe: Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o. oraz Spółkę PL.2012 Sp. z o.o. W Ministerstwie Sportu i Turystyki powołane zostało Biuro do Spraw EURO 2012, które odpowiadało za całość spraw dotyczących przygotowań do organizacji Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO Do zakresu jego działań naleŝały zadania dotyczące m.in. koordynowania przygotowań UEFA EURO 2012, bieŝącej współpracy z miastami gospodarzami EURO 2012, organami administracji rządowej, współorganizatorem EURO 2012 Ukrainą oraz UEFA, jak równieŝ koordynowania realizacji zadań wykonywanych przez spółki celowe PL.2012 i Narodowe Centrum Sportu. Koordynacja przygotowań do UEFA EURO 2012 realizowana przez Ministra Sportu i Turystyki bazowała na przygotowanej przez PL.2012 Sp. z o.o. Mapie Drogowej przyjętej przez Ministra Sportu i Turystyki i określającej plan działań podmiotów zaangaŝowanych w przygotowania do UEFA EURO 2012 we wszystkich koordynowanych obszarach. W ramach realizacji gwarancji w zakresie ochrony własności intelektualnej Minister Sportu i Turystyki powołał Komitet Ochrony Praw będący organem opiniodawczo doradczym Ministra w zakresie ochrony praw własności intelektualnej i zagadnień pokrewnych. 8

9 PL.2012 Spółka PL.2012 Sp. z o.o. została powołana w dniu 19 października 2007 r. przez Ministra Sportu i Turystyki na mocy artykułu 7 ustawy z dnia 7 września 2007 r. (Dz.U. z 2007r., Nr 173, poz. 1219) o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO Do jej zadań naleŝy prowadzenie, koordynowanie i nadzorowanie przedsięwzięć EURO 2012 realizowanych przez stronę publiczną. Spółka odpowiedzialna była równieŝ za kontakty z UEFA, stanowiąc kanał informacyjny dla podmiotów zaangaŝowanych w proces przygotowań do EURO Spółka PL.2012 realizowała swoje działania w oparciu o tzw Mapę Drogową - Długoterminowy harmonogram działań Spółki PL.2012 na okres , na który składały się następujące programy: 1. Program koordynacji, zarządzania i kontroli przygotowań infrastrukturalnych (stadiony, drogi, koleje, lotniska, hotele, centra pobytowe, telekomunikacja, infrastruktura miejska) 2. Program koordynacji, zarządzania i kontroli procesów obsługi na lotniskach 3. Program koordynacji, zarzadzania i kontroli procesów przewozu z uŝyciem transportu lądowego (drogowego i kolejowego) 4. Program koordynacji zapewnienia bezpiecznych warunków dla przeprowadzenia turnieju (bezpieczeństwo prywatne i publiczne/opieka medyczna i ratownictwo) 5. Program koordynacji jakości obsługi gości i kibiców 6. Program koordynacji współpracy z Ukrainą 7. Program koordynacji profesjonalnego partnerstwa z UEFA oraz spółkami zaleŝnymi 8. Program koordynacji przygotowań i realizacji jednolitego planu działań promocyjnych przed turniejem wpływających na postrzeganie kraju. W realizację poszczególnych projektów i zadań zaangaŝowanych było ponad 170 podmiotów w całym kraju. W Harmonogramie przedsięwzięć infrastrukturalnych związanych z organizacją UEFA EURO 2012 (Masterplan PL.2012) ujęto inwestycje i przedsięwzięcia niezbędne dla przeprowadzenia w Polsce Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO

10 W związku z organizacją w Polsce Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej EURO 2012 podjęto realizację 83 inwestycji kluczowych i waŝnych dla sprawnej organizacji turnieju. Do przedsięwzięć kluczowych zaliczają się inwestycje stadionowe i lotniskowe, jak równieŝ działania związane z rozbudową wybranych elementów lokalnych połączeń komunikacyjnych w miastach gospodarzach UEFA EURO 2012 oraz połączeń krajowych między nimi. Przedsięwzięcia określone jako waŝne to te, które były istotne z punktu widzenia jakości organizacji turnieju. Całkowicie poza zakresem działań spółki pozostały kwestie dotyczące organizacji sportowej turnieju w tym m.in. obsługa i zakwaterowanie reprezentacji narodowych, organizacja meczów turniejowych. Funkcję prezesa spółki pełni Marcin Herra Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o. (NCS) Narodowe Centrum Sportu Sp. z o.o. zostało powołane ustawą z dnia 7 września 2007 r. o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO Wykonując swoje zadania NCS działa na mocy tejŝe ustawy oraz umowy z dnia 23 grudnia 2008 r. o powierzeniu spółce celowej zadań związanych z przygotowaniem i wykonaniem przedsięwzięć EURO 2012 zawartej pomiędzy Spółka a Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Sportu i Turystyki. Jej głównym zadaniem było przygotowanie i nadzór inwestorski nad realizacją inwestycji budowy Stadionu Narodowego w Warszawie wraz z przygotowaniem terenów otaczających stadion, zgodnie z wytycznymi UEFA. NCS jest teŝ operatorem Stadionu Narodowego. Funkcję Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego spółki pełni od lutego 2012 r. Robert Wojtaś. Wcześniej przez cztery lata funkcję tę sprawował Rafał Kapler, który w dniu 13 lutego 2012 r. na ręce Minister Sportu i Turystyki złoŝył dymisję z zajmowanego stanowiska. 10

11 2.2. Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej (do 2011 r. Ministerstwo Infrastruktury) Zakres zagadnień i podejmowanych najpierw przez Ministerstwo Infrastruktury, a później Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej zadań w związku z przygotowaniami i organizacja turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 zmieniał się wraz z upływem czasu jaki pozostał do rozpoczęcia turnieju. Podstawowym zadaniem realizowanym przez Ministerstwo Infrastruktury był nadzór i monitoring stanu realizacji i terminów zakończenia inwestycji finansowanych ze środków krajowych i unijnych z zakresu infrastruktury: drogowej, kolejowej, lotniczej, dworcowej oraz transportu miejskiego, związanych z obsługą transportową turnieju, które były ujęte w Master Planie PL.2012 Sp. z o.o. oraz monitoring stanu realizacji gwarancji rządowych udzielonych UEFA. Na początku 2012 r. głównym celem działań Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej związanym z organizacją EURO 2012 stało się zapewnienie sprawnego i bezpiecznego transportu dla kibiców oraz obywateli kraju. W celu centralizacji działań na szczeblu Ministerstwa, decyzją Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej w dniu 8 marca 2012 rozwiązane zostały dwa dotychczas funkcjonujące zespoły: Zespół do spraw Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej EURO 2012 oraz Zespół do spraw przygotowania transportu kolejowego (na terytorium RP) na czas trwania finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 i powołany został jeden Zespół do spraw Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej EURO 2012, którego zadaniem oprócz przygotowania resortu do EURO 2012 miała być współpraca i koordynacja działań juŝ w trakcie trwania samego turnieju. W oparciu o dokument pn. Zintegrowany Plan Organizacji i Zarządzania działaniami organów, inspekcji i słuŝb administracji publicznej podczas finałowego turnieju EURO 2012, Ministerstwo opracowało Plan operacyjny transportu podczas Turnieju EURO 2012, którego integralną częścią były przygotowane na potrzeby MTBiGM następujące krajowe plany operacyjne: 11

12 Plan operacyjny transportu drogowego w kraju realizowany przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, Plan operacyjny transportu kolejowego w kraju realizowany przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Integralną jego częścią są plany operacyjne dla dworców kolejowych i przystanków osobowych wchodzących w obszar węzłów kolejowych: Warszawa, Poznań, Wrocław, Gdańsk i Kraków, Plan operacyjny transportu lotniczego w kraju realizowany przez Urząd Lotnictwa Cywilnego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad W przypadku zadań inwestycyjnych realizowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad zadania do wykonania w zakresie budowy autostrad i dróg ekspresowych do 2012 roku określone zostały w Programie Budowy Dróg Krajowych na lata I chociaŝ przedmiotowy Program nie został opracowany pod kątem UEFA EURO 2012, to jego podstawowe załoŝenia inwestycyjne stanowiły realizację zobowiązania Ministra Transportu i Budownictwa dotyczącego rozbudowy infrastruktury drogowej na EURO 2012 określonego w ofercie złoŝonej UEFA. Ciągi drogowe niezbędne dla zabezpieczenia komunikacji pomiędzy miastami gospodarzami turnieju określone zostały w przedmiotowym Programie jako priorytety inwestycyjne do roku Za takie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad uznała autostrady: A1, A2, A4 oraz drogi ekspresowe: S3, S5, S7, S8, S17, S19 oraz S69. Priorytety inwestycyjne zawierały 16 zadań inwestycyjnych dotyczących autostrad o długości 872,8 km i 41 zadań inwestycyjnych związanych z drogami ekspresowymi o długości 3 347,5 km. Do niezbędnych dla UEFA EURO 2012 zaliczono takŝe projekty realizowane w systemie koncesyjnym dotyczące odcinków autostrad: A1 Gdańsk Nowe Marzy, Stryków Pyrzowice i A2 Świecko Nowy Tomyśl, Stryków Konotopa. 12

13 Grupa PKP W dniu 15 czerwca 2007 r. Uchwałą Zarządu PKP S.A. powołany został Komitet Sterujący dla koordynacji i nadzoru realizacji działań Spółek Grupy PKP związanych z przygotowaniami do obsługi UEFA EURO 2012 w zakresie: modernizacji i rozwoju infrastruktury kolejowej; wdroŝenia i realizacji programu rewitalizacji dworców kolejowych; wdroŝenia i realizacji programu inwestycji taborowych. Podstawowymi załoŝeniami modernizacji było dostosowanie moŝliwości eksploatacyjnych linii do prędkości 160 km/h, zwiększenie przepustowości i skrócenie czasu podróŝy. Zakres modernizacji zakładał wymianę nawierzchni torowej, sieci trakcyjnej, urządzeń sterowania ruchem kolejowym, likwidację przejazdów kolejowo-drogowych w poziomie szyn i budowę wiaduktów drogowych. Ze zgłoszonych przez PKP PLK S.A. zadań w uzgodnieniu z UEFA wybranych zostało sześć uznanych za kluczowe dla organizacji UEFA EURO NaleŜały do nich cztery linie kolejowe: Warszawa Łódź, Warszawa Gdynia, Warszawa port lotniczy na Okęciu i Kraków Port lotniczy w Balicach oraz dwa przystanki kolejowe: Warszawa Stadion i Wrocław Stadion Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze Z punktu widzenia przygotowań portów lotniczych do Euro 2012 podstawowym zadaniem było zapewnienie niezbędnej przepustowości terminali pasaŝerskich poprzez prawidłowe określenie wielkości spodziewanego ruchu - zarówno niepowiązanego z Euro 2012, jak i ruchu dodatkowego, wygenerowanego przez konieczność obsługi transportowej Mistrzostw Europy. Miasta gospodarze turnieju obsługiwane były przez następujące lotniska: Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie, Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, Port Lotniczy Poznań-Ławica im. Henryka Wieniawskiego oraz Port Lotniczy Wrocław im. Mikołaja Kopernika. Rolę lotnisk wspomagających pełniły analogicznie Port Lotniczy Łódź, Port Lotniczy Bydgoszcz, Port Lotniczy Zielona Góra/Babimost, Port Lotniczy Katowice Pyrzowice. Funkcję lotniska wspomagającego pełnił równieŝ Międzynarodowy Port Lotniczy 13

14 im. Jana Pawła II Kraków-Balice. Lotniska wspomagające dla lotnisk głównych turnieju słuŝyć miały przede wszystkim jako miejsca postojowe dla przylatujących samolotów oraz pomocniczo przy obsłudze ruchu pasaŝerskiego czy realizacji planu awaryjnego. W związku z gwarancjami udzielonymi przez Rząd RP konieczna była zmiana ustawy o przygotowaniu finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 i dodanie artykułu stanowiącego, iŝ w portach lotniczych: Warszawa, Gdańsk, Poznań Ławica, Wrocław Strachowice, Katowice Pyrzowice, Kraków Balice, w okresie od dnia 1 czerwca do 4 lipca 2012 r. nie będą miały zastosowania ograniczenia w zakresie operacji lotniczych obejmujących starty i lądowania w porze dziennej i nocnej wynikające z wymagań w zakresie ochrony środowiska. Podpisane przez operatorów lotniskowych z UEFA umowy lotniskowe zapewniały bowiem dwie sprawy: loty w ciągu 24 godzin na dobę bez przerwy nocnej oraz moŝliwości techniczne lotnisk gwarantujące trzydzieści operacji lotniczych na godzinę Ministerstwo Spraw Wewnętrznych 16 stycznia 2008 r. w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji powołany został jako organ pomocniczy Ministra - Zespół ds. koordynacji działań słuŝb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji w związku z organizacją Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej EURO W ramach tego zespołu powołano 4 grupy robocze do spraw: wykorzystania środków pomocowych, naukowo-badawczych, systemu łączności, prawno - legislacyjnych oraz podjęto prace nad przygotowaniem szczegółowej strategii zapewnienia bezpieczeństwa EURO 2012 zgodnie z podpisaną 23 czerwca 2005 r. Gwarancją nr 10 wobec UEFA, w której MSWiA zobowiązało się do podjęcia wszelkich niezbędnych środków w celu zagwarantowania bezpieczeństwa i ochrony uczestników Mistrzostw na terenie Polski jako kraju gospodarza oraz do wypełnienia zobowiązań przypisanych resortowi w Dokumentacji Zgłoszeniowej Polski i Ukrainy do Turnieju Finałowego EURO Zespoły koordynujące działania związane z organizacją EURO 2012 w obrębie poszczególnych słuŝb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji powstały równieŝ na poziomie komend głównych: Policji, StraŜy Granicznej i Państwowej StraŜy PoŜarnej oraz Biura Ochrony Rządu. 14

15 Zadania Zespołu ds. koordynacji działań słuŝb podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji wpisały się w działalność powołanego Zarządzeniem Nr 33 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 maja 2010 r. Komitetu ds. Bezpieczeństwa Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 koordynującego działania wszystkich podmiotów zaangaŝowanych w przygotowania do zapewnienia bezpieczeństwa Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO Mottem przyświecającym pracom komitetu było hasło Have fun feel safe (Baw się dobrze czuj bezpiecznie). Komitet przyjął Zintegrowaną Koncepcję Bezpieczeństwa definiującą cele oraz zakres działania, mechanizmy konsultacji, kontroli oraz strukturę podejmowania decyzji w celu zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa podczas turnieju. Dokument ten stworzony na podstawie wytycznych UEFA zawierał określone wymagania wynikające z dotychczasowych doświadczeń gospodarzy kolejnych finałów mistrzostw Europy w piłce noŝnej. ZałoŜenia Zintegrowanej Koncepcji Bezpieczeństwa realizowane były poprzez Program Bezpieczeństwa podzielony na piętnaście obszarów tematycznych, dla kaŝdego z których zidentyfikowane zostały podmioty wiodące oraz podmioty uczestniczące w procesie przygotowań Ministerstwo Zdrowia Obszar opieki medycznej i ratownictwa obejmował: zabezpieczenie medyczne i ratownicze miejsc oficjalnych turnieju EURO 2012; ratownictwo medyczne, zabezpieczenie ratownicze dróg dojazdowych do miast gospodarzy turnieju; lecznictwo zamknięte (baza szpitalna); lecznictwo otwarte (podstawowa opieka zdrowotna w miastach - gospodarzach); bezpieczeństwo sanitarno epidemiologiczne; procedury postępowania na wypadek zdarzenia masowego i zdarzeń kryzysowych; system informacji medycznej dla kibiców; system informacji dla świadczeniodawców o rozliczeniach udzielonych świadczeń zdrowotnych obcokrajowcom. 15

16 W kwestię zabezpieczenia medycznego turnieju zaangaŝowanych było wiele podmiotów. Ministerstwo Zdrowia powołało Zespół do spraw koordynacji przygotowań do turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012, do którego zadań naleŝała koordynacja przygotowań turnieju w zakresie działań ministra właściwego do spraw zdrowia oraz współpraca w tym zakresie z Koordynatorem Krajowym ds. opieki Medycznej i Ratownictwa PL.2012 Sp. z o.o. Obszar działań obejmował wszelkie zagadnienia związane z opieką medyczną, ratownictwem medycznym oraz zarządzaniem kryzysowym i obroną cywilna w zakresie działań medycznych i ratowniczych, jak równieŝ współpracę w tym zakresie z Ukrainą. Przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia weszli równieŝ w skład Komitetu Medycznego UEFA EURO 2012 w ramach którego funkcjonowały zespoły robocze: ds. zabezpieczenia medycznego stadionów, ds. bezpieczeństwa medycznego i ratowniczego lotnisk, ds. wsparcia programu kontroli antydopingowej UEFA oraz ds. bezpieczeństwa sanitarno epidemiologicznego. Prace Komitetu dotyczyły takich zagadnień jak: zabezpieczenie medyczne stref kibica, zabezpieczenie medyczne i ratownicze stadionów, zabezpieczenie medyczne i ratownicze lotnisk, wolontariat medyczny, lecznictwo zamknięte oraz lecznictwo otwarte. Szereg działań w zakresie przygotowania do organizacji turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 realizowała Państwowa Inspekcja Sanitarna. Zarządzeniem Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 1 lutego 2010 r. powołany został Zespół ds. Organizacji i Zabezpieczenia Sanitarno Epidemiologicznego turnieju UEFA EURO W wyniku realizowanych przez ten Zespół zadań zostały opracowane wytyczne do zabezpieczenia sanitarno epidemiologicznego turnieju Rola pozostałych ministerstw w procesie przygotowania i organizacji turnieju Wypełnienie szczegółowych gwarancji jakich Polska udzieliła UEFA w związku z organizacją UEFA EURO 2012 wymagało dodatkowych działań równieŝ ze strony innych ministerstw. W imieniu Rządu RP Minister Finansów udzielił gwarancji zawierających zobowiązanie do wprowadzenia określonych zwolnień podatkowych, jak równieŝ podjęcia określonych działań w zakresie prawa celnego i dewizowego. Minister zwolnił z ceł i podatków przepływ 16

17 towarów związanych z organizacją i przebiegiem EURO 2012 oraz samą UEFA z podatku dochodowego i wszelkich innych podatków. Minister Kultury zobowiązał się do ochrony znaków towarowych i innych praw własności intelektualnej określonych przez UEFA. Rolą Ministra Rozwoju Regionalnego w procesie krajowych przygotowań do EURO 2012 było wsparcie procesu przygotowań projektów przewidzianych do realizacji w ramach programów operacyjnych na lata oraz waŝnych dla organizacji turnieju EURO 2012 w taki sposób, aby uzyskały one dofinansowanie ze środków unijnych, a ich przygotowanie i realizacja przebiegały w sposób sprawny i terminowy. Projektami EURO 2012 pozostającymi w obszarze kompetencji Ministra Rozwoju Regionalnego były projekty współfinansowane ze środków unijnych znajdujące się na liście stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 grudnia 2009 r. w sprawie wykazu przedsięwzięć EURO

18 3. Miasta gospodarze UEFA- EURO 2012 Przyznając Polsce i Ukrainie prawo organizacji Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Komitet Wykonawczy UEFA określił wstępnie, Ŝe turniej przeprowadzony zostanie w 6-8 miastach bez uwzględniania reguły proporcji między krajami. Analizując sytuację na Ukrainie, gdzie jedynie Kijów spełniał początkowo wymagania UEFA, oczekiwano, Ŝe w Polsce więcej niŝ cztery miasta będą mogły ubiegać się o status miasta gospodarza turnieju. 13 kwietnia 2009 r. Komitet Wykonawczy UEFA zdecydował jednak o równym podziale pomiędzy krajami gospodarzami i ogłosił, iŝ polskimi miastami, w których rozegrane zostaną mecze UEFA EURO 2012 będą Warszawa, Gdańsk, Poznań i Wrocław. Liczące na nominację Chorzów i Kraków zostały tylko miastami rezerwowymi. JeŜeli chodzi o Ukrainę, Europejska Unia Piłkarska przyjęła Ŝe turniej odbędzie się w Kijowie, a pozostałe trzy miasta: Charków, Donieck i Lwów otrzymały czas do 30 listopada 2009 r. na spełnienie warunków infrastrukturalnych postawionych przez UEFA. W podpisanych z UEFA umowach prezydenci miast gospodarzy turnieju zobowiązali się do opracowania i wdroŝenia koncepcji zarządzania i transportu publicznego na potrzeby EURO 2012 i realizacji projektów infrastrukturalnych kluczowych dla prawidłowego przeprowadzenia turnieju w ich miastach. Prezydenci miast przyznali UEFA pierwszeństwo w zakupie powierzchni reklamowych potrzebnych do promocji turnieju przez UEFA oraz jej partnerów. Zobowiązali się równieŝ do wyznaczenia terenów i przygotowania oficjalnych stref kibica. W miastach gospodarzach turnieju powstały miejskie biura ds. EURO 2012 oraz spółki celowe realizujące regionalne programy przygotowawcze Inwestycje stadionowe Inwestycją stadionową realizowaną w całości przez Skarb Państwa była tylko budowa Stadionu Narodowego w Warszawie. Pozostałe stadiony w Gdańsku, Poznaniu i Wrocławiu są stadionami miejskimi, a Skarb Państwa jedynie częściowo partycypował w kosztach ich modernizacji. 18

19 Zadania związane z przygotowaniem i wykonaniem stadionu w Gdańsku realizowało Biuro Inwestycji Euro Gdańsk 2012 Spółka z o.o. (BIEG 2012) Przetarg na budowę obiektu zlokalizowanego w dzielnicy Letnica wygrało konsorcjum Hydrobudowa Polska S.A. Umowa podpisana została 10 kwietnia 2009 r. W skład podmiotów realizujących przedsięwzięcie wchodziły równieŝ: Alpine Bau Deutschland AG Berlin, Hydrobudowa 9, Alpine Bau GmbH Austria oraz Alpine Construction Polska sp. z o.o. Stadion w Gdańsku jako pierwszy uzyskał sponsora tytularnego podpisując w maju 2010 roku umowę z Polską Grupą Energetyczną (PGE Arena Gdańsk). Euro Poznań 2012 Spółka z o.o. realizowała zadania związane z rozbudową i modernizacją Stadionu Miejskiego w Poznaniu. Przetarg na modernizację stadionu przy ul. Bułgarskiej rozstrzygnięty 17 października 2008 r. wygrało konsorcjum siedmiu firm: Hydrobudowa S.A., PGB S.A., AK BUD Kurant, Alpine Construction Polska, Alpine Bau Deutschland oraz Alpine Bau GmbH Austria. Za zadania związane z budową Stadionu Miejskiego we Wrocławiu i wyborem operatora stadionu odpowiadała spółka z o.o. Wrocław Inwestycję realizowało pierwotnie konsorcjum Mostostal Warszawa S.A. i J&P Avax. JednakŜe z uwagi na opóźnienia w postępie prac zdecydowano o wypowiedzeniu umowy wykonawcy. Umowę na kontynuowanie budowy stadionu podpisano 16 stycznia 2010 r. z niemiecką firmą Max Boegl, a nowy wykonawca zobowiązał się zakończyć inwestycję w terminie do 30 czerwca 2011 r. W przypadku głównej areny w naszym kraju zdecydowano, Ŝe Stadion Narodowy powstanie w niecce byłego Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie. Za realizację inwestycji odpowiadała spółka celowa Skarbu Państwa Narodowe Centrum Sportu. Wykonawcą stadionu zostało konsorcjum składające się z firm: Alpine Bau Deutschland AG, Alpine Bau GmbH, Alpine Construction Polska sp. z o.o., Hydrobudowa Polska S.A. i PBG S.A. 19

20 4. Unia Europejskich Związków Piłkarskich jako główny organizator EURO 2012 Głównym organizatorem EURO 2012 była UEFA będąca teŝ właścicielem i dysponentem praw marketingowych, komercyjnych i medialnych do tej imprezy. Po jej stronie pozostawały kwestie związane z organizacją meczów, sprawy turniejowe, regulaminowe i piłkarskie. UEFA zobowiązała narodowe federacje piłkarskie Polski i Ukrainy do powołania specjalnych struktur współodpowiedzialnych za przygotowanie strony organizacyjnej i logistycznej turnieju finałowego. I Tak Polski Związek Piłki NoŜnej i Federacja Futbolu Ukrainy utworzyły odpowiednio spółki: EURO 2012 Polska i EURO 2012 Ukraina, które pełniły odtąd rolę Lokalnych Komitetów Organizacyjnych odpowiedzialnych m.in. za współpracę z miastami gospodarzami turnieju, przygotowanie centrów pobytowych dla druŝyn, nabór stewardów i wolontariuszy, operacyjne zarządzanie obiektami stadionowymi, zapewnienie zakwaterowania dla potrzeb UEFA oraz funkcjonowanie transportu turniejowego. Do ich obowiązków naleŝało równieŝ zapewnienie bezpieczeństwa zarówno na stadionach w trakcie rozgrywania meczów, jak i w innych głównych miejscach oficjalnych wydarzeń mistrzostw. Jedynym udziałowcem spółki EURO 2012 Polska jest Polski Związek Piłki NoŜnej, którego Zarząd pełnił od początku rolę Walnego Zgromadzenia Spółki. 20

21 5. Zestawienie kosztów poniesionych przez Polskę w związku z przygotowaniami do organizacji turnieju UEFA EURO 2012 Według zestawienia opracowanego przez spółkę PL.2012 na przygotowania do turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Polska wydała w sumie 94 miliardy złotych, na co złoŝyły się następujące koszty: Koszt budowy stadionów na EURO zł Warszawa budowa Stadionu Narodowego 1914,63 mln zł Wrocław budowa Stadionu Miejskiego 901,25 mln zł Gdańsk budowa stadionu PGE Arena 862,3 mln zł Poznań rozbudowa Stadionu Miejskiego 675,56 mln zł Wartość inwestycji infrastrukturalnych w miastach gospodarzach Euro zł Warszawa Wrocław Gdańsk Poznań Drogi 1344,08 mln zł Drogi 1051,16 mln zł (326,82 mln zł*) Drogi 566,94 mln zł Drogi 365,87 mln zł (50,885 mln zł*) Inne projekty 526,24 mln zł (483,24 mln zł*) Transport publiczny 748,14 mln zł Inteligentny transportu 71,25 mln zł Inne projekty 417,75 mln zł system Transport publiczny 648,4 mln zł (351 mln zł*) Zintegrowany system zarządzania ruchem 97,28 mln zł Inne projekty 418,76 mln zł * projekty, których realizacja nie została zakończona do UEFA EURO 2012 Transport publiczny 954,62 mln zł (369,6 mln zł*) Zintegrowany system zarządzania ruchem 13,67 mln zł* Inne projekty 527,95 mln zł 21

22 Koszt budowy autostrad i dróg ekspresowych (1097,3 km) zł Autostrada A1 421,8 km (315 km*) ,24 mln zł (17 006,85 mln zł*) Autostrada A2 196,9 km ,53 mln Autostrada A4 297,4 km (223,4 km*) ,27 mln zł (13 015,29 mln zł*) Autostrada A8 35,5 km 4110,4 mln zł Droga ekspresowa S2 20 km* 4298,32 mln zł* Droga ekspresowa S7 18 km 1582,01 mln zł Droga ekspresowa S11 27 km 1054,69 mln zł Droga ekspresowa S5 70,3 km (29,3 km*) 2730,59 mln zł (1305,59 mln zł*) Droga ekspresowa S8 22,15 km (11,75*) 3316,86 mln zł (475,34 mln zł*) * projekty, których realizacja nie została zakończona do rozpoczęcia UEFA EURO 2012 Wartość inwestycji w transport kolejowy zł Linie kolejowe: 8, E20, E30, E59, E ,66 mln zł (6098,03 mln zł*) Rozbudowa elementów Warszawskiego Węzła Kolejowego 309,13 mln zł Przebudowa Dworca Warszawa Wschodnia 49,15 mln zł Remont Dworca Warszawa Centralna 47,49 mln Budowa Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego i Dworca Poznań Główny 620 mln zł* Odtworzenie Zabytkowego Dworca Wrocław Główny 293,5 mln zł * projekty, których realizacja nie została zakończona do UEFA EURO

23 Wartość inwestycji związanych z bezpieczeństwem zł Policyjne Centrum Dowodzenia Operacją w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie 20,31 mln zł Wartość inwestycji w transport lotniczy zł Rozwój infrastruktury Polskiej Agencji śeglugi Powietrznej 191,48 mln zł Rozbudowa Portu Lotniczego Gdańsk 313,19 mln zł Rozbudowa Portu Lotniczego Poznań Ławica 208,89 mln zł Rozbudowa Portu Lotniczego Wrocław 448,35 mln zł Rozbudowa Międzynarodowego Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie 160,8 mln zł 23

24 6. Ocena przygotowania i przeprowadzenia w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Dokonując oceny przygotowania i przeprowadzenia w Polsce turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 Zespół SLD ds. monitorowania EURO 2012 przyjął trzystopniową skalę, wystawiając podmiotom zaangaŝowanym w proces przygotowań i organizacji turnieju finałowego oceny: pozytywną, zadowalającą lub negatywną. - OCENA POZYTYWNA MIASTA GOSPODARZE Za wszechstronne przygotowanie do turnieju UEFA EURO 2012 i za całokształt operacji związanych ze sprawnym jego przeprowadzeniem, Zespół SLD pozytywnie ocenia kaŝde z czterech miast -gospodarzy, w których rozgrywane były mecze turniejowe. Ogromnym sukcesem zakończył się projekt organizacji w kaŝdym z miast oficjalnych stref kibica, pozwalających kibicom i mieszkańcom miast w jednym miejscu i w bezpieczny sposób wspólnie świętować i przeŝywać turniejowe emocje. Polska pobiła rekord w historii europejskich mistrzostw piłkarskich pod względem ilości osób bawiących się w strefach kibica, których liczba przekroczyła 3 miliony. Według informacji spółki PL.2012 rekord frekwencji w strefach odnotowany został 16 czerwca w dniu rozgrywanego we Wrocławiu meczu Polska Czechy. We wszystkich oficjalnych strefach kibica bawiło się wówczas prawie 400 tysięcy osób. W ciągu całego turnieju najwięcej kibiców odwiedziło warszawską strefę kibica zlokalizowaną na Placu Defilad ponad 1,3 mln. W Gdańsku (Plac Zebrań Ludowych) piłkarzy dopingowało ponad 330 tysięcy osób, w Poznaniu (Plac Wolności) 700 tysięcy, we Wrocławiu (Rynek) ponad 600 tysięcy, a w Krakowie 130 tysięcy widzów. Mistrzostwa UEFA EURO 2012 były duŝym sprawdzianem dla transportu miejskiego. Miastom gospodarzom udało się go zdać pozytywnie, bo tak właśnie komunikację miejską oceniło 80% ankietowanych przez PBS kibiców zagranicznych, którzy odwiedzili gospodarzy turnieju. Agencja informacyjna PRESS-SERVICE Monitoring Mediów zbadała wizerunkowy zysk miast - gospodarzy osiągnięty dzięki organizacji UEFA EURO Z analizy jej raportu wynika, Ŝe na temat czterech miast-gospodarzy w kontekście turnieju EURO opublikowano 24

25 w ogólnopolskich mediach ponad 82 tys. informacji. Na temat Warszawy pojawiło się łącznie publikacji, których ekwiwalent reklamowy osiągnął wartość blisko 216 mln zł. Na drugim miejscu pod względem liczby informacji znalazł się Poznań z materiałami, których ekwiwalent reklamowy wyniósł blisko 85 mln złotych. Gdańsk uzyskał informacji, a Wrocław W przypadku obu miast ekwiwalent reklamowy sięgnął prawie 100 mln zł. PRESS-SERVICE Monitoring Mediów obliczył równieŝ wartość publikacji na temat Poznania i Wrocławia w mediach zagranicznych. I tak w Czechach, Grecji, Niemczech i Rosji w prasie i internecie opublikowano 367 informacji na temat Wrocławia, a same materiały prasowe osiągnęły wartość reklamową na poziomie przeszło 11,5 mln zł. O Poznaniu ukazało się 277 publikacji w prasie chorwackiej, francuskiej, hiszpańskiej, irlandzkiej, niemieckiej i włoskiej, co przełoŝyło się na ponad 13 mln zł ekwiwalentu reklamowego. Te dane potwierdzają tylko fakt, Ŝe miasta gospodarze turnieju w sposób optymalny wykorzystały szansę jaką dały im mistrzostwa. WOLONTARIUSZE W ramach oficjalnego wolontariatu UEFA podczas turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO 2012 pracowało około osób, bez zaangaŝowania których nie udałoby się przeprowadzić imprezy takiej rangi. Odegrali oni ogromną rolę w budowaniu pozytywnego wizerunku całego turnieju. Za projekt dotyczący wolontariatu Miejsc Oficjalnych UEFA odpowiadała spółka EURO 2012 Polska, a do programu w trybie aplikacji wysyłanych do UEFA - zgłosiło się prawie 24 tysiące osób z ponad 140 krajów. Rozpiętość wieku wolontariuszy obejmowała przedział od 18 do 80 lat. Zgodnie z przyjętymi załoŝeniami wolontariusze musieli mieć ukończone 18 lat, być dyspozycyjni i znać język angielski w stopniu komunikatywnym. Oprócz wolontariatu UEFA funkcjonował wolontariat miejski działający w punktach waŝnych dla miast gospodarzy, którego organizacją zajmowały się miasta gospodarze we współpracy ze spółką PL

26 CENTRA POBYTOWE Na zdecydowanie pozytywną ocenę zasługują centra pobytowe i ośrodki treningowe wybrane przez narodowe federacje piłkarskie krajów uczestniczących w turnieju finałowym Mistrzostw Europy w Piłce NoŜnej UEFA EURO A naleŝy się ona za światową jakość baz treningowych i miejsc noclegowych, jak równieŝ za gościnność i przyjazną atmosferę budującą pozytywny wizerunek miejsca i turnieju oraz za zaangaŝowanie społeczności lokalnych. W Polsce swoje bazy pobytowe zdecydowało się wybrać 13 z 16 reprezentacji narodowych i juŝ sam ten fakt świadczy o doskonałej ofercie przygotowanej przez nasz kraj. Projektem kierowała - na zlecenie UEFA - spółka EURO 2012 Polska, która w okresie od lipca do września 2009 r. dokonała przeglądu zgłoszonych centrów. Na początku 2008 roku zgłosiło się 160 potencjalnych kandydatów i inwestorów. W wyniku trzysegmentowej selekcji, w październiku 2010 roku ogłoszono ostateczną listę 21 rekomendowanych centrów pobytowych w Polsce spośród których poszczególne reprezentacje wybrały swoje centra pobytowe w następujących miastach: Anglia Kraków - Hotel Stary, stadion Hutnika Kraków; Chorwacja Warka - Hotel Sielanka, baza treningowa Sielanka; Czechy Wrocław - Hotel Monopol, Stadion Miejski przy ul. Oporowskiej; Dania Kołobrzeg - Hotel Marine, Stadion Miejski; Grecja Jachranka - Hotel Warszawianka, Stadion Miejski Legionowo Hiszpania Gniewino - Hotel Mistral Sport, Stadion Miejski; Holandia Kraków - Hotel Sheraton, stadion Wisły Kraków; Irlandia Sopot - Hotel Sheraton, Stadion Miejski Gdynia; Niemcy Gdańsk - Hotel Dwór Oliwski, Miejski Ośrodek Sportowy Gdańsk; Polska Warszawa - Hotel Hyatt, stadion Polonii Warszawa; Portugalia Opalenica - Hotel Remes Sport&Spa, Stadion Miejski; Rosja Warszawa - Hotel Bristol, Stadion Miejski Sulejówek; Włochy Wieliczka - Turówka Hotel&Spa, Stadion Cracovii Kraków 26

27 Pierwszy raz w historii mistrzostw Europy w piłce noŝnej zdarzyła się teŝ sytuacja, Ŝe centrum pobytowe dla sędziów turnieju nie znajdowało się w mieście będącym areną finału mistrzostw (w przypadku UEFA EURO 2012 był nim Kijów), a właśnie w Warszawie w Hotelu Hilton. PRZEDSIĘBIORSTWO PORTY LOTNICZE I URZĄD LOTNICTWA CYWILNEGO Uzasadnieniem oceny pozytywnej jest fakt, iŝ wszystkie inwestycje lotniskowe zostały zakończone terminowo, a porty lotnicze w miastach gospodarzach turnieju poradziły sobie z natęŝeniem ruchu i obsługą kibiców. W większości portów lotniczych inwestycje przygotowujące je do obsługi stale rosnącego ruchu lotniczego i plany ich rozbudowy w zakresie terminali zainicjowane zostały bowiem jeszcze przed rozpoczęciem przygotowań do EURO 2012, a porty lotnicze połoŝone w miastach gospodarzach turnieju tak zmodyfikowały swoje plany, by kluczowe dla turnieju inwestycje zakończyły się w 2011 r. Opublikowane przez PAP dane statystyczne obrazują skalę operacji lotniskowych przeprowadzonych przez polskie porty lotnicze podczas trwania turnieju. I tak Lotnisko im. Fryderyka Chopina obsłuŝyło w czerwcu 1 mln. 77 tys. pasaŝerów. Jest to wynik o 17,2 proc. lepszy w porównaniu do czerwca 2011 r. i o 5,8 proc. lepszy od dotychczasowego rekordu miesięcznego z lipca 2008 r. (1 mln 18 tys. pasaŝerów). Liczba operacji lotniczych przeprowadzonych na warszawskim lotnisku wyniosła w czerwcu ponad 14,5 tys. (7 277 przylotów, 7265 odlotów). Najbardziej obciąŝonym dniem był 28 czerwca, kiedy na lotnisku przeprowadzono 630 operacji startów i lądowań (kolejny rekord w historii portu). Rekordowa równieŝ była liczba samolotów parkujących jednocześnie na płytach postojowych - było ich 95. Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy obsłuŝył w czerwcu 348,9 tys. pasaŝerów, czyli o 45,6 proc. więcej niŝ w czerwcu ubiegłego roku. Jeszcze nigdy Ŝadne polskie lotnisko regionalne nie obsłuŝyło w ciągu miesiąca tak duŝej liczby pasaŝerów. Rekordowym dniem okazał się 22 czerwca - w tym dniu w Gdańsku odbył się ćwierćfinałowy mecz Niemcy- Grecja. Padł wtedy rekord liczby wykonanych operacji w porcie. W ciągu doby było ich 280, co oznacza, Ŝe średnio co 5 minut w Gdańsku lądował lub startował samolot, a w jednym momencie na płytach postojowych zaparkowane były 62 maszyny. W sumie, w ciągu 20 dni turnieju na gdańskim lotnisku wykonano około 3370 operacji. 27