[IMIĘ I NAZWISKO: KLASA.. NR.]

Transkrypt

1 Zadanie 1. (3 pkt). Uzupełnij tabelę, wpisując w wolne kratki odpowiednio produkt oddychania tlenowego i produkty fermentacji alkoholowej. Zadanie 3. (3 pkt). Schemat mechanizmu otwierania aparatu szparkowego. Zadanie 2. (3 pkt). Potencjał czystej wody (Ψ) wynosi 0. Obecność w roztworze substancji rozpuszczonej obniża wartość potencjału wody w roztworze (Ψ R ) tzn. Ψ R < 0. Wartość (Ψ R ) w komórce zależy od potencjału osmotycznego (Ψ 0 ) i potencjału ciśnienia turgorowego (Ψ P ) tzn. Ψ R = Ψ 0 + Ψ P. Cząsteczki wody przemieszczają się w kierunku zgodnym ze spadkiem wartości potencjału wody. Na poniższym schemacie przedstawiono dwie komórki (A i B) z wartościami potencjału osmotycznego i potencjału ciśnienia turgorowego w każdej z nich. Mając do dyspozycji dwa określenia wzrost, spadek przyporządkuj je cyfrom (1, 2, 3) uwzględnionym na tym schemacie , , Zadanie 4. (2 pkt). Potas pobierany jest selektywnie przez korzenie roślin w formie K +, a następnie transportowany do nadziemnych części roślin, głównie do liści. Kumulacja potasu w komórkach liści zwiększa ich siłę ssącą. Zakładając, że w glebie jest optymalna ilość wody, wyjaśnij wpływ zawartości potasu w glebie na: a) intensywność procesu transpiracji u roślin, b) turgor roślin. Oblicz wartość potencjału wody dla komórki A i komórki B oraz określ, z której do której z tych komórek będzie przenikała woda aż do momentu wyrównania ich Ψ R. a)... b)... Zadanie 5. (2 pkt). Z podanych poniżej stwierdzeń dotyczących chemosyntezy wybierz te dwa, które są prawdziwe (otocz kółeczkiem ich oznaczenia literowe). A. Energia wyzwalana podczas utleniania metanu przez bakterie metanowe zostaje wykorzystana przez nie do redukcji CO 2. B. W procesach nitryfikacji obniża się stopień utlenienia azotu. C. Utleniane w chemosyntezie związki mineralne przechodzą w postać łatwiej przyswajalną przez rośliny. D. Chemosyntetyzujące bakterie siarkowe przekształcają czystą siarkę w siarkowodór.

2 Zadanie 6. (1 pkt). Auksyny to hormony roślinne, które m.in.: 1. powodują wzrost łodygi na długość, 2. przyspieszają tworzenie zawiązków korzeni, 3. hamują rozwój pąków bocznych, czym warunkują dominację wierzchołkową, 4. powstrzymują opadanie liści i owoców. Wyjaśnij, dlaczego okresowe opylanie bulw ziemniaków syntetyczną auksyną zmniejsza straty związane z ich przechowywaniem. W wyjaśnieniu uwzględnij jedną z wymienionych powyżej funkcji auksyn Zadanie 7. (2 pkt). Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy Zadanie 8. (2pkt). 1 kg suchych (zawierających % wody) ziarniaków jęczmienia wydziela w ciągu doby 0,4 mg CO2. Wzrost uwodnienia tych nasion do 33% powoduje zwiększenie produkcji CO2 do 2000 mg CO2 na dobę. a) Oblicz, ile razy zwiększyła się produkcja CO2 przy wzroście uwodnienia nasion do 33% b) Wyjaśnij, dlaczego wraz ze wzrostem uwodnienia nasion wzrasta ilość wytwarzanego przez nie CO Zadanie 9. (1pkt) Uproszczony schemat cyklu mocznikowego. Podaj nazwy związków chemicznych, które należy wpisać w miejsca oznaczone na schemacie X i Y. X -... Y -...

3 Ustal, czy cykl mocznikowy ma charakter anaboliczny czy kataboliczny. Uzasadnij swoją opinię, podając jeden argument Zadanie 10. (2pkt). Rysunek ilustruje wyniki doświadczenia badającego wpływ gibereliny i niskiej temperatury na zakwitanie marchwi. Zadanie 11. (1 pkt). Proces powstawania ATP z ADP nazywamy fosforylacją. Określ, jaki rodzaj fosforylacji przedstawia powyższy schemat fragmentu procesu glikolizy.... Zadanie 12. (2 pkt). Schemat przedstawia współpracę chloroplastów i mitochondriów w komórce roślinnej. a) Sformułuj wniosek na podstawie otrzymanych wyników doświadczenia b) Zaproponuj praktyczne wykorzystanie wyników przeprowadzonego doświadczenia a) Ustal, w którym z tych organelli zachodzą procesy anaboliczne, a w którym zachodzą procesy kataboliczne b) Wyjaśnij, jakie korzyści ma komórka ze współpracy chloroplastów i mitochondriów.

4 Zadanie 13. (2 pkt). Uproszczony zapis procesu fotosyntezy u roślin zielonych H2O + CO2 cukier + O2. Sumaryczne równanie procesu fotosyntezy u purpurowych bakterii siarkowych (beztlenowce) H2S + CO2 cukier + S. Cechą wspólną tych reakcji jest powstawanie cukrów na drodze redukcji CO2. Wskaż źródła wodoru użytego do redukcji CO2 w procesach fotosyntezy u roślin zielonych i u purpurowych bakterii siarkowych oraz wyjaśnij, dlaczego organizmy te korzystają z różnych źródeł tego pierwiastka. Zadanie 14. (1 pkt). Schemat przedstawia gospodarkę ATP w organizmie. Przedstawione na rysunku sposoby przenikania substancji przez błonę komórkową podziel na dwie grupy uzupełnij poniższą tabelę. Zadanie 16. (2 pkt). Na schemacie przedstawiono przebieg reakcji enzymatycznej. Uzupełnij schemat wpisując w zaznaczone kropkami miejsca wyrazy: wysoki lub niski. Zadanie 15. (1 pkt. Na rysunku przedstawiono cztery sposoby przenikania substancji przez błonę komórkową. Na podstawie schematu, określ rolę enzymu i podaj przykład jednej charakterystycznej dla niego właściwości.

5 Zadanie 17. (2 pkt). Na schemacie przedstawiono ciąg reakcji enzymatycznych. Każdy etap tego ciągu jest katalizowany przez inny enzym. Produkt końcowy ciągu reakcji (D) może hamować aktywność enzymu 1. Wyjaśnij, w jaki sposób na przebieg tego ciągu reakcji wpłynie: a) sukcesywne odprowadzanie produktu D z miejsca reakcji. b) wzrastające stężenie produktu D. a) b) Zadanie 18. (1 pkt). Na schemacie przedstawiono podstawowe reakcje zachodzące w chloroplaście. Wyjaśnij na podstawie schematu, na czym polega powiązanie ze sobą fazy jasnej z fazą ciemną fotosyntezy. Zadanie 19. (1 pkt). Poniższe zdania zawierają informacje o fazie fotosyntezy niezależnej od światła.zaznacz zdanie zawierające błędną informację i uzasadnij swój wybór. 1. Reakcje niezależne od światła przebiegają w stromie chloroplastów. 2. Faza niezależna od światła, czyli tzw. cykl Calvina, składa się z trzech etapów karboksylacji, redukcji i regeneracji. 3. W stromie chloroplastów, w wyniku cyklu przemian CO2 zostaje przekształcony w produkt fotosyntezy. 4. W procesie redukcji dwutlenku węgla wykorzystywane są produkty fazy świetlnej ATP i NADP. Zadanie 20. (2 pkt). Glikoliza jest powszechnym szlakiem metabolicznym zachodzącym w cytoplazmie komórek wszystkich żywych organizmów. Wypisz z poniższego schematu trzy substraty oraz trzy produkty procesu glikolizy. substraty glikolizy: produkty glikolizy:......

6 Zadanie 21. (1 pkt). Chemosynteza jest formą asymilacji CO2, dla której źródłem energii są procesy utleniania, najczęściej związków nieorganicznych. Mimo, iż bakterie chemosyntetyzujące nie są głównymi producentami masy organicznej, odgrywają jednak dużą rolę w ekosystemach wodnych i lądowych. Przedstaw na dowolnym przykładzie bakterii chemosyntetyzujących ich znaczenie w przyrodzie. b) Uzasadnij, za pomocą jednego argumentu, kataboliczny charakter tego procesu.... Zadanie 24. (2 pkt). Na schemacie przedstawiono wiązanie CO2 przez dwie grupy roślin (C3 i C4). Zadanie 22. (1 pkt) W tabeli przedstawiono wyniki pomiarów ciśnienia parcjalnego gazów oddechowych oraz prężność tych gazów w naczyniach włosowatych. Na podstawie powyższych danych zaznacz trafne wyjaśnienie mechanizmu przenikania tlenu z powietrza pęcherzykowego do krwi oraz dwutlenku węgla z krwi do powietrza pęcherzykowego. A. Występuje dyfuzja tych gazów zgodna z gradientem ich ciśnień w powietrzu atmosferycznym i krwi. B. Ciśnienie parcjalne tych gazów w powietrzu pęcherzykowym jest inne niż ich prężność w naczyniach włosowatych. C. Występuje korzystna różnica ciśnień obu gazów w powietrzu pęcherzykowym i we krwi, która pozwala na ich transport na zasadzie dyfuzji. D. Prężność obu gazów oddechowych w naczyniach włosowatych płuc jest wyższa od ich ciśnienia parcjalnego w powietrzu atmosferycznym, co powoduje ich dyfuzję. Na podstawie analizy danych z obu schematów uzupełnij w tabeli informacje dotyczące wiązania CO2 w cyklach obu rodzajów roślin Zadanie 23. (2 pkt) Na metabolizm składają się dwa przeciwstawne kierunki przemian biochemicznych: anabolizm i katabolizm. Poniżej przedstawiono, w uproszczony sposób, przykład jednego z procesów katabolicznych zachodzących w komórce. glukoza + tlen + ADP + Pi dwutlenek węgla + woda + ATP a) Podaj nazwę procesu, który zachodzi w komórce w przedstawiony powyżej sposób.

7 Zadanie 25. (1 pkt). Zaznacz w tabeli symbol literowy wiersza, w którym przedstawiono poprawne informacje dotyczące wytwarzania mocznika w organizmie człowieka. Zadanie 26. (2 pkt). Na schemacie przedstawiono, w uproszczony sposób, jeden z etapów oddychania komórkowego. Porównaj na podstawie schematu proces fotosyntezy i oddychania, wpisując do tabeli po dwa substraty, dwa produkty oraz nazwę typu reakcji metabolicznej dla każdego z tych procesów. Podaj nazwę elementu budowy komórki, w którym zachodzi przedstawiony etap oddychania oraz nazwę związku oznaczonego literą X. Nazwa elementu budowy komórki:... Nazwa związku (oznaczonego X):... Zadanie 27. (3 pkt). Na schemacie w uproszczony sposób przedstawiono związek między dwoma podstawowymi dla życia organizmów procesami metabolicznymi: fotosyntezą i oddychaniem. Zadanie 28. (1 pkt). Efektem fazy zależnej od światła, tzw. fazy jasnej fotosyntezy, jest siła asymilacyjna, która jest wykorzystywana w cyklu Calvina. Wymień dwa składniki siły asymilacyjnej

8 Zadanie 29. (2 pkt). W komórkach autotroficznych siła asymilacyjna, powstająca w fazie fotosyntezy zależnej od światła (jasnej), umożliwia zachodzenie fazy niezależnej od światła (ciemnej, cyklu Calvina). Nie wszystkie poniższe sformułowania w sposób poprawny opisują powstawanie ATP i NADPH oraz ich znaczenie dla przebiegu fotosyntezy. Wśród sformułowań od A do E zaznacz dwa, które są prawdziwe. A. ATP jest produktem fazy fotosyntezy zależnej od światła, a NADPH fazy niezależnej od światła. B. Jednym z warunków syntezy ATP jest transport elektronów przez łańcuch przenośników zlokalizowany w chloroplastach. C. Synteza NADPH, w zależności od rodzaju fosforylacji, jest sprzężona lub nie jest sprzężona z fotolizą wody. D. NADPH i ATP są niezbędne do przekształcenia kwasu fosfoglicerynowego do aldehydu fosfoglicerynowego. E. Odtwarzanie pierwotnego akceptora dwutlenku węgla z aldehydu fosfoglicerynowego wymaga udziału NADPH. Zadanie 31. (1 pkt). Na wykresie przedstawiono widmo absorpcji barwników fotosyntetycznych. Zadanie 30. (1 pkt). Na schemacie przedstawiono substraty i produkty przemian w mitochondrium. Przeprowadzono następujące doświadczenie. Siewki rzeżuchy podzielono na 3 grupy i umieszczono w jednakowych warunkach (wilgotność, temperatura, stężenie CO2). Każdą grupę naświetlano światłem o innej barwie przez okres dwóch tygodni: grupę I światłem niebieskim o długości fali 440 nm grupę II światłem żółtozielonym o długości fali 560 nm grupę III światłem czerwonym o długości fali 660 nm. Następnie zmierzono w każdej grupie wysokość wszystkich siewek. Na podstawie powyższych danych podaj, w której grupie siewek rośliny uzyskały najwyższy wzrost. Odpowiedź uzasadnij....

9 Zadanie 32. (3 pkt). Na uproszczonym schemacie przedstawiono fazę jednego z ważnych procesów metabolicznych zachodzących u roślin. Zadanie 33. (1 pkt). Na schemacie w sposób uproszczony przedstawiono zasadę działania pewnego enzymu. Na podstawie analizy schematu opisz sposób, w jaki substancja X umożliwia działanie tego enzymu. a) Faza przedstawiona na schemacie nazywa się A. cykl Calvina B. cykl Krebsa C. łańcuch oddechowy D. faza jasna fotosyntezy b) Podaj dokładną lokalizację w komórce roślinnej przedstawionej powyżej fazy. c) Wymień dwa składniki siły asymilacyjnej biorącej udział w powyższej fazie.