Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
|
|
- Fabian Rosiński
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
2 Budowa atomu, układ okresowy pierwiastków a konfiguracja elektronowa atomów. Atom: dodatnio naładowane jądro (nukleony = protony + neutrony) i krążące wokół jądra elektrony. Nazwa cząstki Masa [g] Masa [u] Symbol proton 1, ,00728 p neutron 1, ,00867 n elektron 0, /1836 e Atom w układzie okresowym opisany jest dwoma liczbami: liczbą atomową (Z) i liczbą masową (A): A Z E Z = liczba atomowa = liczba protonów = liczba elektronów w atomie; A = liczba masowa = liczba nukleonów; A-Z = liczba neutronów Przykład: 16 8O Atom tlenu zawierający: 8 protonów, 8 elektronów i 16-8=8 neutronów. Atomy tego samego pierwiastka mogą różnić się ilością neutronów w jądrze, czyli masą atomową. Posiadają taką samą liczbę protonów. Nazywane są izotopami. Przykład: każdy z izotopów wodoru zawiera po jednym protonie (Z) a różnią się zawartością neutronów (A-Z). 1 - Wodór H składa się z protonu i elektronu, 1 - Deuter 2 H ( ) składa się z protonu, elektronu i zawiera neutron, 2 1 1D 3 - Tryt H ( ) składa się z protonu, elektronu i dwóch neutronów T Zadanie: Podaj liczbę protonów, elektronów i neutronów w podanych izotopach żelaza: Fe i oraz chloru: i Fe 17Cl 17Cl Elektrony w atomie Elektrony mogą poruszać się w pewnych przestrzeniach wokół jądra nazywanych powłokami: powłoka elektronowa to zespół elektronów o zbliżonych energiach,
3 maksymalnie w atomie może być siedem powłok elektronowych. powłok elektronowych jest równa numerowi okresu, do którego należy dany pierwiastek. Powłoki oznaczane są numerami (n) lub symbolami literowymi: powłoka n symbol literowy powłoki K L M N O P Q Maksymalna liczba elektronów w powłoce określana jest wyrażeniem 2n 2, więc: wartość n symbol literowy powłoki K L M N O P Q max. liczba elektronów Elektrony zewnętrznej powłoki elektronowej to elektrony walencyjne. elektronów walencyjnych: równa jest numerowi grupy głównej (grupy 1 i 2) lub numerowi grupy głównej pomniejszonej o 10 dla pierwiastków z grup głównych, wynosi najczęściej 2 dla pierwiastków z grup pobocznych (wyjątek: chromowce i miedziowce 1 elektron ). Liczby kwantowe Określonemu stanowi energetycznemu elektronu w atomie odpowiada zespół liczb kwantowych: główna liczba kwantowa n określa ogólny stan energetyczny elektronu w atomie, przyjmuje wartości: n = 1, 2, 3, 4, którym odpowiadają symbole literowe: K, L, M, N, elektrony o identycznej wartości n tworzą tę samą powłokę. poboczna (orbitalna) liczba kwantowa l precyzuje dokładniej stan energetyczny elektronu na danym poziomie energetycznym i wyznacza kształt orbitali atomowych, może przyjmować wartości całkowite od zera do (n - 1): poboczna liczba kwantowa [l] symbol podpowłoki s p d f g h max. liczba elektronów określa podpoziomy energetyczne (podpowłoki) w ramach powłoki, elektrony mające tę samą wartość n i l tworzą podpowłokę. magnetyczna liczba kwantowa m - określa wzajemną orientację orbitali w przestrzeni, i jedocześnie ilość orbitali na danym podpoziomie, przyjmuje wartości: -l, 0, +l. dwa elektrony o takich samych n, l, m obsadzają ten sam orbital.
4 magnetyczna spinowa liczba kwantowa m s charakteryzuje różnice w stanach energetycznych elektronu związane z jego spinem; przyjmuje tylko dwie wartości: - ½ lub + ½. Zamiast wartości + ½ i - ½ orientację oznacza się również strzałkami i, na każdym orbitalu elektronowym mogą znajdować się dwa elektrony różniące się między sobą liczbą spinową, decyduje o możliwości łączenia się elektronów w pary (dublet elektronowy). Zakaz Pauliego W danym atomie nie mogą znajdować się dwa elektrony mające te same wartości wszystkich czterech liczb kwantowych, muszą różnić się co najmniej jedną liczbą kwantową. Wynika z tego, że dwa elektrony zajmujące ten sam orbital tzn. o identycznych wartościach n, l, m muszą różnić się spinem, ponieważ m s może przybierać tylko 2 wartości, to orbital może opisywać najwyżej dwa elektrony. Zakaz Pauliego zabrania obecności dwóch elektronów o tych samych spinach na jednym i tym samym orbitalu: źle: poprawnie: Reguła Hunda Podczas zapełniania orbitali typu p, d lub f orbitale o tej samej energii obsadza się kolejno elektronami w ten sposób, by dopóki to możliwe, na każdy orbital przypadał 1 elektron niesparowany, Pary elektronowe powstają dopiero wtedy, gdy wszystkie orbitale danej podpowłoki zostaną zapełnione przez elektrony niesparowane, Elektrony niesparowane danej podpowłoki posiadają jednakową orientację spinu. Zasada rozbudowy Orbitale można opisać za pomocą odpowiednich symboli. Ogólny zapis orbitalowy można przedstawić wzorem: nl x gdzie: n główna liczba kwantowa, l - poboczna liczba kwantowa wyrażona symbolem typu orbitalu (s, p, d,...), x ilość elektronów znajdujących się na danej podpowłoce. Kolejność zapełniania poziomów energetycznych poszczególnych orbitali wg wzrastającej energii orbitalnej jest następująca: 1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p, 7s, 5f, 6d, 7p, Graficznie zasadę tą można zobrazować w sposób podany poniżej:
5 Szczegółowe konfiguracje elektronowe pierwiastków przedstawiane są wg trzech sposobów: Przez określenie liczby elektronów w powłokach i podpowłokach, np. 24Cr 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 5 4s 1 35Br 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 5 Zapis uproszczony obok rdzenia gazu szlachetnego zapisana zostaje konfiguracja elektronowa zewnętrznego poziomu energetycznego, np. 24Cr [Ar]4s 1 3d 5 35Br [Ar]4s 2 3d 10 4p 5 Dla pierwiastków o wyższych liczbach atomowych stosuje się zapis skrócony - podaje się konfigurację najbliżej położonego gazu szlachetnego poprzedzającego dany pierwiastek, np.: zamiast 12 Mg: 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 stosuje się zapis 12 Mg: [ 10 Ne] 3s 2, gdzie [ 10 Ne] = 1s 2 2s 2 2p 6 Zapisem klatkowym (graficznym) informującym dodatkowo o rozmieszczeniu elektronów w poszczególnych orbitalach i liczbie elektronów, które są niesparowane np. 37 Rb 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 6 5s 1 Układ okresowy pierwiastków Podstawę podziału współczesnego układu okresowego stanowi konfiguracja elektronowa pierwiastków, dzieląca go na bloki s, p, d, f. Blok s to pierwiastki grupy 1. i 2. oraz He. Atomy tych pierwiastków w zewnętrznej powłoce elektronowej (n) mają jedną podpowłokę (orbital) s zapełnioną jednym bądź dwoma elektronami (s 1 lub s 2 ). Blok p pierwiastki z grup bez He. Zewnętrzna powłoka elektronowa (n) atomów tych pierwiastków składa się z 2 podpowłok: zapełnionej podpowłoki s i podpowłoki p mającej od 1 do 6 elektronów. Blok d pierwiastki grup Atomy tych pierwiastków w zewnętrznej powłoce elektronowej mają jedną podpowłokę s zajętą przez 1 lub 2 elektrony. Następne elektrony uzupełniają wewnętrzną (n-1) podpowłokę d, mającej od 1 do 10 elektronów. Blok f - to lantanowce i aktynowce. Przy zapełnionych powłokach zewnętrznych w atomach tych pierwiastków, kolejne elektrony uzupełniają wewnętrzną (n-2) podpowłokę f tworząc konfigurację elektronową (od f 1 do f 14 ).
6 Okresy zawierają pierwiastki, których atomy mają tę samą liczbę powłok elektronowych. Grupy zawierają pierwiastki, których atomy mają identyczną konfigurację zewnętrznych powłok elektronowych. Podsumowanie Nazwa i symbol pierwiastka Nr grupy Nr okresu atomowa Z protonów elektronów Węgiel [C] Krypton [Kr] Glin [Al] Nazwa i symbol pierwiastka Konfiguracja elektronowa powłok elektronowych elektronów walencyjnych Magnez [Mg] 1s 2 2s 2 2p 6 3s (3s 2 ) Argon [Ar] 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p (3s 2 3p 6 ) Brom [Br] 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 10 4p (4s 2 4p 5 ) Zadania 1. Podaj konfigurację elektronową: 37Rb, 13 Al 3+, 53 I -, 10 Ne 2. Pierwiastek o liczbie atomowej 32 ma: a) jeden elektron walencyjny i należy do bloku s, b) jeden elektron walencyjny i należy do bloku d, c) cztery elektrony walencyjne i należy do bloku p, d) pięć elektronów walencyjnych i należy do bloku p. 3. Konfiguracja elektronów walencyjnych pierwiastka, znajdującego się w 3 okresie i 14 grupie układu okresowego pierwiastków to: a) 4s 2 4p 1 b) 4s 2 3d 10 4p 1 c) 3s 2 3p 2 d) 3s 2 3d 10 3p 1 4. Oblicz liczbę protonów, neutronów, elektronów i nukleonów dla pierwiastka o liczbie atomowej Z = 16 i liczbie masowej A = Jaką liczbę atomową ma pierwiastek o konfiguracji elektronowej: a) 1s 2 2s 2 2p 3 b) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 4s 2 3d 6
7 c) 1s 2 2s 2 2p 4 6. Napisz konfigurację elektronową zewnętrznej powłoki elektronowej atomu: a) tlenu b) chloru c) krzemu 7. Przedstaw zapisem klatkowym rozmieszczenie czterech elektronów na orbitalu 3p, tak aby było ono zgodne z regułą Hunda. 8. Podaj wartości liczb kwantowych n oraz l dla orbitali: a) 2p b) 3d c) 3s d) 4f 9. Podaj wartości jakie mogą przyjmować liczby kwantowe l, m, m s, jeżeli główna liczba kwantowa n wynosi Na podstawie podanej konfiguracji elektronowej atomu pierwiastka określ położenie tego pierwiastka w układzie okresowym, symbol chemiczny, liczbę atomową i masową. a) 1s 2 2s 2 2p 4 b) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 10 4s 2 4p 6 c) [Kr]5s Dla atomów pierwiastków o podanych konfiguracjach elektronowych określ liczbę powłok elektronowych atomie, liczbę elektronów walencyjnych i elektronów niesparowanych, skład jadra atomu oraz ładunek jonu, który dany atom może utworzyć, dążąc do uzyskania konfiguracji elektronowej najbliższego gazu szlachetnego. a) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 5 b) 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 3d 6 4s 2
CHEMIA 1. INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne kierunek lekarski, stomatologia, farmacja, analityka medyczna ATOM.
INSTYTUT MEDICUS Kurs przygotowawczy na studia medyczne kierunek lekarski, stomatologia, farmacja, analityka medyczna tel. 0501 38 39 55 www.medicus.edu.pl CHEMIA 1 ATOM Budowa atomu - jądro, zawierające
Bardziej szczegółowoTemat 1: Budowa atomu zadania
Budowa atomu Zadanie 1. (0-1) Dany jest atom sodu Temat 1: Budowa atomu zadania 23 11 Na. Uzupełnij poniższą tabelkę. Liczba masowa Liczba powłok elektronowych Ładunek jądra Liczba nukleonów Zadanie 2.
Bardziej szczegółowob) Pierwiastek E tworzy tlenek o wzorze EO 2 i wodorek typu EH 4, a elektrony w jego atomie rozmieszczone są na dwóch powłokach elektronowych
1. Ustal jakich trzech różnych pierwiastków dotyczą podane informacje. Zapisz ich symbole a) W przestrzeni wokółjądrowej dwuujemnego jonu tego pierwiastka znajduje się 18 e. b) Pierwiastek E tworzy tlenek
Bardziej szczegółowoZad: 1 Spośród poniższych jonów wybierz te, które mają identyczną konfigurację elektronową:
Zad: 1 Spośród poniższych jonów wybierz te, które mają identyczną konfigurację elektronową: Zad: 2 Zapis 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 2 (K 2 L 8 M 4 ) przedstawia konfigurację elektronową atomu A. argonu. B.
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Izotopy
Budowa atomu. Izotopy Zadanie. atomu lub jonu Fe 3+ atomowa Z 9 masowa A Liczba protonów elektronów neutronów 64 35 35 36 Konfiguracja elektronowa Zadanie 2. Atom pewnego pierwiastka chemicznego o masie
Bardziej szczegółowoI. Budowa atomu i model atomu wg. Bohra. 1. Atom - najmniejsza część pierwiastka zachowująca jego właściwości. Jądro atomowe - protony i neutrony
Materiał powtórzeniowy do sprawdzianów - konfiguracja elektronowa, elektrony walencyjne, współczesny układ pierwiastków chemicznych, przykładowe zadania z rozwiązaniami. I. Budowa atomu i model atomu wg.
Bardziej szczegółowoTest sprawdzający z chemii do klasy I LO i technikum z działu Budowa atomu i wiązania chemiczne
Anna Grych Test sprawdzający z chemii do klasy I LO i technikum z działu Budowa atomu i wiązania chemiczne Informacja do zadań -7 75 Dany jest pierwiastek 33 As. Zadanie. ( pkt) Uzupełnij poniższą tabelkę.
Bardziej szczegółowoLiczby kwantowe n, l, m l = 0 l =1 l = 2 l = 3
Liczby kwantowe Rozwiązaniem równania Schrödingera są pewne funkcje własne, które można scharakteryzować przy pomocy zestawu trzech liczb kwantowych n, l, m. Liczby kwantowe nie mogą być dowolne, muszą
Bardziej szczegółowoZadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość
strona 1/11 Zadania powtórkowe do egzaminu maturalnego z chemii Budowa atomu, układ okresowy i promieniotwórczość Monika Gałkiewicz Zad. 1 () Przedstaw pełną konfigurację elektronową atomu pierwiastka
Bardziej szczegółowoAnna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych
Anna Grych Test z budowy atomu i wiązań chemicznych 1. Uzupełnij tabelkę wpisując odpowiednie dane: Nazwa atomu Liczba nukleonów protonów neutronów elektronów X -... 4 2 Y -... 88 138 Z -... 238 92 W -...
Bardziej szczegółowoKonwersatorium 1. Zagadnienia na konwersatorium
Konwersatorium 1 Zagadnienia na konwersatorium 1. Omów reguły zapełniania powłok elektronowych. 2. Podaj konfiguracje elektronowe dla atomów Cu, Ag, Au, Pd, Pt, Cr, Mo, W. 3. Wyjaśnij dlaczego występują
Bardziej szczegółowoAtomy wieloelektronowe
Wiązania atomowe Atomy wieloelektronowe, obsadzanie stanów elektronowych, układ poziomów energii. Przykładowe konfiguracje elektronów, gazy szlachetne, litowce, chlorowce, układ okresowy pierwiastków,
Bardziej szczegółowo3. Jaka jest masa atomowa pierwiastka E w następujących związkach? Który to pierwiastek? EO o masie cząsteczkowej 28 [u]
1. Masa cząsteczkowa tlenku dwuwartościowego metalu wynosi 56 [u]. Masa atomowa tlenu wynosi 16 [u]. Ustal jaki to metal i podaj jego nazwę. Napisz wzór sumaryczny tego tlenku. 2. Ile razy masa atomowa
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.)
Budowa atomu Poziom: rozszerzony Zadanie 1. (2 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Okres połowiczego rozpadu pewnego radionuklidu wynosi 16 godzin. a) Określ, ile procent atomów tego izotopu rozpadnie
Bardziej szczegółowoElektronowa struktura atomu
Elektronowa struktura atomu Model atomu Bohra oparty na teorii klasycznych oddziaływań elektrostatycznych Elektrony mogą przebywać tylko w określonych stanach, zwanych stacjonarnymi, o określonej energii
Bardziej szczegółowoWykład 16: Atomy wieloelektronowe
Wykład 16: Atomy wieloelektronowe Funkcje falowe Kolejność zapełniania orbitali Energia elektronów Konfiguracja elektronowa Reguła Hunda i zakaz Pauliego Efektywna liczba atomowa Reguły Slatera Wydział
Bardziej szczegółowoChemia Ogólna wykład 1
Chemia Ogólna wykład 1 Materia związki chemiczne cząsteczka http://scholaris.pl/ obojętne elektrycznie indywiduum chemiczne, złożone z więcej niż jednego atomu, które są ze sobą trwale połączone wiązaniami
Bardziej szczegółowoPoziomy energetyczne powłok i podpowłok elektronowych pierwiastków
Jeżeli zostało dowiedzione, że własności pierwiastków zależą od wartości liczby atomowej Z, to w kolejnym pytaniu możemy zapytać się w jaki sposób konfiguracja elektronowa pierwiastków decyduje o położeniu
Bardziej szczegółowoWykład Budowa atomu 3
Wykład 14. 12.2016 Budowa atomu 3 Model atomu według mechaniki kwantowej Równanie Schrödingera dla atomu wodoru i jego rozwiązania Liczby kwantowe n, l, m l : - Kwantowanie energii i liczba kwantowa n
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr Agata Wiśniewska PRZYKŁADOWE SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIEJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A)
PRZYKŁADOW SPRAWDZIANY WIADOMOŚCI l UMIJĘTNOŚCI Współczesny model budowy atomu (wersja A) 1. nuklid A. Zbiór atomów o tej samej wartości liczby atomowej. B. Nazwa elektrycznie obojętnej cząstki składowej
Bardziej szczegółowoLiczby kwantowe elektronu w atomie wodoru
Liczby kwantowe elektronu w atomie wodoru Efekt Zeemana Atom wodoru wg mechaniki kwantowej ms = magnetyczna liczba spinowa ms = -1/2, do pełnego opisu stanu elektronu potrzebna jest ta liczba własność
Bardziej szczegółowoCHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna. Model atomu Bohra
CHEMIA LEKCJA 1. Budowa atomu, Izotopy Promieniotwórczość naturalna i sztuczna Model atomu Bohra SPIS TREŚCI: 1. Modele budowy atomu Thomsona, Rutherforda i Bohra 2. Budowa atomu 3. Liczba atomowa a liczba
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Poziom: podstawowy Zadanie 1. (1 pkt.)
Budowa atomu Poziom: podstawowy Zadanie 1. (1 pkt.) Zadanie 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Punkty Atomy pewnego pierwiastka w stanie podstawowym mają następującą konfigurację elektronów walencyjnych: 2s 2 2p 3 (
Bardziej szczegółowoCHEMIA WARTA POZNANIA
Materiały do zajęć dokształcających z chemii nieorganicznej i fizycznej Wydział Chemii UAM Poznań 2011 Część I Atom jest najmniejszą częścią pierwiastka chemicznego, która zachowuje jego właściwości chemiczne
Bardziej szczegółowoBudowa atomów. Atomy wieloelektronowe Układ okresowy pierwiastków
Budowa atomów Atomy wieloelektronowe Układ okresowy pierwiastków Model atomu Bohra atom zjonizowany (ciągłe wartości energii) stany wzbudzone jądro Energia (ev) elektron orbita stan podstawowy Poziomy
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład X
INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład X 2015-12-25 1 Mechanika kwantowa opiera się na dwóch prawach Dualizm korpuskularno-falowy (de Broglie a) λ h p Zasada nieoznaczoności Heisenberga p x h/(4 ) Gęstość prawdopodobieństwa
Bardziej szczegółowoRJC. Wiązania Chemiczne & Slides 1 to 39
Wiązania Chemiczne & Struktura Cząsteczki Teoria Orbitali & ybrydyzacja Slides 1 to 39 Układ okresowy pierwiastków Siły występujące w cząsteczce związku organicznego Atomy w cząsteczce związku organicznego
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA BIOMEDYCZNA. Wykład X
INŻYNIERIA BIOMEDYCZNA Wykład X 16.12.2017 1 Mechanika kwantowa opiera się na dwóch prawach Dualizm korpuskularno-falowy (de Broglie a) λ h p Zasada nieoznaczoności Heisenberga p x h/(4 ) Gęstość prawdopodobieństwa
Bardziej szczegółowoUkład okresowy pierwiastków
strona 1/8 Układ okresowy pierwiastków Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Teoria atomistyczno-cząsteczkowa, nieciągłość budowy materii. Układ okresowy pierwiastków
Bardziej szczegółowoUkład okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Bardziej szczegółowo26 Okresowy układ pierwiastków
26 Okresowy układ pierwiastków Przyjmując procedurę Hartree ego otrzymujemy poziomy numerowane, jak w atomie wodoru, liczbami kwantowymi (n, l, m) z tym, że degeneracja ze względu na l na ogół już nie
Bardziej szczegółowoOpracowała: mgr inż. Ewelina Nowak
Materiały dydaktyczne na zajęcia wyrównawcze z chemii dla studentów pierwszego roku kierunku zamawianego Inżynieria Środowiska w ramach projektu Era inżyniera pewna lokata na przyszłość Opracowała: mgr
Bardziej szczegółowoStruktura elektronowa
Struktura elektronowa Struktura elektronowa atomów układ okresowy pierwiastków: 1) elektrony w atomie zajmują poziomy energetyczne od dołu, inaczej niż te gołębie (w Australii, ale tam i tak chodzi się
Bardziej szczegółowoWewnętrzna budowa materii - zadania
Poniższe zadania rozwiąż na podstawie układu okresowego. Zadanie 1 Oceń poprawność poniższych zdań, wpisując P, gdy zdanie jest prawdziwe oraz F kiedy ono jest fałszywe. Stwierdzenie Atom potasu posiada
Bardziej szczegółowoSzkolny konkurs chemiczny Grupa B. Czas pracy 80 minut
Szkolny konkurs chemiczny Grupa B Czas pracy 80 minut Piła 1 czerwca 2017 1 Zadanie 1. (0 3) Z konfiguracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, że w tym atomie: elektrony rozmieszczone
Bardziej szczegółowoNa rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków.
Na rysunku przedstawiono fragment układu okresowego pierwiastków. Zadanie 1 (0 1) W poniższych zdaniach podano informacje o pierwiastkach i ich tlenkach. Które to tlenki? Wybierz je spośród podanych A
Bardziej szczegółowoII.3 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy
II.3 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy 1. Atom helu: struktura poziomów, reguły wyboru, 2. Zakaz Pauliego, 3. Moment pędu w atomach wieloelektronowych: sprzężenie LS i
Bardziej szczegółowoZasady obsadzania poziomów
Zasady obsadzania poziomów Model atomu Bohra Model kwantowy atomu Fala stojąca Liczby kwantowe -główna liczba kwantowa (n = 1,2,3...) kwantuje energię elektronu (numer orbity) -poboczna liczba kwantowa
Bardziej szczegółowoBudowa atomu Wiązania chemiczne
strona 1/8 Budowa atomu Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu: jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i
Bardziej szczegółowoPodstawy chemii obliczeniowej
Podstawy chemii obliczeniowej Anna Kaczmarek Kędziera Katedra Chemii Materiałów, Adsorpcji i Katalizy Wydział Chemii UMK, Toruń Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki 2015 Plan wykładu 15 godzin
Bardziej szczegółowoIII.1 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy
III.1 Atom helu i zakaz Pauliego. Atomy wieloelektronowe. Układ okresowy r. akad. 2004/2005 1. Atom helu: struktura poziomów, reguły wyboru, 2. Zakaz Pauliego, 3. Moment pędu w atomach wieloelektronowych:
Bardziej szczegółowoFizyka atomowa r. akad. 2012/2013
r. akad. 2012/2013 wykład VII - VIII Podstawy Procesów i Konstrukcji Inżynierskich Fizyka atomowa Zakład Biofizyki 1 Spin elektronu Elektrony posiadają własny moment pędu L s. nazwany spinem. Wartość spinu
Bardziej szczegółowoKryształy, półprzewodniki, nanotechnologie. Dr inż. KAROL STRZAŁKOWSKI Instytut Fizyki UMK w Toruniu
Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie. Dr inż. KAROL STRZAŁKOWSKI Instytut Fizyki UMK w Toruniu skaroll@fizyka.umk.pl Plan ogólny Kryształy, półprzewodniki, nanotechnologie, czyli czym będziemy się
Bardziej szczegółowoGeometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych.
Geometria cząsteczek wieloatomowych. Hybrydyzacja orbitali atomowych. Geometria cząsteczek Geometria cząsteczek decyduje zarówno o ich właściwościach fizycznych jak i chemicznych, np. temperaturze wrzenia,
Bardziej szczegółowoPRAWO OKRESOWOŚCI. 1.131. Liczba co najmniej częściowo obsadzonych powłok elektronowych decyduje o przynależności pierwiastka
PRAWO OKRESOWOŚCI 1.125. D. Mendelejew sformułował swoje prawo w następujący sposób: Właściwości fizyczne i chemiczne pierwiastków zmieniają się okresowo w zależności od A) liczby protonów w jądrze atomowym.
Bardziej szczegółowoWykład V Wiązanie kowalencyjne. Półprzewodniki
Wykład V Wiązanie kowalencyjne. Półprzewodniki Wiązanie kowalencyjne molekuła H 2 Tworzenie wiązania kowalencyjnego w molekule H 2 : elektron w jednym atomie przyciągany jest przez jądro drugiego. Wiązanie
Bardziej szczegółowoBADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE.
BADANIE WYNIKÓW NAUCZANIA Z CHEMII KLASA I GIMNAZJUM. PYTANIA ZAMKNIĘTE. 1. Którą mieszaninę można rozdzielić na składniki poprzez filtrację; A. Wodę z octem. B. Wodę z kredą. C. Piasek z cukrem D. Wodę
Bardziej szczegółowoCHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne
CHEMIA Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe Uczeń: zapisuje konfiguracje elektronowe atomów pierwiastków do Z = 36 i jonów o podanym ładunku, uwzględniając rozmieszczenie elektronów na podpowłokach [
Bardziej szczegółowoMaria Urbańczyk CHEMIA KOREPETYCJE MATURZYSTY
Maria Urbańczyk CHEMIA KOREPETYCJE MATURZYSTY Redaktor serii: Marek Jannasz Redakcja i korekta: Ewa Rux Projekt okładki: Teresa Chylińska-Kur, KurkaStudio Projekt makiety i opracowanie graficzne: Kaja
Bardziej szczegółowoANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI
ANALITYKA W KONTROLI JAKOŚCI ANALIZA ŚLADÓW METODA ICP-OES Optyczna spektroskopia emisyjna ze wzbudzeniem w indukcyjnie sprzężonej plazmie WYKŁAD 4 Rodzaje widm i mechanizm ich powstania PODSTAWY SPEKTROSKOPII
Bardziej szczegółowoWartość n 1 2 3 4 5 6 Symbol literowy K L M N O P
3.4 Liczby kwantowe Funkcja falowa jest wyrażeniem matematycznym, które opisuje elektron jako cząstkę o właściwościach falowych a to oznacza, że każdemu z elektronów w atomie możemy przyporządkować jedną
Bardziej szczegółowoWłaściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków).
Właściwości chemiczne i fizyczne pierwiastków powtarzają się w pewnym cyklu (zebrane w grupy 2, 8, 8, 18, 18, 32 pierwiastków). 1925r. postulat Pauliego: Na jednej orbicie może znajdować się nie więcej
Bardziej szczegółowoDlaczego sacharoza (cukier trzcinowy) topi się w temperaturze 185 C, podczas
1 Wiązania chemiczne i zjawisko izomerii Dlaczego sacharoza (cukier trzcinowy) topi się w temperaturze 185 C, podczas gdy chlorek sodowy (sól kuchenna) topi się w znacznie wyższej temperaturze, bo w 801
Bardziej szczegółowoUkład okresowy. Przewidywania teorii kwantowej
Przewidywania teorii kwantowej 1 Chemia kwantowa - podsumowanie Cząstka w pudle Atom wodoru Równanie Schroedingera H ˆ = ˆ T e Hˆ = Tˆ e + Vˆ e j Chemia kwantowa - podsumowanie rozwiązanie Cząstka w pudle
Bardziej szczegółowoUkład okresowy to podstawa
Układ okresowy to podstawa Chemia jest uważana za jeden z trudniejszych przedmiotów szkolnych. Bardzo często uczniowie nie zdają sobie sprawy, że tak jak nie można opanować matematyki bez znajomości tabliczki
Bardziej szczegółowoWykład 3: Atomy wieloelektronowe
Wykład 3: Atomy wieloelektronowe Funkcje falowe Kolejność zapełniania orbitali Energia elektronów Konfiguracja elektronowa Reguła Hunda i zakaz Pauliego Efektywna liczba atomowa Reguły Slatera Wydział
Bardziej szczegółowoWykład 3. Witold Bekas SGGW.
Wykład 3 Witold Bekas SGGW Budowa atomu - przypomnienie: Atom: jądro atomowe (+) nukleos chmura elektronowa(-) chmura elektronowa relacje wielkości: jądro / atom 1 cm / 1 km Jądro atomowe m p m n u pamiętaj
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI prowadzonej pod kątem hospitacji diagnozującej w klasie pierwszej gimnazjum
Literka.pl Atom i cząsteczka Data dodania: 2010-05-31 11:51:50 Autor: Anna Piwowarczyk Podsumowanie wiadomości o wewnętrznej budowie materii. SCENARIUSZ LEKCJI prowadzonej pod kątem hospitacji diagnozującej
Bardziej szczegółowoWewnętrzna budowa materii
Atom i układ okresowy Wewnętrzna budowa materii Atom jest zbudowany z jądra atomowego oraz krążących wokół niego elektronów. Na jądro atomowe składają się protony oraz neutrony, zwane wspólnie nukleonami.
Bardziej szczegółowoWykład Atom o wielu elektronach Laser Rezonans magnetyczny
Wykład 21. 12.2016 Atom o wielu elektronach Laser Rezonans magnetyczny Jeszcze o atomach Przypomnienie: liczby kwantowe elektronu w atomie wodoru, zakaz Pauliego, powłoki, podpowłoki, orbitale, Atomy wieloelektronowe
Bardziej szczegółowoRóżne typy wiązań mają ta sama przyczynę: energia powstającej stabilnej cząsteczki jest mniejsza niż sumaryczna energia tworzących ją, oddalonych
Wiązania atomowe Atomy wieloelektronowe, obsadzanie stanów elektronowych, układ poziomów energii. Przykładowe konfiguracje elektronów, gazy szlachetne, litowce, chlorowce, układ okresowy pierwiastków,
Bardziej szczegółowoPiotr Kosztołowicz. Powtórka przed maturą. Chemia. Zadania. Zakres rozszerzony
Piotr Kosztołowicz Zakres rozszerzony Chemia Powtórka przed maturą Zadania 95 Spis treści Wstęp Rozdział 1. Budowa atomów Rozdział 2. Przemiany jądrowe Rozdział 3. Struktura elektronowa atomu Rozdział
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Wiązania chemiczne
strona /6 Budowa atomu. Wiązania chemiczne Dorota Lewandowska, Anna Warchoł, Lidia Wasyłyszyn Treść podstawy programowej: Budowa atomu; jądro i elektrony, składniki jądra, izotopy. Promieniotwórczość i
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKAYJNYCH Z CHEMII. DLA KL I GIMNAZJUM w ZS NR 3
Marzena Pogoda, Aleksandra Konieczna WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO UZYSKANIA POSZCZEGÓLNYCH ŚRÓDROCZNYCH I ROCZNYCH OCEN KLASYFIKAYJNYCH Z CHEMII DLA KL I GIMNAZJUM w ZS NR 3 W WODZISŁAWIU ŚL. WYNIKAJĄCYCH
Bardziej szczegółowoI ,11-1, 1, C, , 1, C
Materiał powtórzeniowy - budowa atomu - cząstki elementarne, izotopy, promieniotwórczość naturalna, okres półtrwania, średnia masa atomowa z przykładowymi zadaniami I. Cząstki elementarne atomu 1. Elektrony
Bardziej szczegółowo1. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A1 - POZIOM PODSTAWOWY.
. JĄDROWA BUDOWA ATOMU. A - POIOM PODSTAWOWY. Na początek - przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zawarte pod nim polecenia.. Dwie reakcje jądrowe zachodzące w górnych warstwach atmosfery: N + n C + p N +
Bardziej szczegółowoAtom wodoru w mechanice kwantowej. Równanie Schrödingera
Fizyka atomowa Atom wodoru w mechanice kwantowej Moment pędu Funkcje falowe atomu wodoru Spin Liczby kwantowe Poprawki do równania Schrödingera: struktura subtelna i nadsubtelna; przesunięcie Lamba Zakaz
Bardziej szczegółowoOrbitale typu σ i typu π
Orbitale typu σ i typu π Dwa odpowiadające sobie orbitale sąsiednich atomów tworzą kombinacje: wiążącą i antywiążącą. W rezultacie mogą powstać orbitale o rozkładzie przestrzennym dwojakiego typu: σ -
Bardziej szczegółowoAtom wodoru i jony wodoropodobne
Atom wodoru i jony wodoropodobne dr inż. Ireneusz Owczarek CMF PŁ ireneusz.owczarek@p.lodz.pl http://cmf.p.lodz.pl/iowczarek 2012/13 Spis treści Spis treści 1. Model Bohra atomu wodoru 2 1.1. Porządek
Bardziej szczegółowoCz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas I LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania
Cz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas I LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania I. Elektroujemność pierwiastków i elektronowa teoria wiązań Lewisa-Kossela
Bardziej szczegółowoCz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania
Cz. I Materiał powtórzeniowy do sprawdzianu dla klas II LO - Wiązania chemiczne + przykładowe zadania i proponowane rozwiązania I. Elektroujemność pierwiastków i elektronowa teoria wiązań Lewisa-Kossela
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (1 pkt). Informacja do zada 2. i 3. Zadanie 2. (1 pkt) { Zadania 2., 3. i 4 s dla poziomu rozszerzonego} zania zania Zadanie 3.
2. ELEKTRONY W ATOMACH I CZĄSTECZKACH. A1 - POZIOM PODSTAWOWY. Zadanie 1. (1 pkt). Konfigurację elektronową 1s 2 2s 2 2p 6 3s 2 3p 6 mają atomy i jony: A. Mg 2+, Cl -, K +, B. Ar, S 2-, K +, C. Ar, Na
Bardziej szczegółowoMARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II
MARATON WIEDZY CHEMIA CZ. II 1. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neuronów zawartych w następujących atomach: a), b) 2. Podaj liczbę elektronów, nukleonów, protonów i neutronów zawartych w
Bardziej szczegółowo1 i 2. Struktura elektronowa atomów, tworzenie wiązań chemicznych
1 i 2. Struktura elektronowa atomów, tworzenie wiązań chemicznych 1 1.1. Struktura elektronowa atomów Rozkład elektronów na pierwszych czterech powłokach elektronowych 1. powłoka 2. powłoka 3. powłoka
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (2 pkt) Spośród podanych niżej cech wybierz i podkreśl cztery, charakteryzujące chlor w warunkach normalnych:
Zadanie 1. (2 pkt) Spośród podanych niżej cech wybierz i podkreśl cztery, charakteryzujące chlor w warunkach normalnych: gaz, ciecz, ciało stałe, ma gęstość mniejszą od gęstości powietrza, ma gęstość większą
Bardziej szczegółowoFizyka 3.3 WYKŁAD II
Fizyka 3.3 WYKŁAD II Promieniowanie elektromagnetyczne Dualizm korpuskularno-falowy światła Fala elektromagnetyczna Strumień fotonów o energii E F : E F = hc λ c = 3 10 8 m/s h = 6. 63 10 34 J s Światło
Bardziej szczegółowoInformacje ogólne. 45 min. test na podstawie wykładu Zaliczenie ćwiczeń na podstawie prezentacji Punkty: test: 60 %, prezentacja: 40 %.
Informacje ogólne Wykład 28 h Ćwiczenia 14 Charakter seminaryjny zespołu dwuosobowe ~20 min. prezentacje Lista tematów na stronie Materiały do wykładu na stronie: http://urbaniak.fizyka.pw.edu.pl Zaliczenie:
Bardziej szczegółowoChemia Grudzień Styczeń
Chemia Grudzień Styczeń Klasa VII IV. Łączenie się atomów. Równania reakcji chemicznych 1. Wiązania kowalencyjne 2. Wiązania jonowe 3. Wpływ rodzaju wiązania na właściwości substancji 4. Elektroujemność
Bardziej szczegółowoWykład 5: Cząsteczki dwuatomowe
Wykład 5: Cząsteczki dwuatomowe Wiązania jonowe i kowalencyjne Ograniczenia teorii Lewisa Orbitale cząsteczkowe Kombinacja liniowa orbitali atomowych Orbitale dwucentrowe Schematy nakładania orbitali Diagramy
Bardziej szczegółowo1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru
1. Określ liczbę wiązań σ i π w cząsteczkach: wody, amoniaku i chloru 2. Na podstawie struktury cząsteczek wyjaśnij dlaczego N 2 jest bierny a Cl 2 aktywny chemicznie? 3. Które substancje posiadają budowę
Bardziej szczegółowoKonfiguracja elektronowa atomu
Konfiguracja elektronowa atomu ANALIZA CHEMICZNA BADANIE WŁAŚCIWOŚCI SUBSTANCJI KONTROLA I STEROWANIE PROCESAMI TECHNOLOGICZNYMI Właściwości pierwiastków - Układ okresowy Prawo okresowości Mendelejewa
Bardziej szczegółowoStany skupienia materii
Stany skupienia materii Ciała stałe - ustalony kształt i objętość - uporządkowanie dalekiego zasięgu - oddziaływania harmoniczne Ciecze -słabo ściśliwe - uporządkowanie bliskiego zasięgu -tworzą powierzchnię
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY
Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów WOJEWÓDZKI KONKURS CHEMICZNY DLA UCZNIÓW DOTYCHCZASOWYCH GIMNAZJÓW W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 30.10.2018 r. 1. Test konkursowy zawiera 22 zadania. Są to zadania
Bardziej szczegółowoElementy teorii powierzchni metali
prof. dr hab. Adam Kiejna Elementy teorii powierzchni metali Wykład 4 v.16 Wiązanie metaliczne Wiązanie metaliczne Zajmujemy się tylko metalami dlatego w zasadzie interesuje nas tylko wiązanie metaliczne.
Bardziej szczegółowo11) Stan energetyczny elektronu w atomie kwantowanym jest zespołem : a dwóch liczb kwantowych b + czterech liczb kwantowych c nie jest kwantowany
PYTANIA EGZAMINACYJNE Z CHEMII OGÓLNEJ I Podstawowe pojęcia chemiczne 1) Pierwiastkiem nazywamy : a zbiór atomów o tej samej liczbie masowej b + zbiór atomów o tej samej liczbie atomowej c zbiór atomów
Bardziej szczegółowoTemat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń:
Chemia - klasa I (część 2) Wymagania edukacyjne Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1. Chemia nieorganiczna Lekcja organizacyjna. Zapoznanie
Bardziej szczegółowoElementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin
Elementy chemii obliczeniowej i bioinformatyki Zagadnienia na egzamin 1. Zapisz konfigurację elektronową dla atomu helu (dwa elektrony) i wyjaśnij, dlaczego cząsteczka wodoru jest stabilna, a cząsteczka
Bardziej szczegółowoBUDOWA ATOMU cd. MECHANIKA KWANTOWA
BUDOWA ATOMU cd. ajmuje się opisem ruchu cąstek elementarnch, układ można opiswać posługując się współrędnmi określającmi położenie bądź pęd, współrędne określa się pewnm prbliżeniem, np. współrędną dokładnością
Bardziej szczegółowoModelowanie zjawisk fizycznych (struktury molekularnej, procesów chemicznych i układów biologicznych)
Modelowanie zjawisk fizycznych (struktury molekularnej, procesów chemicznych i układów biologicznych) Dr inż. Marta Łabuda Politechnika Gdańska Katedra Fizyki Teoretycznej i Informatyki Kwantowej p. 409
Bardziej szczegółowoH H 2.5 < H H CH 3 N O O H C N ŁADUNEK FORMALNY. 2.5 dla atomu węgla C C 2.5 H 2.1. Li 1.0. liczba e - walencyjnych w atomie wolnym C 2.5 H 2.
.5 dla atomu węgla ŁADUNEK RMALNY pierwiastek o mniejszej elektroujemności od węgla
Bardziej szczegółowoE e l kt k r t o r n o ow o a w a s t s r t u r kt k u t ra r a at a o t m o u
Elektronowa struktura atomu Anna Pietnoczka BUDOWA ATOMU CZĄSTKA SYMBOL WYSTĘPOWANIE MASA ŁADUNEK ELEKTRYCZNY PROTON p + jądroatomowe około 1 u + 1 NEUTRON n 0 jądroatomowe około 1u Brak ELEKTRON e - powłoki
Bardziej szczegółowoScenariusz lekcji otwartej z chemii w klasie II gimnazjum.
Scenariusz lekcji otwartej z chemii w klasie II gimnazjum. Opracowała: Marzena Bień Termin realizacji: Czas realizacji: 45 minut. Temat: Chemia a budowa atomów. Cel ogólny: Usystematyzowanie wiadomości
Bardziej szczegółowo1. Budowa atomu. Układ okresowy pierwiastków chemicznych
Wymagania programowe z chemii na poszczególne oceny IV etap edukacyjny przygotowane na podstawie treści zawartych w podstawie programowej, programie nauczania oraz w części 1. podręcznika dla liceum ogólnokształcącego
Bardziej szczegółowoJądrowy model atomu. 2. Budowa atomu. Model jądra atomowego Helu
0--6. Budowa atomu.. Jądrowy model atomu.. Sfera elektronowa w atomach.. Liczby kwantowe i orbitale.. Konfiguracje elektronowe neutron proton Model jądra atomowego Helu nukleony... Jądrowy model atomu
Bardziej szczegółowoI Etap szkolny 16 listopada Imię i nazwisko ucznia: Arkusz zawiera 19 zadań. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 39 pkt.
XV Wojewódzki Konkurs z Chemii dla uczniów dotychczasowych gimnazjów oraz klas dotychczasowych gimnazjów prowadzonych w szkołach innego typu województwa świętokrzyskiego I Etap szkolny 16 listopada 2017
Bardziej szczegółowoAnaliza chemiczna 2100-ACGSA-2-S1. Dr hab. Jacek Kęsy
Analiza chemiczna 2100-ACGSA-2-S1 Dr hab. Jacek Kęsy www.umk.pl/~kesy Zakres badań chemicznych w kryminalistyce: badania paliw, badania alkoholi, badania środków psychoaktywnych, badania leków, ustalanie
Bardziej szczegółowo- Przykłady określania właściwości pierwiastków z jego położenia w układzie okresowym
SPIS TREŚCI - MODELE BUDOWY ATOMU - SKŁADNIKI ATOMU - Oznaczanie atomu pierwiastka - PROMIENIOTWÓRCZOŚĆ I REAKCJE JĄDROWE - Emisja cząstek α - Przemiana β - - Przemiana β + - Wychwyt elektronu - Promieniowanie
Bardziej szczegółowoBudowa atomu. Opracowanie: dr U. Lelek-Borkowska, dr inż. K. Moskwa, dr J. Zawada, mgr A. Tąta CZĘŚĆ TEORETYCZNA. 1. Budowa atomu
Budowa atomu Opracowanie: dr U. Lelek-Borkowska, dr inż. K. Moskwa, dr J. Zawada, mgr A. Tąta CZĘŚĆ TEORETYCZNA 1. Budowa atomu Substancja chemiczna jest to taki gatunek materii, który we wszystkich swoich
Bardziej szczegółowoStara i nowa teoria kwantowa
Stara i nowa teoria kwantowa Braki teorii Bohra: - podane jedynie położenia linii, brak natężeń -nie tłumaczy ilości elektronów na poszczególnych orbitach - model działa gorzej dla atomów z więcej niż
Bardziej szczegółowo