UCHWAŁA NR XXVII/222/2000 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 29 listopada 2000 r.

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXVII/222/2000 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 29 listopada 2000 r. W sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów Na podstawie Art. 15 pkt. 2 Statutu powiatu Malborskiego, Rada Powiatu Malborskiego uchwala, co następuje: Przyjmuje się sprawozdanie z działalności Powiatowego Rzecznika Konsumentów za rok , który stanowi załącznik nr 1 do niniejszej uchwały. Za wykonanie uchwały odpowiada Starosta. 2 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. 3 Przewodniczący Rady Leszek Tabor

2 Uzasadnienie Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Malborku został powołany uchwałą Nr V/15/99 Rady Powiatu Malborskiego z dnia 18 lutego 1999 r. na podstawie Ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. O samorządzie powiatowym (Dz. U. Nr 91, poz. 578), w celu realizacji zadań samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumenta. Ze swojej działalności Powiatowy Rzecznik Konsumentów zobowiązany jest systematycznie składać sprawozdania. Dnia r. Komisja Bezpieczeństwa Publicznego i Praworządności pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały.

3 SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI POWIATOWEGO RZECZNIKA KONSUMENTÓW Zadania z zakresu ochrony konsumenta realizowane są przez samorząd szczebla powiatowego jako zadania własne, poprzez Powiatowego Rzecznika Konsumentów, który posiada kompetencje doradcze oraz procesowe. Inaczej mówiąc instytucja Powiatowego Rzecznika Konsumentów służyć ma przede wszystkim pogłębianiu szeroko rozumianej edukacji konsumenckiej. W drugim roku działalności instytucja rzecznika na dobre zadomowiła się w świadomości mieszkańców powiatu. Stało się to możliwe dzięki cyklowi artykułów, które ukazały się w prasie powiatowej. Dotyczyły one kompetencji rzecznika, które reguluje ustawa o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów. W swych artykułach rzecznik przybliżył mieszkańcom powiatu podstawowe prawa i obowiązki konsumentów wynikające z codziennego zawierania umów cywilno-prawnych. Nowelizacja kodeksu cywilnego przywróciła w polskim prawie zasadę swobody umów, która przejawia się w trzech płaszczyznach: - swoboda decydowania o wyborze kontrahentów, - decydowanie o zawarciu lub nie zawarciu umowy, - decydowanie o kształtowaniu treści umowy. Dlatego też niezbędnym stał się fakt, aby w/w zagadnienia przełożyć na język życia codziennego, a następnie przedstawić konsumentom. Temu między innymi służyć miały artykuły prasowe napisane przez rzecznika dotyczące: - sposobów zawierania umów, - bezpieczeństwa produktów, - wyboru trybu dochodzenia roszczeń w przypadku, gdy rzecz sprzedana ma wady, - nowych form sprzedaży, - terminów reklamacji artykułów żywnościowych. Pomimo szeregu publikacji konsumenci nadal zbyt mało wiedzą o swoich uprawnieniach. Chociaż ustawodawca zwleka z uchwaleniem kodeksu konsumenta, to nieprawdziwym byłoby stwierdzenie, że nic pod tym względem nie zmienia się na lepsze, że nie ma żadnych rozwiązań prawnych. Nie są tak kompleksowe jak byśmy chcieli, ale można je znaleźć w kodeksie cywilnym. Ważne aczkolwiek cząstkowe regulacje zostały wprowadzone w bieżącym roku. Dotyczą one spraw bezpieczeństwa produktów, umów

4 zawieranych na odległość oraz odpowiedzialności producenta i sprzedawcy. Odpowiedzi dotyczące tych zagadnień stanowiły znaczną część ogółu pytań kierowanych do rzecznika drogą telefoniczną. Całość spraw, która wpłynęła do rozpatrzenia przez rzecznika w bieżącym roku można pogrupować w następujący sposób: 1. sprawy związane z trybem dochodzenia roszczeń z tytułu wady rzeczy sprzedanej, 2. postępowanie w sprawach sądowych, 3. wszczynanie postępowania w sprawach dotyczących stosowania praktyk monopolistycznych i wykorzystywania pozycji dominującej na rynku, 4. sprawy związane z nie wywiązaniem się z umów wzajemnych. Jeśli chodzi o pierwszą grupę spraw, najwięcej kłopotów sprawia konsumentom rozgraniczenie zasad dochodzenia swoich praw z tytułu rękojmi bądź gwarancji. Ponieważ każda sytuacja jest inna dlatego w przypadku ujawnienia się wady rzeczy sprzedanej ustawa przyznaje kupującemu z tytułu rękojmi kilka uprawnień do wyboru. Może on: - odstąpić od umowy, - żądać wymiany rzeczy na nową, wolną od wad, - żądać naprawy. Wiele spraw, z którymi konsumenci zwracają się do rzecznika dotyczy zasad równoległego stosowania rękojmi i gwarancji. Mało kto wie o prawie kupującego do wyboru podstawy ochrony prawnej. Zmiana przepisów kodeksu cywilnego wprowadziła zasadę równoległego stosowania rękojmi oraz gwarancji. Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu rękojmi niezależnie od uprawnień z tytułu gwarancji jakości. Oznacza to, że o ile rzecz została sprzedana z gwarancją ani rękojmia nie ma pierwszeństwa przed gwarancją, należy do kupującego. Dużą trudność związaną z pierwszą grupą spraw stanowi dla konsumentów postępowanie reklamacyjne oraz termin obowiązywania rękojmi a termin ochrony gwarancyjnej. Kupujący ma prawo domagać się od sprzedawcy lub gwaranta spełnienia wszystkich wymogów formalnych w trakcie składania reklamacji. Mają one duże znaczenie dowodowe, a braki w tym zakresie wpływają na możliwość podniesienia roszczenia przez konsumenta.

5 Ponieważ wybór pomiędzy rękojmią a gwarancją należy obecnie do kupującego może on wykonywać uprawnienia z rękojmi jeszcze w czasie trwania gwarancji. Dawny przepis przewidujący tzw. Rękojmie pogwarancyjną, która trwała w każdym przypadku przez okres 3 miesięcy od upływu gwarancji, utracił swoje dawne uzasadnienie. Pomimo upływu trzech lat od nowelizacji kodeksu cywilnego w dalszy ciągu konsumenci błędnie uważają, że po upływie terminu gwarancji zawsze są chronieni na podstawie rękojmi przez okres trzech miesięcy. Podkreślam, że obecnie nie ma w polskim prawie instytucji tzw. Rękojmi pogwarancyjnej. Druga grupa spraw dotyczy postępowania w sprawach sądowych. Powiatowy Rzecznik Konsumentów na mocy przysługujących mu uprawnień ma prawo wytyczania powództwa na rzecz konsumentów oraz występowania do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumenta. W roku bieżącym rzecznik dwukrotnie wytyczał powództwo na rzecz konsumentów w sprawach sądowych o zapłatę lub wymianę towaru na wolny od wad. Pierwsza ze spraw zakończyła się pomyślnie dla konsumenta, zaspokajają jego roszczenia zawarte w pozwie. Druga, pomimo kilku rozpraw nadal jest w toku. Następna grupa spraw związana z działalnością rzecznika dotyczy współpracy z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Współpraca ta została nawiązana praktycznie licząc od początku 1999 r. Obejmuje ona przede wszystkim udzielanie wyjaśnień i interpretowanie prawa konsumenckiego. W ramach tej współpracy oraz na mocy przysługujących mu uprawnień, rzecznik w imieniu mieszkańca powiatu wszczął postępowanie o wydanie decyzji zakazującej stosowania praktyk monopolistycznych przez Rejon Gazowniczy. Ponieważ postępowanie takie wymaga wnikliwej analizy ze strony urzędu, nadal jest ono w toku. Poważnym zagrożeniem dla konsumentów są sprawy związane z nie wywiązaniem się z umów wzajemnych. Problemy te dotykają konsumentów, którzy dokonali zawarcia umowy (najczęściej o dzieło) z nieuczciwymi wykonawcami bądź rzemieślnikami. W tego typu sprawach rola rzecznika polega na mediacji między stronami sporu, interpretacji przepisów prawnych oraz nakłonieniu nieuczciwego wykonawcy do wywiązywania się z warunków umowy. Oprócz prowadzenia spraw bieżących Powiatowy Rzecznik Konsumentów stale współpracuje z Inspekcją Handlową w Gdańsku, aktywnie uczestnicząc w miarę możliwości w posiedzeniach Polubownego Sądu Konsumenckiego w Gdańsku. Ponadto

6 współpraca opiera się na wymianie poglądów i doświadczeń z biurem doradztwa konsumenckiego, które wchodzi w skład Pomorskiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej. W drugim roku działalności rzecznika zacieśniła się współpraca z Powiatowymi Rzecznikami Konsumentów z całego kraju. Przejawem tej współpracy było wspólne uczestnictwo w sympozjum naukowym pt. Świadomy konsument. Rola rzeczników w kształtowaniu rynkowych postaw konsumentów, które odbyło się w dniach r. w Bydgoszczy. Ponieważ w zamyśle organizatorów ma to być impreza cykliczna, następne tego typu spotkanie zaplanowano na r. Ponadto rzecznik uczestniczył w spotkaniach, szkoleniach organizowanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Inspekcję Handlową, Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości, Federację konsumentów oraz Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Spotkania te odbywały się w Warszawie, Bydgoszczy, Gdyni i Kartuzach, a prelegentami były znane autorytety z dziedziny prawa, ekonomii oraz psychologii. Podsumowując drugi rok działalności rzecznika nasuwa się kilka wniosków. Instytucje rękojmi i gwarancji w obecnej regulacji kodeksu cywilnego stanowią dogodną podstawę ochrony praw konsumenta. Niestety, poziom ochrony konsumentów w praktyce jest ciągle niewystarczający. Największym mankamentem jest brak możliwości szybkiej i skutecznej realizacji roszczeń konsumentów z powodu długiego oczekiwania na rozpatrzenie sprawy przez sądy państwowe. W pewnym zakresie problem ten jest rozwiązywany przez polubowne sądownictwo konsumenckie. Konsumenci nadal mają niewystarczającą wiedzę o przysługujących im prawach. Do zmiany tej sytuacji przyczyniają się Powiatowi Rzecznicy Konsumentów, którzy z uwagi na swoją liczbę ( ponad 300 na teren całego kraju ) stają się ważnym i efektywnym źródłem wiedzy i pomocy prawnej. Sporządził: Powiatowy Rzecznik Konsumentów Jarosław Kruczkowski

7 SKARGI KONSUMENCKIE rozpatrzone do 29 listopada 2000r. Sprawy związane z trybem dochodzenia roszczeń z tytułu wady sprzedanej: 1. Dochodzenia roszczeń w trybie rękojmi 2. Dochodzenie roszczeń w trybie Poste powianie w sprawach sądowych: 1. Rozpatrywanie spraw przez Polubowny Sąd Konsumencki 2. Rozpatrywanie spraw przez Sąd Rejonowy Wszczynanie postępowania w sprawach dotyczących stosowania praktyk monopolistycznych i wykorzystywania pozycji dominującej na rynku Sprawy związane z niewywiązywaniem się z umów wzajemnych: 1. Niedotrzymanie warunków umów 2. Umowy szkodliwe dla klienta gwarancji spraw 6 spraw 3 sprawy 24 sprawy Ogółem na wniesione 62 sprawy, pozytywnie dla konsumenta rozpatrzono 54 sprawy, co stanowi 87 %, natomiast 5 spraw znajduje się obecnie w toku rozpatrywania