PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A. 2002/4 Nr 944. Anna ŻÓŁCIAK
|
|
- Oskar Staniszewski
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2002/4 Nr 944 Anna ŻÓŁCIAK Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Fitopatologii Leś n ej Sękocin-Las, Raszyn A.Zo\ciak@ibles.waw.pl INOKULACJA PNIAKÓW LIŚCIASTYCH GRZYBNIĄ BOCZNIAKA OSTRYGOWATEGO (PLEUROTUS OSTREATUS) JAKO BIOLOGICZNA METODA ZABEZPIECZANIA PRZED OPIEŃKOW Ą ZGNILIZNĄ KORZENI DECIDUOUS STUMP INOCULATION WITH PLEUROTUS OSTREATUS AS A BIOLOGICAL METHOD OF ARMILLARlA ROOT ReT CONTROL Abstract. Field experiment with application of biological preparation of Pleurotus ostreatus (in form of beech sawdust with growing mycelium) on deciduous tree stumps was performed in two mixed beech-oak-scots pine/norway spruce stands with single birch admixture. 16 and 24 months after the treatment beech, oak and birch stumps (one of each species) were rooted out and cut on la-cm sections. SampIes of sections wood were than incubated on malt-agar medium to check the presence of P. ostreatus mycelium. The fas test colonization was found for beech stumps - 16 months after treatment P. ostreatus was present on all wood sampies and up to 20 cm from the stump surface, were the preparation was initially applied. Birch and espeeially oak wood was colonized much slower - on most sampies fungus mycelium was found no more than 10 emfrom the stump surfaee and on some was not present at al!. Key words: deciduous stump inoeulation, biological preparation of Pleurotus ostreatus. Prace Inst. Bad. Leś., A, 2002, 4(944): 5-19.
2 6 A. Żólciak 1. WSTĘP OpieI1kowa zgnilizna korzeni obok huby korzeni jest jednym z poważniejszych problemów gospodarczych w polskich lasach (SIEROTA 2001). W 2001 r. zarejestrowano występowanie tej choroby na powierzchni około 130 tys. ha (SIEROTA i in. 2002). Szkody gospodarcze w lasach powodowane przez opiei1kową zgniliznę korzeni stwarzają konieczność podejmowania szeregu działai1 ochronnych w celu ograniczania występowania tej choroby. Prowadzone sąm.in. badania nad możliwością zastosowania w praktyce metod biologicznych (HAGLE i SHAW 1991, Fox 2000). Metody te są bardziej akceptowane przez społeczei1stwo niż metody chemiczne czy mechaniczne (HUNT i in. 1971, za HAGLE'm i SHAW'em 1991), a poza tym mogą zapewnić wysoką skuteczność ograniczania rozwoju niektórych chorób drzew leśnych. W metodach biologicznych istotną sprawą pozostaje wybór naj odpowiedniejszego organizmu konkurencyjnego lub antagonistycznego. Według HAGLE'a i SHAW'a (1991) organizm zasiedlający drewno lub ryzosferę, aby był przydatny do ograniczenia występowania opieńkowej zgnilizny korzeni, powinien funkcjonować w taki sposób, że jednocześnie zapobiegałby rozwojowi ryzom orf i rozwojowi grzybni. Jego zadanie polegałoby na ograniczaniu dostępu patogena do substrahl przez aktywne wykorzystanie substratu lub eliminowanie grzybni opieniek z substratu, który już przedtem został przez nią zajęty. SOKOLOV (1964) zaobserwował, że pniaki świerkowe zasiedlone przez grzyb Lenzżtes sepżaria (Wulf.: Fr.) Fr. i żylaka olbrzymiego [Phle bżopsis gigantea (Fr.: Fr.) Jlilich =Peniophora gżgantea (Fr.) Massee] nie były opanowane przez grzyby z rodzaju Armżllarża. ORŁOŚ (1957) na podstawie wyników badań laboratoryjnych rozważał możliwość wykorzystania pniarka obrzeżonego [Fomitopsżs pżnicola (Swartz ex Fr.) P. Karsten (= Fomes marginatus (Fr.) Gill] do ograniczania występowania opieniek. Uważał, że grzyb ten nie może stać się aż tak szkodliwy jak opiei1ki, ponieważ nie atakuje korzeni zdrowych drzew i nie wytwarza podziemnych organów grzybniowych - ryzomorf. Ponadto wychodził z założenia, że wprawdzie występowanie na zainfekowanych pniakach owocników tego grzyba może spowodować zakażenie silnie osłabionych i zamierających drzew, ale drzewa takie powinny być z drzewostanów gospodarczych jak najszybciej usuwane. Owocniki tego gatunku mogą wytworzyć się dopiero po upływie - 10 lat od infekcji drewna. Według REDFERNA (196) opiei1ki najłatwiej można " kontrolować" w fazie saprotroficznej, czyli wówczas, gdy zasiedlają one martwe drewno (pniaki). Najbardziej konkurencyjne w stosunku do opieniek są te gatunki grzybów rozkładających drewno, które wykazują zdolność wzrostu podkorowego, tworzą sznury, czyli
3 Jnokulacja pniaków liśc iastych grzybniq boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatus 7 zajmują podobną niszę ekologiczną, c~ grzyby z rodzaju Armil/aria. Należy do nich maślanka wiązkowa [Hypholomafasciculare (Huds.: Fr.) Kummer], która zachowuje się tak samo jak opieńki, ale 'przy tym nie wykazuje właściwości patogenicznych (Rayner 1977, za HAGLE 'm i SHAW'em 1991). FEDOROW i BOBKO (199) przebadali dziesięć gatunków podstawczaków (m.in. maślankę wiązkową, boczniaka ostrygowatego [Pleurotus ostreatus (Jacq.: Fr.) P. Kummer], żylaka olbrzymiego), które mogły wyeliminować grzyby z rodzaju Armil/aria z zajmowanych substratów. Dwa z nich, tj. żylak olbrzymi i boczniak ostrygowaty skutecznie zapobiegały wzrostowi grzybni opieniek na świeżo ściętych pniakach, na których te grzyby zaszczepiono. BOBKO (194, za FEDOROW i BOBKO 199) zaobserwował, że grzyby te łatwo za~ iedlają drewno korzeni (odpowiednio w 100 i 0%), a także najszybciej rozra s tają si ę w drewnie pniaków. W ciągu dwóch lat grzybnia ż ylaka olbrzymiego opanowała pniak na odległość 1,1 m, a grzybnia boczniaka ostrygowatego - na odległość 0,9 m. W Polsce badania nad możliwością wykorzystania boczniaka ostrygowatego do rozkładu drewna pniaków liściastych rozpoczęto w latach osiemdzie s iątych (RYKOWSKI, SIEROTA 192a, b), widząc jego zastosowanie przede wszystkim do biologicznego "karczowania pniaków" na terenach pod przy s złe łąki i pastwiska. Celem pracy było zbadanie możliwo ś ci zastosowania boczniaka ostrygowatego do inokulacji pniaków gatunków drzew li ś cia s tych w drzewostanach zagrożonych ze strony opieńkowej zgnilizny korzeni*. 2. TEREN BADAŃ Założono dwie powierzchnie doświadczalne na terenie Nadleśnictwa Strzebielino: I - w leśnictwie Luzino, oddz. 5a i 57f, i II - w leśnictwie Tępcz, oddz. 16i oraz 16j. Zostały one wybrane wiosną 1999 r. w drzewostanach mieszanych, z udziałem dębu, buka, grabu, modrzewia (oddz. 5a), sosny, modrzewia, świerka i dębu (oddz. 57f) oraz świerka, dębu, buka i sosny (oddz. 16 i, j). Na powierzchniach badawczych występowała pojedynczo także brzoza. W drzewostanach tych na podstawie obecności ryzomorf i grzybni podkorowej na pniakach stwierdzono występowanie opieniek. * Badania zrealizowano w ramach tematu 13-U-29 sfin ansowanego przez arodowy Fundusz Ochrony Środowi s k a
4 A. Żółciak 3. MATERlAL Y Pniaki po drzewach usuniętych w wyniku trzebieży potraktowano preparatami biologicznymi, część z nich pozostawiono nie zabezpieczone (kontrolne). Do zabezpieczania pniaków użyto preparatu biologicznego zawierającego grzybnię boczniaka. Preparat wykonano w laboratorium Zakładu Fitopatologii Leśnej Instytutu Badawczego Leśnictwa. Czystą kulturę boczniaka uzyskano z owocnika zebranego z pnia martwej brzozy (BetuZa sp.) rosnącej na terenie Nadleśnictwa Krasiejów w leśnictwie Szczedrzyk. Trociny bukowe nasączone wodnym roztworem brzeczki do wilgotności ok. 70% umieszczano w torbach foliowych, a następnie sterylizowano w autoklawie w temp. 10 oc, pod - ciśnieniem 0,05 MPa przez 20 min. Po wystudzeniu trociny inokulowano grzybnią boczniaka. Po upływie 2-3 miesięcy grzybnia przerastała obficie substrat i preparat był gotowy do użycia. W celu przeprowadzenia sztucznej infekcji pniaków grzybnią boczniaka po ścięciu drzewa odcinano pilarką plaster drewna grubości około 3-5 cm, na pniaku wykonywano 1-2 nacięcia równolegle lub na krzyż (zależnie od średnicy pniaka), przybywano krążkiem drewna i całość przybijano gwoździem (RYKOWSKI i SIEROTA 192b). Zabieg zainfekowania pniaków preparatem biologicznym wykonano wiosną 1999 r. Ogółem na powierzclmiach doświadczalnych I i II zaszczepiono 45 pniaków: 20 pniaków bukowych, 15 pniaków dębowych oraz 10 pniaków brzozowych. Pierwszą ocenę udatności zabiegu przeprowadzono po 5 miesiącach (jesienią 1999 roku), kolejne - po 24 i 30 miesiącach. Badano zasiedlenie pniaków przez grzybnię boczniaka oraz jej owocnikowanie. Materiał badawczy stanowiły pniaki bukowe (2 szt.), brzozowe (2 szt.) oraz dębowe (2 szt.) infekowane grzybnią boczniaka ostrygowatego. Pozyskano je z I powierzchni doświadczalnej po upływie 16 i 24 miesięcy od przeprowadzenia zabiegu inokulacji. Po upływie 16 miesięcy wokół pozyskiwanego pniaka usuwano glebę, odsłaniano napływy korzeniowe, usuwano korę i oceniano zasiedlenie drewna przez grzybnię boczniaka, badano także występowanie innych gatunków grzybów, zarówno patogenicznych, jak i saprotroficznych. Następnie pozyskiwano fragment pniaka wysokości około 20 cm w celu przeprowadzenia dalszej analizy w warunkach laboratoryjnych. Dolną część pnia (pozostającą w glebie) analizowano makroskopowo pod kątem ewentualnego zasiedlenia przez grzyby. Umyte pod bieżącą wodąi wysuszone fragmenty pniaków pocięto na dwa wyrzynki: I (górny) i II ( środkowy), o grubości około 10 cm każdy. Pniaki po 24 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu pozyskiwane były w całości. Dokładnie myto je pod bieżącą wodą, suszono, a następnie pocięto na trzy
5 Inokulacja pniaków liś c iastych grzybniq boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatus 9 wyrzynki, o grubości około 10 cm każdy. Były to: wyrzynek górny - I, wyrzynek środkowy - II oraz wyrzynek dolny - III. 4.METODYKA W warunkach laboratoryjnych przeprowadzono makroskopową analizę stanu drewna każdego z wyrzynków. Wyróżniano: l) drewno zasiedlone przez wcześniej zaaplikowaną na pniaki grzybnię boczniaka ostrygowatego, 2) drewno zasiedlone przez inne gatunki grzybów (np. grzyby powodujące siniznę lub opieńkową zgniliznę korzeni), 3) drewno o naturalnej strukturze i barwie, niezasiedlone przez grzyby. Po zdezynfekowaniu powierzchni pniaków alkoholem etylowym, przystąpiono do izolowania fragmentów drewna z (16) miejsc na pniaku (w zależności od średnicy pniaka i makroskopowej oceny zasiedlenia drewna przez grzyby). Z pniaków pozyskanych po 16 miesiącach izolowano fragmenty drewna z 15 miejsc (z górnej powierzchni, napływów korzeniowych, dolnej powierzchni pniaka). Z każdego miejsca pobierano odcinków drewna. Ogółem na pożywkę wyłożono 360 fragmentów drewna. W przypadku pniaków pozyskanych po 24 miesiącach od daty zabiegu, z powierzchni wyrzynków górnych (I) pobierano inokulum z 5 miejsc, z powierzchni wyrzynków środkowych (II) z 3-7 miejsc. Makroskopowa ocena wyrzynków dolnych (III) badanych pniaków nie wykazała rozkładu drewna, z wyjątkiem wyrzynka należącego do pniaka bukowego. W tym przypadku pobrano inokulum tylko z jednego miejsca, w którym stwierdzono zmiany w barwie i strukturze drewna. Skalpelem zdejmowano wierzchnią warstwę drewna, a na tępnie pobrane fragmenty świeżo odkrytego drewna przeniesiono na pożywkę agarowomaltozową w płytkach Petriego. Z każdego miejsca pobrano odcinków drewna. Ogółem na pożywkę wyłożono 24 fragmentów drewna. Identyfikację grzybów wyrastających z fragmentów drewna przeprowadzono: - przez porównywanie czystych kultur otrzymanych grzybni do czystej kultury boczniaka ostrygowatego pochodzącej z muzeum kultur oraz po stwierdzeniu występowania na strzępkach połączeń sprzążkowych; - stosując metodę Korhonena (testy na zgodność genetyczną grzybni w kulturach łączonych) w przypadku określania przynależności opieniek do gatunku (KORHONEN 197); - za pomocą kluczy mikologicznych (BARNETT 1955, DOMSCH i GAMS 1970).
6 10 A. Żólc iak 5. WYNIKI Analiza inokulowanych pniaków, przeprowadzona po 16 miesiącach od zastosowania zabiegu, wykazała dobrą penetrację drewna bukowego oraz brzozowego przez grzybnię boczniaka ostrygowatego. Na drewnie dębowym grzyb ten rozwijał... Się znaczme gorzej. W tabeli l przedstawiono wyniki odzwierciedlające zasiedlenie próbek drewna pniaków przez grzyby po 16 miesiącach. Z 360 fragmentów drewna wyłożonych na pożywkę otrzymano 212 czystych kultur grzybów, a ze 14 nie wyrosła żadna grzybnia. Najwięcej czystych kultur boczniaka (64 kultury) otrzymano z fragmentów drewna pobieranych z górnej powierzchni pniaków. Grzybnia boczniaka całkowicie zasiedliła górną powierzchnię pniaka bukowego i brzozowego (ryc. la, b). Z drewna pniaka dębowego, niezbyt dobrze zasiedlonego przez grzybnię boczniaka (ryc. lc), wykonano 24 izolacje, z których tylko z fragmentów drewna wyrosły czyste kulhlry tego grzyba. Z fragmentów drewna pobranych z napływów korzeniowych poszczególnych pniaków, oprócz boczniaka, otrzymano także kultuly grzybów innych gatunków. Z drewna pniaka bukowego wyizolowano grzybnię opieóki, natomiast z drewna dębowego - Graphium spp. Z drewna pobranego z dolnej powierzchni pniaka bukowego i brzozowego, otrzymano czyste kultury tego grzyba oraz kultury A c remonżum spp. i Zygorhynchus moelleri Vuill. Oznaczanie grzybów na podstawie wyglądu grzybni oraz obecności połączeń sprzążkowych pozwoliły na identyfikację kultur boczniaka. Stwierdzono, że grzybnia boczniaka jest biała do białokremowej, watowata. Na strzępkach grzyba stwierdzono występowanie połączeń sprzążkowych. Otrzymaną z drewna pniaka bukowego czystą kulturę opiet1ki na podstawie testów intersterylności (KORHONEN 197) przypisano do gatunku ArmilIaria ostoyae (Romagn.) Herink (opiet1ka ciemna). W przypadku pniaków pozyskanych po 24 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu, z 24 fragmentów tego drewna otrzymano 200 kultur grzybów, natomiast z 40 nie wyrosła żadna grzybnia. Z fragmentów drewna pobranych z części wierzchniej wyrzynków (I) uzyskano czystych kultur boczniaka, a z pobranych z części wierzchniej wyrzynków (II) otrzymano 16 czystych kultur tego grzyba. Z drewna wyrzynka dolnego (III) otrzymano czystych kultur boczniaka. Z pniaka bukowego grzybnię boczniaka ostrygowatego wyizolowano z powierzchni wyrzynków I, II i III. Grzybnia boczniaka zasiedliła całkowicie górną (wierzchnią) powierzchnię pniaka bukowego. Na 40 izolacji drewna dokonanych z powierzchni wyrzynka I uzyskano 40 czystych kultur boczniaka (tab. 2). Z powierzchni wyrzynka II wykonano 56 izolacji, z których otrzymano tylko kultur boczniaka. Na powierzchni wyrzynka II grzybnię boczniaka stwierdzono tylko w jednym miejscu. Podobnie było z grzybnią na powierzchni wyrzynka III - została
7 Inokulacja p niaków liśc iastych grzy bniq boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatus 11 Tabela l Table l Liczba gatunków grzybów wyizolowanych z fragmentów drewna pobranych z pniaków: bukowego, brzozowego i dębowego (po 16 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu) The num ber of fungi species isolated from wood sampies of beech, oak and birch stamps 16 months after treatment Gatunki grzybów Species of fungi Pniaki inokulowane grzybnią Pleurotus ostreatus Stumps inoculated with P. ostreatus mycelium Bk Brz Db beech birch oak liczba Qumber Razem Total l. Fragmenty drewna pobrane z górnej powierzchni pniaków l. Wood sampies of upper palt of stumps P. ostreatus Fragmenty drewna, z których nie wy rosły kultury grzybów Wood sampi es free of fungi Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje Wood sampi es coloni zed by fungi Fragmenty drewna pobrane z napł ywów korzeniowych pniaków 2. Wood sampies of upper part of root s we łłin g, A.ostoyae 16 - Graphium spp. - - P. oslreatus Kultury n~e zarodnikujące Non sporificating cultures - Fragmenty drewna, z których nie wy rosły kultury grzybów W ood sampies free of fungi Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje Wood sampies coloni zed by fu ngi Fragmenty drewna pobrane z dolnej powierzchni pniaków 3. Wood sampi es of lower part of stumps P. ostreatus 24 Trichoderma p olysporum - - Acremonium spp. - Zygorhy nchus moe/leri - 4 Kultury nie zarodnikujące Non sporificating cultures 16 Fragmenty drewna, z których nie wyrosły kultury grzybów Wood sampies free of fungi Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje Wood sampies coloni zed by fungi Łączna liczba fragmentów drewna, z których wykonano izolacje Total wood sampies coloni zed by fungi
8 12 A. Żółc iak Ryc. 1. Pniaki inokulowane grzybnią boczniaka ostrygowatego (16 miesięcy od przeprowadzenia zabiegu): bukowy (a), brzozowy (b), dębowy (c); 1 - grzybnia boczniaka, 2 - grzybnia opieńki, 3 - zmiana zabarwienia drewna wskutek zasiedlenia przez opieńki, 4 - drewno nie zasiedlone przez grzyby Fig. l. Stumps inoculated with P. ostreatus mycelium 16 months after the treatment: beech (a), birch (b) and oak (c); l - P. ostreatus mycelium, 2 Armil/aria mycelium, 3 - discoloration of wood due to colonization by the Armil/aria, 4 - wood not colonized by fungi wyizolowana tylko z jednego miejsca. Strzępki grzybni boczniaka w drewnie badanego pniaka rozwinęły się do głębokości ponad 20 cm, licząc od górnej powierzchni pniaka.
9 lnokulacja pniaków liściastych grzybnią boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatus 13 Tabela 2 Table 2 Grzyby wyizolowane z fragmentów drewna pobranych z powierzchni wyrzynka górnego (I), środkowego (II) i dolnego (III) danego pniaka (po 24 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu) Fungi isolated from wood sampies of upper (I), middle (II) and lover (III) sections of stumps after 24 months of the treatment Gatunek grzyba. Species of fungi Pniaki inokulowane grzybnią Pleurotus ostreatus Stumps inoculated with P. ostreatus mycelium Bk Brz Db beech birch oak liczba number " 1. Fragmenty drewna pobrane z powierzchni wyrzynka I l W 00 d samp l es o f upper part o f stumps Razem Total P. ostreatus Kultury nie zarodnikujące Non sporificating cultures Fragmenty drewna, z których nie wyrosły kultury Wood samples free of fungi Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje Wood samples colonized by fungi Fragmenty drewna pobrane z powierzchni wyrzynka II 2 W 00 d samp l es o f mi ddl e pa rt o f s tu mp II P. ostreatus - 16 Trichoderma sp Kultury nie zarodnikujące Non sporif.icating cultures Fragmenty drewna,z których nie wyrosły kultury Wood samples free of fungi Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje W ood samples colonized by fungi Fragmenty drewna pobrane z powierzchni wyrzynka III 3. Wood sampies of bottom part of stump III P. ostreatus - - Fragmenty drewna, z których wykonano izolacje Wood samples colonized by fungi - - Łączna liczba fragmentów drewna, z których wykonano izolacje Total wood sampies colonized by fungi W przypadku pniaka dębowego z powierzchni wyrzynka I wykonano 40 izolacji i otrzymano taką samą liczbę czystych kultur boczniaka. Z drewna wyrzynka II wykonano także 40 izolacji, ale uzyskano tylko czystych kultur. Grzybnia w drewnie badanego pniaka rozwinęła się do głębokości około 10 cm, licząc od górnej powierzchni pniaka.
10 14 A. Żólciak Tabela 3 Table 3 Zasiedlenie pniaków bukowych i dębowych przez grzybnię boczniaka ostrygowa tego na powierzchni doświadczalnej II Colonization ofbeech and oak stumps by the P. ostreatus mycelium on the plot no. II --- Okres, jaki upłynął od inokulacji pniaków grzybnią boczniaka ostrygowatego ( miesiące) ~E~,~n o~.~o~f~m~o n~t~h s~a~ft~e~r ~tr~ea~tm~e n~t,--- ~~..:.:: ~ E ~------~ ~ , r , = a.> Q.. ~. ~.~ -o. E ~ 2-00 (/) grzybnia mycelium /- owocnikowanie grzybnia fiuiting mycelium /- /- owocnikowanie grzybnia fru i ting myce1ium /- /- owocnikowanie fru iting /- Bk Db * * * * - * -* * * brak krążka drewna przykrywającego pniak * lack of wood slice covering inoculated stump - * -* * * * - * -* -* -* -* Z pniaka brzozowego grzybnię boczniaka wyizolowano tylko z powierzchni wyrzynka 1. Wykonano 40 izolacji i uzyskano czystych kultur. Grzybnia zasiedliła drewno pniaka do głębokości zaledwie kilku centymetrów, licząc od górnej powierzchni pniaka. Z oceny zasiedlenia pniaków przez grzybnię boczniaka ostrygowatego przeprowadzonej na powierzchni doświadczalnej II wynika, że grzyb ten najlepiej rozwijał się w drewnie pniaków bukowych (tab. 3). Na pniakach brzozowych na II powierzchni doświadczalnej grzybnia boczniaka nie przyjęła się.
11 lnokulacja pniaków liściastych grzybniq boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatu 15 Ryc. 2. Owocniki boczniaka ostrygowatego wyrastające z pniaka bukowego inokulowanego grzybnią tego gatunku (24 miesiące od wykonania zabiegu) Fig. 2. Fruiting bodies of P. ostreatus growing out of the beech stump inoculated with fungus mycelium (24 months after treatment) Po 5 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu inokulacji pniaków preparatem biologicznym grzybnię boczniaka stwierdzono na wszystkich, tzn. na 10 infekowanych tym grzybem pniakach bukowych, po 24 i 30 miesiącach - na pniakach bukowych. Po 5 miesiącach od zabiegu stwierdzono grzybnię boczniaka na 5 pniakach dębowych,a po 24 i 30 miesiącach - tylko na trzech. Po 24 miesiącach od przeprowadzenia zabiegu stwierdzono owocnikowanie boczniaka na trzech pniakach bukowych (ryc. 2), po 30 miesiącach - tylko na jednym. W wielu przypadkach przeszkodą w prawidłowym rozwoju grzybni boczniaka był brak krążka przykrywającego pniak. 6. DYSKUSJA W przyrodzie bezpośrednia konkurencja o bazę pokarmową, czyli o drewno, jest ważnym czynnikiem ograniczającym w sposób naturalny rozwój sprawców opieńkowej zgl)ilizny korzeni. W związku z tym, celowe wydają się działania polegające na eliminowaniu potencjalnych baz pokarmowych grzyba - pniaków, przez sztuczną ich kolonizację grzybami niechorobotwórczymi. Jednak według Rishbeth'a (1976, zahagle'm i SRA W'em 1991) ograniczanie występowania opieńkowej zgnilizny korzeni poprzez sztuczne wprowadzanie innych organizmów grzybowych niesie ze sobą wiele trudności. Po pierwsze, opieńki mają przewagę nad grzybem ztucznie wprowadzanym, gdyż już wcześniej zasiedlają substrat drzewny. Takie sytuacje były obserwowane w terenie, konkretnie na powierzchni do 'wiadczalnej I. W trakcie oględzin wybranych pniaków stwierdzono na napływach korzeniowych obecność grzybni opieńkowej (ryc. 1 a). Po drugie mimo iż opieńki nie kolonizują drewna zbyt szybko, to bardzo szybko rozprzestrzen iają i w tr fi kambialnej ' wieżo porażonych przez siebie drzew.
12 16 A. Żółc iak Ryc. 3. Owocniki boczniaka ostrygowatego wyrastające z pniaka bukowego inokulowanego preparatem biologicznym zawierającym tego grzyba po 5 miesiącach od wykonania zabiegu Fig. 3.Fruiting bodies of P. ostreatus growing out ofthe beech stump inoculated with biological preparation of P. ostreatus (5 months after treatment) Użyty w doświadczeniach boczniak ostrygowaty należy do grzybów chorobotwórczych. Wprawdzie występuje głównie jako roztocz na martwym drewnie liściastym, ale może także pojawiać się jako tzw. pasożyt słabości na pniach osłabionych buków, kasztanowców, topól, brzóz, lip, wiązów i innych, także jodeł, świerków, sosen itp. (MAŃKA 199). W niekorzystnych warunkach (zranienia drzew) może stanowić pewne zagrożenie dla drzew. Za szczegółowymi badaniami nad możliwością wykorzystania tego gatunku do ograniczania występowania opieniek przemawia wiele faktów. Owocniki boczniaka są jadalne. Mogą być zbierane przez grzybiarzy, co, w pewnym stopniu, zmniejszy rozprzestrzenianie się tego gatunku poprzez zarodniki. Według BOBKA (194) grzybnia boczniaka łatwo zasiedla drewno korzeni i wykazuje szybkie tempo rozwoju. W warunkach laboratoryjnych boczniak powoduje intensywny rozkład drewna buka. U żyty w doświadczeniu izolat boczniaka w ciągu trzech miesięcy rozkładał intensywniej drewno buka (26,2%, ŻÓŁCI AK 1999) niż izolaty opieńki ciemnej ( średnio 23%, ŻÓŁCIAK 2002). Według KODRIKA (2001) boczniak ostrygowaty powoduje szybki rozkład drewna pniaków bukowych. Po czterech, pięciu i sześciu latach od przeprowadzenia sztucznej infekcji pniaków tym grzybem rozkład drewna wynosił odpowiednio: 43,9-53,2%, 59,4-71,3% oraz 75,2-90,7%. Nie zaobserwowano przy tym przypadku infekcji zarodnikami tego grzyba zranień na drzewach żywych rosnących wokół infekowanych pniaków, co ma duże znaczenie. Według hipotezy KODRIKA (2001) gatunki grzybów hodowane w laboratorium są mniej agresywne niż te, które występują w drzewostanach bukowych, w warunkach naturalnych. Jeżeli hipoteza ta się sprawdzi, to odpowiednia rasa (szczep) boczniaka może być wykorzystywana zarówno do rozkładu pniaków drzew liściastych w celu ograniczenia opieńkowej zgnilizny korzeni i szybkiego rozkładu pniaków zalegających w drzewostanach, jak i do zbioru owocników. Obserwacje kolonizacji pniaków przez grzybnię boczniaka na powierzchniach do ś wiadczalnych rozpoczęto dość wcześnie, bo już po pięciu miesiącach od mo-
13 lnokulacja pniaków liśc ias tych grzybnią boczniaka ostrygowatego Pleurotus ostreatus l 7 Ryc. 4. Owocniki boczniaka ostrygowatego wyrastające z fragmentu pniaka bukowego, inokulowanego tym grzybem Fig. 4. Fruiting bodies of P. oslrealus growing out of the wood sampies of beech stump inoculated with P. ostreatus mentu sztucznej inokulacji pniaków. Stwierdzono wówczas, że grzybniajest aktywna i rokuje właściwy rozwój w drewnie pniaka, zarejestrowano także pojawienie się pierwszych owocników na pniaku bukowym na powierzchni I (ryc. 3). Sposób zabezpieczania pniaków poprzez nakładanie preparatu na powierzchnię ścięcia dał dobry efekt, podobnie jak zastosowanie zabezpieczenia w postaci krążka drewna odciętego z pniaka. Jednak w trakcie kolejnych óbserwacji terenowych okazało się, że na niektórych pniakach grzybnia uległa wys chnięciu. Stało się tak przede wszystkim na pniakach pozbawionych krążków. Być może lepszy efekt wnikania grzybni do drewna można uzyskać poprzez nawiercanie otworów i napełnianie ich substratem z grzybnią boczniaka (KOORIK 2001). Taki sposób aplikacji gi'zyba jest jednak bardziej pracochłonny. Zabieg inokulacji pniaków przeprowadzono wiosną, w tydzień po sclęciu drzew. Według KOORlKA (2001) kwiecień i maj są naj lepszymi miesiącami do prowadzenia sztucznej infekcji pniaków, ponieważ nie dochodzi jeszcze do infekcji przez inne gatunki grzybów. Stwierdzon?, że boczniak najlepiej rozwijał się w drewnie buka. Dowodem na to mogą być także liczne jego owocniki, które uzyskano na fragmencie inokulowanego pruaka bukowego, po 16 miesiącach od zabiegu, przechowywanego przez 12 miesięcy obok pruaka dębowego i brzozowego w warunkach szklarniowych (ryc. 4). Drewno buka stanowi dobre podłoże dla wielu gahmków grzybów, gdyż zawiera 12-15% łatwo rozpuszczalnych związków odżywczych (KUBIAK i LAURO W 1994). Ograniczanie opieńkowej zgnilizny korzeni przy wykorzystaniu boczniaka ostrygowatego wymaga prowadzenia dalszych badań zarówno w warunkach laboratoryjnych, jak i w warunkach naturalnych. Konieczne wydaje się wyselekcjonowanie odpowiedniego szczepu tego gatunku, który najlepiej nadawałby się do biologicznego zabezpieczania świeżo ściętych pniaków przed możliwością porażenia ich przez patogeniczne opieńki.
14 1 A. Żólciak 7. WNIOSKI l. Sposób inokulacji pniaków poprzez nakładanie warstwy preparatu biologicznego i przykrywania krążkiem drewna sprzyja zaadaptowaniu się grzybni boczniaka do nowych warunków, zapewnia kolonizację i rozkład drewna. 2. Grzybnia boczniaka ostrygowatego dobrze kolonizowała drewno pniaków bukowych, słabiej brzozowych i dębowych. 3. Konieczne jest kontynuowanie badań nad możliwością wykorzystania boczniaka do rozkładu drewna pniaków drzew liściastych. Autorka składa serdeczne podziękowania Panu Nadleśniczemu mgr inż. Mariuszowi Kaliszewskiemu oraz pracownikom Nadleśnictwa Strzebielino za pomoc w organizacji prac terenowych. Praca została z ło żona r. i pr z yj ę ta przez Komitet Redakcyjny r. STUMP INOCULATION WITH PLEUROTUS OSTREATUS AS A BIOLOGICAL METHOD OF ARMlLLARlA ROOT ROT CONTROL Summary Verification ofthe artificial inoculation ofthe deciduous stamps with the Pleurotus osfreafus (Fr.) Kumer as a control measure against the spread ArmilIaria root rot was the aim ofthe presented investigation. Field experiment was perfomled in two plots located in the Strzebielino Forest District in the mixed beech-oak-scots pinelnorway spruce stands with single birch admixture. Biological preparation of Pleurotus ostreatus in form of beech sawdust with growing mycelium was applied on total 45 stumps - 20 of beech, 15 of oak and 10 of birch. On the plot no. I, 16 and 24 months after treatrnent 6 stumps (one per species and tenn) were rooted out and cut on three, lo-cm sections. Sampies of sections wood were than incubated on malt-agar medium to isolate fungi, which were identified in the pure cultures. Beech and birch wood sampies collected 16 months after the treatment showed good penetration by P. ostreatus mycelium - it was present up to 20 cm from the stump surface. Oak wood was colonized slower in the same time it reached the depth of about 10 cm. Analysis of stamps wood made 24 months after the treatment showed similar results. Best colonization of stamps by the P. ostreatus mycelium was found for beech - fungus was present 20 cm from the stump surface. For oak - about 10 cm and for bircb just few centimeters from the stump surface only. On the plot no. n the visual, macroscopic assessment of stump colonization by the P. ostreatus was perfonned after 5, 24 and 30 months after the treatment. It was found, similar as for the plot no. l, the beech stumps to be most prefen'ed by P. osfreatus. It was also found that lack ofwood slice supposed to cover inoculated stump after the treatment (non intentionally removed or damaged during reforestation) prevent the proper developmen t of the fungus and colonization of tump. (transl. P. L.)
15 JnokuLacja pniaków liś c iastych grzybnią boczniaka ostrygowatego PLeurotus ostreatus 19 PIŚMIENNICTWO BARNETT H. L., 1955: IlIustrated gen era ofimperfect Fungi. Burgess Publishing Co: BOBKO l. N., 194: Nekotorye sposoby inokuljacii pnej pri zascite chvojnych nasazdenij ot kornevych gnilej. Tez. dok. Nauc. Proizy. Konf. Biologiceskij metod zasity rastenij okt., Minsk, DOMSCH K. H., GAMS W., 1970: Pilze aus Agrarboden. Gustav Fischer Verlag, Jena: FEOOROW N. 1., BOBKO 1. N. 199: Armi//aria root rot in Byelorussian forests. [W:] Proceedings of the Seventh International Conference on Root and Butt Rots. (red. D. 1. Monison), Vernon and Victoria, British Columbia, Canada, August 9-16, 19: Fox R. T. V. 2000: Biological and integrated control of Armi//aria root rot. [W:] Armil/aria root rot: biology and control of honey fungus. lntercept Ltd, Andover, Hants: HAGLE K. S., SHAW C. G. 1991: Avoiding and reducing losses from Armi//aria root diseases. [W]: Armil/aria Root Diseases (red.: c.g. Shaw, G. A. Kile). Agriculture Handbook nr 691, United States Department of Agriculture, Forest Service, ' HUNT R. S., PARMETER 1. R., COBB F. W. 1971: A stump treatment technique for biological control for forest root pathogens. Plant Disease RepOt1er, 55: KOOR1K M. 2001: Results ofbeech stump inoculation with antagonistic fungi. J. For. Sci., 47 (11): KORHONEN K., 197: lnterfet1ility and clona I size in the Armillaria me//ea complex. Karstenia, 1: KUBlAK M., LAUROW Z., 1994: Surowiec drzewny. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa MAŃKA K. 199: Fitopatologia leśna. Wyd. V., PWRiL, Warszawa: ORŁOŚ H. 1957: Badania nad zwalczaniem opieńki miodowej (Armi//aria mellea Vahl) metodą biologiczną. Rocz. Nauk Leś. 15 : RA YNER A. D. M. 1977: Fungal colonization ofhardwood stumps from natural sources, l. Basidiomycetes. Transactions of the British Mycological Society. 69 (2): REOFERN D. B. 196: The ecology of Armil/aria mellea in Britain. Biological contro\. Ann. Bot., 32 (126): RIFAI M. A., 1969: A revision of the genus Trichoderma. Mycological Papers, 116: l-56. RISHB ETH J. 1976: Chemical treatment and inoculation ofhardwood stumps for control of Armillaria m e llećl. Alll1als of Applied Biology, 2 (1): SIEROTA Z. 2001: Choroby lasu. Centrum lnfonnacyjne Lasów Państwowych, Warszawa: SIEROTA Z., MAŁE CKA M., STOCKA T. 2002: Choroby infekcyjne. [W:] Krótkotenninowa prognoza występowania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 200 l roku. Prace Inst. Bad. Leś., C, SOKOLOV D.V Kornevaja gnil ot openka i borba s nej. Moskva ŻÓŁCIAK A. 2002: Rozkład różnych gatunków drewna przez Armil/aria spp. Prace lnst. Bad. Leś. A, 2: MATERIAŁ Y ŹRÓDŁOWE RYKOWSKl K., SIEROTA Z. 192a: Badania nad pasożytami korzeni drzew leśnych (dot. huby korzeni i opieńki miodowej) w celu opracowania skutecznych metod zapobiegania i zwalczania. Dok. IBL. Maszyn. Warszawa RYKOWSKJ K., SIEROTA Z. 192b: Próby biologicznego rozkładu pniaków powstających w wyniku prac odkrzaczeniowych w Bieszczadach. Dok. IBL. Maszyn. Warszawa ŻÓŁCIAK A. 1999: Wykorzystanie właściwości konkurencyjnych grzybów rozkładających pniaki drzew liściastych w ograniczaniu chorób korzeni. [W:] Bezpieczne dla środowiska metody ochrony lasu. Spr. rocz. IBL, Warszawa
STRESZCZENIE WSTĘP Lasek Północny w Słupsku Brzoza brodawkowata Grzyby poliporoidalne Cele pracy:
STRESZCZENIE Badania przeprowadzono latem 008 roku w Lasku Północnym w Słupsku. Teren badań podzieliłam na pięć stanowisk, znajdujących się w środkowej części Lasku Północnego. Celem badań było określenie
Bardziej szczegółowoTHE ASSESSMENT OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA (FR.) JÜLICH PINE STUMPS TREATMENT IN STAND GROWING IN THE FIRST GENERATION ON THE POST ARABLE SOIL
ACTA SCIENTIARUM POLONORUM Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 8(4) 2009, 31-36 THE ASSESSMENT OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA (FR.) JÜLICH PINE STUMPS TREATMENT IN STAND GROWING IN THE FIRST GENERATION ON THE POST
Bardziej szczegółowoGrzyby uprawne w produkcji żywności tradycyjnej
ETRAFOON project is funded by the European Community's Seventh Framework Programme (FP7/27-213) under grant agreement no. 613912 Grzyby uprawne w produkcji żywności tradycyjnej Warsztaty szkoleniowe dla
Bardziej szczegółowoZabezpieczanie, pobieranie oraz przechowywanie drewna i innych. potrzeby analiz DNA
Zabezpieczanie, pobieranie oraz przechowywanie drewna i innych śladów z drzew leśnych na potrzeby analiz DNA dr Artur Dzialuk Katedra Genetyki Instytut Biologii Eksperymentalnej Nomenklatura materiał porównawczy
Bardziej szczegółowoNajważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?
.pl Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 31 marca 2018 Wczesną wiosną, zaraz po ruszeniu wegetacji, liczne choroby rzepaku ozimego
Bardziej szczegółowoINOKULACJA PNIAKÓW SOSNOWYCH PREPARATAMI BIOLOGICZNYMI Z PHLEBIOPSIS GIGANTEA
LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2007, 2: 77 94. Anna Ó CIAK * INOKULACJA PNIAKÓW SOSNOWYCH PREPARATAMI BIOLOGICZNYMI Z PHLEBIOPSIS GIGANTEA SCOTS PINE STUMPS INOCULATION WITH PHLEBIOPSIS GIGANTEA BIOLOGICAL PREPARATIONS
Bardziej szczegółowoENDANGERMENT OF FIR STANDS BY ROOT INFECTION DISEASES BEYOND FIR NATURAL OCCURRENCE REACH
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 6(1) 2007, 79-83 ENDANGERMENT OF FIR STANDS BY ROOT INFECTION DISEASES BEYOND FIR NATURAL OCCURRENCE REACH Wojciech Szewczyk Agricultural University
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 09.01.02 UTRZYMANIE ZIELENI PRZYDROŻNEJ
SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 09.01.02 UTRZYMANIE ZIELENI PRZYDROŻNEJ 2 Utrzymanie zieleni przydrożnej D-09.01.02 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania
Bardziej szczegółowoWizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg
Wizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg pasożytnicze dr inż. architekt krajobrazu Marzena Suchocka marzena.suchocka@interia.pl, 0 506 650 607 Ocena statyki VTA Ocena statyki powinna uwzględniać
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW
IDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW W ŚWIETLE WYNIKÓW MONITORINGU LASÓW Z LAT 2000-2014 Paweł Lech Jadwiga Małachowska Robert Hildebrand Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut
Bardziej szczegółowoINFLUENCE OF FOOD DYES ON THE GROWTH OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA ISOLATE IN VITRO
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 6(1) 2007, 45-49 INFLUENCE OF FOOD DYES ON THE GROWTH OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA ISOLATE IN VITRO Piotr Łakomy 1, Robert Dubino 2 1 Agricultural
Bardziej szczegółowoWpływ szczepionek mykoryzowych na rozwój i zdrowotność borówki amerykańskiej, różaneczników oraz wrzosów
Wpływ szczepionek mykoryzowych na rozwój i zdrowotność borówki amerykańskiej, różaneczników oraz wrzosów Zleceniodawca: Mykoflor, Rudy 84, 24-130 Końskowola Miejsce doświadczeń: Instytut Sadownictwa i
Bardziej szczegółowosylwan nr 9: 3 15, 2006
sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from
Bardziej szczegółowoZagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego
Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego Paweł Skonieczek Mirosław Nowakowski Łukasz Matyka Marcin Żurek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych Instytut Hodowli
Bardziej szczegółowoDokumentacja końcowa
SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO W WARSZAWIE WYDZIAŁ LEŚNY KATEDRA HODOWLI LASU OCENA WZROSTU, JAKOŚCI ORAZ ZAGROŻENIA PRZEZ GRZYBY I OWADY UPRAW NA POWIERZCHNI POHURAGANOWEJ NADLEŚNICTWA PRZEDBÓRZ
Bardziej szczegółowoGrzyby patogeniczne w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus (Lange.) Imbach. AGATA TEKIELA
ACTA AGROBOTANICA Vol. 58, z. 2 2005 s. 189 196 Grzyby patogeniczne w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus (Lange.) Imbach. AGATA TEKIELA Instytut Ochrony Roślin, Terenowa Stacja Doświadczalna
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYBRANYCH DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH MŁODSZYCH KLAS WIEKU NADLEŚNICTWA DRAWSKO NIEKTÓRYMI CZYNNIKAMI BIOTYCZNYMI
Wojciech Szewczyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi ZAGROŻENIE WYBRANYCH DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH MŁODSZYCH KLAS WIEKU NADLEŚNICTWA DRAWSKO NIEKTÓRYMI CZYNNIKAMI
Bardziej szczegółowodr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA
dr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA dotycząca stanu zdrowotnego topól rosnących przy ul. Moniuszki w Puszczykowie Poznań 2014 WSTĘP Niniejsza ekspertyza została
Bardziej szczegółowoGlebowe choroby grzybowe bez szans!
Glebowe choroby grzybowe bez szans! Zdrowy start rośliny ze zdrowym systemem korzeniowym Trianum jest nietoksycznym biologicznym produktem firmy Koppert, który chroni uprawy przed takimi glebowymi patogenami
Bardziej szczegółowoPOZOSTAWIANIE DRZEW DO ICH NATURALNEGO ROZK ADU, JAKO FORMA OCHRONY CHRZ SZCZY (INSECTA, COLEOPTERA)
POZOSTAWIANIE DRZEW DO ICH NATURALNEGO ROZK ADU, JAKO FORMA OCHRONY CHRZ SZCZY (INSECTA, COLEOPTERA) Jerzy Borowski Abstrakt 65 gatunków, co stanowi 83% wszystkich gatunków chronionych chrz¹szczy w Polsce,
Bardziej szczegółowoKlon jest gatunkiem bardzo uniwersalnym. To popularne drewno do produkcji mebli. Stosunkowo rzadko jest wykorzystywane jako drewno opałowe.
Parametr wartości opałowej drewna oznacza uzysk energetyczny z każdego metra przestrzennego (objętość) i kilograma (masa). Optymalne drewno opałowe powinna charakteryzować wilgotność poniżej 20%. Wilgotność
Bardziej szczegółowo(fot. Natalia Stokłosa)
(fot. Natalia Stokłosa) KALENDARZ 2015 STYCZEŃ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Alternaria alternata (Fr.) Keissl. należy do grupy najczęściej izolowanych
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ
PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ COMPARISON OF THE FAUNA OCCURRING ON ROOT VEGETABLES CULTIVATED UNDER ORGANIC AND CONVENTIONAL SYSTEMS
Bardziej szczegółowoMETODY I MATERIAŁY. Ryc. 1 Lokalizacja badanych stanowisk
STRESZCZENIE W ciągu lipca i sierpnia 2012 roku prowadziłam badania na terenie dwóch wybranych stanowisk: Osiedla Niepodległości w Słupsku (obszar A) oraz szosy Słupsk Głobino (obszar B). Celem badań była
Bardziej szczegółowoZbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO
WYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO Marek Kozioł, Agnieszka Bielawska, Jarosław Plata, Alfred Król Jaszowiec, 23-25 październik
Bardziej szczegółowoZmiany zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe
EWOLUCJA ZAGROŻEŃ LASU Zmiany zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe Zbigniew Sierota Instytut Badawczy Leśnictwa, Katarzyna Nowik Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu ZAGROŻENIA I PATOGENY Grunty
Bardziej szczegółowoHodowlane i genetyczne uwarunkowania adaptacji drzew leśnych do zmian w środowisku Opis projektu i tło podjęcia badań
Hodowlane i genetyczne uwarunkowania adaptacji drzew leśnych do zmian w środowisku Opis projektu i tło podjęcia badań Jan Kowalczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoWykaz ważniejszych publikacji prof. dr. hab. Zbigniewa Sieroty
Wykaz ważniejszych publikacji prof. dr. hab. Zbigniewa Sieroty Sierota Z., 1975: Ocena skuteczności zabiegu sztucznej inokulacji pniaków sosnowych przy użyciu grzyba Phlebia gigantea (Fr.)Donk na skalę
Bardziej szczegółowoObjaśnienia do cennika Słownik gatunków drzew:
Objaśnienia do cennika Słownik gatunków drzew: OS osika OL olcha BRZ brzoza BK buk DB dąb MD modrzew SW świerk SO sosna Gb grab Ogólnie dzielimy na trzy podstawowe grupy: - wielkowymiarowe ( W ), - średniowymiarowe
Bardziej szczegółowoOchrona lasu i bioróżnorodności a produkcja drewna
Ochrona lasu i bioróżnorodności a produkcja drewna Łukasz Brodziak Jacek Hilszczański Lasy Państwowe Zakład Ochrony Lasu Zespół Ochrony Lasu IBL Sękocin Stary. w Radomiu. Zimowa Szkoła Leśna Przyrodnicze
Bardziej szczegółowoDrewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Bardziej szczegółowoWYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.)
WYNIKI DWULETNICH BADAŃ NAD WYKORZYSTANIEM PUŁAPEK FEROMONOWYCH DO MONITORINGU PRZYPŁASZCZKA GRANATKA PHAENOPS CYANEA (FABR.) Alicja Sowinska 1, Tomasz Miśkiewicz 2,Radosław Plewa 1, Tomasz Jaworski 1,
Bardziej szczegółowoPoprawa zdrowotności plantacji truskawek z wykorzystaniem nawozu Perlka i środka ochrony biologicznej Prestop.
Poprawa zdrowotności plantacji truskawek z wykorzystaniem nawozu Perlka i środka ochrony biologicznej Prestop. Marek Łada 12.03.2018 Perlka cyjanamid wapnia azotowany (azotniak) Działanie nawozowe Perlka
Bardziej szczegółowoCORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ
CORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ Alicja Sierpińska 1, Marta Tischer 2 i Andrzej Sierpiński 1 1 Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa 2 Wydział Biologii Uniwersytet
Bardziej szczegółowoFitopatologia leśna - K. Mańka CZĘŚĆ OGÓLNA. Przedmowa do wydania IV Przedmowa do wydania V Przedmowa do wydania VI
Fitopatologia leśna - K. Mańka Przedmowa do wydania IV Przedmowa do wydania V Przedmowa do wydania VI CZĘŚĆ OGÓLNA I. Przedmiot i gospodarcze znaczenie fitopatologii leśnej II. Zarys historii fitopatologii
Bardziej szczegółowoDEVELOPMENT OF MYCELIAL CORDS OF HYPHOLOMA FASCICULARE ISOLATES IN DIFFERENT FOREST SOILS. Marta Z. Dadacz, Piotr Łakomy
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 6(1) 2007, 5-12 DEVELOPMENT OF MYCELIAL CORDS OF HYPHOLOMA FASCICULARE ISOLATES IN DIFFERENT FOREST SOILS Marta Z. Dadacz, Piotr Łakomy Agricultural
Bardziej szczegółowoARTYKUŁY REPORTS OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO
ARTYKUŁY REPORTS Alicja Abram* OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO W artykule przedstawiono metodę i wyniki badań odporności powłok
Bardziej szczegółowoWpływ suszy na stan zdrowotny i obumieranie dębów
Wpływ suszy na stan zdrowotny i obumieranie dębów Andrzej Boczoń Zamieranie drzewostanów dębowych w Polsce Krahl Urban (1943) i Kościecki (1955) pierwsze opisy zamierania dębów na dużych obszarach w Polsce.
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 19 października 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 17 października 2016 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 19 października 2016 r. Poz. 8995 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 17 października 2016 r. w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA WYSTÊPOWANIA OPIEÑKOWEJ ZGNILIZNY KORZENI W LASACH BESKIDU YWIECKIEGO
LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2006, 2: 33 49. Pawe³ LECH, Anna Ó CIAK UWARUNKOWANIA WYSTÊPOWANIA OPIEÑKOWEJ ZGNILIZNY KORZENI W LASACH BESKIDU YWIECKIEGO CONDITIONS OF ARMILLARIA ROOT ROT OCCURENCE IN THE FORESTS
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ ZABEZPIECZENIA DREWNA PRZED DZIAŁANIEM GRZYBÓW POWODUJĄCYCH SINIZNĘ WTÓRNĄ - OCENA METOD STARZENIOWYCH
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK nr 2 (154) 2010 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 2 (154) 2010 Alicja Abram* SKUTECZNOŚĆ ZABEZPIECZENIA DREWNA PRZED DZIAŁANIEM GRZYBÓW POWODUJĄCYCH
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (27) MIROSŁAWA ZIOMBRA, ALEKSANDRA CZERWIŃSKA, KINGA ŁAWICKA PLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA Z Katedry Warzywnictwa
Bardziej szczegółowoPielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze
Zimowa Szkoła Leśna IBL 18-20.03.2014 Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze Tadeusz Andrzejczyk SGGW Plan referatu CEL I ZAKRES PIELĘGNOWANIA LASU WARUNKI RACJONALNEJ PIELĘGNACJI DRZEWOSTANÓW
Bardziej szczegółowoLasy w Tatrach. Lasy
Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
Bardziej szczegółowoSylwetka Habilitanta i przebieg jego kariery zawodowej
Dr hab. Marcin Piątek, prof. IB PAN Kraków, 14 października 2018 r. Zakład Mykologii Instytut Botaniki im. W. Szafera Polska Akademia Nauk Lubicz 46, 31-512 Kraków RECENZJA osiągnięcia naukowego oraz istotnej
Bardziej szczegółowoANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA DRZEWNEGO ROBINII AKACJOWEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Artur Kraszkiewicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA
Bardziej szczegółowoWYCENA WARTOŚCI OBSZARÓW PRZYRODNICZYCH
WYCENA WARTOŚCI OBSZARÓW PRZYRODNICZYCH terenów leśnych zniszczonych w wyniku nawałnicy 11/12 sierpnia 2017 r. na terenie województwa kujawsko-pomorskiego W wyniku przejścia nawałnicy nad obszarem województwa
Bardziej szczegółowoSZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU
SZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU Czyli jak powstają i do czego służą szczepionki mikoryzowe ik zż żywejj grzybni b i proponowane przez firmę MYKOFLOR Na początku był LAS. Od 400 milinów
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku
Ochrona lasów Zanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku glebowym. Działanie bezpośrednie, jak
Bardziej szczegółowoWnioski dla praktyki i gospodarki leśnej
Wnioski dla praktyki i gospodarki leśnej Grzegorz Neubauer, Tomasz Chodkiewicz, Przemysław Chylarecki, Arkadiusz Sikora, Tomasz Wilk, Zbigniew Borowski Zadanie realizowane w ramach umowy nr OR.271.3.12.2015
Bardziej szczegółowoEkonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu
Ekonomiczne aspekty ekologizacji zagospodarowania lasu Prof. dr hab. Stanisław Zając Dr inż. Adam Kaliszewski Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa VI Sesja Zimowej Szkoły Leśnej,
Bardziej szczegółowoPW Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S.
PW 2015-2020 Zadanie 3.3: Monitoring zmian zdolności chorobotwórczych populacji patogenów z kompleksu Stagonospora spp. / S. tritici sprawców plamistości liści i plew pszenicy i pszenżyta Zakład Fitopatologii,
Bardziej szczegółowoDrewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna. dr inż. Edward Roszyk
Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna dr inż. Edward Roszyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Technologii Drewna Katedra Nauki o Drewnie
Bardziej szczegółowoRozwój apotecjów grzyba Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary w warunkach in vitro
Tom XXIV Rośliny Oleiste 2003 Eligia Starzycka, Michał Starzycki, Jan Pszczoła* Instytut Hodowli i Aklimatyzacji Roślin, Oddział w Poznaniu * Hodowla Roślin Strzelce Spółka z o.o., Oddział w Borowie Rozwój
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Charakterystyka drzewostanów Puszczy Białowieskiej na podstawie danych teledetekcyjnych Krzysztof Stereńczak, Miłosz Mielcarek, Bartłomiej Kraszewski, Żaneta Piasecka,
Bardziej szczegółowoZespół autorski: Alicja Sowińska, Iwona Skrzecz, Radosław Plewa, Wojciech Janiszewski ZAKŁAD OCHRONY LASU, IBL
Opracowanie metod wczesnego wykrywania i ograniczania szkód powodowanych przez przypłaszczka granatka Phaenops cyanea z zastosowaniem termowizji oraz pułapek z atraktantami Zespół autorski: Alicja Sowińska,
Bardziej szczegółowoMIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDZIESZ DRZEWA PAULOWNI
OXYTREE PREZENTACJA MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDZIESZ DRZEWA PAULOWNI Miejsce pochodzenia: Azja Południowo-Wschodnia. Drzewa z rodzaju Paulowni możemy spotkać na wszystkich pięciu kontynentach zamieszkanych
Bardziej szczegółowoBazy danych Leśnego Centrum Informacji. Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Bazy danych Leśnego Centrum Informacji Damian Korzybski, Marcin Mionskowski Instytut Badawczy Leśnictwa VII Krajowa Konferencja Naukowa INFOBAZY 2014; Gdańsk; 8-10.09. 2014 Lasy w Polsce http://www.piensk.wroclaw.lasy.gov.pl/lesnictwo-ostep
Bardziej szczegółowoOcena przezimowania, aktualne zalecenia i rekomendacje.
Centrum Kompetencji BASF w Pągowie aktualna sytuacja ocena stanu roślin Ocena przezimowania, aktualne zalecenia i rekomendacje. Przebieg warunków atmosferycznych w sezonie jesiennym i na przełomie jesieni/zimy
Bardziej szczegółowoLABORATORYJNA OCENA PRZYDATNOŚCI WYBRANYCH FUNGICYDÓW SYSTEMICZNYCH DO ZABEZPIECZANIA DREWNA PRZED ROZKŁADEM POWODOWANYM PRZEZ GRZYBY
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 4(1) 25, 141-15 LABORATORYJNA OCENA PRZYDATNOŚCI WYBRANYCH FUNGICYDÓW SYSTEMICZNYCH DO ZABEZPIECZANIA DREWNA PRZED ROZKŁADEM POWODOWANYM PRZEZ
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA
z 54 2005-06-09 11:18 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu. (Dz. U. Nr 99, poz. 905) Na podstawie art. 12
Bardziej szczegółowoZAGROÝENIE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH CHOROBAMI INFEKCYJNYMI THREAT OF ROOT DISEASES IN SCOTS PINE PLANTATION
Wojciech Szewczyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wyýsza Szkoùa Zarzàdzania Úrodowiskiem w Tucholi ZAGROÝENIE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH CHOROBAMI INFEKCYJNYMI THREAT OF ROOT DISEASES IN SCOTS PINE PLANTATION
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Bardziej szczegółowoPróbnik kolorów Wood veneer
Fornir jest produktem naturalnym, jego wzór, odcień oraz rysunek mogą się nieznacznie różnić, tak jak osobniczo różnią się pomiędzy sobą poszczególne drzewa tego samego gatunku. Fornir podlega naturalnemu
Bardziej szczegółowoZasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień
Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących
Bardziej szczegółowoWstęp. Zróżnicowanie genetyczne. drzewostanów i ich wpływ. na zdrowotność. Dynamiczne zmiany bioróżnorodności, zachodzące pod
Ochrona różnorodności biologicznej w zrównoważonym leśnictwie Hajnówka, 09.02.2011 Zróżnicowanie genetyczne drzewostanów i ich wpływ na zdrowotność Justyna Nowakowska, Tomasz Oszako, Katarzyna Gąszczyk
Bardziej szczegółowoWPŁYW FUNGICYDÓW BRAVO 500 SC I BRAVO PLUS 500 SC NA MODEL WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (4) 2008 WPŁYW FUNGICYDÓW BRAVO 500 SC I BRAVO PLUS 500 SC NA MODEL WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM WYSTĘPUJĄCEGO W UPRAWIE PIECZARKI DWUZARODNIKOWEJ
Bardziej szczegółowoKomunikat z dnia 18 kwietnia 2017 r. Starosty Chełmskiego do właścicieli lasów prywatnych
Komunikat z dnia 18 kwietnia 2017 r. Starosty Chełmskiego do właścicieli lasów prywatnych Starosta Chełmski informuje o konieczności zwalczania Kornika ostrozębnego szkodliwego owada powodującego kępowe
Bardziej szczegółowoWartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych
Wartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych Emilia Wysocka-Fijorek Stanisław Zając Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa Tło historyczne podjęci badań 1. Temat badawczy
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a Wrocław tel , Raport
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a 53-311 Wrocław tel. 071 3201746, 3201711 Raport z badań nad możliwością wzrostu na farbach: akrylowych - CT 42, CT 44; silikatowych
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 523/2016 BURMISTRZA MIASTA AUGUSTOWA. z dnia 17 listopada 2016 r.
ZARZĄDZENIE NR 523/2016 BURMISTRZA MIASTA AUGUSTOWA z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie cen sprzedaży drewna pochodzącego z nieruchomości stanowiących mienie Gminy Miasta Augustów. Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoDecyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Taczanów
Decyzja Nadleśniczego Nadleśnictwa Taczanów Nr 28/2013 Zn.spr. ZG 90/30/13 Z dnia 5 lipca 2013 w sprawie cen sprzedaży detalicznej drewna na warunkach loco las po zrywce surowca Na podstawie ustawy z dnia
Bardziej szczegółowodawniej Tom
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk Wydział Nauk rolniczych i leśnych Forestry Letters dawniej Prace komisji nauk rolniczych i komisji nauk leśnych Tom 104 2013 Wpływ systemów wynagradzania na koszty
Bardziej szczegółowoWykaz publikacji naukowych prof. dr. hab. Zbigniewa Sieroty
Wykaz publikacji naukowych prof. dr. hab. Zbigniewa Sieroty (oryginalne prace twórcze, monografie, recenzowane materiały konferencyjne, opracowania zwarte) Sierota Z., 1975: Ocena skuteczności zabiegu
Bardziej szczegółowoWizualna metoda oceny statyki drzew (VTA). Co ma wpływ na statykę drzewa i jak rozpoznać zagrożenie?
Wizualna metoda oceny statyki drzew (VTA). Co ma wpływ na statykę drzewa i jak rozpoznać zagrożenie? Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa dr Davide Baridon arborysta, konsultant
Bardziej szczegółowoROZKŁAD DREWNA RÓŻNYCH GATUNKÓW DRZEW LEŚNYCH PRZEZ ARMILLARlA SPP.
PRACE INSTYTUTU BADA WCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2002/2 Nr 936 Anna ŻÓŁCIAK Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Fitopatologii Leśnej Sękocin-Las, 05-090 Raszyn e-mail: A.Zolciak@ib!es.waw.pl ROZKŁAD DREWNA
Bardziej szczegółowoSEGREGACJA TRANSGRESYWNA POKOLENIA F 2 KUKURYDZY W PODATNOŚCI NA FUSARIUM SPP.
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (1) 2009 SEGREGACJA TRANSGRESYWNA POKOLENIA F 2 KUKURYDZY W PODATNOŚCI NA FUSARIUM SPP. GRAŻYNA SZYMAŃSKA, HANNA SULEWSKA, KATARZYNA PANASIEWICZ
Bardziej szczegółowoStan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego
Stan odżywienia drzewostanów na obszarze Sudetów i Beskidu Zachodniego Józef Wójcik Samodzielna Pracownia Chemii Środowiska Leśnego Instytut Badawczy Leśnictwa Seminarium, Ustroń Jaszowiec, 27-28 lutego
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Biotechnologia w leśnictwie Biotechnology in forestry Kierunek: Biotechnologia Rodzaj przedmiotu: obieralny, moduł 5.2 Rodzaj zajęć: wykład, ćwiczenia Profil kształcenia: ogólnoakademicki
Bardziej szczegółowoZadania do planszy KOLEJNE ŻYCIE DRZEWA
1 Ewa Sulejczak Zadania do planszy KOLEJNE ŻYCIE DRZEWA 1. Każda część ściętego drzewa służy innym celom. Uzupełnij tabelę, wstawiając wymienione na planszy nazwy przedmiotów lub materiałów w odpowiednie
Bardziej szczegółowoKomunikat nr 20 Ceny drewna w wybranych krajach Europy (Austria, Niemcy) podsumowanie za II półrocze 2011 r.
19.03.2012 r. Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Komunikat nr 20 Ceny w wybranych krajach Europy (Austria, Niemcy) podsumowanie za II półrocze 2011 r. Opracowanie przygotowano na podstawie danych
Bardziej szczegółowoPL B1. PARAFINIUK STANISŁAW, Romaszki, PL BUP 01/14. STANISŁAW PARAFINIUK, Romaszki, PL WUP 02/15
PL 218915 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218915 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399792 (51) Int.Cl. A01G 1/04 (2006.01) A01G 1/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoGRZYBY I ICH BIOTOP. Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: Rozkładają martwy materiał roślinny lub zwierzęcy, tzw.
GRZYBY I ICH BIOTOP Pod względem sposobu życia grzyby dzieli się na trzy grupy: SYMBIONTY GRZYBY SAPROFITYCZNE GRZYBY PASOŻYTNICZE Współżyją w symbiozie z drzewami, tzw. mikoryza Rozkładają martwy materiał
Bardziej szczegółowoZagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów. Sękocin Stary,
Zagrożenia drzewostanów bukowych młodszych klas wieku powodowanych przez jeleniowate na przykładzie nadleśnictwa Polanów Sękocin Stary, 15.02.2016 2 Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Środkowopomorskie Województwo
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE NR 54/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Spała
ROZPORZĄDZENIE NR 54/2007 WOJEWODY ŁÓDZKIEGO z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Spała Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
Bardziej szczegółowoBIOMASA LEŚNA JAKO ŹRÓDŁO BIOENERGII I ISTOTNY SKŁADNIK EKOSYSTEMU LEŚNEGO
Instytut Badawczy Leśnictwa 17-18 czerwca 2015 BIOMASA LEŚNA JAKO ŹRÓDŁO BIOENERGII I ISTOTNY SKŁADNIK EKOSYSTEMU LEŚNEGO ROMAN GORNOWICZ STANISŁAW GAŁĄZKA ROBERT KUŹMIŃSKI HANNA KWAŚNA ANDRZEJ ŁABĘDZKI
Bardziej szczegółowoSkuteczne sposoby na zwalczanie mączniaka prawdziwego
https://www. Skuteczne sposoby na zwalczanie mączniaka prawdziwego Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 15 kwietnia 2018 Jedną z głównych chorób zagrażających zbożom jest mączniak prawdziwy zbóż i traw.
Bardziej szczegółowoZagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012. Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków
Zagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012 Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków Szkodniki liściożerne Zagrożenie lasów górskich i podgórskich ze strony szkodników liściożernych jest znikome.
Bardziej szczegółowoZastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie
Zastosowanie spektroskopii EPR do badania wolnych rodników generowanych termicznie w drotawerynie Paweł Ramos, Barbara Pilawa, Maciej Adamski STRESZCZENIE Katedra i Zakład Biofizyki Wydziału Farmaceutycznego
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY: Miasto Ruda Śląska pl. Jana Pawła II 6, Ruda Śląska
TYTUŁ OPRACOWANIA "Budowa Miejsc Postojowych Przy Drodze Dojazdowej Do Budynków 1 Maja 318-326 W Rudzie Śląskiej." Inwentaryzacja zadrzewienia wraz z planem wyrębu drzew przewidzianych do usunięcia w związku
Bardziej szczegółowoNetwork Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards
INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 26 września 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 22 września 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 26 września 2017 r. Poz. 8151 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE z dnia 22 września 2017 r. zmieniające zarządzenie
Bardziej szczegółowoEkspertyza dendrologiczna określająca stan zachowania lipy drobnolistnej oraz buka pospolitego, rosnących w Podkowie Leśnej
1. Wprowadzenie Przedmiot ekspertyzy stanowią 2 drzewa rosnące w Podkowie Leśnej wpisane do rejestru pomników przyrody: lipa drobnolistna (Tilia cordata) wchodząca w skład alei lipowej oraz buk pospolity
Bardziej szczegółowoMartwe drzewa a bezpieczeństwo prac w lesie
Martwe drzewa a bezpieczeństwo prac w lesie Puszczykowo, 27 kwiecień 2011 Jacek Wiekiera, RDLP Poznań Cele ochrony przyrody związane z martwymi drzewami stają się sprzeczne z wymaganiami bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoHODOWLA LASU. Może na początek ogólne wiadomości co to jest las
HODOWLA LASU Może na początek ogólne wiadomości co to jest las Las- jest to zbiorowisko drzew i krzewów oraz zwierząt, które wraz ze swoistą glebą wzajemnie na siebie oddziaływają i tworzą specyficzny
Bardziej szczegółowo