PDF SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT W SALI GIMNASTYCZNEJ PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W OBIERWI. Opracowanie: ELEKTRYCZNA.

Transkrypt

1 Opracowanie: SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT W SALI GIMNASTYCZNEJ PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ W OBIERWI Brana: ELEKTRYCZNA Inwestor: ZAKŁAD ADMINISTRACJI SZKÓŁ I PRZEDSZKOLI W LELISIE LELIS, UL. SZKOLNA 48 Adres budowy: OBIERWIA GMINA LELIS DZIAŁKA NR 722/7 Opracował: mgr in. Piotr PIERSA nr ewid.: MAZ/0304/PWOE/04 Rozwizania zawarte w niniejszym opracowaniu stanowi wyłczn własno projektanta i mog by stosowane, powielane oraz udostpniane osobom trzecim jedynie na podstawie pisemnego zezwolenia w/w z zastrzeeniem wszelkich skutków prawnych. Zastrzegam sobie prawa autorskie do niniejszego opracowania zgodnie z art. 1, 8, 16, 17 Ustawy o prawie autorskim z dn. 4 lutego 1994r. (Dz. U. Nr 24 poz. 83) EGZ. NR PDF Ostrołka, czerwiec 2007

2 Przedmiot ST Zakres stosowania ST Zakres robót objtych ST Okrelenia podstawowe Ogólne wymagania dotyczce robót Materiały Ogólne wymagania dotyczce materiałów Rodzaje materiałów Kable Piasek Folia ostrzegawcza Elementy gotowe Przepusty kablowe Rozdzielnice elektryczne Rury elektroinstalacyjne Przewody instalacyjne Kable elektroenergetyczne Oprawy owietleniowe Odgałniki instalacyjne Gniazda wtyczkowe Łczniki Ograniczniki przepi Inne materiały Odbiór materiałów na budowie Składowanie materiałów na budowie Sprzt Transport Ogólne wymagania Transport kabli Wykonanie robót Wymagania ogólne Trasowanie Układanie kabli Zginanie kabli Zapas kabli Oznaczenie linii kablowych Układanie kabli w rurach ochronnych, na drabinach i w kanałach Budowa przepustów Monta konstrukcji wsporczych oraz uchwytów Przejcia przez ciany i stropy Monta sprztu, osprztu i opraw owietleniowych Układanie przewodów... 13

3 5.13. Połczenia wyrównawcze Łczenie przewodów Przyłczenia odbiorników Monta rozdzielnic Monta instalacji odgromowej Próby montaowe Kontrola jakoci robót Ogólne zasady kontroli jakoci robót Badania przed przystpieniem do robót Badania w czasie wykonania robót Rowy pod kable Układanie kabli Kable i sprzt kablowy Sprawdzenie cigłoci ył Pomiar rezystancji izolacji Badania po wykonaniu robót Kontrola robót zanikajcych Kontrola prawidłowoci wykonania instalacji Obmiar robót Odbiór robót Rodzaje odbiorów Podstawa płatnoci Ogólne ustalenia dotyczce podstawy płatnoci podane s w projekcie umowy Przepisy zwizane Normy Ustawy i rozporzdzenia

4 1. Wstp Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej ST s wymagania dotyczce wykonania i odbioru robót zwizanych z wykonaniem instalacji elektrycznych wntrzowych, oraz zasilania kablowego (WLZ) w sali gimnastycznej przy Szkole Podstawowej w Obierwi gmina Lelis działka nr 722/ Zakres stosowania ST Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objtych ST Roboty, których dotyczy specyfikacja obejmuj wszystkie czynnoci umoliwiajce i majce na celu wykonanie instalacji elektrycznych w budynkach. Zakres robót obejmuje: wytyczeniem trasy kabli wykonaniem wykopów i przekopów w tym take próbne pod projektowane kable wykonaniem rozbiórek i napraw nawierzchni jezdni i chodników wykonanie przepustów kablowych pod drogami i placami i cigami pieszymi ułoenie projektowanych energetycznych kabli 0,4kV wykonaniem osłon na kable przy skrzyowaniach z projektowanym i istniejcym uzbrojeniem terenu wykonaniem instalacji ochronnych w tym sieci uziemie na terenie wykonanie prób i pomiarów w zakresie opracowania monta rozdzielnic elektrycznych monta rur elektroinstalacyjnych monta wewntrznych linii zasilajcych rozdzielnice instalacj elektryczn owietleniow instalacj elektryczn gniazd wtyczkowych instalacje elektryczne siłowe instalacje uziemienia i połcze wyrównawczych instalacj odgromow

5 1.5. Okrelenia podstawowe Linia kablowa - kabel wieloyłowy lub wizka kabli jednoyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno lub wieloyłowych połczonych równolegle łcznie z osprztem, ułoone na wspólnej trasie i łczce zaciski tych samych dwóch urzdze elektrycznych jedno lub wielofazowych. Trasa kablowa - pas terenu w którym ułoone s jedna lub wicej linii kablowych. Napicie znamionowe linii - napicie midzyprzewodowe na które linia kablowa została zbudowana. Osprzt linii kablowej - zbiór elementów przeznaczonych do łczenia, rozgałzienia lub zakoczenia kabli. Osłona kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. Przykrycie - osłona ułoona nad kablem w celu ochrony przed mechanicznym uszkodzeniem od góry Przegroda - osłona ułoona wzdłu kabla w celu oddzielenia go od ssiedniego kabla lub od innych urzdze. Skrzyowanie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek cz rzutu poziomego linii kablowej, przecina lub pokrywa jakkolwiek cz rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urzdzenia podziemnego. Zblienie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległo midzy lini kablow, urzdzeniem podziemnym lub drog komunikacyjn itp. jest mniejsza ni odległo dopuszczalna dla danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczajcych i w którym nie wystpuje skrzy- owanie. Przepust kablowy - konstrukcja o przekroju najczciej okrgłym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego. Dodatkowa ochrona przeciwporaeniowa - ochrona czci przewodzcych, dostpnych w wypadku pojawienia si na nich napicia w warunkach zakłóceniowych. Fundament - prefabrykat elbetowy zagłbiony w ziemi, słuca do instalowania na zewntrz rozdzielnic lub złcz kablowych. Sie uziemiajca - instalacja uziemienia przewodu PE oraz połczenia uziomów budynków i obiektów zrealizowana poprzez ułoenie w ziemi bednarki ocynkowanej. Norma PN-IEC Rozdzielnica zespół urzdze elektrycznych złoony z: aparatury rozdzielczej, zabezpieczeniowej, sterowniczej i sygnalizacyjnej, szyn zbiorczych, odpowiednich połcze elektrycznych, elementów izolacyjnych, konstrukcji mechanicznej i osłon. Musi ona spełnia wymagania nastpujcych norm: PN-IEC 439:1994; PN-IEC 664:1998; PN-E-05163:2002; PN-EN :2002; PN-EN :2001; PN-EN :2002; PN-88/E-08501; PN-93/E Wyrobem budowlanym - jest wyrób (rzecz ruchoma bez wzgldu na stopie jej przetworzenia przeznaczona do wprowadzenia do obrotu), wytworzony w celu wbudowania, wmontowania, zainstalowania lub zastosowania w sposób trwały w obiekcie budowlanym, wprowadzany do obrotu jako wyrób pojedynczy lub jako zestaw wyrobów do stosowania we wzajemnym połczeniu stanowicym integraln cało uytkow. art. 3, pkt 18 Prawa Budowlanego (Dz.U ). IP kod oznaczajcy stopie ochrony obudowy zgodnie z norm PN-92/E

6 Pozostałe okrelenia podstawowe s zgodne z obowizujcymi przepisami i odpowiednimi polskimi normami Ogólne wymagania dotyczce robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jako ich wykonania oraz za zgodno z Dokumentacj Projektow i Specyfikacj Techniczn oraz poleceniami Inspektora Nadzoru Materiały 2.1. Ogólne wymagania dotyczce materiałów Materiały stosowane powinny posiada przed ich zastosowaniem, atesty dopuszczenia do obrotu i powszechnego stosowania, zgodnie z art. 10 Prawa Budowlanego (Dz.U ). Wykonawca powinien powiadomi Inspektora Nadzoru o proponowanych ródłach otrzymania materiałów przed rozpoczciem ich dostawy. W przypadku nie zaakceptowania materiału ze wskazanego ródła, Wykonawca powinien przedstawi do akceptacji Inwestora Nadzoru materiał z innego ródła. Wybrany i zaakceptowany materiał nie moe by póniej zmieniony bez zgody Inspektora Nadzoru. Kady rodzaj robót, w którym znajduj si nie zbadane i nie zaakceptowane materiały, Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, liczc si z jego nie przyjciem i niezapłaceniem za wykonan prac Rodzaje materiałów Kable Piasek Przy przebudowie i budowie linii kablowych naley stosowa kable miedziane, które zgodne bd z dokumentacj projektow. Piasek do układania kabli w gruncie powinien odpowiada wymaganiom PN- 76/E i N-SEP-E Folia ostrzegawcza Zaleca si stosowanie folii kalandrowanej z uplastycznionego PCV o gruboci 0,4-0,6mm, gat. 1. Dla ochrony kabli naley stosowa foli koloru niebieskiego. Szeroko folii powinna by taka, aby przykrywała ułoone kable, lecz nie wiksza ni 20cm Przepusty kablowe 2.3. Elementy gotowe Rury uywane na przepusty powinny by dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ciskajcych, z jakimi naley liczy si w miejscu ich ułoenia. Wntrza cianek powinny by gładkie lub powleczone warstw wygładzajc ich powierzchni, dla ułatwienia przesuwania si kabli.

7 Rozdzielnice elektryczne Wyposaenie projektowe indywidualnie wg dyspozycji podanych w dokumentacji projektowej. Parametry techniczne, budow rozdzielnic, układ połcze oraz stopie ochrony podano w dokumentacji technicznej. Stosowa rozdzielnice skrzynkowe wnkowa i nacienne o stopniu ochrony IP-20 i obcialnoci szyn zbiorczych 160 A. Wszystkie rozdzielnice o I>60A musz posiada układ szyn zbiorczych L1,L2,L3 250A oraz szyny N i PE. Bdzie ona wyposaona w typowe elementy zabezpieczajce lub wykonawcze dobrej klasy europejskiej. Jako elementy zabezpieczajce stosowa kompaktowe wyłczniki z członem przecieniowym, zwarciowym i rónicowo-prdowym, małogabarytowe bezpieczniki topikowe, wyłczniki rónicowoprdowe o działaniu bezporednim oraz nadmiarowe wyłczniki instalacyjne. W rozdzielni głównej zamontowane bd elementy sterowania owietleniem zewntrznym. Szyny tablicy sali TSG zabezpieczy przed przepiciami ochronnikami kategorii B. Tablice wykona w układzie TN-S z oddzielnymi szynami PE i N. Przewidzie naley dodatkowe miejsce na odpływy rezerwowe. Obudowy rozdzielnic montowanych we wnkach wyposay w elementy maskujce szczelin przy cianie Rury elektroinstalacyjne W czci poddasza budynku kable/przewody układane bd w rurkach elektroinstalacyjnych. Tras t naley wykona z rur podanych w kosztorysie. Punkty podparcia wg potrzeb, lecz nie mniej ni 1,5m. W uzasadnionych przypadkach stosowa listwy elektroinstalacyjne z tworzyw sztucznych po uzgodnieniu z Inspektorem Nadzoru Przewody instalacyjne O izolacji polwinitowej i powłoce poliwinitowej na napicie znamionowe 450/750V z yłami miedzianymi i iloci ył 1 5 o izolacji polwinitowej według: PN-87/E-90060; PN-88/E-90160; PN-89/E ; PN-90/E-05023; PN-83/E Kable elektroenergetyczne Miedziane zgodne z normami: PN-83/E-90150; PN-93/E-90401; PN-90/E ; PN-90/E Oprawy owietleniowe Wszystkie oprawy musz spełnia warunki okrelone w art.13 Ustawy o badaniach i certyfikacji (Dz.U ) oraz art.10 Prawa Budowlanego (Dz.U ). Oznaczenia według projektu wykonawczego.

8 8 Przewiduje si zastosowanie opraw: Oznaczenie A B C D Zastosowana oprawa - 2D BRO 38 WH "GE Lighting" - OKN 236 O "FAREL" - OPK 236 AC "FAREL" - PG - RW/SZ HIT 250W UWAGI: 1. Typy i kolorystyk opraw bezwzgldnie uzgodni przed zakupem z Inwestorem. 2. Stosowa wietlówki o oddawaniu barw RA= Odgałniki instalacyjne W obudowie z tworzywa PCW z zaciskami do 2,5mm 2, 400V (w tym do instalacji szczelnych). Puszki instalacyjne kocowe o rednicy 60mm pogłbione i rozgałne o rednicy 80mm Puszki i odgałniki musz by zgodne z normami: PN-E 93207:1998; PN-E 93208:1997; PN-IEC :2001; PN-IEC :2001. PN-EN :2001. PN-E 93208:1997. W pomieszczeniach wilgotnych stosowa osprzt IP Gniazda wtyczkowe Gniazda wtyczkowe podtynkowe IP20 dwubiegunowe z uziemieniem 10/16A, 250V. W przypadku zastosowania gniazda 3-fazowego stosowa gniazda wtyczkowe 16A, 400V, 3 fazowe, IP44, piciostykowe do mocowania na cegle lub betonie. Wszystkie montowane gniazda wtyczkowe musz by zgodne z normami: PN- IEC 884:1996; PN-E-93201: Łczniki 16A, 250 V IP20 jednobiegunowe, grupowe, schodowe 6A, 250V do mocowania w puszkach pod tynkiem. Łczniki 16A, 250 V IP44, do mocowania na cegle lub betonie. Łczniki musz by zgodne z norm PN-EN :2001; PN-83/E 93152; PN-IEC : Ograniczniki przepi Stosowa ograniczniki jednopolowe tworzce układ ochronników drugiego stopnia. Powinny mie one nastpujce parametry: Napicie obnione 1,2kV Najwysze napicie robocze V Znamionowy prd wyładowczy 15kA Graniczny prd wyładowczy 40kA Ograniczniki przepi powinny by zgodne z norm PN-EN 60099:1999.

9 Inne materiały Rury winidurowe instalacyjne o rednicy wg dyspozycji podanych w kosztorysie lepym. Drut stalowy ocynkowany o rednicy 6mm Płaskownik stalowy i ocynkowany 30x4mm Złcza kontrolne instalacji piorunochronnej Odbiór materiałów na budowie - materiały takie jak: tablic rozdzielcz główn, oprawy owietleniowe, przewody naley dostarczy na budow wraz ze wiadectwami jakoci, wymaganymi atestami, kartami gwarancyjnymi, protokółami odbioru technicznego - dostarczone na miejsce budowy materiały naley sprawdzi pod wzgldem kompletnoci i zgodnoci z danymi wytwórcy w przypadku stwierdzenia wad lub nasuwajcych si wtpliwoci mogcych mie wpływ na jako wykonania robót, materiały naley przed ich wbudowaniem podda badaniom okrelonym przez dozór techniczny robót Składowanie materiałów na budowie Składowanie materiałów na budowie powinno odbywa si zgodnie z zaleceniami producentów, w warunkach zapobiegajcych zniszczeniu, uszkodzeniu lub pogorszeniu si właciwoci technicznych na skutek wpływu czynników atmosferycznych lub fizykochemicznych, naley zachowa wymagania wynikajce ze specjalnych właciwoci materiałów oraz wymagania w zakresie bezpieczestwa przeciwpoarowego. 3. Sprzt Do wykonania instalacji elektroenergetycznych oraz budowy sieci kablowej i owietlenia terenu przewiduje si uycie nastpujcego sprztu: - samochód dostawczy do 0,9t - spawarka transformatorowa do 500A - elektronarzdzia - uraw samochodowy do4t - cignik kołowy kw - przyczepa do przewoenia kabli do 4t Wykonawca jest zobowizany do uywania takiego sprztu który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jako wykonywanych robót, oraz rodowisko. Prace budowlane bd wykonywane rcznie, przy uyciu drobnego sprztu pomocniczego. Sprzt powinien mie ustalone parametry techniczne i powinien by ustawiony zgodnie z wymaganiami producenta oraz uywany zgodnie z jego przeznaczeniem.

10 4. Transport Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowizany do stosowania jedynie takich rodków transportu, które nie wpłyn niekorzystnie na jako wykonywanych robót. Liczba rodków transportu powinna gwarantowa prowadzenie robot zgodnie z zasadami okrelonymi w Dokumentacji Projektowej, ST i wskazaniach Inspektora Nadzoru w terminie przewidzianym kontraktem Transport kabli Zaleca si przewoenie bbnów z kablami na specjalnych przyczepach; dopuszcza si przewoenie bbnów z kablami w skrzyniach samochodów ciarowych lub przyczepach. Kable naley przewozi na bbnach; dopuszcza si przewoenie kabli w krgach, jeeli masa krgu nie przekracza 80 kg, a temperatura otoczenia nie jest nisza ni +4 C, przy czym wewntrzna rednica krgu nie powinna by mniejsza ni 40-krotna rednica zewntrzna kabla. 5. Wykonanie robót 5.1. Wymagania ogólne Wykonawca przedstawi do akceptacji Inspektorowi Nadzoru projekt organizacji i harmonogram robót uwzgldniajcy wszystkie warunki, w jakich bd wykonywane roboty zwizane z okrelonym wyej zakresem prac Trasowanie Przed przystpieniem do wykopów rowów kablowych, słuby geodezyjne powinny dokona: - odszukania trasy istniejcych energetycznych linii 15 i 0,4kV - odszukania trasy istniejcego uzbrojenia terenu - trasowania budowanych linii kablowych n.n. oraz sieci uziemie. Trasa instalacji elektrycznych wewntrznych powinna przebiega bezkolizyjnie z innymi instalacjami i urzdzeniami. Powinna by przejrzysta, prosta i dostpna dla prawidłowej konserwacji. Wskazane jest, aby przebiegała w liniach poziomych i pionowych Układanie kabli Kable układa w trasach wytyczonych przez słuby geodezyjne zgodnie z Dokumentacj Projektow. Układanie powinno by zgodne z norm PN-76/E i N-SEP-E-004. Kable powinny by układane w sposób wykluczajcy ich uszkodzenie przez zginanie, skrcanie, rozciganie itp. Kabel zgina jedynie w przypadkach koniecznych, przy czym promie gicia powinien by moliwie du- y, jednak nie mniejszy ni 10-krotna zewntrzna jego rednica. Temperatura otoczenia przy układaniu kabli nie powinna by mniejsza ni 0 C. Przy skrzy-

11 owaniu z drogami, kable naley układa w przepustach kablowych zgodnie z Dokumentacj Projektow. W rejonie budowy obiektu oraz placów jak i dróg wewntrznych kable układa po zakoczeniu głbokich wykopów i niwelacji terenu do rzdnych docelowych. Wykopy pod kable po zasypaniu naley zagszcza. Kable układa w wykopach o głbokoci 0,7m a dla owietlenia 0,5m lini falist aby długo kabla była wiksza od długoci wykopu o 1-3%. Na wspólnej trasie kable prowadzone bd w jednym wykopie a odległoci pomidzy kablami powinny wynosi 10cm. Jeeli grunt jest piaszczysty to kable mona układa na dnie rowu. W pozostałych przypadkach kable naley układa na warstwie piasku gruboci, co najmniej 10cm. Szeroko rowu powinna by nie mniejsza ni 0,4m. Kable naley zasypywa: o warstw piasku o gruboci, co najmniej 10cm o nastpnie warstw gruntu, co najmniej 15cm o nastpnie przykry niebiesk foli ostrzegawcz o potem dalej warstw gruntu. Do zasypywania rowów kablowych moe by uyty grunt wydobyty z tego wykopu, lecz nie zamarznity i bez zanieczyszcze takich jak kamienie, gruz, odpadki budowlane itp. Zachowa naley odpowiednie zapasy przy wprowadzeniu do obiektów, rozdzielnic czy te złcza. Podane długoci naley traktowa jako orientacyjne a kable ucina po pozostawieniu stosownych zapasów. Po ułoeniu a przed zasypaniem dokona pomiaru izolacji i cigłoci ył a take etapowego odbioru. Na kable, co 10m nałoy opaski Oki z cechami kabla, dat uło- enia i nazw uytkownika, w złczach, szafce oraz wnkach słupów nakłada na kable opaski kierunkowe. W miejscach skrzyowa lub zblie z innym istniejcym bd projektowanym uzbrojeniem osłania przed uszkodzeniami mechanicznymi przy pomocy rur osłonowych z twardego PCW. Zblienia i odległo kabla od innych instalacji wg PN-76/E i N-SEP-E Zginanie kabli Przy układaniu kable mona zgina tylko w przypadkach koniecznych, przy czym promie gicia powinien by moliwie duy, nie mniejszy ni 20-krotna zewntrzna rednica kabla Zapas kabli Kable powinny by ułoone w rowie lini falist z zapasem (1-3% długoci wykopu) wystarczajcym do skompensowania moliwych przesuni gruntu. Zachowa naley odpowiednie zapasy przy wprowadzeniu do obiektów, rozdzielnic czy te złcza Oznaczenie linii kablowych Kable ułoone w ziemi powinny by zaopatrzone na całej długoci w trwałe oznaczniki typu Oki rozmieszczone w odstpach nie wikszych ni l0m oraz przy: mufach, w miejscach skrzyowania z istniejcym uzbrojeniem podziemnym terenu i przy wejciu do rur. Na oznaczniku naley umieci trwałe napisy zawierajce co najmniej: symbol i numer ewidencyjny kabla, oznaczenie kabla,

12 znak Uytkownika 5.7. Układanie kabli w rurach ochronnych, na drabinach i w kanałach W jednej rurze powinien by ułoony tylko jeden kabel. Przy wciganiu kabla do rur ochronnych naley zwróci uwag, aby rednica wewntrzna rury ochronnej nie była mniejsza ni 1.5 krotna zewntrzna rednica kabla. Kable w miejscach wprowadzania i wyprowadzania z rur ochronnych a take na drabinach kablowych nie powinny opiera si o krawdzie. Wprowadzenia i wyprowadzenia powinny by uszczelnione. Zaleca si wykonanie uszczelnie z materiałów włóknistych, np. sznura konopnego lub pianki uszczelniajcej Budowa przepustów Przepusty pod drogami wykona zgodnie z wymaganiami normy PN-76/E i N-SEP-E-004. Rury ochronne w jednym wykopie powinny by ułoone w jednej warstwie obok siebie. Po ułoeniu rur, ich koce naley uszczelni pakułami w celu zabezpieczenia przed dostaniem si wilgoci oraz zamuleniem Monta konstrukcji wsporczych oraz uchwytów Konstrukcje wsporcze i chwyty przewidziane do ułoenia na nich instalacji elektrycznych, bez wzgldu na rodzaj instalacji, powinny by zamocowane do podłoa w sposób trwały, uwzgldniajcy warunki lokalne i technologiczne, w jakich dana instalacja bdzie pracowa, oraz sam rodzaj instalacji Przejcia przez ciany i stropy Przejcia przez ciany i stropy powinny spełnia nastpujce wymagania: - wszystkie przejcia obwodów instalacji elektrycznych przez ciany, stropy itp musz by chronione przed uszkodzeniami przejcia te naley wykonywa w przepustach rurowych - przejcia pomidzy pomieszczeniami o rónych strefach poarowych powinny by wykonywane w sposób ognioszczelny, zapewniajcy wytrzymało ogniow odpowiedni dla danej przegrody. - obwody instalacji elektrycznych przechodzce przez podłogi musz by chronione do wysokoci bezpiecznej przed przypadkowymi uszkodzeniami, jako osłony przed uszkodzeniami mechanicznymi naley stosowa rury stalowe, rury z tworzyw sztucznych, korytka blaszane itp Monta sprztu, osprztu i opraw owietleniowych Wymogi Prawa Budowlanego nakazuj stosowanie instalacji elektrycznej wykonanej w systemie TN-S przewodami 3 lub 5-yłowymi z oddzielnymi szynami PE i N. Instalacje elektryczne wykona przewodami miedzianymi, iloci i przekroje ył podano w projekcie wykonawczym. Izolacja przewodów 750 V. Instalacj owietleniow wykona przewodami miedzianymi YDYo 2/3/4/5x1,5/2,5mm 2 a obwody gniazd wtyczkowych przewodami YDYo 3x2,5mm 2.

13 Przewody układa na cianach murowanych p/t, w cianach gipsowych w rurkach RL a w ewentualnych przestrzeni nad stropem podwieszonym na uchwytach oraz na korytkach instalacyjnych. Odgałne puszki instalacyjne montowa poniej nierozbieralnych sufitów podwieszanych. Wyłczniki owietlenia instalowa na wys. 1,3m z wyjtkiem sanitariatów dla niepełnosprawnych, gdzie wysoko zainstalowania wynosi 1,0m. Na korytarzach i w sanitariatach instalacj gniazd wtyczkowych wykona w tynku lub w cianach z płyt gipsowych w rurkach RL. Gniazda instalowa na wysokoci: 0,3m, sanitariaty na wysokoci 1,7 m. Instalacje siłowe wykona wg. zasad jak wyej. W sanitariatach stosowa osprzt IP44 a w pozostałych przypadkach IP20. W instalacjach owietleniowych stosowa pogłbione puszki pod wyłczniki wykorzystywane do rozgałzie. Unika stosowania puszek rozgałnych. Sprzt i osprzt instalacyjny naley mocowa do podłoa w sposób trwały zapewniajcy mocne i bezpieczne jego osadzanie. Uchwyty (haki) dla opraw zwieszakowych montowane w stropach naley mocowa przez wkrcenie w metalowy kołek rozporowy lub zabetonowanie. Nie dopuszcza si mocowania haków za pomoc kołków rozporowych z tworzywa sztucznego. Przewody opraw owietleniowych naley łczy z przewodami wypustów za pomoc złczy wiecznikowych Układanie przewodów Wykonanie instalacji p/t wymaga bdzie: Ułoenia przewodów i zainstalowania osprztu przed wykonaniem tynkowania. W przypadku wykonywania instalacji na istniejcych cianach niezbdne bdzie wykucie odpowiednich bruzd pod przewody i lepych wnk pod osprzt oraz ich zatynkowanie. Przed wykonaniem instalacji jako szczelnej naley: przewody i kable uszczelnia w osprzcie oraz aparatach za pomoc dławików. rednica otworu uszczelniajcego piercienia powinna by dostosowana do rednicy zewntrznej przewodu lub kabla. Wykonanie instalacji w korytkach prefabrykowanych wymaga bdzie: zamontowania konstrukcji wsporczych dla korytek do istniejcego podłoa, ułoenie korytek na konstrukcjach wsporczych, ułoenie przewodów w korytkach wraz z załoeniem pokryw. Wykonanie instalacji w listwach PCW wymaga bdzie: zamontowanie listwy PCW na cianie lub stropie za pomoc kołków rozporowych przykrcanych do podłoa, ułoenie przewodów w listwie, zamocowanie pokrywy z załoeniem pokrywy Połczenia wyrównawcze Połczeniami wyrównawczymi naley obija wszystkie instalacje wchodzce w skład obiektu. Połczenia wykona płaskownikiem ocynkowanym FeZn 20x3. W pomieszczeniach sanitarnych wykona lokalne połczenia wyrównawcze przez połczenie do wspólnego zacisku przewodem LgYo 4 mm 2 wszystkich przewodzcych elementów jak armatura sanitarna, kanały wentylacyjne itp Łczenie przewodów W instalacjach elektrycznych wntrzowych łczenia przewodów naley dokonywa w sprzcie i osprzcie instalacyjnym i w odbiornikach. Nie wolno stosowa połcze skrcanych. W przypadku, gdy odbiorniki elektryczne maj wyprowadzone fabrycznie na zewntrz przewody, a samo ich podłczenie do instalacji nie zostało opracowane 13

14 w projekcie, sposób podłczenia naley uzgodni z projektantem lub kompetentnym przedstawicielem Inwestora. Przewody musz by ułoone swobodnie i nie mog by naraone na nacigi i dodatkowe naprenia. Do danego zacisku naley przyłczy przewody o rodzaju wykonania, przekroju i liczbie, dla jakich zacisk ten jest przygotowany. W przypadku zastosowania zacisków, do których przewody s przyłczone za pomoc oczek, pomidzy oczkiem a nakrtk oraz pomidzy oczkami powinny znajdowa si podkładki metalowe zabezpieczone przed korozj w sposób umoliwiajcy przepływ prdu. Długo odizolowanej yły przewodu powinna zapewnia prawidłowe przyłczenie. Zdejmowanie izolacji i oczyszczenie przewodu nie moe powodowa uszkodze mechanicznych. Koce przewodów miedzianych z yłami wielodrutowymi (linek) powinny by zabezpieczone zaprasowanymi tulejkami lub ocynowane (zaleca si zastosowanie tulejek zamiast cynowania) Przyłczenia odbiorników Miejsca połcze ył przewodów z zaciskami odbiorników powinny by dokładnie oczyszczone. Samo połczenie musi by wykonane w sposób pewny, pod wzgldem elektrycznym i mechanicznym oraz zabezpieczone przed osłabieniem siły docisku, korozj itp. Połczenia mog by wykonane jako sztywne lub elastyczne w zalenoci od konstrukcji odbiornika i warunków technologicznych. Przyłczenia sztywne naley wykonywa w rurach sztywnych wprowadzonych bezporednio od odbiorników oraz przewodami kabelkowymi i kablami. Połczenia elastyczne stosuje si, gdy odbiorniki naraone s na drgania o du- ej amplitudzie lub przystosowane s do przesunicia lub przemieszcze. Połczenia te naley wykonywa: - przewodami izolowanymi wieloyłowymi gitkimi lub oponowymi Monta rozdzielnic Rozdzielnice montowa we wnkach lub na cianach w miejscach wskazanych na planie. Po zamontowaniu urzdze naley: - zainstalowa aparaty zdjte na czas transportu i dostarczone w oddzielnych opakowaniach - dokrci w sposób pewny wszystkie ruby i wkrty w połczeniach elektrycznych i mechanicznych - załoy osłony zdjte w czasie montau - podłczy obwody zewntrzne - podłczy przewody ochronne Wszystkie rozdzielnice o J>60A musz posiada układ szyn zbiorczych L1,L2,L3 250A oraz szyny N i PE Monta instalacji odgromowej a) zwody poziome Sztuczne zwody odgromowe naley instalowa na stałe przy uyciu wsporników do naprania. Wymiary poprzeczne powinny by zgodne z norm (d=6mm). Zwody poziome naley instalowa, co najmniej 10 cm od powierzchni dachu przy niepalnych i trudno zapalanych. b) przewody odprowadzajce

15 Przewody odprowadzajce wykona jako p/t w rurce RL18 o ciance min. 5mm. Przewody odprowadzajce powinny by prowadzone po najkrótszej trasie pomidzy zwodem, a przewodem uziemiajcym. Połczenia przewodów odprowadzajcych z uziomami sztucznymi naley wykonywa przy pomocy złczy probierczych. c) uziomy Uziomy sztuczne naley wykonywa jako uziomy poziome fundamentowe płaskownikiem FeZn30x4. Do uziomu naley połczy wszystkie pobliskie podziemne urzdzenia metalowe Próby montaowe Po zakoczeniu robót naley przeprowadzi próby montaowe obejmujce badania i pomiary. Zakres prób montaowych naley uzgodni z Inspektorem Nadzoru. Zakres podstawowych prób obejmuje: - pomiar rezystancji izolacji instalacji - pomiar rezystancji izolacji odbiorników - pomiary ptli zwarciowych - pomiary rezystancji uziemie - próby funkcjonalne Kontrola jakoci robót Sprawdzenie i odbiór robót powinno by wykonane zgodnie z normami. Sprawdzeniu i kontroli w czasie wykonywania robót oraz po ich zakoczeniu powinno podlega: - zgodno wykonania robót z dokumentacj projektow - właciwe podłczenie przewodu fazowego i neutralnego do gniazd załczanie punktów wietlnych zgodnie z załoonym programem, wykonanie pomiarów rezystancji uziemienia, izolacji, pomiarów natenia owietlenia w pomieszczeniach biurowych, lekcyjnych, technicznych i cigach komunikacyjnych, pomiarów skutecznoci ochrony przeciwporaeniowej z przekazaniem wyników do protokółu odbioru Ogólne zasady kontroli jakoci robót Celem kontroli robót jest stwierdzenie osignicia załoonej jakoci wykonywanych robót. Wykonawca robót ma obowizek wykonania pełnego zakresu bada na budowie w celu wykazania Inspektorowi Nadzoru zgodnoci dostarczonych materiałów i realizacji robót z Dokumentacj Projektow oraz wymaganiami ST. Przed przystpieniem do badania. Wykonawca powinien powiadomi Inspektora Nadzoru o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na pimie wyniki bada do akceptacji Inspektora Nadzoru. Wykonawca powiadamia pisemnie Inspektora Nadzoru o zakoczeniu kadej roboty zanikajcej, któr moe kontynuowa dopiero po pisemnej akceptacji odbioru przez Inspektora i Uytkownika Badania przed przystpieniem do robót Przed przystpieniem do robót. Wykonawca powinien uzyska od Producentów atesty stosowanych materiałów.

16 Rowy pod kable 6.3. Badania w czasie wykonania robót Po wykonaniu rowów pod kable, sprawdzeniu podlegaj: zgodno ich tras z dokumentacja geodezyjn, wymiary poprzeczne i głboko rowów. Odchyłka trasy rowu od wytyczenia geodezyjnego nie powinna przekracza 0,5m Kable i sprzt kablowy 6.4. Układanie kabli Sprawdzenie polega na stwierdzeniu ich zgodnoci z wymaganiami norm lub dokumentów, wg których zostały wykonane, na podstawie atestów, protokołów odbioru albo innych dokumentów. W czasie wykonywania i po zakoczeniu robót kablowych naley przeprowadzi nastpujce pomiary: - głboko zakopania kabla, - grubo podsypki piaskowej nad i pod kablem, - odległo folii ochronnej od kabla, - stopnia zagszczenia gruntu nad kablem i rozplanowanie nadmiaru gruntu. Pomiary naley wykonywa co 10m budowanej linii kablowej a uzyskane wyniki mog by uznane za dobre, jeeli odbiegaj od załoonych nie wicej ni 10% Sprawdzenie cigłoci ył Sprawdzenie cigłoci ył roboczych i powrotnych oraz zgodno faz naley wykona przy uyciu przyrzdów o napiciu nie przekraczajcym 24V. Wynik sprawdzenia naley uzna za dodatni, jeeli poszczególne yły nie maj przerw oraz jeli poszczególne fazy na obu kocach linii s oznaczone identycznie Pomiar rezystancji izolacji Pomiar naley wykona za pomoc miernika izolacji o napiciu nie mniejszym ni 1,0kV, dokonujc odczytu po czasie niezbdnym do ustalenia si mierzonej wartoci. Wynik naley uzna za dodatni, jeeli rezystancja izolacji wynosi co najmniej 20MΩ/km dla Un<1kV Badania po wykonaniu robót W przypadku zadawalajcych wyników pomiarów i bada wykonanych przed i w czasie wykonywania robót, na wniosek Wykonawcy, Inspektor moe wyrazi zgod na niewykonywanie bada po zakoczeniu robót Kontrola robót zanikajcych Odbiorowi czciowemu podlegaj instalacje podtynkowe przed zatynkowaniem oraz inne fragmenty instalacji, które bd niewidoczne lub bardzo trudne do sprawdzenia. Usterki wykryte powinny by wpisane do dziennika budowy. Brak wpisu naley traktowa jako stwierdzenie naleytego stanu elementów i prawidłowego montau.

17 6.7. Kontrola prawidłowoci wykonania instalacji Wszystkie instalacje musz by wykonane zgodnie z wieloarkuszow norm PN-IEC Prawidłowo wykonania robót instalacji elektrycznych naley potwierdzi sprawdzeniami odbiorczymi zgodnie z norm PN-IEC : Obmiar robót Obmiaru robót dokona w oparciu o dokumentacj projektow i ewentualne dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez Inspektora Nadzoru. Jednostk obmiarow jest: - dla rozdzielnic i tablic rozdzielczych 1kpl (1szt) - dla korytek kablowych, drabinek kablowych i rur 1m - dla przewodów i kabli 1m - dla przewodów szynowych 1m - dla osprztu instalacyjnego 1szt - dla opraw owietleniowych 1kpl - dla uziemie i instalacji odgromowej 1m - dla pomiarów i prób 1pomiar 8. Odbiór robót Roboty uznaje si za wykonane zgodnie z dokumentacj projektow, ST i wymaganiami Inspektora, jeeli wszystkie pomiary i badania dały wyniki pozytywne Rodzaje odbiorów - odbiór robót zanikajcych i ulegajcych zakryciu - odbiór ostateczny - odbiór pogwarancyjny 9. Podstawa płatnoci Podstaw płatnoci stanowi komplet wykonanych robót i pomiarów po montaowych Ogólne ustalenia dotyczce podstawy płatnoci podane s w projekcie umowy Płatno naley przyjmowa na podstawie jednostek obmiarowych wg rozdz. 7. Cena jednostkowa obejmuje: 1. Instalacja owietleniowa i gniazd wtyczkowych - monta korytek instalacyjnych oraz rur instalacyjnych wraz z ułoeniem przewodów - wykonanie bruzd i przebi - monta osprztu instalacyjnego - monta i kompletacj opraw owietleniowych - pomiary i próby

18 2. Instalacja siłowa - monta korytek instalacyjnych oraz rur instalacyjnych wraz z ułoeniem przewodów i kabli - wykonanie bruzd i przebi - monta osprztu instalacyjnego - pomiary i próby 3. Wewntrzne linie zasilajce - monta korytek instalacyjnych oraz rur instalacyjnych wraz z ułoeniem przewodów i kabli - wykonanie bruzd i przebi - monta szynoprzewodów wraz z osprztem zasilajcym i odgałnym - pomiary i próby 4. Tablice rozdzielcze - prefabrykacja tablic rozdzielczych - monta prefabrykowanych tablic rozdzielczych i rozdzielnic wraz z przygotowaniem podłoa - pomiary i próby 5. Instalacja uziemiajca, odgromowa i połcze wyrównawczych - monta zwodów poziomych i pionowych, przewodów odprowadzajcych, złcz kontrolnych - instalacji odgromowej - wykonanie uziomów powierzchniowych i fundamentowych - monta osprztu instalacyjnego - pomiary i próby Przepisy zwizane Normy 1. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Zakres, przedmiot i wymagania podstawowe 2. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przeciwporaeniowa 3. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego 4. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przed prdem przet- eniowym 5. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przed obnieniem napicia 6. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Odłczanie izolacyjne i łczenie 7. PN-IEC :2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Stosowanie rodków ochrony dla zapewnienia bezpieczestwa - Postanowienia ogólne - -rodki ochrony przed poraeniem prdem elektrycznym 8. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przed przepiciami - Ochrona instalacji niskiego napicia przed przejciowymi przepiciami i uszkodzeniami przy doziemieniach w sieciach wysokiego napicia

19 9. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przed przepiciami - Ochrona przed przepiciami atmosferycznymi lub łczeniowymi 10. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Stosowanie rodków ochrony zapewniajcych bezpieczestwo - -rodki ochrony przed prdem przeteniowym 11. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Dobór rodków ochrony w zalenoci od wpływów zewntrznych - Ochrona przeciwpoarowa 12. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i monta wyposaenia elektrycznego - Postanowienia ogólne 13. PN-IEC :2002 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobór i monta wyposaenia elektrycznego Oprzewodowanie 14. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i monta wyposaenia elektrycznego - Aparatura rozdzielcza i sterownicza 15. PN-IEC :1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia i przewody ochronne 16. PN-IEC :2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i monta wyposaenia elektrycznego - Obcialno prdowa długotrwała przewodów 17. PN-IEC :2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Sprawdzanie - Sprawdzanie odbiorcze 18. PN-IEC A1:1997 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe - Wymagania dotyczce niskonapiciowych rozdzielnic i sterownic przeznaczonych do instalowania w miejscach dostpnych do uytkowania przez osoby niewykwalifikowane - Rozdzielnice tablicowe 19. PN-IEC 664-1:1998 Koordynacja izolacji urzdze elektrycznych w układach niskiego napicia - Zasady, wymagania i badania 20. PN-88/E Urzdzenia elektryczne - Tablice i znaki bezpieczestwa 21. PN-92/E Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (Kod IP) 22. PN-E-01002:1997 Słownik terminologiczny elektryki. Kable i przewody. 23. PN-76/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 24. PN-90/E-06401/01 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzt do kabli o napiciu znamionowym nie przekraczajcym 30kV. 25. PN-90/E-06401/02, 04, 05 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Osprzt do kabli o napiciu znamionowym nie przekraczajcym 30kV. Połczenia i zakoczenia ył, mufy kablowe, głowice wntrzowe na napicie poniej 0.6/1 kv. 26. PN-76/E Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej. Ogólne wymagania i badania. 27. PN-E-04700:1998 Urzdzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznych - Wytyczne przeprowadzania po montaowych bada odbiorczych 28. PN-IEC arkusz 41, 42, 43, 45, 47, 473, 54 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona przeciwporaeniowa, przed skutkami oddziaływania cieplnego, przed prdem przeteniowym, przed obnieniem napicia, rodki ochrony przed poraeniem prdem elektrycznym, rodki ochrony przed prdem 19

20 przeteniowym, Dobór i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia i przewody ochronne 29. PN-90/E Oznaczenia identyfikacyjne przewodów elektrycznych barwami lub cyframi 30. PN-88/E Urzdzenia elektryczne - Tablice i znaki bezpieczestwa 31. PN-92/E Stopnie ochrony zapewniane przez obudowy (Kod IP) 32. PN-68/B Geotechnika - Roboty ziemne - wymagania ogólna 33. PN-EN :2002 Rozdzielnice i sterownice niskonapiciowe - Cz 5: Wymagania szczegółowe dotyczce zestawów napowietrznych przeznaczonych do instalowania w miejscach ogólnie dostpnych - Kablowe rozdzielnice szafowe (CDCs) do rozdziału energii w sieciach Ustawy i rozporzdzenia 1. Dz.U USTAWA z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (tekst jednolity) 2. Dz.U USTAWA z dnia 3 kwietnia 1993r. O badaniach i certyfikacji. 3. Dz.U ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROZWOJU REGIONAL- NEGO I BUDOWNICTWA z dnia 13 lipca 2001r. w sprawie metod kosztorysowania obiektów i robót budowlanych. 4. Dz.U ROZPORZ DZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 19 listopada 2001r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej. 5. Dz.U ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 9 listopada 1999r. sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a take wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogcych stwarza zagroenie albo słucych ochronie lub ratowaniu ycia, zdrowia lub rodowiska, podlegajcych obowizkowi certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegajcych obowizkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodnoci. 6. Przepisy budowy urzdze elektrycznych. PBUE wyd r 7. Rozporzdzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w sprawie bezpieczestwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montaowych i rozbiórkowych. Dz. Ustaw nr 13 z dn r. 8. Ustawa o drogach publicznych z dn r. Dz. Ustaw nr 14 z dn r. 9. Ustawa Prawo Budowlane z dn r. Dz. Ustaw nr 89 z dn r. z uzupełnieniami 10. Dz. Ustaw USTAWA z dn O badaniach i certyfikacji" 11. Dz.U ROZPORZ DZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika budowy, montau i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej. 12. Dz.U ROZPORZ DZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 9 listopada 1999 r. sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a take wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogcych stwarza zagroenie albo słucych ochronie lub ratowaniu ycia, zdrowia lub rodowiska, podlegajcych obowizkowi certyfikacji na znak bezpieczestwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegajcych obowizkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodnoci.