GRUPA KAPITAŁOWA WOLA INFO S.A.

Transkrypt

1 SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE ZA I PÓŁROCZE 2009 ROKU ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2009 ROKU DO 30 CZERWCA 2009 ROKU WARSZAWA,

2 Spis treści 1. INFORMACJE OGÓLNE INFORMACJE O JEDNOSTCE DOMINUJĄCEJ ORAZ GRUPIE KAPITAŁOWEJ ORAZ O SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM INFORMACJE O PODSTAWIE SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO, WALUCIE SPRAWOZDAWCZEJ ORAZ ZASTOSOWANYM POZIOMIE ZAOKRĄGLEŃ PODSTAWA SPORZĄDZENIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO WALUTA SPRAWOZDAWCZA ORAZ ZASTOSOWANY POZIOM ZAOKRĄGLEŃ ZAŁOŻENIE KONTYNUACJI DZIAŁALNOŚCI ŚREDNIE KURSY WYMIANY W STOSUNKU DO EUR ZASADY RACHUNKOWOŚCI ZASADY OGÓLNE KONSOLIDACJA METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE FINANSOWE GRUPY WOLA INFO S.A SKONSOLIDOWANE SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW (WARIANT KALKULACYJNY) RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM SKONSOLIDOWANE ZESTAWIENIE ZYSKÓW I STRAT NOTY OBJAŚNIAJĄCE DO SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO SEGMENTY DZIAŁALNOŚCI BRANŻOWE I GEOGRAFICZNE WARTOŚCI NIEMATERIALNE POŁĄCZENIA JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE I NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE INWESTYCJE W JEDNOSTKI ZALEŻNE I STOWARZYSZONE NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE ZAPASY UMOWY O BUDOWĘ ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE INSTRUMENTY FINANSOWE POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE KAPITAŁ PODSTAWOWY, AKCJE WŁASNE, OPCJE NA AKCJE POZOSTAŁE KAPITAŁY REZERWY NA ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE REZERWY POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE BIERNE PODATEK DOCHODOWY AKTYWA WARUNKOWE ORAZ ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT WYNIK DZIAŁALNOŚCI ZANIECHANEJ INFORMACJE NA TEMAT PODMIOTÓW POWIĄZANYCH POZOSTAŁE INFORMACJE WYMAGANE PRZEPISAMI ZDARZENIA PO DACIE BILANSU INFORMACJE O ZNACZĄCYCH ZDARZENIACH, DOTYCZĄCYCH LAT UBIEGŁYCH, UJĘTYCH W SPRAWOZDANIU ZA BIEŻĄCY OKRES SKRÓCONE PÓŁROCZNE SPRAWOZDANIE FINANSOWE WOLA INFO S.A. ZA OKRES 6 MIESIĘCY ZAKOŃCZONYCH 30 CZERWCA 2009 ROKU WYBRANE DANE FINANSOWE WOLA INFO SA BILANS WOLA INFO SA RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT WOLA INFO SA ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM WOLA INFO S.A RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH WOLA INFO SA DODATKOWE INFORMACJE I OBJAŚNIENIA PODPISY / 78

3 1. INFORMACJE OGÓLNE 1.1. INFORMACJE O JEDNOSTCE DOMINUJĄCEJ ORAZ GRUPIE KAPITAŁOWEJ ORAZ SKONSOLIDOWANYM SPRAWOZDANIU FINANSOWYM Grupa Kapitałowa Wola Info S.A. składa się z Wola Info S.A. i jej spółek zależnych; NobleStar Sp. z o.o. i Alvashore Limited, która to spółka posiada 72,92 % akcji spółki Centrum Rozwiązań Menadżerskich S.A. (CRM S.A.). Spółka dominująca Grupy Kapitałowej Wola Info S.A. z siedzibą w Warszawie została utworzona uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników w sprawie przekształcenia Spółki WOLA INFO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w WOLA INFO Spółka Akcyjna, podjętą w dniu 17 lipca 1996 r. umieszczoną w akcie notarialnym, sporządzonym przez notariusza Krystynę Rek, Rep.A 3118/96. Spółka prowadzi działalność na podstawie przepisów Kodeksu Spółek Handlowych. Spółka dominująca jest wpisana do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, XIX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS Spółce dominującej nadano numer statystyczny REGON Akcje Wola Info S.A. są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie od 28 września 2007 roku. Przedmiotem działalności spółki dominującej jest dostarczanie rozwiązań sprzętowych oraz systemowych w zakresie integracji systemów teleinformatycznych. Spółka dominująca świadczy również usługi wdrożeniowe oraz doradcze. Podstawowym przedmiotem działalności spółki dominującej wg Polskiej Klasyfikacji Działalności jest Pozostała działalność usługowa w zakresie technologii informatycznych i komputerowych (PKD 2007) 6209Z. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy obejmuje okres 6 miesięcy zakończony 30 czerwca 2009 roku oraz zawiera dane porównawcze za okres 6 miesięcy zakończony 30 czerwca 2008 roku. W pierwszym półroczu 2008 roku Wola Info S.A. nie sporządzała skonsolidowanych sprawozdań finansowych, dlatego dane porównawcze roku 2008 zawierają wyłącznie dane jednostki dominującej. Czas trwania Spółki dominującej oraz jednostek wchodzących w skład Grupy Kapitałowej jest nieoznaczony SKŁAD GRUPY W skład Grupy wchodzi Wola Info S.A. oraz następujące spółki zależne: W dniu roku Spółka zawarła z Noblestar Benelux B.V. umowę kupna sprzedaży udziałów spółki Noble Star Polska sp. z o.o.. Zgodnie z ww. umową Spółka Wola Info S.A. nabyła 100 % udziałów w Spółce Noblestar sp. z o.o. o wartości nominalnej złotych (500 udziałów po 200 zł każdy). w dniu roku Spółka zawarła z Claircom Limited z siedzibą w Nicosia (Cypr) umowę zakupu udziałów Alvashore Limited z siedzibą w Nicosia (Cypr), dających Wola Info S.A. 100 % głosów na Walnym Zgromadzeniu Wspólników Alvashore Limited. Celem nabycia przez Wola Info udziałów spółki Alvashore Ltd. było przejęcie kontroli nad spółką Centrum Rozwiązań Menadżerskich S.A. z siedzibą w Warszawie (dalej CRM S.A.). W wyniku transakcji nabycia 100 % udziałów spółki Alvashore Ltd. Wola Info S.A. stała się właścicielem akcji spółki CRM S.A. co daje Wola Info 72,92 % głosów na zgromadzeniu akcjonariuszy spółki CRM S.A. Spółka Noblestar Polska sp. z o.o. prowadzi działalność w zakresie kompleksowego wdrożenia rozwiązań opartych na produktach z rodziny HP Software, opcjonalnie wspomaganych przez rozwiązania klasy business intelligence, co stanowi naturalne uzupełnienie i rozwiniecie działalności prowadzonej przez Spółkę Wola Info S.A. CRM SA powstała w 1998 r. Jest akredytowaną firmą szkoleniową i doradczą. Warszawska spółka to lider w zakresie profesjonalnej metodyki i rozwiązań do zarządzania projektami, programami, ryzykiem, zmianą oraz biurami wsparcia dla zarządzania portfelowego. Jednocześnie firma jest liderem na rynku w zakresie certyfikowania menedżerów projektów zgodnie ze światowymi standardami certyfikacyjnymi certyfikaty, doradcze. Pozycja CRM na rynku oraz poziom świadczonych przez firmę usług zostały również zauważone i docenione poza granicami Polski. Firma współpracuje z najlepszymi na świecie organizacjami z rodziny ATO / ACO Maven Training (najlepsza firma na świecie w zakresie wytwarzania akredytowanych materiałów szkoleniowych), Aspire Europe (autorstwo metodyki MSP oraz autorstwo metodyki P3M3 ), czy Outperform (Autorstwo metodyki PRINCE2 ). Standardy takie jak PRINCE2 czy ITIL stają się podstawowym kanonem wykształcenia współczesnych managerów działających w coraz bardziej skomplikowanym otoczeniu biznesowym. Do klientów firmy należą m.in. Ministerstwo Finansów, NIK, NBP, ARiMR, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Sprawiedliwości, PZU, PGE czy BZ WBK. Na dzień 30 czerwca 2009 roku skład Grupy przedstawiał się następująco: 3 / 78

4 Wola Info S.A. Noblestar Polska Sp. z o.o. 100% Alvashore Limited 100% Centrum Rozwiązań Menedżerskich S.A.72,92% Na dzień 30 czerwca 2009 roku udział w ogólnej liczbie głosów posiadany przez Grupę w podmiotach zależnych jest równy udziałowi Grupy w kapitałach tych jednostek. Wszystkie spółki są konsolidowane metodą pełną SKŁAD ZARZĄDU I RADY NADZORCZEJ SPÓŁKI DOMINUJĄCEJ W skład Zarządu Spółki na dzień roku wchodzili: Piotr Majcherkiewicz - Prezes Zarządu Oskar Chejde - Wiceprezes Zarządu Marcin Hołubiec - Wiceprezes Zarządu W skład Rady Nadzorczej Spółki na dzień roku wchodzili: Krzysztof Opawski - Przewodniczący Rady Nadzorczej Krzysztof Borowski - Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej Sławomir Kruczyk - Członek Rady Nadzorczej Robert Supeł - Członek Rady Nadzorczej Krzysztof Białowolski - Członek Rady Nadzorczej W okresie od dnia bilansowego do dnia zatwierdzenia sprawozdania nie było zmian w składzie Zarządu i Rady Nadzorczej, natomiast w trakcie okresu sprawozdawczego składzie Zarządu nastąpiły zmiany: z dniem r. złożył rezygnację z pełnienia funkcji Członka Zarządu Pan Sylwester Zdanowski, powodem rezygnacji było przejście na wcześniejszą emeryturę, oraz z dniem złożył rezygnację z pełnienia funkcji Wiceprezesa Zarządu Pan Paweł Konon. 2. INFORMACJE O PODSTAWIE SPORZĄDZENIA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO, WALUCIE SPRAWOZDAWCZEJ ORAZ ZASTOSOWANYM POZIOMIE ZAOKRĄGLEŃ 2.1. PODSTAWA SPORZĄDZENIA SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Wola Info S.A. obejmujące spółkę dominującą oraz podmioty zależne sporządzone zostało zgodnie z przyjętym przez Unię Europejską Międzynarodowym Standardem Rachunkowości nr 34 śródroczna sprawozdawczość finansowa. Sprawozdania wchodzące w sklad śródrocznego sprawozdania finansowego podlegają zmianom MSR 1 z 2007r obowiązującym od OŚWIADCZENIE O ZGODNOŚCI Niniejsze śródroczne sprawozdanie finansowe (dane skonsolidowane) zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej i związanymi z nimi interpretacjami ogłoszonymi w formie Rozporządzeń Komisji Europejskiej, a w kwestiach nieuregulowanych powyższymi standardami, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości oraz wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych WALUTA SPRAWOZDAWCZA ORAZ ZASTOSOWANY POZIOM ZAOKRĄGLEŃ Walutą sprawozdawczą niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest złoty polski, a wszystkie kwoty wyrażone są w tysiącach złotych polskich (o ile nie wskazano inaczej). 4 / 78

5 2.3. ZAŁOŻENIE KONTYNUACJI DZIAŁALNOŚCI Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez spółki Grupy w dającej się przewidzieć przyszłości. Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania finansowego nie stwierdza się istnienia okoliczności wskazujących na zagrożenie kontynuowania działalności przez spółki Grupy ŚREDNIE KURSY WYMIANY W STOSUNKU DO EUR W okresie objętym skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz w okresach porównywalnych notowania średnich kursów wymiany PLN w stosunku do EUR, ustalone przez Narodowy Bank Polski, przedstawiały się następująco: Kurs obowiązujący na ostatni dzień okresu Kurs średni, obliczony jako średnia arytmetyczna kursów obowiązujących na ostatni dzień każdego miesiąca w danym okresie Najwyższy kurs w okresie Najniższy kurs w okresie EURO = 4,4696 PLN 1 EURO = 4, 1724 PLN 1 EURO = 3,3542 PLN 1 EURO = 4,5184PLN 1 EURO = 3,5321 PLN 1 EURO = 3,4776 PLN 1 EURO = 4,8999 PLN 1 EURO = 4,1848 PLN 1 EURO = 3,6577 PLN Tabela nr 34/A/NBP/2009 Tabela nr 252/A/NBP/2008 Tabela nr 15/A/NBP/2008 1EURO = 3,9170 PLN 1EURO = 3,2026 PLN 1EURO = 3,3542 PLN Tabela nr 4/A/NBP/2009 Tabela nr 149/A/NBP/2008 Tabela nr 126/A/NBP/2008 Podstawowe pozycje skonsolidowanego sprawozdania z sytuacji finansowej, sprawozdania z całkowitych dochodów, rachunku przepływów pieniężnych, ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego i porównywalnych skonsolidowanych danych finansowych, przeliczone na EURO, ze wskazaniem zasad przyjętych przy tym przeliczeniu: za okres za okres za okres za okres tys. PLN tys. PLN tys. EUR tys. EUR Przychody ze sprzedaży Zysk (strata) z działalności operacyjnej (10 316) (2 789) (2 308) (802) Zysk (strata) przed opodatkowaniem (10 601) (2 517) (2 372) (724) Zysk (strata) netto z działalności kontynuowanej (10 085) (3 141) (2 256) (903) Zysk (strata) netto przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej (10 157) (3 141) (2 272) (903) Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej (1 813) (406) Środki pieniężne netto wykorzystane w działalności inwestycyjnej (3 612) (2 911) (808) (837) Środki pieniężne netto z działalności finansowej (5 890) 902 (1 694) Zmiana netto stanu środków pieniężnych i ich ekwiwalentów (1 394) (2 892) (312) (832) Średnia ważona liczba akcji zwykłych szt Średnia ważona rozwodniona liczba akcji zwykłych szt Zysk (strata) na jedną akcję zwykłą przypadający akcjonariuszom jednostki dominującej (w PLN / EUR) (1,81) (0,56) (0,40) (0,16) Rozwodniony zysk (strata) na jedną akcję zwykłą przypisany akcjonariuszom jednostki dominującej (w PLN / EUR) (1,81) (0,56) (0,40) (0,16) Średni kurs PLN / EUR 4,4696 3, / 78

6 na dzień na dzień na dzień na dzień tys. PLN tys. PLN tys. EUR tys. EUR Aktywa Zobowiązania długoterminowe Zobowiązania krótkoterminowe Kapitał własny Kapitał podstawowy Liczba akcji szt Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN / EUR) 5,23 6,15 1,16 1,83 Zadeklarowana lub wypłacona dywidenda na jedną akcję (w PLN / EUR) Kurs PLN / EUR na koniec okresu 4,5184 3, ZMIANY STOSOWANYCH ZASAD RACHUNKOWOŚCI Nie dotyczy ZASTOSOWANIE STANDARDU LUB INTERPRETACJI, PRZED DATĄ ICH WEJŚCIA W ŻYCIE Spółka dominująca nie skorzystała z możliwości zastosowania przy sporządzeniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego zasad wynikających nowych standardów i interpretacji, które zostały opublikowane, a nie weszły jeszcze w życie WPŁYW NOWYCH STANDARDÓW I INTERPRETACJI NA SPRAWOZDANIE GRUPY Na dzień 30 czerwca 2009 roku zostały opublikowane nowe standardy i interpretacje do MSSF dotyczące: MSSF 2- Płatności w formie akcji. Celem zmiany jest potwierdzenie, że dodatkowo poza połączeniem jednostek gospodarczych zdefiniowanym w MSSF 3 Połączenia jednostek gospodarczych udział podmiotu w tworzeniu wspólnego przedsięwzięcia oraz transakcje pod wspólną kontrolą nie wchodzą w zakres MSSF 2. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 lipca 2009 roku lub po tej dacie). MSSF 5- Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i działalność zaniechana Korekta, określa informacje, których ujawnienie jest wymagane w przypadku aktywów trwałych (lub grup do zbycia) zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży lub jako działalność zaniechana. Wobec tego ujawnienia wymagane przez inne MSSF nie obowiązują w stosunku do tych aktywów (lub grup aktywów), chyba że: 1. Standardy te wymagają ujawnienia aktywów trwałych (lub grup do zbycia) zaklasyfikowanych jako przeznaczone do sprzedaży lub działalność zaniechana lub 2. ujawnienia związane są z wyceną aktywów lub zobowiązań związanymi z grupą do zbycia nieobjętej wymogami wyceny zawartymi w MSSF 5 i informacja ta nie pojawia się nigdzie indziej w sprawozdaniu finansowym. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSSF 8- Segmenty operacyjne. Drobne korekty tekstu Standardu oraz zmiana Uzasadnienia wniosków w celu wyjaśnienia, że podmiot ma obowiązek ujawniania wyceny aktywów w poszczególnych segmentach wyłącznie wówczas, gdy informacje takie są regularnie przekazywane osobie odpowiedzialnej za podejmowanie decyzji operacyjnych w spółce. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSR 1- Prezentacja sprawozdań finansowych. Doprecyzowanie, iż potencjalne rozliczenia zobowiązań w formie emisji udziałów/akcji nie ma związku z ich klasyfikacją jako zobowiązań krótko- i długoterminowych. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSR 7- Zmiana stanowi, że jako przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej można klasyfikować wyłącznie nakłady, których efektem są składniki aktywów ujęte w sprawozdaniu z sytuacji finansowej. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSR 17- Usunięcie wytycznych dotyczących klasyfikacji leasingu gruntów tak aby wyeliminować niespójność z ogólnymi zasadami klasyfikacji umów leasingu. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). 6 / 78

7 MSR 36- Zmiana precyzuje, że największym ośrodkiem wypracowującym środki pieniężne (lub grupą aktywów), do której alokuje się przepływy pieniężne dla celów testowania utraty wartości (tj. przed agregacją segmentów o podobnych cechach ekonomicznych dopuszczalną przez MSSF 8.12), jest segment operacyjny zdefiniowany w par. 5 MSSF 8 Segmenty operacyjne. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSR 38- Wartości niematerialne. 1. Zmiany do par. 36 i 37 MSR 38 Wartości niematerialne" wyjaśniająca wpływ uregulowań określonych w MSSF 3 (wersja z 2008 roku) na rozliczanie wartości niematerialnych przejętych w ramach połączenia jednostek gospodarczych. Obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2009 lub po tej dacie. 2. Poprawki do par. 40 i 41opisujących techniki wyceny powszechnie stosowanych przez podmioty gospodarcze do określenia wartości godziwej wartości niematerialnych przejętych w ramach połączenia jednostek gospodarczych, które nie są w obrocie na aktywnych rynkach. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). MSR 39- Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena. 1. Wyjaśnienie, że opcję wcześniejszej spłaty, których cena wykonania rekompensuje kredytodawcy straty z tytułu odsetek przez redukcję straty ekonomicznej związanej z ryzykiem reinwestycji należy traktować jako ściśle powiązane z zasadniczą umową kredytową. 2.Zmiana zakresu wyjątków od umów o połączeniu jednostek gospodarczych przedstawionego w par. 2(g). 3.Zmiana w Rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych- precyzuje, kiedy należy ujmować zyski lub straty na instrumentach zabezpieczających jako korekty z przeklasyfikowania w zabezpieczeniu przepływów pieniężnych transakcji prognozowanej, skutkującej ujęciem instrumentu finansowego. Proponowana zmiana określa, że zyski lub straty należy przenieść z kapitału własnego na wynik finansowy w okresie, w którym zabezpieczony prognozowany przepływ wpłynie na wynik finansowy. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2010 roku lub po tej dacie). Interpretacja KIMSF 9- Celem zmiany jest potwierdzenie, że dodatkowo poza połączeniem jednostek gospodarczych zdefiniowanym w MSSF 3 instrumenty pochodne nabyte przy tworzeniu wspólnego przedsięwzięcia oraz w transakcjach współ kontrolowanych nie wchodzą w zakres KIMSF 9. (Obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 lipca 2009 roku lub po tej dacie). Interpretacja KIMSF 16- Zmiana ograniczenia dotyczącego jednostki, która może posiadać instrumenty zabezpieczające.(obowiązujące w odniesieniu do okresów rozpoczynających się 1 lipca 2009 roku lub po tej dacie). Grupa dokonała oceny skutków zmian wynikających z powyższych standardów i interpretacji. Spółka dominująca zamierza wdrożyć powyższe regulacje w terminach przewidzianych do zastosowania przez MSSF / IFRIC. Według wstępnej oceny zastosowanie zmian nie będzie miało istotnego wpływu na skonsolidowane sprawozdanie finansowe. 3. ZASADY RACHUNKOWOŚCI Skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza się zgodnie z zasadą kosztu historycznego, z wyjątkiem nieruchomości inwestycyjnych, które są wyceniane według wartości godziwej ZASADY OGÓLNE ZASADA KONTYNUACJI DZIAŁANIA Zasada kontynuacji działania zakłada, że jednostka będzie kontynuowała w dającej się przewidzieć przyszłości działalność w nie zmniejszonym istotnie zakresie, jeżeli nie jest to niezgodne z przepisami prawa lub rzeczywistością gospodarczą. Przyjęcie takiego założenia uzasadnia wycenę posiadanych zasobów i ich stopniowego zużycia na podstawie faktycznie poniesionych kosztów (zasada kosztu historycznego). Odstąpienie od zasady kontynuacji działania musi być uzasadnione stanem prawnym (likwidacja, upadłość, przekazanie, podział, lub sprzedaż związane z obniżeniem wartości aktywów netto, wygaśnięcie umowy Spółki bądź koncesji stanowiącej podstawę jej działalności) lub rzeczywistością gospodarczą (utrata istotnego rynku zbytu, brak płynności, ponoszone straty itp.). W przypadku utraty zdolności do kontynuowania działalności posiadane zasoby wycenione będą w cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie wyższych od cen ich nabycia albo kosztów wytworzenia, pomniejszonych o dotychczasowe odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, a także odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. W takim przypadku utworzona zostanie również rezerwa na przewidywane dodatkowe koszty i straty spowodowane zaprzestaniem działalności lub jej znacznym ograniczeniem. 7 / 78

8 ZASADA MEMORIAŁU Zasada memoriału nakłada obowiązek ujęcia w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym wszystkich operacji gospodarczych w momencie ich powstania, niezależnie od terminu ich zapłaty ZASADA WSPÓŁMIERNOŚCI Zasada współmierności zapewnia, że w wyniku finansowym danego okresu zostaną ujęte wszystkie koszty, które w sposób bezpośredni lub pośredni przyczyniły się do powstania przychodów tego okresu. Koszty dotyczące danego okresu są to koszty poniesione oraz koszty, które zostaną poniesione w następnych okresach, jeżeli dotyczą danego okresu. Przez związek kosztów z przychodami danego roku należy rozumieć powiązanie w sposób bezpośredni z konkretnym przychodem tego roku lub w sposób pośredni z ogółem przychodów, co oznacza, że w przyszłości nie będzie można tych kosztów przyporządkować do konkretnego przychodu. Koszty te obciążą wynik finansowy okresu, w którym zostały poniesione ZASADA OSTROŻNOŚCI Zasada ostrożności zapewnia dokonanie realnej wyceny aktywów, a także kompletnego wykazania zobowiązań oraz uznanie przychodów za zrealizowane wówczas, jeżeli jest to praktycznie pewne, a ujęcie kosztów z chwilą ich poniesienia, co zapewni, że aktywa i przychody nie będą zawyżone, a zobowiązania i koszty zaniżone. Stosowanie zasady ostrożnej wyceny nie oznacza, że w jednostce mogą być tworzone ukryte kapitały lub nadmierne rezerwy, gdyż w takim przypadku sprawozdanie finansowe nie byłoby neutralne i wiarygodne ZASADA CIĄGŁOŚCI Zasada ciągłości obejmuje ciągłość formalno-rachunkową, długość okresu sprawozdawczego, powiązanie bilansu zamknięcia z bilansem otwarcia, jak również ciągłość zastosowanych i raz przyjętych zasad wyceny aktywów i pasywów, klasyfikacji, prezentacji oraz metod zaliczania przychodów i rozliczania kosztów oraz zapewnienie porównywalności informacji finansowych za kolejne lata obrotowe. Zmiana przyjętych rozwiązań na inne może nastąpić w dowolnym terminie ze skutkiem od pierwszego dnia roku obrotowego, a przyczyny i wpływ tych zmian na wynik finansowy zostaną wykazane w informacji dodatkowej oraz zostanie zapewniona porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian ZASADA ISTOTNOŚCI Zasada istotności dotyczy prezentacji w sprawozdaniu finansowym informacji, które są przydatne i ważące dla oceny sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego. Istotność zależy od kwoty i charakteru pozycji ocenianych w konkretnych okolicznościach jej pominięcia. Podejmując decyzję o tym czy dana pozycja lub pozycje zagregowane są istotne, charakter i rozmiary pozycji oceniać należy łącznie. Zasada istotności dotyczy prezentacji sytuacji majątkowej, finansowej i wyniku finansowego w sprawozdaniu finansowym ZASADA ZAKAZU KOMPENSAT Zasada kompensaty dotyczy zakazu kompensowania aktywów i zobowiązań oraz zysków i strat i powiązanych nimi kosztów, dopuszcza się kompensaty tych samych lub zbliżonych transakcji lub zdarzeń jeśli nie są istotne ZASADA PRZEWAGI TREŚCI NAD FORMĄ Zasada przewagi treści nad formą oznacza, że sprawozdanie finansowe powinno przedstawiać informacje odzwierciedlające ekonomiczną treść zdarzeń i transakcji, a nie tylko ich formę prawną KONSOLIDACJA ZASADY KONSOLIDACJI Skonsolidowane sprawozdanie finansowe obejmuje sprawozdanie finansowe jednostki dominującej Wola Info S.A. oraz sprawozdania kontrolowanych przez jednostkę dominującą spółek zależnych. Przez kontrolę rozumie się możliwość wpływania na politykę finansową i operacyjną podległej jednostki w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych z jej działalności. Na dzień nabycia jednostki zależnej (objęcia kontroli) aktywa i pasywa jednostki nabywanej są wyceniane według ich wartości godziwej. Nadwyżka ceny nabycia ponad wartość godziwą możliwych do zidentyfikowania przejętych aktywów netto jednostki jest ujmowana w aktywach bilansu jako wartość firmy. W przypadku gdy cena nabycia jest niższa od wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania przejętych aktywów netto jednostki, różnica ujmowana jest jako zysk w rachunku zysków i strat okresu, w którym nastąpiło nabycie. Udział akcjonariuszy mniejszościowych jest wykazywany według przypadającej na nich wartości godziwej aktywów netto. W kolejnych 8 / 78

9 okresach, straty przypadające akcjonariuszom mniejszościowym powyżej wartości ich udziałów, pomniejszają kapitały jednostki dominującej. Sprzedane w roku obrotowym spółki zależne podlegają konsolidacji od początku roku obrotowego do dnia zbycia. Wyniki finansowe jednostek nabytych w ciągu roku są ujmowane w sprawozdaniu finansowym od momentu ich nabycia. W przypadkach gdy jest to konieczne, w sprawozdaniach finansowych jednostek zależnych bądź stowarzyszonych dokonuje się korekt mających na celu ujednolicenie zasad rachunkowości stosowanych przez jednostkę z zasadami stosowanymi przez podmiot dominujący. Ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego wyłącza się wszelkie transakcje, salda, przychody i koszty pomiędzy podmiotami powiązanymi objętymi konsolidacją INWESTYCJE W PODMIOTY STOWARZYSZONE Jednostki stowarzyszone to takie jednostki, nad którymi jednostka dominująca nie sprawuje kontroli, ale na które wywiera znaczący wpływ, uczestnicząc w ustalaniu polityki finansowej jak i operacyjnej. Udziały w podmiotach stowarzyszonych wyceniane są z zastosowaniem metody praw własności, za wyjątkiem sytuacji, gdy są zaklasyfikowane jako przeznaczona do zbycia. Inwestycje w jednostki stowarzyszone są wyceniane według ceny nabycia z uwzględnieniem zmian w udziale Spółki w aktywach netto, jakie wystąpiły do dnia bilansowego, pomniejszonej o utratę wartości poszczególnych inwestycji. Wszelkie zyski i straty wynikające z transakcji pomiędzy Grupą a jednostką stowarzyszoną podlegają wyłączeniom konsolidacyjnym do poziomu posiadanego udziału. Nadwyżka ceny nabycia ponad wartość godziwą możliwych do zidentyfikowania aktywów netto podmiotu stowarzyszonego na dzień nabycia jest ujmowana jako wartość firmy. W przypadku gdy cena nabycia jest niższa od wartości godziwej możliwych do zidentyfikowania aktywów netto podmiotu stowarzyszonego na dzień nabycia, różnica ujmowana jest jako zysk w rachunku zysków i strat okresu, w którym nastąpiło nabycie WARTOŚĆ FIRMY Wartość firmy powstająca przy konsolidacji to nadwyżka kosztu nabycia jednostki nad wartością godziwą możliwych do zidentyfikowania składników aktywów i pasywów jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia na dzień nabycia. Wartość firmy jest wykazywana jako składnik aktywów i przynajmniej raz w roku poddawana jest testowi na utratę wartości. Skutki utraty wartości odnoszone są w ciężar rachunku zysków i strat i nie podlegają odwróceniu w kolejnych okresach METODY WYCENY AKTYWÓW I PASYWÓW STOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU SKONSOLIDOWANEGO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO GRUPY Rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne wyceniane są według cen nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonych o odpisy umorzeniowe, a także o odpisy z tytułu trwałej utraty wartości. Wartości niematerialne o wartości powyżej zł są amortyzowane liniowo w okresie odpowiadającym ich ekonomicznej użyteczności, według poniższych okresów: nabyte prawa majątkowe, licencje i koncesje od 2 do 8 lat, oprogramowanie komputerów od 2 do 8 lat, pozostałe wartości niematerialne od 2 do 8 lat. W przypadku, gdy wartość początkowa wartości niematerialnych jest równa lub niższa niż zł odpisy amortyzacyjne dokonywane są jednorazowo w miesiącu oddania wartości niematerialnych do użytkowania. Wartości niematerialne nabyte w ramach transakcji przejęcia jednostki gospodarczej są ujmowane w bilansie według wartości godziwej na dzień przejęcia. Okres użytkowania wartości niematerialnych w zależności od ich rodzaju jest oceniany i uznawany za ograniczony lub nieokreślony. Z wyjątkiem prac rozwojowych, wartości niematerialne wytworzone przez jednostkę we własnym zakresie nie są ujmowane w aktywach, a nakłady poniesione na ich wytworzenie są ujmowane w kosztach okresu, w którym zostały poniesione. Okresy użytkowania poszczególnych wartości niematerialnych poddawane są corocznej weryfikacji. Rzeczowe aktywa trwałe o wartości początkowej powyżej zł, z wyjątkiem gruntów, umarzane są według metody liniowej począwszy od miesiąca przyjęcia do eksploatacji w okresie odpowiadającym szacowanemu okresowi ich ekonomicznej użyteczności. Zastosowane stawki amortyzacyjne są następujące: budowle i budynki 40 lat, urządzenia techniczne i maszyny (z wyłączeniem sprzętu komputerowego) od 4 do 10 lat, 9 / 78

10 sprzęt komputerowy od 4 do 6 lat, środki transportu od 2,5 do 5 lat, inne środki trwałe od 5 do 10 lat, Środki trwałe o wartości początkowej wyższej niż 1500 zł lecz nie przekraczającej zł umarzane są jednorazowo w miesiącu oddania ich do użytkowania. Grupa nie zalicza do środków trwałych jednoskładnikowych obiektów majątku o wartości początkowej mniejszej niż zł bez względu na przewidywany okres użytkowania. Powyższe składniki odnoszone są bezpośrednio w ciężar kosztów zużycia materiałów w miesiącu zakupu. W przypadku zakupu wyposażenia o wartości jednostkowej nie przekraczającej zł, ale stanowiącej zestaw o łącznej wartości ponad zł, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się metodą liniową. Wydatki związane z zakupem sprzętu komputerowego, służącego jako zestawy naprawcze dla celów obsługi gwarancyjnej zrealizowanych kontraktów handlowych ewidencjonowane są ilościowo i wartościowo w module środki trwałe i amortyzowane metodą liniową w okresie obowiązywania umowy. Leasing Środki trwałe przyjęte do użytkowanie na podstawie umów leasingu na mocy których następuje przeniesienie na Grupę zasadniczo całego ryzyka i pożytków wynikających z posiadania przedmiotów leasingu wykazuje się w aktywach trwałych Grupy. Środki trwałe będące przedmiotami leasingu amortyzowane są zgodnie z ogólnymi zasadami stosowanymi do własnych środków trwałych, ale tylko w przypadku kiedy Grupa ma zamiar je wykupić, w innym przypadku, w okresie krótszym z dwóch: użytkowania lub umowy. Aktywa trwałe i grupy aktywów netto są klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży, jeżeli ich wartość bilansowa zostanie odzyskana przede wszystkim w wyniku transakcji sprzedaży niż w wyniku ich dalszego użytkowania. Warunek ten uznaje się za spełniony wyłącznie wówczas, gdy składnik aktywów (lub grupa aktywów netto przeznaczonych do zbycia) jest dostępny w swoim obecnym stanie do natychmiastowej sprzedaży, a wystąpienie transakcji sprzedaży jest bardzo prawdopodobne w ciągu roku od momentu zmiany klasyfikacji. Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży a także grupy aktywów netto przeznaczonych do sprzedaży wyceniane są po niższej z dwóch wartości: wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty zbycia. Rzeczowe aktywa trwałe w toku wytwarzania wyceniane są według rzeczywistych kosztów poniesionych na budowę, montaż, przystosowanie i ulepszenie przyszłych środków trwałych, pomniejszonych o odpisy z tytułu trwałej utraty ich wartości. Nieruchomości inwestycyjne początkowo wycenia się według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia z uwzględnieniem kosztów przeprowadzenia transakcji. Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne są wyceniane według wartości godziwej. Zyski lub straty wynikające ze zmian wartości godziwej nieruchomości inwestycyjnych są ujmowane w rachunku zysków i strat w okresie, w którym powstały. Wartość godziwa nieruchomości inwestycyjnej odzwierciedla warunki rynkowe na dzień bilansowy. Zapasy obejmujące materiały, towary handlowe, produkcję w toku oraz wyroby gotowe wyceniane są: a) materiały i towary wg cen nabycia. Rozchód w ciągu roku wycenia się według zasady: towary identyfikowane numerami seryjnymi wg ceny zakupu tych towarów materiały i towary nie identyfikowane numerami seryjnymi wg zasady FIFO pierwsze przyszło, pierwsze wyszło. b) produkcja w toku obejmuje: znajdujące się w toku wytwarzania przez jednostkę oprogramowanie komputerów, przeznaczone do sprzedaży. c) wyroby gotowe jest to: wytworzone przez jednostkę oprogramowanie komputerów, przeznaczone do sprzedaży. Spółka stosuje zasadę odpisywania w koszt własny sprzedaży wytworzonego oprogramowania poniesionych nakładów w wysokości zafakturowanej sprzedaży. Jednak w przypadkach uzasadniających możliwość wielokrotnej sprzedaży wytworzonego przez jednostkę oprogramowania Spółka stosuje zasadę odpisywania w koszt własny sprzedaży wytworzonego oprogramowania poniesionych nakładów w wysokości 50% zafakturowanej sprzedaży. Jeżeli Spółka posiada informacje o ograniczeniach możliwości dalszej sprzedaży produktu to w zależności od oceny stopnia ryzyka odpisuje w ciężar kosztu własnego sprzedaży całość nierozliczonych nakładów, lub do wysokości osiągniętego przychodu. Odpisy aktualizujące wartość rzeczowych składników aktywów obrotowych dokonuje się na dzień bilansowy w związku z trwałą utratą ich wartości lub wyceną doprowadzającą ich wartość do cen sprzedaży netto możliwych do uzyskania i zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych. 10 / 78

11 Koszty finansowania zewnętrznego - Jednostka aktywuje koszty finansowania zewnętrznego, które można bezpośrednio przyporządkować nabyciu, budowie lub wytworzeniu dostosowywanego składnika aktywów, jako część ceny nabycia lub kosztu wytworzenia tego składnika aktywów. Jednostka ujmuje pozostałe koszty finansowania zewnętrznego jako koszty okresu, w którym zostały poniesione. Należności krajowe wyceniane są według wartości nominalnej ustalonej przy ich powstaniu. Należności w walutach obcych na dzień bilansowy wycenia się po kursie banku wiodącego z dnia bilansowego (kurs natychmiastowej realizacji/wymiany). Po początkowym ujęciu należności wycenia się, co do zasady, w skorygowanej cenie nabycia, stosując metodę efektywnej stopy procentowej. Jednakże w przypadku należności o terminie wymagalności nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego, analizowane są przesłanki mające wpływ na wartość wyceny takich należności w skorygowanej cenie nabycia (zmiany stopy procentowej, ewentualne dodatkowe przepływy pieniężne i inne). Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy, należności wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty wówczas, gdy różnica pomiędzy wartością w skorygowanej cenie nabycia i wartością w kwocie wymaganej zapłaty nie wywiera istotnego wpływu na cechy jakościowe sprawozdania finansowego. Na dzień bilansowy należności i roszczenia wykazywane są w kwocie wymaganej zapłaty, z zachowaniem zasady ostrożnej wyceny tj. pomniejszonej o odpisy aktualizujące. Odpisy aktualizujące tworzy się na należności o znacznym stopniu prawdopodobieństwa nieściągalności. Instrumenty Finansowe Jako instrument finansowy Grupa kwalifikuje każdą umowę, która skutkuje jednocześnie powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej ze stron i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej ze stron, pod warunkiem, że z kontraktu zawartego między dwiema lub więcej stronami jednoznacznie wynikają skutki gospodarcze. Grupa klasyfikuje instrumenty finansowe z podziałem na: Składniki aktywów finansowych lub zobowiązań finansowych wyceniane według wartości godziwej poprzez rachunek wyników aktywa i zobowiązania nabyte lub zaciągnięte głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie lub są częścią portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie, i dla których istnieje potwierdzenie aktualnego faktycznego wzoru generowania krótkoterminowych zysków; Inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności - aktywa finansowe nie będące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, względem których Grupa ma stanowczy zamiar i jest w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności; Pożyczki i należności - aktywa finansowe nie będące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami, które nie są kwotowane na aktywnym rynku, Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży - aktywa finansowe nie będące instrumentami pochodnymi, które zostały wyznaczone jako dostępne do sprzedaży lub nie będące (a) pożyczkami i należnościami, (b) inwestycjami utrzymywanymi do upływu terminu wymagalności, ani (c) aktywami finansowymi wycenianymi w wartości godziwej przez wynik finansowy. Pozostałe zobowiązania finansowe. Ujęcie i wyłączenie składnika aktywów finansowych oraz zobowiązania finansowego Składnik aktywów finansowych lub zobowiązanie finansowe jest wykazywane w bilansie, gdy Grupa staje się stroną umowy tego instrumentu. Standaryzowane transakcje kupna i sprzedaży aktywów i zobowiązań finansowych ujmuje się [do wyboru: na dzień zawarcia transakcji / na dzień ich rozliczenia]. Składnik aktywów finansowych wyłącza się z bilansu w przypadku, gdy wynikające z zawartej umowy prawa do korzyści ekonomicznych i ryzyka z niej wynikające zostały zrealizowane, wygasły lub Grupa się ich zrzekła. Grupa wyłącza z bilansu zobowiązanie finansowe wtedy, gdy zobowiązanie wygasło, to znaczy, kiedy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł. Wycena instrumentów finansowych na dzień powstania Na dzień nabycia aktywa i zobowiązania finansowe Grupa wycenia w wartości godziwej, czyli najczęściej według wartości godziwej uiszczonej zapłaty w przypadku składnika aktywów lub otrzymanej kwoty w przypadku zobowiązania. Koszty transakcji Grupa włącza do wartości początkowej wyceny wszystkich aktywów i zobowiązań finansowych, poza kategorią aktywów i zobowiązań wycenianych w wartości godziwej poprzez rachunek wyników 11 / 78

12 Wycena instrumentów finansowych na dzień bilansowy Grupa wycenia: - według zamortyzowanego kosztu, z uwzględnieniem efektywnej stopy procentowej: inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności, pożyczki i należności oraz pozostałe zobowiązania finansowe. Wycena może odbywać się także w wartości wymagającej zapłaty, jeśli efekty dyskonta nie są znaczące, - według wartości godziwej: aktywa i zobowiązania finansowe z kategorii wycenianych w wartości godziwej poprzez rachunek zysków i strat oraz kategorii aktywa finansowe dostępne do sprzedaży. Skutki wyceny aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w kapitale własnym. Skutki wyceny aktywów i zobowiązań finansowych zakwalifikowanych do pozostałych kategorii ujmuje się w rachunku zysków i strat. Rozliczenia międzyokresowe kosztów (czynne) dokonywane są, jeżeli koszty poniesione dotyczą przyszłych okresów sprawozdawczych. Na dzień bilansowy wycena rozliczeń międzyokresowych czynnych dokonywana jest przy zastosowaniu zasady ostrożności. Rezerwy są to zobowiązania, których termin wymagalności lub kwota nie są pewne. Rezerwy tworzy się na pewne lub o dużym stopniu prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, których kwotę można w sposób wiarygodny oszacować, a w szczególności na straty z transakcji gospodarczych w toku, w tym z tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, operacji kredytowych, skutków toczącego się postępowania sądowego. Grupa tworzy rezerwy wówczas, gdy: na jednostce gospodarującej ciąży istniejący prawny obowiązek wynikający ze zdarzeń przeszłych, prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków uosabiających korzyści ekonomiczne, można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego zobowiązania. W Grupie rezerwy na zobowiązania obejmują: rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego, pozostałe rezerwy, w tym na stratę z kontraktów długoterminowych. W Grupie nie są tworzone rezerwy z tytułu nagród jubileuszowych, ponieważ regulamin wynagradzania pracowników obowiązujący w Grupie nie przewiduje tego rodzaju wypłat. Regulamin wynagrodzenia nie przewiduje preferencyjnych wypłat z tytułu odpraw emerytalnych. W Grupie obowiązują zasady wypłat odpraw emerytalnych w oparciu o uregulowania kodeksu pracy (w wysokości 1 miesięcznego wynagrodzenia). Odprawy emerytalne są wypłacane jednorazowo, w momencie przejścia na emeryturę. Wysokość odpraw emerytalnych i rentowych zależy od stażu pracy oraz średniego wynagrodzenia pracownika. Grupa tworzy rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odpraw emerytalnych i rentowych w celu przyporządkowania kosztów do okresów, których dotyczą. Wartość bieżąca tych zobowiązań jest obliczona przez niezależnego aktuariusza. Zobowiązania krajowe na dzień powstania ujmuje się według wartości nominalnej. Zobowiązania w walutach obcych na dzień bilansowy wycenia się po banku wiodącego z dnia bilansowego (kurs natychmiastowej realizacji wymiany). Po początkowym ujęciu wszystkie zobowiązania, z wyjątkiem zobowiązań wycenianych wg wartości godziwej na podstawie rachunku zysków i strat wycenia się, co do zasady, w skorygowanej cenie nabycia, stosując metodę efektywnej stopy procentowej. Jednakże w przypadku zobowiązań o terminie wymagalności nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego, analizowane są przesłanki mające wpływ na wartość wyceny takich zobowiązań w skorygowanej cenie nabycia (zmiany stopy procentowej, ewentualne dodatkowe przepływy pieniężne i inne). Na podstawie wyników przeprowadzonej analizy zobowiązania wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty wówczas, gdy różnica pomiędzy wartością w skorygowanej cenie nabycia i wartością w kwocie wymaganej zapłaty nie wywiera istotnego wpływu na cechy jakościowe sprawozdania finansowego. Rozliczenia międzyokresowe bierne kosztów dokonywane są w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy, wynikających ze świadczeń wykonywanych na rzecz Grupy i przez kontrahentów i których kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny, łącznie z kwotami należnymi pracownikom (kwoty dotyczące naliczonego wynagrodzenia za urlop). Rozliczenia międzyokresowe przychodów obejmują równowartość otrzymanych lub należnych od kontrahentów środków z tytułu świadczeń, których wykonanie nastąpi w następnych okresach sprawozdawczych. Zasady sporządzania sprawozdania finansowego i ustalania wyniku finansowego netto Przychody ze sprzedaży towarów, produktów (wyrobów oraz usług) i materiałów obejmują kwoty należne z tego tytułu od odbiorcy pomniejszone o należny podatek od towarów i usług oraz wszelkie udzielone rabaty. 12 / 78

13 Momentem sprzedaży jest przekazanie towarów odbiorcy lub odebranie przez niego usługi, potwierdzone fakturą sprzedaży. Przychody ze sprzedaży zarachowane są do okresów sprawozdawczych, których dotyczą. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów obejmują: 1. Przychody netto ze sprzedaży produktów przychody z realizacji kontraktów, które opierają się na pracach wykonanych w dziale wdrożeń i serwisu i stanowią realizację usługi dla klienta; przychody z części kontraktów, które składają się z usług i towarów, przy czym przychód ze sprzedaży towarów kwalifikowany jest zgodnie z punktem 2; przychody z usług serwisowych, świadczonych przez Grupę, które rozliczane są liniowo w czasie; przychody netto z usług nie zakończonych (obejmujące przychody ze sprzedaży usług świadczonych przez Grupę oraz przychody ze sprzedaży sprzętu komputerowego i innych produktów zakupionych u zewnętrznych dostawców, będących w ścisłym związku ze świadczeniem usług wdrożenia) 2. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów: przychody z kontraktów / umów na dostawę sprzętu komputerowego i licencji (oprogramowania), które dotyczą dostawy sprzętu i nie zawierają w sobie realizacji usługi np. instalacji bądź serwisu; przychody części kontraktów, które składają się z towarów i usług, przy czym przychód ze sprzedaży usług powinien znajdować się w punkcie 1. Przychody z wykonania nie zakończonej usługi ustala się na dzień bilansowy proporcjonalnie do stopnia jej wykonania w przypadku, gdy usługa ta została w istotnym stopniu wykonana na dzień bilansowy. Stopień wykonania usługi jest określany udziałem kosztów poniesionych od dnia zawarcia umowy do dnia ustalenia przychodu w całkowitych kosztach wykonania usługi. Kwota przychodów z wykonania nie zakończonej usługi jest ustalana jako iloczyn łącznej wartości umowy i stopnia jej wykonania. Kwota ta nie może być wyższa od kosztów poniesionych na realizację umowy powiększonych o odpowiadającą stopniowi wykonania usługi część planowanej marży. W przypadku, gdy istnieje prawdopodobieństwo iż łączne koszty umowy przekroczą łączne przychody z tytułu umowy, przewidywana strata na kontrakcie ujmowana jest jako koszt bieżącego okresu. Koszty działalności operacyjnej obciążają w pełnej wysokości koszt własny sprzedaży za wyjątkiem tych, które dotyczą następnych okresów sprawozdawczych i zgodnie z zasadą zachowania współmierności przychodów i kosztów odnoszone są na rozliczenia międzyokresowe kosztów. Pozostałe przychody i koszty operacyjne - zgodnie z zasadą memoriału i ostrożności Grupa ewidencjonuje niewątpliwe pozostałe przychody operacyjne oraz pozostałe koszty operacyjne. Przychody i koszty finansowe ujmowane są w ciągu roku z zachowaniem zasady współmierności przychodów i kosztów. Opodatkowanie Wynik finansowy brutto korygują: część bieżąca podatku dochodowego od osób prawnych, część odroczona podatku dochodowego. Część odroczona w rachunku zysków i strat stanowi różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ustala się w wysokości kwoty przewidzianej w przyszłości do odliczenia od podatku dochodowego, w związku z ujemnymi różnicami przejściowymi, które spowodują w przyszłości zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego, między wartością aktywów i pasywów wykazywaną w księgach rachunkowych, a ich wartością podatkową oraz stratą możliwą do odliczenia w przyszłości, przy uwzględnieniu zasady ostrożności. Rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tworzy się w wysokości kwoty podatku dochodowego, wymagającej w przyszłości zapłaty, w związku z występowaniem dodatnich różnic przejściowych, czyli takich, które spowodują zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości, między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową. Przy ustalaniu wysokości aktywów i rezerwy z tytułu podatku dochodowego uwzględnia się stawki podatku dochodowego, które według przewidywań będą obowiązujące w roku powstania obowiązku podatkowego. Rezerwy i aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, dotyczące operacji rozliczanych z kapitałem własnym, odnosi się również na kapitał własny. Wynik finansowy netto ustala się jako różnicę przychodów, kosztów i obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego ISTOTNE WARTOŚCI OPARTE NA PROFESJONALNYM OSĄDZIE I SZACUNKACH Sporządzenie sprawozdań finansowych, wymaga od Zarządu zastosowania osądów, szacunków i założeń, które mają wpływ na przyjęte zasady oraz prezentowane wartości aktywów, pasywów, przychodów oraz kosztów. Mimo 13 / 78

14 że przyjęte szacunki i założenia opierają się na najlepszej wiedzy Zarządu na temat bieżących działań i zdarzeń, rzeczywiste wartości mogą różnić się od wartości szacunkowych. Zmiany wielkości szacunkowych w półrocznym sprawozdaniu skonsolidowanym w 2009 roku przedstawia tabela poniżej. Tytuł zmian Stan na PLN'000 Stan na PLN'000 Zmiana PLN'000 Rezerwa i aktywa na podatek dochodowy: Rezerwa z tytułu podatku odroczonego Aktywa z tytułu podatku odroczonego Rezerwa na świadczenia pracownicze: (10) Rezerwa na odprawy emerytalne (10) Rozliczenia międzyokresowe bierne: (240) Rezerwa na naprawy gwarancyjne (30) Rezerwa na koszty pod kontrakty (450) Rezerwa na premie (161) Rezerwa na zaległe urlopy Rezerwa na koszty audytu 0 67 (67) Rezerwa na pozostałe koszty Rozliczenia międzyokresowe przychodów Szacunki ceny warunkowej z umów zakupu udziałów: (775) udziały w Alvashore (775) udziały w Noblestar Należności z tyt. szacunków przychodów z umów nie zakończonych Odpis aktualizujący należności Grupa rozpoznaje składnik aktywów z tytułu podatku odroczonego bazując na założeniu, że w przyszłości zostanie osiągnięty zysk podatkowy pozwalający na jego wykorzystanie. Pogorszenie uzyskiwanych wyników podatkowych w przyszłości mogłoby spowodować, że założenie to stałoby się nieuzasadnione. Grupa stosuje metodę procentowego zaawansowania prac przy rozliczaniu kontraktów długoterminowych. Stosowanie tej metody wymaga od Grupy szacowania proporcji dotychczas wykonanych prac do całości przychodów z usług. Zmiana proporcji miałaby wpływ na szacunki wysokości przychodu i wysokości kosztu. Ceny warunkowe zakupu udziałów zostały oszacowane przy uwzględnieniu postanowień umów dotyczących warunków finansowych nabycia oraz w oparciu o racjonalne przesłanki wynikające z przeszłości i najlepszej wiedzy co do możliwości realizacji przyszłych wyników finansowych przez te spółki. Rezerwy z tytułu świadczeń pracowniczych zostały oszacowane za pomocą metod aktuarialnych. Rezerwy na koszty Grupa tworzy jeśli kwotę zobowiązania można oszacować w sposób wiarygodny. 14 / 78