PONOWNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTÓW SPALARNIOWYCH POIIŚ

Transkrypt

1 PONOWNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTÓW SPALARNIOWYCH POIIŚ Mariusz Włodarczyk Senior Consultant for Environment Protection Mott MacDonald Polska Sp. z o.o.

2 PONOWNA OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTÓW SPALARNIOWYCH POIIŚ CZĘŚĆ III - Zagadnienia techniczne INWENTARYZACJA PRZYRODNICZA

3 1. KIEDY KONIECZNA JEST INWENTARYZACJA PRZYRODNICZA, czyli w pewnej norze ziemnej mieszkał sobie pewien hobbit Nie była to szkaradna, brudna, wilgotna nora, rojąca się od robaków i cuchnąca błotem, ani teŝ sucha, naga, piaszczysta nora bez stołka, na którym by moŝna usiąść, i bez dobrze zaopatrzonej spiŝarni; była to nora hobbita, to znaczy: nora z wygodami. Matką naszego hobbita... ale co to właściwie jest hobbit? No właśnie co to jest inwentaryzacja przyrodnicza?

4 Oczywiście istnieją róŝne definicje tego terminu, ale my powinniśmy mówić o inwentaryzacji przyrodniczej badań ekologicznych (ang. ecological surveys) dla potrzeb postępowania/procesu oceny oddziaływania na środowisko. Czyli jest to odmienny rodzaj hobbita, który w przeciwieństwie do inwentaryzacji stricte naukowej nie musi odpowiadać (a przynajmniej nie od razu) na pytania z zakresu zmian liczebności populacji czy innych zagadnień ekologii behawioralnej, itp. zagadnień... Po pierwsze taka inwentaryzacja ma odpowiedzieć na pytanie czy gatunek objęty ochroną występuje na obszarze opracowania (ang. presence / absence surveys) a jeśli tak określić dalszą drogę postępowania. KIEDY ZATEM POWINNA ZOSTAĆ WYKONANA TAKA INWENTARYZACJA?

5 NP. WÓWCZAS KIEDY ZOSTANIE TO STWIERDZONE PRZEZ TZW. EKOLOGA KONSULTANTA JAK WYGLĄDA EKOLOG KONULTANT I CZYM SIĘ ZAJMUJE?

6 2. KTO, KIEDY I W JAKI SPOSÓB POWINIEN WYKONAĆ INWENTARYZACJĘ PRZYRODNICZĄ DLA POTRZEB OOŚ? - PROBLEM NR 1 czyli KTO?: case brytyjskiego IEEM (Institute of Ecology and Environmental Management) - PROBLEM NR 2 czyli KIEDY? oraz - PROBLEM NR 3 czyli W JAKI SPOSÓB?

7 A. 'wstępne badania ekologiczne (ang. preliminary ecological surveys), określający zakres oraz koszt badań ekologicznych podstawowych, niezbędnych dla sporządzenia oceny środowiskowej; w odpowiednich wytycznych powinien się znaleźć zakres takich badań - w tym przypadku audyt mógłby być sporządzany o dowolnej porze roku, czyli nie ma konieczności określania okresu, w którym powinien być wykonany; badania te mogą odpowiedzieć na pytanie czy konieczne są bardziej szczegółowe badania i w jakim zakresie; B. 'badania ekologiczne podstawowe właściwa inwentaryzacja przyrodnicza: B.1. 'obowiązkowe', czyli charakteryzujące siedliska (z koniecznością odniesienia do gatunków objętych ochroną, przede wszystkim na podstawie prawa wspólnotowego oraz innych interesujących komponentów środowiska) za pomocą metodyki referencyjnej lub zalecanej, przy czym w tym drugim wypadku podmiot charakteryzujący dane siedlisko za pomocą innej metodyki musiałby wówczas wykazać, Ŝe metodyka przez niego zastosowana jest "spójna" z metodyką zalecaną; metodyka taka (niezaleŝnie czy byłaby to metodyka referencyjna czy zalecana) powinna zostać opracowana i wydana w formie ogólnodostępnego przewodnika i podobnie jak w przypadku brytyjskiej Phase 1 Habitat Survey, m.in. zawierać takie informacje jak rodzaj map, które naleŝy uŝywać (skala), wskazywać wyposaŝenie niezbędne w terenie oraz w biurze, określać wzory formularzy terenowych, sposób planowania badań oraz specyfikę badań np. w obszarach zurbanizowanych, wyjaśniać problematykę kolorowania map, i wreszcie opisywać zasady gromadzenia danych i przygotowywania raportu z badań;

8 B.2. 'dodatkowe', stanowiące konsekwencję: 1) 'wstępnych badań ekologicznych' - badania te dotyczyłyby wówczas stwierdzonych lub przewidywanych gatunków, lub 2) 'obowiązkowych badań ekologicznych podstawowych' - badania te dotyczyłyby wówczas stwierdzonych na obszarze inwestycji siedlisk (i gatunków) gdzie konieczne jest np. wykonanie badań fitosocjologicznych; w obydwu przypadkach jest mowa o siedliskach i gatunkach wymienionych w Dyrektywie Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, czyli tzw. Dyrektywie Habitatowej oraz Dyrektywie Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, czyli tzw. Dyrektywie Ptasiej. Aby zapobiec wykonywaniu ekologicznych badań terenowych poza sezonem wegetacyjnym, w wytycznych powinien znaleźć się takŝe zapis dotyczący terminów obserwacji, np. wg. poniŝszych wskazań: Obowiązkowe badania ekologiczne podstawowe przeprowadza się w sezonie wegetacyjnym, tj. w okresie, gdy średnia temperatura dobowa przez trzy następujące po sobie dni przekracza 5ºC: A. 1-2 dni, na obszarach zurbanizowanych (mieszkalnych, usługowych, przemysłowych), charakteryzujących się następującymi parametrami A.1. ponad 75% powierzchni stanowią tereny zabudowane i/lub utwardzone;

9 A.2. rzeczywistą szatę roślinną stanowią w większości gatunki ruderalne i/lub pochodzące z nasadzeń gatunki roślin zarówno rodzimych jak i nierodzimych; A.3. są to tereny nie większe niŝ 1 ha; A.4. dla pozostałych terenów zurbanizowanych, badania te powinny trwać powyŝej 2 dni; B. na obszarach rolniczych B.1. co najmniej 2 dni na terenach rolniczych o powierzchni do 1 ha; B.2. co najmniej 2 dni jeśli są to tereny rolne o powierzchni powyŝej 1 ha, charakteryzujące się strukturą upraw o charakterze monokultur oraz brakiem wyraźnych struktur przyrodniczych, m.in. zadrzewień, lasów, stawów, itp.; B.3. co najmniej 3 dni jeśli są to tereny rolne o powierzchni większej niŝ 1 do 10 ha, charakteryzujące się zróŝnicowaniem struktury upraw rolnych i współwystępujących siedlisk (struktur przyrodniczych), m.in. zadrzewień, lasów, stawów, itp. przy czym okres badań winien być dostosowany zarówno do wielkości terenu jak i róŝnorodności siedlisk oraz róŝnorodności biologicznej; dla analogicznych terenów większych niŝ 10 ha badania te powinny trwać co najmniej 7 dni a okres badań naleŝy równieŝ dostosować zarówno do wielkości terenu jak i róŝnorodności siedlisk oraz róŝnorodności biologicznej;

10 C. na terenach seminaturalnych C.1.co najmniej 3 dni na terenach seminaturalnych o powierzchni do 1 ha; C.2.co najmniej 7 dni dla terenów o powierzchni większej niŝ 1 do 10 ha; C.3.co najmniej 14 dni dla pozostałych terenów seminaturalnych; D. dla pozostałych terenów o charakterze naturalnym D.1.co najmniej 30 dni na terenach o charakterze naturalnym o powierzchni do 1 ha; D.2.co najmniej 60 dni dla terenów o charakterze naturalnym o powierzchni większej niŝ 1 do 10 ha; D.3.co najmniej pełny okres wegetacyjny dla terenów o charakterze naturalnym większych niŝ 10 ha.

11 KaŜdorazowo, okres badań moŝe zostać skrócony o połowę, jeśli tereny objęte badaniami posiadają aktualną (maksymalnie 3 letnią dokumentację z badań ekologicznych podstawowych). Badania ekologiczne dodatkowe muszą być wykonywane w sezonie wegetacyjnym, przy czym ich długość oraz częstotliwość są uzaleŝnione od metodyki badawczej (przedmiotu badań). Dopuszcza się wykonywanie badań uzupełniających w okresie zimowym (poza sezonem wegetacyjnym) o ile badania takie zostały określone w metodyce badawczej. Okres i częstotliwość badań winny być dostosowane zarówno do wielkości terenu jak i róŝnorodności siedlisk oraz róŝnorodności gatunkowej a w przypadku stwierdzenia siedlisk i gatunków objętych ochroną w Dyrektywie Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory oraz gatunków ptaków wymienianych w Dyrektywie Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa uwzględniać treść (w tym terminy i częstotliwość badań) wytycznych przygotowanych dla prowadzenia badań tych gatunków.

12

13

14

15 DZIĘKUJĘ Mariusz Włodarczyk Senior Consultant for Environment Protection Mott MacDonald Polska Sp. z o.o.