Śruta poekstrakcyjna rzepakowa niewykorzystany potencjał krajowego białka paszowego

Transkrypt

1 Śruta poekstrakcyjna rzepakowa niewykorzystany potencjał krajowego białka paszowego Konferencja Wykorzystanie krajowych źródeł białka w żywieniu zwierząt gospodarskich Warszawa, 9 czerwca 2016 Adam Stępień Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju

2 Krajowy przemysł olejarski wysoki stopień koncentracji nowoczesna infrastruktura techniczna Olej spożywczy 40% Olej na produkcję biopaliw 60%

3 Firmy olejarskie zrzeszone w PSPO przerobiły w 2015 roku Ponad 2,6 mln ton nasion rzepaku Produkując dzięki temu 1,36 miliona ton oleju surowego, 434 tysięcy ton oleju rafinowanego, 1,42 miliona ton śruty poekstrakcyjnej rzepakowej!

4 Śruta poekstrakcyjna rzepakowa jako surowiec dla przemysłu paszowego Powstaje po wytłoczeniu oleju z nasion poddanych procesowi ciągłej ekstrakcji Zawartość białka ogólnego: 36-38% (wartościowe źródło białka) Dobre źródło aminokwasów egzogennych (siarkowych) Zawartość tłuszczu: do 4% Energia brutto MJ/kg s.m. Włókno 11-14% CENNY, ALE NIE W PEŁNI DOCENIANY SUROWIEC

5 Śruta poekstrakcyjna rzepakowa Produkcja rzepaku stała się najszybciej rozwijającym działem produkcji roślinnej (rozwój biopaliw, lepsza agrotechnika oraz większe zapotrzebowanie), tym samym krajowa produkcja śruty rzepakowej odnotowała niespotykane wcześniej wielkości Eksport śruty rzepakowej w 2015 r. wyniósł ponad 725 t tys. ton tj. ok. 50% produkcji krajowej Produkcja śruty w Polsce Zużycie śruty w kraju Produkowana w Polsce śruta poekstrakcyjna rzepakowa pochodzi z odmian rzepaku podwójnie ulepszonego (tzw.00), tzn. niskoerukowego i o obniżonej zawartości glukozynolanów (najniższa wartość spośród krajów UE).

6 Odbiorcy polskiej śruty rzepakowej w 2015 r. Hiszpania 140 tys. ton (+23%!) Niemcy 136 tys. ton (+19%!) Dania 28 tys. ton Irlandia 26 tys. ton Szwecja 26 tys. ton

7 ml ton 5 Zużycie śruty rzepakowej i sojowej w Niemczech 4 3,86 4,01 3,46 3 2,27 2,40 2,86 2,90 3,09 3,14 3,19 Śruta rzepakowa 2 1,98 Śruta sojowa 1 0 Źródło: OVID

8 Białkowe surowce paszowe Białko dostarczane z surowców importowanych 74% Ilość (pasze) Ilość białka Udział Śruta sojowa % Śruta słonecznikowa % Mączka rybna % ŁĄCZNIE IMPORT % Białko dostarczane z surowców krajowych 26% Ilość (pasze) Ilość białka Udział Rośliny strączkowe % DGGS % Surowce rzepakowe (śruta i makuch) % ŁĄCZNIE % Źródło: De Heus

9 Śruta rzepakowa vs sojowa Argument wzajemnej relacji cen 1 kg białka pochodzącego ze śruty rzepakowej jest tańszy od białka ze śruty sojowej! Średnia cena bieżąca Śruta sojowa Śruta rzepakowa zł zł Cena śruty sojowej musiałaby kosztować ok zł/tonę, aby koszt 1 kg białka był taki sam jak w przypadku śruty poekstrakcyjnej rzepakowej

10 KLUCZOWE WYZWANIA ŻYWIENIOWE Glukozynolany - polskie odmiany rzepaku mają najniższą zawartość spośród wszystkich krajów UE! Kwas erukowy - pierwsze plantacje odmian ( 00 ) w Polsce już w 1984 r., a w 1985 r. zarejestrowano pierwszą polską odmianę podwójnie ulepszoną; Wysoka zawartość włókna (11-14%) - w przypadku zwierząt monogastrycznych (drób, trzoda chlewna) ujemnie wpływa na stawność białka;

11 Pasze rzepakowe w żywieniu zwierząt gospodarskich Również dla: owiec kaczek gęsi zwierząt futerkowych

12 Miliony ton Potencjał wykorzystania vs krajowa podaż 2,5 2 Potencjalne zużycie 1,5 1 Szacunkowe zużycie Produkcja krajowa 0,5 0

13 MITY Sceptycyzm rolników do stosowania śruty rzepakowej mimo niższej ceny niż śruty sojowej dlaczego? stereotypy, uprzedzenia, brak doświadczenia PRZYKŁADOWE WYPOWIEDZI ROLNIKÓW NT. ŚRUTY RZEPAKOWEJ: Pasza rzepakowa ma mało białka, trzeba je uzupełniać, liczyć, ważyć to skomplikowane Moim zdaniem w ostatecznym rozrachunku rzepak wychodzi dużo drożej niż soja Pasza rzepakowa jest gorzka, a więc moje zwierzęta nie będą chciały jej jeść, będą mniej przybierać na wadze (wypowiedź w odniesieniu do trzody chlewnej) Jest ciemnego koloru - na pewno moim zwierzętom się to nie spodoba

14 Kluczowe bariery: Domyślne poziomy maksymalne zawartości surowców rzepakowych w przemyśle paszowym możliwe w sposób bezpieczny do podwyższenia (determinantem historyczne zawartości substancji anty-odżywczych) Brak doświadczenia w zakresie stosowania śruty rzepakowej przy zadowalających wynikach stosowania śruty sojowej (sprawdzone rozwiązania nie zachęcają do innowacji) ALE: Produkowana lokalnie (bezpieczeństwo dostaw!) Efektywna ekonomicznie (niższa cena za kilogram białka!) Wraz z biopaliwami tworzy idealny przykład BIOGOSPODARKI Wykorzystanie śruty rzepakowej = obniżenie kosztów skarmiana zwierząt = obniżenie kosztów produkcji zwierzęcej = WIĘKSZY ZYSK DLA ROLNIKA

15 Konieczne są inicjatywy zwiększające krajową absorpcję śruty rzepakowej ukierunkowane na: Wzrost świadomości walorów żywieniowych i faktycznych możliwości oferowanych hodowcom przez śrutę rzepakową; Pokazanie realnych możliwości obniżenia kosztów produkcji zwierzęcej Wzrost zainteresowania przemysłu paszowego jako wypadkowa zmiany popytu ze strony rolników

16 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!