Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
|
|
- Renata Kalinowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011
2 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz Özbek, Recenzenci: Florian Kuźnik, Andrzej Prusek, Zygmunt Szymla, Eugeniusz Wojciechowski Redaktor naukowy: Stanisław Korenik Sekretarz redakcji: Niki Derlukiewicz Redaktor wydawnictwa: Joanna Szynal Redaktor techniczny: Barbara Łopusiewicz Korektor: Barbara Cibis Łamanie: Małgorzata Czupryńska Projekt okładki: Beata Dębska Na okładce katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu (zdjęcie z zasobów Fotolia LLC) Publikacja jest dostępna na stronie Streszczenia opublikowanych artykułów są dostępne w międzynarodowej bazie danych The Central European Journal of Social Sciences and Humanities oraz w The Central and Eastern European Online Library Informacje o naborze artykułów i zasadach recenzowania znajdują się na stronie internetowej Wydawnictwa Kopiowanie i powielanie w jakiejkolwiek formie wymaga pisemnej zgody Wydawcy Copyright Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2011 ISSN Wersja pierwotna: publikacja drukowana Druk: Drukarnia TOTEM
3 Spis treści Wstęp... 7 Artur Borcuch, Stabilność systemu finansowego jako warunek wzrostu gospodarczego podejście instytucjonalne... 9 Niki Derlukiewicz, Konkurencyjność wybranych regionów Unii Europejskiej Katarzyna Domańska, Renata Kubik, Wpływ kryzysu gospodarczego na efektywność grup strategicznych przedsiębiorstw mleczarskich w województwie lubelskim Eleonora Gonda-Soroczyńska, Kondycja środowiska przyrodniczego w rozwoju miejscowości uzdrowiskowej na przykładzie Szczawna-Zdroju Alicja Małgorzata Graczyk, Wybrane problemy lokalizacji lądowych farm wiatrowych w Polsce Piotr Hajduga, Oddziaływanie specjalnych stref ekonomicznych na rozwój społeczno-gospodarczy Dolnego Śląska w pierwszej dekadzie XXI wieku Magdalena Kalisiak-Mędelska, decentralizacja administracji publicznej. Zarys problemu Armand Kasztelan, Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim Tomasz Kijek, Efektywność wykorzystania potencjału innowacyjnego gospodarki polskiej Piotr Klimczyk, Gabriela Wronowska, Rzeczywista emisja a przydział uprawnień do emisji CO 2 w latach ujęcie regionalne Elżbieta Kołodziej, Grzegorz Wesołowski, Rola banku spółdzielczego w kreowaniu przedsiębiorczości na obszarach wiejskich powiatu włodawskiego Stanisław Korenik, Problemy współczesnego interwencjonizmu państwowego w świetle kryzysu finansowego Andrzej Łuczyszyn, Sektor publiczny w Polsce wobec wyzwań XXI wieku wybrane problemy Anna Mempel-Śnieżyk, Polityka wspierania i tworzenia sieciowych struktur przestrzennych w Polsce na tle wybranych krajów UE Sławomir Pastuszka, Spójność ekonomiczna, społeczna i terytorialna Unii Europejskiej konwergencja czy dywergencja Andrzej Pawlik, Innowacyjność jako determinanta rozwoju społeczno-gospodarczego województwa świętokrzyskiego
4 Spis treści Adam Peszko, Krytyka liberalnych praktyk w korporacjach na przełomie wieków i nowe nurty w ekonomii pierwszej dekady XXI wieku Zbigniew Piepiora, Finansowanie naturalnych szkód katastroficznych w wybranych powiatach województwa dolnośląskiego Małgorzata Rogowska, Polityka rozwoju lokalnego zarys nowych koncepcji Janusz Rosiek, Wyzwania wobec sektora energetycznego w Polsce a polityka klimatyczna Unii Europejskiej wybrane aspekty Wawrzyniec Rudolf, Urzędy marszałkowskie jako organizacje otwarte na współpracę w świetle badań empirycznych Dorota Rynio, Wykorzystanie naturalnych warunków środowiska w kształtowaniu wizerunku miasta Agnieszka Schmeidel, Rola władz samorządowych w realizowaniu współczesnej koncepcji polityki rozwoju regionalnego na przykładzie województwa świętokrzyskiego Eugeniusz Sitek, Ryzyko polityczne i jego wpływ na podejmowanie bezpośrednich inwestycji zagranicznych Michał Sosnowski, Delokalizacja działalności gospodarczej w warunkach konkurencji podatkowej Katarzyna Tarnawska, Przeciwdziałanie zmianom klimatu na poziomie UE a polityka klimatyczna Polski Agnieszka Tarnowska, Zróżnicowanie infrastruktury społecznej w województwach Barbara Trzaska, Dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy jako efekt działań marketingowych Alina Walenia, Czynniki warunkujące wykorzystanie endogenicznego potencjału rozwoju obszarów wiejskich Polski Wschodniej Sylwia Wiśniewska, Ośrodki innowacji i przedsiębiorczości w polityce innowacyjnej państwa Summaries 4 Artur Borcuch, Stability of financial system as a condition of economic growth institutional approach Niki Derlukiewicz, Competitiveness of selected regions of the European Union Katarzyna Domańska, Renata Kubik, Impact of economic crisis on the effectiveness of strategic groups of dairy enterprises in Lublin voivodeship. 39 Eleonora Gonda-Soroczyńska, The condition of the natural environment in the development of a spa town the case of Szczawno-Zdrój Alicja Małgorzata Graczyk, Selected problems of onshore wind farms location in Poland... 64
5 Spis treści Piotr Hajduga, The influence of special economic zones on the socio-economic development of Lower Silesia in the first decade of the 21 st century Magdalena Kalisiak-Mędelska, Decentralization of public administration. Outline of the problem Armand Kasztelan, Impact of food industry on the environment in Lubelskie voivodeship Tomasz Kijek, Efficiency of Polish economy s innovation potential exploitation Piotr Klimczyk, Gabriela Wronowska, CO 2 emission and allocation of CO 2 emissions allowances in years a regional approach Elżbieta Kołodziej, Grzegorz Wesołowski, The role of a cooperative bank in the creation of entrepreneurship in rural areas Włodawa district Stanisław Korenik, Problems of the modern state intervention in the light of the financial crisis Andrzej Łuczyszyn, Public sector in Poland in the face of challenges of the 21 st century chosen elements Anna Mempel-Śnieżyk, Policy of supporting and creating of spatial networks structures in Poland on the background of selected EU countries Sławomir Pastuszka, Economic, social and territorial cohesion of the European Union convergence or divergence Andrzej Pawlik, Innovation as a determinant of socio-economic development of Świętokrzyskie voivodeship Adam Peszko, Criticism of neoclassical doctrine of the 90s and new currents of economics in the first decade of the XXI st century Zbigniew Piepiora, Financing the counteraction of natural disaster damages in chosen counties of Lower Silesia voivodeship Małgorzata Rogowska, Local development policy an outline of new concepts Janusz Rosiek, Challenges to the energy sector in Poland in the perspective of the EU climate policy selected problems Wawrzyniec Rudolf, Marshal s Offices as the organizations open for cooperation empirical approach Dorota Rynio, Using natural conditions of environment in town image development Agnieszka Schmeidel, The role of local authorities in implementing the modern concept of regional development policies on the example of development plans in Świętokrzyskie voivodeship Eugeniusz Sitek, Political risk and its effect on making foreign direct investment Michał Sosnowski, Business relocation in the terms of tax competition
6 Spis treści Katarzyna Tarnawska, Counteracting climate changes on the EU level and Polish climate policy Agnieszka Tarnowska, Differences in social infrastructure in voivodships Barbara Trzaska, Adjustment of an educational offer to labour market needs as a result of marketing activity Alina Walenia, Conditions determining the use of the endogenous potential of rural areas development in Eastern Poland Sylwia Wiśniewska, Innovation and business centres in innovation policy of the state
7 BIBLIOTEKA REGIONALISTY NR 11 (2011) Armand Kasztelan Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim Streszczenie: Przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego, charakteryzujące się znacznym rozproszeniem i rozdrobnieniem prowadzonej działalności, w regionie lubelskim mają istotny wpływ na poziom emitowanych zanieczyszczeń. W artykule przedstawiono skalę oddziaływania przemysłu spożywczego na środowisko naturalne Lubelszczyzny. Przeprowadzono analizę porównawczą danych statystycznych z lat 2004 i 2008, dotyczących głównych form antropopresji, tj.: wykorzystania wody, emisji zanieczyszczeń powietrza, emisji ścieków i ilości wytwarzanych odpadów. Ponadto przeanalizowano poziom i strukturę nakładów inwestycyjnych poniesionych przez przemysł spożywczy na przedsięwzięcia prośrodowiskowe. Słowa kluczowe: przemysł spożywczy, zanieczyszczenie środowiska, ochrona środowiska, nakłady na ochronę środowiska. 1. Znaczenie przemysłu spożywczego w gospodarce województwa lubelskiego Województwo lubelskie jest regionem o niskim stopniu uprzemysłowienia. Jednym z najważniejszych działów gospodarki jest tu rolnictwo, gdyż województwo posiada duże zasoby wysokiej jakości gleb oraz znaczny udział ludności rolniczej. Konsekwencją rolniczego charakteru Lubelszczyzny jest istotne znaczenie przemysłu spożywczego 1. Spośród największych zakładów przetwórstwa owocowo-warzywnego wymienić należy: Chłodnię Mors Sp. z o.o. w Zamościu, Polski Ogród Sp. z o.o. w Rykach, a także przedsiębiorstwo Agram z Lublina. Zakłady te specjalizują się w produkcji mrożonek owocowo-warzywnych, a także świadczą usługi chłodnicze. Możliwości regionu lubelskiego w zakresie produkcji i przetwórstwa owoców i wa- 1 Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata z perspektywą do roku 2015, Zarząd Województwa Lubelskiego, Lublin 2008, s
8 Armand Kasztelan rzyw stanowią zachętę dla inwestorów zagranicznych. Swoją działalność zlokalizowały tu takie przedsiębiorstwa, jak: Uren Novaberry Sp. z o.o., Osmofrost Sp. z o.o, LST Polska Sp. z o.o. czy SVZ Poland. W ostatnich latach na terenie województwa lubelskiego prężnie rozwija się również przetwórstwo zbóż. Do najważniejszych przedsiębiorstw w tym sektorze należą: Lubella SA w Lublinie, Chełmskie Zakłady Zbożowe, Zamojskie Zakłady Zbożowe Sp. z o.o., Zakłady Zbożowo-Młynarskie Werbkowice, Elewator Zbożowy Elewarr Sp. z o.o. Oddział w Krupcu, Wytwórnia Makaronów Domowych Pol-Mak SA w Ludwinie, As Babuni Sp. z o.o. w Niemcach oraz Janex Producent Kasz Sp. z o.o. w Janowie Lubelskim. Ponadto w województwie funkcjonują dobrze prosperujące cukrownie, mleczarnie oraz zakłady przemysłu mięsnego. Do najbardziej znanych należą: Cukrownia Krasnystaw Oddział Krajowej Spółki Cukrowniczej SA w Toruniu, Cukrownia Werbkowice SA, Spółdzielnia Mleczarska Biomlek w Chełmie, okręgowe spółdzielnie mleczarskie m.in. w Krasnymstawie, Lublinie i Piaskach, Zakłady Mięsne Łmeat Łuków SA, Zakład Przetwórstwa Mięsnego Jarosławiec. Region lubelski ma także tradycje piwowarskie i gorzelnicze. Największymi zakładami w tych branżach są: Perła Browary Lubelskie SA, Lubelskie Zakłady Przemysłu Spirytusowego Polmos Lublin Sp. z o.o. wchodzące w skład Stock Spirits Group Ltd., Browar Janów Lubelski Sp. z o.o., Gorzelnia Jagiełło Sp. z o.o. z Pokrówki koło Chełma i Podlaskie Gorzelnie Surwin Sp. z o.o. W Lublinie swoje siedziby mają również Lubelskie Zakłady Tytoniowe i Herbapol Lublin SA lider polskiego rynku zielarskiego. Tabela 1. Przemysł spożywczy w województwie lubelskim w 2004 i 2008 roku Wyszczególnienie Przemysł ogółem Produkcja artykułów spożywczych i napojów 2004 r r r r. Produkcja sprzedana, ceny bieżące (mln zł) , , , ,6 Produkcja sprzedana na jednego zatrudnionego (zł) Przeciętne zatrudnienie Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto (zł) 2 049, , , ,77 Źródło: Rocznik statystyczny woj. lubelskiego 2004, US, Lublin 2005, s. 196; Rocznik statystyczny woj. lubelskiego 2008, US, Lublin, s W dystrybucji produktów przemysłu rolno-spożywczego prym wiedzie spółka Emperia Holding SA, do której należą hurtownie spożywcze Eldorado, sieć supermarketów Stokrotka oraz sieć małych sklepów osiedlowych Groszek. Województwo lubelskie znane jest również z wysokiej jakości wód mineralnych, wykorzystywa-
9 Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim nych m.in. w produkcji napojów. Głównym producentem w tej branży jest Nałęczowianka Sp. z o.o. 2 Analizując udział przemysłu spożywczego w strukturze gospodarki regionu, można zauważyć, że w 2008 roku produkcja sprzedana przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w województwie lubelskim stanowiła 26,3% produkcji całego sektora przemysłowego (tab. 1). W porównaniu z rokiem 2004 bezwzględna wartość produkcji zwiększyła się o prawie 1/3.W przeliczeniu na 1 zatrudnionego, produkcja sprzedana wzrosła w badanych latach o niespełna 31%, natomiast przeciętne zatrudnienie w przemyśle spożywczym wzrosło o niecałe 2%. Udział osób zatrudnionych w przemyśle spożywczym w relacji do przeciętnego zatrudnienia w sektorze przemysłowym wynosił w analizowanym okresie ponad 23%. Przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego charakteryzują się gorszymi poziomami przeciętnych miesięcznych wynagrodzeń brutto. W 2004 r. stanowiły one 81% poziomu wynagrodzeń w całym przemyśle, w 2008 r. zaś wartość tego wskaźnika zmniejszyła się do poziomu 77%. 2. Udział przemysłu spożywczego w wielkości emitowanych zanieczyszczeń w województwie lubelskim Przedsiębiorstwa przemysłu spożywczego, charakteryzujące się znacznym rozproszeniem i rozdrobnieniem prowadzonej działalności, mają istotny wpływ na poziom emitowanych zanieczyszczeń w regionie lubelskim. Aby zbadać ten problem, przeprowadzono analizę oddziaływania branży spożywczej na środowisko, koncentrując się na następujących aspektach: wykorzystaniu wody, emisji ścieków, emisji zanieczyszczeń powietrza, na wytwarzaniu odpadów oraz na nakładach na przedsięwzięcia prośrodowiskowe. W zależności od rodzaju produkcji, a także przeprowadzanych procesów technologicznych w poszczególnych branżach przemysłu spożywczego wykorzystywane są różne ilości wody (tab. 2). Szacuje się, że na umycie 1 m 3 powierzchni użytkowej zakłady przemysłu spożywczego zużywają 3-5dm 3 wody. Do tego dochodzi wykorzystanie wody w procesach produkcji oraz do czyszczenia maszyn. W badanych latach przemysł spożywczy pobrał średnio 9,7 hm 3 wody, z czego prawie 95% zużył na potrzeby własne. Udział przemysłu spożywczego w całkowitej ilości wody pobranej przez sektor przemysłowy wynosił w 2004 r. prawie 9%, w 2008 r. zaś 8,5%. Podczas gdy w całym sektorze przemysłowym odnotowano wzrost ilości pobranej wody o 3%, w przemyśle spożywczym odnotowano spadek o nieco ponad 2% (tab. 3). 2 B. Zatorska, Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin
10 Armand Kasztelan Tabela 2. Przykładowe zapotrzebowanie na wodę w różnych procesach technologicznych wybranych zakładów przemysłu spożywczego Rodzaj zakładu przemysłu spożywczego Zakłady owocowo-warzywne Proces technologiczny mycie owoców i warzyw do produkcji: Zapotrzebowanie na wodę 0,5-2 dm 3 na 1kg surowca Zakłady piwowarsko-słodowe produkcja słodu i piwa 25-70m 3 na 1m 3 piwa Zakłady spirytusowe, gorzelnia rolnicza 25 dm 3 na 1kg ziemniaków gorzelnie rolnicze 0,8 dm gorzelnia rolnicza na 1dm 3 spirytusu (100%) Zakłady winiarskie do produkcji wina 6,5 dm 3 na 1dm 3 wina Zakłady mleczarskie produkcja: masła, mleka spożywczego, serów, twarogów 12-17dm 3 na 1dm 3 mleka Zakłady piekarnicze woda technologiczna 2 dm 3 na 1t pieczywa woda gospodarcza 0,65 m 3 na 1t pieczywa produkcja syropu ziemniaczanego 21,5 dm 3 na 1kg krochmalu Zakłady ziemniaczane produkcja kostki ziemniaczanej suszonej 7 dm 3 na 1kg ziemniaków Zakłady tłuszczowe produkcja oleju dm 3 na 1t oleju Źródło: A. Nawirska, Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłu spożywczego. Przewodnik do ćwiczeń, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław Tabela 3. Wykorzystanie wody przez przemysł spożywczy w województwie lubelskim (w hm 3 ) Wyszczególnienie Przychód wody ogółem Zużycie wody na potrzeby własne Przemysł 109,1 113,0 106,1 110,6 w tym przetwórstwo przemysłowe 107,6 111,4 104,7 109,6 w tym produkcja art. spożywczych 9,8 9,6 9,2 9,2 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 66; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s Z danych zamieszczonych w tab. 4 wynika, iż w 2008 r. przychód wody z ujęć powierzchniowych stanowił nieco ponad 6% ogólnej ilości wody pobranej przez przemysł spożywczy, a w 2004 r. było to niespełna 10%. Jeśli chodzi o strukturę źródeł pobieranej wody na tle całego sektora przemysłowego, widać wyraźnie, że w pozostałych gałęziach dominuje wykorzystanie wód powierzchniowych około 85%. Zdecydowanie większe wykorzystanie wody podziemnej w przemyśle spożywczym podyktowane jest bardziej restrykcyjnymi wymaganiami jakościowymi. Udział
11 Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim przemysłu spożywczego w całkowitej ilości wody podziemnej pobranej przez sektor przemysłowy wynosił w badanych latach około 60%. Z kolei w odniesieniu do wód powierzchniowych udział ten kształtował się na poziomie niespełna 1%. Tabela 4. Przychód wody w przemyśle w województwie lubelskim (w hm 3 ) Wyszczególnienie ogółem Przychód wody wody powierzchniowe z ujęć własnych wody podziemne Przemysł 109,1 113,0 91,9 96,7 15,4 14,3 w tym przetwórstwo przemysłowe 107,6 111,4 90,7 96,2 15,1 13,5 w tym produkcja art. spożywczych 9,8 9,6 0,9 0,6 8,8 8,8 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 66; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s. 68. Ilość wykorzystywanej wody nie pozostaje bez wpływu na ilość emitowanych ścieków. Udział przemysłu spożywczego w emisji ścieków całego sektora przemysłowego wynosił w 2008 r. 8,1%, co oznacza nieznaczny spadek w stosunku do 2004 r. (8,3%) (tab. 5). W badanym okresie ilość ścieków odprowadzonych przez przemysł spożywczy pozostawała na niezmienionym poziomie, natomiast nieznacznie zmniejszyła się ilość ścieków wymagających oczyszczenia (o 2,7%). Tabela 5. Ścieki przemysłowe odprowadzone i oczyszczone w województwie lubelskim (w hm 3 ) ścieki ogółem 2004 r r. wymagające oczyszczania oczyszczone ścieki ogółem wymagające oczyszczania oczyszczone Przemysł 89,9 21,2 21,2 102,4 20,8 20,4 w tym przetwórstwo przemysłowe 84,7 16,2 16,2 96,6 15,1 14,8 w tym produkcja art. spożywczych 8,3 3,7 3,7 8,3 3,6 3,3 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 72 i 75; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s. 74 i 77. Niestety w analizowanych latach wzrósł do ponad 8% udział ścieków nieoczyszczanych w ściekach wymagających oczyszczania. Dla porównania ilość ścieków odprowadzonych przez sektor przemysłowy wzrosła o prawie 14%, udział zaś ścieków nieoczyszczanych w ściekach wymagających oczyszczania wzrósł do 2%. 97
12 Armand Kasztelan Tabela 6. Emisja zanieczyszczeń powietrza przez przemysł spożywczy w województwie lubelskim (w tys. ton) Wyszczególnienie Emisja zanieczyszczeń do atmosfery pyłowe gazowe 2004 r r r r. Przemysł ogółem 6,7 3,4 5287,9 4905,3 w tym przetwórstwo przemysłowe 3,7 1,9 3370,5 3492,4 w tym produkcja art. spożywczych 1,3 0,4 406,8 330,6 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 93; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s. 68. W 2008 r. zakłady przemysłu spożywczego oraz tytoniowego wyemitowały prawie 12% ogółu zanieczyszczeń pyłowych i 6,7% ogółu zanieczyszczeń gazowych całego sektora przemysłowego (tab. 6). W ujęciu bezwzględnym odnotowano spadek emisji zanieczyszczeń pyłowych o prawie 70%, gazowych zaś o niespełna 20%. Dla porównania w całym sektorze przemysłowym emisja pyłów zmniejszyła się o 49%, natomiast emisja gazów o 7,2%. Tabela 7. Redukcja zanieczyszczeń powietrza w przemyśle spożywczym (w tys. ton) Wyszczególnienie Zanieczyszczenia zatrzymane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń pyłowe gazowe 2004 r r r r. Przemysł ogółem 424,6 327,9 186,3 213,9 w tym przetwórstwo przemysłowe 326,2 311,5 185,1 213,8 w tym produkcja art. spożywczych 6,7 2,6 0,2 0,1 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 93; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s Przemysł spożywczy charakteryzuje się bardzo niskim stopniem redukcji emitowanych gazów. W 2008 r. zaledwie 3,2% wytworzonych gazów zostało zatrzymanych w urządzeniach zapobiegających emisji do powietrza i w porównaniu z 2004 r. wskaźnik ten się pogorszył (4,2%). Biorąc pod uwagę, że gazy stanowią prawie 99,9% ogółu zanieczyszczeń powietrza emitowanych przez przemysł spożywczy, należy stwierdzić, iż jest to poważny problem dla tego działu gospodarki. Zdecydowanie odmienna tendencja występuje natomiast w zakresie ilości wytwarzanych i emitowanych pyłów. W 2008 r. zanieczyszczenia pyłowe zatrzymane w urządzeniach do redukcji stanowiły 86,4% ogółu pyłów wytworzonych przez przemysł spożywczy. Warto jednak dodać, że i w tym przypadku wskaźnik ten nieznacz-
13 Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim nie się pogorszył w stosunku do 2004 r. (84,1%). Wyniki uzyskane przez przemysł spożywczy znacznie odbiegają od danych dla całego przetwórstwa przemysłowego, w którego przypadku blisko 99,5% zanieczyszczeń pyłowych oraz 89,8% gazowych zostało zatrzymanych w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń. Tabela 8. Odpady w województwie lubelskim Odpady wytwarzane w ciągu roku Wyszczególnienie Przemysł ogółem Przetwórstwo przemysłowe Produkcja art. spożywczych ogółem ,2 1663,4 1337, ,4 1183,6 879,9 poddane ,1 1521,7 1239,8 odzyskowi ,3 1098,2 835,8 unieszkodliwione ,8 113,7 70, ,4 42,2 14,7 magazynowane ,3 28,0 26,8 czasowo ,7 43,2 29,4 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2005, s. 134; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s Odpady pochodzące z sektora rolno-spożywczego wytwarzane są w dużych ilościach, głównie w gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, cukrowniach, gorzelniach, ubojniach, mleczarniach oraz chłodniach 3. W tabeli 8 przedstawiono dane dotyczące ilości odpadów wytworzonych przez przemysł spożywczy w województwie lubelskim. W 2008 r. zanotowano zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów w przemyśle spożywczym o ponad 1/3 w porównaniu z 2004 r., podczas gdy w całym sektorze przemysłowym odnotowano wzrost o ponad 9%. Zdecydowana większość odpadów przemysłu spożywczego poddana została procesom odzysku prawie 95%, zaledwie 1,6% wytworzonych odpadów unieszkodliwiono. Dla porównania w 2000 r. udział odpadów odzyskiwanych wynosił 92,7%, unieszkodliwionych zaś 5,2%. Według raportu z 2008 r. o stanie środowiska w województwie lubelskim największym wytwórcą odpadów na terenie województwa był Lubelski Węgiel Bogdanka SA, który corocznie generuje ponad 60% odpadów pochodzenia przemysłowego. Ponadto znaczne ilości odpadów generują również cukrownie w Werbkowicach i Krasnymstawie 4. 3 B. Białecka, Gospodarka odpadami z przemysłu rolno-spożywczego w woj. śląskim, Problemy Ekologii, vol.12, nr 1 styczeń-luty 2008, s Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2008 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin 2009, s
14 Armand Kasztelan 3. Poziom i struktura nakładów inwestycyjnych na ochronę środowiska Rosnąca produkcja przemysłowa, rozwój rolnictwa, wykorzystanie zasobów przyrody, postępujące procesy urbanizacji czy też rozwoju transportu i konsumpcji znacznie przyczyniają się do degradacji środowiska. Niezbędne jest zatem podejmowanie działań mających na celu jego ochronę, co wiąże się koniecznością ponoszenia odpowiednio wysokich nakładów finansowych 5. Nakłady na ochronę środowiska można określić jako sumę nakładów inwestycyjnych i kosztów bieżących przedsięwzięć ochronnych. Nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska obejmują ogół wydatków kapitałowych związanych z ochroną środowiska (włączając metody, technologie, procesy, wyposażenie lub jego część), których głównym celem jest gromadzenie, unieszkodliwianie, monitorowanie, redukcja, zapobieganie i eliminacja zanieczyszczeń lub jakichkolwiek strat środowiskowych wynikających z działalności inwestycyjnej firmy 6. Zgodnie z metodyką Eurostat, inwestycje w ochronie środowiska obejmują środki trwałe, tzn. grunty, budynki i budowle, maszyny i wyposażenie oraz inne nakłady dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz aktywów finansowych, używanych w celu ochrony środowiska, pod warunkiem ich amortyzowania. Do środków trwałych zalicza się dobra nowe i istniejące, zarówno zakupione, wytworzone we własnym zakresie oraz nabyte w drodze leasingu finansowego (użytkowanie dłuższe niż 1 rok), a także wszelkie dodatki, zmiany, ulepszenia i odnowienia, które przedłużają użytkowanie lub zwiększają produktywność środków trwałych 7. Nakłady inwestycyjne określa się często jako sumę nakładów na inwestycje unieszkodliwiające zanieczyszczenia ( końca rury ) oraz inwestycje zapobiegające zanieczyszczeniom. Podkreśla się przy tym, że aby inwestycja została uznana za ochronną, głównym jej celem powinna być ochrona środowiska. W województwie lubelskim nakłady przemysłu spożywczego na ochronę środowiska wzrosły o zaledwie 2%, podczas gdy w całym przetwórstwie przemysłowym odnotowano wzrost na poziomie 32%. Udział branży spożywczej w nakładach sektora przemysłowego wynosił w 2004 r. 11,3% i wzrósł do poziomu 12,7% w 2008 r. W odniesieniu do przetwórstwa przemysłowego nastąpił spadek udziału w nakładach z 34,1% w 2004 r. do 26,5%. Badania ankietowe przeprowadzone w przedsiębiorstwach przemysłu spożywczego w województwie lubelskim w latach pokazują, że najczęściej wykorzystywanym źródłem finansowania inwestycji ekologicznych były środki własne, stanowiące ponad połowę poniesionych na ten cel nakładów. Z kolei spośród zewnętrznych form finansowania, przedsiębiorstwa najchętniej korzystały z kredy B. Bujanowicz-Haraś, Regionalne zróżnicowanie nakładów inwestycyjnych, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, Wydawnictwo IOŚ, Warszawa 2009, s Commission Regulation (EC) 2003, Official Journal L 244 no Olsson N., Johansson U., Environmental Expenditure Statistics. Industry Data Collection Handbook, Eurostat, Luxembourg 2005, p
15 Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim tów i pożyczek preferencyjnych, przy czym odnotowano wyraźny wzrost zainteresowania tą formą finansowania inwestycji w badanym okresie. Tabela 9. Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska w województwie lubelskim (w tys. zł) Wyszczególnienie Przemysł , ,5 w tym przetwórstwo przemysłowe , ,6 w tym przemysł spożywczy 5 212, ,8 Źródło: Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin 2009, s.163; Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin 2009, s Największy udział w strukturze realizowanych przedsięwzięć proekologicznych, w ujęciu zarówno wartościowym, jak i ilościowym, stanowiły inwestycje w gospodarkę ściekową i ochronę wód. Uwzględniając podział inwestycji ze względu na ich rodzaj, należy stwierdzić, że dominowały inwestycje końca rury, a więc ograniczające emisję już powstałych zanieczyszczeń. Mało było natomiast inwestycji zintegrowanych, ingerujących w proces produkcyjny, a tym samym zapobiegających powstawaniu zanieczyszczeń Podsumowanie Województwo lubelskie jest regionem, w którym przemysł spożywczy odgrywa istotną rolę w gospodarce, co jednocześnie powoduje, iż w znaczny sposób oddziałuje na środowisko przyrodnicze. Poziom oraz rodzaj emitowanych zanieczyszczeń zależy od specyfiki branż przemysłu spożywczego oraz rozproszenia źródeł zanieczyszczających, wynikającego z kolei z przeważającej liczby małych i średnich przedsiębiorstw. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, iż przemysł spożywczy w województwie lubelskim odnotował postęp w zmniejszaniu presji na środowisko. Zdecydowaną poprawę udało się osiągnąć przede wszystkim w zakresie gospodarki odpadowej. W znacznym stopniu zmniejszyła się ilość wytwarzanych odpadów, a jednocześnie odnotowano wzrost udziału odpadów podlegających procesom odzysku. Również w odniesieniu do gospodarki wodno-ściekowej zaobserwować można zmniejszenie bezwzględnej ilości pobieranej wody i emitowanych ścieków. Niestety za niekorzystne zjawisko należy uznać pogorszenie wskaźnika ścieków oczyszczanych. 8 Kasztelan A., Kierepka-Kasztelan A., Ekonomiczno-ekologiczne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w woj. lubelskim, Wieś i Rolnictwo 2009, nr 2, s
16 Armand Kasztelan Głównym problemem branży spożywczej jest ilość gazów wytwarzanych i emitowanych do atmosfery. W analizowanym okresie pogorszeniu uległ i tak już niski wskaźnik udziału gazów zatrzymywanych w urządzeniach do redukcji emisji. Warto dodać, że jest to zjawisko znamienne dla przemysłu spożywczego. Jak pokazały badania ankietowe przeprowadzone w przedsiębiorstwach, problem ten nie jest wciąż w odpowiedni sposób rozwiązywany, o czym świadczy struktura nakładów na inwestycje proekologiczne. Zdecydowanie najwięcej środków przeznacza się na gospodarkę wodno-ściekową, podczas gdy sfera ochrony powietrza atmosferycznego jest wciąż zaniedbywana. Literatura Białecka B., Gospodarka odpadami z przemysłu rolno-spożywczego w woj. śląskim, Problemy Ekologii 2008, vol.12, nr 1. Bujanowicz-Haraś B., Regionalne zróżnicowanie nakładów inwestycyjnych, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, Wydawnictwo IOŚ, Warszawa Commission Regulation (EC) 2003, Official Journal L 244 no Kasztelan A., Kierepka-Kasztelan A., Ekonomiczno-ekologiczne aspekty funkcjonowania przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w woj. lubelskim, Wieś i Rolnictwo 2009, nr 2. Nawirska A., Gospodarka wodno-ściekowa w zakładach przemysłu spożywczego. Przewodnik do ćwiczeń, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Wrocław Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2004 r., US, Lublin Ochrona środowiska w województwie lubelskim w 2008 r., US, Lublin Olsson N., Johansson U., Environmental Expenditure Statistics. Industry Data Collection Handbook, Eurostat, Luxembourg Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata z perspektywą do roku 2015, Zarząd Województwa Lubelskiego, Lublin Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2008 r., Biblioteka Monitoringu Środowiska, Lublin Rocznik statystyczny woj. lubelskiego 2004, US, Lublin Rocznik statystyczny woj. lubelskiego 2008, US, Lublin Zatorska B., Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko w województwie lubelskim, Uniwersytet Przyrodniczy, Lublin Impact of food industry on the environment in Lubelskie voivodeship Summary: Food industry enterprises, characterized by a high dispersion and fragmentation of business, have a significant impact on the level of pollutants emitted in Lubelskie voivodeship. A comparative analysis of statistical data for the years 2004 and 2008 was carried out, including especially: water use, air emissions, wastewater emissions and waste generation. In addition, there was analyzed the level and structure of proecological investments made by the food industry. 102 Keywords: food industry, environmental pollution, environmental protection, environmental protection expenditures.
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
WYKORZYSTANIE I OCHRONA ZASOBÓW POWIERZCHNI ZIEMI
WYKORZYSTANIE I OCHRONA ZASOBÓW POWIERZCHNI ZIEMI Powierzchnia geodezyjna województwa kujawsko-pomorskiego według stanu w dniu 1 I 2011 r. wyniosła 1797,1 tys. ha, co stanowiło 5,7 % ogólnej powierzchni
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Prof. dr hab. Hanna Klikocka
Dr hab. Armand Kasztelan Ekonomia i marketing, Ekonomia zrównoważonego rozwoju, Ekonomia menedżerska, Seminarium dyplomowe, Zrównoważony rozwój; Green Growth; Środowiskowa konkurencyjność regionów i państw;
ANALIZA KOSZTÓW ŚRODOWISKOWYCH W GOSPODARCE NARODOWEJ
ANALIZA KOSZTÓW ŚRODOWISKOWYCH W GOSPODARCE NARODOWEJ prof. dr hab. KAZIMIERZ GÓRKA UNIWERSYTET EKONOMICZNY KRAKÓW III Konferencja PF ISO 14000 Zarządzanie kosztami środowiskowymi Warszawa 24 25.04.2014
NAKŁADY NA ŚRODKI TRWAŁE W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2010 R.
NAKŁADY NA ŚRODKI TRWAŁE W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2010 R. Nakłady inwestycyjne a) są to nakłady finansowe lub rzeczowe, których celem jest stworzenie nowych środków trwałych lub ulepszenie (przebudowa,
Polityka gospodarcza Polski w integrującej się Europie
ISSN 1734-3488 INSTYTUT BADAŃ RYNKU, KONSUMPCJI I KONIUNKTUR Polityka gospodarcza Polski w integrującej się Europie 2011-2012 Warszawa 2012 Spis treści SYNTEZA Juliusz Kotyński...7 Rozdział 1 ZEWNĘTRZNE
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
KOSZTY W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO
KOSZTY W SYSTEMIE ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGO dr hab. PIOTR MAŁECKI UNIWERSYTET EKONOMICZNY KRAKÓW ANDRZEJ OCIEPA EKOEKSPERT Sp. z o.o. III Konferencja PF ISO 14000 Zarządzanie kosztami środowiskowymi Warszawa
Logistyka - nauka. Polski sektor TSL w latach Diagnoza stanu
Adiunkt/dr Joanna Brózda Akademia Morska w Szczecinie, Wydział Inżynieryjno-Ekonomiczny Transportu, Instytut Zarządzania Transportem, Zakład Organizacji i Zarządzania Polski sektor TSL w latach 2007-2012.
THE LISBON STRATEGY FROM A PERSPECTIVE OF CHOSEN COUNTRIES AND REGIONS
THE LISBON STRATEGY FROM A PERSPECTIVE OF CHOSEN COUNTRIES AND REGIONS Edited by Eufemia Teichmann *'*, WARSAW SCHOOL OF ECONOMICS OFICYNA WYDAWNICZA WARSAW 2009 STRATEGIA LIZBOŃSKA Z PERSPEKTYWY WYBRANYCH
Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim
Jacek Batóg Barbara Batóg Uniwersytet Szczeciński Analiza wydajności pracy w rolnictwie zachodniopomorskim Znaczenie poziomu i dynamiki wydajności pracy odgrywa znaczącą rolę w kształtowaniu wzrostu gospodarczego
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
IMPLEMENTATION AND APLICATION ASPECTS OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT. Scientific monograph edited by Edyta Sidorczuk Pietraszko
IMPLEMENTATION AND APLICATION ASPECTS OF SUSTAINABLE DEVELOPMENT Scientific monograph edited by Edyta Sidorczuk Pietraszko SPIS TREŚCI WSTĘP Edyta Sidorczuk Pietraszko... 9 Rozdział 1. Metody pomiaru zrównoważonego
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 14.09.2016/273 2016 1.1. Sektor przemysłowy 2015 najważniejsze fakty Jak wynika z danych GUS, produkcja sprzedana w przemyśle w porównaniu do 2014 roku była
Rozwój i rola polskiego przemysłu spożywczego w warunkach akcesji do Unii Europejskiej
Wydział Ekonomiczno-Społeczny Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie Rozwój i rola polskiego przemysłu spożywczego w warunkach akcesji do Unii Europejskiej prof. dr hab. Walenty Poczta
Uw a r u n k o w a n i a r o z w o j u Do l n e g o Śl ą s k a. Redaktor naukowy Teresa Kupczyk
Uw a r u n k o w a n i a r o z w o j u Do l n e g o Śl ą s k a w perspektywie roku 2020 Redaktor naukowy Teresa Kupczyk Wrocław 2010 Spis treści Wprowadzenie...7 1. Szanse i zagrożenia dla rozwoju Polski
Adam Czudec. Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa
Adam Czudec Ekonomiczne uwarunkowania rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO RZESZÓW 2009 Spis treści Contents 7 Wstęp 9 1. Przestanki rozwoju wielofunkcyjnego rolnictwa
ŚLĄSKI PRZEGLĄD STATYSTYCZNY
Polskie Towarzystwo Statystyczne Oddział we Wrocławiu ŚLĄSKI Silesian Statistical Review Nr 8 (14) Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2o10 RADA PROGRAMOWA Walenty Ostasiewicz (przewodniczący),
Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na pierwszej stronie okładki puchan / Fotolia.com Redakcja i korekta: Bogdan Baran
Zespół autorów: Agnieszka Baer-Nawrocka, Jerzy Bartkowski, Barbara Chmielewska, Barbara Fedyszak-Radziejowska, Izasław Frenkel, Piotr Gradziuk, Iwona Nurzyńska, Walenty Poczta, Renata Przygodzka, Jerzy
Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego
Polityka innowacyjna Województwa Mazowieckiego Konferencja Innowacje w przemyśle a zmiany klimatu Warszawa, dn. 28 maja 2009 r. 1 Warszawa, dn.28 maja 2009 r. Plan prezentacji: Regionalna Strategia Innowacji
Barbara Bujanowicz-Haraś* REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA W POLSCE
Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 41, 2009 r. Barbara Bujanowicz-Haraś* REGIONALNE ZRÓŻNICOWANIE NAKŁADÓW INWESTYCYJNYCH NA OCHRONĘ ŚRODOWISKA W POLSCE REGIONAL DIFFERENTIATION OF ENVIRONMENTAL
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia (magisterskie) stacjonarne rok akademicki 2015/2016 Kierunek Ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław
PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020
PROW 2014 2020 na rzecz celów Strategii Zrównoważonego Rozwoju Wsi Rolnictwa i Rybactwa na lata 2012-2020 Dr inż. Dariusz Nieć Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Warszawa 28 stycznia 2015
STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2014 R.
Urząd Statystyczny w ie STAN I OCHRONA ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 214 R., wrzesień 215 r. Podstawowe tendencje W województwie lubelskim w 214 roku: w porównaniu z rokiem poprzednim ZIEMIA zmniejszyła
OGÓLNE INFORMACJE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
OGÓLNE INFORMACJE STATYSTYCZNE DOTYCZĄCE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Jan Fryc, Zofia Płoszaj-Witkowicz Urząd Statystyczny w Katowicach, Śląski Ośrodek Badań Regionalnych Katarzyna Kimel, Barbara Zawada Urząd
dr Marta Kluzek Zestawienie dorobku naukowego
dr Marta Kluzek Zestawienie dorobku naukowego 2011 Tytuł oryginału: Podział państw Unii Europejskiej według zróżnicowania czynników tworzących klimat inwestycyjny. Autorzy: Kluzek Marta. Źródło: W : Zarządzanie
ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w.
VI PROF. DR HAB. INŻ. WALDEMAR MICHNA MGRINŻ. DANUTA LIDKĘ DR INŻ. DOMINIK ZALEWSKI ZAPEWNIENIE EKONOMICZNEJ SAMOWYSTARCZALNOŚCI ŻYWNOŚCIOWEJ GŁÓWNYM ZADANIEM POLSKIEGO ROLNICTWA NA CAŁY XXI w. Redakcja
STRUCTURES UNDER ECONOMIC CRISIS
TRANSFORMATIONS OF REGIONAL STRUCTURES UNDER ECONOMIC CRISIS CONDITIONS edited by Zbigniew Zioto and Tomasz Rachwal Warszawa-Kraköw 2014 PRZEMIANY STRUKTUR REGIONALNYCH W WARUNKACH KRYZYSU GOSPODARCZEGO
Znaczenie statystyki publicznej w procesie monitorowania zrównoważonego rozwoju na przykładzie SRWP 2020
Znaczenie statystyki publicznej w procesie monitorowania zrównoważonego rozwoju na przykładzie SRWP 2020 Augustów, 3-4 września 2015 r. 1 mgr Małgorzata Fiedorczuk mgr Maciej Muczyński Urząd Marszałkowski
Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw. Województwo dolnośląskie
Melania Nieć, Joanna Orłowska, Maja Wasilewska Rozdział 4. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Województwo dolnośląskie Struktura podmiotowa przedsiębiorstw aktywnych W 2013 r. o ponad
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY
Nr 11 (2011) BIBLIOTEKA REGIONALISTY Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Wrocław 2011 Rada Naukowa: Horst Brezinski, Alfonz Gajdoš, Jiřina Jílková, Dorota Korenik, Stanisław Korenik, Oğuz
Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rynek pracy w Polsce w latach
Jan Hybel Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Siedlcach Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na rynek pracy w Polsce w latach 2000 2007 Wstęp Skutki napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych
Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw
Melania Nieć, Maja Wasilewska, Joanna Orłowska Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Struktura podmiotowa Województwo dolnośląskie W 2012 r. w systemie REGON w województwie dolnośląskim
Eugeniusz Koś micki Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki. Podstawowe problemy teoretyczne i polityczne
Eugeniusz Koś micki Zrównoważony rozwój w warunkach globalizacji gospodarki Podstawowe problemy teoretyczne i polityczne Białystok Poznań 2009 3 copyright by: Fundacja Ekonomistów Środowiska i Zasobów
Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie 2014-2020
Prof. dr hab. Andrzej Czyżewski, dr Sebastian Stępień Katedra Makroekonomii i Gospodarki Żywnościowej Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu Fundusze unijne dla Polski i polskiego sektora rolnego w perspektywie
WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM 2014-2020 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
WSPARCIE DZIAŁAŃ INWESTYCYJNYCH W RPO WM 2014-2020 Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego dr Stanisław Sorys Wicemarszałek Województwa Małopolskiego 1_GOSPODARKA WIEDZY 2_CYFROWA MAŁOPOLSKA 3_PRZEDSIĘBIORCZA
SPIS TREŚCI WSTĘP ROZDZIAŁ I
SPIS TREŚCI WSTĘP... 11 ROZDZIAŁ I POLITYKA EKONOMICZNA UNII EUROPEJSKIEJ NA RZECZ ZAPEWNIENIA KONKURENCYJNEGO I SPÓJNEGO TERYTORIUM... 21 1.1. Polityka ekonomiczna w koncepcjach teoretycznych europejskiej
1. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA W PODMIOTACH O LICZBIE PRACUJĄCYCH POWYŻEJ 9 OSÓB...2
OPOLSKI SYSTEM INFORMACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ OPOLSKI SYSTEM INFORMACJI SPOŁECZNO-GOSPODARCZEJ WWW.OSISG.OPOLSKIE.PL WWW.OSISG.OPOLSKIE.PL Analiza określająca aktualną sytuację społeczno-gospodarczą
ROZDZIAŁ 2: Charakterystyka i ocena aktualnego stanu środowiska Powiatu
Program ochrony środowiska Powiat Strzelce Opolskie Spis treści str. 1 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1: Wstęp. Informacje ogólne. 1.1. Cel opracowania programu.... 3 1.2. Metodyka opracowania... 4 1.3. Informacje
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia II stopnia stacjonarne i niestacjonarne Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Bogusław FIEDOR Prof. dr hab. Andrzej
ROLA TURYSTYKI W GOSPODARCE REGIONU
WYŻSZA SZKOŁA HANDLOWA ROLA TURYSTYKI W GOSPODARCE REGIONU Redakcja naukowa Jerzy Wyrzykowski Wrocław 2007 SPIS TREŚCI Wprowadzenie 9 1. UWARUNKOWANIA GOSPODARKI TURYSTYCZNEJ W REGIONIE 11 Teresa Zabińska
WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE
I GOSPODARKI WODNEJ W OLSZTYNIE Możliwości finansowania inwestycji w biomasę DZIAŁALNOŚĆ WFOŚIGW PRZYCHODY Przychody statutowe WF - ogółem Przychody z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska WYDATKI
Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej w Polsce w 2012 r.
mld zł GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Regionalnych i Środowiska Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej w Polsce w 2012
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, luty 2012 r. Tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok Krajowy
WZROST PRODUKTYWNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI GŁÓWNYM WYZWANIEM PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO
WZROST PRODUKTYWNOŚCI I EFEKTYWNOŚCI GŁÓWNYM WYZWANIEM PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁU SPOŻYWCZEGO dr inż. Robert Mroczek Prezentowany referat jest wynikiem prac prowadzonych w ramach zadań badawczych PW 2011-2014
Lower Silesia Region CLIMATE-KIC PARTNER
Samorządowa jednostka organizacyjna Lower Silesia Region CLIMATE-KIC PARTNER Institute for Territorial Development / Climate-Kic 1 PRZEMYSŁAW MALCZEWSKI LOWER SILESIA COORDINATOR OF REGIONAL ACTIVITY AFFILIATED
CZĘŚĆ I. UWARUNKOWANIA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Nowoczesne podejście do zarządzania organizacjami. redakcja naukowa Anna Wasiluk Książka podejmuje aktualną problematykę zarządzania organizacjami w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu. Przedstawiono
PRACE NAUKOWE. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Spójność społeczną, gospodarcza i terytorialna w polityce Unii Europejskiej.
Nr21 PRACE NAUKOWE Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Spójność społeczną, gospodarcza i terytorialna w polityce Unii Europejskiej Redaktor naukowy Ewa Pancer-Cybulska Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego
POZWOLENIE ZINTEGROWANE
POZWOLENIE ZINTEGROWANE : art. 184 ust.2, art. 208 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.); art. 18 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 27 ust.
Wybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny
INSTYTUT EKONOMIKI ROLNICTWA I GOSPODARKI ŻYWNOŚCIOWEJ-PIB Wybrane problemy rozwoju obszarów wiejskich w Polsce kontekst regionalny Barbara Chmielewska Dochody i wydatki ludności wiejskiej oraz rynek pracy
Wiejskie organizacje pozarządowe
Wiejskie organizacje pozarządowe Rural Non-Governmental Organisations Editor Maria Halamska Institute of Rural and Agricultural Development Polish Academy of Sciences Warsaw 2008 Wiejskie organizacje pozarządowe
MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY IV KWARTAŁ 2014 IV KWARTAŁ 2014 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 42,4% ludności w wieku 15 lat i więcej co oznacza poprawę sytuacji w ujęciu rocznym. W województwie
Innowacyjność Mazowsza na tle innych regionów w Polsce i UE. Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
Innowacyjność Mazowsza na tle innych regionów w Polsce i UE Marzenna Anna Weresa Instytut Gospodarki Światowej Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Cele wystąpienia - udzielenie odpowiedzi na pytania: Jak
Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 14
Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 14 Acta Universitatis Wratislaviensis No 3554 Studenckie Prace Prawnicze, Administratywistyczne i Ekonomiczne 14 Pod redakcją Marcina Winiarskiego
RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE. Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw
RAPORT O STANIE SEKTORA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE Rozdział 8. Profile regionalne małych i średnich przedsiębiorstw Warszawa, 2011 Spis treści Województwo dolnośląskie...3 Województwo kujawsko-pomorskie...6
Gospodarka odpadami komunalnymi w województwie lubelskim w 2015 roku
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, lipiec 2016 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, Fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl Gospodarka odpadami
Gospodarka niskoemisyjna, korzyści z jej wdrażania i lokalne przykłady
Gospodarka niskoemisyjna, korzyści z jej wdrażania i lokalne przykłady Andrzej Kassenberg Instytut na rzecz Ekorozwoju Konferencja otwarcia, Starogard Gd. 20.10.2014 Projekt realizowany przy wsparciu finansowym
Wydatkowanie czy rozwój
Wydatkowanie czy rozwój priorytety Polityki Spójności 2014-2020 i nowego RPO Województwa Łódzkiego Agnieszka Dawydzik Dyrektor Departamentu Koordynacji Strategii i Polityk Rozwoju Łódź, 27 maja 2015 r.
WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich
Studia niestacjonarne II stopnia Kierunek ekonomia Promotorzy prac magisterskich Promotorzy prac magisterskich Studia niestacjonarne Prof. dr hab. Stanisław CZAJA Prof. dr hab. Andrzej GRACZYK (min. 5
POLSKI RUCH CZYSTSZEJ PRODUKCJI NOT
Seminarium Informacyjno-promocyjne projektu: Propagowanie wzorców produkcji i konsumpcji sprzyjających promocji zasad trwałego i zrównoważonego rozwoju. Zmiany wzorców produkcji i konsumpcji w świetle
Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania poprawy wydajności pracy w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów Unii Europejskiej
Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania poprawy wydajności pracy w polskim przemyśle spożywczym na tle krajów Unii Europejskiej mgr Jadwiga Drożdż mgr Mirosława Tereszczuk dr inż. Robert Mroczek Prezentowany
Solsum: Dofinansowanie na OZE
Solsum: Dofinansowanie na OZE Odnawialne źródło energii (OZE) W ustawie Prawo energetyczne źródło energii odnawialnej zdefiniowano jako źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej. Fundusze unijne. a zróżnicowanie regionalne kraju. Warszawa, 27 marca 2008 r. 1
Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej Fundusze unijne a zróżnicowanie regionalne kraju Warszawa, 27 marca 2008 r. 1 Proces konwergencji w wybranych krajach UE (zmiany w stosunku do średniego PKB
Gospodarka odpadami komunalnymi w województwie lubelskim w 2014 roku
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLINIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, lipiec 2015 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, Fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl Gospodarka odpadami
Budownictwo mieszkaniowe w województwie lubelskim w 2013 roku
OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, maj 2014 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl tel. 81 533 20 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://lublin.stat.gov.pl/ Budownictwo mieszkaniowe w województwie lubelskim
Prof.dr hab. Andrzej Kowalczyk. Dr Sylwia Kulczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytet Warszawski
Ochrona i konserwacja wartości przyrodniczych Polski Wschodniej jako podstawa trwałego rozwoju Prof.dr hab. Andrzej Kowalczyk Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski Dr Sylwia
OCENA EFEKTYWNOŚCI KOSZTOWEJ POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA W POLSCE NA TLE WYBRANYCH KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ
STUDIA I PRACE WYDZIAŁU NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZĄDZANIA NR 42, T. 2 DOI: 10.18276/sip.2015.42/2-02 Elżbieta Broniewicz* Politechnika Białostocka OCENA EFEKTYWNOŚCI KOSZTOWEJ POLITYKI OCHRONY ŚRODOWISKA
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE
MAZOWIECKI RYNEK PRACY I KWARTAŁ 2016 I KWARTAŁ 2016 NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE Na Mazowszu nie pracowało 44,3% ludności w wieku 15 lat i więcej, co oznacza pogorszenie sytuacji w ujęciu rocznym o 1,1 p.
METODA DEA W ANALIZIE EFEKTYWNOŚCI NAKŁADÓW NA GOSPODARKĘ ODPADAMI
Katedra Statystyki METODA DEA W ANALIZIE EFEKTYWNOŚCI NAKŁADÓW NA GOSPODARKĘ ODPADAMI XX MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA GOSPODARKA LOKALNA I REGIONALNA W TEORII I PRAKTYCE Mysłakowice k. Karpacza 17-18
POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
POLITYKA GOSPODARCZA POLSKI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Pod redakcją naukową prof. dr. hab. Stanisława Zięby prof. dr. hab. Eugeniusza Mazurkiewicza ALMAMER WYŻSZA SZKOŁA EKONOMICZNA Warszawa 2007
Rynek - Społeczeństwo - Kultura nr 1 (5), 40-43
Justyna Błaszczyk Porównanie wskaźników zatrudnienia w sektorze przemysłowym z uwzględnie - niem sektora wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę Rynek - Społeczeństwo
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W SZCZECINIE RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W LATACH 2010 2011
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W SZCZECINIE RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W LATACH 2010 2011 Biblioteka Monitoringu Środowiska Szczecin 2012 Redaktor wydania:
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 012 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 15 Data opracowania
Inwestycje. światowego. gospodarczego. Świat Nieruchomości
Budownictwo polskie w latach światowego kryzysu gospodarczego E l ż b i e t a St a r z y k R e n a t a Ko z i k 40 Świat Nieruchomości W latach 2006-2008, gdy amerykański kryzys finansowy przeradzał się
Bezpośrednie inwestycje
Toruńskie Studia Międzynarodowe MIĘDZYNARODOWE STOSUNKI EKONOMICZNE NR 1 (3) 2010 Artur Piotrowicz Iwona Sobczak Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie kujawsko-pomorskiem Streszczenie Napływ
1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1.
Spis treści 1. Analiza wskaźnikowa... 3 1.1. Wskaźniki szczegółowe... 3 1.2. Wskaźniki syntetyczne... 53 1.2.1. Zastosowana metodologia rangowania obiektów wielocechowych... 53 1.2.2. Potencjał innowacyjny
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy. Stanisław Krasowicz. Puławy, 2008
Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy GŁÓWNE UWARUNKOWANIA KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO ROLNICTWA Stanisław Krasowicz Puławy, 2008 Polska to kraj: o stosunkowo dużym potencjale
Budownictwo mieszkaniowe w województwie lubelskim w 2012 roku
OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, czerwiec 2013 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 20 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/lublin Budownictwo mieszkaniowe w województwie
WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ
WPROWADZENIE DO ZAGADNIEŃ OCHRONY KLIMATU I GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Bytom, 23 grudnia 2014 r. Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej (2011 rok) cel główny rozwój gospodarki niskoemisyjnej
Recenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse. Redaktor prowadząca: Anna Raciborska. Redakcja: Dorota Kassjanowicz
Recenzja: dr hab. prof. Uniwersytetu Warszawskiego Tomasz Grzegorz Grosse Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja: Dorota Kassjanowicz Korekta: Dorota Kassjanowicz, Joanna Barska, Monika Tacikowska
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /271
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 13.09.2016/271 2016 1.1. Małe, średnie i duże firmy w 2015 roku Jak wynika z danych GUS, liczba firm zatrudniających w 2015 roku co najmniej 10 osób wyniosła
Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej w Polsce w 2011 r.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Regionalnych i Środowiska Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Warszawa, 03.09.2012 Nakłady na środki trwałe służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej
KATEDRA EKONOMII I PRAWA GOSPODARCZEGO
KATEDRA EKONOMII I PRAWA GOSPODARCZEGO 1. Obszary badawcze 2. Przykładowe tematy prac dyplomowych Dr hab. Grażyna Adamczyk-Łojewska, prof. nadzw. UTP Dr Danuta Andrzejczyk Dr Czesław Giryn Dr inż. Anna
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
Studia Regionalne i Lokalne
Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych UW (EUROREG) Sekcja Polska Regional Studies Association Studia Regionalne i Lokalne 3(57)2014 Wydawnictwo Naukowe Scholar REDAKCJA prof. dr hab. Grzegorz
WROCŁAWSKIE STUDIA POLITOLOGICZNE 18/2015
WROCŁAWSKIE STUDIA POLITOLOGICZNE 18/2015 Rada Naukowa Andrzej Antoszewski (Uniwersytet Wrocławski) Wiesław Bokajło (Uniwersytet Wrocławski) Nebojša Blanuša (Uniwersytet w Zagrzebiu) Zbigniew Czachór (UAM
Działalność badawcza i rozwojowa w Polsce w 2013 r. Główne wnioski
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Szczecinie Warszawa, listopad 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Główne wnioski Wartość nakładów wewnętrznych 1 ogółem na działalność badawczo-rozwojową
dr Tomasz M. Zieliński ABC Akademia Sp. z o.o. tomasz.zielinski@abcakademia.com.pl
dr Tomasz M. Zieliński ABC Akademia Sp. z o.o. tomasz.zielinski@abcakademia.com.pl Green Controlling and Finance - innowacyjny program studiów podyplomowych Projekt finansowany ze środków funduszy norweskich
MINISTERSTWO GOSPODARKI. Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałego, zrównoważonego rozwoju
Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałego, zrównoważonego rozwoju 1 Uwarunkowania realizacji strategii Zewnętrzne (dokumenty międzynarodowe: Unii Europejskiej,
Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej
Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej Struktura organizacyjna Katedry Ekonomii i Polityki Gospodarczej Kierownik KEiPG: dr hab. Alina Daniłowska, prof. nadz. SGGW Zakład Ekonomii Dr Aldona Zawojska
INSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH
INSTRUMENTY I METODY RACJONALIZACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH REDAKCJA NAUKOWA RENATA PRZYGODZKA Spis treści WSTĘP 7 ROZDZIAŁ 1. (BOGUSŁAW ADAM CHMIELAK) NIEEFEKTYWNOŚĆ PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB PRAWNYCH
L I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ W KIELCACH w 2016 ROKU
Załącznik do uchwały Nr 14/15 Rady Nadzorczej WFOŚiGW w Kielcach z dnia 29 czerwca 2015 r. L I S T A PRZEDSIĘWZIĘĆ PRIORYTETOWYCH DO DOFINANSOWANIA PRZEZ WOJEWÓDZKI FUNDUSZ OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI
MONITOROWANIE ZIELONEJ GOSPODARKI doświadczenia międzynarodowe
URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU MONITOROWANIE ZIELONEJ GOSPODARKI doświadczenia międzynarodowe Dorota Wyszkowska Anna Rogalewska Białowieża, 4 6 grudzień 2013 Zielona gospodarka na forum międzynarodowym