This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Transkrypt

1 ARTYKU POGL DOWY / OPINION ARTICLE Zaanga owanie Autorów A Przygotowanie projektu badawczego B Zbieranie danych C Analiza statystyczna D Interpretacja danych E Przygotowanie manuskryptu F Opracowanie piœmiennictwa G Pozyskanie funduszy Author s Contribution A Study Design B Data Collection C Statistical Analysis D Data Interpretation E Manuscript Preparation F Literature Search G Funds Collection 344 Jan Szczegielniak 1(A), Marcin Krajczy 2(C,D,E), Katarzyna Bogacz 1(F), Jacek uniewski 1(E), Zbigniew Œliwiñski 3(E,F,G) 1 Wydzia³ Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii, Politechnika Opolska 2 Szpital Miejski, Nysa 3 Samodzielny Publiczny ZOZ, Zgorzelec 1 Department of Physical Education and Physiotherapy, Opole University of Technology 2 Municipal Hospital, Nysa 3 Independent Public Centre of Medical Care, Zgorzelec Kinesiotaping po zabiegach torakochirurgicznych Kinesiotaping after thoracosurgeries S³owa kluczowe: kinesiotaping, fizjoterapia, torakochirurgia Key words: kinesiotaping, physiotherapy, thoracosurgery STRESZCZENIE W oddzia³ach torakochirurgicznych w Polsce w 2005 roku przeprowadzono niemal zabiegów. Zdecydowana wiêkszoœæ z nich obejmowa³a zabiegi lobektomii, z powodu zmian strukturalnych spowodowanych chorob¹ nowotworow¹. Wiêkszoœæ pacjentów operowana by³a w I i II stadium zaawansowania choroby, co œwiadczy o znacznie lepszej diagnostyce kwalifikacji do leczenia operacyjnego, nie mniej jednak odsetek chorych leczonych w III stadium zaawansowania choroby wynosi nawet do 40%. Postêpowanie fizjoterapeutyczne u tych pacjentów stanowi problem niezwykle z³o ony z uwagi na chorobê podstawow¹, ogólny stan zdrowia, jak te na powik³ania pooperacyjne. Rehabilitacja ma na celu poprawê tolerancji wysi³ku i usprawnienie mechanizmu oddychania, zwiêkszenie elastycznoœci klatki piersiowej i zmniejszenie bólu. Celem ostatecznym powinno byæ poprawienie jakoœci ycia chorego. Przy pojawiaj¹cych siê obrzêkach limfatycznych istotna jest równie terapia przeciwobrzêkowa. U pacjentów, u których zabieg chirurgiczny nie wi¹ e siê z chorob¹ nowotworow¹, uzupe³nieniem kinezyterapii, która stanowi podstawê postêpowania fizjoterapeutycznego s¹ zabiegi fizykalne i masa. S¹ one stosowane w celu normalizacji tonusu miêœni, zmniejszenia obrzêków i odczuæ bólowych. U przewa aj¹cej wiêkszoœci chorych, z uwagi na podstawow¹ jednostkê chorobow¹, zabiegi te s¹ przeciwwskazane. Przy ograniczonej mo liwoœci zastosowania leczenia fizykalnego metoda kinesiotapingu (KT) jest bezpieczn¹ form¹ wspomagaj¹c¹ gojenie blizny pooperacyjnej, usprawniaj¹c¹ pracê miêœni oraz daj¹c¹ mo liwoœæ zmniejszenia towarzysz¹cych obrzêków i dolegliwoœci bólowych. SUMMARY In 2005 there were about operations carried out in Thoracosurgery Units in Poland. The majority of these involved lobectomy due to structural changes resulting from cancer. It is worth mentioning that the majority of patients were operated on during their first or second stages of the disease, which shows improvement in methods used for diagnostic purposes qualifying for surgical operations. However, the patients treated in the third stage of their disease might reach even 40%. Application of physiotherapy in these patients is a complex problem due to the disease, their overall condition and post - operative complications. The treatment aims at improving the efficiency, strengthening the respiration mechanism, increasing thoracic flexibility and pain relief - which finally leads to improvement of the patient's well - being. In case of possible lymphatic swelling, drainage and anti-edema treatment are also very important. In case of the patients, who underwent surgery, not connected with cancer, physical treatment and massage are valuable complementation to kinesitherapy, which is the basis of physiotherapeutic treatment. They are mainly used in order to stabilize the muscle tone, decrease swelling and pain perception. However, because of the main disease, they could not be applied in most of patients. Under limited possibility of using physiotherapeutic treatment, kinesiotaping (KT) is a safe method stimulating post operative scar healing, improving muscle activity and helping to decrease swelling and pain. Liczba s³ów/word count: 2246 Tabele/Tables: 0 Ryciny/Figures: 11 Piœmiennictwo/References: 7 Adres do korespondencji / Address for correspondence Marcin Krajczy Centrum Rehabilitacji Nysa, ul. Bohaterów Warszawy 21, tel./fax: (0-77) , nysa@rehmed.com.pl Fizjoterapia Polska MEDSPORTPRESS, 2007; 3(4); Vol. 7, Otrzymano / Received r. Zaakceptowano / Accepted r.

2 Szczegielniak J. i wsp., Kinesiotaping po zabiegach torakochirurgicznych WSTÊP Postêpowanie fizjoterapeutyczne u pacjentów leczonych w oddzia³ach torakochirurgicznych stanowi problem niezwykle z³o ony ze wzglêdu na schorzenia, ich ogólny stan zdrowia oraz powik³ania pooperacyjne. W wiêkszoœci przypadków zmiany strukturalne s¹ spowodowane chorob¹ nowotworow¹, a czêsto mamy do czynienia ze schorzeniami wspó³istniej¹cymi. Przy ograniczonej mo liwoœci zastosowania leczenia fizykalnego metoda kinesiotapingu jest bezpieczn¹ form¹ wspomagaj¹c¹ gojenie blizny pooperacyjnej, daj¹c¹ mo liwoœæ zmniejszania towarzysz¹cych obrzêków i dolegliwoœci bólowych oraz usprawniaj¹c¹ pracê miêœni w zale noœci od indywidualnych potrzeb ka dego pacjenta. Odpowiednie aplikacje, dostosowane do potrzeb i stanu pacjenta, mog¹ wspomagaæ pracê uk³adu limfatycznego i pomocniczych miêœni oddechowych, wp³ywaæ na regulacjê napiêcia miêœniowego i przyspieszenie gojenia blizny pooperacyjnej, jak i jej stabilizacjê. Postêpowanie rehabilitacyjne u chorych po zabiegach torakochirurgicznych wi¹ e siê przede wszystkim z leczniczym zastosowaniem treningu fizycznego [1,2]. Zastosowanie fizjoterapii ma na celu korektê zaburzeñ mechanizmu oddychania wystêpuj¹cego przed zabiegiem, zapobieganie powik³aniom, leczenie nieprawid³owoœci w zakresie uk³adu kostnego, miêœni oraz mechanizmu oddychania zaistnia³ych w skutek zabiegu. Operacja resekcji mi¹ szu p³uca mo e prowadziæ do powstania zespo³u bólowego ze strony klatki piersiowej, ograniczenia ruchomoœci klatki piersiowej i obrêczy barkowej oraz os³abienia czynnoœci miêœni oddechowych, g³ównie przepony i miêœni brzucha [3,4,5]. Chorzy po zabiegach torakochirurgicznych nale ¹ najczêœciej do grupy wysokiego ryzyka. Zaawansowany wiek oraz choroby wspó³istniej¹ce powoduj¹ czêsto przeciwwskazania do zabiegów fizykalnych. Ponadto, z powodu zastosowanych technik operacyjnych przeciwwskazane jest przyjmowanie przez chorego pozycji le enia przodem, co w znaczny sposób ogranicza mo liwoœci postêpowania fizykoterapeutycznego, zw³aszcza w pojawiaj¹cych siê zespo- ³ach bólowych dolnego odcinka krêgos³upa. Wykorzystanie kinesiotapingu w fizjoterapii po zabiegach torakochirurgicznych daje czêsto jedyn¹ mo liwoœæ postêpowania przeciwbólowego [6,7]. W pracy przedstawiono mo liwoœci zastosowania kinesiotapingu u chorych po zabiegach torakochirurgicznych. Celem zastosowanych aplikacji by³o: Zmniejszenie dolegliwoœci bólowych Przyspieszenie procesów gojenia blizny pooperacyjnej Normalizacja tonusu miêœniowego Zapobieganie powstaj¹cym przykurczom miêœniowym Wspomaganie miêœni oddechowych. RODZAJE APLIKACJI W WYBRANYCH PRZYPADKACH PO ZABIEGACH TORAKOCHIRURGICZNYCH Pacjent nr 1 Diagnosis: Thoracalgia sin. in decursum morbi Recklinghauseni. Spondyloarthrosis deformens. Zespól bólowy oko- BACKGROUND Physiotherapy constitutes a complex problem in case of patients treated in Thoracosurgery Units, because of their medical problems, general health condition and postoperative complications. In most of the cases, structural changes are due to cancer, and frequently the patients suffer from concomitant diseases. With limited opportunities of physical treatment application, kinesiotaping is a safe method, stimulating post-operative scar healing, enabling to reduce concomitant swelling and pain, and muscular activity improvement, depending on individual needs of each patient. Proper applications, adjusted to the patient's needs and condition may support function of the lymphatic system and auxiliary respiratory muscles, affect muscle tone regulation, and advance postoperative scar healing and stabilization. Rehabilitation of patients after thoracosurgery is mainly connected with application of therapeutic physical training [1,2]. The aim of physiotherapy is treatment of respiratory mechanism disorders, occurring before the procedure, prevention of postoperative complications, as well as treatment of various postoperative disorders of the skeletal system, muscles and the respiratory mechanism. The resection of lung parenchyma may result in pain syndrome in the thorax, limitation of thorax and shoulder girdle mobility and impairment of respiratory muscle function, mainly the diaphragm and abdominal muscles [3,4,5]. Patients after thoracosurgery belong to a high risk group. Old age and concomitant diseases are often contraindicated for physical procedures. Moreover, because of the applied surgical techniques, prone position is contraindicated, and therefore the applicability of physiotherapeutic procedures is limited, especially in cases of lower spine pain syndromes. Application of kinesiotaping in physiotherapy after thoracosurgery is frequently the only way of analgesic treatment [6,7]. The paper presents opportunities for Kinesio Taping application in patients after thoracosurgery. The aim of used applications was: Alleviating pain, Advancement of postoperative scar healing, Muscle tone normalization, Muscle contracture prophylaxis, Support for the respiratory muscles, KINDS OF APPLICATIONS IN SELECTED PATIENTS AFTER THORACOSURGERY Patient No 1 Diagnosis: Thoracalgia sin. in decursum morbi Recklinghauseni. Spondyloarthrosis deformens. Pain syndrome in the 345

3 Szczegielniak J. et al., Kinesiotaping after thoracosurgeries licy klatki piersiowej po stronie lewej w przebiegu choroby Recklinghausena. Reakcje symptomatyczne: ból o charakterze promieniuj¹cym w przestrzeniach miêdzy ebrowych oraz uczucie ucisku zwi¹zane z obrzêkiem. Zastosowane aplikacje: m. sacrospinalis w odcinku piersiowym, typu Y w celu rozluÿnienia miêœni (Ryc. 1). Drena limfatyczny po str. lewej w celu zmniejszenia obrzêku Uzyskany efekt: po 12 godzinach zmniejszy³ siê wyraÿnie obrzêk oraz zanik³y bóle. Kolejne aplikacje: ze wzglêdu na pojawiaj¹ce siê uczucie ucisku w podbrzuszu po stronie lewej zastosowano dalsz¹ aktywizacjê systemu limfatycznego (Ryc. 2). Uzyskany efekt: po zastosowaniu aplikacji na lewym podbrzuszu dosz³o do zatrzymania gazów i stolca. Modyfikacje wykonanej aplikacji: usuniêcie Kinesio Teksu z okolicy podbrzusza. Uzyskany efekt: opisane komplikacje ust¹pi³y w ci¹gu jednej godziny. Ryc. 1. Zastosowane aplikacje Fig. 1. Used pplications Ryc. 2. Kolejna aplikacja Fig. 2. Next applcation 346 thorax on the left side in the course of Recklinghausen disease. Symptomatic reactions: radiating pain in the intercostal spaces and compression sensation due to swelling. Used applications: m. sacrospinalis in the thoracic segment of Y type in order to relax muscles (Fig. 1). Lymphodrainage to reduce swelling. The obtained effect: after 12 hours, swelling reduction and pain alleviation was observed. Next applications: due to compression sensation in the underbelly on the left side, further activation of the lymphatic system was applied (Fig. 2). The obtained effect: after KT application in the left underbelly, gases and defecation were stopped. Modification of the used application: the removal of Kinesio Tex from the abdominal area. The obtained effect: the described complications regressed within one hour.

4 Szczegielniak J. i wsp., Kinesiotaping po zabiegach torakochirurgicznych Pacjent nr 2 Diagnosis: Carcinoma planoepithelale male differentiatum G 3. Rak p³askonab³onkowy ma³o zró nicowany G 3 p³uca prawego T4 N2 Mx (stadium nieoperacyjne). Reakcje symptomatyczne: bóle krêgos³upa piersiowo lêdÿwiowego. Zastosowana aplikacja: miêœniowo-wiêzad³owa typu H na krêgos³up lêdÿwiowo-piersiowy (Ryc. 3). Uzyskany efekt: znaczne z³agodzenie dolegliwoœci bólowych. Ryc. 3. Zastosowana aplikacja Fig. 3. Used application Pacjent nr 3 Diagnosis: Tumor costa III lat. dex. ad observationem. Guz ebra III po stronie prawej. Reakcje symptomatyczne: miejscowa bolesnoœæ uciskowa oraz bóle barku podczas ruchu odwodzenia w zakresie od 70 do 180 stopni. Zastosowana aplikacja: m. pectoralis minor, m. deltoideus, m. biceps br. (Ryc. 4). Uzyskany efekt: likwidacja bólu w czasie ruchu odwodzenia koñczyny górnej. Ryc. 4. Zastosowana aplikacja Fig. 4. Used application Patient No 2 Diagnosis: Carcinoma planoepithelale male differentiatum G 3 of the right T4 N2 Mx (inoperable stage). Symptomatic reactions: pain in the thoracolumbar spine. Used application: muscolofascial of H type on the thoracolumbar spine (Fig. 3). The obtained effect: substantial pain alleviation. Patient No 3 Diagnosis: Tumor costa III lat. dex. ad observationem. Rib tumour III on the right side. Symptomatic reactions: local compressive painfulness, shoulder pain during adduction movements within the range of degrees. Used application: m. pectoralis minor, m. deltoideus, m. biceps br. (Fig. 4). The obtained effect: pain relief during adducting movements of the upper limb. 347

5 Szczegielniak J. et al., Kinesiotaping after thoracosurgeries Ryc. 5. Drena limfatyczny okolicy eber Fig. 5. Lympho-drainage of the rip area Kolejna aplikacja: drena limfatyczny okolicy eber po stronie prawej (Ryc. 5). Uzyskany efekt: po 48 godzinach wyraÿne zmniejszenie obrzêku 3 ebra. Pacjent nr 4 Diagnosis: Ca planoepitheliale non keratodes G 2 pulmonis sin. Rak p³askonab³onkowy nierogowaciej¹cy G 2 p³uca lewego. Stan po usuniêciu lewego p³uca. Reakcje symptomatyczne: bóle krêgos³upa piersiowego. Zastosowana aplikacja: miêœniowa Y na okolicê krêgos³upa piersiowego (Ryc. 6). Uzyskany efekt: nieznaczne zmniejszenie bólu. Kolejna aplikacja: po 12 godzinach zastosowano aplikacjê typu H (Ryc. 7). Uzyskany efekt: znaczne zmniejszenie bólu krêgos³upa piersiowego. Ryc. 6. Zastosowana aplikacja Fig. 6. Used application 348 Next application: Lymphodrainage of the right costal area (Fig. 5). The obtained effect: after 48 hours, apparent swelling reduction of the third rib. Patient No 4 Diagnosis: Ca planoepitheliale non keratodes G 2 pulmonis sin. Squamous cell carcinoma G 2 of the right lung without keratosis lesions. Condition after right lung removal. Symptomatic reactions: pain in the thoracic spine. Used application: muscular "Y" on the thoracic spine area (Fig. 6). The obtained effect: slight pain alleviation. Next application: after 12 hours application of "H" type was used (Fig. 7). The obtained effect: significant pain alleviation in the thoracic spine.

6 Szczegielniak J. i wsp., Kinesiotaping po zabiegach torakochirurgicznych Ryc. 7. Nowa zmodyfikowana aplikacja Fig. 7. New, modified application Pacjent nr 5 Diagnosis: Hydrothorax dex. Insuff. Circulatoria NYHA III/IV. Status post resectionem ventriculis m. Rydygier post ulcus ventriculi ruptum. P³yn w prawej jamie op³ucnowej w przebiegu niewydolnoœci kr¹ enia NYHA III/IV. Stan po resekcji o³¹dka sposobem Rydygiera z powodu pêkniêcia wrzodu o³¹dka. Reakcje symptomatyczne: obrzêki limfatyczne koñczyn dolnych (Ryc. 8,9). Zastosowana aplikacja: drena limfatyczny koñczyn dolnych. Uzyskany efekt: po 12 godzinach wyraÿne zmniejszenie obrzêków. Pacjent nr 6 Diagnosis: Ca pulmonis dex. cum metastasis ad pulmonis sin. Rak p³uca prawego z przerzutami do p³uca lewego. Aplikacja na bliznê u pacjentki po lobektomii 2005 (Ca), reoperowana w 2006, usuniêto czêœæ eber, worka osierdziowego i przepony (Ryc. 10,11). Uzyskany efekt: stabilizacja blizny, zmniejszenie dolegliwoœci bólowych okolicy operowanej. Ryc. 8,9. Zastosowane aplikacje Fig. 8,9. Used applications Patient No 5 Diagnosis: Hydrothorax dex. Insuff. Circulatoria NYHA III/IV. Status post resectionem ventriculis m. Rydygier post ulcus ventriculi ruptum. Fluid in the right pleural cavity in the course of circulatory insufficiency NYHA III/IV. Condition after stomach resection using Rydygier's method due to gastric ulcer rupture. Symptomatic reactions: lymphatic swelling of the lower limbs. Used application: lymphodrainage of the lower limbs (Fig. 8,9). The obtained effect: after 12 hours, apparent swelling reduction. Patient No 6 Diagnosis: Ca pulmonis dex. cum metastasis ad pulmonis sin. Cancer of the right lung with metastasis to the left lung. Application on the scar in the women after lobectomy 2005 (Ca), reoperated in 2006, removal of some of the ribs, the pericardial sac and the diaphragm (Fig. 10,11). The obtained effect: scar stabilization, pain alleviation in the operated area. 349

7 Szczegielniak J. et al., Kinesiotaping after thoracosurgeries Ryc. 10,11. Przed i po aplikacji Fig. 10,11. Before and after the application PIŒMIENNICTWO / REFERENCES 1. Przywarska I, Dylewicz P, Bromboszcz J, Borowicz-Bieñkowska S, Wilk M. Nadzór nad treningiem rehabilitacyjnym u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych zadania dla fizjoterapeutów. Kardiochirurgia i Torakochirurgia Polska 2006; 3 (2): Kwolek A. Rehabilitacja Medyczna. Tom II. Wroc³aw: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner; Engblom E, Hamalainen H. Quality of life during rehabilitation after coronary bypass surgery. Quality of Life Research 1992; 1: Weiner P, Waizman J, Magadle R. i wsp. The effect of specific inspiratory muscle training on the sensation of dyspnea and exercise tolerance in patients with congestive heart failure. Clin Cardiol 1999; 22: Szczegielniak J. Wp³yw usprawniania leczniczego na czynnoœæ wentylacyjn¹ p³uc u chorych po zawale miêœnia sercowego. Materia³y konferencyjne Sympozjum Polsko-Czeskiego. Politechnika Opolska, Kase K, Wallis J, Kase J. Application Therapeutic of the Kinesio Taping Method. Kinesio Taping Association, Senderek T, Œliwiñski Z. Kinesio Taping Part I i Part II. Kinesio Taping Association, Japan/Europe. Materia³y szkoleniowe kursu. Zgorzelec,