Krótka gramatyka j zyka angielskiego

Transkrypt

1

2

3 Krótka gramatyka j zyka angielskiego Darcy Bruce Berry Wydawnictwo LektorKlett Poznaƒ 2001

4 Wydawnictwo LektorKlett ul. Rac awicka Poznaƒ tel./faks (061) Tytu orygina u: Grammatik Englisch kurz & bündig Grafika: Volker Scheub Projekt ok adki: Marian Winiecki Ernst Klett Verlag GmbH, Stuttgart 2000 dla wydania polskiego Wydawnictwo LektorKlett, Poznaƒ 2001 ISBN T umaczenie i adaptacja: Agnieszka Rzepa Redakcja serii: Robert Kuc Redakcja tomu: Joanna Roszak Korekta: Robert Kuc Sk ad: studio KO Jerzy Nawrot Druk: MoÊ i uczak, Poznaƒ Wydanie I

5 Jak korzystaç z Krótkiej gramatyki j zyka angielskiego Ksià ka ta w zwi z y i jasny sposób przedstawia najwa niejsze zagadnienia gramatyki wspó czesnego j zyka angielskiego: tak pó nocnoamerykaƒskego, jak i brytyjskiego. Wszystkie omawiane problemy sà zilustrowane przyk adami przet umaczonymi na j zyk polski. Poniewa ksià ka powsta a z myêlà o polskim u ytkowniku, w wielu rozdzia ach wskazane sà typowe b dy, jakie robià Polacy, oraz wskazówki, jak ich uniknàç. Wa ne kwestie wyró nione sà symbolem Nie musisz kolejno czytaç wszystkich rozdzia ów. Je eli chcesz si szybko nauczyç jakiegoê aspektu gramatyki, albo odêwie yç sobie w pami ci wybrane zagadnienie, wystarczy si gnàç do odpowiedniej cz Êci ksià ki. Spis treêci i zamieszczony z ty u Indeks terminów gramatycznych pozwolà szybko znaleêç to, co Ci interesuje. Je eli nie pami tasz, co oznacza dany termin gramatyczny, pomo e Ci S owniczek angielskich terminów gramatycznych (str. 111) oraz zestawienie wa niejszych poj ç gramatycznych zamieszczone na str yczymy mi ej i owocnej nauki! i 3

6 Spis treêci 1 Verbs czasowniki Czasowniki zwyk e Tenses czasy gramatyczne Auxiliaries czasowniki posi kowe Modal Auxiliary Verbs u omne czasowniki posi kowe Czasowniki specjalne Prepositions przyimki Czas Miejsce Kierunek Phrasal Verbs Nouns rzeczowniki Pisownia wielkich i ma ych liter The Plural liczba mnoga Possessive formy dope niacza Countable and Uncountable Nouns rzeczowniki policzalne i niepoliczalne Pair Nouns Proper Names: Titles nazwy w asne: tytu y Pronouns zaimki Personal Pronouns zaimki osobowe Possessive Forms formy dzier awcze Reflexive Pronouns zaimki zwrotne Demonstrative Pronouns zaimki wskazujàce Articles and Related Words przedimki i inne okreêlniki Indefinite Article przedimek nieokreêlony Definite Article przedimek okreêlony Demonstrative Pronouns zaimki wskazujàce Inne okreêlniki Quantities and Measurements wyra anie iloêci Adjectives przymiotniki General Remarks uwagi ogólne Comparison of Adjectives stopniowanie przymiotników Adjectives in the Noun Phrase przymiotniki w grupie rzeczownikowej Adjectives after Verbs przymiotniki po czasownikach Good well Own Than Porównanie za pomocà konstrukcji as... as

7 8.9 Naj Pytania ogólne Adverbs przys ówki Ró nica mi dzy przymiotnikiem a przys ówkiem Tworzenie przys ówków Comparison of Adverbs stopniowanie przys ówków Przys ówki opisujàce czasownik lub zdanie Coordinating Conjunctions spójniki wspó rz dne Spójniki jednowyrazowe Spójniki z o one Sentence Construction budowa zdania Zdanie oznajmujàce Pytania w funkcji zdania podrz dnego Indirect Speech mowa zale na Pronouns zaimki Zdania podrz dne okolicznikowe Zdania z if i when Formy czasownika w zdaniach z if Inne zdania podrz dne okolicznikowe Zdania bezokolicznikowe Zdania okolicznikowe celu Zdania z formà -ing czasownika Let pozwalaç Have poleciç Make zmuszaç Pytania zaczynajàce si od s owa pytajàcego Lista angielskich s ów pytajàcych Zastosowanie Relative Clauses zdania wzgl dne Relative Pronouns zaimki wzgl dne That Free Relatives Negation przeczenie S owa i wyra enia o znaczeniu przeczàcym S owa zawierajàce any Glossary s owniczek angielskich terminów gramatycznych Indeks terminów gramatycznych Poj cia gramatyczne

8 6

9 1 Verbs czasowniki 1.1 Czasowniki zwyk e Czasowniki mo na podzieliç na przechodnie (transitive) i nieprzechodnie (intransitive). Czasowniki przechodnie majà dope nienie: Anne likes dogs. Anne lubi psy. Jeremy was writing a letter. Jeremy pisa list. Czasowniki nieprzechodnie nie majà dope nienia: Anne sleeps well. Anne dobrze sypia. Jeremy smiled. Jeremy uêmiechnà si. Czasowniki regularne i nieregularne Do bezokolicznika (tj. formy podstawowej) czasownika regularnego mo na dodaç koƒcówk -ed. W ten sposób powstaje Past Participle (imies ów bierny): tej formy czasownika u ywa si do tworzenia niektórych czasów gramatycznych. 1. Forma 2. Forma 3. Forma Infinitive: (to) call Simple Past: called Past Participle: called Od czasowników nieregularnych nie mo na w ten sam sposób utworzyç form Simple Past i Past Particple trzeba je opanowaç pami ciowo. 1. Forma 2. Forma 3. Forma Infinitive: (to) sing Simple Past: sang Past Participle: sung 1.2 Tenses czasy gramatyczne Czasy proste (budowa) Do tworzenia czasów prostych u ywa si zwyk ych form czasu teraêniejszego i przesz ego, bez s ów posi kowych. Simple Present czas teraêniejszy prosty Forma czasu Simple Present jest taka sama jak bezokolicznik danego czasownika. Wyjàtkiem sà zdania, w których podmiotem jest trzecia osoba liczby pojedynczej (he, she, it): wtedy do podstawowej formy 7

10 czasownika nale y dodaç koƒcówk -(e)s. I like hairy spiders. Lubi w ochate pajàki. You need a haircut. Musisz obciàç w osy. He watches television Co wieczór oglàda telewizj. every evening. She prefers white wine. Woli bia e wino. Tom and Martha want Tom i Martha chcà nowy samochód. a new car. Simple Past czas przesz y prosty Form czasu przesz ego prostego czasowników regularnych tworzy si poprzez dodanie koƒcówki -ed do bezokolicznika. I wanted a new car. Chcia am nowy samochód. The telephones worked Telefony wczoraj dzia a y. yesterday. Dla czasowników nieregularnych w czasie Simple Past u ywa si drugiej formy czasownika. Oto lista najcz Êciej u ywanych czasowników nieregularnych Forma 2. Forma 3. Forma Infinitive Simple Past T umaczenie Past Participle be was/were been byç begin began begun zaczynaç bring brought brought przynosiç buy bought bought kupowaç catch caught caught apaç choose chose chosen wybieraç come came come przychodziç, przybywaç cost cost cost kosztowaç cut cut cut ciàç do did done robiç drink drank drunk piç drive drove driven prowadziç (auto), kierowaç eat ate eaten jeêç fall fell fell spadaç, przewracaç si feel felt felt czuç (si ) fly flew flown lataç forget forgot forgotten zapominaç get got got (UK), dostawaç gotten (US) give gave given dawaç

11 go went gone iêç have had had mieç hear heard heard s yszeç keep kept kept trzymaç know knew known wiedzieç, znaç leave left left wyje d aç, zostawiaç lend lent lent po yczaç (komuê) lose lost lost gubiç, traciç make made made robiç pay paid paid p aciç put put put k aêç, stawiaç read read read czytaç ride rode ridden jeêdziç ring rang rung dzwoniç run ran run biegaç say said said mówiç see saw seen widzieç sell sold sold sprzedawaç sing sang sung Êpiewaç sit sat sat siadaç sleep slept slept spaç take took taken braç, zabieraç teach taught taught uczyç, nauczaç tell told told mówiç, opowiadaç think thought thought myêleç write wrote written pisaç Istniejà czasowniki, które w amerykaƒskim angielskim traktowane sà jak czasowniki regularne, ale w brytyjskim angielskim przyjmujà formy nieregularne, np.: Infinitive Simple Past T umaczenie Past Participle dream dreamt dreamt Êniç, marzyç lean leant leant opieraç si learn learnt learnt uczyç si spell spelt spelt literowaç spill spilt spilt rozlewaç spoil spoilt spoilt niszczyç, psuç 9