UCHWAŁA Nr XIII/ 93 / 99 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 14 grudnia 1999r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA Nr XIII/ 93 / 99 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 14 grudnia 1999r. w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów. Na podstawie Art. 15 pkt. 2 Statutu Powiatu Malborskiego, Rada Powiatu Malborskiego uchwala, co następuje: 1 Przyjmuje się sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów za rok 1999, które stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały. 2 Za wykonanie uchwały odpowiada Starosta. 3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Powiatu Malborskiego Leszek Tabor

2 Uzasadnienie Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Malborku został powołany uchwałą Nr V/15/99 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 18 lutego 1999r., na podstawie Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. O samorządzie powiatowym ( Dz. U. Nr 91, poz. 578 ), w celu realizacji zadań samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumenta. Ze swojej działalności Powiatowy Rzecznik Konsumentów zobowiązany jest systematycznie składać sprawozdania. Dnia r. Komisja Bezpieczeństwa Publicznego i Praworządności pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały.

3 SPRAWOZDANIE Z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Malborku, został powołany uchwałą nr /V/15/99 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 18 lutego 1999r., a na podstawie Ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym /Dz.U.Nr 91, poz. 578/. Dotychczasowy stan prawny i wynikające z niego zasady organizacji ochrony konkurencji i konsumenta charakteryzują się wysokim stopniem scentralizowania oraz niekomplementarnością działań. Dlatego Ustawa o samorządzie powiatowym jako jedno z zadań publicznych o charakterze ponadgminnym przewidziała ochronę praw konsumenta. W znacznej części kraju nie funkcjonuję krajowe, regionalne czy też lokalne organizacje rządowe, lub też pozarządowe, zajmujące się tą problematyką, a zakres praw i interwencji z tego tytułu poszerza się z roku na rok. Instytucja powiatu jest optymalna w zakresie ochrony tych praw zarówno pod względem funkcjonalnym i merytorycznym /prestiż urzędu/, jak i terytorialnym /bliskość doradztwa i pomocy prawnej. Rozszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do występowania w interesie konsumenta i producenta /w zakresie zwalczania nieuczciwej konkurencji i przeciwdziałania monopolom/ jest zgodne z obowiązującymi od lat w Unii Europejskiej standardami ochrony obywatelskiej i obrony uczciwego rynku. Głównym punktem działań przystosowawczych Polski do integracji z Unią Europejską w dziedzinie ochrony praw konsumenta, jest powołanie w strukturach samorządów powiatowych instytucji Powiatowego Rzecznika Konsumentów. Szczegółowe rozwiązanie ustawowe dotyczące zadań i kompetencji rzecznika zawierają wprowadzone ustawą z 24 lipca 1998r. o Zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa nowelizacje:

4 0 2 a/ ustawy o Powiatowej Inspekcji Handlowej - art. 14 b/ ustawy kodeks postępowania cywilnego -art. 25 c/ ustawy o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym - - art. 61 d/ ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji - art.. 84 Podstawowym przepisem dającym rzecznikowi status Urzędu Samodzielnego, działającego w strukturze powiatu, jest przepis mówiący o tym, że zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumenta wykonuje Powiatowy Rzecznik Konsumentów. Nie dziwi więc fakt, że wydany przez MSWiA wykaz kompetencji starosty, wynikający z ustawy z 24 lipca 1998r., nie zawiera spraw dotyczących ochrony praw konsumenta i spraw z zakresu działalności rzecznika. Wyłącznym zleceniodawcą dla rzecznika są obywatele, których prawa konsumenckie zostały naruszone oraz firmy zagrożone nieuczciwą konkurencją i praktykami monopolistycznymi. Do zadań i uprawnień rzecznika należy: 0 Zapewnienie konsumentom bezpłatnego poradnictwa i informacji prawnej w zakresie ochrony ich interesów. /Rzecznik jest poniekąd wykładowcą, gdyż sprawy edukacji i informacji konsumenckiej stanowią niezwykle ważne jego zadanie/. 1 Wytaczanie powództwa na rzecz konsumentów oraz występowanie, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumenta. /W /w/w przypadku stosuje się odpowiednio przepisy o prokuratorze, tak więc działania rzecznika nabierają rangi działań prokuratorskich z zastosowaniem wszelkich wynikających z tego faktu uprawnień w postępowaniu przygotowawczym, sądowym i odwoławczym./ 2 Możliwość udzielania obywatelom także w innych formach pomocy prawnej w zakresie ochrony praw konsumentów.

5 1 3 3 Składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów. 4 Współdziałanie / współpraca / z właściwymi terytorialnie delegaturami UOKiK, jednostkami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi. /Współdziałanie powinno być rozumiane bardzo szeroko, chodzi tu o: 0 sygnalizowanie problemów dotyczących naruszeń praw konsumentów odpowiednim jednostkom, stosownie do ich właściwości, czyli w przypadku złej jakości towarów do Inspekcji Handlowej, a w razie praktyk monopolistycznych lub nieuczciwej konkurencji do delegatury UOKiK, 1 wzajemne informowanie o zamierzonych działaniach i ich koordynowanie, 2 wymianę doświadczeń, szkolenia, seminaria, 3 składanie wniosków co do publikacji, programów i badań niezbędnych dla edukacji konsumentów, 4 zgłaszanie potrzeb w zakresie ochrony konsumenta wymagających rozwiązań prawnych na szczeblu ogólnokrajowym./. 5 Występowanie do zarządu powiatu z wnioskiem o zlecenie prowadzenia bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego działającym na obszarze powiatu organizacjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumenta. /Zarząd powiatu na wniosek rzecznika może zlecać prowadzenie bezpłatnego poradnictwa działającym na danym terenie organizacjom, np. Federacji Konsumentów. Zarząd musi na taką działalność przewidzieć środki finansowe. Ochrona praw konsumenta jest zadaniem własnym powiatu, finansowanym z dochodów własnych. Należy jednak przewidywać, że Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi sposób pomocy finansowej dla urzędu rzecznika, zwłaszcza w sprawach, które będzie on wykonywał na potrzeby lub zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów./ 2 4

6 6 Możliwość wszczęcia postępowania antymonopolowego. 7 Prawo występowania przeciwko czynom nieuczciwej konkurencji. Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Malborku sprawuje swoje obowiązki od dnia r. Od tego czasu wpłynęło do biura rzecznika 75 spraw o bardzo zróżnicowanej tematyce. Każda sprawa ma swoje odzwierciedlenie w specjalnie prowadzonym rejestrze. Znaczna część prowadzonych przez rzecznika spraw, dotyczy trybu dochodzenia roszczeń konsumentów, z tytułu rękojmi lub gwarancji w zawieranych przez nich umowach cywilno-prawnych. Poza tym wpływają skargi dotyczące stosowania przez sprzedawców, bądź producentów nieuczciwych praktyk wobec konsumentów, polegających na zatajaniu ukrytych wad towarów, sprzedaży bez odpowiednich oznaczeń, sprzedaży towarów niekompletnych, o przekroczonym terminie ważności itp. Część z prowadzonych spraw ma znamiona stosowania praktyk monopolistycznych, polegających na wykorzystywaniu przez dany podmiot gospodarczy pozycji dominującej na rynku. W przypadku dwóch z nich odbywa się postępowanie prowadzone za pośrednictwem rzecznika w delegaturze Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Gdańsku. Przedmiotem tych spraw są działania sprzeczne z ustawą o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumenckich, bezpieczeństwem artykułów żywnościowych oraz wieloma innymi zagadnieniami dotyczącymi bezpośrednio konsumentów. Wraz z bieżącym prowadzeniem spraw, dokonywane są bezpłatne telefoniczne i ustne porady, oraz informacje z zakresu ochrony praw konsumentów. Powiatowy Rzecznik Konsumentów nawiązał kontakty oraz podjął współpracę z delegaturą Urzędu Ochron y Konkurencji i Konsumentów, Wojewódzkim Inspektoratem Inspekcji Handlowej oraz Trójmiejskim Klubem Federacji Konsumentów w Gdańsku. 3 5

7 W ramach kształtowania i rozwijania świadomości konsumentów, w zakresie posiadanego przez nich prawa do: 4 bezpieczeństwa i ochrony zdrowia 5 ochrony interesów ekonomicznych 6 informacji i edukacji 7 ochrony prawnej 8 reprezentacji rzecznik wraz ze Stowarzyszeniem Konsumentów Polskich, brał czynny udział w tworzeniu i opracowywaniu programu umożliwiającego tworzenie baz danych o preferencjach i potrzebach konsumenckich lokalnych wspólnot samorządowych. W miesiącu kwietniu przeprowadzono akcję polegającą na nawiązaniu kontaktów ze wszystkimi gminami powiatu malborskiego w celu zapoznania ich mieszkańców z funkcjonowaniem instytucji rzecznika. Poprzez Sołectwa w powiecie malborskim poinformowano mieszkańców o podstawowych prawach i obowiązkach konsumentów. Powyższe działania miały na celu przybliżenie społeczeństwu kompetencji oraz zasad funkcjonowania biura rzecznika w Starostwie Powiatowym w Malborku. Zgodnie z wykazem kompetencji oraz w ramach publikacji niezbędnych dla edukacji konsumentów, Powiatowy Rzecznik Konsumentów drukuje w Gazie Malborskiej, która jest tygodnikiem powiatowym cykl publikacji o tematyce prokonsumenckiej. Dotychczas ukazały się następujące artykuły: - Kompetencje rzecznika - Rękojmia czy gwarancja - Tryb dochodzenia roszczeń z tytułu rękojmi i gwarancji - Umowa rzecz najważniejsza - Bezpieczeństwo zabawek - Radź sobie z fachowcem - Super nagroda tylko dla ciebie - Reklamacja usług telekomunikacyjnych - Usługi turystyczne ochrona klienta - Artykuły żywnościowe wszystko co konsument wiedzieć powinien 0 6

8 Mając na uwadze działania integracyjne nawiązano kontakty ze wszystkimi Powiatowymi Rzecznikami Konsumentów w województwie pomorskim. Dotychczas są to następujące powiaty: wejherowski pucki kwidzyński nowodworski słupski chojnicki człuchowski oraz Miejski Rzecznik Konsumentów w Białymstoku. Stała współpraca owocuje wymianą poglądów, doświadczeń oraz wieloma nowymi rozwiązaniami w tworzeniu i funkcjonowaniu nowych urzędów jakimi są Powiatowymi Rzecznicy Konsumentów r. w siedzibie Trójmiejskiego Klubu Federacji Konsumentów odbyło się spotkanie o charakterze szkolenia połączonego z seminarium, na którym dokonano oceny sytuacji ochrony prawnej konsumentów w województwie pomorskim. Omawiano sprawy umiejscowienia rzeczników w strukturach poszczególnych starostw, oraz dokonano wymiany doświadczeń pomiędzy rzecznikami naszego województwa. Podczas wyjazdowych spotkań rzecznika w siedzibie Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Gdańsku, kilkakrotnie uczestniczył on w obradach Polubownego Sądu Konsumenckiego, zapoznając się z metodami funkcjonowania i orzecznictwa w/w sądu, który jest istotnym wzbogaceniem istniejącej w naszym kraju struktury sądowczej. W ramach stałej współpracy rzecznika z Inspekcją Handlową, prowadzone są działania mające na celu: kontrolę legalności i rzetelności działań przedsiębiorców, prowadzących działalność gospodarczą w zakresie produkcji handlu i usług, kontrolę jakości i bezpieczeństwa towarów i usług, w szczególności zagrażających życiu lub zdrowiu konsumentów, podejmowanie kontroli, mediacji i innych działań interwencyjnych w celu ochrony indywidualnych interesów i praw konsumentów. 7 -

9 W ramach szeroko pojętej edukacji konsumenckiej rzecznik udostępniał materiały szkoleniowe, oraz prologował cykl z zakresu praw i obowiązków konsumentów, dla młodzieży z Zespołu Szkół Ekonomicznych w Malborku. Rzecznik Powiatowy Konsumentów w Malborku w dniu r. uczestniczył w seminarium pt. System ochrony konsumenta w Polsce, zorganizowanych przez Sejmową Komisję Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Federację Konsumentów i Stowarzyszenie Pro-marka, które odbyło się w gmachu Sejmu RP w Warszawie. W seminarium udział wzięli specjaliści i praktycy z: Komisji Europejskiej Ministerstwa Sprawiedliwości Ministerstwa Gospodarki Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej Urzędu ochrony Konkurencji i Konsumentów Organizacji konsumenckich i producentów. Podczas spotkania omawiano wiele tematów, między innymi: Tworzenie polskiego systemu ochrony konsumentów Stosowanie litery prawa w Unii Europejskiej Tworzenie nowego prawa konsumenckiego w Polsce 1 Rola organizacji konsumenckich w systemie ochrony konsumentów 2 Miejsce producenta w systemie ochrony konsumentów. Szczególnie gorąco organizatorzy seminarium powitali Powiatowych Rzeczników Konsumentów z całego kraju, podkreślając ich znaczącą rolę w reprezentacji konsumentów na szczeblu samorządowym. Obecnie w kraju mamy do czynienia z trzema podstawowymi ogniwami ochrony interesów konsumentów. Pierwszym z nich jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz podległe mu struktury administracyjne. Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej, który opracowuje rządowe projekty polityki konsumenckiej, podległym Radzie Ministrów. Drugim ważnym organem administracji rządowej uzupełniającym działania i kompetencje Prezesa UOKiK w zakresie polityki konsumenckiej, jest Inspekcja Handlowa, która została powołana do ochrony interesów konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. 3 8

10 Trzecie ogniwo ochrony interesów konsumentów to samorząd terytorialny, który w ramach zadań własnych od dnia r. realizuje zadania z zakresu ich ochrony poprzez Powiatowego Rzecznika Konsumentów. Wg oficjalnych danych powołano około 60 rzeczników konsumentów. Biorąc pod uwagę ilość rzeczników w województwie pomorskim, mieści się ono w czołówce krajowej. Każdy dzień pracy rzecznika stawia nowe wyzwania oraz przynosi wiele doświadczeń. W ramach wprowadzania programów edukacyjnych z zakresu ochrony praw konsumenckich, do szkół, rzecznik opracowuje ankiety dotyczące preferencji konsumenckich. Ankiety zostaną przeprowadzone przez uczniów Zespołu Szkół Ekonomicznych, a ich wyniki staną się istotnym wzbogaceniem wiedzy na temat świadomości konsumenckiej naszego regionu. Analiza sytuacji konsumentów wskazuje, że główne obszary zagrożeń ich interesów wiążą się z : 4 brakiem regulacji prawnych w wielu istotnych dla konsumenta dziedzinach /np. bezpieczeństwo produktu, odpowiedzialność za produkt, kredyt konsumencki itp./, 5 niedostosowaniem niektórych, starych przepisów do wymogów gospodarki rynkowej, 6 ograniczoną skutecznością działań organów zajmujących się ochroną konsumentów, związaną z brakiem dostatecznych uprawnień administracyjnych i zbyt małym potencjałem tychże organów, 7 niedostatecznie rozwiniętą infrastrukturą organizacyjno-funkcjonalną, mającą za zadanie ochronę interesów konsumentów /poradnictwo konsumenckie, szybkie sądownictwo dla spraw konsumenckich/, 8 słabą pozycją negocjacyjną konsumenta, szczególnie wobec przedsiębiorców mających dominującą pozycję na rynku, 9 nierzetelną i wprowadzającą w błąd reklamą, 10 niską jakością towarów i usług trudnościami w dochodzeniu swoich praw /reklamacji/.

11 W celu eliminacji powyższych zagrożeń UOKiK opracował dokument pt. Rządowa polityka konsumencka na lata W dokumencie zawarto harmonogram działań realizacyjnych, w tym również działań legislacyjnych zmierzających do harmonizacji polskiego prawa w dziedzinie ochrony konsumentów z prawem Unii Europejskiej. Wykonaniem powyższego są projekty aktów prawnych, znajdujące się obecnie w różnych fazach legislacyjnych. Powiatowy Rzecznik Konsumentów jest nowym podmiotem służącym ochronie podstawowych interesów obywateli naszego państwa. Jego powołanie jest istotnym wzbogaceniem spektrum instytucji działających na rzecz ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami, które stosują bądź mogą stosować przedsiębiorcy. Powołanie nowej instytucji jest kolejnym etapem w kreowaniu polityki konsumenckiej naszego państwa. Ma ona na celu stworzenie obywatelom możliwości w rozwijaniu ich świadomości konsumenckiej, budowę prawnego i instytucjonalnego systemu ochrony konsumentów, wdrażanie efektywnych sposobów realizowania należnych im praw itd. Rzecznik konsumentów jest jednym z ogniw realizujących politykę konsumencką. Jego wyjątkowa rola wynika z faktu, że jest elementem nowego szczebla struktury, jaką jest samorząd terytorialny, działającym dla lokalnej wspólnoty samorządowej. Z pozycji władz powiatowych dużo lepiej uchwycić można problemy specyficzne dla lokalnych wspólnot, tak odmiennie w różnych częściach naszego kraju. Bezpośredni kontakt z mieszkańcami powiatów powoduje lepsze dostosowanie instytucji do oczekiwań konsumentów. To oni właśnie wspólnie z powiatowymi działaczami przesądzą o roli i znaczeniu nowej instytucji jaką jest Powiatowy Rzecznik Konsumentów.