Kurs socjoterapii i pomocy psychologicznej

Transkrypt

1 Kurs socjoterapii i pomocy psychologicznej W programie kursu zostały wykorzystane najnowsze doświadczenia w zakresie pomocy dzieciom i rodzinom wypracowane przez Stowarzyszenie św. Filipa Nereusza z Rudy Śląskiej, pod kierunkiem Aleksandry Karasowskiej. Są one sukcesywnie opisywane w artykułach zamieszczanych na łamach miesięcznika Remedium, w cyklu Socjoterapia. Metodologia pracy z dzieckiem i rodziną. Większość treści teoretycznych wykorzystywanych podczas kursu zostało przedstawionych w publikacjach: 1. Świetlica jako środowisko terapeutyczne, Wydanie specjalne miesięcznika Remedium, Fundacja ETOH, Warszawa, Karasowska A., Szulirz A. (2010), Metoda projektu w profilaktyce i socjoterapii- założenia teoretyczne. W: Profilaktyka w grupach ryzyka. Działania, część 2., red. M.Deptuła, PARPA MEDIA, Warszawa 3. Karasowska A. (2009a), Profilaktyka na co dzień. Metoda budowania strategii w pracy z dzieckiem i klasą. PARPA MEDIA, Warszawa. 4. Karasowska A. (2009b), Profilaktyka na co dzień. Jak budować porozumienie i współpracę w szkole., PARPA MEDIA, Warszawa. 5. Karasowska A. (2006), Profilaktyka na co dzień. Jak wychowywać i uczyć dzieci z zaburzeniami zachowania., Wyd.Edukacyjne PARPA, Warszawa. Uczestnicy: Kurs jest adresowany do wychowawców placówek wsparcia dziennego i placówek opieki a także innych osób, które pracują z dziećmi i rodzinami, szczególnie w trudnych środowiskach (nauczycieli, pedagogów szkolnych, pracowników socjalnych, kuratorów itp.) Czas trwania kursu: 120 godzin realizowanych podczas 6 zjazdów (każdy po 20 godzin dydaktycznych) odbywających się w weekendy. Warunki zaliczenia kursu Obecność na wszystkich zajęciach (dopuszczalny maksymalnie jeden dzień nieobecności) Napisanie pracy Studium przypadku dziecka według podanego schematu.

2 Program kursu: Rodzina dotknięta problemem alkoholowym, przemocą, ubóstwem. Diagnoza rodziny i planowanie pomocy. (prowadzi Aleksandra Karasowska) Pomaganie dzieciom wychowującym się w trudnych środowiskach wymaga współpracy z ich rodzinami. Nie jest to zadanie łatwe, ponieważ są to rodziny dotknięte wieloma problemami, często zepchnięte na margines społecznego życia, doświadczające braku perspektyw na lepszą przyszłość. Spotykanie się z oporem tych rodzin przed zmianą ich sposobu życia wywołuje rożne postawy osób pomagających- od wycofania w poczuciu bezsilności i skupienia się na ratowaniu samych dzieci aż po próby przejęcia kontroli nad życiem rodziny. Doświadczenia wielu profesjonalistów pracujących w takich środowiskach pokazują, że dążenie do zmiany w tych rodzinach jest drogą, na której trzeba konsekwentnie krok po kroku budować zasoby wewnętrzne rodziny oraz wsparcie środowiskowe. Konieczne jest też umiejętne interweniowanie w momentach szczególnego zagrożenia. Celem warsztatu jest rozwijanie umiejętności diagnozowania sytuacji rodziny, jej problemów, potrzeb i zasobów a także planowania działań interwencyjnych, rozwijających i wspierających. Zostaną też podjęte zagadnienia związane z rolą wychowawców świetlicy w pomaganiu rodzinom. Rodzina jako środowisko wychowawcze: o Rodzina z problemem alkoholowym o Przemoc w rodzinie o Dysfunkcje ról rodzinnych (małżeńskich i rodzicielskich). Diagnoza problemów rodziny, budowanie planu pomocy, rozmowy interwencyjne, motywowanie do skorzystania z pomocy. Rola świetlicy i wychowawców w pomocy rodzinom. Budowanie współpracy wychowawców z rodzicami i wspieranie rodziców w rozwoju kompetencji wychowawczych Dziecko z zaburzeniami zachowania (prowadzi Aleksandra Karasowska) Zaburzenia zachowania często są uwarunkowane niewłaściwym, krzywdzącym oddziaływaniem środowiska w którym wychowuje się dziecko. Doznaje ono zranień (urazów psychicznych), zaburzających jego rozwój i ujawniających się w sztywnych,

3 nieadekwatnych i destrukcyjnych dla samego dziecka oraz jego otoczenia zachowaniach. Celem tego warsztatu jest zapoznanie uczestników z systemowym podejściem do rozwiązywania problemów zaburzeń zachowania dziecka. Zostaną podjęte zagadnienia dotyczące ich uwarunkowań (w szczególności środowiskowych). Uczestnicy pracując na przypadkach z własnej praktyki zobaczą jakie możliwości daje diagnoza funkcjonalna, uwzględniająca procesy zachodzące w relacjach dziecka z otoczeniem a także poznają zasady budowania strategii korygujących dla dziecka z uwzględnieniem jego relacji w środowisku. Sytuacja psychologiczna dziecka wychowującego się w rodzinie dysfunkcyjnej. Wzorce przystosowania dzieci w chorym systemie rodzinnym- kierunki pracy z dzieckiem. Jak działa uraz psychiczny? Mechanizm powstawania zaburzeń zachowania dziecka w wyniku doznanych urazów psychicznych. Zaburzenia zachowania jako procesy przebiegające w relacjach dziecka z otoczeniem (w środowisku rodzinnym, szkolnym, rówieśniczym). Studium przypadku dziecka- praca na przypadkach zaproponowanych przez uczestników. o Diagnoza zaburzeń zachowania. o Budowanie planu pracy z dzieckiem i strategii pomocy w środowiskuplanowanie doświadczeń korygujących. Współpraca z rodzicami w rozwiązywaniu problemów dziecka Umiejętności wychowawcze w pracy z dzieckiem (prowadzi Alina Szulirz) Praca z dziećmi jest oparta z jednej strony na umiejętnościach wychowawcy, z drugiej na wartościach, które nadają kierunek jego działaniom. Są one potrzebne, aby nasze działania wobec dzieci były stałe i konsekwentne. Jest to szczególnie ważne w przypadku, kiedy wychowawcy pracują w zespole. Ich spójne działania mogą się przyczynić do budowania konstruktywnego klimatu grupy czy społeczności, która staje się środowiskiem terapeutycznym dla dzieci. Celem warsztatu jest rozwijanie umiejętności wychowawczych potrzebnych w pracy z dziećmi a także analiza stosowanych metod i narzędzi wychowawczych pod kątem ich skuteczności i zgodności z wartościami, jakie chcemy realizować. Wychowanie do odpowiedzialności: jak wykorzystać trudną sytuację wychowawczą, aby uczyć dziecko zachowań zgodnych z normami społecznymi?

4 o Od destrukcji do zadośćuczynienia - Etapy zmiany postawy dziecka i zadania dorosłego na każdym etapie. o Błędy jakie popełniamy reagując na niewłaściwe zachowania dzieci. Praca na przypadkach: rozwiązywanie konkretnych sytuacji niewłaściwych zachowań dziecka- ćwiczenia praktyczne umiejętności interweniowania, prowadzenia rozmowy z dzieckiem motywowania do zmiany. Co się kryje za zasadami, które wprowadzamy: przed jakim złem nas chronią, jakiemu dobru służą? Jak wprowadzać i umacniać wartości w społeczności świetlicy? Czemu służą narzędzia wychowawcze jakie stosujemy? Jak z nich korzystać, żeby spełniały nasze oczekiwania (możliwe jest przyjrzenie się wybranym narzędziom wychowawczym pod kątem skuteczności ich stosowania). Co jest dla nas ważne w wychowaniu dzieci?- nasze cele i wartości. Budowanie programu wychowawczego świetlicy i zespołu wychowawczego Metoda projektu w socjoterapii (prowadzi Alina Szulirz) Metoda projektu ma szczególne zastosowanie w pracy z dziećmi pochodzącymi ze środowisk o dużym natężeniu problemów społecznych i niskim statusie kulturowym. Dzieci te, aby przezwyciężyć wpływ niekorzystnych warunków w jakich dorastają, potrzebują bardzo intensywnych doświadczeń korygujących i rozwijających ich kompetencje- nie tylko wewnątrz świetlicy, ale także poza nią, w naturalnych relacjach. Udział w projektach staje się dla nich okazją do zdobycia wielu takich doświadczeń. Pomoc dzieciom wymaga współpracy z ich rodzicami, którym często brakuje zasobów potrzebnych do konstruktywnego pełnienia swojej roli. Jednocześnie, z powodu mechanizmów zaprzeczania działających w rodzinie a także nieufności rodziców, trudne jest motywowanie ich do zmiany sposobu wychowania dziecka czy do udziału w jakiejkolwiek specjalistycznej formie pomocy czy edukacji. Metoda projektu daje szanse na rozwój kompetencji rodziców i oddziaływanie na relacje pomiędzy dziećmi i rodzicami w naturalnych dla nich sytuacjach np. w czasie wycieczki. Środowisko świetlicy na ogół nie ma zasobów wystarczających do spełnienia potrzeb dzieci i rodzin żyjących w trudnych warunkach.. W projekcie możemy wykorzystywać zasoby tkwiące w różnych segmentach środowiska lokalnego, łączyć ze sobą osoby które potrzebują i mają coś do dania, współpracować z innymi organizacjami. Taka praca w zasadniczy sposób zmienia funkcjonowanie placówki a także efekty jej działalności. Uczestnicy warsztatu, pracując w zespołach, będą mogli na podstawie analizy

5 potrzeb dzieci z którymi pracują i ich rodzin, przygotować zarys swojego projektu. Zostaną też zapoznani z projektami realizowanymi przez Stowarzyszenie Św. Filipa Nereusza z Rudy Śląskiej a także wypracowanymi sposobami dokumentowania projektów. Projekt jako metoda w socjoterapii o Założenia teoretyczne. o Jakie nadzieje stwarza praca metodą projektów?- prezentacja efektów pracy w świetlicach prowadzonych przez Stowarzyszenie Św. Filipa Nereusza w Rudzie Śląskiej. Budowanie projektu korygującego dla grupy dzieci- praca w zespołach Metody inicjowania projektu w grupie dzieci- ćwiczenia praktyczne. Sposoby dokumentowania projektów. Budowanie projektu rozwojowego o Jak przygotować dzieci do dorosłego życia?- analiza potrzeb rozwojowych dzieci związanych z przygotowaniem do pełnienia ról społecznych: rodzinnych, zawodowych i towarzyskich. o Jakich doświadczeń potrzebują dzieci, aby rozwinąć potrzebne kompetencje?- planowanie sytuacji i zadań, które mogą stanowić podstawę projektu. Projekt jako metoda oddziaływania na środowisko rodzinne o Jak zaangażować rodziców do współpracy? prezentacja wybranych projektów. o Budowanie projektu skierowanego na rodzinę. Projekt edukacyjny - jak wspierać dzieci, których edukacja jest poważnie zagrożona? Projekt indywidualny- możliwość wykorzystania metody projektu do korygowania zaburzeń zachowania występujących u konkretnego dziecka. Metoda projektu a model pracy świetlicy Praca z dzieckiem w kontakcie indywidualnym (prowadzi Aleksandra Karasowska) Podstawową formą pomocy w świetlicy socjoterapeutycznej jest praca w grupach. Jednak skuteczne korygowanie zaburzeń dziecka i wspieranie jego rozwoju wymaga indywidualnego podejścia. Podczas pierwszego warsztatu zostały podjęte zagadnienia dotyczące diagnozy i konstruowania indywidualnego planu pomocy. Celem tego warsztatu jest rozwijanie umiejętności a także poznanie wybranych

6 metod pracy z dzieckiem w kontakcie indywidualnym. Uczestnicy będą mieli też okazję do poddania refleksji swojej relacji z trudnym dzieckiem Stany pourazowe- skutki głębokich zranień psychicznych zaburzające funkcjonowanie dziecka. Sposoby konstruktywnego reagowania dorosłychpowstrzymywanie destrukcji i łagodzenie cierpienia dziecka. Kontakt indywidualny z dzieckiem (ćwiczenia praktyczne). o Relacja dorosły- dziecko Wspierający dorosły jako osoba znacząca w rozwoju dziecka. Zasoby dorosłego. Zaburzenia relacji- uwikłanie dorosłego w sztywne schematy zaburzonych zachowań dziecka. o Komunikacja Komunikaty otwierające, wspierające, konfrontacyjne. Specyfika komunikacji z dzieckiem- dostosowanie języka i form komunikacji do poziomu rozwoju dziecka. o Mapa świata dziecka- towarzyszenie dziecku w trudnych przeżyciach rodzinnych. o Pomoc dziecku w rozwiązywaniu konfliktów wewnętrznych. o Mechanizmy obronne dziecka. Jak postępować z oporem? Znaczenie superwizji w pracy z dziećmi. Zasady etyczne w pracy z dziećmi i rodzinami Praca z grupą i prowadzenie zajęć socjoterapeutycznych (prowadzi Katarzyna Sarzała) Zajęcia socjoterapeutyczne mają charakter ustrukturalizowanych spotkań grupowych, na które składają się odpowiednio dobrane gry, zabawy i ćwiczenia grupowe. Stają się one źródłem ważnych doświadczeń korygujących i wspierających rozwój dziecka. Grupa, przechodząc przez etapy rozwoju działa terapeutycznie i stwarza szanse na eksperymentowanie w relacjach społecznych. Zaletą takiej formy pracy jest możliwość precyzyjnego planowania doświadczeń korygujących, trenowania umiejętności w bezpiecznych warunkach, dostarczania wiedzy w sposób przemyślany i zorganizowany. Uczestnicy warsztatu będą mieli okazje zaplanować zajęcia socjoterapeutyczne dla konkretnych grup dzieci a także podjąć refleksję nad swoją rolą jako prowadzącego grupę oraz doskonalić niektóre umiejętności związane z jej prowadzeniem.

7 Specyfika pracy z grupami dzieci w różnych okresach rozwojowych Proces grupowy etapy rozwoju grupy. Rola prowadzącego- styl prowadzenia, zadania prowadzącego. Praca na procesie grupowym, konstruktywne reagowanie na opór- ćwiczenia praktyczne. Struktura zajęć socjoterapeutycznych. Przegląd metod i technik stosowanych w socjoterapii. Informacje o prowadzących: Aleksandra Karasowska- psycholog, licencjonowany trener PTP, konsultant Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, przez wiele lat prowadziła terapię dzieci i rodzin (w szczególności dotkniętych problemem alkoholowym), autorka i realizator programu szkoleń dla pracowników świetlic socjoterapeutycznych realizowanego na zlecenie PARPA; prowadzi szkolenia i konsultacje dla szkół, ośrodków pomocy społecznej, poradni, domów dziecka; przez 7 lat prowadziła zajęcia dydaktyczne z zakresu socjoterapii w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie; autorka publikacji z zakresu profilaktyki oraz pomocy dziecku i rodzinie, prowadzi szkolenia dla nauczycieli i wychowawców a także innych grup zawodowych, opiekun merytoryczny Stowarzyszenia Św. Filipa Nereusza w Rudzie Śląskiej Katarzyna Sarzała psycholog, licencjonowany trener PTP, certyfikowany terapeuta BSFT, certyfikowany specjalista w zakresie pomocy ofiarom przemocy w rodzinie Ogólnopolskiego Pogotowia Dla Ofiar Przemocy W Rodzinie Niebieska Linia (IPZ PTP); od 1987 r. pracuje w Świetlicy Terapeutycznej na Gdańskiej Morenie, w tym przez 10 lat pełniła funkcję kierownika; posiada doświadczenie w indywidualnej i grupowej pracy terapeutycznej z osobami uzależnionymi, współuzależnionymi oraz doświadczającymi przemocy w Gdańskim Centrum Profilaktyki Uzależnień pełniąc funkcję kierownika Poradni Terapii Uzależnienia od Alkoholu i Współuzależnienia ; autorka koncepcji i założyciel Punktów Konsultacyjnych w świetlicy i GCPU, zrzeszonych w sieci Niebieska Linia ; od wielu lat prowadzi szkolenia i superwizje dla psychologów, pedagogów i socjoterapeutów; systematycznie propaguje idee i standardy socjoterapii; uczestniczy w procesie uzyskiwania certyfikatu psychoterapeuty; prowadzi praktykę prywatną, pracuje pod stałą superwizją Alina Szulirz pedagog, socjoterapeuta, kierownik świetlicy socjoterapeutycznej, pracownik dydaktyczny Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu, autor i koordynator projektów z zakresu pomocy społecznej dotyczących pracy z dzieckiem i

8 rodziną, autorka publikacji z zakresu pracy z dzieckiem i rodziną, przewodnicząca Stowarzyszenia św. Filipa Nereusza Zapisy wypełniony kwestionariusz osobowy znajdujący się m.in. na stronie należy nadesłać do dnia 14 grudnia 2012 r. pocztą na adres: Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa, ul. Św. Mikołaja 1; Gdynia, lub mailem: zapisy@bpmikolaj.pl O przyjęciu na Kurs decyduje kolejność zgłoszeń. Miejsce Kursu Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa ul. św. Mikołaja Gdynia Koszt Kursu 880,00 zł Po otrzymaniu potwierdzenia przyjęcia na Kurs opłatę należy wpłacić na poniższe konto Gdyńskie Stowarzyszenie św. Mikołaja Biskupa ul. św. Mikołaja Gdynia Bank Millennium SA: