KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/ ETAP SZKOLNY

Transkrypt

1 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 1 KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2013/ ETAP SZKOLNY Instrukcja dla ucznia KOD: Zanim przystąpisz do pracy, upewnij się, czy wszystkie strony testu są czytelne. Ewentualną nieczytelność lub brak strony zgłoś komisji. 2. Test składa się z zadań otwartych i zamkniętych. W zadaniach zamkniętych tylko jedna odpowiedź jest właściwa trzeba ją zaznaczyć, przekreślając znakiem X odpowiednią literę. 3. Jeżeli przy wyborze pomylisz się, błędną odpowiedź otocz kółkiem i zaznacz inną. godz LISTOPADA W zadaniach otwartych odpowiadaj własnymi słowami, chyba że w poleceniu wyraźnie prosi się o zacytowanie. 5. Zadania rozwiązuj długopisem. Nie używaj ołówka ani korektora. 6. Pamiętaj, że w zadaniach krótkiej odpowiedzi błąd językowy dyskwalifikuje przyznanie punktu. 7. Sprawdź, czy masz tekst źródłowy nr 2 w wersji kolorowej. Czas pracy: 90 minut Liczba punktów: Na końcu testu znajduje się brudnopis, który nie będzie sprawdzany jest tylko do Twojej dyspozycji; możesz tam umieszczać swoje notatki. POWODZENIA!

2 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 2 Zadanie 1. (0 1) Wyjaśnij, na podstawie niżej podanego tekstu, na czym polega postawa ikaryjska. Dedal był wielkim greckim artystą i budowniczym, który przebywał na Krecie z rozkazu króla Minosa. Zbudował on słynny labirynt dla Minotaura. Po zakończeniu swego zadania zapragnął opuścić Kretę i powrócić do ojczyzny, jednak król nie chciał wyrazić zgody na wyjazd budowniczego. Znał on bowiem wiele tajemnic państwowych i był bardzo ceniony. Zatem nie pozostało mu nic innego, jak użyć podstępu i wydostać się z wyspy, która stała się dla niego miejscem niewoli. Dedal był bardzo pomysłowym i mądrym człowiekiem, więc postanowił zbudować olbrzymie skrzydła, zrobione z ptasich piór i wosku, na których on i jego syn, Ikar mogliby latać nad morzem i wrócić do ojczyzny. Była to jedyna szansa ucieczki z Krety. Przed lotem ojciec ostrzegł Ikara, aby leciał równo, nie szybował zbyt wysoko ku słońcu, ponieważ może ono roztopić wosk i powylatują pióra, ani nie zniżał się ku morzu, ponieważ pióra nasiąkną wilgocią od wody i staną się zbyt ciężkie. Pewnego dnia Dedal i Ikar wzbili się w powietrze, spełnili odwieczne ludzkie sny o lataniu, byli pierwszymi lotnikami. Niestety, syn nie posłuchał przestróg ojca i wzbił się za wysoko. W końcu promienie słoneczne roztopiły wosk, a nieroztropny Ikar wpadł do wody i zginął. Dedal zaś doleciał do swej ojczyzny. Odnalazł ciało syna na wyspie, którą nazwał Ikarią, a morze dookoła niej Ikaryjskim... Zadanie 2. (0-2) Historia Dedala i Ikara. Dopisz brakujące punkty planu w formie równoważników zdań. 1. Życie na Krecie na dworze króla Minosa. 2. Dedal budowniczym labiryntu Uwięzienie Dedala i Ikara Lot do kraju ojczystego Aten. 8...

3 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 3 Przeczytaj uważnie poniższy tekst i wykonaj związane z nim zadania. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1 Herbert, Dedal i Ikar MÓWI DEDAL: Idź synku naprzód a pamiętaj że idziesz a nie latasz skrzydła są tylko ozdobą a ty stąpasz po łące ten podmuch ciepły to parna ziemia lata a tamten zimny to strumień niebo jest takie pełne liści i małych zwierząt MÓWI IKAR: Oczy jak dwa kamienie wracają prosto do ziemi i widzą rolnika który odwala tłuste skiby robaka który wije się w bruździe zły robak który przecina związek rośliny z ziemią MÓWI DEDAL: Synku to nie jest prawda Wszechświat jest tylko światłem a ziemia jest misą cieni Patrz tutaj grają kolory pył się unosi znad morza dymy idą ku niebu z najszlachetniejszych atomów układa się teraz tęcza MÓWI IKAR: Ramiona bolą ojcze od tego bicia w próżnię nogi drętwieją i tęsknią do kolców i ostrych kamieni nie mogę patrzeć się w słońce tak jak ty patrzysz się ojcze ja zatopiony cały w ciemnych promieniach ziemi OPIS KATASTROFY Teraz Ikar głową w dół upada ostatni obraz po nim to widok dziecinnie małej pięty którą połyka żarłoczne morze W górze ojciec wykrzykuje imię które nie należy ani do szyi ani do głowy tylko do wspomnienia KOMENTARZ Był taki młody nie rozumiał że skrzydła są tylko przenośnią trochę wosku i piór i pogarda dla praw grawitacji nie mogę utrzymać ciała na wysokości wielu stóp Istota rzeczy jest w tym aby nasze serca które toczy ciężka krew napełniły się powietrzem i tego właśnie Ikar nie chciał przyjąć módlmy się Z. Herbert, Dedal i Ikar, z tomu Struna światła [1956], Wrocław 1994.

4 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 4 Do rozwiązania zadań od 3. do 9. wykorzystaj TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1. Zadanie 3. (0 4) Rozpoznaj użyte w tekście środki stylistyczne i określ ich funkcje. Cytat Nazwa środka stylistycznego Funkcja środka stylistycznego w utworze A. Idź synku B. porównanie C. ziemia jest misą cieni D. epitet Zadanie 4. (0 1) Zbadaj budowę utworu Dedal i Ikar. Podkreśl określenia, które pasują do wiersza Zbigniewa Herberta. Wiersz sylabotoniczny Wiersz biały Wiersz stroficzny Wiersz sylabiczny Wiersz wolny Wiersz regularny Zadanie 5. (0 1) Wyjaśnij, czemu służy forma dialogu, w jaką artysta włożył swój wiersz.. Zadanie 6. (0 2) Na czym polega reinterpretacja mitu o Dedalu i Ikarze przedstawiona w wierszu Zbigniewa Herberta Dedal i Ikar? Wskaż, jaką postawę reprezentuje Dedal, a jaką Ikar. Zilustruj odpowiednim cytatem. Bohater Postawa Cytat Dedal Ikar

5 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 5 Zadanie 7. (0 1) Wyjaśnij, jak rozumiesz słowa Był taki młody nie rozumiał że skrzydła są tylko przenośnią. Zadanie 8. (0 1) Jaką rolę wyznacza w swoim wierszu Z. Herbert artystom? Zadanie 9. (0 1) Wyjaśnij znaczenie podanego wyrażenia, odnoszącego się do ludzkich postaw. Podciąć komuś skrzydła TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2 Marc Chagall, Upadek Ikara [1975] Korzystaj z tekstu źródłowego nr 2 w wersji kolorowej Do rozwiązania zadań od 10. do 12. wykorzystaj TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2. Zadanie 10. (0 2) Czym różnią się interpretacje mitu o Dedalu i Ikarze ukazane w wierszu Z. Herberta i na obrazie M. Chagalla? Wskaż dwie różnice..

6 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 6 Zadanie 11. (0 1) Jaką refleksję na temat człowieka możesz odczytać na obrazie M. Chagalla? Zadanie 12. (0 2) Jakimi środkami wyrazu posłużył się malarz, aby przedstawić historię Ikara? Wskaż dwa i omów ich funkcje... TEKST ŹRÓDŁOWY NR 3 Arystoteles, Zachęta do filozofii Szczęście nie więcej polega na zdobyciu dóbr materialnych niż na właściwym usposobieniu duszy. Wszak nikt nie może powiedzieć, że szczęśliwe jest ciało ozdobione okazałym strojem, lecz raczej ciało zdrowe i w dobrej kondycji, nawet przy braku wymienionych rzeczy. Tak samo, jeżeli dusza jest wykształcona, to taką duszę i takiego człowieka musi się nazwać szczęśliwym, a nie człowieka ozdobionego błyskotliwie rzeczami zewnętrznymi, ale bezwartościowego. [ ] Ponadto, gdy ludzie bezwartościowi zdobyli bogactwo, cenią je o wiele więcej niż dobra duszy; a to jest w najwyższym stopniu haniebne. Tak jak człowiek stanie się pośmiewiskiem, jeżeli będzie gorszym od swoich sług, tak też należy uznać za nieszczęsnych tych, dla których majątek jest ważniejszy od ich własnej natury. [ ] Wszyscy ludzie mogliby się zgodzić, że mądrość powstaje z wiedzy z poszukiwania rzeczy, które filozofia umożliwia nam objąć; a więc powinniśmy bez wahania zająć się, filozofią. [...] Rzeczy, w które jesteśmy wyposażeni do życia, jak np. ciało i to, co należy do ciała, służą jako pewnego rodzaju narzędzia, a posługiwanie się nimi jest niebezpieczne; ci bowiem, którzy się nimi posługują w niewłaściwy sposób, uzyskują skutek odwrotny. Należy przeto dążyć do zdobycia tej wiedzy i posłużyć się nią w sposób właściwy; dzięki niej bowiem zrobimy dobry użytek z tych wszystkich narzędzi. Musimy więc stać się filozofami, jeżeli chcemy dobrze rządzić państwem i pożytecznie przeżyć życie.[...] Cała więc natura jako posiadająca rozum niczego nie czyni na oślep, lecz zawsze w jakimś celu [ ]. Ponieważ człowiek z natury składa się z duszy i ciała, przy czym dusza jest lepsza niż ciało, a to, co jest gorsze, musi zawsze być sługą tego, co lepsze, zatem ciało musi istnieć ze względu na duszę. Przypuszczając, że dusza ma część rozumną oraz część nierozumną i że ta druga jest gorsza, wnioskujemy, że część nierozumna istnieje ze względu na część rozumną. Rozum należy do części rozumnej; argumentacja ta zmusza nas do stwierdzenia, że wszystko istnieje z przyczyn rozumu.[...] Człowiek pozbawiony zdolności postrzegania i rozumu staje się podobny do rośliny, pozbawiony tylko rozumu staje się podobny do zwierzęcia; natomiast człowiek w pełni obdarzony rozumem staje się podobny do Boga.[...] Dlatego też nie powinniśmy stronić od filozofii, jeżeli ona jest, jak sądzimy, posiadaniem i uprawianiem mądrości, a mądrość jest najlepszym ze wszystkich dóbr; i jeżeli w pogoni za korzyścią materialną narażamy się na niebezpieczeństwo, płynąc aż do Słupów Heraklesa, to tym bardziej nie powinniśmy lękać się trudu i kosztów w dążeniu do mądrości. Zaiste człowiek

7 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 7 pospolity pragnie raczej żyć niż żyć dobrze, idzie za opinią mas ludzkich, a nie uważa za słuszne ażeby owe masy szły za jego opinią, szuka bogactwa, a nie troszczy się w ogóle o to, co szlachetne. Arystoteles, Zachęta do filozofii, Do rozwiązania zadań od 13. do 22. wykorzystaj TEKST ŹRÓDŁOWY NR 3. Zadanie 13. (0 1) Wyjaśnij, jak Arystoteles rozumie pojęcie szczęścia. Podaj co najmniej 2 wyróżniki szczęścia... Zadanie 14. (0 1) Określ, czym różni się, zdaniem Arystotelesa, człowiek wartościowy od człowieka bezwartościowego. Zadanie 15. (0 1) Wyjaśnij, jaką funkcję w tekście pełni dokonany przez Arystotelesa podział duszy na część rozumną oraz część nierozumną.. Zadanie 16. (0 2) Dlaczego warto zająć się filozofią? podaj co najmniej 2 argumenty Arystotelesa oraz poprzyj je odpowiednimi cytatami z tekstu..

8 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 8 Zadanie 17. (0 1) Uzasadnij, że tekst Arystotelesa pełni funkcję perswazyjną (przekonującą).. Zadanie 18. (0 1) Szczęście nie więcej polega na zdobyciu dóbr materialnych niż na właściwym usposobieniu duszy. Powyższe wypowiedzenie to : A. zdanie pojedyncze. B. równoważnik zdania. C. zdanie złożone podrzędnie. D. zdanie złożone współrzędnie. Zadanie 19. (0 2) Podaj jeden wyraz bliskoznaczny oraz jeden o znaczeniu przeciwnym do słowa szlachetny. wyraz bliskoznaczny -... wyraz o znaczeniu przeciwnym -... Zadanie 20. (0 12) Czy warto marzyć? Napisz rozprawkę, odwołując się do dwóch wybranych tekstów kultury spoza utworów przywołanych w arkuszu.

9 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 9

10 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 10 BRUDNOPIS

11 Konkurs z języka polskiego dla uczniów gimnazjum województwa warmińsko-mazurskiego w roku szkolnym 2013/ etap szkolny 11 TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2 Marc Chagall, Upadek Ikara, 1975