Higiena i epidemiologia

Transkrypt

1 Nazwa modułu/przedmiotu : Wydział: Kierunek studiów: Specjalności: SYLABUS Część A - Opis przedmiotu kształcenia. Higiena i epidemiologia I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym II Wydział Lekarski z Oddziałem Anglojęzycznym Lekarski Kod modułu LK.3.G.001 Poziom studiów: I (licencjackie) x Rodzaj studiów: stacjonarne x Rok studiów: I II x III IV V VI Typ modułu/ przedmiotu: Rodzaj modułu/ przedmiotu: Język wykładowy: Forma kształcenia obowiązkowy x kształcenia ogólnego x polski x Wykład 10 Seminarium wiczenia 35 Laboratorium E-learning Zajęcia praktyczne Praktyki zawodowe inne RAZEM 45 Semestr studiów: Godziny 1 4 x Cele kształcenia: - przekazanie wiedzy nt. podstawowych zasad analizy epidemiologicznej i demograficznej nad populacją ludzką, metod oceny i monitorowania problemów zdrowotnych i demograficznych ludności; - przekazanie wiedzy na temat sytuacji epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych i niezakaźnych w kraju oraz metod zbierania informacji w zakresie czynników ryzyka chorób zakaźnych i cywilizacyjnych w celu zaplanowania działań profilaktycznych z położeniem szczególnego nacisku na badania przesiewowe; - rozwinięcie zdolności interpretacji dostępnych danych demograficznych i epidemiologicznych, oceny skali problemów zdrowotnych i demograficznych w społeczeństwie polskim, - nauczenie wartościowania wyników badań epidemiologicznych, zamieszczanych w piśmiennictwie naukowym; - uświadomienie obecności zagrożeń epidemiologicznych; - zapoznanie studentów z wpływem różnych czynników środowiska na zdrowie człowieka oraz podstawowymi metodami profilaktyki i promocji zdrowia Macierz efektów kształcenia dla modułu /przedmiotu w odniesieniu do metod weryfikacji zamierzonych efektów kształcenia oraz formy realizacji zajęć. 1

2 Numer efektu kształcenia Student, który zaliczy moduł ( przedmiot) wie/umie/potrafi: Metody weryfikacji osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia: Forma zajęć dydaktycznych * wpisz symbol W01 zna podstawowe ilościowe parametry opisujące wydolność poszczególnych układów i narządów, w tym: zakres normy i czynniki demograficzne wpływające na wartość tych parametrów W/ W02 zna związek między czynnikami zaburzającymi stan równowagi procesów biologicznych a zmianami fizjologicznymi i patofizjologicznymi W03 zna podstawowe metody analizy statystycznej wykorzystywane w badaniach populacyjnych i diagnostycznych W04 określa korzyści i zagrożenia wynikające z obecności w ekosystemie organizmów modyfikowanych genetycznie (GMO) W/ W05 zna epidemiologię zarażeń wirusami, bakteriami oraz zakażeń grzybami i pasożytami, z uwzględnieniem geograficznego zasięgu ich występowania W/ W06 zna wpływ abiotycznych i biotycznych (wirusy, bakterie) czynników środowiska na organizm i populację oraz drogi ich wnikania do organizmu człowieka; opisuje konsekwencje narażenia organizmu człowieka na różne czynniki chemiczne i biologiczne oraz zasady profilaktyki W/ W07 zna podstawy dezynfekcji, sterylizacji i postępowania aseptycznego W/ W08 wymienia czynniki chorobotwórcze zewnętrzne i wewnętrzne, modyfikowalne i niemodyfikowalne W/ W09 zna objawy najczęściej występujących ostrych zatruć, w tym alkoholami, narkotykami, i innymi substancjami psychoaktywnymi, metalami ciężkimi oraz wybranymi grupami leków W10 W11 zna podstawy medycyny opartej na dowodach W/ zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych chorób W/ W12 zna uwarunkowania środowiskowe i epidemiologiczne najczęstszych nowotworów człowieka W/ 2

3 W13 zna metody oceny stanu zdrowia jednostki i populacji, różne systemy klasyfikacji chorób i procedur medycznych W14 zna sposoby identyfikacji i badania czynników ryzyka, wady i zalety różnego typu badań epidemiologicznych oraz miary świadczące o obecności zależności przyczynowoskutkowej W/ W15 W16 zna epidemiologię chorób zakaźnych i przewlekłych, sposoby zapobiegania ich występowaniu na różnych etapach naturalnej historii choroby oraz rolę nadzoru epidemicznego zna zasady promocji zdrowia, jej zadania oraz główne kierunki działania, ze szczególnym uwzględnieniem znajomości roli elementów zdrowego stylu życia W/ W17 zna regulacje dotyczące eksperymentu medycznego oraz prowadzenia innych badań medycznych W18 interpretuje miary częstości występowania chorób i niepełnosprawności, ocenia sytuację epidemiologiczną chorób powszechnie występujących w kraju U01 wyjaśnia różnice między badaniami prospektywnymi i retrospektywnymi, randomizowanymi i klinicznokontrolnymi, opisami przypadków i badaniami eksperymentalnymi oraz szereguje je według wiarygodności i jakości dowodów naukowych U02 planuje i wykonuje proste badanie naukowe oraz interpretuje jego wyniki i wyciąga wnioski U03 ocenia zagrożenia środowiskowe oraz posługuje się podstawowymi metodami pozwalającym na wykrycie obecności czynników szkodliwych (biologicznych i chemicznych) w biosferze U04 dostrzega oznaki zachowań antyzdrowotnych i autodestrukcyjnych i właściwie na nie reaguje U05 kwalifikuje pacjenta do szczepień U06 prowadzi dokumentację medyczną pacjenta U07 opisuje strukturę demograficzną ludności i na tej podstawie ocenia problemy zdrowotne populacji U08 zbiera informacje na temat obecności czynników ryzyka chorób zakaźnych i przewlekłych oraz planuje działania profilaktyczne na różnym poziomie zapobiegania 3

4 K01 Wykazuje kreatywność w zdobywaniu danych epidemiologicznych podczas pracy z wykorzystaniem źródeł danych statystycznych. Ocena postawy na ćwiczeniach K02 Kreuje właściwe postawy wobec zagrożeń środowiskowych Ocena postawy na ćwiczeniach K03 Współpracuje w minimalizacji zagrożeń zdrowia wynikających z wpływu środowiska. Ocena postawy na ćwiczeniach * W- wykład; S- seminarium; - ćwiczenia; L- laboratorium; EL- e-learning; ZP- zajęcia praktyczne; PZ- praktyka zawodowa; Proszę oznaczyć krzyżykami w skali 1-3 jak powyższe efekty lokują państwa zajęcia w działach: przekaz wiedzy, umiejętności czy kształtowanie postaw np.: Wiedza + + Umiejętności + ++ Postawy +++ Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawdzenie, itp.) 1. Godziny kontaktowe Czas pracy własnej studenta 15 Sumaryczne obciążenie pracy studenta 60 Punkty ECTS za moduł/przedmiotu 2 Uwagi Obciążenie studenta (h) Treść zajęć: (proszę wpisać hasłowo tematykę poszczególnych zajęć, pamiętając, aby przekładała się ona na zamierzone efekty kształcenia) 1.WYKŁADY Wykład 1. Transformacja epidemiologiczna. Epidemiologia wzw i gruźlicy. Aktualne epidemiologiczne zagrożenia zdrowia populacji: AIDS, ptasia grypa, grypa A/H1N1, SARS, gorączki krwotoczne, borelioza i in. Wykład 2. Epidemiologia wybranych chorób cywilizacyjnych: choroby układu krążenia, choroby nowotworowe, choroby metaboliczne (cukrzyca, otyłość). Wykład 3. Nowoczesne miary jakości życia jednostki i populacji (HDI, YLL, PYLL, PEYLL, CEYLL, SEYLL, DALY, YLD, QALY). 2. WICZENIA wiczenie 1. Wprowadzenie do epidemiologii. Podstawowe pojęcia i zakresy badań współczesnej epidemiologii. Definicje, przyczyny i rozmiary niepełnosprawności. Profilaktyka, fazy profilaktyki. Triada epidemiologiczna. Znaczenie wybranych czynników środowiska na zdrowie jednostki i populacji. Podstawy demografii medycznej. Cechy demograficzne populacji istotne w analizach epidemiologicznych (wiek, płeć, wykształcenie, miejsce zamieszkania, zgony, urodzenia, migracje). wiczenie 2. 4

5 Źródła informacji o stanie zdrowia populacji. Karta zgonu, dokumentacja szpitalna, karta zawiadomienia o chorobie zakaźnej. MSKCH i PZ. Zajęcia praktyczne. wiczenie 3. Znaczenie wywiadu w badaniach epidemiologicznych. Zasady budowy kwestionariusza wywiadu. Zasady porządkowania i kodowania danych, uzyskanych na podstawie kwestionariusza wywiadu. Skale pomiarowe. Zajęcia praktyczne. wiczenie 4. Metody porównywania stanu zdrowia populacji. Negatywne i pozytywne mierniki zdrowia. Mierniki narażenia zdrowia. Aktualne problemy zdrowotne i społeczne populacji polskiej Zajęcia praktyczne. wiczenie 5. Zasady planowania badań epidemiologicznych. Metody wyboru populacji do badań epidemiologicznych. Typy badań epidemiologicznych. Badania opisowe. Zajęcia praktyczne. wiczenie 6. Badania epidemiologiczne analityczne: badania kliniczno-kontrolne, badania kohortowe. Analiza wyników badań kliniczno-kontrolnych i kohortowych. Zajęcia praktyczne. wiczenie 7. Badania przesiewowe i ich zastosowanie w medycynie. Badania eksperymentalne. Zajęcia praktyczne. wiczenie 8. Choroby zakaźne podstawowe pojęcia. Drogi przenoszenia chorób zakaźnych. Metody zapobiegania chorobom zakaźnym. Aktualna ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. wiczenie 9.. Zasady opracowania ogniska epidemii na przykładzie zatruć pokarmowych. Zajęcia praktyczne. TEMATYKA ZAJĘ REALIZOWANYCH W ZAKŁADZIE HIGIENY: 1.Wpływ czynników mikroklimatycznych na zaburzenie równowagi procesów biologicznych 2. Czynniki fizyczne chorobotwórcze w środowisku bytowania człowieka 3. Choroby uwarunkowane zanieczyszczeniami powietrza 4. Wpływ jakości wody na występowanie zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu człowieka 5. Zanieczyszczenia litosfery ich znaczenie dla zdrowia człowieka 6.Czynniki toksykologiczne zaburzające stan równowagi procesów biologicznych 7. Higiena w zakładach opieki zdrowotnej 8. Znaczenie żywienia dla równowagi procesów biologicznych w organizmie człowieka 9. Błędy w żywieniu i choroby od nich zależne 10. Zanieczyszczenia żywności i substancje dodawane do żywności celowo 11. Korzyści i zagrożenia wynikające z obecności organizmów modyfikowanych genetycznie w ekosystemie 12.Wpływ zmian w środowisku bytowania człowieka na rozwój chorób cywilizacyjnych 13. Środowiskowe uwarunkowania najczęstszych nowotworów człowieka 14. Zasady promocji zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem znajomości elementów zdrowego stylu życia 15. Znaczenie i organizacja współczesnej profilaktyki Literatura podstawowa i uzupełniająca, inne pomoce dydaktyczne: Podręczniki podstawowe: 1. Beaglehole R., Bonita R., Kjellstrom T.: (red.) Szeszenia-Dąbrowska N.: Podstawy epidemiologii. Instytut Medycyny Pracy, Łódź

6 2. Jędrychowski W.: Epidemiologia w medycynie klinicznej i zdrowiu publicznym. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Jędrychowski W.: Epidemiologia wprowadzenie i metody badań. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa Jędrychowski W.: Podstawy Epidemiologii. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Jędrychowski W.: Zasady planowania i prowadzenia badań naukowych w medycynie. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Holzer J.: Demografia. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Epidemiologia z elementami biostatystyki, red. I. Maniecka-Bryła, J. Martini-Fiwek. Wyd. UM, Łódź Globalne obciążenie chorobami, red. Ch. J. L. Murray, A. D. Lopez. Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia. Wyd. Med. Vesalius, Warszawa Kraków Kolarzyk E. (red.) Wybrane problemy higieny i ekologii człowieka,wyd. UJ Marcinkowski J. Podstawy Higieny, Volumed Wrocław Rejmer P. Podstawy Ekotoksykologii Ekoinżynieria, Podręczniki uzupełniające: 1. Jabłoński L.: Epidemiologia. Podręcznik dla lekarzy i studentów. Wyd. Folium, Lublin Leksykon epidemiologiczny, red. Bzdęga. J., Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A. Wyd. a- Medica Press, Bielsko-Biała Sytuacja zdrowotna ludności Polski i jej uwarunkowania, red. Wojtyniak B., Goryński P., Moskalewicz B. Wyd. NIZP-PZH, Warszawa Stanisz A.: Biostatystyka. Podręcznik dla studentów i lekarzy. Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków Watała C.: Biostatystyka wykorzystanie metod statystycznych w pracy badawczej w naukach biomedycznych. Wyd. a-medica Press, Bielsko-Biała Wakcynologia, red. W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zieliński. Wyd. a-medica Press, Bielsko-Biała Toksykologia zywności, Anna Brzozowska SGGW Chemia żywości, Z. Sikorski, WNT Warszawa Ogólna technologia żywności,wnt Warszawa Inne zalecane materiały: 1. Roczniki statystyczne GUS za ostatnie 5 lat. 2. Raporty ze Spisów Powszechnych w Polsce. 3. Meldunki Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - PZH bieżące i archiwizowane. Wymagania dotyczące pomocy dydaktycznych (np. laboratorium, rzutnik multimedialny, inne ) Rzutnik multimedialny, laptop, kalkulatory, kserokopiarka Warunki uzyskania zaliczenia przedmiotu: 1. Obecność na ćwiczeniach i wykładach. 2. Zaliczenie pozytywne zajęć w trakcie ćwiczeń jako warunek przystąpienia do końcowego zaliczenia owego. 3. Zaliczenie końcowego u, z oceną minimum - dostateczny. Nazwa i adres jednostki prowadzącej moduł/przedmiot, kontakt (tel./ ): Katedra i Zakład Higieny Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, ul. Radziwiłłowska 11, tel

7 Katedra i Zakład Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, ul. Chodźki 1, Lublin, tel , epidemiologia@umlub.pl Nazwisko osoby prowadzącej/osób prowadzących zajęcia: Prof. dr hab. n. med. Irena Dorota Karwat, dr n. przyr. Barbara Jędrzejewska, dr n. med. Barbara Kołłataj, dr n med. Halina Piecewicz-Szczęsna Prof. dr hab. n. med. Andrzej Borzęcki, dr hab. n. med. Barbara Nieradko Iwanicka, dr n. med. Anna Pikuła, dr n. med. Monika Sałaga Pylak, dr n. przyr. Zofia Święs Podpis Kierownik jednostki prowadzącej zajęcia Podpis Dziekana Data sporządzenia sylabusa: 7