Podstawy pielęgniarstwa. Wykłady

Transkrypt

1 Podstawy pielęgniarstwa Wykłady

2 Pielęgniarstwo 1. Pielęgniarstwo jako zawód - zespół czynności wyuczonych i wykonywanych za które otrzymywane jest wynagrodzenie 2. Pielęgniarstwo jako profesja poniewaŝ: - pełni słuŝbę społeczną - dysponuje zasobem wiedzy specyficznie pielęgniarskiej - prowadzi badania naukowe - jest zapewniona edukacja na poziomie akademickim - posiada aktywnie funkcjonujące organizacje (PTP, MRP, oraz struktury w WHO, MOP, 3. Pielęgniarstwo jako nauka- prowadzenie badań naukowych

3 Współczesne uwarunkowania rozwoju pielęgniarstwa 1. czynniki demograficzne 2. czynniki społeczno- kulturowe 3. czynniki polityczne

4 Czynniki demograficzne Starzenie się społeczeństwa stawia wyzwanie do rozwoju pielęgniarstwa geriatrycznego i zakładów pielegnacyjno opiekuńczych

5 Układ kostny, stawowy, mięśniowy

6 Czynniki społeczno kulturowe Wzory zachowań i wartości Styl Ŝycia jednostki Zmiany w strukturze i funkcjonowaniu Zmiany w strukturze i funkcjonowaniu rodziny

7 Czynniki polityczne Proces integracji z UE spowodował - zmiany w kształceniu zawodowym - przemieszczanie się kadr - przemieszczanie się kadr pielęgniarskich między państwami UE

8 Definiowanie pielęgnowania 1. Pielęgnowanie wg WHO to: sprawowanie opieki nad chorym oraz zapobieganie chorobom i umacnianie zdrowia 2. Pielęgnowanie wg MRP to: Asystowanie człowiekowi choremu albo zdrowemu ( lub grupie osób) w podejmowaniu tych wszystkich aktywności, które mają znaczenie dla zachowania zdrowia, powrotu do zdrowia albo dla zapewnienia spokojnej śmierci, a które mógłby wykonywać sam gdyby miał potrzebną ku temu siłę, wolę albo wiedzę

9 Wybrane wzory pielęgnowania 1. Pielęgnowanie tradycyjne - pielęgnowanie podporządkowane decyzji lekarza - pielęgnowanie podporządkowane specjalizacji czynnościowej pielęgniarki - pielęgnowanie podporządkowane decyzji lekarza i specjalizacji czynnościowej pielęgniarki

10 Wzory pielęgnowania cd 2. Pielęgnowanie zindywidualizowane - proces pielęgnowania Proces pielęgnowania jest propozycją takiej opieki pielęgniarskiej, która wykorzystuje świadomie rozpoznanie stanu: - Biologicznego - Psychicznego - Społecznego - Duchowego - kulturowego

11 Cechy procesu pielęgnowania 1. Pielęgnowanie całościowe tzn. postrzeganie człowieka jako istotę złoŝoną funkcjonującą w wymiarze biologicznym, społecznym, psychicznym, duchowym 2. Pielęgnowanie celowe i planowe tzn. sformułowane dla danego podmiotu opieki 3. Pielęgnowanie ciągłe i dynamiczne tzn. konsekwentne przechodzenie od etapu rozpoznania stanu bio-psych-społecznego do ocenianie uzyskanych wyników

12 Elementy składowe procesu pielęgnowania I etap - ROZPOZNANIE- postawienie diagnozy pielęgniaskiej Fazy: Gromadzenie danych Analizowanie Stawianie rozpoznania pielęgniarskiego

13 Elementy składowe procesu pielęgnowania cd II etap PLANOWANIE Fazy 1. Ustalenie celów opieki 2. Ustalenie niezbędnych zasobów ludzkich i rzeczowych 3. Formułowanie planu opieki

14 Elementy składowe procesu pielęgnowania cd III etap- REALIZACJA 1. Podjęcie planowych działań opiekuńczych IV etap- OCENA 1. Analizowanie wyników opieki 2. Sformułowanie oceny

15 Zasady komunikacji i metody pozyskiwania informacji o pacjencie

16 Zasady komunikowania się pielęgniarki z pacjentem 1. zasada podmiotowego traktowania pacjenta 2. Zasada partnerskiego stylu komunikowania się( bez uŝywania form nakazu i zakazu) 3. Zasada współpracy i współdziałania w osiągnięciu celów pielęgnowania 4. Zasada otwartości w komunikowaniu 5. Zasada dwukierunkowego charakteru komunikowania się

17 Zasady komunikowania się cd 6. Zasada empatii 7. Zasada kompetentnego informowania 8. Zasada dwukierunkowego obserwowania 9. Zasada aktywnego słuchania 10. Zasada stosowania werbalnych i niewerbalnych form komunikowania 11. Zasada zachowania dystansu fizycznego 12. Zasada utrzymania kontaktu wzrokowego

18 Metody gromadzenia informacji o pacjencie 1. obserwacja 2. Wywiad 3. Analiza dokumentów 4. Pomiar

19 Obserwacja Obserwacja w pielęgniarstwie to: świadome dostrzeganie wyglądu zewnętrznego pacjenta, zachowania, funkcjonowania poszczególnych układów i narządów w stanie zdrowia i choroby, celem zgromadzenia informacji do ustalenia rozpoznania pielęgniarskiego

20 Rodzaje obserwacji 1. ze względu na kierunek obserwacji - celowa (obserwacja określonego objawu) - swobodna (spostrzeganie podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych 2. Ze względu na rodzaj narzędzi - bezprzyrządowa (wzrok) - przyrządowa (zapisywanie informacji na taśmie video 3. ze względu na czas trwania obserwacji - fotograficzna ściśle określony czas obserwacji danej cechy - próbki czasowe (dana cecha obserwowana przez określony czas) - próbki zdarzeń- obserwacja lęku, strachu itp

21 Dla celów pielęgnowania obserwacja pacjenta obejmuje: Wygląd ogólny (budowę ciała, stan higieniczny, wady budowy, ubiór odpowiedni do pory roku, sposób poruszania się) Mimikę twarzy Zachowanie pacjenta i jego rodziny Emocje

22 Zasady obserwacji pacjenta 1. nawiązanie i utrzymanie dwustronnego, werbalnego i niewerbalnego kontaktu pomiędzy pielęgniarką a pacjentem 2. określenie celów obserwacji 3. obserwowanie pacjenta i jego rodziny w sposób obiektywny 4. prowadzenie obserwacji w sposób dyskretny, z zachowaniem poczucia intymności u pacjenta 5. weryfikowanie uzyskanych, ale niepewnych informacji inną metodą 6. zagwarantowanie pacjentowi prawa do ochrony danych osobowych

23 Obserwacja pielęgniarska cechuje się: 1.Celowością- jest ściśle określony cel, podmiot i przedmiot oraz zakres i charakter obserwacji 2.Systematycznością- określenie planu obserwacji i jego realizacja w określonym czasie 3.Obiektywnością spostrzeganie i rejestrowanie faktów będących podstawą do interpretacji łącznie z innymi informacjami uzyskanymi droga wywiadu, pomiaru 4.Selektywnością- skupienie uwagi na obserwowaniu najbardziej istotnych i waŝnych zjawisk i zachowań pacjenta

24 Wywiad Wywiad pielęgniarski to planowa rozmowa z pacjentem, ukierunkowana na osiągnięcie wcześniej załoŝonego celu Cele wywiadu -uzyskanie moŝliwie najwięcej informacji o pacjencie, jego środowisku, niezbędnych do sprawowania nad nim opieki - nawiązanie profesjonalnego kontaktu pomiędzy pielęgniarką a pacjentem i jego rodziną co ma wpływ na współpracę pacjenta, rodziny w planowaniu i realizacji opieki

25 Rodzaje wywiadu Planowy Spontaniczny Metody prowadzenia wywiadu - wywiad skategoryzowany- prowadzony przy uŝyciu wcześniej przygotowanej listy pytań, ułoŝonych według wcześniej przygotowanych zasad i kolejności Wywiad nie skategoryzowany polega na określeniu celu i zakresu treści wywiadu ale bez wcześniejszego przygotowania pytań Wywiad bezpośredni ( z pacjentem) Wywiad pośredni ( z rodziną )

26 Zasady prowadzenia wywiadu pielęgniarskiego 1. uzyskanie zgody pacjenta na przeprowadzenie wywiadu 2. określenie celów wywiadu 3. ocena stanu pacjenta w zakresie moŝliwości udzielenia odpowiedzi na pytania istotne dla pielęgniarki 4. rozpoczęcie rozmowy od pytań ogólnych, emocjonalnie obojętnych 5. dostosowanie czasu trwania wywiadu do stanu pacjenta i okoliczności towarzyszących (pora dnia, odwiedziny itp.) 6. unikanie słownictwa zawodowego (jeśli to niemoŝliwe dokładne wyjaśnianie pojęć niezrozumiałych dla pacjenta 7. respektowanie prawa pacjenta do unikania odpowiedzi na zadawane pytania 8. obserwowanie stanu pacjenta w czasie rozmowy 9. odnotowanie informacji uzyskanych z wywiadu 10. przestrzeganie prawa pacjenta do ochrony danych osobowych

27 Analiza dokumentów To metoda gromadzenia danych polegająca na ilościowej i jakościowej analizie dokumentacji pacjenta (karta zleceń, karta gorączkowa itp.) Dla celów opieki pielęgniarskiej dokumentacja jest: - źródłem informacji o pacjencie -źródłem informacji o metodach i środkach terapeutycznych - narzędziem do przekazywania informacji o pacjencie wśród członków zespołu terapeutycznego

28 Pomiar Jest to określona czynność podejmowana przez pielęgniarkę w celu ilościowego opisu cechy lub wartości występującej u pacjenta Ze względu na rodzaj uzyskanego wyniku metody pomiaru dzielimy na : - bezpośrednie (RR, temp, HR, poziom glikemii) - pośrednie (BMI, skala Glasgow, skala wydolności samoopiekuńczej itp.)

29 Zasady prowadzenia pomiaru Nawiązanie i utrzymanie przez pielęgniarkę kontaktu werbalnego z pacjentem Poinformowanie pacjenta o celu, rodzaju, sposobie pomiaru i uzyskanie zgody na jego wykonanie Przygotowanie pacjenta do pomiaru Sprawdzenie sprawności sprzętu Odnotowanie wyników Informowanie pacjenta o wyniku Poszanowanie godności pacjenta, Przestrzeganie prawa pacjenta do ochrony danych osobowych

30 Zakres i charakter danych o pacjencie pozyskiwanych przez pielęgniarkę

31

32 Układ krąŝenia

33 Układ pokarmowy

34 Układ oddechowy

35 Układ moczowo- płciowy

36

37 Dawca i biorca pielęgnowania Pielęgniarka - pielęgniarz to tytuł zawodowy osoby, która ukończyła obowiązujący w kraju program kształcenia ( ustawa z dnia 5 lipca 1996roku) Wykonywanie zawodu polega na udzielaniu świadczeń: - pielęgnacyjnych - zapobiegawczych - diagnostycznych - leczniczych - rehabilitacyjnych - z zakresu promocji zdrowia

38 Świadczenia rehabilitacyjne Prowadzenie rehabilitacji przyłóŝkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia 2. prowadzenie usprawnienia ruchowego (siadania, wstawanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi) 3. prowadzenie aktywizacji podopiecznych z wykorzystaniem elementów terapii zajęciowej 4. prowadzenie instruktaŝu w zakresie treningu pęcherza moczowego u chorych z problemami nietrzymania moczu 5. prowadzenie instruktaŝu w zakresie hartowania i kształtowania kikuta amputowanej kończyny 6. wnioskowanie o objęcie opieka społeczną

39 świadczenia zapobiegawcze Prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki w Ŝyciu z chorobą i niepełnosprawnością w stosunku do chorego i jego rodziny Psychoedukację chorych z zaburzeniami psychicznymi i uzaleznieniami oraz ich rodzin Prowadzenia poradnictwa z zakresu zywienia dorosłych oraz dzieci zdrowych Prowadzenie poradnictwa w zakresie sprawowania opieki nad dziećmi z grup dyspanseryjnych Pielęgnowanie skóry i błon śluzowych z zastosowaniem srodków farmaceutycznych i materiałów medycznych Wykonywanie szczepień ochronnych w ramach kalendarza szczepień i na zlecenie właściwych jednostek organizacyjnych i wystawianie zaświadczeń

40 świadczenia diagnostyczne i lecznicze 1. ustalenie diety w Ŝywieniu ludzi chorych w oparciu o obowiązujące w tym zakresie wytyczne 2. dobór i wykorzystanie róŝnych technik karmienia chorych 3. zakładanie zgłębnika do Ŝołądka i odbarczanie treści 4. Zakładanie cewnika do pęcherza moczowego i płukanie pęcherza 5. wykonywanie zabiegów doodbytniczych 6. dobór sposobów i opatrywanie ran, odleŝyn do III oraz przetok 7.Zdejmowanie szwów 8. Doraźne podawanie tlenu 10. wykonywanie kaniulacji Ŝył obwodowych 11. stawianie baniek 12. podawanie doŝylne leków oraz kroplówek w ramach postępowania w resuscytacji według obowiązujących standardów postępowania w stanach naglących 13. Doraźną modyfikację dawki leczniczej leku p/bólowego i leków stosowanych w celu łagodzenia innych dokuczliwych objawów (duszność, nudności, wymioty) u chorych objętych opieką paliatywną 14. wykonanie intubacji dotchawiczej 15. wykonanie defibrylacji 16. zastosowanie unieruchomienia przy złamaniach kosci

41 Obowiązki pielęgniarki a prawa pacjenta

42 Obowiązki pielęgniarki a prawa pacjenta 1. realizowanie opieki na moŝliwie najwyŝszym poziomie zgodnie z obowiązującymi standardami 2.Chronienie zdrowia i bezpieczeństwa pacjenta 3. Informowanie pacjenta o zakresie realizowanej opieki pielęgniarskiej 4. Uzyskanie zgody pacjenta na proponowany program pielęgnowania 5. Zapewnienie pacjentowi w czasie pielęgnowania warunków zachowania intymności, poszanowania wolności i godności osobistej 6. Przestrzeganie tajemnicy zawodowej 7. Informowanie pacjenta o jego prawach

43 Ocena jakości usług pielęgniarskich

44 Wybrane aspekty zapewnienia jakości opieki pielęgniarskiej Osiąganie wysokich standardów jakości jest ściśle związane z orientacją na klienta (pacjenta). Opieka zdrowotna wysokiej jakości to taka, która odpowiada określonym kryteriom, wskazuje zgodność z aktualną profesjonalną wiedzą i w danych warunkach zapewnia pacjentom osiąganie poŝądanych efektów zdrowotnych

45 Co zapewnia dobrą jakość opieki medycznej 1. Jakość realizowanych świadczeń 2. Jakość opieki pielęgniarskiej 3. Relacje między pracownikami medycznymi 4. Warunki organizacyjno techniczne 5. Sposób zarządzania opieka zdrowotną

46 Przedmiot i kryteria oceny jakości opieki pielęgniarskiej Jakość opieki pielęgniarskiej jest to stopień w jakim opieka ta przyczynia się do osiągnięcia poŝądanych efektów w stanie zdrowia osób, zwiększa ich zdolność do samoopieki lub samopielęgnacji oraz wykazuje zgodność z aktualną profesjonalną wiedzą i przyjętymi standardami

47 Przedmiot oceny jakości pielęgniarskiej Przedmiotem oceny jest: Ocena struktury Ocena procesów Ocena wyników

48 Ocena struktury Pod pojęciem struktury rozumie się wszystko, co jest potrzebne do zapewnienia poŝądanego poziomu jakości 1.system organizacyjny opieki 2. przepisy prawne 3. miejsce wykonywania 4. materiały, narzędzia, 5. liczba i kwalifikacje pracowników 6. system informacyjny 7. dokumentowanie

49 Ocena procesów Ocenie poddane są metody, procedury, oraz relacje zachodzące między pielęgniarką a pacjentem w zakresie: 1. pomocy pacjentom w zaspakajaniu potrzeb fizycznych 2. zapewnienia bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego (ochrona przed wypadkami, urazami, zakaŝeniami) 3. wykonywania zleceń lekarskich i zabiegów pielęgniarskich 4. respektowaniu praw pacjenta

50 Ocena wyników Polega na ocenie osiągnięcia celów pielęgnowania w odniesieniu do: - osiągnięć pacjenta w zakresie zdrowia- - osi gni pacjenta w zakresie zdrowia- (zachowania prozdrowotne, radzenie sobie w sytuacji zagroŝenia chorobą, zachowanie jakości Ŝycia z chorobą i niepełnosprawnością )

51 Metody zapewnienia jakości opieki zdrowotnej 1. metody wewnętrzne - opracowane przez zakłady opieki np. badanie satysfakcji pacjentów 2. metody zewnętrzne - licencje- określone przepisami prawnymi wymagania dotyczące świadczeń zdrowotnych i organizacji zakładów opieki zdrowotnej np przepisy sanitarne, wymagania stawiane przy wydawaniu zezwoleń na prowadzenie zakładów opieki zdrowotnej, wydawaniu zaświadczeń o prawie wykonywania praktyki pielęgniarskiej - rekomendacje- wytyczne i zalecenia dotyczące funkcjonowania zakładów, wydawane przez zespoły ekspertów - certyfikaty- poświadczenia przez uprawnione jednostki spełniania określonych standardów - akredytacje nadawane przez Krajową Radę Akredytacyjną certyfikatu jakości zakładom opieki zdrowotnej, które dobrowolnie poddały się przeglądowi i uzyskały wysoką ocenę

52 Zakłady opieki zdrowotnej

53 Definicja zakładu opieki zdrowotnej ZOZ Zakłady opieki zdrowotnej są to zespoły osób i środków majątkowych wyodrębnione organizacyjnie, utworzone i utrzymywane w celu udzielania świadczeń zdrowotnych i promocji zdrowia

54 Tworzenie ZOZ Zakład opieki zdrowotnej moŝe być utworzony przez: 1. naczelny lub centralny organ administracji rządowej 2. wojewodę 3. organ gminy 4.przedsiębiorstwo państwowe (PKP) 5. państwową uczelnię nosi wówczas nazwę publicznego zakładu opieki zdrowotnej Jeśli ZOZ zostaje utworzony przez 1. kościół lub związek wyznaniowy 2. pracodawcę 3.fundację 4. samorząd zawodowy 5. spółkę nie mającą osobowości prawnej Nosi nazwę niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej

55 Szpital System pawilonowy lub jednobudynkowy Jedno lub wieloimienny WyposaŜenie 1. oddział szpitalny 2. zakład diagnostyki 3. apteka 4. punkt krwiodawstwa 5. centralna serylizatornia 6. centralna stacja przygotowania łóŝek 7. kuchnia 8. pralnia 9. spalarnia odpadów

56 Zakład pielęgnacyjno opiekuńczy - udziela całodobowych świadczeń pielęgnacyjnych, opiekuńczych i rehabilitacyjnych pacjentom nie wymagających hospitalizacji. Jest on przeznaczony dla: 1. dla osób w okresie rekonwalescencji po leczeniu szpitalnym 2. samotni i chorzy nie wymagający hospitalizacji 3. osób, które nie mogą pozostawać bez opieki

57 Dom pomocy społecznej Do domu opieki kieruje się na podstawie 1. pisemnego wniosku osoby ubiegającej się lub jej przedstawiciela 2. wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez pracownika socjalnego 3.Opinii ośrodka opieki społecznej 4. decyzji o przyznaniu zasiłku stałego lub renty socjalnej

58 Przychodnia, ośrodek zdrowia, poradnia To zakłady opieki zdrowotnej udzielające świadczeń w zakresie podstawowej i specjalistycznej w warunkach ambulatoryjnych lub domowych Świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej: Świadczenia podstawowej opieki zdrowotnej: 1. lecznicze 2. diagnostyczne 3. profilaktyczne 4. rehabilitacyjne 5. pielęgnacyjne

59 Profilaktyka zakaŝeń w opiece zdrowotnej

60 skanowane

61