This copy is for personal use only - distribution prohibited.

Transkrypt

1 ARTYKU POGL DOWY / OPINION ARTICLE Zaanga owanie Autorów A Przygotowanie projektu badawczego B Zbieranie danych C Analiza statystyczna D Interpretacja danych E Przygotowanie manuskryptu F Opracowanie piœmiennictwa G Pozyskanie funduszy Author s Contribution A Study Design B Data Collection C Statistical Analysis D Data Interpretation E Manuscript Preparation F Literature Search G Funds Collection Jan Szczegielniak 1(A), Jacek uniewski 1,3(B,D,E), Katarzyna Bogacz 1(F), Marcin Krajczy 4(E), Zbigniew Œliwiñski 2(D,F,G) 1 Wydzia³ Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii Politechniki Opolskiej 2 Samodzielny Publiczny Zak³ad Opieki Zdrowotnej, Zgorzelec 3 Zespó³ Szpitali, Kup 4 Szpital Miejski, Nysa 1 Department of Physical Education and Physiotherapy, Technical University, Opole 2 Independent Public Center of Medical Care, Zgorzelec 3 Hospital Complex, Kup 4 Public Hospital, Nysa Mo liwoœci zastosowania metody kinesio taping u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych The possibilities of using kinesio taping in patients after cardiac surgery S³owa kluczowe: Kinesio Taping, fizjoterapia, kardiochirurgia Key words: Kinesio Taping, physiotherapy, cardio-surgery STRESZCZENIE Wstêp. Wykorzystanie Kinesio Tapingu w fizjoterapii wydajnie wspiera procesy lecznicze i wydolnoœciowe organizmu. Otwiera nowe mo liwoœci prowadzenia fizjoterapii u chorych, u których istniej¹ ograniczenia zastosowania kinezyterapii lub fizjoterapii. Kinesio Taping jest metod¹ postêpowania w zespo³ach bólowych, daj¹c¹ efekt zmniejszenia subiektywnie odczuwanych dolegliwoœci bólowych. Odpowiednie aplikacje, dostosowane do potrzeb i stanu pacjentów, wspomagaj¹ pracê uk³adu limfatycznego, pomocniczych miêœni oddechowych, wp³ywaj¹ na regulacjê napiêcia miêœniowego, przyspieszenie gojenia blizny pooperacyjnej, jak i jej stabilizacjê. Cel. W pracy przedstawiono mo liwoœci zastosowania Kinesio Tapingu u pacjentów po operacjach kardiochirurgicznych. Celem opisanych aplikacji by³o: zmniejszenie dolegliwoœci bólowych, normalizacja tonusu miêœniowego, wspomaganie miêœni oddechowych, zapobieganie przykurczom miêœni piersiowych, przyspieszenie procesów gojenia blizny pooperacyjnej, zwiêkszenie elastycznoœci blizny i profilaktyka przeciwzrostowa. Wnioski. W wyniku zastosowanej terapii zaobserwowano: zmniejszenie subiektywnego odczucia bólu, zmniejszenie obrzêków, dodatkow¹ stabilizacjê blizny, pe³n¹ aktywnoœæ pacjentów w zajêciach kinezyterapeutycznych, która przed aplikacjami by³a ograniczona. SUMMARY Background. Kinesio Taping is used in physiotherapy to stimulate recovery and increase physical efficiency. Kinesio Taping offers new possibilities of using physiotherapy in patients who cannot fully benefit from kinesiotherapy or physiotherapy. Kinesio Taping is a method of treatment of pain syndromes reducing subjective pain perception. Appropriate applications, adjusted to patients' needs and overall health, stimulate the activity of the lymphatic system and auxiliary respiratory muscles, regulate muscle tone, accelerate post-operative scar healing processes and provide additional scar stabilization. The aim. The article presents possibilities for using Kinesio Taping in patients after cardiac surgery. Kinesio Taping was used in the study in order to reduce pain, stabilize muscle tone, support respiratory muscles, prevent pectoralis muscle contracture, accelerate post-operative scar healing processes, increase post-operative scar elasticity and prevent the development of adhesions. Conclusions. The observed results of therapy were as follows: a decrease in subjective pain perception, a reduction of oedema, additional scar stabilization, and fully active participation of the patients in kinesiotherapy, which was limited before the KT treatment. Liczba s³ów/word count: 2358 Tabele/Tables: 0 Ryciny/Figures: 7 Piœmiennictwo/References: 10 Adres do korespondencji / Address for correspondence Jacek uniewski Opole, ul. Kaliska 14/8 tel./fax: (0-77) , j.luniewski@onet.eu Fizjoterapia Polska MEDSPORTPRESS, 2007; 4(4); Vol. 7, Otrzymano / Received r. Zaakceptowano / Accepted r. 465

2 Szczegielniak J. i wsp., Kinesio Taping w kardiochirurgii WSTÊP Postêpowanie rehabilitacyjne u chorych po zabiegach kardiochirurgicznych wi¹ e siê przede wszystkim z leczniczym zastosowaniem treningu fizycznego. Stosowanie æwiczeñ fizycznych u tych chorych jest powszechnie akceptowane jako podstawowy element postêpowania rehabilitacyjnego [1,2,3,4,5]. Usprawnianie ruchowe w kardiochirurgii dzieli siê na postêpowanie przed- i pooperacyjne. Æwiczenia stosowane przed zabiegiem chirurgicznym, poza korzyœciami fizjologicznymi, wywieraj¹ znaczn¹ korzyœæ psychologiczn¹ pacjent nabiera wiary w pomyœlny przebieg zabiegu i w to, e zabieg nie wp³ynie na jego wygl¹d, zniekszta³caj¹c mu w sposób znacz¹cy kszta³t klatki piersiowej, jak i w to, e nie rozwinie siê po zabiegu niewydolnoœæ oddechowa (zw³aszcza po rozleg³ych operacjach). DYSKUSJA Zabiegi chirurgiczne przeprowadzane na miêœniu sercowym, takie jak pomostowanie aortalno-wieñcowe, wszczepienie sztucznej zastawki mitralnej, implantacja kardiostymulatora, mog¹ prowadziæ do powstania zespo³u bólowego ze strony klatki piersiowej, ograniczenia ruchomoœci klatki piersiowej i obrêczy barkowej i os³abienia czynnoœci miêœni oddechowych, g³ównie przepony i miêœni brzucha [6,7,8]. Przykurcz miêœni piersiowych wynikaj¹cy z odruchowego ograniczenia ruchomoœci mostka i klatki piersiowej, mo e prowadziæ, zgodnie z zasad¹ tensegracji, do wyst¹pienia zespo³ów bólowych krêgos³upa szyjnego, piersiowego oraz lêdÿwiowego. Wobec wzrostu iloœci operacji kardiochirurgicznych w Polsce, problem rehabilitacji tych pacjentów nabiera coraz wiêkszego znaczenia. Z uwagi na chorobê podstawow¹, ogólny stan zdrowia tych pacjentów, jak te powik³ania pooperacyjne, postêpowanie fizjoterapeutyczne stanowi problem niezwykle z³o ony. Stosowane leczenie ma na celu: poprawê tolerancji wysi³ku i usprawnienie mechanizmu oddychania, zwiêkszenie elastycznoœci klatki piersiowej, zmniejszenie bólu co prowadzi do poprawy jakoœci ycia chorych [6]. U pacjentów, u których wystêpuj¹ dolegliwoœci bólowe krêgos³upa, cennym uzupe³nieniem kinezyterapii, która stanowi podstawê postêpowania fizjoterapeutycznego s¹ zabiegi fizykalne i masa. Stosowane s¹ one w celu: normalizacji tonusu miêœni, polepszenia trofiki tkanek, modyfikacji odczuæ bólowych. U przewa aj¹cej wiêkszoœci chorych, z uwagi na wiek i schorzenia wspó³istniej¹ce, zabiegi te s¹ jednak przeciwwskazane. Cele, które musz¹ byæ osi¹gniête po zastosowaniu fizjoterapii, s¹ nastêpuj¹ce: korekta istniej¹cych przed zabiegiem zaburzeñ mechanizmu oddychania, zapobieganie powik³aniom samego zabiegu chirurgicznego, leczenie powsta³ych po zabiegu nieprawid³owoœci, jak np. w zakresie uk³adu kostnego, miêœniowego oraz mechanizmu oddychania. Z powodu zastosowanych technik operacyjnych (sternotomia poœrodkowa) czêsto zakazane jest przyjmowanie przez chorego pozycji le enia przodem i na boku, co w znaczny sposób ogranicza mo liwoœci postêpowania fizykoterapeutycznego, zw³aszcza w zespo³ach bólowych dolnego odcinka krêgos³upa. 466 BACKGROUND Rehabilitation after cardiac surgery primarily involves medical use of physical exercises. Physical exercises for this group of patients are widely accepted as a basic element of rehabilitation [1,2,3,4,5]. Kinesiotherapy in cardiac surgery includes pre- and post-operative treatment. Preoperative rehabilitation, apart from bringing physiological benefits, is of considerable psychological significance as well. The patient is reassured about the positive effect of the surgery and the fact that it will not affect their appearance by producing marked chest deformity or lead to respiratory failure (especially after extensive operations). DISCUSSION Open-heart surgery, including coronary artery bypass grafting, artificial mitral valvuloplasty or pacemaker implantation may lead to thoracic pain syndromes, a decrease in the range of thorax and shoulder girdle movement and affect the activity of respiratory muscles such as the diaphragm and abdominal muscles [6,7,8]. Contractures of the pectoralis muscles resulting from reflexive limitation of the range of motion of the sternum and thorax can lead, according to the tensegrity principle, to low back pain. The problem of the rehabilitation of patients after cardiac surgery is becoming increasingly significant as the number of such surgeries is growing. Due to the primary disease, patients' overall condition and post-operative complications, physiotherapeutic treatment is a very complex issue. Physiotherapy in such patients aims to improve exertion tolerance, improve the respiratory mechanism, increase thorax elasticity, relieve pain and, as a result, improve patients' quality of life [6]. In patients suffering from back pain, physical therapy and massage are a valuable supplement to kinesiotherapy, the latter being the basis of physiotherapy treatment. Physical therapy and massage are used to normalize muscle tone, improve transport of nutrients to tissues, and modify pain perception. However, such exercises are contraindicated in most patients, who are usually elderly people with other co-existing diseases. Rehabilitation sets out to improve pre-surgery dyspnoea, prevent complications of the surgery itself, and treat post-operative dysfunctions of the skeletal, muscular, respiratory and other systems. The use of particular operative techniques (medial sternotomy) precludes the assumption of the prone or lateral positions by the patient. This puts significant limitations on physiotherapeutic treatment, especially in cases of low back pain. Thanks to a wide range of possible applications, Kinesio Taping offers easy solutions where physical therapy cannot be used. It can be used for pain treatment when physical therapy is contraindicated, as in pregnant women, cancer patient, patients with cardiac pacemakers or metal implants. Kinesio Taping application in physiotherapy sti-

3 Szczegielniak J. et al., Kinesio Taping in cardio-surgery Obserwuj¹c mo liwoœci, jakie niesie Kinesio Taping, z ³atwoœci¹ znajdujemy zastosowania dla obszarów dotychczas niedostêpnych dla fizjoterapii, takich jak terapia dolegliwoœci bólowych przy istniej¹cych przeciwwskazaniach do fizykoterapii (ci¹ a, choroba nowotworowa, wszczepiony stymulator serca, implanty metalowe). Wykorzystanie Kinesio Tapingu w fizjoterapii wydajnie wspiera procesy lecznicze i wydolnoœciowe organizmu, daje mo liwoœæ indywidualnego dopasowania dla potrzeb pacjenta [9,10]. W pracy przedstawiono mo liwoœci zastosowania Kinesio Tapingu u pacjentów po operacjach kardiochirurgicznych. Wszystkie zastosowane aplikacje wykonano zgodnie z metodyk¹ i poprzedzono testami skreeningowymi [9,10]. Celem zastosowanych aplikacji by³o: Zmniejszenie dolegliwoœci bólowych. Normalizacja tonusu miêœniowego. Wspomaganie miêœni oddechowych. Zapobieganie przykurczom miêœni piersiowych. Przyspieszenie procesów gojenia blizny pooperacyjnej. Zwiêkszenie elastycznoœci blizny i profilaktyka przeciwzrostowa. W wyniku zastosowanej terapii po zabiegach kardiochirurgicznych, zaobserwowano: Zmniejszenie subiektywnego odczucia bólu w dniu nastêpnym po aplikacji. Mo liwoœæ pe³nego udzia³u pacjentów w zajêciach kinezyterapeutycznych, która przed aplikacjami by³a ograniczona (ból, uczucie dyskomfortu, obawa przed æwiczeniami). Aplikacje na blizny pooperacyjne (poza zwiêkszeniem kr¹ enia kapilarnego, przyspieszenia procesów regeneracyjnych, zapobiegania zrostom), stwarza³y dodatkow¹ stabilizacjê blizny. Umo liwia³o to prowadzenie fizjoterapii oddechowej w pe³nym zakresie. Opisy wybranych przypadków oraz przyk³adowe aplikacje przedstawiono poni ej. Pacjent nr 1 (Ryc. 1) Stan po CABG. Bóle w okolicach mostka, stawów mostkowo-obojczykowych. Ryc. 1. Chory po CABG, 4 tygodnie po operacji Fig. 1. CABG patient, 4 weeks after surgery mulates recovery, increases physical efficiency and can be adjusted to suit a patient's needs [9,10]. The article presents possibilities for using Kinesio Taping in cardiac surgery patients. All applications were applied in accordance with relevant methodology and preceded by screening tests. The aim of the Kinesio Taping treatments was to: reduce pain stabilize muscle tone support respiratory muscles prevent pectoralis muscle contractures accelerate post-operative scar healing processes increase post-operative scar elasticity and prevent the development of adhesions The observed therapy results were as follows: A decrease in subjective pain reception on the day following the application Fully active participation of the patients in kinesiotherapy, which was limited before the KT treatment due to pain, discomfort and fear of exercises. Applications on post-operative scars, apart from increasing capillary circulation, accelerating post-operative scar healing processes, and preventing adhesions, also provided for additional scar stabilization, facilitating non-restricted use of respiratory physiotherapy. Cases and example applications are presented in pictures below. Patient 1 (Fig. 1) Status post CABG. Pain in the sternum and the SC joints. 467

4 Szczegielniak J. i wsp., Kinesio Taping w kardiochirurgii Ryc. 2. Zastosowana aplikacja Fig. 2. Aplication of Kinesiotex Aplikacja na bliznê technik¹ I oraz technika powiêziowa, przeciwbólowa Y na stawy S. C. (Ryc. 2). po 12 godzinach zmniejszenie bólu. Pacjent nr 2 Stan po CABG i wszczepieniu sztucznej zastawki mitralnej. Bóle odcinka L-S krêgos³upa, bóle okolicy miêdzy- ³opatkowej. Aplikacje technik¹ miêœniow¹ i wiêzad³ow¹ w zespo- ³ach bólowych krêgos³upa (Ryc. 3,4). po 12 godzinach wyraÿne zmniejszenie dolegliwoœci bólowych. Pacjent nr 3 Stan po wszczepieniu stymulatora serca. Zespó³ bolesnego barku. Aplikacje po³¹czonych technik: miêœniowej, powiêziowej i wiêzad³owej, w celu redukcji bólu (Ryc. 5). po 24 godzinach wyraÿna poprawa zakresu ruchomoœci i zmniejszenie dolegliwoœci bólowych. Pacjent nr 4 (Ryc. 6). Stan po CABG. Bóle okolicy blizny, przejœcia szyjno-piersiowego krêgos³upa, przykurcz m. pectoralis major dex. Aplikacja na bliznê u pacjenta po CABG, w po³¹czeniu z aplikacj¹ technik¹ miêœniow¹ na m. pectoralis major dex. w celu zmniejszenia napiêcia miêœnia (Ryc. 7). profilaktyka przeciwzrostowa blizny, zmniejszenie przykurczu m. pectoralis major. 468 Aplication of Kinesiotex: 'I' technique on the scar; fascial 'Y' technique for pain relief on SC joints (Fig.2). significant pain reduction after 12 h. Patient 2 Status post CABG and artificial mitral valvuloplasty. Lumbosacral and interscapular pain Aplication of Kinesiotex: muscle and ligament technique for spinal pain syndromes (Fig. 3,4). significant pain reduction after 12 hours. Patient 3 Cardiac pacemaker implanted. Shoulder pain. Aplication of Kinesiotex: combined muscle, fascial and ligament techniques for pain relief (Fig. 5). significant pain reduction after 24 hours, with increased range of motion in the shoulder joint. Patient 4 (Fig. 6) Status post CABG. Pain in scar area and in cervicothoracic junction, contracture of right pectoralis major Aplication of Kinesiotex: Application on the CABG scar combined with muscle technique application right pectoralis major muscle to decrease muscular tension (Fig. 7). prevention of adhesions within the scar reduced contracture of right pectoralis major.

5 Szczegielniak J. et al., Kinesio Taping in cardio-surgery Ryc. 3. Technika miêœniowa Y na sacrospinalis i technika horyzontalna, przeciwbólowa I, na okolicê bolesn¹ Fig. 3. Muscle application, Y technique on the sacrospinalis, and horizontal I technique for pain relief on the painful region Ryc. 4. Dwie techniki miêœniowe na mm przykrêgos³upowe i trzy techniki wiêzad³owe na miejsce bólu (tzw. krzy bólowy ) Fig. 4. Two muscle techniques on paraspinal muscles and three ligament techniques on the paoinful area (the pain cross ) Ryc. 5. Zastosowana aplikacja Fig. 5. KT technique 469

6 Szczegielniak J. i wsp., Kinesio Taping w kardiochirurgii Ryc. 6. Chory po CABG, miesi¹c po operacji Fig. 6. CABG patient, one month after surgery Ryc. 7. Zastosowana aplikacja Fig. 7. KT technique WNIOSKI W wyniku zastosowanej terapii zaobserwowano: zmniejszenie subiektywnego odczucia bólu, zmniejszenie obrzêków, dodatkow¹ stabilizacjê blizny, pe³n¹ aktywnoœæ pacjentów w zajêciach kinezyterapeutycznych, która przed aplikacjami by³a ograniczona. 470 CONCLUSIONS The observed results of therapy were as follows: a decrease in subjective pain perception, a reduction of oedema, additional scar stabilization, and fully active participation of the patients in kinesiotherapy, which was limited before the KT treatment. PIŒMIENNICTWO / REFERENCES 1. Przywarska I, Dylewicz P, Bromboszcz J, Borowicz-Bieñkowska S, Wilk M.. Nadzór nad treningiem rehabilitacyjnym u pacjentów po zabiegach kardiochirurgicznych zadania dla fizjoterapeutów. Kardiochir Torakochir Pol 2006; 3 (2): ACC/AHA Guidelines for Coronary Artery Bypass Graft Surgery: Executive Summary and Recommendations. Circulation 1999; 100: Ascione R, Rees K, Santo K, Chamberlain MH, Marchett G, Taylor F, Angelini CD. Coronary artery bypass grafting in patients over 70 years old: the influence of age and surgical technique on early and mid-term clinical outcomes. Eur J Cardiothorac Surg 2002; 22: Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna. Stanowisko Komisji ds. Opracowania Standardów Rehabilitacji Kardiologicznej Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Materia³y zalecane przez Sekcjê Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysi³ku PTK. Folia Cardiologica 2004; 11: sup la.

7 Szczegielniak J. et al., Kinesio Taping in cardio-surgery Leon AS, Franklin BA, Costa F, Balady GJ, Berra KA, Stewart KJ, Thompson PD, Williams MA, Lauer MS. Cardiac rehabilitation and secondary prevention of coronary heart disease. An American Heart Association Scientific Statement From the Council on Clinical Cardiology (Subcommittee on Exercise, Cardiac Rehabilitation, and Prevention) and the Council on Nutrition, Physical Activity, and Metabolism (Subcommittee on Physical Activity), in Collaboration with the American Association of Cardiovascular and Pilmonary Rehabilitation. Circulation 2005; 111: Engblom E, Hamalainen H. Quality of life during rehabilitation after coronary bypass surgery. Quality of Life Research 1992; 1: Weiner P, Waizman J, Magadle R. i wsp. The effect of specific inspiratory muscle training on the sensation of dyspnea and exercise tolerance in patients with congestive heart failure. Clin Cardiol 1999; 22: Szczegielniak J. Wp³yw usprawniania leczniczego na czynnoœæ wentylacyjn¹ p³uc u chorych po zawale miêœnia sercowego. Materia³y konferencyjne Sympozjum Polsko Czeskiego. Politechnika Opolska; Kase K, Wallis J, Kase J. Application Therapeutic of the Kinesio Taping Method. Kinesio Taping Association; Senderek T, Œliwiñski Z. Kinesio Taping. Part I i Part II. Kinesio taping Association, Japan/Europe. Materia³y szkoleniowe kursu. Zgorzelec;