GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie

Transkrypt

1 GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, czerwiec 215 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w I kwartale 215 roku Ruch graniczny W I kwartale 215 r. szacunkowa liczba przekroczeń granicy Polski wyniosła 57, mln, z tego 34,6 mln dotyczyło cudzoziemców (6,6% ogółem) oraz 22,4 mln Polaków (39,4%). Około 77,8% ogółu przekroczeń dotyczyło granicy lądowej Polski z krajami Unii Europejskiej, 12,8% zewnętrznej granicy lądowej UE, 8,9% granicy powietrznej i,5% morskiej. Najwięcej osób przekraczało lądową granicę Polski na odcinku z Niemcami (45,8% ogółu przekroczeń lądowej granicy Polski w I kwartale 215 r.), następnie granicę z Czechami (25,6%), Słowacją (11,5%), Ukrainą (8,2%), Białorusią (3,2%), Litwą (2,9%) i Rosją (2,6%). Wykres 1. Ruch graniczny osób w I kwartale 215 r. Granica: z: Rosją z: Białorusią z: Ukrainą z: Litwą z: Słowacją z: Czechami z: Niemcami morska powietrzna Zmiana do I kwartału 214 r. w % -3,8 +1,8 Cudzoziemcy -13,1-11,9 Polacy +13,4 +7,9-2,9-8,9-3,6-9,8 +3,8 +2,7 +9,2 +4,3 +21,7 +9,3 +19,3 +16,1 mln Liczba odpraw na zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej na terenie Polski w I kwartale 215 r., według danych Komendy Głównej Straży Granicznej, była o 14,4%

2 mniejsza w porównaniu z poprzednim kwartałem i o,1% mniejsza niż w analogicznym okresie 214 r. Cudzoziemców odprawiono o 17,6% mniej niż w IV kwartale 214 r. i o,5% mniej niż przed rokiem, natomiast Polaków odpowiednio o,9% więcej i o 1,5% więcej. W I kwartale 215 roku na granicy z Ukrainą liczba odpraw cudzoziemców była o 13,4% większa niż przed rokiem, natomiast na granicy z Białorusią odnotowano spadek o 13,1%, a na granicy z Rosją spadek o 3,8%. W przypadku Polaków, w porównaniu z I kwartałem 214 r., wzrost liczby odpraw miał miejsce na granicy z Ukrainą o 7,9% oraz z Rosją o 1,8%, natomiast spadek ruchu wystąpił na granicy z Białorusią o 11,9%. Wśród cudzoziemców przekraczających poszczególne odcinki lądowej granicy Polski dominowali obywatele kraju sąsiadującego i tak na przykład na granicy z Ukrainą 98,1% stanowili obywatele Ukrainy, na granicy z Rosją 95,4% to obywatele Rosji, a na granicy z Białorusią 88,1% to obywatele Białorusi. Wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców (nierezydentów) w I kwartale 215 r. ukształtowała się na poziomie ok. 8,4 mld zł, natomiast wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski 3,6 mld zł. Wydatki cudzoziemców były o 7,5% wyższe niż w analogicznym okresie 214 r., natomiast Polaków niższe o,3%. W stosunku do kwartału poprzedniego wydatki cudzoziemców były również wyższe o 1,5%, a Polaków o 4,3% niższe. Z ogółu wydatków cudzoziemców 65,3% przypadło na osoby przekraczające wewnętrzną granicę lądową Unii Europejskiej na terenie Polski, 22,% zewnętrzną granicę lądową UE, 12,% granicę powietrzną i,7% morską. W przypadku wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski analogiczna struktura kształtowała się następująco: 62,1%, 4,7%, 3,6% i 2,6%. Najwyższe wydatki w Polsce, biorąc pod uwagę lądową granicę, ponieśli cudzoziemcy przekraczający granicę z Niemcami (48,8% ogółu wydatków cudzoziemców przekraczających lądową granicę Polski w I kwartale 215 r.), następnie granicę z Ukrainą (15,8%), Czechami (13,7%), Słowacją (9,2%), Białorusią (7,6%), Litwą (3,1%) i Rosją (1,8%). W przypadku mieszkańców Polski, rozpatrując lądową granicę kraju, najwyższe wydatki ponieśli przekraczający granicę z Niemcami (56,4% ogółu wydatków Polaków przekraczających lądową granicę Polski w I kwartale 215 r.), następnie z Czechami (21,3%), Słowacją (12,4%), Rosją (4,1%), Litwą (3,%), Ukrainą (2,1%) i Białorusią (,8%). ~ 2 ~

3 Wykres 2. Wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w I kwartale 215 r. Granica: z: z: Rosją Rosją z: Białorusią Białorusią z: Ukrainą Ukrainą z: Litwą Litwą z: Słowacją Słowacją z: Czechami Czechami z: Niemcami morska morska powietrzna Zmiana do I kwartału 214 r. w % -41,4-9,9-21,5 Cudzoziemcy -16,3 Polacy +5,1 +6,8 +4,1-4,4 +14,7-5,7 +17, +1,9 +1,5 +2,9 +15, -21,9 +23,2 +,2 mln zł Szacunkowa wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców przekraczających polski odcinek zewnętrznej lądowej granicy Unii Europejskiej w I kwartale 215 r. ukształtowała się na poziomie ok. 1,8 mld zł, natomiast wydatków poniesionych za granicą przez mieszkańców Polski przekraczających ten odcinek granicy 17, mln zł. Wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemców na zewnętrznej granicy UE w I kwartale 215 r. były o 9,3% niższe w porównaniu z analogicznym okresem 214 r. i 27,9% niższe w stosunku do poprzedniego kwartału. Z kolei wydatki poniesione przez mieszkańców Polski za granicą były o 6,2% niższe w stosunku do I kwartału 214 r., i o 11,6% wyższe aniżeli w IV kwartale 214 r. Tabl. 1. Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w I kwartale 215 r. Granica Ruch graniczny a w mln osób Wydatki w mln zł Średnie wydatki b cudzoziemcy Polacy cudzoziemcy Polacy cudzoziemcy Polacy w zł Ogółem... 34,6 22,4 8 4, , lądowa... 32,2 19, , , zewnętrzna UE... 5,8 1, ,8 17, z: Rosją...,6,8 131,9 1, Białorusią... 1,5,2 559,2 18, Ukrainą... 3,8, ,6 51, wewnętrzna UE... 26,4 17, , 2 265, z: Litwą... 1,,5 23,3 72, Słowacją... 3,4 2,6 676, 31, Czechami... 7,5 5,8 1 3,1 519, Niemcami... 14,6 9, , , morska...,1,2 6,8 93, powietrzna... 2,2 2,9 1 4, , a Z Polski i do Polski. b Na jedną osobę podczas jednej podróży. ~ 3 ~

4 Zróżnicowanie wydatków, również pod względem struktury asortymentowej, występowało na poszczególnych odcinkach granicy, zarówno wśród cudzoziemców, jak i Polaków. Związane jest to m.in. ze sposobem podróżowania, celem podróży, długością pobytu, czy też opłacalnością dokonywania zakupów za granicą. Cudzoziemcy przekraczający w I kwartale 215 r. zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski największe wydatki ponieśli na odcinku z Ukrainą około 1 156,6 mln zł, następnie z Białorusią około 559,2 mln zł, a przekraczający odcinek granicy z Rosją około 131,9 mln zł. W odniesieniu do analogicznego okresu 214 r. wydatki cudzoziemców przekraczających granicę lądową z Ukrainą były wyższe o 5,1 %, natomiast przekraczających granicę lądową z Białorusią i Rosją były niższe odpowiednio o 21,5% i 41,4%. Cudzoziemcy, przekraczający omawiane odcinki granicy zewnętrznej, w I kwartale 215 r. na zakup towarów nieżywnościowych przeznaczyli ok. 84% swoich wydatków, na żywność i napoje bezalkoholowe ok. 13%, a na pozostałe wydatki (usługi) ok. 3%. Spośród artykułów nieżywnościowych największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się materiały do budowy, remontu i konserwacji mieszkania lub domu (ok. 24% wydatków na towary nieżywnościowe), sprzęt RTV i AGD (ok. 22%) oraz części i akcesoria do środków transportu (ok. 15%). Mieszkańcy Polski przekraczający w I kwartale 215 r. zewnętrzną lądową granicę UE na terenie Polski największe wydatki ponieśli na odcinku z Rosją (ok. 1 mln zł), następnie z Ukrainą (ok. 51 mln zł) i z Białorusią (ok. 18 mln zł). W odniesieniu do analogicznego okresu 214 r. wydatki Polaków przekraczających granicę lądową z Ukrainą były wyższe o 6,8%, natomiast przekraczających granicę lądową z Białorusią i Rosją były niższe odpowiednio o 16,3% i 9,9%. Na spadek wartości wydatków na granicy z Białorusią i Rosją zapewne wpływ miała sytuacja międzynarodowa oraz spadek kursu walut tych państw. Polacy, przekraczający omawiane odcinki granicy zewnętrznej w I kwartale 215 r., większość (ok. 65%) wydatkowanych za granicą środków przeznaczyli na zakup towarów nieżywnościowych, głównie na zakup paliwa. Znaczny udział w strukturze wydatków mieszkańców Polski przekraczających granicę zewnętrzną miały pozostałe wydatki (usługi) ok. 8%, natomiast żywność i napoje bezalkoholowe ok. 5%. Wykres 3. Struktura wydatków cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej na terenie Polski w I kwartale 215 r. % Cudzoziemcy Polacy Żywność i napoje bezalkoholowe Napoje alkoholowe Wyroby tytoniowe Towary nieżywnościowe Pozostałe wydatki (usługi) ~ 4 ~

5 Cudzoziemcy przekraczający wewnętrzną granicę UE w I kwartale 215 r. największe wydatki w Polsce ponieśli na towary nieżywnościowe ok. 54%. Na żywność i napoje bezalkoholowe cudzoziemcy przeznaczyli ok. 1% a na pozostałe wydatki (usługi) ok. 21%. Z kolei wśród mieszkańców Polski przekraczających wewnętrzną granicę UE w I kwartale 215 r. znaczący udział w strukturze wydatków poniesionych za granicą miały pozostałe wydatki (usługi) ok. 46%, towary nieżywnościowe ok. 35%. Na żywność i napoje bezalkoholowe Polacy przeznaczyli ok. 14%. Średnie wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemca (nierezydenta) w I kwartale 215 r. ukształtowały się na poziomie 494 zł, natomiast średnie wydatki poniesione za granicą przez mieszkańca Polski wyniosły 324 zł. Zdecydowanie najwyższe średnie wydatki ponieśli nierezydenci przekraczający granicę zarówno morską jak i powietrzną (ponad 2-krotnie wyższe niż w przypadku granicy lądowej). Średnie wydatki cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę lądową UE na terenie Polski były 1,5 razy wyższe niż przekraczających wewnętrzną granicę lądową UE. Również w przypadku Polaków średnie wydatki przekraczających granicę morską i powietrzną były znacznie wyższe (odpowiednio ponad 4- i ponad 3-krotnie) niż przekraczających granicę lądową. Średnie wydatki Polaków przekraczających zewnętrzną granicę lądową UE na terenie Polski były o ok. 8% niższe niż przekraczających wewnętrzną granicę lądową UE. Mały ruch graniczny Mały ruch graniczny znacznie ułatwia regularne przekraczanie zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej przez osoby zamieszkujące strefę przygraniczną w celu pobytu w strefie po drugiej stronie granicy, m.in. ze względów społecznych, kulturalnych, rodzinnych lub ekonomicznych. Umowa o małym ruchu granicznym z Ukrainą weszła w życie 1 lipca 29 r. 1, a z Rosją 27 lipca 212 r. 2 W przypadku granicy polsko-ukraińskiej mały ruch graniczny (MRG) ma większe znaczenie dla obywateli Ukrainy niż Polski, gdyż Polacy mogą podróżować i przebywać na terytorium Ukrainy do 9 dni bez konieczności posiadania wiz. Z kolei wprowadzenie MRG na granicy z obwodem kaliningradzkim jest istotne dla obu stron. Poza tym, strefa małego ruchu granicznego przy granicy z Rosją jest 1 Oświadczenie Rządowe z dnia 2 czerwca 29 r. w sprawie mocy obowiązującej Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 28 roku, oraz Protokołu, podpisanego w Warszawie dnia 22 grudnia 28 roku, między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zmianie Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Kijowie dnia 28 marca 28 roku (DzU z 29 r. nr 13, poz. 859). 2 Oświadczenie Rządowe z dnia 28 czerwca 212 r. w sprawie mocy obowiązującej Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o zasadach małego ruchu granicznego, podpisanej w Moskwie dnia 14 grudnia 211 r. (DzU z 212 r., poz. 815). ~ 5 ~

6 wyjątkowa ze względu na swój obszar, gdyż sięga znacznie dalej niż 3 czy 5 km od granicy. 3 Granica polsko-ukraińska Na granicy polsko-ukraińskiej w ramach małego ruchu granicznego w I kwartale 215 r. odnotowano 2,2 mln odpraw 4, co stanowiło 58,% przekroczeń tego odcinka granicy przez cudzoziemców. W porównaniu z poprzednim kwartałem liczba przekroczeń granicy w ramach MRG była o 11,4% mniejsza, a w stosunku do analogicznego okresu 214 r. o 2,8% większa. Wykres 4. Mały ruch graniczny cudzoziemców na granicy polsko-ukraińskiej 25 tys. osób mln zł III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I kwartały Przekroczenia granicy Wydatki Szacunkowa wartość wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską w ramach MRG w I kwartale 215 r. wyniosła 453,3 mln zł, co stanowiło 39,2% ogółu wydatków cudzoziemców przekraczających granicę polsko-ukraińską. Wydatki te były o 36,9% niższe niż w poprzednim kwartale i o,2% niższe niż w analogicznym okresie 214 roku. Średnie wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemca przekraczającego granicę polsko-ukraińską w ramach MRG w I kwartale 215 r. wyniosły 416 zł (w poprzednim kwartale 582 zł), podczas gdy w I kwartale 214 r. 53 zł. 3 Rozporządzenie nr 1931/26 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 2 grudnia 26 r. ustanawiające przepisy dotyczące małego ruchu granicznego na zewnętrznych granicach lądowych państw członkowskich i zmieniające postanowienia Konwencji z Schengen (Dz.Urz. UE nr L 29 z dnia 3 lutego 27 r.); Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1342/211 z dnia 13 grudnia 211 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (WE) nr 1931/26 w odniesieniu do włączenia obwodu kaliningradzkiego i niektórych powiatów polskich do obszaru uznawanego za strefę przygraniczną (Dz.Urz. UE nr L 347 z dnia 3 grudnia 211 r.). 4 Dane Komendy Głównej Straży Granicznej. ~ 6 ~

7 Granica polsko-rosyjska Na granicy polsko-rosyjskiej w ramach małego ruchu granicznego w I kwartale 215 r. Straż Graniczna odnotowała 27, tys. odpraw cudzoziemców, tj. o 32,8% mniej niż w IV kwartale 214 r. i o 34,7% mniej niż w porównywalnym okresie 214 r. W ramach MRG granicę tę przekroczyło także ok. 732,1 tys. Polaków 5, tj. o 1,3% więcej niż w kwartale poprzednim i o 1,7% mniej niż przed rokiem. Odprawy w ramach MRG stanowiły blisko połowę (47,9%) przekroczeń tego odcinka granicy przez cudzoziemców, natomiast w przypadku Polaków ok. 91,8%. Wykres 5. Mały ruch graniczny na granicy polsko-rosyjskiej Cudzoziemcy Polacy tys. osób 1 mln zł 5 tys. osób 1 mln zł I II III IV I II III IV I kwartały I II III IV I II III IV I kwartały Przekroczenia granicy Wydatki Przekroczenia granicy Wydatki Szacunkowa wartość wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających granicę polsko-rosyjską w ramach MRG w I kwartale 215 r. ukształtowała się na poziomie 62,6 mln zł, co stanowiło 47,5% ogółu wydatków cudzoziemców przekraczających ten odcinek granicy. Wydatki te były o 38,5% niższe niż w poprzednim kwartale i o 4,4% niższe niż w I kwartale 214 roku. Wartość wydatków za granicą poniesionych przez Polaków w ramach MRG wyniosła 92,8 mln zł, co stanowiło 92,4% wydatków Polaków przekraczających odcinek granicy z Rosją. Wydatki te były wyższe o 9,3% w porównaniu z kwartałem poprzednim i o 12,% niższe w odniesieniu do wydatków w I kwartale poprzedniego roku. Średnie wydatki poniesione w Polsce przez cudzoziemca przekraczającego granicę polsko-rosyjską w ramach MRG w I kwartale 215 r. wyniosły 463 zł (w poprzednim kwartale 58 zł), podczas gdy przed rokiem 57 zł. Natomiast średnie wydatki poniesione za 5 Dane szacunkowe GUS. ~ 7 ~

8 granicą przez Polaka przekraczającego tę granicę w ramach MRG wyniosły 254 zł, w poprzednim kwartale 235 zł, a przed rokiem 283 zł. Delimitacja obszaru oddziaływania granicy Badania przeprowadzone w I kwartale 215 r. pokazują, że przekraczający lądową granicę Polski cudzoziemcy, podobnie jak i Polacy, byli najczęściej mieszkańcami miejscowości zlokalizowanych w odległości do 5 km od granicy 66,6% cudzoziemców i 65,6% Polaków, przy czym 48,8% cudzoziemców i 51,% Polaków mieszkało w pasie do 3 km od granicy. Natomiast w odległości powyżej 1 km od granicy zamieszkiwało 23,3% cudzoziemców i 18,6% Polaków przekraczających lądową granicę Polski. Tabl. 2. Struktura cudzoziemców i Polaków przekraczających lądową granicę Polski według odległości od granicy miejsca zamieszkania w I kwartale 215 r. Cudzoziemcy (nierezydenci) Polacy (rezydenci) Granica razem -5 km z tego 51-1 powyżej z tego razem -5 km 1 km powyżej 1 km w odsetkach Ogółem... 1, 66,6 48,8 17,8 1,1 23,3 1, 65,6 51, 14,6 15,9 18,6 zewnętrzna UE... 1, 68,2 5,8 17,4 19,9 11,9 1, 6,1 35,2 24,8 3, 9,9 z: Rosją... 1, 67,8 22,5 45,3 28, 4,2 1, 47,6 19,8 27,8 44,6 7,8 Białorusią... 1, 6,7 46,4 14,3 19,2 2,1 1, 83,9 48,2 35,7 8,9 7,2 Ukrainą... 1, 71,2 56,9 14,2 18,9 1, 1, 71,1 55,2 15,8 14,5 14,4 wewnętrzna UE... 1, 66,3 48,4 17,9 8, 25,7 1, 66, 52,3 13,7 14,7 19,3 z: Litwą... 1, 41,1 9,2 31,9 42, 16,9 1, 81,3 58,9 22,5 1,3 17,4 Słowacją... 1, 59,3 28,5 3,8 14,1 26,6 1, 48,2 29,4 18,8 28,5 23,3 Czechami... 1, 65,5 55,8 9,7 5, 29,5 1, 77,8 59,7 18,1 9,9 12,3 Niemcami... 1, 7,2 52,2 17,9 5,6 24,2 1, 62,5 53,7 8,8 14,7 22,8 Przekraczający lądową granicę Polski cudzoziemcy oraz Polacy najchętniej dokonywali zakupów w odległości do 5 km od granicy 8,9% cudzoziemców i 67,5% Polaków, przy czym 71,4% cudzoziemców i 52,6% Polaków dokonywało zakupów w pasie do 3 km od granicy. Natomiast w odległości powyżej 1 km od granicy zakupów dokonywało 12,1% cudzoziemców i 19,6% Polaków. ~ 8 ~

9 Tabl. 3. Struktura cudzoziemców i Polaków przekraczających lądową granicę Polski według odległości od granicy miejsca dokonania zakupów w I kwartale 215 r. Cudzoziemcy (nierezydenci) Polacy (rezydenci) Granica razem -5 km z tego 51-1 powyżej z tego razem -5 km 1 km powyżej 1 km w odsetkach Ogółem... 1, 8,9 71,4 9,5 7, 12,1 1, 67,5 52,6 14,9 12,9 19,6 zewnętrzna UE... 1, 7,9 54,8 16,1 21,6 7,4 1, 92,7 9,7 2, 2,7 4,6 z: Rosją... 1, 45,6 22,9 22,7 34,1 2,3 1, 98,2 96,5 1,6,8 1, Białorusią... 1, 42,6 16,4 26,2 49,3 8,1 1, 88,4 83,2 5,2 3,4 8,2 Ukrainą... 1, 86,2 75,2 11, 8,6 5,1 1, 85,3 84,1 1,3 5,6 9,1 wewnętrzna UE... 1, 83,1 75, 8, 3,8 13,1 1, 65,5 49,5 16, 13,7 2,8 z: Litwą... 1, 87,7 7,7 16,9 4,5 7,9 1, 36,1,5 35,6 2,1 61,8 Słowacją... 1, 85, 46,4 38,6 8, 6,9 1, 55,2 39,3 15,9 24,4 2,4 Czechami... 1, 86,3 82, 4,4 5,6 8,1 1, 74,4 55,8 18,6 13,6 12, Niemcami... 1, 8,8 79,3 1,6 1,9 17,2 1, 64,5 51,5 13, 11,5 24,1 Zasięg oddziaływania granicy określony na podstawie wyników badań, przy uwzględnieniu odległości od granicy miejsca zamieszkania oraz miejsca dokonania zakupów osób przekraczających granicę, przedstawiono na mapach 1 i 2. Mapa 1. Zasięg oddziaływania granicy na podstawie odległości od granicy miejsca zamieszkania cudzoziemców i Polaków przekraczających granicę Polski w I kwartale 215 r. ~ 9 ~

10 Większość cudzoziemców i Polaków przekraczających lądową granicę Polski mieszkała w pasie do 5 km od granicy: w przypadku zewnętrznej granicy UE na terenie Polski 68,2% cudzoziemców oraz 6,1% Polaków, a w przypadku wewnętrznej granicy UE odpowiednio 66,3% i 66,%. Mapa 2. Zasięg oddziaływania granicy na podstawie odległości od granicy miejsca dokonania zakupów przez cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w I kwartale 215 r. Najwięcej cudzoziemców objętych badaniem dokonywało zakupów w pasie do 5 km od granicy, w przypadku zewnętrznej granicy UE na terenie Polski 7,9% przekraczających, natomiast wewnętrznej granicy UE 83,1%. Z kolei odsetek Polaków dokonujących zakupów w pasie do 5 km od granicy zewnętrznej wyniósł 92,7% przekraczających, natomiast w przypadku granicy wewnętrznej 65,5%. Podsumowanie Z przeprowadzonej analizy wynika, że występuje zróżnicowanie badanych zjawisk na poszczególnych rodzajach i odcinkach granicy. W I kwartale 215 r. ok. 64% ogółu przyjazdów cudzoziemców do Polski związanych było z dokonaniem zakupów. Natomiast wyjazdy zagraniczne mieszkańców Polski dotyczyły w dużej mierze również zakupów ok. 4% oraz wypoczynku, rekreacji, wakacji ok. 36% (z tym, że na zewnętrznej granicy lądowej UE udziały te stanowiły odpowiednio ok. 9% i ok. 2%). Zróżnicowanie rodzaju ponoszonych wydatków wiąże się ze strukturą celów w jakich respondenci wyjeżdżają za granicę. Wśród cudzoziemców wydatki poniesione w Polsce na zakup towarów stanowiły ~ 1 ~

11 77%, a na usługi 23%, natomiast wśród mieszkańców Polski wyniosły one odpowiednio 44% i 56%. Spośród ogółu wydatków cudzoziemców w Polsce zdecydowana większość (ok. 84%) przypadała na mieszkańców krajów sąsiadujących z RP. Najwięcej na zakupy towarów i usług w Polsce wydali mieszkańcy Niemiec (4,9% ogółu wydatków cudzoziemców w Polsce) oraz Ukrainy (16,7%) i Białorusi (7,5%). 6 W przypadku mieszkańców Polski ok. 58% wydatków poniesionych za granicą przypadała na kraje sąsiadujące z Polską, najwięcej na Niemcy (34,% ogółu wydatków Polaków za granicą) oraz Czechy (1,2%) i Słowację (7,5%). 7 Wyniki prowadzonych badań zarówno wśród cudzoziemców (nierezydentów) jak i mieszkańców Polski pokazały, że największa intensywność zjawisk związanych z ruchem na granicy lądowej Polski występowała na obszarach położonych w pasie do 5 km wzdłuż granicy. Świadczy o tym między innymi wysoki odsetek osób przekraczających granicę, które ponosiły wydatki w tym pasie, jak również fakt, że mieszkańcy miejscowości zlokalizowanych na tym obszarze stanowili zdecydowaną większość wśród przekraczających granicę. Charakterystyczne też jest, że w przypadku wewnętrznej granicy UE na terenie Polski, odsetek cudzoziemców mieszkających na obszarze oddalonym powyżej 1 km od granicy był wyższy niż w przypadku granicy zewnętrznej. W przypadku granicy z Rosją, odsetek cudzoziemców dokonujących zakupów w odległości powyżej 1 km od granicy również był stosunkowo wysoki, co związane jest dodatkowo z występowaniem strefy małego ruchu granicznego specyficznej ze względu na zasięg terytorialny. Dla obszarów położonych przy zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski wprowadzenie MRG było ważnym elementem ułatwiającym przekraczanie granicy. Uwagi metodyczne Prezentowaną informację opracowano na podstawie wyników badań Podróże nierezydentów do Polski. Ruch pojazdów i osób na granicy Polski z krajami Unii Europejskiej oraz Uczestnictwo mieszkańców Polski (rezydentów) w podróżach. Metodologia badań została przygotowana przez Główny Urząd Statystyczny, Urząd Statystyczny w Rzeszowie we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim oraz Ministerstwem Sportu i Turystyki. Badania prowadzone od 214 r. wspólnie przez te instytucje są wynikiem integracji kilku badań (w tym Badania obrotu towarów i usług w ruchu granicznym na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski ). Dostarczają informacji na potrzeby statystyki w dziedzinie turystyki, rachunków narodowych i bilansu płatniczego oraz obszarów transgranicznych. 6 Następnie Czech (7,1%), Słowacji (5,6%), Rosji (4,1%) i Litwy (2,5%). 7 Następnie na Rosję (2,9%), Litwę (1,9%), Ukrainę (1,4%) i Białoruś (,5%). ~ 11 ~

12 Badanie podróży cudzoziemców (nierezydentów) do Polski oraz ruchu pojazdów i osób na granicy Polski z krajami Unii Europejskiej prowadzone jest w otoczeniu wybranych przejść granicznych z ruchem osobowym (w tym portów lotniczych i morskich), w dniach wylosowanych w taki sposób, by w kwartale każdy dzień tygodnia wystąpił jeden raz. Badaniem ruchu granicznego objęte są osoby i pojazdy przekraczające granicę Polski z krajami Unii Europejskiej na wybranych drogowych przejściach granicznych. Zliczane są pojazdy (z uwzględnieniem kraju rejestracji) oraz osoby przekraczające granicę w kierunku z Polski i do Polski. Badanie podróży cudzoziemców (nierezydentów) obejmuje wyjeżdżających z Polski przez wewnętrzną i zewnętrzną granicę UE na terenie Polski. Badaniu nie podlegają osoby przebywające w Polsce powyżej 1 roku (z wyjątkiem osób podróżujących w celach edukacyjnych i zdrowotnych). Dane dotyczące wydatków poniesionych przez cudzoziemców (nierezydentów) w Polsce uwzględniają towary zakupione w Polsce w celu odsprzedaży w kraju nierezydenta. Badanie uczestnictwa Polaków (rezydentów) w podróżach prowadzone jest w gospodarstwach domowych, w cyklu kwartalnym (w miesiącu następnym po kwartale), metodą wywiadu bezpośredniego. Badaniu nie podlegają osoby przebywające za granicą powyżej 1 roku (z wyjątkiem osób podróżujących w celach edukacyjnych i zdrowotnych). Prezentowane dane dotyczące wydatków rezydentów poniesionych za granicą obejmują wydatki finansowane tylko ze środków własnych (nie są wliczane wydatki finansowane przez zakład pracy oraz inne osoby i instytucje), uwzględniają towary zakupione za granicą w celu odsprzedaży w Polsce. Dane o ruchu granicznym na zewnętrznej granicy UE na terenie Polski pochodzą z Komendy Głównej Straży Granicznej i obejmują wszystkie przejścia graniczne (drogowe, kolejowe i rzeczne). Do szacowania ruchu granicznego na wewnętrznej granicy UE na terenie Polski oraz ruchu na granicy morskiej wykorzystywane są także wtórnie wyniki innych badań statystyki publicznej ( Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie, Transport morski i przybrzeżny ). Dane o ruchu granicznym dotyczą liczby przekroczeń granicy osoba przekraczająca granicę kilkakrotnie liczona jest tyle razy, ile razy granicę tę przekracza. W niektórych przypadkach sumy składników mogą się różnić od podanych wielkości ogółem ze względu na zaokrąglenia danych. Liczby te są poprawne pod względem merytorycznym. Prezentowane dane mają charakter wstępny. Publikacja Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w 214 r. z rocznymi wynikami badań ukaże się w końcu października br. Opracowanie: Urząd Statystyczny w Rzeszowie Ośrodek Badań Obszarów Transgranicznych i Statystyki Euroregionalnej Tel ~ 12 ~