RAPORT i DIAGNOZA Z DELIMITACJI OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH MIASTA PELPLIN

Transkrypt

1 Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 38/2016 Burmistrza Miasta i Gminy Pelplin z dnia 22 marca 2016 r. RAPORT i DIAGNOZA Z DELIMITACJI OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH MIASTA PELPLIN Gmina Pelplin Strona 1 z 44

2 Opracowanie merytoryczne i graficzne raportu: Krzysztof Adamczyk Zespół roboczy ds. raportu: Dariusz Górski Zastępca Burmistrza Miasta i Gminy Pelplin Przewodniczący Zespołu Krzysztof Adamczyk Sekretarz Zespołu Mirosława Sielska Elżbieta Dziel Agnieszka Bielecka Irena Kuczkowska Agnieszka Czerwińska Jolanta Dembek Ewa Kuniszewska Karol Pruszyński Tomasz Czerwiński Andrzej Lewicki Członkowie Zespołu Urząd Miasta i Gminy Pelplin, maj / sierpień 2015 Strona 2 z 44

3 Spis treści Spis treści Wprowadzenie Charakterystyka wyznaczonych jednostek urbanistycznych Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium społecznego Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym Liczba przestępstw na 1 tys. ludności w 2014 roku Liczba przestępstw na 1 tys. ludności w 2012 roku Liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności Wskaźnik fakultatywny wielkość zaległości czynszowych Wskaźnik fakultatywny wyniki egzaminów państwowych w szkołach podstawowych i gimnazjach Wskaźnik fakultatywny liczba fundacji, stowarzyszeń, organizacji społecznych aktywnych na analizowanym obszarze Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium gospodarczego Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie bezrobotnych Wskaźnik fakultatywny wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości w odniesieniu do średniej miasta Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium przestrzennego Przeciętna powierzchnia użytkowa lokalu na osobę (m 2 ) Udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1970 w ogólnej ich liczbie Wskaźnik fakultatywny niska dostępność do podstawowych usług lub słaba ich jakość Wskaźnik fakultatywny udział procentowy budynków generujących emisje niskie Diagnoza - podsumowanie... Błąd! Nie zdefiniowano zakładki. 7. Spis tabel, map i schematów Strona 3 z 44

4 1. Wprowadzenie Raport z delimitacji obszarów zdegradowanych miasta Pelplin został stworzony na podstawie i w oparciu o Założenia do projektu wytycznych dotyczących programowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych w celu ubiegania się o środki finansowe w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata stanowiącego Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 714/363/14 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 1 lipca 2014 r. Dla prawidłowego przygotowania Raportu, opracowany został harmonogram działań przedstawiony poniżej. Schemat 1. Harmonogram działań przyjętych do opracowania Raportu Powołanie Grupy Roboczej ds. stworzenia Raportu (Zarządzenie Burmistrza) Wyznaczenie granic poszczególnych jednostek urbanistycznych w granicach administracyjnych miasta Wybór wskaźników fakultatywnych w ramach odpowiednich kryteriów Przypisanie do opracowania wskaźników osobom odpowiedzialnym Opracowanie Raportu Wspomniana wyżej Grupa Robocza powołana została Zarządzeniem Nr 34/2015 Burmistrza Miasta i Gminy Pelplin z dnia r. w sprawie powołania Grupy Roboczej działającej Strona 4 z 44

5 w celu stworzenia Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Pelplin (załącznik nr 1 do niniejszego Raportu). Raport jest uwieńczeniem prac I etapu związanych z wdrażaniem w życie procesów rewitalizacyjnych, których celem jest poprawa sytuacji na obszarach zdegradowanych w mieście Pelplin. Dokument zawiera opis szeregu wskaźników w następujących warstwach: a) społecznej, b) gospodarczej, c) przestrzennej, których podsumowanie pozwala wskazać najbardziej zdegradowane w Pelplinie obszary. Poprzez zidentyfikowanie obszarów problemowych, wskazane w niniejszym raporcie zdegradowane strefy miejskie, zostaną objęte działaniami Lokalnego Programu Rewitalizacji mającymi na celu poprawę ich stanu oraz rozwój w każdej z wyżej wymienionych warstw. W celu realizacji zapisów, jakie zawierać będzie Lokalny Program Rewitalizacji, Gmina Pelplin będzie równocześnie szukać wielu form finansowania tychże przedsięwzięć, w tym: a) środki funduszy strukturalnych (w tym Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata ), b) środki krajowe, c) środki z budżetu Gminy Pelplin. Strona 5 z 44

6 2. Charakterystyka wyznaczonych jednostek urbanistycznych Miasto Pelplin w ramach prac nad Raportem, a także docelowo Lokalnym Programem Rewitalizacji, zostało podzielone na 8 jednostek urbanistycznych. Przy ich podziale brano przede wszystkim pod uwagę takie czynniki, jak: a) struktura tkanki miejskiej, b) uwarunkowania istniejące historyczne, c) funkcje terenu, d) fizjonomia terenu, ze szczególnym uwzględnieniem charakteru zabudowy, e) intensywność użytkowania. Mapa 1. Granice jednostek urbanistycznych w mieście Pelplin stworzone na potrzeby prac nad Lokalnym Programem Rewitalizacji (mapa topograficzna) Strona 6 z 44

7 Mapa 2. Granice jednostek urbanistycznych w mieście Pelplin stworzone na potrzeby prac nad Lokalnym Programem Rewitalizacji (ortofotomapa) Pełnowymiarowe mapy stanowią załączniki nr 2 i nr 3 do niniejszego Raportu. Strona 7 z 44

8 Zgodnie z w/w zasadami, utworzono 8 obszarów. Ich charakterystyka znajduje się poniżej. OBSZAR NR 1 Zakres obszaru Strzelnica, Mickiewicza (od granicy miasta do nr 29 nieparzyste i od granicy miasta do nr 36 parzyste), Wybudowanie, Plac Cukrowni Powierzchnia [ha] 157,53 Liczba mieszkańców 391 Funkcja obszaru Krótka charakterystyka Przemysł, usługi, zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna Obszar o charakterze przemysłowym, z rozproszoną zabudową mieszkaniową jednorodzinną. W granicach obszaru funkcjonuje m. in. fabryka styropianu Swisspor, składy węgla, hurtownia materiałów budowlanych Dak Bud. Granicę obszaru wyznacza granica miasta od strony wschodniej oraz torowisko kolejowe przebiegające przez miasto Strona 8 z 44

9 OBSZAR NR 2 Zakres obszaru Kopernika, Dworcowa, Wybickiego, Świerkowa, Szkolna Powierzchnia [ha] 77,33 Liczba mieszkańców Funkcja obszaru Zabudowa wielorodzinna, usługi Krótka charakterystyka Obszar o typowej zabudowie wielorodzinnej (w jego skład wchodzą 22 budynki wielorodzinne z co najmniej 24 lokalami mieszkalnymi. W granicach terenu znajduje się m. in. targowisko miejskie, ośrodek zdrowia Pelmed, komisariat Policji oraz dworce PKP i PKS. Obszar zamieszkiwany jest przez 27% ogółu mieszkańców, co nie wpisuje się w założenia wytycznych jednostek urbanistycznych dla obszarów mieszkalnictwa. Jest to jednak jednorodna i jednolita zabudowa mieszkalna z budynkami wielorodzinnymi, którą nie sposób dzielić. Wydzielenie bowiem tylko dwóch budynków zlokalizowanych przy ul. Kopernika niema racji bytu, tym bardziej podział Osiedla przy ul. Dworcowej budziłby jeszcze większe zastrzeżenia. Stąd obszar nr 2, biorąc pod uwagę czynniki wymienione na str. 6 niniejszego opracowania, postanowiono właśnie w taki sposób na podział tkanki miejskiej. Ponadto gęstość zaludnienia (w os./ha) jest przybliżona do innych obszarów, co wskazuje na prawidłowy podział terenów miejskich na jednostki urbanistyczne Strona 9 z 44

10 OBSZAR NR 3 Zakres obszaru Mickiewicza (pozostała część), Plac Grunwaldzki, Kościuszki, Generała Maczka Powierzchnia [ha] 49,97 Liczba mieszkańców Funkcja obszaru Krótka charakterystyka Zabudowa wielorodzinna (kamienice), usługi Ulice Mickiewicza i Kościuszki są m. in. najstarszymi ulicami w mieście o charakterze świeckich kamienic wielorodzinnych. W granicach obszaru funkcjonują między innymi: Urząd Miasta i Gminy Pelplin, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejski Ośrodek Kultury, Zespół Szkół Nr 2. Większość budynków z obszaru wpisanych jest do rejestru zabytków. Strona 10 z 44

11 OBSZAR NR 4 Zakres obszaru Sambora i Osiedle Młodych Powierzchnia [ha] 29,04 Liczba mieszkańców 779 Funkcja obszaru Zabudowa wielorodzinna (m. in. kamienice), edukacyjna, usługi Krótka Uwzględniając uwarunkowania historyczne, jest to obszar, w którym charakterystyka dawne majątki rolne (w tym popegeerowskie) łączą się z nowym osiedlem wielorodzinnym. W granicach terenu znajduje się m. in. Zespół Kształcenia i Wychowania Nr 1, Miejska Biblioteka Publiczna, Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy Ochotnicza Straż Pożarna. Strona 11 z 44

12 OBSZAR NR 5 Zakres obszaru Przystań Jana Sobieskiego, Plac Mariacki, ul. Kanonicka, ul. Mestwina, Aleja Cystersów, Plac Wolności, ul. Bpa Dominika Powierzchnia [ha] 36,88 Liczba mieszkańców 360 Funkcja obszaru Krótka charakterystyka Religijna, turystyczna, kulturalna, edukacyjna Obszar znajduje się w ścisłej strefie konserwatorskiej. Jest to najcenniejsza pod kątem historyczno kulturowym strefa, w której znajdują się obiekty sakralne i kultu religijnego (m. in. Bazylika Katedralna). Ponadto w granicach obszaru znajdują się: Muzeum Diecezjalne, siedziba diecezjalnej rozgłośni Radio Głos, liceum katolickie Collegium Marianum, Wyższe Seminarium Duchowne, ogrody biskupie Strona 12 z 44

13 OBSZAR NR 6 Zakres obszaru Ks. Sychty, Kochanowskiego, Reja, Kraszewskiego, Asnyka, Stefańskiego, Podgórna, Broniewskiego, Iwaszkiewicza, Ks. Twardowskiego, Prusa, Żeromskiego, Konopnickiej, Sienkiewicza, Słowackiego Powierzchnia [ha] 36,73 Liczba mieszkańców Funkcja obszaru Krótka charakterystyka Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługi Jest to tzw. Osiedle Leśne największe osiedle domów jednorodzinnych na terenie miasta. W granicy obszaru znajduje się m. in. cmentarz komunalny. Strona 13 z 44

14 OBSZAR NR 7 Zakres obszaru Starogardzka, Limanowskiego, Szpitalna, Pólko Powierzchnia [ha] 25,35 Liczba mieszkańców Funkcja obszaru Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługi, przemysł Krótka Obszar częściowo popegeerowski, z charakterystyczną zabudową charakterystyka mieszaną (domy jednorodzinne, bloki mieszkalne). Przez teren przebiega m. in. tzw. Aleja Jana Pawła II, łącząca centrum miasta z Górą Jana Pawła II zlokalizowaną poza Pelplinem, gdzie w 1999 roku mszę świętą odprawił Papież Jan Paweł II Strona 14 z 44

15 OBSZAR NR 8 Zakres obszaru Żwirki, Wigury, Czarnieckiego, Gen. Dąbrowskiego, Gen. Hallera, Piłsudskiego, Ks. Pasierba (w granicach administracyjnych miasta), Dmowskiego, Parkowa, Sportowa Powierzchnia [ha] 31,91 Liczba mieszkańców 590 Funkcja obszaru Krótka charakterystyka Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługi, sport Obszar zabudowy jednorodzinnej ze stadionem miejskim w jego granicach. Granice tego obszaru, a zarazem miasta łączą się od południa z dynamicznie rozwijającą się miejscowością Rożental (zabudowa mieszkaniowa). Strona 15 z 44

16 Poniższa tabela zawiera szereg informacji statystycznych służących dodatkowo określeniu charakteru każdego z obszarów. Lp. obszaru Tabela 1. Wielkość obszarów i liczba mieszkańców w obszarach Wielkość obszaru [ha] Udział w ogóle powierzchni [%] Liczba mieszkańców Udział mieszkańców w ogóle [%] Gęstość zaludnienia [os./ha] ,53 35, ,85 2, ,33 17, ,10 28, ,97 11, ,89 25, ,04 6, ,67 26, ,88 8, ,47 9, ,73 8, ,66 38, ,35 5, ,15 41, ,91 7, ,21 18,49 Razem 444,74 100, ,00 18,11 Według przedstawionych w tabeli nr 1 danych wynika, że największym obszarem jest obszar nr 1, najmniejszym zaś obszar nr 7. Stanowią one relatywnie 35,42% i 5,70% ogólnej powierzchni miasta wynoszącej łącznie 444,74 ha. Najwięcej, bo ponad ¼ mieszkańców miasta zamieszkuje obszar nr 2. Najmniejszy wskaźnik udziału mieszkańców w ogóle zamieszkujących Pelplin wyróżnia największy obszarowo obszar obszar nr 1. Schemat 1. Wielkość obszarów [w ha] do ogólnej wielkości miasta Pelplin Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 8 Obszar 4 Obszar 7 Obszar 6 Obszar 5 Strona 16 z 44

17 3. Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium społecznego 3.1. Liczba osób korzystających z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności W Pelplinie, który zamieszkuje osób, z zasiłków pomocy społecznej korzystają łącznie 424 osoby, co daje 52,57 osoby w przeliczeniu na 1 tysiąc mieszkańców. Mapa 3. Osoby korzystające z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności Powyższa mapa obrazuje wielkość problemu pod względem geograficznym, w odniesieniu konkretnej liczby mieszkańców korzystających z zasiłków pomocy społecznej na konkretnym obszarze w odniesieniu do 1 tys.. Analizując te dane, najwyższy wskaźnik bo 191,81 osoby występuje na obszarze nr 1. Najmniej osób w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców korzysta z zasiłków pomocy społecznej na obszarze nr 6 jest ich 18,97 osoby. Aby jeszcze dokładniej zobrazować geograficznie skalę problemu, wzięto przy badaniu pod uwagę także liczbę osób faktycznie zamieszkujących dany obszar. Skumulowane wyniki z mapy nr 3, także w stosunku do wskaźników wojewódzkiego i krajowego przedstawione na poniższym schemacie. Strona 17 z 44

18 Schemat 2. Osoby korzystające z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności , ,53 78,13 38,51 33,33 18,97 91,6 61,02 52, Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Pomorskie Polska 3.2. Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym Na schemacie nr 3 przedstawiono dane pozyskane z Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie i skonfrontowano jednocześnie z danymi liczbowymi dot. tego wskaźnika na poziomie Polski i województwa pomorskiego. Analizując dane przedstawione na schemacie nr 3, należy podkreślić, że wielkość wskaźnika w województwie pomorskim w stosunku do kraju jest niższa, co przekłada się na mniejszy odsetek osób długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym. Odnosząc wielkość wskaźnika wojewódzkiego do sytuacji w Pelplinie, stwierdzić można, że w pięciu spośród wszystkich obszarów wartość wskaźnika jest wyższa. W dwóch przypadkach (obszary nr 1 i 7) jest on przekroczony niemal dwukrotnie, trzy pozostałe obszary mają zbliżoną do wojewódzkiej wartość wskaźnika. Strona 18 z 44

19 Schemat 3. Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym 6 5 4,78 4, ,06 3,04 2,79 2,1 2,26 3,1 2,4 1 0,94 0 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Polska Pomorskie 3.3. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności w 2014 roku Według danych pozyskanych przez Straż Miejską z Komisariatu Policji w Pelplinie wynika, że w całym mieście w 2014 roku popełniono łącznie 73 przestępstwa, co daje uśredniony wskaźnik 9,05 przestępstwa na 1 tys. ludności. Na poniższym schemacie przedstawiono odsetek liczby przestępstw, uwzględniając podział na obszary. Analizując dane przedstawione na schemacie nr 2 należy zauważyć, że w żadnym z badanych obszarów wskaźnik przestępczości na 1 tys. ludności nie przekracza średniej wojewódzkiej ani krajowej. 35 Schemat 4. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności 30 27,7 29, ,5 15,6 14,1 10,4 8,5 6,4 5,5 1,4 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Pomorskie Polska Strona 19 z 44

20 Mapa 4. Łączna liczba przestępstw w mieście Z mapy nr 4 wynika, że najwięcej przestępstw popełniono w obszarze 3 (20, co daje niespełna 30% wszystkich popełnionych przestępstw). 14 takich czynów popełniono w obszarze 2, a po 11 w obszarach 4 i 7. Najniższy odsetek przestępczości występuje na obszarach: nr 1 (8 przestępstw), nr 8 (5 przestępstw) oraz nr 5 i 6 (po 2 przestępstwa). Podsumowując, należy zauważyć, że Pelplin, w porównaniu do wyniku kraju i województwa jest miejscem znacznie bezpieczniejszym. W żadnym z obszarów nie odnotowano nawet zbliżonej wielkości wskaźnika liczby przestępstw w przeliczeniu na 1 tys. ludności. Najwyższą wartość wskaźnika odnotowano w obszarze 1, najniższą zaś w obszarze 6. Biorąc pod uwagę wytyczne dot. Przygotowania Raportu, uzyskano jedynie ogólne dane dotyczące liczby przestępstw popełnionych w mieście Pelplin w 2012 r. Komisariat Policji w Pelplinie nie posiada obecnie danych pozwalających na wyodrębnienie ilości przestępstw w każdym z obszarów. Wobec powyższego zastosowano analogię do danych dotyczących roku 2014, biorąc pod uwagę, że w 2012 r. popełniono łącznie 162 przestępstwa w mieście Pelplinie. Strona 20 z 44

21 3.4. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności w 2012 roku Schemat 5. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności [dane za 2012 rok] ,5 34,38 30,81 27,7 29,1 22,66 23,73 14,2 11,11 2,81 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Pomorskie Polska Mapa 5. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności [dane za 2012 r.] Z mapy 5 wynika, że najwyższy wskaźnik przestępczości charakteryzuje kolejno obszary: 1, 3, 4. Są to obszary, w których wskaźnik ten jest zdecydowanie wyższy od średniej wojewódzkiej. W Strona 21 z 44

22 pozostałych obszarach wskaźnik waha się od 11 do 23 przestępstw na 1 tys. ludności. Tylko w obszarze nr 6 jest on zdecydowanie niższy i wynosi 2,81 przestępstwa na 1 tys. ludności Liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności Według uzyskanych danych z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz Komisariatu Policji w Pelplinie wynika, że w ubiegłym roku w całym mieście popełniono łącznie 6 przestępstw przeciwko rodzinie i opiece, co daje wskaźnik w wysokości 7,43 na 10 tys. ludności. Na poniższym schemacie porównane zostały wielkości wskaźnika odpowiednio dla: miasta Pelplin, województwa pomorskiego i Polski. Wobec braku możliwości uzyskania odpowiednich danych, ustalono, że zgodnie z wytycznymi, Gmina Pelplin rezygnuje ze wskaźnika obligatoryjnego Liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności (spełniono warunek dotyczący analizy pod kątem: Liczby osób korzystających ze świadczeń pomocy społecznej na 1 tys. ludności oraz Udziału długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym ). Schemat 6. Liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności ,43 6,3 8,4 0 Pelplin Pomorskie Polska 3.6. Wskaźnik fakultatywny wielkość zaległości czynszowych W ramach niniejszego wskaźnika brano pod uwagę gminny zasób mieszkaniowy. Łączna zaległość czynszowa dla wszystkich lokali będących w gminnych zasobie mieszkaniowym wynosi ,99 zł. Najwyższy wskaźnik zaległości czynszowych (wynoszący ponad 500 tys. zł) charakteryzuje obszar nr 7. Podobną wartość wskaźnika zanotowano w obszarze Strona 22 z 44

23 nr 3. Z kolei najniższą wartość wskaźnika odnotowano w obszarze nr 5, dla obszaru nr 6 brak danych ze względu na brak budynków wchodzących w skład gminnego zasobu mieszkaniowego. Szczegółową analizę niniejszego wskaźnika przedstawia poniższy schemat. Schemat 7. Wielkość zaległości czynszowych [w %] ,40 30, ,00 14,84 12, ,58 3,72 0,88 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8Średnia Pelplin Na poniższej mapie przedstawiono wielkość zaległości czynszowej uwzględniając wartość w każdym z badanych obszarów. Mapa 6. Wielkość zadłużenia czynszowego w gminnym zasobie mieszkaniowym Strona 23 z 44

24 3.7. Wskaźnik fakultatywny wyniki egzaminów państwowych w szkołach podstawowych i gimnazjach W roku szkolnym 2013/2014 sprawdziany w szkołach podstawowych na terenie miasta Pelplin zdawało łącznie 80 uczniów. Uśredniony wynik w punktach wyniósł 21,73 na ucznia. Najwięcej, bo 15 uczniów, pisało sprawdzian w 3 obszarze, najmniej (2 uczniów) jest z obszaru nr 5. Najniższy wynik egzaminu w szkole podstawowej przypadł na obszar nr 5 i wyniósł 15,50 pkt, najwyższy zaś wskaźnik przypada na uczniów zamieszkujących obszar nr 2 (23,38 pkt). Spośród ośmiu badanych obszarów, w połowie z nich (1, 4, 5, 6) wynik sprawdzianu jest niższy od uśrednionej miejskiej. Pełna informacja liczbowa została przedstawiona na poniższej mapie. Mapa 7. Wynik sprawdzianu uczniów w szkołach podstawowych (rok szkolny 2013/2014) 3.8. Wskaźnik fakultatywny liczba fundacji, stowarzyszeń, organizacji społecznych aktywnych na analizowanym obszarze Na terenie miasta Pelplin działa łącznie 18 organizacji tego typu. Najwięcej, bo aż 7 zarejestrowanych zostało w obszarze nr 7. Żadnej z tego typu organizacji nie zarejestrowano w obszarach nr: 2 i 7. Poniższy schemat obrazuje liczbę zarejestrowanych na danym obszarze fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych. Strona 24 z 44

25 Liczba stowarzyszeń, fundacji i organizacji społecznych jest istotną informacją, która ostatecznie będzie miała wpływ na jakość rewitalizacji. Ich liczba, rozwój, sposób i wielkość zaangażowania pokazuje w jaki sposób angażują się one w życie społeczne, jak wdrażają swoje programy, wreszcie jak budują społeczeństwo obywatelskie. Aby cały proces rewitalizacji został dobrze wdrożony, muszą w nim brać udział mieszkańcy, a także tego typu instytucje, które bardzo często stają się łącznikiem pomiędzy jednostką samorządu terytorialnego, a samymi mieszkańcami. Zasadność wyboru właśnie tego wskaźnika i jego przedstawienia ma dla rozwoju Pelplina i prawidłowego wdrażania procesu rewitalizacji ogromne znaczenie. Schemat 8. Liczba fundacji, stowarzyszeń, organizacji społecznych aktywnych na analizowanym obszarze Tabela 2. Wykaz fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych w podziale na obszary (wg miejsca rejestracji) Obszar Liczba fundacji, stowarzyszeń, Nazwa Stowarzyszenia organizacji społecznych 1 1 Klub Sportowy "CENTRUM" Pelplin Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Gdańsku - Rejonowe koło w Pelplinie; Stowarzyszenie Pomocy Rodzinie; UKS Dwójka Pelplin Pelpliński Uniwersytet Trzeciego Wieku, Stowarzyszenie Wesoła Stonoga ; Caritas Diecezji Pelplińskiej; Stowarzyszenie Prywatnych Właścicieli Strona 25 z 44

26 Taksówek Halo Taxi Mitra ; Ochotnicza Straż Pożarna Pelplin; Fundacja Jedynka Dzieciom ; UKS Jedynka Pelplin Towarzystwo Przyjaciół Zabytków Pelplina; Stowarzyszenie Chrześcijańska Szkoła pod Żaglami ; Stowarzyszenie Miłośników Pelplina; Stowarzyszenie Pelplinensis Pro Bono Musicae Pelpliński Związek Hodowców Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego KS Wierzyca Pelplin; Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie Oddział Kociewski w Pelplinie Strona 26 z 44

27 Lp. Obszar Liczba osób korzystającyc h z pomocy społecznej na 1 tys. ludności Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjny m Tabela 3. Analiza obszarów w zakresie kryterium społecznego Liczba przestępst w na 1 tys. ludności w 2014 r. Liczba przestępst w na 1 tys. ludności w 2012 r. Kryterium Liczba przestępst w przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności Wielkość zaległości czynszowyc h Wynik egzaminów państwowych w szkołach podstawowyc h Liczba fundacji, stowarzyszeń, organizacji społecznych aktywnych na analizowany m obszarze Liczba wskaźników powyżej wartości referencyjne j ,81 4,78 20,5 43, ,00 17, ,53 3,06 6,4 14, ,58 23, ,13 3,04 15,6 34, ,40 22, ,51 2,79 14,1 30, ,84 21, ,33 2,10 5,5 11, ,88 15, ,97 0,94 1,4 2,8 --- b/d 21, ,60 4,83 10,4 22, ,58 22, ,02 2,26 8,5 23, ,72 22, Śr. Pelplin ,1 20,1 7,43 12,50 21,73 2,25 10 Pomorski 52,90 3,10 27,7 27,7 6, e 11. Polska 50,00 2,40 29,1 29,1 8, Strona 27 z 44

28 Strona 28 z 44

29 4. Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium gospodarczego 4.1. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności W ramach niniejszego kryterium, odsetek osób w wieku poprodukcyjnym do ogólnej liczby ludności w województwie pomorskim wynosi 16,4, w Polsce zaś 17,8. Średnia z miasta Pelplin jest niższa zarówno w stosunku do wyniku wojewódzkiego, jak i krajowego i wynosi 13,63. Spośród wytyczonych ośmiu obszarów, w Pelplinie dwa obszary posiadają wskaźnik znacznie przewyższający średnią miasta, województwa i kraju. Są to obszary: nr 2 (147,74% średniej wojewódzkiej) oraz nr 7 (124,33% średniej wojewódzkiej). Najmniej osób w wieku poprodukcyjnym zamieszkuje zaś obszary nr 3 i 5. Schemat 9. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności , ,97 7,89 10,52 7,77 12,16 20,39 16,1 13,63 16,4 17,8 5 0 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin Pomorskie Polska Strona 29 z 44

30 Mapa 8. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności 4.2. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób Przy obliczaniu danych do tego kryterium przyjęto następujący wzór: x = gdzie: p x 100 m, x liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób w obszarze, p liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej w obszarze, m liczba osób zamieszkujących obszar. W ramach niniejszego kryterium średnia wojewódzka wyniosła 11,6, wartość wskaźnika w Polsce jest niższa o ponad 1 pkt. Spośród badanych obszarów w Pelplinie, aż w 6-ciu wartość wskaźnika jest niższa od średniej województwa pomorskiego. Niemal dwukrotnie niższą od średniej wojewódzkiej liczbę zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób ma obszar 8. Niewiele lepszą sytuację pod względem badanego kryterium mają mieszkańcy obszarów nr 6 i 2. Wartość wskaźnika poniżej średniej wojewódzkiej charakteryzuje także obszary nr: 5, 7 i 4. Strona 30 z 44

31 Schemat 10. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób , ,97 12,73 11,3 9,44 7,31 10,67 5,93 9,73 11,6 10, Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin Pomorskie Polska Mapa 9. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej Strona 31 z 44

32 4.3. Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie bezrobotnych Dla scharakteryzowania wytyczonych w ramach miasta Pelplin obszarów pod względem niniejszego kryterium posłużono się danymi pozyskanymi z Powiatowego Urzędu Pracy w Tczewie. Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie bezrobotnych w Polsce i województwie pomorskim kształtuje się na podobnym poziomie i wynosi niecałe 30%. Średnia z miasta Pelplina jest niestety wyższa i wynosi prawie 35%. Dla zobrazowania skali problemu na schemacie nr 8 na zielono zaznaczono obszary, w których wskaźnik badanego kryterium jest niższy poniżej średniej krajowej i wojewódzkiej, są to tylko dwa obszary. W pozostałych (6) wartość wskaźnika znacząco przewyższa średnią regionalną i krajową, w tym ponad dwukrotnie w obszarach nr 1 i nr 5. Niemal połowa bezrobotnych w obszarze nr 7 to osoby z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej. Dane liczbowe obrazujące skalę problemu zostały także przedstawione w tabeli nr 1. Schemat 11. Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie 80 bezrobotnych ,67 62, , ,00 35,19 32,14 10,34 20,00 34,47 28,3 27,3 0 Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin Pomorskie Polska Strona 32 z 44

33 Tabela 4. Liczba osób bezrobotnych ogółem i bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej Lp. Nr obszaru w podziale na obszary Liczba bezrobotnych ogółem Liczba bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej Razem Mapa 10. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej 4.4. Wskaźnik fakultatywny wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości w odniesieniu do średniej miasta Łączna wysokość planowanych dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości w mieście Pelplin wynosi zł. Uśredniony dochód z jednego obszaru w mieście wynosi zł. Tylko 3 z 8 badanych obszarów charakteryzują się wyższą niż średnia wielkością dochodu z tytułu Strona 33 z 44

34 podatku od nieruchomości. Najwyższa, bo ponad 2 krotna wielkość podatku w stosunku do średniej miejskiej planowana jest w obszarze nr 1. Schemat 12. Wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin Mapa 11. Wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości Strona 34 z 44

35 Lp. Obszar Tabela 5. Analiza obszarów w zakresie kryterium gospodarczego Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób Kryterium Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie bezrobotnych Wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości Liczba wskaźników powyżej wartości referencyjnej ,97 18,92 66, , ,23 7,97 25, , ,89 12,73 35, , ,52 11,30 32, , ,77 9,44 62, , ,16 7,31 10, , ,39 10,67 48, , ,10 5,93 20, , Śr. Pelplin 13,63 9,73 34, , Pomorskie 16,40 11,60 28, Polska 17,80 10,30 27, Strona 35 z 44

36 5. Charakterystyka wskaźników obowiązkowych w ramach kryterium przestrzennego 5.1. Przeciętna powierzchnia użytkowa lokalu na osobę (m 2 ) Analizując niniejsze kryterium wzięto pod uwagę lokale znajdujące się w gminnym zasobie mieszkaniowym. W każdym z badanych obszarów, wskaźnik znacząco odbiega od normy wojewódzkiej i krajowej. Najniższą przeciętną powierzchnię użytkową lokalu znajdującego się w gminnym zasobie mieszkaniowym na osobę mają kolejno obszary: 8, 2, 7 i 5. W obszarze nr 6 nie znajdują się żadne budynki wchodzące w skład gminnego zasobu mieszkaniowego, przyjęto więc wartość uśrednioną na podstawie przeprowadzonych wizji w terenie. Schemat 13. Przeciętna powierzchnia użytkowa lokalu na osobę [w m 2 ] 25 23,00 23, , ,19 6,35 10,84 12,16 8,67 8,66 6,34 10, Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin Pomorskie Polska 5.2. Udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1970 w ogólnej ich liczbie Gmina Pelplin nie posiada danych dotyczących ogółu liczby budynków wybudowanych przed rokiem Obecnie trwają prace mające na celu zdobycie możliwie najstarszych danych dotyczących tego wskaźnika (budynki wybudowane około 1980 roku). Strona 36 z 44

37 Schemat 14. Udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1969 w ogólnej ich liczbie ,00 80, ,07 43,48 34,78 30,07 29,54 42,30 46, , Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 Obszar 7 Obszar 8 Średnia Pelplin 0,00 Pomorskie Polska 5.3. Wskaźnik fakultatywny niska dostępność do podstawowych usług lub słaba ich jakość Przy badaniu niniejszego wskaźnika podstawowe usługi zostały podzielone na kilka kategorii: edukacja, usługi medyczne, usługi transportowe, sport i kultura. W ramach wyodrębnionych kategorii wytypowano konkretne lokalizacje w mieście. Ich podział został przedstawiony w poniższej tabeli. Tabela 6. Lokalizacje podstawowych usług w mieście według przypisanych kategorii Edukacja Usługi medyczne Usługi transportowe Sport i kultura Zespół Kształcenia i Wychowania Nr 1 Pelmed Sp. z o. o. Dworzec PKS, PKP, zatoka dla taksówek Sala sportowa przy ZKiW Nr 1 Zespół Szkół Nr 2 Kompleks Orlik przy ZS Nr 2 Stadion Miejski Miejski Ośrodek Kultury Badając obszary pod względem niniejszego kryterium, wzięto pod uwagę łącznie 8 lokalizacji. Uśredniona wartość odległości do wszystkich lokalizacji wynosi 1,06 km. Połowa z badanych obszarów charakteryzuje się niższym wynikiem, z czego obszary nr 3, 4, 5 mają wartość wskaźnika znacznie poniżej średniej miasta. Na drugim biegunie znajduje się obszar nr 1, gdzie wielkość wskaźnika wynosi 1,53 km. Niewiele niższą wartość, która spełnia wartość referencyjną Strona 37 z 44

38 dla kryterium mają obszary: 6, 7, 8. Dane dla tego kryterium zostały przedstawione na poniższej mapie. Analizując powyższy wskaźnik, brano przede wszystkim pod uwagę dostępność do najbardziej potrzebnych mieszkańcom usług. Proces rewitalizacji powinien między innymi wpływać na polepszenie tego trendu tak, by dostępność mieszkańców dla usług była lepsza, tym samym aby rozwijane one były w tych obszarach, gdzie tego typu obiektów brakuje. Mapa 12. Odległość do obiektów użyteczności publicznej w obszarach 5.4. Wskaźnik fakultatywny udział procentowy budynków generujących emisje niskie W ramach niniejszego kryterium wzięto pod uwagę łącznie 811 budynków. Najmniejszy, a więc najgorszy wskaźnik charakteryzuje obszar nr 7. Wskaźnik w wysokości 10% charakteryzuje obszary: 1, 3, 5, 6, 8. Najbardziej zaawansowanym gospodarczo pod tym względem obszarem jest obszar nr 2. Strona 38 z 44

39 Tabela 7. Udział procentowy budynków generujących emisje niskie Lp. Nr obszaru Udział budynków generujących emisje niskie [w %] , , , , , , , ,00 Analiza kryterium przestrzennego wskazuje, że najbardziej zdegradowana jest infrastruktura w obszarze przemysłowym (obszar nr 1) oraz na ścianie zachodniej miasta (obszary 6, 7 i 8). W każdym z badanych obszarów powierzchnia lokalu użytkowa na osobę jest niższa od przeciętnej wojewódzkiej. Ponadto przynajmniej połowa obszarów ma niską dostępność do podstawowych usług, bardzo niski jest także poziom udziału budynków w ogóle generujących niskie emisje. Informacje dotyczące udziału budynków mieszkalnych wybudowanych nie wcześniej niż przed 1980 rokiem i nie później niż przed 1990 rokiem zostaną uzupełnione po uzyskaniu tego typu danych. Zbiorcze zestawienie wskaźników w zakresie kryterium przestrzennego zostało przedstawione w tabeli nr 8. Strona 39 z 44

40 Lp. Obszar Tabela 8. Analiza obszarów w zakresie kryterium przestrzennego Udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1969 w ogólnej ich liczbie [%] Przeciętna powierzchnia użytkowa lokalu na osobę (m 2 ) Kryterium Niska dostępność do podstawowych usług lub słaba ich jakość [km] Udział budynków generujących emisje niskie [%] Liczba wskaźników powyżej wartości referencyjnej ,23 10,19 1,53 10, ,07 6,35 1,05 30, ,00 10,84 0,69 10, ,48 12,16 0,68 15, ,95 8,67 0,74 10, ,00 20,00 1,21 10, ,78 8,66 1,33 5, ,07 6,34 1,24 10, Śr. Pelplin 29,54 10,40 1, Pomorskie 42,30 23, Polska 46,50 23, Strona 40 z 44

41 6. Diagnoza - podsumowanie Przeprowadzona w niniejszym raporcie analiza wskaźników w porównaniu z ich wartościami referencyjnymi w każdym z obszarów przedstawia tereny, które najbardziej narażone są na degradację. Poniższa tabela przedstawia podsumowanie liczby wskaźników powyżej wartości referencyjnej w każdym z badanych kryteriów. Tabela 9. Liczba wskaźników powyżej wartości referencyjnej w badanych kryteriach Lp. Nr obszaru Kryterium Kryterium Kryterium społeczne gospodarcze przestrzenne RAZEM Poniższa tabela wskazuje, że w ujęciu społecznym najbardziej zdegradowanymi obszarami są: a) obszar nr 1, b) obszar nr 7. Biorąc pod uwagę zagadnienia gospodarcze, najbardziej zdegradowane obszary to: a) obszar nr 7, b) obszar nr 4, c) obszar nr 5. Przyglądając się kryterium przestrzennemu, najwięcej wskaźników powyżej wartości referencyjnej charakteryzuje obszary: a) obszar nr 1, b) obszar nr 3, c) obszar nr 4, d) obszar nr 7, e) obszar nr 8. Strona 41 z 44

42 Podsumowując niniejszy dokument należy zauważyć, że gradacja obszarów odbywała się w oparciu o konkretne wskaźniki, ich porównanie było więc obiektywne. Siła natężenia poszczególnych wskaźników wyznaczyła trzy najbardziej zdegradowane obszary (w kolejności od najbardziej zdegradowanego): a) obszar nr 7, b) obszar nr 1, c) obszar nr 4. Niniejszy raport miał za zadanie wykazanie, które z obszarów kwalifikują się do prac w zakresie rewitalizacji społecznej, z uwzględnieniem nakładów inwestycyjnych. Zakres możliwych do realizacji działań zostanie jednak ostatecznie określony w Lokalnym Programie Rewitalizacji. Należy jednak zauważyć, że spośród wskaźników fakultatywnych, najgorsze tendencje zauważalne są w obszarze nr 7 (spełnionych 5 z 6 wskaźników, przy czym wskaźnik dotyczący wyników egzaminów w szkołach podstawowych jest minimalnie wyższy od wartości referencyjnej). Strona 42 z 44

43 7. Spis tabel, map i schematów Tabela 1. Wielkość obszarów i liczba mieszkańców w obszarach Tabela 2. Wykaz fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych w podziale na obszary (wg miejsca rejestracji) Tabela 3. Analiza obszarów w zakresie kryterium społecznego Tabela 4. Liczba osób bezrobotnych ogółem i bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w podziale na obszary Tabela 5. Analiza obszarów w zakresie kryterium gospodarczego Tabela 6. Lokalizacje podstawowych usług w mieście według przypisanych kategorii Tabela 7. Udział procentowy budynków generujących emisje niskie Tabela 8. Analiza obszarów w zakresie kryterium przestrzennego Tabela 9. Liczba wskaźników powyżej wartości referencyjnej w badanych kryteriach Mapa 1. Granice jednostek urbanistycznych w mieście Pelplin stworzone na potrzeby prac nad Lokalnym Programem Rewitalizacji (mapa topograficzna)... 6 Mapa 2. Granice jednostek urbanistycznych w mieście Pelplin stworzone na potrzeby prac nad Lokalnym Programem Rewitalizacji (ortofotomapa)... 7 Mapa 3. Osoby korzystające z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności Mapa 4. Łączna liczba przestępstw w mieście Mapa 5. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności [dane za 2012 r.] Mapa 6. Wielkość zadłużenia czynszowego w gminnym zasobie mieszkaniowym Mapa 7. Wynik sprawdzianu uczniów w szkołach podstawowych (rok szkolny 2013/2014) Mapa 8. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności Mapa 9. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej Mapa 10. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej Mapa 11. Wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości Mapa 12. Odległość do obiektów użyteczności publicznej w obszarach Schemat 1. Wielkość obszarów [w ha] do ogólnej wielkości miasta Pelplin Schemat 2. Osoby korzystające z zasiłków pomocy społecznej na 1 tys. ludności Schemat 3. Udział długotrwale bezrobotnych wśród osób w wieku produkcyjnym Strona 43 z 44

44 Schemat 4. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności Schemat 5. Liczba przestępstw na 1 tys. ludności [dane za 2012 rok] Schemat 6. Liczba przestępstw przeciwko rodzinie i opiece na 10 tys. ludności Schemat 7. Wielkość zaległości czynszowych [w %] Schemat 8. Liczba fundacji, stowarzyszeń, organizacji społecznych aktywnych na analizowanym obszarze Schemat 9. Odsetek osób w wieku poprodukcyjnym w ogólnej liczbie ludności Schemat 10. Liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej na 100 osób Schemat 11. Odsetek osób bezrobotnych z wykształceniem gimnazjalnym lub poniżej w ogólnej liczbie bezrobotnych Schemat 12. Wielkość dochodów gminy z tytułu podatku od nieruchomości Schemat 13. Przeciętna powierzchnia użytkowa lokalu na osobę [w m 2 ] Schemat 14. Udział budynków mieszkalnych wybudowanych przed rokiem 1969 w ogólnej ich liczbie 37 Strona 44 z 44