ABC Biznesu. Jak założyć agencję turystyczną

Transkrypt

1 ABC Biznesu Jak założyć agencję turystyczną

2 Spis treści 2 Pomysł na firmę /3 1. Organizator turystyki, pośrednik czy agent turystyczny?/4 2. Klienci agencji turystycznej /4 3. Cele i zasoby osobiste / Wykształcenie i doświadczenie / Wiedza o własnym produkcie/usłudze /6 4. Produkt/usługa / Analiza potencjału firmy i otoczenia / Potrzeby klientów jakie są i czy produkt/usługa je zaspokoi / Kształtowanie ceny produktu/usługi / Dostawcy / Dystrybucja /10 5. Rynek / Konkurencja / Źródła informacji o rynku / Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług / Sprzedaż i marketing /14 6. Formalności związane z założeniem firmy / Wybór formy prawnej działalności gospodarczej / Rejestracja firmy / Rejestracja działalności gospodarczej / REGON/ Pieczątka / Bank / Zakład Ubezpieczeń Społecznych / Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego / Urząd Skarbowy /21 7. Inne obowiązki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej / Kodeks pracy, przepisy sanitarne, ochrona przeciwpożarowa / Zatrudnianie personelu / Ochrona przeciwpożarowa /23 8. Koszty prowadzenia agencji turystycznej / Budżet początkowy / Budżet operacyjny /24 9. Źródła finansowania działalności gospodarczej / Kredyty / Pożyczki / Venture capital / Aniołowie biznesu / Leasing / Franchising / Dotacje / Biznes plan przedsięwzięcia /30 Literatura, źródła /32

3 3 Pomysł na firmę Członkostwo w Unii Europejskiej i otwarcie granic, a także powszechniejsza znajomość języków obcych sprawiają, że Polacy coraz chętniej podróżują. Również polityka firm, w których stawia się na aktywną integrację pracowników dla lepszego wykorzystania ich potencjału, daje możliwości zaproponowania ciekawej oferty turystycznej. Założenie własnej agencji turystycznej, której przedmiotem działalności jest sprzedaż usług związanych z turystyką, wypoczynkiem i rekreacją, daje szansę na powodzenie przedsięwzięcia. Podstawowym założeniem agencji turystycznej powinno być świadczenie usług turystycznych spełniających najwyższe standardy, w ramach określonych ofert cenowych, dostosowanych w pełni do potrzeb klientów, a jej celem głównym dobór jak najciekawszych usług turystycznych dla potencjalnych klientów oraz stałe podnoszenie jakości i wielkości oferty. Istotą pracy agencji turystycznej jest pośrednictwo w sprzedaży usług turystycznych oferowanych przez biura turystyczne i organizatorów turystyki, wpisanych do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, których nasza agencja reprezentuje wobec potencjalnych klientów, w ramach zawartych uprzednio umów. Powodzenie naszej działalności będzie zatem zależało w dużej mierze od dobrej współpracy z operatorami turystycznymi i skonstruowania ciekawej, różnorodnej oferty oraz umiejętności zachęcenia potencjalnych klientów do zakupu i zbudowania zaufania, jako wiarygodnej i godnej polecenia firmy.

4 4 1. Organizator turystyki, pośrednik czy agent turystyczny? Zanim przejdziemy do szczegółów związanych z prowadzeniem agencji turystycznej należy wyjaśnić różnicę pomiędzy trzema formami działalności biur podróży. Organizator turystyki (najważniejsze ogniwo rynku turystycznego) to przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną. Jest to firma, która zajmuje się przygotowaniem całej wycieczki i zawiera w tym celu umowę z hotelem, przewoźnikiem i innymi usługodawcami, przygotowuje ofertę i sprzedaje ją turystom. Dodatkowo: impreza turystyczna to co najmniej dwie usługi turystyczne tworzące jednolity program i objęte wspólną ceną, jeżeli usługi te obejmują nocleg lub trwają ponad 24 godziny albo jeżeli program przewiduje zmianę miejsca pobytu, organizowanie imprez turystycznych przygotowywanie lub oferowanie, a także realizacja imprez turystycznych. Pośrednik turystyczny to przedsiębiorca, którego działalność polega na wykonywaniu, na zlecenie klienta, czynności faktycznych i prawnych związanych z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych. W praktyce polega to np. na obsłudze podróży służbowej klienta, w tym zarezerwowanie przelotu samolotem, wynajęcie pokoju w hotelu i samochodu zgodnie z zamówieniem. Agent turystyczny to przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki, posiadających wpis do Rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (prowadzonego przez marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy) lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju. Jest to firma, która na podstawie umowy zawartej z organizatorem sprzedaje turystom jego ofertę w zamian za prowizję. Większość małych biur podróży to właśnie agencje, które nie organizują pobytu turystów, a jedynie sprzedają imprezy turystyczne organizatorów. Cena wycieczki wykupionej bezpośrednio u organizatora jak i za pośrednictwem agenta jest dla klienta jednakowa, ponieważ w tym przypadku organizator dzieli się z agentem częścią swojej marży. Ważny dla osoby rozpoczynającej działalność gospodarczą w tej branży jest fakt, że działalność agenta turystycznego nie wymaga dodatkowych zezwoleń a jedynie zarejestrowania działalności gospodarczej w wybranej formie. Agent turystyczny nie ponosi odpowiedzialności za nienależyte wykonanie usługi, ponieważ działa w imieniu i na rzecz organizatora turystyki. Agencja turystyczna to dobry pomysł na firmę dla osób, które dopiero poznają branżę turystyczną. 2. Klienci agencji turystycznej Klientami agencji turystycznej są zarówno osoby indywidualne, jak i firmy.

5 Oferta jest skierowana do: rodzin z dziećmi, którym należy zapewnić: - możliwość opieki nad dziećmi przez osoby z uprawnieniami, - posiłki przystosowane dla dzieci, - bezpieczne miejsce do zabawy, - basen z ratownikiem, grup szkolnych, którym należy zapewnić: - ciekawy, edukacyjny program wycieczki, - atrakcyjny program aktywnego wypoczynku, grup dorosłych, którym należy zapewnić: - możliwość aktywnego wypoczynku, - atrakcje sportowe, - wycieczki z przewodnikiem, - odpowiednio przystosowaną salę do prowadzenia zajęć, osoby indywidualne, którym należy zapewnić: - możliwość aktywnego wypoczynku, - atrakcje sportowe, - wycieczki z przewodnikiem, grupy pracowników, którym należy zapewnić: - atrakcyjny program aktywnego wypoczynku, - ciekawy program z zajęciami integracyjnymi, - odpowiednio wyposażone sale szkoleniowe, bądź konferencyjne Cele i zasoby osobiste 3.1. Wykształcenie i doświadczenie Działalność agenta turystycznego polegająca na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających wpis do rejestru, lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju, nie jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej i w związku z tym, nie podlega wpisowi do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Do prowadzenia agencji nie jest wymagane pozwolenie, zbędne są również ubezpieczenia, konieczne w przypadku prowadzenia biura podróży. Agent nie musi również wykazywać się posiadanym doświadczeniem. Jest natomiast zobowiązany do: wykonywania działalności tylko na rzecz organizatorów posiadających wpis do rejestru,

6 jednoznacznego wskazywania w umowach zawieranych z klientami właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, a także do działania na podstawie ważnej umowy agencyjnej. Ponadto powinien posiadać zdolności komunikacyjne, umieć obsłużyć klienta tak, aby zapewnić mu optymalny rodzaj usług. Każdy, kto chce prowadzić własną firmę, w tym również działalność agenta turystycznego, musi posiadać podstawową wiedzę z zakresu marketingu, prawa, podatków i zarządzania Wiedza o własnym produkcie/usłudze Agencja turystyczna musi dysponować informacją na temat organizatorów usług turystycznych, którzy są wpisani do rejestru. Dodatkowo, każda firma, dla której agencja zdobywa klientów, powinna być przez nią sprawdzona pod względem posiadania umowy gwarancji bankowej albo ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia na rzecz klientów. Jest to zabezpieczenie pokrycia kosztów powrotu klientów do kraju oraz pokrycie zwrotu wpłat wniesionych przez klientów w przypadku nie wykonania zobowiązań umownych. Ponadto należy zapoznać się dokładnie z ofertą biura tak, abyśmy w przypadku nie dotrzymania przez nie warunków umowy turystycznej nie stracili naszej wiarygodności Produkt/usługa Agencja turystyczna dostosowując się do potrzeb klientów powinna posiadać w swej ofercie: wczasy krajowe (dla osób indywidualnych i całych rodzin), wczasy zagraniczne (dla osób indywidualnych i całych rodzin), wycieczki krajowe, wycieczki zagraniczne, wycieczki szkolne, imprezy dla firm, konferencje, szkolenia, sprzedaż biletów autokarowych do krajów strefy Schengen, sprzedaż biletów lotniczych na połączenia krajowe i międzynarodowe. Bardzo ważna w prowadzeniu działalności w zakresie turystyki jest nasza wiarygodność oraz zapewnienie ciekawej oferty turystycznej. Z badań rynku wynika, że najbardziej korzystna jest oferta uniwersalna, przeznaczona dla klientów o różnych oczekiwaniach, wymaganiach i zamożności. Najważniejsze dla nich jest kupienie atrakcyjnych, dobrych jakościowo wczasów czy wycieczek, za jak najniższą cenę. Trzeba mieć oferty nie tylko na zimowe czy letnie turystyczne sezony, ale także na tzw. martwe miesiące. W odróżnieniu od konkurencji powinniśmy posiadać większą liczbę ofert również na miesiące jesienne, co da większe możliwości wyboru naszym klientom. Dodatkowym naszym atutem powinna być profesjonalna obsługa przez osoby

7 znające branżę. Aby nasze produkty i usługi były lepsze od konkurencji powinniśmy: skoncentrować się na wybranym segmencie rynku, oferować unikatową usługę, która przyciągnie klientów, eksponować różnice w porównaniu z konkurencją, świadomie rezygnować z tych dziedzin działalności, które mogą być naszymi słabościami. Szacując liczbę klientów, którzy kupią nasze usługi, należy więc brać pod uwagę sezonowość popytu. Jak wiadomo, największą sprzedaż możemy osiągnąć w miesiącach letnich oraz zimowych, zwłaszcza na przełomie grudnia i stycznia. Aby osiągać zyski prowadząc agencję turystyczną, trzeba sprzedać miesięcznie ok. 35 różnego rodzaju produktów turystycznych Analiza potencjału firmy i otoczenia Zakładając agencję turystyczną należy przeanalizować sytuację i warunki, w jakich będzie działać, jakie są plusy i minusy jej prowadzenia(mocne i słabe strony naszego przedsięwzięcia), co można uznać za cechy sprzyjające (szansa rozwoju firmy), a co stanowi barierę rozwoju (zagrożenia dla firmy). Atuty naszej firmy i szansa, jaką stwarza otoczenie, sprzyjające osiągnięciu sukcesu: oryginalna oferta, wyróżniająca się na tle konkurencji, zapewniająca klientom bogaty i atrakcyjny wybór możliwości spędzania czasu, wysoka jakość oferty, przy zachowaniu przystępnych cen, stałe dostosowywanie oferty do zmieniających się gustów klientów, dobre kontakty z dostawcami usług turystycznych - krajowymi i zagranicznymi, wysokie kwalifikacje pracowników i ich umiejętności zawodowe, współpraca z podmiotami i instytucjami z branży turystycznej, zmiana modelu konsumpcji, wzrost zamożności i zmiana świadomości społeczeństwa, chęć aktywnego spędzania czasu wolnego, możliwość pozyskiwania klientów spoza rejonu działania, wzrost gospodarczy kraju, stabilność i klarowność przepisów prawnych dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw, możliwość korzystania z funduszy pomocowych. Słabe strony naszego przedsięwzięcia i zagrożenia ze strony otoczenia: brak wypracowanej renomy, brak stałych klientów, trudności w nawiązaniu współpracy z organizatorami turystyki i niedostateczna liczba i różnorodność ofert, możliwość pojawienia się nowych konkurentów, 7

8 zagrożenia związane z rozwojem nowych potrzeb klientów, którym nie będziemy w stanie sprostać, zmienność przepisów prawnych dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw, gwałtowne załamanie się rynku, kryzys finansowy - ubożenie społeczeństwa, niestabilna polityka państwa Potrzeby klientów jakie są i czy produkt/usługa je zaspokoi Obecnie stale wzrastają wymagania klientów odnośnie spędzania wolnego czasu. Klienci oczekują atrakcyjnej oferty w przystępnej dla nich cenie. Dlatego nasza oferta musi być dostosowana do wymagań wszystkich grup klientów. W pełni zróżnicowana, ma za zadanie zapewnić jak najlepszy wypoczynek wszystkim odbiorcom usług. Dla zapewnienia klientom należytego wykonania usługi zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004, nr 223 poz z późn. zm.), spisuje się z nim umowę. Zgodnie z art. 12. tej ustawy organizator usług turystycznych, który proponuje klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, ma obowiązek udostępniać klientom odpowiednie informacje pisemne, a w szczególności broszury, foldery, katalogi i jest obowiązany wskazać w tych materiałach w sposób dokładny i zrozumiały: 1. cenę imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia, 2. miejsce pobytu lub trasę imprezy, 3. rodzaj, klasę, kategorię lub charakterystykę środka transportu, 4. położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu, 5. ilość i rodzaj posiłków, 6. program zwiedzania i atrakcji turystycznych, 7. kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz termin zapłaty całej ceny, 8. termin powiadomienia klienta na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub usługi turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług jest uzależniona od liczby zgłoszeń, 9. podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikające z umowy, 10. ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej. Informacje te nie mogą wprowadzać klienta w błąd. Jeżeli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowień, to odpowiednie wskazania zawarte w informacjach pisemnych, o których mowa powyżej w pkt. 1 8, stają się elementem umowy. Agent turystyczny nie ponosi przed klientem żadnej odpowiedzialności kontraktowej, bowiem nie łączy go z nim żadna umowa. Agent może natomiast odpowiadać

9 z tytułu czynu niedozwolonego - np. jeżeli świadomie wprowadzi klienta w błąd, narażając go na szkodę. Ponadto dla klientów istotne są następujące aspekty, które agencja turystyczna musi uwzględniać: uprzejmość, profesjonalizm obsługi, atrakcyjne ceny, komunikacja, dogodny kontakt z agencją, kompetencja/doradztwo w wyborze produktu, jakość usługi, zgodność dostarczonej usługi z przedstawioną im w agencji ofertą, szeroki asortyment, promocje i upusty Kształtowanie ceny produktu/usługi Zgodnie z ustawą agent turystyczny jest to przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających zezwolenia w kraju lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju. Cena usług oferowanych przez agencję turystyczną jest zatem zgodna z ceną dostawcy usługi i jest ustalana w zależności od rodzaju wybranej oferty. Dochodem dla nas będzie marża pobierana od sprzedanych usług, ustalona wcześniej z organizatorem oferty turystycznej. Marża ta może się wahać od 5% do 15% w zależności od osiągniętych przez nas rocznych obrotów ze sprzedaży. 4.4.Dostawcy Dostawcami naszych usług mogą być duże firmy turystyczne, które organizują pobyty krajowe i zagraniczne. W 2011 roku największe obroty uzyskały firmy:, ITAKA, TUI POLAND, REINBOW TOURS, NECKERMANN, ALFA STAR, WEZYR HOLIDAYS. Należy jednak pamiętać, że wielkość touroperatora nie idzie zawsze w parze z jego kondycją finansową. Nieraz zdarza się tak, że lepiej radzą sobie małe firmy o wąskiej specjalizacji, niż giganci, którzy organizują pobyt w wielu krajach. Przykładem może być upadek siódmego co do wielkości w Polsce biura podróży SKY CLUB, które w 2012 roku ogłosiło upadłość. Przed wprowadzeniem do naszej oferty kolejnego biura należy je dokładnie sprawdzić: 1. Jeśli firma działa legalnie musi znajdować się w Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych prowadzonej prze Ministerstwo Sportu, która jest dostępna na stronie: 2. Należy sprawdzić dane udostępniane przez firmy, które prowadzą rejestry dłużników. Biuro podróży, które posiada zadłużenie względem firmy ubezpieczeniowej czy firmy przewozowej nie jest w stanie zagwarantować niczym niezakłóconych wakacji. 3. Możemy zwrócić się do sądu rejestrowego o udostępnienie rocznego spra- 9

10 wozdania firmy. 4. Poszukajmy w Internecie opinii klientów, którzy już korzystali z usług danego biura podróży Dystrybucja Do czynników wpływających na wybór sposobu dystrybucji możemy zaliczyć cechy segmentu rynku. Należy przeprowadzić analizę ilościową i jakościową aspektów rynku. Powinniśmy zidentyfikować jego użytkowników, jego wielkość, wpływ na przewidywane dochody ze sprzedaży, a także przestrzenne rozmieszczenie klientów, częstotliwość zakupu, która wpływa na częstotliwość odnawiania oferty. Do głównych rodzajów dystrybucji możemy zaliczyć dystrybucję pośrednią i bezpośrednią. Zależy ona od liczby podmiotów uczestniczących w pokonywaniu przez produkt drogi od producenta do klienta. Dystrybucja produktów i usług w naszej agencji turystycznej będzie odbywała się w sposób bezpośredni do klienta. Przychodząc do agencji będzie miał on przedstawioną ofertę dostosowaną do zadeklarowanych potrzeb i oczekiwań. 5. Rynek Agencja turystyczna może być prowadzona właściwie wszędzie. Oczywiście należy brać pod uwagę fakt, że im większa miejscowość tym większa liczba klientów, którzy skorzystają z naszych usług. Naszymi klientami mogą być nie tylko mieszkańcy naszej miejscowości, ale także osoby z całego kraju zainteresowane naszą ofertą turystyczną Konkurencja Rynek usług turystycznych ulega ciągłym zmianom. Z danych zamieszczonych na stronach Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz portalu wynika, że w 2011 roku w podróż zagraniczną w celach turystycznych udało się osób (Polacy najczęściej odwiedzali Niemcy, Wielką Brytanię, Włochy, Czechy, Chorwację, Hiszpanię i Turcję) a w podróż krajową udało się osób. Według szacunków Instytutu Turystyki, w 2011 roku na letni wyjazd na zagraniczne wakacje Polak wydał średnio 2079 zł, a na wypoczynek w kraju 1256 zł. Kwotowo jest to więcej niż rok wcześniej, jednak poza miejsce zamieszkania wyjechało aż o ponad milion osób mniej. Coraz częściej Polacy decydują się na weekendowy pobyt niż na dłuższy wyjazd. Prognozy na następne lata w związku z kryzysem finansowym przewidują, że będzie obserwowany spadek zainteresowania usługami turystycznymi. Dlatego rozwoju naszej firmy upatrujemy w zwiększeniu liczby współpracujących z nami biur turystycznych, a tym samym zwiększeniu liczby ofert i zapewnieniu klientom szerokiej gamy propozycji. Możemy wprowadzić również dodatkowe usługi np. sprzedaż biletów autokarowych do krajów strefy Schengen i sprzedaż biletów lotniczych na połączenia krajowe i międzynarodowe. Nasza polityka konkurencji musi opierać się na ciągłym doskonaleniu jakości usług oraz rozszerzaniu pakietu usług turystycznych. Przy prowadzeniu agencji turystycznej do głównych czynników konkurencyjnych możemy zaliczyć: umiejętność sprzedawania oferty,

11 dobór oferty, która przyciągnie wszystkie grupy klientów, zagwarantowanie odpowiedniej jakości oferowanych usług, umiejętność dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych, eksponowanie i wykorzystywanie różnic w porównaniu z konkurencją, skuteczna promocja Źródła informacji o rynku Badanie rynku polega na tym, aby zdobyć możliwie najwięcej informacji o przedsięwzięciu, zanim poniesiemy koszty, ale także jest konieczne przez cały czas istnienia firmy, ponieważ nie możemy zakładać, że rynek, w którym działamy jest niezmienny. Preferencje klientów zmieniają się, podobnie jak moda, a kiedy się zapomnimy, konkurenci odbiorą nam rynek. Mała firma jest znacznie bliżej swoich klientów niż duża korporacja. Dlatego jako mały przedsiębiorca możemy szybciej rozpoznawać zmiany preferencji klientów i dostosowywać się do nich, niż duże firmy, których zarządzający podejmują decyzje wolniej i ostrożniej, zgodnie z rozbudowanymi procedurami obowiązującymi w hierarchicznych organizacjach. Bez rozeznania rynku firma nie ma szans na sprzedaż swoich produktów/usług, toteż niezbędne jest przeprowadzenie badań na trzech płaszczyznach: 1. Analizy otoczenia i warunków działania firmy. 2. Elementów marketingu mix. 3. Analizy rezultatów działania firmy. Ad.1. Pierwszy obszar działania sprowadza się do rozpoznania warunków działania firmy i postawienia sobie pytań: Jaka jest chłonność i pojemność rynku docelowego. Jakie są kierunki zmian na tym rynku i jakie zewnętrzne czynniki je determinują. Jaki jest udział firmy w rynku. Kim są nasi najwięksi konkurenci, jakie są ich atuty i słabości. Kto kupuje nasze produkty/usługi (wiek, grupa dochodowa). Gdzie mieszkają potencjalni nabywcy naszych produktów/usług. Ile i jak często kupują. W jakim stopniu nasza oferta satysfakcjonuje odbiorców. Ad.2. Drugim obszarem są badania narzędzi (instrumentów), za pomocą których firma oddziałuje na rynek, a więc elementów marketingu mix. Należy odpowiedzieć sobie na następujące pytania: Czy jakość naszych produktów/usług będzie satysfakcjonować odbiorców. Czy produkty/usługi mają wszystkie niezbędne cechy korzystne dla odbiorców. Czy sprzedajemy po właściwej cenie. W jaki sposób można je porównać do produktów/usług konkurencji. W przypadku innowacji: - czym nowy produkt/usługa powinien różnić się od już oferowanych na 11

12 12 rynku, aby mógł być zaakceptowany - dla jakich grup odbiorców innowacja może być atrakcyjna - jakie są szanse rynkowe nowego produktu/usługi (jakiej wielkości sprzedaży można oczekiwać) - jakie koszty poniesie firma wprowadzając na rynek nowy produkt/usługę - jaką strategię cenową zastosować dla nowego produktu/usługi - jakie są wyobrażenia rynku o nowym produkcie/usłudze i usłudze konkurentów. Czy dystrybucja usług będzie właściwa. Czy jest lepszy, atrakcyjniejszy sposób dystrybucji. Czy nasze wysiłki promocyjne (np. reklama za pośrednictwem lokalnych mediów) jest efektywna i dociera do odbiorców, wpływając na ich decyzje. Ad.3. Trzeci obszar badań marketingowych to analiza rezultatów działania firmy. Obejmuje on przede wszystkim badania: Wyników (efektów) sprzedaży (zbytu) w różnych przekrojach czasowym, asortymentowym, przestrzennym, kategorii obsługiwanych odbiorców, z uwzględnieniem przyczyn ewentualnych zmian obrotów (najczęściej w powiązaniu z bieżącą analizą kosztów). Zmian udziału firmy w rynku. Wizerunku (image) firmy w oczach odbiorców (na tle wizerunku naszych największych konkurentów). Zlecenie nawet prostego badania rynku może nas sporo kosztować, jeżeli zrealizuje je wyspecjalizowana agencja. Jako mały przedsiębiorca na pewno jesteśmy w stanie zbadać rynek własnymi siłami. Badanie może mieć zasięg lokalny lub krajowy. Jeżeli nasi klienci to głównie mieszkańcy okolic, badanie nie powinno zająć wiele czasu. Im większy jest zasięg terytorialny firmy, tym więcej pracy i czasu trzeba zainwestować. O aktualnej sytuacji na rynku o produktach turystycznych, klientach i konkurentach dowiemy się sporo, studiując literaturę branżową. Doskonałym źródłem informacji jest też Internet najlepiej skorzystać z najbardziej popularnych wyszukiwarek. Warto też zaprenumerować branżowe czasopisma, w których można znaleźć dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego oraz informacje o najnowszych trendach w turystyce i kierunkach rozwoju. Prowadząc agencję turystyczną powinniśmy poświęcić czas na udział w targach i wystawach branżowych, gdzie dowiemy się, o nowych, atrakcyjnych miejscach turystycznych, sposobach wypoczynku, tendencjach na rynku usług turystycznych, formach promocji usług turystycznych oraz działających biurach turystycznych i organizatorach turystyki, z którymi należy podjąć współpracę w celu wzbogacenia własnej oferty. Ważnym źródłem informacji dla agencji turystycznej są strony internetowe Ministerstwa Sportu i Turystyki ( Polskiej Izby Turystyki (www. pit.org.pl), Polskiej Organizacji Turystycznej ( Instytutu Turystyki ( które informują o ważnych dla rozwoju turystyki regulacjach prawnych, oferują dane i publikacje związane z turystyką, a także informują o istotnych aktualnych wydarzeniach na rynku usług turystycznych.

13 5.3. Rynek docelowy, klienci/odbiorcy usług Wybór określonej grupy odbiorców, stanowiących dla firmy rynek docelowy, następuje przez segmentację rynku. Wyselekcjonowana grupa odbiorców stanowi segment rynku. Co łączy wszystkich odbiorców, którzy tworzą taki segment? Łączy ich przede wszystkim duże podobieństwo potrzeb oraz preferencji dotyczących danego dobra lub usługi. Odbiorcy należący do tego samego segmentu rynku, mają zwykle bardzo zbliżone potrzeby, gusty i upodobania. Poszukują usług o zbliżonych cechach. Szczególnie ważne jest pojęcie niszy rynkowej, stanowiącej wąsko zdefiniowaną grupę szukającą ściśle określonych korzyści. Zaletą niszy jest to, iż zazwyczaj ma niewielu konkurentów, co pozwala firmie stać się liderem sprzedaży na tym rynku. Dokonując wyboru obsługiwanego segmentu rynku, należy odpowiedzieć na kilka pytań: Czy w danym segmencie występuje luka (potrzeby, które nie są zaspokojone). Jaka część odbiorców jest zadowolona z usług oferowanych przez konkurentów, a jaka poszukuje czegoś innego. Czy firma jest w stanie zaoferować coś, czego odbiorcy rzeczywiście poszukują. Czy przewidywany popyt jest na tyle duży, aby stwarzał firmie szansę na opłacalną działalność. Czy firma będzie w stanie skutecznie przedstawiać i promować swoją ofertę potencjalnym odbiorcom. Należy pamiętać, iż rynek sprzedaży może dzielić się na mniejsze rynki w tym samym segmencie, na jeszcze mniejsze rynki, mini-rynki itd. Jest to właśnie proces wyszukiwania nisz rynkowych, a więc rynków, na których nie działa żaden konkurent i występuje popyt ze strony odbiorców. Dokonując wyboru rynku docelowego, firma powinna kierować się pewnymi zasadami, a mianowicie: Koncentrować działalność w takim obszarze, który daje jej możliwość uzyskania przewagi konkurencyjnej. Wybierać taki obszar rynku, który firma zna. Wybierać taki segment rynku, który jest zgodny z długofalowymi planami jej działania. Koncentrować się na segmentach o odpowiedniej wielkości oraz rosnącym potencjale. Unikać segmentów związanych z ostrą walką konkurencyjną. Starannie oceniać bariery wejścia na rynek. Upewnić się, czy działanie w wybranym segmencie zapewnia osiąganie zysku. Niektóre segmenty należy pozostawić w rezerwie. Segmentacja rynku nie jest nieograniczona w czasie, segmenty nie są kategorią stabilną i muszą być rozpatrywane w ujęciu dynamicznym, dlatego tak ważna jest 13

14 ciągła obserwacja zjawisk zachodzących na interesujących nas rynkach Sprzedaż i marketing Warunkiem sprzedaży każdego produktu/usługi jest dotarcie do odbiorcy z informacją o produkcie/usłudze i zachęcenie go do zakupu, a więc skuteczna promocja. Działania można prowadzić poprzez następujące narzędzia: reklama, czyli bezosobowa, płatna i adresowana do masowego odbiorcy forma prezentacji i promocji usługi, promocja sprzedaży, obejmująca zespół materialnych bodźców zwiększających atrakcyjność sprzedaży danej usługi oraz chęć zakupu, sprzedaż osobista, polegająca na prezentowaniu usług firmy przez bezpośrednie kontakty osobiste z potencjalnymi odbiorcami, propaganda marketingowa, stanowiąca kompleks działań związanych z wypracowaniem odpowiednich relacji z otoczeniem, w celu zbudowania pozytywnego wizerunku firmy na rynku, marketing bezpośredni, wykorzystujący listy, telefony, pocztę elektroniczną i inne nieosobiste narzędzia kontaktu z przyszłymi potencjalnymi odbiorcami. Celem działań promocyjnych dla naszej agencji turystycznej powinno być: dostarczenie informacji o naszej ofercie i o tym co ją wyróżnia, kreowanie lojalności klientów i zachęcania ich do regularnego korzystania z naszych usług, zmniejszanie skutków sezonowości, poprzez motywowanie do korzystania z oferty poza sezonem. Ważna dla promocji naszej agencji jest nazwa. W początkowym okresie funkcjonowania firmy trudno liczyć na szybkie zbudowanie własnej pozycji. Wymaga to nie tylko czasu, ale i pieniędzy. Budowanie pozycji to szereg działań rozłożonych w czasie. Nazwa firmy musi być tak skomponowana, aby w łatwy sposób była identyfikowana z rodzajem prowadzonej przez nas działalności. Wizytówką kreującą wizerunek firmy jest własna strona internetowa. To znakomite źródło informacji o firmie, jej produktach/usługach, promocjach. Do zalet tej formy przekazu należy możliwość zamieszczenia pełnej oferty dostępnych usług wraz z cenami oraz dokonywania szybkich aktualizacji danych. Na stronie internetowej możemy zamieścić zdjęcia, filmy, dodatkowe informacje, ilustrujące obszernie zalety naszej oferty uwiarygodniając ją, a których nie możemy zmieścić na przykład w ulotkach. To także obustronny kontakt, z jednej strony umożliwiający klientom składanie zapytań, dokonywanie rezerwacji, czy zamówień, z drugiej zaś, pozwalający na zbieranie informacji na temat oferty naszej firmy (pocztą elektroniczną, poprzez forum dyskusyjne strony www, czy ankiety zamieszczane na stronie). Statystycznie to obecnie najtańszy sposób reklamy, stosowany na świecie powszechnie, ze względu na łatwy dostęp przez całą dobę, praktycznie z każdego miejsca. W przypadku agencji turystycznej Internet jest kluczowym narzędziem pracy, dzięki któremu nasza oferta (odpowiednio pozycjonowana w powszechnych wyszukiwarkach i portalach tematycznych) będzie dostępna dla potencjalnych klientów, niezależnie od miejsca ich zamieszkania. Strona internetowa zapewniająca możliwość

15 dokonywania rezerwacji usług turystycznych on-line, na pewno zwiększy liczbę klientów naszej agencji. Pamiętajmy jednak, by zadbać o to, aby prezentowane na naszej stronie ilustracje, obrazujące ofertę, odzwierciedlały faktyczne warunki, jakie zostaną zapewnione klientom w ramach wykupionych usług. Najpowszechniejszą formą promocji, jaką zwykle stosują firmy, jest reklama. Celem reklamy jest zbliżenie odbiorcy do produktu/usługi, wywieranie na niego wpływu oraz zachęcenie do zakupu. Do podstawowych funkcji reklamy należą: funkcja informacyjna informująca o produktach/usługach wprowadzanych na rynek, funkcja nakłaniająca (perswazyjna) - polegająca na przekonaniu odbiorców, że produkt/usługa najlepiej zaspokoi ich potrzeby i nakłonieniu ich do dokonania zakupu, funkcja utrwalająca - polegająca na osiągnięciu pożądanej liczby odbiorców i utrwaleniu wśród nich przekonania, że nasz produkt/usługa jest lepszy niż konkurencji. Zadaniem reklamy jest więc: przyciąganie uwagi potencjalnych odbiorców, którzy powinni zauważyć nasz produkt/usługę pośród innych, zainteresowanie produktem i skupienie uwagi na jego głównych aspektach (funkcji, korzyściach płynących z zakupu itp.), wywołanie u odbiorców chęci posiadania produktu/usługi, spowodowanie, że nastąpi reakcja na reklamę czyli zakup. Reklama nie ogranicza się zwykle do wskazania cech rzeczowych produktu/ usługi, takich jak cena czy jakość. Zastosowane w niej środki starają się budować, bądź nawiązywać do określonych stanów emocjonalnych człowieka. Żeby zapobiegać nadużywaniu tego rodzaju metod wpływających na decyzje klientów, polski ustawodawca zabronił produkowania reklam wykorzystujących uczucia przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci. Za najskuteczniejszą formę reklamy stosowaną w turystyce uważane są katalogi, wydawane przez biura podróży w formie drukowanej. Oferta zamieszczona w katalogu musi charakteryzować się dokładnym sprecyzowaniem i zawierać te informacje, które będą wyróżniać nas spośród innych ofert. Katalogi charakteryzują się dużą koncentracją ofert usług turystycznych. Nasza agencja powinna zapewniać na miejscu aktualne katalogi biur i organizatorów turystyki, których reprezentuje wobec potencjalnych klientów. Najtańszą i najbardziej rozpowszechnioną formą drukowanej reklamy jest ulotka, wydawana w formie zbliżonej do katalogów, lecz charakteryzująca się tym, że zawiera prezentację tylko wybranych ofert. Stosunkowo tanim, wygodnym i efektywnym środkiem przekazu wizualnego jest plakat. Dobry plakat informujący o produkcie/usłudze, powinien być czytelny, komunikatywny i estetyczny. Ulotki i plakaty są najczęściej wydawane w sposób profesjonalny przez biura podróży i powinniśmy zadbać, by były dostępne w naszej agencji. 15 Dla upowszechnienia informacji o działalności naszej agencji turystycznej, po-

16 winniśmy opracować własną ulotkę i plakat, prezentujące zakres naszych usług, pamiętając, że podstawą dobrej reklamy jest fakt, że ma ona zwracać uwagę odbiorców. Można wpłynąć na ich atrakcyjność między innymi przez zamieszczenie intrygującego nagłówka lub stwierdzenia, ciekawego zdjęcia, grafiki. Inne powszechne formy reklamy, które powinniśmy zastosować to - uczestnictwo w targach turystycznych, tablice informacyjne przy drodze, ogłoszenia w prasie. Istnieją dwie zasady reklamy w prasie, które wpływają na odbiór reklamy prasowej przez czytelników. Pierwsza z nich nazywa się zasadą prawej strony. Zgodnie z nią, reklama zamieszczana na prawym arkuszu gazety jest częściej zauważana przez odbiorców niż ta, zamieszczona na stronie lewej. Warto o tym pamiętać, tym bardziej, jeżeli cena druku reklamy na obu arkuszach jest taka sama, co zdarza się w przypadku prasy lokalnej. Drugą zasadą jest prawo litery Z, zgodnie z którą oglądający stronę gazety wodzi po niej wzrokiem, wykonując ruch zbliżony do litery Z. Z tego względu warto zamieszczać reklamy w górnym lub dolnym wierszu strony, najlepiej w narożnikach. Sam tekst reklamy powinien mieć charakter narracyjny. Duże znaczenie dla promocji naszej agencji turystycznej ma także przekaz zadowolonego klienta Formalności związane z założeniem firmy Aby założyć własną agencję turystyczną należy spełnić kilka warunków zgodnie z ustawą o usługach turystycznych z dnia 27 sierpnia 1997 roku. W myśl tej ustawy agent turystyczny nie musi rejestrować swojej działalności do rejestru działalności regulowanej. Musi jednak wykonywać działalność wyłącznie na rzecz organizatorów posiadających wpis do rejestru, jednoznacznego wskazywania w umowach zawieranych z klientami właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, a także do działania na podstawie ważnej umowy agencyjnej. Podejmując działalność gospodarczą w zakresie prowadzenia agencji turystycznej mamy obowiązek znać i stosować w wymaganym zakresie przepisy, określone następującymi aktami prawnymi: Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004, nr 223, poz.2268, t. j. z późn. zm.) Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010, nr 220, poz t. j. z późn. zm.). Podstawą rozpoczęcia działalności agencji turystycznej jest podpisanie umów z biurami podróży działającymi na rynku na sprzedaż oferowanych przez nie wycieczek. Umowy powinny zawierać sposoby płatności, system rezerwacji oraz prowizję, jaką będziemy otrzymywać za pośrednictwo w sprzedaży ofert. Aby firma mogła działać w sferze pośrednictwa w sprzedaży usług turystycznych, musi także posiadać komputer obsługujący systemy rezerwacji i umowy z organizatorami wycieczek. 6.1.Wybór formy prawnej działalności gospodarczej Wybór formy prawnej działalności jest decyzją uznaniową założyciela. Może to

17 być jednoosobowa działalność gospodarcza albo udział w spółce osobowej lub kapitałowej. Decyzja uzależniona jest od ponoszenia ryzyka i skali działalności, na jaką decyduje się właściciel. Jednoosobowa działalność gospodarcza pozwala na samodzielne podejmowanie decyzji i jest odpowiednia dla małych i średnich rozmiarów działalności. Przy czym, założyciel odpowiada całym swoim majątkiem firmowym i osobistym za zobowiązania firmy. Spółki osobowe zawiązywane są przez osoby fizyczne, które kumulują własne wkłady pieniężne na rzecz spółki lub wnoszą wiedzę (know- how), przez co rozmiar spółek jest większy i mają szerszy zakres działania. Wspólnicy dzielą się zyskami, ale również i ryzykiem działalności, odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem osobistym. W przypadku spółek kapitałowych, przepisy prawne regulują w ścisły sposób wielkości kapitałów założycielskich oraz zasady podejmowania kluczowych decyzji w spółce. Inny jest również sposób rejestracji spółki, gdzie wymagany jest wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, zaś dane finansowe spółki są jawne. Wielkość kapitału założycielskiego dla spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wynosi zł, zaś dla spółki akcyjnej zł. Założenie firmy nie jest trudne. Zwłaszcza, jeśli myślimy o jednoosobowej działalności gospodarczej. Ta forma pozwoli uniknąć spełnienia wielu skomplikowanych procedur, a daje to, co najważniejsze niezależność od przełożonego, możliwość realizacji własnych pomysłów, szansę na szybki sukces i wysoki poziom życia. Jeśli biznes się powiedzie Rejestracja firmy Rejestracja działalności gospodarczej Od dnia 1 lipca 2011 r. rejestrujemy własną firmę na formularzu CEIDG-1 (wniosek do rejestracji działalności gospodarczej osób fizycznych). Wniosek CEIDG-1 jest jednocześnie: wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON), zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym (NIP), oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Aby zarejestrować działalność gospodarczą jako osoba fizyczna możemy obecnie wybrać jeden z trybów postępowania: Zalogowanie się do CENTRALNEJ EWIDENCJI I INFORMACJI O DZIA- ŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ (CEIDG), wypełnienie wniosku on-line i złożenie go elektronicznie. Bez logowania się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line, wydrukowanie i zaniesienie go do dowolnego urzędu gminy. 17

18 Pobranie i złożenie wniosku papierowego w urzędzie gminy. Gmina przekształca go na wniosek elektroniczny. Przesłanie wniosku listem poleconym do wybranej gminy. Podpis musi być notarialnie potwierdzony. Jeżeli wybierzemy sposób polegający na zalogowaniu się do CEIDG, to przy pierwszym logowaniu należy założyć konto na Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej epuap ( ) i aktywować je po otrzymaniu potwierdzenia mailowego. Podstawą do złożenia wniosku w CEIDG jest identyfikacja tożsamości osoby, której wniosek dotyczy oraz podpisanie wniosku. W celu rejestracji konta można skorzystać z podpisu elektronicznego z certyfikatem kwalifikowanym lub nieodpłatnego profilu zaufanego na platformie epuap. Profil zaufany jest bezpłatną metodą potwierdzania naszej tożsamości w systemach elektronicznej administracji to odpowiednik bezpiecznego podpisu elektronicznego, weryfikowanego certyfikatem kwalifikowanym. Wykorzystując profil zaufany możemy załatwić sprawy administracyjne (np. wnoszenie podań, odwołań, skarg) drogą elektroniczną bez konieczności osobistego udania się do urzędu. 18 Aby uzyskać profil zaufany należy: I sposób dla wszystkich obywateli: 1. zalogować się na platformie epuap (wymagane posiadanie konta na epuap), 2. wypełnić wniosek o założenie profilu, 3. udać się do punktu potwierdzającego profil, celem potwierdzenia tożsamości (lista instytucji potwierdzających na stronie internetowej II sposób dla osób posiadających podpis elektroniczny: 1. zalogować się na platformie epuap (wymagane posiadanie konta na epuap), 2. wypełnić wniosek o założenie profilu, 3. potwierdzić swoje dane za pomocą podpisu elektronicznego z kwalifikowanym certyfikatem. Wypełniając wniosek CEIDG-1 musimy podać rodzaj działalności w oparciu o Polską Klasyfikację Działalności 2007 (PKD). Dokonując rejestracji firmy możemy podać dowolną ilość kodów PKD. Ważne informacje: rejestracja firmy zwolniona jest z opłat, przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis, wpis jest dokonywany nie później, niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG poprawnego wniosku, zaświadczeniem o wpisie w CEIDG jest wydruk ze strony internetowej CE- IDG, organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie

19 w CEIDG, numerem identyfikacyjnym przedsiębiorcy w CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej (NIP) REGON Wpis lub zmiana wpisu w rejestrze REGON przedsiębiorców będących osobami fizycznymi następuje na podstawie danych z wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Osoby wpisane do rejestru REGON na podstawie danych z wniosku CEIDG-1 otrzymują informację o numerze identyfikacyjnym REGON za pomocą wyszukiwarki CEIDG. W przypadku konieczności posiadania zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON jesteśmy zobowiązani do złożenia żądania wydania zaświadczenia w urzędzie statystycznym właściwym ze względu na adres zamieszkania. Urzędy statystyczne wydają na żądanie zaświadczenia o nadanym nam numerze identyfikacyjnym, nie później niż w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania żądania. Ważne informacje: Nie mamy obowiązku przedkładania w kontaktach z organami administracji publicznej zaświadczeń o nadaniu numeru NIP i REGON w sytuacji, gdy odpowiednie numery znalazły się we wniosku CEIDG, w innych przypadkach zaświadczenie zamieniono na oświadczenie Pieczątka Posiadanie pieczątki nie wynika z żadnych przepisów prawa, jednak jej wykonanie może się okazać niezbędne w trakcie załatwiania formalności, związanych z założeniem własnej firmy i jest przydatne w czasie jej funkcjonowania na rynku. Pieczątka powinna zawierać: nazwę firmy, adres siedziby, NIP, dane kontaktowe - nr telefonu, faksu, adres poczty elektronicznej ( ), adres serwisu internetowego (strony www) Bank Przy wyborze banku, który będzie obsługiwał nasze konto, powinniśmy brać pod uwagę koszt obsługi rachunku. Ważne są też: opłaty za przelewy, prowizje od wypłat gotówkowych, karty płatnicze, obsługa telefoniczna bądź internetowa konta, czy nawet odległość do banku. Posiadanie konta firmowego nie jest obowiązkowe, jednak są sytuacje kiedy musimy je założyć (np. urząd skarbowy będzie wymagał od nas płatności bezgotówkowych w przypadku zwrotu podatku VAT). Firmowego rachunku bankowego mamy obowiązek używać również, gdy stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca a jednorazowa wartość transakcji przekracza euro Zakład Ubezpieczeń Społecznych W terminie 7 dni od rozpoczęcia działalności gospodarczej musimy dokonać w swoim oddziale ZUS zgłoszenia siebie i pracowników do ubezpieczenia. Jeżeli prowadzenie firmy jest naszym jedynym zajęciem wówczas składamy for-

20 20 mularz ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczenia osoby ubezpieczonej). Kiedy natomiast przedsiębiorca wykonuje inną pracę płatną powyżej minimalnej pensji krajowej, wówczas należy zgłosić się tylko do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA. Po zgłoszeniu do ZUS, należy pamiętać o opłacaniu składek w następujących terminach: jeśli tylko za siebie - to do 10 dnia następnego miesiąca, jeśli za siebie i za zatrudnionych pracowników - to do 15 dnia następnego miesiąca. Jeżeli rozpoczynamy prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej to przez okres 24 miesięcy możemy opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od kwoty stanowiącej 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Z preferencyjnych zasad opłacania składek nie mogą skorzystać osoby, które: w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność, wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Wysokość preferencyjnych składek ( od stycznia 2013 r.): 93,70 zł (tj. 19,52%) na ubezpieczenie emerytalne, 38,40 zł (tj. 8%) na ubezpieczenia rentowe, 11,76 zł (tj. 2,45%) na ubezpieczenie chorobowe, 9,26 zł (tj. 1,93%) na ubezpieczenie wypadkowe - przy założeniu, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność zgłasza do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 osób. Dodatkowo wszyscy przedsiębiorcy opłacają za siebie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, która obecnie wynosi 261,73 zł Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Zgodnie z przepisem art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu tej działalności, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli: podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym, obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy prowadzeniu tej działalności, Oświadczenie to można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i in-