PRODUKCJA DROBIU Grzegorz Dybowski

Transkrypt

1 PRODUKCJA DROBIU Grzegorz Dybowski 1. OGÓLNE OMÓWIENIE BRANŻY 1.1 Definicja i charakterystyka sektora drobiarskiego Produkty drobiarskie powstają w dziale produkcji zwierzęcej - drobiarstwo, który dzieli się na dwa główne kierunki: nieśny i mięsny. Kierunek mięsny dostarcza na rynek żywiec rzeźny pochodzący z chowu towarowego brojlerów kurzych, kaczych i indyczych oraz drobiu wyrośniętego, a także z selekcji stad produkcyjnych - mięsnych i nieśnych. Podstawowymi produktami uboju żywca drobiowego są: mięso oraz jadalne podroby. Sektor drobiarski charakteryzuje się szybkim, w relacji do innych gałęzi produkcji zwierzęcej, postępem genetycznym, technologicznym i żywieniowym. Umożliwiło to przejście w produkcji drobiu od drobnotowarowego gospodarstwa rolnego do wyspecjalizowanej fermy typu przemysłowego o intensywnym systemie produkcji. Jedynie w przypadku gęsi, których skala nieśności jest zbyt mała, chów odbywa się jeszcze najczęściej w systemach ekstensywnych, choć występuje już produkcja brojlerów gęsich Charakterystyka drobiarstwa w Polsce W Polsce obowiązuje dwustopniowy system reprodukcji, obejmujący oprócz ferm zarodowych zakłady wylęgowe ferm stad prarodzicielskich (reprodukcja pierwszego stopnia) i rodzicielskich (reprodukcja drugiego stopnia). Ponadto na strukturę podmiotową polskiego drobiarstwa składają się: fermy produkujące jaja wylęgowe, zakłady wylęgowe piskląt towarowych, fermy produkujące żywiec drobiowy rzeźny oraz ubojnie i przetwórnie drobiu. W 2003 r. w celu uzyskania piskląt użytkowych, nałożono ponad 625 mln sztuk jaj wylęgowych drobiu. Liczba wylężonych piskląt wyniosła 552,5 mln sztuk, w tym 527,3 mln sztuk piskląt kurzych (95%). Przeciętna wydajność wylęgów (uzysk piskląt do liczby nałożonych jaj wylęgowych) kształtowała się, więc na poziomie ok. 88%. 1

2 Produkcja brojlerów kurzych rozmieszczona jest względnie równomiernie na terenie całego kraju. Natomiast w produkcji pozostałych gatunków drobiu wyodrębnić można koncentrację w niektórych rejonach. W przypadku indyków dominujące znaczenie ma region północno-wschodni (Olsztyn, Iława), który dostarcza łącznie ok. dwóch trzecich ogólnej krajowej podaży żywca indyczego. Od kilku lat obserwuje się jednak wyraźną tendencję rozwoju chowu i ubojów indyków na zachodzie Polski. Obszar dawnych województw zielonogórskiego, gorzowskiego i poznańskiego stał się drugim, choć nadal jeszcze znacznie mniejszym centrum produkcji indyków w Polsce. Produkcja gęsi skoncentrowana jest głównie w regionie północno-wschodnim (Białostocczyzna i Suwalszczyzna). Produkcja fermowa żywca rzeźnego prowadzona jest w ok. 6 tys. kurników. Podstawową jednostką produkcyjną jest kurnik o powierzchni ok. 1 tys. m². W ciągu roku uzyskuje się z niego przeciętnie ok. 180 ton żywca kurcząt brojlerów. Zaplecze surowcowe przemysłu drobiarskiego charakteryzuje się nadal rozdrobnioną strukturą podmiotową. W 2004 r. ogólna wielkość fermowej produkcji żywca drobiowego wyniesie prawdopodobnie ok. 1,19 mln ton i będzie o 6,4% większa niż przed rokiem. W pierwszej połowie 2004 r. produkcja fermowa kształtowała się na poziomie ok. 0,56 mln ton, tj. o 7% wyższym od ubiegło rocznego. 2. OGÓLNA INFORMACJA O POLSKIM RYNKU W Polsce rynek drobiarski składa się z dwóch segmentów. Pierwszy obejmuje drób grzebiący - kurczęta i indyki. Drugi drób wodny - gęsi i kaczki. O wzroście produkcji drobiu grzebiącego decyduje przede wszystkim rozwój spożycia. Od ponad dziesięciu lat postępuje systematyczny wzrost spożycia mięsa drobiowego. Równocześnie zwiększa się jego udział w ogólnej konsumpcji mięsa. W początkach lat 90-tych udział ten wynosił ok. 11%, natomiast w 2003 r. - już ok. 31%. Obecnie w Polsce spożycie drobiu w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi ok. 21 kg rocznie, podczas gdy w USA ok. 43 kg, a w Unii Europejskiej średnio ok. ponad 23 kg. Przewiduje się, że spożycie drobiu w Polsce będzie nadal rosło, jednak już nie tak dynamicznie jak w ostatnich latach. Tradycyjnie dominująca na polskim rynku mięsnym wieprzowina traci swą 2

3 pozycję na rzecz drobiu. Szczególnie dotyczy to mięsa kulinarnego. W początkach bieżącego dziesięciolecia pojawił się nowy czynnik sprzyjający wzrostowi konsumpcji drobiu, a mianowicie zagrożenie związane z chorobą BSE. Powoduje to, bowiem redukcję popytu na wołowinę. Jednak w Polsce spożycie wołowiny jest bardzo niskie i wynosi ok. 5 kg na 1 mieszkańca rocznie. Stąd dalsza substytucja wołowiny mięsem drobiowym będzie ograniczona. Po akcesji do UE od 1 maja 2004 r. ceny wołowiny silnie się podniosły, co okresowo sprzyja dalszemu wzrostowi spożycia mięsa drobiowego. Drób wodny produkowany jest głównie na eksport. Spożycie krajowe ma tu znaczenie niewielkie i raczej regionalne. O rozwoju produkcji decyduje przede wszystkim możliwość eksportu na rynek niemiecki, tzn. chłonność tego rynku i poziom uzyskiwanych tam cen. Relatywnie dobre perspektywy na jednolitym rynku europejskim rysują się dla polskich producentów i eksporterów gęsi. Ich produkcja jest obecnie ustabilizowana. Przewiduje się, że w 2004 r. produkcja gęsi będzie o 4-5% mniejsza z uwagi na konieczność przeciwdziałania spadkowi cen na rynku niemieckim. Znaczący rozwój rynku drobiarskiego, jaki rozpoczął się w 1994 r. spowodowany był przez silny spadek podaży wieprzowiny i lepszą ochronę przed importem. Wywołało to trwałe wzrostowe tendencje w produkcji drobiu. Najkorzystniejszym dla drobiarstwa okresem były lata Przeciętne roczne przyrosty produkcji żywca drobiowego wynosiły wówczas ponad 20%. W 2004 r. produkcja wyniesie ok tys. ton i będzie o 7% większa niż w 2003 r. i o 152% większa niż w 1995 r. Szczególnie silną dynamikę wzrostu wykazywała produkcja indyków. W 2004 r. będzie ona niemal 4-krotnie większa niż w 1995 r. Jednakże i w tym przypadku dynamika wzrostu ulega osłabieniu. W 2004 r., w porównaniu z rokiem 2003, produkcja indyków wzrośnie już tylko o ok. 6%. Po akcesji do UE, z dniem 1 maja 2004 r., polski rynek drobiu został włączony do wspólnej organizacji rynku drobiarskiego Wspólnoty i stał się jego częścią. Polska przejęła wszystkie unijne przepisy regulujące ten rynek i jednocześnie podlega unijnym standardom weterynaryjnym i sanitarnym, a także wymogom dotyczącym dobrostanu ptaków oraz środowiska naturalnego na zasadach określonych w Traktacie Akcesyjnym. 3

4 Tabela 1. Produkcja żywca drobiowego (tys. ton żywca) Wyszczególnienie *) =100 Produkcja z ferm: kurczęta indyki kaczki gęsi kury z selekcji Prod. przyzagrod Ogółem Źródło: Szacunki własne na podstawie danych KRD-IG oraz GUS *) Prognoza z października 2004 r. 3. OGÓLNA INFORMACJA O RYNKU UNII EUROPEJSKIEJ Wspólną organizację rynku drobiu wprowadzono we Wspólnocie Europejskiej w 1967 r. W następnych latach ulegała ona modyfikacjom. W obecnej postaci wspólny rynek mięsa drobiowego funkcjonuje od 1975 r. Podstawą prawną jego organizacji jest Rozporządzenie Rady 2777/75 z 29 października 1975 r. oraz Rozporządzenie Komisji nr 633/04 z 30 marca 2004 r.. Regulacje zawarte w tych dokumentach nie przewidują stosowania na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej bezpośredniej interwencji w postaci zakupów rządowych ani też gwarantowanych cen minimalnych żywca drobiowego. Wynika to z faktu, że produkcja drobiarska oparta jest na wykorzystaniu pasz treściwych, głównie zbóż. Tym samym regulacje WPR dotyczące wewnętrznego rynku zbożowego Unii Europejskiej w istotny sposób wpływają na funkcjonowanie rynku drobiu. Wraz z wprowadzonymi mechanizmami ochrony zewnętrznej pozwala to na względnie stabilne funkcjonowanie tegoż rynku, co jest jednym z podstawowych 4

5 celów WPR. Jednak bezpośrednia odpowiedzialność za utrzymanie równowagi na rynku żywca i mięsa drobiowego spoczywa na samych producentach drobiu. Instytucją zajmującą się tworzeniem i koordynacją polityki na rynku mięsa drobiowego na szczeblu unijnym jest Komitet Zarządzający Rynkiem Drobiu i Jaj. Zasiadają w nim przedstawiciele wszystkich krajów członkowskich. W podejmowaniu decyzji stosowana jest ważona procedura większościowa. Siedzibą Komitetu jest Bruksela. Posiedzenia w trybie zwyczajnym odbywają się raz w miesiącu od akcesji z udziałem przedstawiciela Polski. Unia Europejska (15) wytwarzała ok. 12% światowej produkcji mięsa drobiowego (ponad 9 mln ton). Po rozszerzeniu proporcja ta zwiększyła się do ok. 14,5%. W ugrupowaniu znajdują się zarówno najwięksi producenci jak i konsumenci artykułów drobiarskich w Europie. Jako całość, Wspólnota jest w pełni samowystarczalna w produkcji mięsa drobiowego, stopień tej samowystarczalności utrzymuje się na poziomie ok. 104%. Po rozszerzeniu UE samowystarczalność zwiększy się do ok. 106%. Z analizy bilansu mięsa drobiowego sporządzonego dla całej Unii Europejskiej wynika, że produkcja łączna w 15 państwach członkowskich wyniosła w 2003 roku ok. 8,94 mln ton. Konsumpcja mięsa drobiowego w przeliczeniu na 1 mieszkańca wyniosła 22,5 kg i była o 5% większa niż w 1998 r. Eksport wyniósł w 2003 r. ok. 1 mln ton, co stanowiło ponad 11% produkcji. Staje się on coraz ważniejszym czynnikiem warunkującym tempo przyrostu produkcji drobiu w krajach Wspólnoty. Równocześnie kraje te dążą do względnej stabilizacji importu mięsa drobiowego, który stanowi konkurencję dla produkcji rodzimej. Import w 2003 r. roku kształtował się na poziomie ok. 0,7 mln ton, tj. ok. 8% wielkości krajowego spożycia. Większe znaczenie importu w 2003 r. spowodowane było wybuchem epidemii ptasiej grypy w Holandii, Belgii i w Niemczech. Spowodowało to konieczność wybicia i zniszczenia dużej liczby ptactwa oraz ograniczenia obrotów wewnętrznych UE z krajami dotkniętymi epidemią. W konsekwencji wystąpił okresowy niedobór podaży żywca drobiowego. Dotyczyło to szczególnie kurcząt. 5

6 Tabela 2 Bilans mięsa drobiowego w Unii Europejskiej (15), w tys. ton Wyszczególnienie * 2004* 2003/ 2002 Produkcja ,0 Import ,0 Eksport ,0 Konsumpcja ogółem kg/os/rok , , , ,7 100,2 97,8 Samowystarczalność % X Nadwyżka rynkowa ,6 Źródło: ZMP, EUROSTAT, 2004 rok * Prognoza Komisji Europejskiej W produkcji drobiu w Unii Europejskiej największy i jednocześnie najbardziej stabilny udział zajmują kurczęta brojlery. Stanowią one ok. 70% w ogólnej produkcji mięsa drobiowego we Wspólnocie. Drugą pozycję zajmują indyki. Ich udział w ogólnej produkcji drobiu wynosi obecnie 21% (w 1995 roku 20%). Kaczki stanowią ok. 4% w unijnej produkcji drobiu. Do największych producentów mięsa drobiowego w Unii Europejskiej należą: Francja (ok. 2,2 mln ton), Wielka Brytania (ok. 1,6 mln ton), Włochy (ok. 1,2 mln ton) oraz Hiszpania i Niemcy (po ok. 1 mln ton). Wśród największych konsumentów mięsa drobiowego we Wspólnocie należy wymienić Irlandię (35 kg na 1 mieszkańca), Wielką Brytanię (30 kg), Portugalię (31,5 kg), Hiszpanię (26 kg) i Francję (25,5 kg). Najniższe spożycie mięsa drobiowego występuje w Szwecji ok. 14,5 kg na 1 mieszkańca rocznie. Przeciętny poziom spożycia mięsa drobiu w całej Unii Europejskiej wynosi ok. 23 kg rocznie, tzn. jest o 15-16% większy niż w Polsce. W 2003 r. rynek drobiarski w UE pozostawał pod silnym wpływem epidemii ptasiej grypy, która wystąpiła głównie w Holandii, Belgii i Niemczech. W walce z tą chorobą wybito kilkadziesiąt milionów ptaków. Drugim ważnym czynnikiem były szczególnie wysokie temperatury w okresie po połowie sierpnia, szczególnie we Francji. Spowodowało to upadki 6

7 ok. 2 milionów sztuk kurcząt i indyków. Upały i towarzysząca im susza niekorzystnie wpłynęły na zbiory zbóż, co z kolei znalazło odzwierciedlenie we wzroście cen pasz. Konsekwencją opisanej sytuacji była ograniczona podaż drobiu w UE, zwiększony znacząco import i zredukowany eksport do krajów trzecich. Straty finansowe unijnego sektora drobiarskiego szacuje się na ok. 750 mln euro. Wspólnota będzie partycypować w wydatkach poniesionych na likwidację zarażonych stad, ale tylko do 50% tych wydatków. Mimo intensywnej odbudowy pogłowia w krajach dotkniętych w 2003 r. ptasią grypą przewiduje się, że produkcja żywca drobiowego w 2004 r. będzie tam jeszcze o ok. 25% mniejsza niż w 2002 r., tj. w okresie sprzed wybuchu epidemii. W Holandii wprowadzony został okresowy zakaz chowu żywca drobiowego w systemie wolno wybiegowym, aby ograniczyć możliwość kontaktu drobiu z dzikim ptactwem, które może być nosicielem wirusów ptasiej grypy. Zakaz obowiązywał do końca kwietnia 2004 r. Rok 2004 na unijnym rynku drobiu charakteryzowały dwa zjawiska: akcesja 10 nowych krajów 1 maja 2004 r. oraz stopniowa odbudowa produkcji w krajach dawnej piętnastki po skutkach epidemii ptasiej grypy. Po rozszerzeniu Wspólnoty o nowe kraje członkowskie, produkcja mięsa drobiowego wzrośnie tam do ok. 10,9 mln ton, tj. o 22,5% w relacji do poziomu produkcji w UE-15 w 2003 r. W podobnej skali zwiększy się spożycie tego mięsa w UE-25. Wśród nowych krajów członkowskich znajdują się państwa o relatywnie wysokim poziomie spożycia drobiu w przeliczeniu na 1 mieszkańca od 20,3 kg w Słowacji do 26,5 kg na Węgrzech. Zdecydowanie niższe spożycie notowane jest na Litwie (12 kg) i Łotwie (16,5 kg). 4. PRZEPISY DOTYCZĄCE RYNKU DROBIU Regulacje dotyczące producentów żywca Kryteria produkcyjne na rynku drobiarskim wynikają przede wszystkim z zasad dobrej praktyki produkcyjnej i higienicznej. Dotyczą one przepisów weterynaryjnych oraz parametrów określających stopień zagęszczenia ptaków na danej powierzchni, ich minimalny dostęp do poideł i karmideł oraz otwartych strumieni powietrza, rodzaj stosowanych pasz a także wiek uboju. Producent drobiu musi posiadać numer identyfikacyjny i być zarejestrowany w 7

8 odpowiednim dla danego kraju urzędzie nadzoru. Jest on zobowiązany do prowadzenia rejestrów obejmujących następujące dane: liczbę hodowanych ptaków w każdej formie wychowu, liczbę sprzedanych ptaków, odbiorców wraz z ich nazwą i adresem. Ponadto w przypadku tzw. produkcji markowej a także uwzględniającej zasady dobrostanu ptactwa, o których informowany jest konsument na etykiecie lub opakowaniu, niezbędne jest przestrzeganie szczegółowych zasad chowu, który może odbywać się w następujących systemach: ekstensywny chów ściółkowy, chów wybiegowy oraz wolierowy, tradycyjny chów z wybiegiem, tradycyjny chów bez ograniczeń. W latach 2003 i 2004 wprowadzono w życie szereg czasowo obowiązujących przepisów związanych z likwidacją zagrożeń związanych z epidemią ptasiej grypy, która w UE jest chorobą zwalczaną z urzędu. Dotyczyły one koniecznego uboju i likwidacji zagrożonych stad, dezynfekcji, kwarantanny itp. 5. BEZPOŚREDNIE SKUTKI AKCESJI Polska z roczną produkcją mięsa drobiowego rzędu 1 mln ton staje się jednym z większych producentów drobiu w Unii Europejskiej (Francja ok. 2,5 mln ton, Wielka Brytania 1,5 mln ton, Włochy i Hiszpania po ok. 1 mln ton, Niemcy ok. 800 tys. ton, Holandia ok. 700 tys. ton). Przystąpienie do Wspólnoty wywołało szereg skutków dla funkcjonowania polskiego rynku w kraju i w ramach samej rozszerzonej Wspólnoty. Skutki dla producentów żywca drobiowego Na rynku żywca drobiowego w Polsce występuje wielu rozproszonych sprzedawców (producentów) o różnej skali produkcji. Ich pozycja konkurencyjna jest znacznie zróżnicowana, a siła oddziaływania na rynek raczej niewielka. Decydują o tym następujące 8

9 czynniki: producenci nie są zorganizowani, żywiec jest produktem masowym i mało zróżnicowanym, bardzo mała jest możliwość jego przetrzymania (przechowywania), produkcja odbywa się w powtarzalnych cyklach technologicznych, których jednak nie można przerwać. Utrudniony staje się dostęp producentów żywca drobiowego do finalnego rynku, na którym realizowana jest końcowa marża. Produkcja tego żywca w coraz większym stopniu staje się, więc produkcją surowca a nie wyrobu gotowego. Ważnym problemem związanym z konkurencyjnością na krajowym rynku produktów drobiarskich jest poziom cen, jaki ukształtuje się w Polsce i innych krajach rozszerzonej Wspólnoty w wyniku akcesji nowych państw. Z porównania aktualnego poziomu cen tych produktów w różnych krajach członkowskich UE wynika, że w okresie niskich cen na polskim rynku, notowania żywca drobiowego na szczeblu fermy są w Polsce konkurencyjne zarówno w przypadku kurcząt, jak i indyków. Inaczej jest w okresach dobrej koniunktury na żywiec, kiedy to jego ceny skupu przekraczają często ceny niemieckie, belgijskie czy holenderskie. Ponadto, ze względu na wspomnianą wcześniej nadwyżkę podaży nad popytem w rozszerzonej UE, nie można tu liczyć na znaczące dla polskich producentów żywca podwyżki cen skupu w dłuższej perspektywie. Okres, jaki minął od momentu akcesji Polski do UE jest jeszcze zbyt krótki, aby można było dokonać pogłębionej oceny zachodzących zjawisk. Zniesienie barier celnych w obrotach między partnerami ze Wspólnoty spowodowało ponowny wzrost eksportu drobiu z Polski. W pierwszym półroczu 2004 r., w relacji do tego samego okresu roku 2003, wzrost ten wyniósł aż 24%. Równocześnie podwoił się import do ok. 23 tys. ton. Jego poziom pozostał jednak niewielki w relacji do ogólnej podaży. Przyczyną większego importu był stały wzrost cen na rynku krajowym notowany w okresie od stycznia do lipca 2004 r. W lipcu ceny żywca drobiowego w Polsce przekroczyły już ceny w takich krajach jak Niemcy, Holandia, Wlk. Brytania czy Słowacja. Wyższe ceny przyczyniły się jednak do poprawy opłacalności produkcji, mimo, że redukcja cen pasz następowała wolniej niż się spodziewano. Ceny mieszanek paszowych w Polsce są średnio o ok % wyższe niż w Niemczech czy we Francji i o ok % wyższe niż w Danii lub Holandii, choć jednocześnie o 10-15% niższe niż w Belgii. Od sierpnia ceny żywca drobiowego w Polsce ponownie się obniżyły, jednak kształtują się na poziomie wyższym niż przed akcesją. Spadają też stopniowo ceny pasz. 9

10 Tabela 3 Porównanie cen skupu kurcząt rzeźnych w wybranych krajach (ceny w przeliczeniu na polskie złote za 1 kg żywca) Okres Kraje Marzec * 2004 Czerwiec 2004 Wrzesień 2004 Holandia 3,29 3,03 2,96 Niemcy 3,29 3,29 3,12 Francja 4,10 3,65 3,62 Włochy 3,15 4,75 3,88 Wlk. Brytania 3,61 3,41 3,19 Słowacja 3,34 3,23 3,27 Polska 2,85 3,22 2,95 * Przy wysokim kursie 1 euro= 4,77 PLN Źródło: Agra Europe Tabela 4 Porównanie cen mieszanek paszowych dla kurcząt w wybranych krajach (w euro za 100 kg) Kraje Niemcy 20,63 22,46 22,28 Holandia 23,37 24,98 24,59 Belgia 31,20 33,44 33,67 Francja* 22,63 22,37 22,38 W. Brytania 25,96 26,20 25,55 Dania** 23,97 25,58 24,56 Polska** 26,20 30,53 28,66 * Cena hurtowa; ** Cena zbytu Źródło: Agra Europe 10

11 6. SPODZIEWANE EFEKTY RYNKOWE Według opinii Komisji Europejskiej, chociaż w świetle proponowanych zmian regulacji unijnych i przewidywanych wyższych cen pasz wysokobiałkowych, w sektorze drobiarskim Wspólnoty może wystąpić pewien wzrost kosztów produkcji, nadal jednak możliwości jego rozwoju będą duże. Dotyczy to zarówno produkcji, jak i konsumpcji mięsa drobiowego. Przewiduje się, że ceny tego mięsa w UE nawet po rozszerzeniu Wspólnoty o 10 nowych krajów, pozostaną bardzo konkurencyjne w relacji do innych mięs jeszcze przez następnych kilka lat. Głównymi czynnikami sprawczymi będą tu: rozwijający się popyt na mięso drobiowe i preferencje konsumentów. Zmiany relacji popytu i podaży Akcesja do Unii Europejskiej nowych dziesięciu krajów członkowskich przyniesie zmiany w kształtowaniu się relacji popytu i podaży na rynku rozszerzonej Wspólnoty. W latach produkcja mięsa drobiowego w UE-15 zwiększyła się o ok. 4%, podczas gdy zużycie wewnętrzne wzrosło o 6%. Dzięki szybszemu wzrostowi spożycia niż produkcji nadwyżka podaży nad popytem zmniejszyła się o ok. 15%. Nadal jednak stanowiła ona ponad 8% całego zużycia wewnętrznego. Jest to wielkość równa rozmiarom jednomiesięcznego spożycia drobiu we Wspólnocie. W 2005 r., według szacunków Komisji, produkcja krajów dawnej piętnastki byłaby o ponad 5% większa niż w 2001 r, a zużycie wewnętrzne o 9%. Pozwoliłoby to znacząco zredukować istniejącą na rynku unijnym nadwyżkę podaży nad popytem. Wzrost produkcji mięsa drobiowego w całym bloku krajów przystępujących do UE można szacować na ok. 7%, a zużycia wewnętrznego, na ok., 9%. Mimo, iż tempo wzrostu konsumpcji przewyższa tempo wzrostu produkcji, również na tym obszarze występuje nadwyżka podaży nad popytem równa ok. 5% rocznego spożycia. Jest ona tym trudniejsza do zagospodarowania, że zużycie wewnętrzne w tych krajach zwiększa się głównie w następstwie wzrostu konsumpcji na 1 mieszkańca, a nie rozwoju populacji. Połączenie obu obszarów w jeden wspólny rynek spowoduje, przyspieszenie dynamiki spożycia na 1 mieszkańca w stosunku do dzisiejszej Wspólnoty, ale cały obszar pozostanie nadwyżkowy. 11

12 Tabela 5 Relacje popytowo podażowe na rynku mięsa drobiowego w rozszerzonej UE-25 (tys. ton)* WYSZCZEGÓLNIENIE EU-25 Produkcja Konsumpcja Samowystarczalność % Nadwyżka rynkowa * Szacunki i prognoza Komisji Europejskiej z czerwca 2003 r. 7. PODSTAWY PRAWNE 7.1 Podstawowe akty prawne dotyczące rynku mięsa drobiowego w Unii Europejskiej: Rozporządzenie Rady EWG 2777/75 z 29 października 1975 r. ustanawiające wspólną organizację rynku mięsa drobiowego w UE Dyrektywa Rady UE nr 93/119/WE z 22 grudnia 1993 r. w sprawie przemieszczania, przetrzymywania i uśmiercania zwierząt hodowlanych Rozporządzenie Komisji nr 572/1999 z 16 marca 1999 r. w sprawie zasad wzajemnej komunikacji między państwami członkowskimi a Komisją UE Dyrektywa EEC nr 116/1992 z 17 grudnia 1992 r. dotycząca higieny drobiu Rozporządzenie KE nr 853/2004 korekta ustanawiające szczegółowe zasady higieny dla żywności pochodzenia zwierzęcego Decyzja KE 2004/630/WE z 27 lipca 2004 r. zatwierdzająca badania odnośnie przypadków ptasiej grypy wśród drobiu i dzikiego ptactwa w krajach członkowskich w 2004 r. 12

13 7.2 Podstawowe akty prawne dotyczące rynku mięsa drobiowego w Polsce: Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 24 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków weterynaryjnych wymaganych przy wylęgu drobiu (Dz. U nr 35, poz. 298) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 września 2004 r. w sprawie zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków d. pomoru drobiu. (Dz. U nr 215 poz. 2187) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o zmianie ustawy o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U nr 91 poz. 866) Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt i zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U nr 69 poz. 625) 8. BIBLIOGRAFIA 1. Kijowski J., System HACCP w przemyśle drobiarskim w Hodowla i produkcja drobiu Poznań IV Forum Rolnicze Polagra Farm, Zalewski R.I., Zarządzanie jakością w produkcji żywności Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań Biuletyny Informacyjne Krajowej Rady Drobiarstwa-IG z lat Adamowicz M., Rynek drobiu i jaj w serii Prawo rolne Unii Europejskiej a polski sektor rolny FAPA, Warszawa Faruga A., Niektóre normatywy unijne, dotyczące warunków chowu drobiu w Ogólnopolski Informator Drobiarski, nr 2/ Integracja z Unią Europejską, FAPA, Warszawa Czechowski P., Proces dostosowania polskiego prawa rolnego i żywnościowego do prawa Unii Europejskiej, TWIGGER, Dybowski G i inni: Rynek drobiu i jaj- stan i perspektywy z serii Analizy Rynkowe IERiGŻ z lat Dybowski G., Kobuszyńska M., Analiza przekrojowa rynku drobiu i jaj oraz strategia rozwoju do 2005 r., IERiGŻ, Studia i Monografie nr 109,

14 10. Dybowski G.: Regulacje dotyczące rynku drobiu w Unii Europejskiej i w Polsce. Znaczenie informacji. Materiały opracowane dla Departamentu Przetwórstwa i Rynków Rolnych MRiRW, Warszawa, kwiecień Kobuszyńska M.: Rynek drobiu i jaj charakterystyka, regulacje, informacje. W: Rynki Rolne, Funkcjonowanie, Regulacje Interwencja a Informacja. Phare 2002, Warszawa 2004 r. 9. WAŻNE ORGANIZACJE Obecnie na rynku drobiarskim w Polsce funkcjonują dwie podstawowe organizacje branżowe zrzeszających producentów drobiu. Są to: - Polski Związek Zrzeszeń Hodowców i Producentów Drobiu w Warszawie ul. Grójecka 204, Warszawa tel/fax: (0 22) Jest to federacja związków producentów rolnych, skupia producentów żywca drobiowego i jaj. - Krajowa Izba Producentów Drobiu i Pasz w Poznaniu ul. R. Maya 1, Poznań tel/fax: (0 61) Skupia producentów żywca drobiowego, producentów pasz przemysłowych dla drobiu oraz zakłady wylęgowe. 14