ROZKŁAD DREWNA RÓŻNYCH GATUNKÓW DRZEW LEŚNYCH PRZEZ ARMILLARlA SPP.
|
|
- Agata Krupa
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PRACE INSTYTUTU BADA WCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2002/2 Nr 936 Anna ŻÓŁCIAK Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Fitopatologii Leśnej Sękocin-Las, Raszyn A.Zolciak@ib!es.waw.pl ROZKŁAD DREWNA RÓŻNYCH GATUNKÓW DRZEW LEŚNYCH PRZEZ ARMILLARlA SPP. INTENSITY OF WOOD DECA y CAUSED BY ARMlLLARlA SPECIES Abstract. Wood deca y intensity of major tree species of Poland (Le. European beech, pedunculate oak, Scots pine and Norway spruce) was investigated by the 3-months treatment of wood sampies with jive Armillaria species (A. borealis, A. cepistipes, A. ostoyae, A. mellea, A. gallica). Two isolates of each Armillaria species were used. Beech wood sampies were most intensively decomposed (average 20,13% of dry mass loss), while Norway spruce - least (7,15%). In the case of this species A. gallica isolates showed especially low decay activity - the loss of dry mass did not eceeded 3%. Among all isolates tested in the eperiment those of A. ostoyae were found to cause the highest decrease of beech sampies ' dry mass - over 23%. The lowest decay intensity was found for isolates of A. gallica: A. gall.f - 9,22,87% and A. gall. 2-11,78%. Similar results were obtained for Scots pine wood sampies made out of 18-year old trees. Pine wood sampies taken from 80-year old tree were most intensively decomposed by thefollowing isolates: A. mell.f - 19,07%, A. cep.f - 19,04% and A. ost.f - 18,34%. The oak wood sampies were most rapidly decomposed by isolate A. OSt.f- 21,5%. Key words: Armillaria spp., decay of wood Prace Inst. Bad. Leś., A, 2002, 2(936):
2 1. WSTĘP Opieńkowa zgnilizna korzeni powodowana przez grzyby z rodzaju Armil/aria (opieńki) jest jedną z najgroźniejszych chorób systemów korzeniowych drzew i krzewów leśnych w Polsce (MAŃKA 1953, ORŁOŚ 1957, TWAROWSKl i TWA ROWSKA 1959, RYKOWSKlI985, SIEROTA 2001). Choroba ta występuje w drzewostanach iglastych i liściastych wszystkich klas wieku, średnio rocznie rejestrowana jest na powierzchni ponad 130 tys. ha (LECH i SIEROTA 2000, SIEROTA i in. 2001). Stanowi ona duże zagrożenie przede wszystkim dla drzewostanów świerkowych w rejonach górskich (CAPECKl 1997). Duże znaczenie dla rozwoju tej choroby ma rodzaj i ilość dostępnego substratu odżywczego w postaci drewna (RYKOWSKlI985). Pniaki po usuniętych drzewach pozostające na uprawach stanowią podstawową bazę pokarmową w saprotroficznym rozwoju tych grzybów. W pasożytniczej fazie swojego życia niektóre z opieniek, np. opieńka ciemna [Armil/aria ostoyae (Romagn.) Herink] atakuj ą korzenie i okolice szyi korzeniowej żywych drzew (MAŃKA 1961, RYKOWSKl 1985, PRZYBYŁ 1999). Grzyby te atakują tkanki żywe roślin, jednak nie czerpią z nich bezpośrednio substancji pokannowych, lecz dopiero po zabiciu ich toksynami (MAŃKA 1998). Grzybnia opieniek rozwija się nie tylko w korzeniach i w szyi korzeniowej drzew, ale także wzdłuż pnia drzew, dochodząc nawet do kilku metrów w górę pnia. Opieńki powodują białą zgniliznę drewna (MAŃKA 1998). Celuloza ulega tutaj rozkładowi znacznie szybciej niż lignina (CAMPBELL 1931). Stan wiedzy na temat rozkładu drewna przez opieńki jest jeszcze niedostateczny. Brakuje wielu szczegółowych informacji, chociażby w związku ze stwierdzeniem występowania w Polsce pięciu gatunków opieniek: opieńki północnej (Armil/aria borealis Marmtiller et Korhonen), opieńki maczugowatej (Armil Iaria cepistipes VelenovskY), opieńki ciemnej (Armil/aria ostoyae), opieńki miodowej [Armil/aria mel/ea (Vahl: Fr.) Kummer] oraz opieńki żóhotrzonowej (Armil/aria gallica Marmtiller et Romagnesi) (ŻÓŁCIAK 1999a). Istnieje potrzeba odniesienia się w badaniach nad rozkładem drewna do konkretnych gatunków opieniek i do izolatów reprezentujących te gatunki. W Polsce były prowadzone badania nad rozkładem drewna przez opieńki, ale pod kątem wzajemnych relacji opieniek i innych grzybów rozkładających drewno. ORŁOŚ (1957) badał możliwość wykorzystania konkurencyjnych w stosunku do opieniek właściwości żagwi północnej {Climacocystis borealis (Fr.) Kotł. et Pouz, [Polyporus borealis (Wahl.) Fr.]} i pniarka obrzeżonego {Fomitopsis pinieola (Swartz e Fr.) P. Karst. [=Fomes marginatus (Fr.) Gilł.]}, ŁAKOMY (1998) natomiast - maślanki wiązkowej (Hypholoma jasciculare (Huds: Fr.) Kummer)}. Badania te początkowo odnosiły się do Armil/aria mel/ea sensu lato (ORŁOŚ 1957), a następnie do dwóch gatunków opieniek: A. mel/ea sensu stricto i A. ostoyae (ŁAKOMY 1998).
3 Rozkład drewna różnych gatunków drzew leś nych przez Armil/aria spp. 113 ORŁOŚ (1957) zwraca uwagę na żywotność różnych izolatów opieńki, a także sugeruje, że rasy czy też formy biologiczne opieńki mogą mieć znaczenie w zasiedlaniu drewna. I tak, izolat opieńki pochodzący z Krynicy, Orłoś określa jako "o wiele żywotniejszy i bardziej agresywny od szczepu białowieskiego". Z badań ŁAKOMEGO (1998) nad rozkładem drewna pniaków (sosna, świerk, brzoza, buk, dąb,,grab) przez różne izolaty A. ostoyae i A. mellea wynika, że izolaty reprezentujące ten sam gatunek grzyba mogą rozkładać drewno w różnym stopniu. W prezentowanej pracy zainicjowano, przeprowadzone w warunkach laboratoryjnych, badania nad rozkładem drewna przez izolaty opieniek. Ich celem było określenie stopnia rozkładu różnych gatunków drewna przez izolaty reprezentujące pięć gatunków opieniek. 2. MATERIAŁY I METODY Materiał stanowiły próbki drewna sosnowego (So), świerkowego (Św), bukowego (Bk) i dębowego (Db), o wymiarach: I,O 2,5 5,0 cm. Próbki drewna sosnowego wyrobiono z drewna sosen w wieku 18 lat oraz z drewna sosny w wieku 80 lat, z części odziomkowej pnia. Próbki drewna świerkowego uzyskano z drewna drzewa w wieku 80 lat, a bukowego i dębowego - w wieku 100 lat, także z części odziomkowej pnia. Do badań użyto próbki pochodzące z drewna twardzielowego, pozbawione wad, jednorodne, w przypadku gatunków iglastych zawierające 7-10 słojów rocznych. Próbki drewna wysuszono w temperaturze 105 oc i oznaczono ich stałą suchą masę. Po wysterylizowaniu w autoklawie w temperaturze 108 oc, pod ciśnieniem 0,05 MPa i namoczeniu w wodzie destylowanej, sterylnej, w celu uzyskania 90% wilgotności, wyłożono je na 2% pożywkę (MA) w kolbach Kolle'go, przerośniętą 3 -tygodniową grzybnią Armillaria spp. W doświadczeniach użyto dziesięć izolatów opieniek (po dwa różne izolaty opieniek na dany gatunek drewna, tab. l), które oznaczono skrótami nazw łacińskich np. opieńkę północną (Armil Iaria borealis) jako A. bor. l i A. bor. 2. Były to kultury diploidalne, z wyjątkiem pochodzącego z Francji, haploidalnego izolatu -A. mell.]. Ogółem 500 próbek drewna poddano działaniu izolatów opieniek. Na każdy izolat opieńki przypadało 10 próbek danego gatunku drewna. Próbki drewna oznaczono symbolami dla danego gatunku drewna z indeksem wskazującym na wiek drzewa np. SO(80). Po trzymiesięcznym okresie inkubacji w temperaturze 24 oc próbki wyjęto, oczyszczono z grzybni powierzchniowej, wysuszono do stałego ciężaru, oznaczono suchą masę oraz ubytek suchej masy drewna. Dla uzyskanych wyników przeprowadzono analizę wariancji (program Statistica).
4 114 A. Żólc iak Izolaty Armil/aria spp. użyte w doświadczeniach Isolates of Armil/aria spp. used in the eperiments ArmilIaria spp. Nr izolatu Lokalizacja Isolate no. Localization of isolate collection A. borealis - l 9l.l0.07.l.l3 Miłomłyn A. borealis l.l Czerwony Dwór A. cepistipes - l Łuków A. cepistipes Gorczański Park Narodowy (GPN) A. ostoyae - l Chojnów A. ostoyae Łuków A. mellea - l 92235/ 1 Clerrnont-Ferrand (Francja) A. mellea Gubin A. gallica Puławy A. gallica Borki Miejsce pobrania owocników breeding-ground of fruiting body occurrence pień drzewa trunk pniak stump pniak stump pniak stump gleba soil szyja korzeniowa pniak stump korzeń gleba soil root pniak stump Gospodarz Host plant Tabela 1 Table 1 Quercus robur Picea abies Quercus robur - Ulmus glabra Pinus sylvestris Fagus sylvatica Populus tremula - Quercus robur 3. WYNIKI Po upływie trzech miesiący stwierdzono, że większość użytych w doś wiadczeniu próbek drewna została zasiedlona przez grzybnię opieniek. Utworzyła ona na powierzchni drewna skleroty (ryc. 1). W przypadku izolatów reprezentujących A. gallica (A. gall.], A. gall.2) na powierzchni próbek drewna stwierdzono także występowanie ryzomorf (ryc. 2). Wyniki rozkładu drewna przez izolaty opieniek podano w tabeli 2. Izolaty opieniek naj intensywniej rozkładały drewno bukowe (średnio 20,13%), najsłabiej zaś drewno świerkowe (średnio 7,15%). Stwierdzono istotne różnice w intensywności rozkładu danego gatunku drewna między izolatami reprezentującymi ten sam gatunek grzyba, np. izolata.cep.] intensywniej rozkładał drewno sosny (19,04%) niż izolat A. cep.2 (9,13%), z kolei izolat A. cep.2 intensywniej rozkładał drewno świerka (10,03%) niża. cep.] (7,31%). Największy ubytek suchej masy drewna bukowego spowodowały izolaty: A. ost.] (23,76%) oraz A. ost.2 (23,43%), najmniejszy zaś A. gall'2 (11,87%). Podobnie było z drewnem sosnowym (uzyskanym z drzew w wieku 18 lat), które naj intensywniej zostało rozłożone przez izolaty reprezentujące gatuneka. ostoyae: A. ost.] (20,61%) i A. ost. 2 (19,4%). Najmniejszy ubytek drewna sosny spowodowały izolaty reprezentuj ące gatunek A. gallica (A. gall.]- 9,22%, A. gall. 2-11,78%).Drewno sosnowe (uzyskane z drzewa w wieku 80 lat) zostało rozłożone
5 Rozkład drewna różnych gatunków drzew leś nyc h przez ArmilIaria spp. 115 Ryc. 1. Przykład zasiedlenia drewna bukowego przez grzybnie opieniek w warunkach laboratoryjnych po wyjęciu próbek drewna z kolb Kolle'go. Widoczne skłeroty utworzone przez grzybnie: A. borealis (a), A. cepistipes (b), A. ostoyae (c) Fig. 1. Eample of be ech wood sampies (after their removal from the Kolle's f1ask) colonization by mycelium of Armillaria species in the laboratory eperiment. Visible sclerotium made up by the mycelium of A. borealis (a), A. cepistipes (b), A. ostoyae (c) c Ryc. 2. Ryzomorfy A. gallica wyrastające z próbek drewna bukowego Fig. 2. A. gallica rhizomorphs growing out of beech wood sampies
6 116 A. Żółciak Tabela 2 Table 2 Średni procent ubytku suchej masy drewna rozkładanego przez izolaty opieniek Decrease of dry mass of wood sampies subjected to decomposition by Armil/aria spp. isolates Izolat opieńki Gatunek drewna ll. II tree specles Armillaria isolate SO( 18) SO(80) ŚW (80) Bk(loo) Db(loo) A. bor., 18,19 14,70 5,41 21,4 12,43 A. bor. ] 18,45 12,54 7,77 19,68 9,74 A. cep.1 14,32 19,04 7,31 22,59 14,41 A. cep.] 14,99 9, 13 10,03 20,88 9,70 A.osl.1 20,61 18,34 6,23 23,76 21,50 A. osi.] 19,40 14,31 11,64 23,43 10,54 A. me!!', 17,43 19,07 6,76 20,03 13,76 A. mell.] 18,10 14,59 10,74 17,32 10,54 A. gall., 9,22 17,17 2,94 20,26 13,96 A. gall. 2 11,78 7,6 1 2,65 11,87 10,04-16,25 14,65 7,15 20,13 14,06 - średnia dla wszystkich izolatów mean drj mass loss of wood sampies of tested tree species Indeks przy symholu gatunku oznacza wiek drzew, z których pobrano próbki Lower inde along tree species symbol indicates on age of trees used for wood sampies production w największym stopniu przez izolaty: A. cep.! (19,04%) A. mell.} (19,07%) oraz A. ost.} (18,30%) ia. gall.} (17,20%), w najmniejszym - przez izolata. gall. 2 (7,60%). Największy ubytek suchej masy drewna dębowego spowodował izolat A. ost.} (21,5%). Pozostałe izolaty rozkładały to drewno w znacznie mniejszym stopniu od 14,41 % - A. cep.} do 9,74% - A. bor. 2 i 9,70% - A. cep. 2)' Drewno świerkowe było naj intensywniej rozkładane przez izolaty: A. ost' 2(11,64%) oraza. m ell. 2 (1 0,70%), A. ost.} (10,00%), natomiast w niewielkim stopniu drewno to było rozkładane przez izolaty: A. gall.} oraz A. gall. 2 (odpowiednio 2,94% i 2,65%). Analiza wariancji pozwoliła na wyróżnienie szeregu grup jednorodnych izolatów opieniek w zależności od ubytku suchej masy badanych gatunków drewna. W przypadku drewna bukowego dla poszczególnych izolatów opieniek wyłoniono cztery grupy jednorodne (tab. 3). Grupa l reprezentowana przeza. gall. 2 różniła się statystycznie istotnie od pozostałych trzech grup jednorodnych, natomiast grupa 2 - od grupy l i 4. Średni ubytek suchej masy drewna dębowego, powodowany przez A. ost.} (grupa jednorodna 2) różnił się statystycznie istotnie od ubytku drewna powodowanego przez pozostałe izolaty opieniek (grupa jednorodna l, tab. 3). W przypadku drewna sosnowego, uzyskanego z drzew w wieku 18 lat wyróżn iono pięć grup jednorodnych (tab. 3). Stwierdzono statystycznie istotne różnice między grupąjednorodną l a grupami 3, 4 i 5 oraz między grupą 2 a grupą 5. W przypadku drewna sosnowego, uzyskanego z drzewa w wieku 80 lat wykazano istnienie czterech grup jednorodnych (tab. 3). Statystycznie istotne różnice
7 Rozkład drewna różnycłl gatunków drzew leś nych przez Armillaria spp Tabela 3 Table 3 Wyróżnione grupy jednorodne izolatów opieniek w zależności od ubytku suchej masy badanych gatunków drewna (wyniki testu Tukeya, przy poziomie istotności Pa=O,OS) Homogenous groups ot Armillaria isolates due to dr: mass loss or wood sam...2.les or eamined tree ~ecies Grupy jednorodne Homogenous groups Grupy jednorodne Homogenous groups drewno bukowe (z drzewa w wieku 100 lat) beech wood taken from 100-year old tree A.gall.] 11,87 A.mell. ] 17,32 A.bor. 2 19,68 A.mell. } A.gall.} 20,26 A.cep.2 20,88 A.bor.} 21,40 A.cep., 22,59 A.oSI 2 23,43 A.osl.} 2376 drewno sosnowe (z drzew w wieku 18 lat) pine wood taken from 18-year old trees l A.gall.} 9,22 A.gall.2 11,78 A.cep.} 14,32, A.cep.2 14,99 A.mell.} 17,43 A.mell.] 18,10 A.bor.} 18,19 A.bor.] 18,45 A.os!.2 19,40 A.osl. } 2061 świerkowe (z drzewa w wieku 80 lat) spruce wood taken from 80-year old tree A.gall. ] 2,65 A.gall.} 2,94 A.bor.} 5,40 A.osl.] 6,23 A.mell.} 6,76 A.cep.] 7,31 A.bor.2 7,77 A.cep.2 10,03 A.mell.2 10,74 A.osl. 2 II 64 drewno dębowe (z drzewa w wieku 100 lat) oak wood taken from 100-year old tree A.cep.2 9,70 A.bor.2 9,74 A.gall.2 10,04 A.mell.2 10,54 A.osl.] 10,54 A.bor.} 12,43 A.mell.} 13,76 A.gall.} 13,96 A.cep.} 14,41 A.OSI.} drewno sosnowe (z drzewa w wieku 80 lat) pine wood taken from 80-year old tree A.gall.] 7,61 A.cep.] 9,13 A.bor.; 12,54 A.osl. ] 14,31 A.mell.2 14,59 A.bor., 14,70 A.gall.} 17,17 A.osl.} 18,34 A.cep., 19,04 A.mell.} 1907
8 118 A. Żółciak stwierdzono między grupą jednorodną 1 a pozostałymi trzema grupami oraz między grupą 2 i 4. Średni ubytek suchej masy drewna świerkowego był statystycznie istotny między grupąjednorodną 1 a grupami: 3,4 i 5 oraz między grupą 2 i grupą 5 (tab. 3). Przeprowadzone analizy statystyczne pozwoliły na wyróżnienie dla poszczególnych gatunków drewna grup jednorodnych pod względem ubytku suchej masy drewna powodowanego przez izolaty reprezentujące poszczególne gatunki opieniek. W przypadku izolatów opieniek reprezentujących A. borealis wyróżniono sześć grup jednorodnych (tab. 4). Statystycznie istotne różnice wystąpiły między grupą 1 a grupami 3, 4, 5 i 6, między grupą 2 a grupami 4, 5 i 6, między grupą 3 a grupami 5 i 6 oraz między grupą 4 i grupą 6. Dla izolatów reprezentujących A. cepistipes statystycznie istotne różnice w ubytku suchej masy drewna wystąpiły między grupą 1 a pozostałymi trzema grupami oraz między grupą 2 i grupą 4 (tab. 4). W przypadku izolatów reprezentującycha. ostoyae wyróżniono pięć grup jednorodnych (tab. 4). Istotne statystycznie różnice stwierdzono między grupą 1 a pozostałymi czterema, między grupą 2 a grupami 4 i 5 oraz między grupą 3 i grupą 5. Dla iżolatów reprezentujących A. mellea wyróżniono pięć grup jednorodnych (tab. 4). Istotne statystycznie różnice stwierdzono między grupą 1 a pozostałymi czterema grupami, między grupą 2 a grupami 4 i 5 oraz między grupą 3 i grupą 5. W przypadku izolatów reprezentujących A.gallica wyróżniono pięć grup jednorodnych (tab. 4). Istotne statystycznie różnice stwierdzono między grupą 1 a pozostałymi czterema grupami, między grupą 2 a grupami 4 i 5 oraz grupą 3 i grupą DYSKUSJA I PODSUMOWANIE Spośród gatunków drewna użytych w doświadczeniach laboratoryjnych naj intensywniej rozkładane przez Armillaria spp. było drewno bukowe, co znajduje także odzwierciedlenie w warunkach naturalnych (ryc. 3). Dla porównania, w ciągu 3 miesięcy równie intensywny rozkład drewna buka powodował grzyb saprotroficzny Phlebiopsis gigantea (Fr.: Fr.) Jiilich (średnio 19,04%) (RYKOWSKI i SIEROTA 1977). Atrakcyjność buka dla grzybów rozkładających drewno wynika z tego, że nie zawiera ono składników toksycznych (KUBIAK 1994). Drewno dębowe natomiast, dzięki dużej zawartości substancji garbnikowych, przede wszystkim taniny, jest odporne na działanie większości grzybów. Jednak znane są także grzyby odporne na taninę, jak np. skórnik popękany [Xylobolusfrustulatus (Pers. e Fr.) P. Karst. (=Stereumfrustulosum (Pers.) Fr. = s.frustulatum (Pers.) e Fr.)] (KUBIAK 1994), czy ozorek pospolity [Fistulina hepatica (Schaeff.) e Fr.] (CARTWRlGHT i FIND LAY 1951).
9 Rozkład drewna różnyc h gatunków drzew leś nych przez Armillaria spp. 119 Tabela 4 TabLe 4 Wyróżnione grupy jednorodne dla gatunków drewna w zależności od ubytku suchej masy drewna powodowanego przez izolaty reprezentujące poszczególne gatunki opieniek (wyniki testu Tukeya, przy poziomie istotności?=0,05) Homogenous groups of wood samples detennined due to dry mass loss caused by isolates of used Armil/aria species Grupy jednorodne Homogenous groups Grupy jednorodne Homogenous groups ŚW (80l 1 * ŚW (80l2 * Db(100l2 Db( IOOll SO(80l2 SO(80l 1 SO(18l 1 SO(l8l2 Bk(100l2 Bk(loOll ŚW (80l 1 Db(loo)2 ŚW (80l2 SO(80l2 SO(80l1 SO(18l2 SO(18l1 Db(loOl l Bk(loOl2 Bk(loOll ŚW (80l2 ŚW (80l1 SO(80l2 SO(18l1 Db(100l2 SO(18l2 Bk(IOOl2 Db(IOOll SO(80l1 BkllOOll a) Armil/aria borealis ArmilIaria cepistipes l ,41 ŚW (8 0l1 7,31 7,80 9,13 9,74 12,43 12,54 14,70 18,19 18,45 19,68 21,40 ArmilIaria ostoyae ,23 10,54 11,64 14,31 18,34 19,40 20,61 21,50 23,43 23,76 Armil/aria gallica ,65 2,94 7,61 9,22 10,04 11,78 11,87 13,96 17,17 20,26 SO(80l2 Db(loOl2 ŚW (8 0 l2 X SO(l8l 1 X X Db( IOOl l X SO(18l2 X X SO(80l 1 5 X X B~I OOl2 Bk(loOl l ŚW (80l 1 Db(loOl2 ŚW (80l2 Db(IOOll SO(80l2 Bk( IOOl2 9,70 10,03 14,32 14,41 14, ,04 20,88 22,59 Armi/laria mellea ,76 10,54 10,74 13,76 14,59 17,32 17,43 18, 10 19,07 20,03 X SO(18l1 X SO(18l2 X SO(80l1 X Bk(loOll 5 Indeks dolny 1 lub 2 dla danej próbki drewna (np. SO(80l1) oznacza numer izolatu danego gatunku opieńki Lower inde along tree species symbol indicates on isolate number used in the eperiment
10 120 A. Żól iak Ryc. 3. Grzybnia opieńki ciemnej na pniu buka, na wysokości 2 m Fig. 3. Armil/aria ostoyae mycelium on trunk of European beech, 2 meter abo the ground level Użyte w prezentowanych badaniach izolaty ArmilIaria ostoyae: A. ost.} oraza. ost. 2 można zaliczyć do "żywotnych" i "agresywnych", zgodnie z terminologią ORŁOSIA (1957). Przyczyniły się one do intensywnego (w porównaniu z innymi badanymi izolatami opieniek) rozkładu drewna buka i sosny w wieku 18 lat. Izolat 4.. ost.} w testach patogeniczności spowodował zamieranie młodych sosen (ŻÓŁCIAK 1999c). Izolat A. ost. 2. uzyskano z drewna martwej sosny. Można wnioskować, że przyczynił się on do zamarcia tego drzewka, czyli można traktować go jako izolat patogeniczny. Z badań wynika, że rozkład danego gatunku drewna przez izolat uzyskany z tego drewna może być niewielki. I tak, np. izolata. bor. 2 reprezentujący gatunek A. borealis powodował niewielki rozkład drewna świerka w porównaniu z innymi gatunkami drewna (7,7%), mimo iż izolat ten był uzyskany z owocnika wyrastającego na pniaku świerkowym. Izolat A. gall' 2, który uzyskano z owocnika wyrastającego z pniaka dębowego rozkładał drewno dębu w stopniu mniejszym (10,04%) niż izolat A. gall., (13,96%), który uzyskano z owocnika wyrastającego z gleby. Izolat A. mel!." który uzyskano z o,wocnika, wyrastającego z pniaka bukowego, powodował stosunkowo duży rozkład drewna buka (20,03%) w porównaniu z rozkładem drewna powodowanym przez izolata. mell.2, który uzyskano z owocnika wyrastającego z korzenia osiki (17,32%). Izolat A. mell. } pochodził ze strefy klimatycznej sprzyjającej rozwojowi i rozprzestrzenianiu s ię tego
11 Rozkład drewna różnych gatunków drzew leśnych przez Armillaria spp. 121 gatunku. Może z tego właśnie powodu odznaczał się on większą witalnością i zdolnością rozkładu drewna niż izolat polski, który zebrano na wschodniej granicy zasięgu występowania A. mellea w Europie. Większa aktywność grzybni izolatu A. mell.1 w rozkładzie drewna może wynikać z faktu, że jest on haploidem w przeciwieństwie do diploidalnej postaci izolatu A. mell.2' Jak wykazał DOMAŃSKI (1982) haploidy huby opalonej [Bjerkandera adusta (WilId. e Fr.) P.' Karst.] rozkładały drewno bardziej intensywnie niż diploidy. Stwierdzono zróżnicowanie izolatów tego samego gatunku opieńki pod względem intensywności rozkładu drewna. Izolaty A.cep.], i A. gall.1 w znacznie większym stopniu rozkładały drewno sosny (odpowiednio 19,04%, 17,17%) niż izolaty A. cep. 2 (9,13%) czy A. gall'2 (7,61 %). IzolatA. cep.2 bardziej intensywnie rozkładał drewno świerka (10,03%) niż izolata. cep., (7,31%). Otrzymane w laboratorium wyniki badań nie zawsze muszą się potwierdzać w warunkach naturalnych. Zdarza się, że grzyb powoduje bardziej intensywny rozkład drewna w laboratorium niż w warunkach naturalnych albo dobrze rozkłada drewno w laboratorium, natomiast nie zasiedla tego drewna w naturze, lub też w naturze występuje wyłącznie na jednym gatunku. I tak np. grzyb Phlebiopsis gigantea dobrze rośnie i rozkłada drewno buka w warunkach in vitro, natomiast nie jest spotykany na tym gatunku w warunkach naturalnych (SIEROTA, informacja ustna). Z kolei porek brzozowy [Piptoporus betulinus (BulI. e Fr.) P. Karst. (=Polyporus betulinus (BulI. e Fr.)] w naturze występuje wyłącznie na na brzozie, a w laboratorium dobrze rośnie i rozkłada drewno buka i klonu (CARTWRlGHT i FINDLAY 1951). Praca została z ło żona r. i przyjęta przez Komitet Redakcyjny r. INTENSITY OF WOOD DECA y CAUSED BY ARMILLARlA SPECIES Summary Wood decay intensity ofmajor tree species ofpoland (i.e. European beech, pedunculate oak, Scots pine and Norway spruce) was investigated through the 3-months treatrnent ofwood sampies with five Armillaria species (A. borealis, A. cepistipes, A. ostoyae, A. mellea, A. gallica). Wood sampies of l 2,5 5 cm dimensions and free of any defects were made out of the heartwood part of the trunk. Scots pine wood sampies were obtained from 18- and 80-year old trees, those ofn orway spruce - from 80-year while beech and oak - from I OO-year oid trees. Ten isolates - two for every Armillaria species, were used in the eperiment (Tab le l). In total 500 wood sampies were subjected to decomposition, what means that 10 sampies were treated with every single Armillaria isolate. Wood sampies were dried and weighted, than sterilized and placed in the Kolle's fiask on the 2% malt-agarmedium with growing 3-week oldarmillaria mycelium. After 3 months of incubation in 24 0 C sampies were removed and c1eaned from mycelium found on their surface, than dried and weighted. This allowed calculating dry mass loss due to decomposition by Armil/aria isolates.
12 122 A. Żólciak Highest loss of dry mass ofwood sampies was found for European beech (20,13%), while the lowest - for Norway spruce (7,15%) (Table 2). The decomposition intensity of a given tree species differ significantly between isolates ofthe same Armillaria species. For eamplea. cep.! isolate much fas ter decomposed pine wood (19,04%) thana. cep.2 one (9,13%), but in the case of Norway spruce wooda. cep.2 was more effective (10,03%) thana. cep.!(7,31 %). Among all isolates tested in the eperiment those of A. ostoyae were found to cause the highest decrease of beech sampies' dry mass: A. ost.! - 23,76% and A. ost.2-23,43%. The lowest decay intensity was found for isolates ofa. gallica: A. gall.! - 9,22% anda. gall'2-11,87%. Similar results were obtained for Scots pine wood sampies made out of 18-year old trees. Pine wood sampies taken from 80-year old tree were most intensively decomposed by the following isolates: A. mell.! - 19,07%, A. cep.! - 19,04% and A. ost.! - 18,34%. The oak wood sampies were most rapidly decomposed by isolate A. ost.! - 21,5%. Other isolates decomposed wood sampies of this tree species much slower - from 14,41 % (A. cep.!) to 9,74% and 9,70% (A. bor.2 and A. cep.2 accordingly). In the case ofnorway spruce wood the highest decomposition was obtained with the isolates of A. ost.2 (11,64%) and A. mell.2 (10,70%) and the lowest - with A. gall.! and A. gall'2 (2,94% and 2,65% accordingly). (trans\. P. L.) PIŚMIENNICTWO CAMPBELL W. G : The chemistry ofthe white rots ofwood. II - The effect on wood substance of ArmilIaria mellea (Vahl) Fr., Polyporus hispidus (Buli) Fr. and Stereum hirsutum Fr. Biocbem. J., 25 : CAPECKl Z Rejony zdrowotności lasów ś rodkowej cz ęś ci Karpat. Prace Inst. Bad. Le ś n., A, 840: CARTWRlGHT K. St. G., FlNDLAY W. P. K., 195 l : Ro zkład i konserwacja drewna (Decay oftimber and its prevention). PWRiL, Warszawa: DO MAŃ SKl S. 1982: Bjerkandera adusta on young Quercus rubra and Quercus robur injured by late spring frosts in the Upper Silesia industrial di strict ofpoland. Europ. 1. For. Pathol., 12: 6-7, KUBIAK M. 1994: Wady drewna. W: Surowiec drzewny. Fundacja SGGW, Warszawa LECH P., SIEROTA Z. 2000: Poziom z agro ż eni a lasów grzybami patogenicznymi. W: Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 1999 roku na podstawie badań monitoringowych. Biblioteka Monitoringu Środowi s ka. PIO Ś, Warszawa: ŁAKOM Y P. 1998: Zdolno ść ro zkładu drewna przez grzyby Hypholomafasciculare (Huds: Fr.) Kummer, A rmżlla ria mellea (Vahl: Fr.) Kummer i Armil/aria ostoyae (Romagnesi) Herink. Sylwan, 9: MAŃKA K. 1953: Badania terenowe i laboratoryjne na opieńk ą miod ową - Armil/aria mellea (Vahl) Quel. Prace Inst. Bad. Le ś n., 94: MAŃKA K. 1961: Rozwój opieńki miodowej [Armil/aria mellea (Vahl) Quel.] na tle biotycznych wła śc iwości mikoflory korzeniowej świerka (Picea ecelsa L.). Rocz. WSR w Poznaniu, 10: MAŃKA K. 1998: Fitopatologia le ś n a. PWRiL. Warszawa ORŁOŚ H. 1957: Badania nad zwalczaniem opieńki miodowej (A rmil/aria mel/ea Vahl.) metodą biologiczną. Rocz. Nauk Le ś., XV, 159: PRZYBYŁ K. 1999: Disease changes in root systems of Quercus robur L. and Betula pendula Roth. trees and fungi identified in roots dead and showing decay. Zesz. Nauk. AR Krak., 348:
13 R.., K{)\\ \KI K. 19X~ Ickt ' re trofic/ne uwarunk v..'ama pat geni Ln CI Imlll/orw l1/el/co (Vahl) Qucl \.\ uprav.. ach 'io'inov,.ych Prace Insl. Bad. c ', R YKO\\ \KI,. " ROl \ I ' Badania nad pr;ygot wamcm do pr duk JI bl prcparatu z gr/) b m Ph/eh/(/ KIKcm/C!CI (for) nk. Pra e In'il. Bad Lc '., 34 : '11 ROlA 1.., \1 II (K M, TO K T. 2002: 'horoby infckcyjne. W: Kr ' tk tcrmin wa pr gno/a wy'it<,:powam<l wa:inlcjslych s7k dnik ' \ i ch r ' b infekcyjnych drze\\- te ' ny h \.\ Polec \\ ~OO I roku. Pracc I nsl. Bad. Le:., ', Il' ROI L : 'h roby Lasu. entrum Informacyjne La ów P ań t\-\ow, :::h. War 7a\ a. I-I 6. 'I RO\ SKI Z., TWAROWSK l. 1959: tudia i ob erwacje nad opieńką miodową Annil/aria mel/ea ( ahl.) u I.jak pr;yczyna ma wego zamierania drzewo tanów ( tudie and ob ervation n Armil/aria mel/ea ( ah l. ) Q ućl. a the cau e ofma dyi ng-offoffore t tand ). Prace In l. Bad. Le '., 192: ŻÓ I lak. 1999a: Identyfikacja gatunków grzybów z rodzaj u Armil/aria (Fr.: Fr.) taude w Pol ce. Prace lnsl. Bad. Le '.,,88:3-19. Ma t e ri a ł y ź r ó dło we : Ż L lak A. 1999b: Wykorzy tanie wla ciwo ci konkurencyj nych grzybów roz kł a d ającyc h pniaki drzew li:cia tych w graniczaniu chorób korzeni. W: Bezpieczne dl a 'rodowiska metody o hrony la u. prawozdani e etapowe. Ma zynopi. Warszawa, IBL, Ż L lak A. 1999c: 1denty fikacja i analiza wy t ę po wa nia gatunków grzybów z rodzaju Armil/aria (Fr. : Fr. ) taude w Pol ce. Rozprawa doktor ka. Ma zynopi. War zawa,
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A. 2002/4 Nr 944. Anna ŻÓŁCIAK
PRACE INSTYTUTU BADAWCZEGO LEŚNICTWA, Seria A 2002/4 Nr 944 Anna ŻÓŁCIAK Instytut Badawczy Leśnictwa Zakład Fitopatologii Leś n ej Sękocin-Las, 05-090 Raszyn e-mail: A.Zo\ciak@ibles.waw.pl INOKULACJA PNIAKÓW
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE WSTĘP Lasek Północny w Słupsku Brzoza brodawkowata Grzyby poliporoidalne Cele pracy:
STRESZCZENIE Badania przeprowadzono latem 008 roku w Lasku Północnym w Słupsku. Teren badań podzieliłam na pięć stanowisk, znajdujących się w środkowej części Lasku Północnego. Celem badań było określenie
Bardziej szczegółowoWizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg
Wizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg pasożytnicze dr inż. architekt krajobrazu Marzena Suchocka marzena.suchocka@interia.pl, 0 506 650 607 Ocena statyki VTA Ocena statyki powinna uwzględniać
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW
IDENTYFIKACJA OBSZARÓW O NISKIEJ ZDROWOTNOSCI DRZEWOSTANÓW W ŚWIETLE WYNIKÓW MONITORINGU LASÓW Z LAT 2000-2014 Paweł Lech Jadwiga Małachowska Robert Hildebrand Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut
Bardziej szczegółowoTHE ASSESSMENT OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA (FR.) JÜLICH PINE STUMPS TREATMENT IN STAND GROWING IN THE FIRST GENERATION ON THE POST ARABLE SOIL
ACTA SCIENTIARUM POLONORUM Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 8(4) 2009, 31-36 THE ASSESSMENT OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA (FR.) JÜLICH PINE STUMPS TREATMENT IN STAND GROWING IN THE FIRST GENERATION ON THE POST
Bardziej szczegółowoStrukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań
Strukturalne właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.) w zależności od strony świata wstępne wyniki badań Paulina Rola, Paweł Staniszewski, Robert Tomusiak, Paweł Sekrecki, Natalia Wysocka
Bardziej szczegółowoDrewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna. dr inż. Edward Roszyk
Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna dr inż. Edward Roszyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Technologii Drewna Katedra Nauki o Drewnie
Bardziej szczegółowoOPIS TECHNICZNY. Materiały wyjściowe Mapa sytuacyjno-wysokościowa z projektem budowy ul. Kadrowej w skali 1:500 wraz z naniesionym drzewostanem.
OPIS TECHNICZNY Przedmiot opracowania Inwentaryzacja drzewostanu na ulicy Kadrowej w Warszawie w dzielnicy Rembertów na odcinku od ul. Kramarskiej do ul. Czwartaków o dł. ok. 330 m Materiały wyjściowe
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (27) MIROSŁAWA ZIOMBRA, ALEKSANDRA CZERWIŃSKA, KINGA ŁAWICKA PLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA Z Katedry Warzywnictwa
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE WRASTANIA KORZENI SADZONEK SOSNY ZWYCZAJNEJ I DĘBU BEZSZYPUŁKOWEGO W KASETACH STYROPIANOWYCH
1 1,2 1 Jakub Ptak, Wojciech Wesoły, Maria Hauke-Kowalska 1) Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Hodowli Lasu 2) Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi PORÓWNANIE WRASTANIA KORZENI SADZONEK
Bardziej szczegółowoMETODY I MATERIAŁY. Ryc. 1 Lokalizacja badanych stanowisk
STRESZCZENIE W ciągu lipca i sierpnia 2012 roku prowadziłam badania na terenie dwóch wybranych stanowisk: Osiedla Niepodległości w Słupsku (obszar A) oraz szosy Słupsk Głobino (obszar B). Celem badań była
Bardziej szczegółowoStawiamy na jakość. System zarządzania jakością prac w BULiGL spełnia standardy normy ISO 9001 oraz ISO 14001
Koncepcja renaturyzacji (przebudowy) drzewostanów sosnowych na terenach poddanych wieloletniej immisji ścieków ziemniaczanych w Nadleśnictwie Iława Janusz Porowski BULiGL Oddział w Białystoku Stawiamy
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Charakterystyka drzewostanów Puszczy Białowieskiej na podstawie danych teledetekcyjnych Krzysztof Stereńczak, Miłosz Mielcarek, Bartłomiej Kraszewski, Żaneta Piasecka,
Bardziej szczegółowoBiuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu
Zasoby drewna martwego w lasach na podstawie wyników wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Bożydar Neroj 27 kwietnia 2011r. 1 Zasady wykonywania wielkoobszarowej inwentaryzacji stanu lasu Instrukcja
Bardziej szczegółowoZAGROŻENIE WYBRANYCH DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH MŁODSZYCH KLAS WIEKU NADLEŚNICTWA DRAWSKO NIEKTÓRYMI CZYNNIKAMI BIOTYCZNYMI
Wojciech Szewczyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wyższa Szkoła Zarządzania Środowiskiem w Tucholi ZAGROŻENIE WYBRANYCH DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH MŁODSZYCH KLAS WIEKU NADLEŚNICTWA DRAWSKO NIEKTÓRYMI CZYNNIKAMI
Bardziej szczegółowoĘ Ę ĘŚ Ą Ł Ę ł ł ś ą ź ż ź ą ż ć ąż ą ś ą
Ń Ę ł ó ó ł ż ć ó ś ą ą ż ą ą ń ł ś ś ąż ą Ę łó Ą Ę Ą Ó ą ż ą ł ą ź ć Ę ą ś ą ą Ł Ł ł ą Ą Ę Ą Ł ą ąż ą ż ć ą Ż ć ą Ę Ę ĘŚ Ą Ł Ę ł ł ś ą ź ż ź ą ż ć ąż ą ś ą ó ó ż ą ą ż ś ż Ę ź Ą ł ł ł ą ó ń ń Ę ż ż ń
Bardziej szczegółowoOLSZTYN, ul. Dąbrowszczaków 39, tel./fax (0-89)
BIURO PROJEKTÓW Spółka z o.o. 10-542 OLSZTYN, ul. Dąbrowszczaków 39, tel./fax (0-89) 527-41-11 e-mail: biuro@noweko.com.pl Nazwa obiektu: Budowa kolektora Centralnego bis w ulicy Leśnej w Olsztynie. Adres:
Bardziej szczegółowoŚ Ó Ó Ś ż Ś Ó Ś ŚÓ Ó
Ą Ł ć Ę Ę Ł Ź Ł ż ż ż ż Ó Ł Ś Ó Ó Ś ż Ś Ó Ś ŚÓ Ó ż Ż Ó Ż Ś ć ć ż Ś Ż Ó Ż Ó ż ż Ż ż ż Ż Ż Ą ć Ż Ó ż Ż Ż ż ż Ż Ó ż Ż Ś Ć ż Ł Ę Ę Ź ć Ó ć Ś Ż ż ż Ę ż ż Ę Ż Ś ż Ś Ż ż Ś Ż Ż ż ż Ż Ż Ż Ż ż Ś Ż Ż ż Ż ż ż Ź Ż
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja szczegółowa zieleni
Olsztyn 1 Inwentaryzacja szczegółowa zieleni Nazwa inwestycji: Projekt nasadzeń kompensacyjnych drzew i krzewów w okolicy Oczyszczalni Ścieków Łyna w Olsztynie Adres inwestycji: Olsztyn Działki nr 156/14,
Bardziej szczegółowoSylwetka Habilitanta i przebieg jego kariery zawodowej
Dr hab. Marcin Piątek, prof. IB PAN Kraków, 14 października 2018 r. Zakład Mykologii Instytut Botaniki im. W. Szafera Polska Akademia Nauk Lubicz 46, 31-512 Kraków RECENZJA osiągnięcia naukowego oraz istotnej
Bardziej szczegółowosylwan nr 9: 3 15, 2006
sylwan nr 9: 3 15, 2006 Jerzy Szwagrzyk, Waldemar Sulowski, Tomasz Skrzydłowski Structure of a natural stand of a Carpathian beech forest in the Tatra mountains compared with natural beech stands from
Bardziej szczegółowoPRZEDMIAR SZCZEGÓŁOWY DRZEW W WIEKU DO 10 LAT
PRZEDMIAR SZCZEGÓŁOWY DRZEW W WIEKU DO 10 LAT Drzewa miękkie: osika, topola, brzoza, wierzba Drzewa twarde: dąb, klon, wiąz, jesion, buk, grusza, robinia, grab, głóg, śliwa, jabłoń, czeremcha, bez czarny
Bardziej szczegółowoPROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu
PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu w ramach projektu Ogród dwóch brzegów 2013-2015. Rewitalizacja przestrzeni i obiektów Cieszyńskiej Wenecji Inwestor: Gmina Cieszyn, Rynek 1, 43-400 Cieszyn
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja zieleni, działka nr 6-50/1 przy ul. Piaskowej w Iławie
Inwentaryzacja zieleni, działka nr 6-50/1 przy ul. Piaskowej w Iławie Iława, kwiecien 2013r. 1. Podstawa opracowania: Zlecenie Burmistrza miasta Iława. Mapa sytuacyjno-wysokościowa w skali 1:500. Wizja
Bardziej szczegółowoZAMAWIAJĄCY: Miasto Ruda Śląska pl. Jana Pawła II 6, Ruda Śląska
TYTUŁ OPRACOWANIA "Budowa Miejsc Postojowych Przy Drodze Dojazdowej Do Budynków 1 Maja 318-326 W Rudzie Śląskiej." Inwentaryzacja zadrzewienia wraz z planem wyrębu drzew przewidzianych do usunięcia w związku
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ SUMY MIĄŻSZOŚCI DRZEW NA POWIERZCHNIACH PRÓBNYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH LASACH GÓRSKICH
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 3(2) 2004, 5-11 ZMIENNOŚĆ SUMY MIĄŻSZOŚCI DRZEW NA POWIERZCHNIACH PRÓBNYCH W RÓŻNOWIEKOWYCH LASACH GÓRSKICH Jan Banaś Akademia Rolnicza w Krakowie
Bardziej szczegółowoZbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa
Zbigniew Borowski & Jakub Borkowski Instytut Badawczy Leśnictwa Populacja bobra w Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, w ostatnich 30 latach odnotowała nagły wzrost liczebności z 270 do ponad???
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1
EKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1 Ekspertyza ma na celu wykazanie możliwego, negatywnego wpływu instalacji parku linowego na 37 drzewach rosnących na terenie działek ew. nr 372 obręb Pomiechówek i 1049/1 obręb
Bardziej szczegółowoOcena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
Bardziej szczegółowoLasy w Tatrach. Lasy
Lasy w Tatrach Lasy h c a r t a T w Projekt współfinansowany przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego za pośrednictwem Euroregionu Tatry w ramach Programu Współpracy Transgranicznej
Bardziej szczegółowoDr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny. Zmiany klimatyczne w nauce, leśnictwie i praktyce
Dr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny Zmiany klimatyczne w nauce, leśnictwie i praktyce Zmiany klimatyczne (Zmiany klimatu - 1 800 000) - 380 000 wyników Climate change
Bardziej szczegółowoHodowlane i genetyczne uwarunkowania adaptacji drzew leśnych do zmian w środowisku Opis projektu i tło podjęcia badań
Hodowlane i genetyczne uwarunkowania adaptacji drzew leśnych do zmian w środowisku Opis projektu i tło podjęcia badań Jan Kowalczyk Zakład Hodowli Lasu i Genetyki Drzew Leśnych Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoSZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU
SZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU Czyli jak powstają i do czego służą szczepionki mikoryzowe ik zż żywejj grzybni b i proponowane przez firmę MYKOFLOR Na początku był LAS. Od 400 milinów
Bardziej szczegółowoANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA DRZEWNEGO ROBINII AKACJOWEJ
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Artur Kraszkiewicz Katedra Eksploatacji Maszyn i Zarządzania w Inżynierii Rolniczej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie ANALIZA GĘSTOŚCI WYBRANYCH SORTYMENTÓW SUROWCA
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE DZIEWIĘCIU ODMIAN MARCHWI PRZEZNACZONYCH DLA PRZETWÓRSTWA, UPRAWIANYCH W REJONIE WARMII. Wstęp. Materiał i metody
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) JOANNA MAJKOWSKA-GADOMSKA 1, BRYGIDA WIERZBICKA 1, MACIEJ NOWAK 2 PLONOWANIE DZIEWIĘCIU ODMIAN MARCHWI PRZEZNACZONYCH DLA PRZETWÓRSTWA, UPRAWIANYCH
Bardziej szczegółowoDrewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Bardziej szczegółowoEkologia. martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja. Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii
Ekologia martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski 1/32 Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii Duvigneaud i Denayer-De Smet, 1970
Bardziej szczegółowoP.B a. Wykonanie projektu rewitalizacji terenu zielonego. INWESTO Zenon Solczak ul. Kopernika 9 / 4, Legionowo
49 75 76 77 78 79 80 81 82 83 94 48 85 84 86 91 88 87 89 90 47 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 63 64 95 46 44 9c 45 43 36 38 39 41 40 37 42 9b 34 33 35 31 32 28 29
Bardziej szczegółowoZagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012. Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków
Zagrożenie lasów górskich w Polsce 2011/2012 Wojciech Grodzki Instytut Badawczy Leśnictwa Kraków Szkodniki liściożerne Zagrożenie lasów górskich i podgórskich ze strony szkodników liściożernych jest znikome.
Bardziej szczegółowoObliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie
Obliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie Przy obliczaniu posługiwano się Tablicami miąższości kłód odziomkowych i drzew stojących M.Czuraj, PWRiL, Warszawa
Bardziej szczegółowoŻ Ę ź Ó
ź ź Ę Ą Ż Ę ź Ó Ź Ó ź Ę ź Ę Ę Ą Ź Ą Ń Ź Ź Ź Ź ź Ą ź Ę Ą Ć ź ź ź Ę ź Ź ź ź Ę Ł ź Ź Ź Ź ź ź Ź Ź ź ź Ą Ł Ó Ó Ą Ą Ś Ę Ę Ą Ą Ś Ś Ł Ę Ę ź ź Ó Ą Ą Ą Ł Ą Ę Ź Ę ź ź Ę Ą Ź Ź ź Ł Ą Ł Ą ź Ą ź Ł Ą Ó ĘŚ Ą Ę Ę ź Ź Ę
Bardziej szczegółowoINFLUENCE OF FOOD DYES ON THE GROWTH OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA ISOLATE IN VITRO
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 6(1) 2007, 45-49 INFLUENCE OF FOOD DYES ON THE GROWTH OF PHLEBIOPSIS GIGANTEA ISOLATE IN VITRO Piotr Łakomy 1, Robert Dubino 2 1 Agricultural
Bardziej szczegółowoLABORATORYJNA OCENA PRZYDATNOŚCI WYBRANYCH FUNGICYDÓW SYSTEMICZNYCH DO ZABEZPIECZANIA DREWNA PRZED ROZKŁADEM POWODOWANYM PRZEZ GRZYBY
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 4(1) 25, 141-15 LABORATORYJNA OCENA PRZYDATNOŚCI WYBRANYCH FUNGICYDÓW SYSTEMICZNYCH DO ZABEZPIECZANIA DREWNA PRZED ROZKŁADEM POWODOWANYM PRZEZ
Bardziej szczegółowoBiałystok, Rotmanka. listopad 2011 r.
Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes ERICHSON, 1845 (Coleoptera, Cucujidae) w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej DR INŻ. SŁAWOMIR ZIELIŃSKI PRACOWNIA
Bardziej szczegółowoż ś ż ś Ę ś ż ś ś ś Ł ś ż Ł ż ś ś ś ż
Ą Ń Ę ś Ę Ą ś ś ż ż ś ś ś ś ż ś ż ś Ę ś ż ś ś ś Ł ś ż Ł ż ś ś ś ż ś ś ś ś ś Ś ś ś ś ś ś ż ś ś ż ś ś ż Ś ś Ź ś ś ś ść ś ś ż ż ś ś ś ś ś ś ś ż ż ś ż ś Ę ś ś ż ś ś ż ś ś ś ś ś ś ż ś ż ś ć ś ż ś ż ś ś ść ż
Bardziej szczegółowoPOZOSTAWIANIE DRZEW DO ICH NATURALNEGO ROZK ADU, JAKO FORMA OCHRONY CHRZ SZCZY (INSECTA, COLEOPTERA)
POZOSTAWIANIE DRZEW DO ICH NATURALNEGO ROZK ADU, JAKO FORMA OCHRONY CHRZ SZCZY (INSECTA, COLEOPTERA) Jerzy Borowski Abstrakt 65 gatunków, co stanowi 83% wszystkich gatunków chronionych chrz¹szczy w Polsce,
Bardziej szczegółowoInstytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Drzewostany Puszczy Białowieskiej w świetle najnowszych badań monitoringowych Rafał Paluch, Łukasz Kuberski, Ewa Zin, Krzysztof Stereńczak Instytut Badawczy Leśnictwa
Bardziej szczegółowoŻ Ź Ź ź Ż Ż Ź Ą Ą Ż ź Ś Ż Ż Ś Ź Ś Ą
Ś Ą Ó Ś Ś Ą Ś Ó Ż ć Ś Ż Ę ć Ż ź Ż Ź Ź ź Ż Ż Ź Ą Ą Ż ź Ś Ż Ż Ś Ź Ś Ą Ą Ż Ź Ś Ą Ń Ś Ą Ż ć Ż Ż Ż ć Ż Ż Ś Ź Ź Ż Ą Ń ź ź Ł Ę ć ć ć Ń ź ć Ż ź Ż źó ć Ż Ż Ó Ń Ż Ó Ź Ó Ż Ź Ż Ż Ż Ż Ę Ż Ż ć ć Ż ć Ó Ż Ż Ż Ą Ź Ż Ż
Bardziej szczegółowoć Ą ź ć ć Ż ź ź Ą ź ć ź ć ź
Ż ź ź ź Ę Ą Ł ć Ą ź ć ć Ż ź ź Ą ź ć ź ć ź Ś Ź Ń Ź Ę Ę ź Ł ź Ż Ę ź Ż Ż Ż Ź Ź Ń ź Ź ź ć Ż Ę ć ć Ą ź ź Ź Ż Ś ź Ę Ę Ż Ż Ś Ę Ę ć Ż Ż Ń Ł Ń Ż Ż ź Ą Ą ź ź ź ć Ą ć ź Ż ć Ż Ę Ń Ę Ż Ż Ż Ó Ż Ż Ż Ż Ą Ł Ż Ł Ł Ł Ż Ż
Bardziej szczegółowoZAGROÝENIE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH CHOROBAMI INFEKCYJNYMI THREAT OF ROOT DISEASES IN SCOTS PINE PLANTATION
Wojciech Szewczyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wyýsza Szkoùa Zarzàdzania Úrodowiskiem w Tucholi ZAGROÝENIE DRZEWOSTANÓW SOSNOWYCH CHOROBAMI INFEKCYJNYMI THREAT OF ROOT DISEASES IN SCOTS PINE PLANTATION
Bardziej szczegółowoĄ Ź ć Ń Ą ć Ź Ź
Ó Ó Ż Ę ć Ą Ź ć Ń Ą ć Ź Ź Ń Ą Ą Ź Ź Ń ć Ś Ł ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć Ź ź ć ć Ł ć Ź ć ć ź ć ć Ą ć ć ć ć ź ć Ą Ż Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ź Ź ć ć Ń ć ć ć ć Ą ć ć ć ć ć ć Ź ć ć ć Ć Ń Ż Ź ć ć Ń ć ć ć ć Ą Ń ć ć ć Ą ć
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE REGIONU IGS FRAGMENTU DNA W TECHNICE PCR-RFLP DO IDENTYFIKACJI GRZYBÓW RODZAJU ARMILLARIA
ISSN 1644-0722 DOI: 10.17306/J.AFW.2015.4.28 www.forestry.actapol.net www.acta.media.pl SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 14(4) 2015, 335 345 WYKORZYSTANIE REGIONU IGS FRAGMENTU
Bardziej szczegółowoć Ś Ś Ść
ć Ś Ś Ść Ś Ł Ź Ść ć ć ć Ść ć Ść Ś Ść ć ć Ś Ó Ś Ś ć ć Ś Ś Ó Ś Ś ć Ą ć Ś Ś Ł ć Ś Ś Ł ć Ą Ść ć Ś Ó Ź ć ć Ś Ś ć ć ć Ś Ść Ść Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś ć Ą Ś Ą Ś Ś Ź Ź ć ć Ś Ę Ź Ł ź Ę Ę Ś Ś Ś Ę Ą Ź ć Ł Ś Ś Ś Ś ć Ś
Bardziej szczegółowoC e l e m c z ę ś c i d y s k u s y j n e j j e s t u ś w i a d o m i e n i e s o b i e, w o p a r c i u o r o z w a ż a n i a P i s m a Ś w.
1. C e l s p o t k a n i a. C e l e m c z ę ś c i d y s k u s y j n e j j e s t u ś w i a d o m i e n i e s o b i e, w o p a r c i u o r o z w a ż a n i a P i s m a Ś w., ż e : B y d z b a w i o n y m
Bardziej szczegółowoŚ Ż Ó Ś ż Ó ć ź ż ż Ą
Ś ż Ż Ż Ś Ż Ó ż ż ż Ą Ś Ż Ó Ś ż Ó ć ź ż ż Ą Ą Ó ż ż Ó Ś Ż Ó ż ż ż Ż Ź ź Ć Ó ż Ż ć Ż ż Ś ć Ś Ś Ż Ą Ż Ż Ó Ż Ż Ś Ż Ż Ź Ż Ż Ż Ę Ś Ż Ż Ś Ó Ż Ż ż Ą Ż Ą Ż Ś Ś ć Ź ć ć Ó ć Ś Ą Ó Ó ć Ż ż Ż Ó ż Ś Ś Ó Ś Ż Ż Ż Ż Ż
Bardziej szczegółowoż ć
Ł Ł ż ć ć ż ć Ą Ł ó ó ć ż ć ć ż ć Ę ć Ę ć ć Ę ć ć ć Ę ż ć ć ć Ś ć Ę Ę ż ż ć ż Ę ć ć Ę ż ż Ę Ł ć ć Ą Ę Ł ć ć ć ż ć Ę Ł Ść Ą Ę Ł ć ć ć ć Ę Ł Ść Ą Ę Ł ć ć ć Ł ć Ę Ę ć ć ć ć Ł Ść ć ć Ę Ę Ł Ś Ą Ś Ś Ł Ą Ą ż
Bardziej szczegółowoć ć ź ć ć ć Ść ć ź ź ź ć ź Ą ź
ć ć ć ź ć ć ć ć ź ć Ż ź ź ć ć ź ć ć ć Ść ć ź ź ź ć ź Ą ź ć ć ć ć ć ć ź ź Ż ć ć ć ć ć Ś ć ć Ź ć Ś ź ć ź ć ź ć ź ć ź Ź ć ć Ś ź ć ć ź Ć ć ź Ó Ż ć ć ź Ś ź ź ć ć ć ź ć ć ć ć ć ć ć ź ź ć ć ć Ś Ć Ó ź ć ź ć ć
Bardziej szczegółowoĄ Ź ć ć Ó Ó Ć Ć Ś
Ł Ł ź Ę Ą Ą Ź ć ć Ó Ó Ć Ć Ś Ł Ą Ą Ó ć ć ć Ś Ś Ó Ś Ó Ó Ó Ó Ó Ó Ó ć Ść Ó Ć ć Ź Ó ć Ó Ó Ó Ś Ź Ó ć ć ć Ł Ć Ź Ó Ó Ś ć Ź ć ć Ć ć ć ć Ź Ó ć Ó Ó Ś Ź Ó Ó Ś Ó ć ć ć Ś Ś Ó Ó Ó ć Ź Ł Ó ć Ś Ś Ó Ó ć Ź ć Ź Ł Ó Ó ć Ź
Bardziej szczegółowoĆ ć ć Ś ć
ź Ę Ę Ę ź ć ć ć Ć ć ć Ś ć ź ć ć ć Ć Ś ź Ś Ć ć Ż ź ć Ż Ś Ł ŚĆ ć ć ć Ć ć Ść ć Ż ć ć ć ć ć ć ć ć Ą ć ć Ś ć Ś ć Ż Ś ć Ó ć Ś ć Ś ć ć ć ć Ś ć ć Ś ć Ć Ż ć Ć ć ć ć ć Ę ć ź ć ć ć ć ć ź ć ć ć Ć ź ć Ż ć ć ć Ś ć Ć
Bardziej szczegółowoć
Ł Ę Ę Ą ć Ś ć ć ź ź ć ć ź ź ź ć ć ź Ś ć ć ć ć ć Ś ć Ż ć ŚĆ Ć Ż Ś Ż Ś Ż ć Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś Ś ć Ć ć Ć ć Ć ć Ś Ś Ś ć Ć Ż Ć ć ć Ś Ż Ż Ś Ć Ż ć ć ć ć ć Ś Ś Ś ć Ż Ż ć ć Ś Ś ć Ś Ż ć Ś ć ć ć Ż Ć ć ć Ż Ś Ż Ć
Bardziej szczegółowoć ć Ł ć Ź ć Ł ź ć Ś ć ć Ż Ł Ż ć ż ć
Ł Ź Ł Ł ź ź Ż Ż ż Ż ć Ś ż ć ć Ę ć ć Ł ć Ź ć Ł ź ć Ś ć ć Ż Ł Ż ć ż ć Ł ć ć ć ć Ł Ż ć Ł ź ć Ś Ż Ż Ż ż Ż Ż ż Ż Ś Ż Ą Ł Ż ź Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ś Ż Ż ż Ż Ż ż ż Ł Ż Ś Ż Ż Ż Ż Ż Ż Ś Ż Ę Ł Ź Ó ż Ę Ł ź Ł Ź Ż ż Ł Ż Ż ż
Bardziej szczegółowoć ć Ą ć Ęć Ó Ą ź ć ć ć ć ź ź Ą ć Ę ć ź ć ć ć ź ć ź ć ć ć Ś Ź ź
ź Ó ć Ę ć Ó ć ć ć ć Ź ć ź ć ć Ź ć ć ć Ą ć Ęć Ó Ą ź ć ć ć ć ź ź Ą ć Ę ć ź ć ć ć ź ć ź ć ć ć Ś Ź ź ć Ą ć Ą ć ź ć ź ć Ę ć ć Ź ź Ę ć ć ć ć Ę Ę ź ć Ó ć ć ć ć ć ć ć ć ć Ź Ź ć ć ć ź Ę ć ć ć ć Ę Ąć ź Ź ć Ą ć ć
Bardziej szczegółowoKlon jest gatunkiem bardzo uniwersalnym. To popularne drewno do produkcji mebli. Stosunkowo rzadko jest wykorzystywane jako drewno opałowe.
Parametr wartości opałowej drewna oznacza uzysk energetyczny z każdego metra przestrzennego (objętość) i kilograma (masa). Optymalne drewno opałowe powinna charakteryzować wilgotność poniżej 20%. Wilgotność
Bardziej szczegółowoWstęp. Zróżnicowanie genetyczne. drzewostanów i ich wpływ. na zdrowotność. Dynamiczne zmiany bioróżnorodności, zachodzące pod
Ochrona różnorodności biologicznej w zrównoważonym leśnictwie Hajnówka, 09.02.2011 Zróżnicowanie genetyczne drzewostanów i ich wpływ na zdrowotność Justyna Nowakowska, Tomasz Oszako, Katarzyna Gąszczyk
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA WYBRANYCH FRAGMENTÓW TERENU OPRACOWANIA. dla polany rekreacyjnej w ramach zadania dot.
INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA WYBRANYCH FRAGMENTÓW TERENU OPRACOWANIA dla polany rekreacyjnej w ramach zadania dot.: Zagospodarowanie terenu polany rekreacyjnej za Szkołą Podstawową nr 8 w Policach Stanowisko
Bardziej szczegółowoUWARUNKOWANIA WYSTÊPOWANIA OPIEÑKOWEJ ZGNILIZNY KORZENI W LASACH BESKIDU YWIECKIEGO
LEŒNE PRACE BADAWCZE, 2006, 2: 33 49. Pawe³ LECH, Anna Ó CIAK UWARUNKOWANIA WYSTÊPOWANIA OPIEÑKOWEJ ZGNILIZNY KORZENI W LASACH BESKIDU YWIECKIEGO CONDITIONS OF ARMILLARIA ROOT ROT OCCURENCE IN THE FORESTS
Bardziej szczegółowoCompression strength of pine wood (Pinus Sylvestris L.) from selected forest regions in Poland, part II
Annals of Warsaw University of Life Sciences - SGGW Forestry and Wood Technology 83, 2013: 206-210 (Ann. WULS - SGGW, For. and Wood Technol. 83, 2013) Compression strength of pine wood (Pinus Sylvestris
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO
WYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO Marek Kozioł, Agnieszka Bielawska, Jarosław Plata, Alfred Król Jaszowiec, 23-25 październik
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA
z 54 2005-06-09 11:18 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie jednorazowego odszkodowania za przedwczesny wyrąb drzewostanu. (Dz. U. Nr 99, poz. 905) Na podstawie art. 12
Bardziej szczegółowoZakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
Bardziej szczegółowoWPŁYW PRZEBIEGU MECHANICZNEGO DOJU KRÓW NA ZAWARTOŚĆ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU PRZY ZMIENNEJ SILE NACIĄGU GUM STRZYKOWYCH W KUBKU UDOJOWYM
Inżynieria Rolnicza 4(122)/2010 WPŁYW PRZEBIEGU MECHANICZNEGO DOJU KRÓW NA ZAWARTOŚĆ KOMÓREK SOMATYCZNYCH W MLEKU PRZY ZMIENNEJ SILE NACIĄGU GUM STRZYKOWYCH W KUBKU UDOJOWYM Aleksander Krzyś, Józef Szlachta,
Bardziej szczegółowoOCCURRENCE OF PHELLINUS PINI (BROT.) BONDARSTSER ET SINGER IN SELECTED SCOTS PINE STANDS OF NORTHERN POLAND
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 7(4) 2008, 73-77 OCCURRENCE OF PHELLINUS PINI (BROT.) BONDARSTSER ET SINGER IN SELECTED SCOTS PINE STANDS OF NORTHERN POLAND Wojciech Szewczyk
Bardziej szczegółowoStan i sposób postępowania z topolą włoską rosnącą na posesji przy ul. Kościuszki 100 w Milanówku.
Warszawa 19.02.2015 Prof. dr hab. inż. Marek Siewniak Ekspertyza Stan i sposób postępowania z topolą włoską rosnącą na posesji przy ul. Kościuszki 100 w Milanówku. Fot. 2: Topola włoska ( Populus nigra`italica`),
Bardziej szczegółowoZabezpieczanie, pobieranie oraz przechowywanie drewna i innych. potrzeby analiz DNA
Zabezpieczanie, pobieranie oraz przechowywanie drewna i innych śladów z drzew leśnych na potrzeby analiz DNA dr Artur Dzialuk Katedra Genetyki Instytut Biologii Eksperymentalnej Nomenklatura materiał porównawczy
Bardziej szczegółowoWpływ suszy na stan zdrowotny i obumieranie dębów
Wpływ suszy na stan zdrowotny i obumieranie dębów Andrzej Boczoń Zamieranie drzewostanów dębowych w Polsce Krahl Urban (1943) i Kościecki (1955) pierwsze opisy zamierania dębów na dużych obszarach w Polsce.
Bardziej szczegółowoZakład Urządzania Lasu. Dojrzałość rębna drzewostanów Określenie: - wieku rębności drzewostanu - kolei rębu dla drzewostanów gospodarstwa
Zakład Urządzania Lasu Dojrzałość rębna drzewostanów Określenie: - wieku rębności drzewostanu - kolei rębu dla drzewostanów gospodarstwa Podstawowym materialnym produktem gospodarstwa leśnego jest drewno
Bardziej szczegółowoEkologia. martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja. Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii
martwa materia organiczna w ekosystemach i dekompozycja Ryszard Laskowski 1 Rozmieszczenie materii organicznej (na ha) w ekosystemie las liściasty w Belgii Duvigneaud i Denayer-De Smet, 1970 2 Rozmieszczenie
Bardziej szczegółowoCracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Bardziej szczegółowoZmiany zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe
EWOLUCJA ZAGROŻEŃ LASU Zmiany zagrożeń lasu powodowanych przez patogeny grzybowe Zbigniew Sierota Instytut Badawczy Leśnictwa, Katarzyna Nowik Zespół Ochrony Lasu we Wrocławiu ZAGROŻENIA I PATOGENY Grunty
Bardziej szczegółowoŚ Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó
Ś Ó Ą Ó Ó Ż ć Ó Ż Ó Ą Ź Ź Ó Ó Ó Ź Ó Ź Ó Ź Ż Ż Ć ć Ź Ź Ż Ó Ó Ź ć ć Ż Ź Ó Ą Ó ć ć Ż ć Ó ć ć Ź ć ć ć Ż Ś Ć Ę Ć ć Ę Ó ć Ż Ż Ę Ż Ę Ź ć Ó Ó Ś ć Ł Ś Ó ć Ż Ś Ó Ó Ś Ż ć ć Ó Ó ć Ś Ó Ś Ć ć Ó Ó Ó Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą Ą ź
Bardziej szczegółowoWartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych
Wartość wiązanego węgla w drzewostanach sosnowych Emilia Wysocka-Fijorek Stanisław Zając Zakład Zarządzania Zasobami Leśnymi Instytut Badawczy Leśnictwa Tło historyczne podjęci badań 1. Temat badawczy
Bardziej szczegółowoActa Sci. Pol. Silv. Colendar. Ratio Ind. Lignar. 17(1) 2018, 47 54
SCIENTIARUM POLONORUMACTA Acta Sci. Pol. Silv. Colendar. Ratio Ind. Lignar. 17(1) 2018, 47 54 FORESTRY AND WOOD TECHNOLOGY www.forestry.actapol.net pissn 1644-0722 eissn 2450-7997 ORIGINAL PAPER http://dx.doi.org/10.17306/j.afw.2018.1.5
Bardziej szczegółowoó ń ó
Ł ź ó ń ó ó ń ó ó ń ż ó ó Ł ń ó ó ń Ą ó ń ó ó ź Ł ó ó ó Ż ż Ł ó Ż ó ó ż Ś ż ó Ś ż Ż Ą Ź Ę Ó ó ó ó ń Ć ó ó ż ż Ż ó ó ń ó ż ż ó Ł ó Ż ó ż ŚÓ ż Ś ń ń Ś ż Ż ó ó Ę ó Ł ó ó ó Ą ż Ż Ó ó Ł ó Ę Ż ó ó ń ó Ż Ż ń
Bardziej szczegółowo