Raport po I edycji szkoleń w ramach projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą

Transkrypt

1 Raport po I edycji szkoleń w ramach projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą

2 Spis treści 1. Wprowadzenie Profil uczestnika/-czki projektu Ocena projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą Gotowość rozpoczęcia działalności gospodarczej Analiza studiów przypadku Podsumowanie

3 1. Wprowadzenie Celem badania ewaluacyjnego było zgromadzenie wiedzy na temat efektywności i skuteczności instrumentów wspierania osób planujących założenie własnej firmy. Badanie przeprowadzone było wśród uczestników/-czek projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą realizowanego w ramach działania Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Kwestionariusze ankiet zbierane były w formie papierowej po zakończeniu udziału w projekcie. Dodatkowo, w celu pogłębienia wniosków z analizy danych ilościowych, przeprowadzono wywiady indywidualne metodą telefoniczną z 15-toma losowo wybranymi uczestnikami/-czkami projektu.

4 2. Profil uczestnika/-czki projektu W ankiecie ewaluacyjnej na zakończenie projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą wzięło udział 30 uczestników/-czek, w tym 6 kobiet i 4 mężczyzn. Płeć 4 6 Kobieta Mężczyzna N=30. Większość uczestników/-czek projektu to studenci/-tki (6). Co piąty/-a uczestnik/-czka to doktorant/-ka, a pozostali mogą pochwalić się statusem absolwenta. Wśród respondentów nie było pracowników naukowych Status 4 1 N=30. Student Doktorant Absolwent Pracownik naukowy Uczestnicy/-czki badania to osoby w wieku od 22 do 32 lat. Szczegółowe dane przedstawia poniższy rysunek.

5 Wiek 26% 3 Poniżej 25 lat lat Powyżej 27 lat 3 N=30.

6 3. Ocena projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą Większość uczestników/-czek (9) pozytywnie ocenia decyzję o przystąpieniu do projektu. Tylko jedna osoba wskazała, iż nie jest zadowolona z udziału w projekcie. Zadowolenie z przystąpienia do projektu Tak Nie 9 N=30. Dla większości uczestników/-czek udział w projekcie przyczynił się także do zwiększenia wiary we własne siły. 6 z nich wskazało odpowiedź Zdecydowanie tak a 3 Raczej tak. Tylko jedna osoba uważa, że udział w projekcie raczej nie przyczynił się do wzrostu wiary we własne siły. 8 Wzrost wiary we własne siły po udziale w projekcie Na podstawie odpowiedzi 30 respondentów. Zdecydowanie tak Raczej tak Ani tak ani nie Raczej nie Zdecydowanie nie Uczestnicy/-czki badania ewaluacyjnego zostali/-ły poproszeni/-one o ocenę poszczególnych modułów projektu. Zostali/-ły zapytani/-e na ile kolejne moduły spełniły ich oczekiwania. Należy zwrócić uwagę, iż oczekiwania uczestników/-czek zostały spełnione w bardzo wysokim stopniu

7 we wszystkich modułach. Najniżej oceniony moduł Marketing otrzymał pozytywną ocenę od ponad połowy respondentów (moduł ten dla 3 w bardzo wysokim a dla 2 w wysokim stopniu spełnił oczekiwania). Najlepiej oceniony został moduł Nowoczesne zarządzanie firmą zgodnie z metodyką PRINCE2 (ponad 95% respondentów potwierdziło, że ten moduł spełnił ich oczekiwania w wysokim lub bardzo wysokim stopniu). Także bardzo dobrze ocenione zostały moduły Doradztwo indywidualne oraz Prowadzenie innowacyjnej działalności w Internecie, odpowiednio 8 oraz 7 wskazań dla odpowiedzi Wysoko lub Bardzo wysoko. W jakim stopniu poszczególne moduły projektu spełniły oczekiwania uczestników? Biznes plan, zakładanie i prowadzenie firmy oraz finanse 2 4 Kompetencje językowe młodego przedsiebiorcy (jęz. angielski z elementami Business English) 3 Marketing 2 3 Kompetencje przedsiębiorcy (szkolenie wyjazdowe) 4 Prowadzenie innowacyjnej działalności w Internecie 4 Doradztwo indywidualne (4 godziny) Nowoczesne zarządzanie firmą zgodnie z metodyką PRINCE Brak oceny Bardzo niskim Niskim Średnim Wysokim Bardzo wysokim N=30. Wartości w niektórych kategoriach nie sumują się do 10 ze względu na zaokrąglenia. Uczestnicy/-czki zostali/-ły poproszeni/-one o wskazanie czterech kompetencji, które zostały rozwinięte w wyniku udziału w projekcie. Niektórzy z respondentów wskazali więcej jak cztery

8 kompetencje. Jak widać na poniższym wykresie największa grupa uczestników/-czek rozwinęła umiejętność zarządzania projektami zgodnie z metodyką PRINCE2 oraz umiejętność oceny konkurencji (po 7 wskazań dla każdej kompetencji). Już znacznie gorzej uplasowała się umiejętność twórczego myślenia (3) czy kompetencje językowe ( uczestników/-czek). Najmniej uczestników/-czek wskazało na umiejętność podejmowania decyzji. Rozwój kompetencji w wyniku udziału w projekcie Umiejętność podejmowania decyzji Umiejętność podejmowania decyzji strategicznych Umiejętność rozwiązywania problemów Skoncentrowanie na działalniach i osiąganych rezultatach Umiejętność podejmowania ryzyka Umiejętność samozarządzania i organizowania Umiejętność pracy w grupie Umiejętność komunikacji z ludźmi Umiejętności menadżerskie (finanse, marketing i inne) Umiejętność samodzielnego poszerzania zdobytej wiedzy Kompetencje językowe w zakresie Business English Umiejętność twórczego / kreatywnego myślenia Łatwość komunikowania się z ludźmi i umiejętność kontaktowania się z nimi 4 Umiejętność oceny konkurencji Umiejętność zarządzania projektami zgodnie z metodyką PRINCE2 7 7 N=30. Pytanie wielokrotnego wyboru odpowiedzi nie sumują się do W kontekście zakładania i rozwoju własnej firmy uczestnicy/-czki zostali/-ły także poproszeni/- one o ocenę przydatności poszczególnych korzyści wynikających z udziału w projekcie Zostań kreatywnym przedsiębiorcą. Wszystkie korzyści zostały ocenione jako przydatne każda z korzyści otrzymała więcej jak 7 ocen: Bardzo ważna lub Ważna.

9 Przydatność korzyści wynikających z uczestnictwa w projekcie w założeniu i rozwoju własnej firmy Doskonalenie kompetencji z zakresu j. angielskiego 3 Rozwój kompetencji w zakresie zarządzania firmą 6 Głębsze poznanie siebie - swoich słabych i mocnych stron w kontekście prowadzenia firmy 4 3 Skonfrontowanie swojego pomysłu na biznes z innymi osobami 4 3 Pozyskanie wiedzy w zakresie prowadzenia firmy 4 4 Nawiązywanie kontaktów z potencjalnymi partnerami biznesowymi 4 4 Poznanie metodyki zarządzania projektami PRINCE Bardzo mało ważne Mało ważne Średnio ważne Ważne Bardzo ważne N=30. Wartości w niektórych kategoriach nie sumują się do 10 ze względu na zaokrąglenia. Inna korzyść: Podstawy tworzenia dobrego biznes planu 1 osoba, ocena Bardzo ważna. Najbardziej skuteczną formą wsparcia wg uczestników/-czek projektu są dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej. 9 uczestników/-czek oceniło, iż ta forma wsparcia ma bardzo dużą lub dużą skuteczność. Ponad 8 uczestników/-czek wskazało także na szkolenia oraz doradztwo indywidualne. Najmniejszą skutecznością wg respondentów cechują się wydarzenia upowszechniające przedsiębiorczość.

10 Skuteczność poszczególnych form wsparcia Organizacja wydarzeń upowszechniających przedsiębiorczość (targi, spotkania z inwestorami, przedsiębiorcami itp.) 5 Badania marketingowe weryfikujące zasadność ekonomiczną pomysłu biznesowego 1 6 Pożyczki preferencyjne (oprocentowanie niższe niż rynkowe) Fundusze kapitału zalążkowego (kapitał w zamian za udziały w nowej firmie) 2 Szkolenia Doradztwo indywidualne 3 5 Dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej Bardzo niska Niska Średnia Duża Bardzo duża N=30. Wartości w niektórych kategoriach nie sumują się do 10 ze względu na zaokrąglenia. Jeśli chodzi o metodykę zarządzania PRINCE2 to ponad połowa uczestników/-czek wskazała, iż mogłaby w bardzo dużym lub dużym stopniu zastosować metodykę zarządzania PRINCE2 w swojej przyszłej firmie.

11 4 Stopień zastosowania metodyki zarządzania PRINCE2 w firmie uczestnika 3 2 N=30. W bardzo niskim stopniu W niskim stopniu W średnim stopniu W dużym stopniu W bardzo dużym stopniu

12 4. Gotowość rozpoczęcia działalności gospodarczej Gotowość rozpoczęcia działalności gospodarczej w perspektywie kolejnego roku złożyło 6 respondentów. Tylko 3 z nich nie ma takiego zamiaru. A wśród nich są również tacy, którzy zamierzają rozpocząć działalność gospodarczą, ale w perspektywie dłuższej niż 12 miesięcy. Zamiar rozpoczęcia działalności gospodarczej w perspektywnie 12 miesięcy 3 6 Tak Nie N=30. Poniższa tabela przedstawia wskazane przez uczestników/-czek profile działalności firmy. Dwie osoby nie potrafiły podać profilu działalności przyszłej firmy. Profil planowanej firmy Liczba odpowiedzi Firma szkoleniowa 3 E-biznes / Sklep internetowy 3 Profil budowlany 1 Portal społecznościowy 1 Projektowanie wnętrz, mebli 1 Doradztwo w zakresie nieruchomości 1 Przedsiębiorstwo projektowe 1 Impresariat artystyczny 1 Firma usługowa 1 Profil odzieżowy, artystyczny 1 Innowacje w architekturze 1 Diagnostyka 1 Branża IT, Usługi 1 Nie podano profilu 2 N=19

13 Ponad 4 uczestników/-czek stwierdziło, iż ich oferta będzie wyróżniać się na tle konkurencji w skali całego kraju. Co piąty uważa, że firma będzie wyróżniać się w całej Unii Europejskiej. Także co piąty/-a przyznał-a, iż oferta jego firmy nie będzie odznaczać się na tle konkurencji. Pozostali ostrożnie uznali, iż ich firma będzie odróżniać się od oferty firm konkurencyjnych jedynie w skali lokalnej lub wojewódzkiej % Wyróżnienie oferty na tle konkurencji 21% 11% 5% 21% Polska Unia Europejska i/lub cały świat Województwo mazowieckie Lokalnie Oferta nie będzie się wyróżniać w stosunku do oferty konkurencji Na podstawie odpowiedzi 19 respondentów. Uczestnicy/-czki projektu zostali/-ły także zapytani/-e o to w jakim stopniu ich pomysł na biznes uległ modyfikacji lub dopracowaniu w wyniku udziału w projekcie Zostań kreatywnym przedsiębiorcą. 8 uczestników/-czek zmodyfikowało lub dopracowało swój pomysł na biznes w bardzo dużym lub dużym stopniu. Jedynie 6% z nich przyznała, że udział w projekcie miał nikły wpływ na ich pomysł na biznes. 6 Stopień modyfikacji pomysłu na biznes w wyniku udziału w projekcie Bardzo dużym Dużym Średnim Niskim Bardzo niskim - N=30.

14 Największą barierą przed założeniem własnej firmy przez uczestników/-czek projektu jest brak środków finansowych. Ten powód ma bardzo duży albo duży wpływ dla 6 respondentów. Dla 4 z nich także ważnym lub bardzo ważnym powodem jest niedopracowana koncepcja biznes planu. Uczestnicy/-czki projektu okazują się być osobami pewnymi swoich koncepcji, gdyż tylko co piąty/-a wskazuje jako ważny powód obawy przez porażką czy obawy czy poradzą sobie z prowadzeniem firmy. Żadna z osób nie wskazała tych czynników jako bardzo ważne. Powody powstrzymujące przed założeniem własnej firmy Problemy osobiste 5 Obawa przed porażką 3 Obawa, czy sobie poradzę zzarządzaniem firmą Niepewność czy klienci zaakceptują ofertę 1 Niedopracowana koncepcja biznes planu Brak środków finansowych Brak odpowiedzi Bardzo niski Niski Średni Duży Bardzo duży N=30. Wartości w niektórych kategoriach nie sumują się do 10 ze względu na zaokrąglenia. Inne powody: Brak konkretnej wizji na produkt 1 respondent, Kontrakt w zagranicznym ośrodku naukowym 1 respondent, Oceny: Bardzo duży wpływ.

15 Co drugi/-a uczestnik/-czka projektu Zostań kreatywnym przedsiębiorcą potrzebuje kwoty nie większej jak 50 tys. na uruchomienie i rozwój firmy. Natomiast biznes planów to projekty drogie, w które trzeba zainwestować kwotę 200 tys. lub więcej. 5 Środki finansowe potrzebne na uruchomienie i rozwój firmy N=30. Poniżej 10 tyś tyś tyś tyś tyś Powyżej 500 tyś Uczestnicy/-czki zostali/-ły poproszeni/-one o wskazanie na co przeznaczyliby/-łyby środki finansowe w ramach rozwoju własnej firmy. Średnio blisko 1/5 kwoty zostałaby przeznaczona oprogramowanie. Kolejno dalej na wynagrodzenia, maszyny i urządzenia oraz promocję. Najmniej uczestnicy/-czki chcieliby/-łyby wydać na administrację i księgowość. Przeznaczenie środków finansowych Na co: Średnia arytnemtyczna Mediana Oprogramowanie 18% Wynagrodzenia 19% 15% Maszyny i urządzenia Promocja Powierzchnia biurowa Surowce i materiały 9% Administracja i księgowość 5% Inne N=30. Inne wydatki zostały wskazane przez 2 respondentów. Ze względu na małą liczebność nie zostały one uwzględnione w analizie.

16 5. Analiza studiów przypadku Niniejszą analizę przeprowadzono w oparciu o wywiady indywidualne z losowo wybranymi 15- ma uczestnikami/-czkami projektu. Wywiad dotyczył przede wszystkim wpływu projektu na dalsze losy zawodowe, aktualny status na rynku pracy, a także stan rozwoju pomysłu na własny biznes. Analiza losów uczestników/-czek projektu po zakończeniu udziału w szkoleniach i doradztwie wskazuje na bardzo zróżnicowany przebieg kariery zawodowej, jednak należy podkreślić, że osoby te charakteryzuje wysoka aktywność zawodowa. Zaobserwowano bardzo pozytywne zjawisko nawiązywania się relacji biznesowych i okołobiznesowych pomiędzy uczestnikami/-czkami projektu, uczestnikami/-czkami innych projektów realizowanych przez WSFiZ oraz WSTI przede wszystkim Start dla innowacyjnych firm II, a także osobami trzecimi, niezależnie od realizowanych przez WSFiZ/WSTI projektów. Taka współpraca wystąpiła m.in. na styku osób/firm działających w branży meblowej i projektantów mebli. Ciekawym zjawiskiem jest również bardzo często występująca współpraca z osobami trzecimi, w tym członkami rodziny, którzy posiadają większe doświadczenie biznesowe ze względu na prowadzoną już działalność gospodarczą. Entuzjazm uczestników/-czek i ich wiedza i umiejętności zdobyte podczas projektu stanowią istotny impuls rozwojowy tych już istniejących firm. Uczestnicy/-czki taki model współpracy stosują również wtedy, gdy chcą zweryfikować swoja ofertę na rynku przed formalnym założeniem własnej działalności gospodarczej. Dzięki temu, uzyskują wysokiej jakości dane sprawdzające opłacalność ekonomiczną ich pomysłu biznesowego nie ponosząc kosztów związanych z formalnym uruchomieniem firmy. Warto podkreślić, że w przypadku 3 osób zaobserwowano ciekawe zjawisko odroczenia momentu założenia działalności gospodarczej w celu dalszego zdobywania doświadczenia poprzez praktyki, staże lub pracę w innych przedsiębiorstwach. Osoby te, w wyniku szkoleń i doradztwa zrozumiały bowiem, że ich wiedza, kompetencje, potencjał ludzki, a także sam pomysł biznesowy wymaga udoskonalenia. Uczestnicy/-czki wskazywali-ły, że projekt uświadomił im konieczność zdobycia doświadczenia zawodowego w już istniejących instytucjach, niemniej etap ten traktują wyłącznie jako przejściowy do momentu założenia własnego przedsiębiorstwa. Istotnym zjawiskiem, które zaobserwowano na podstawie przeprowadzonych wywiadów był fakt, że uczestnicy/-czki pokładali/-ły bardzo duże nadzieje w stosunku do dotacji z funduszy europejskich na założenie własnej firmy. Jedyną barierą powstrzymującą ich przed rozpoczęciem działalności jest brak tej dotacji. Fakt, że nie potrafią jej zdobyć tłumaczą jedynie brakiem informacji o tych dotacjach. Uczestnicy/-czki niechętnie akceptowali/-ły możliwość ubiegania się o kapitał zwrotny (pożyczka / kapitał zalążkowy). Nie podejmowali/-ły również prób takiej zmiany modelu biznesowego, aby zminimalizować początkową wartość inwestycji konieczną do rozpoczęcia działalności. Poniżej przedstawiamy przykłady aktywności podejmowanych przez uczestników/-czki, które w dużym stopniu, zdaniem samych uczestników/-czek są skutkiem zdobytej wiedzy i umiejętności w trakcie projektu:

17 Uczestniczka projektu, której ojciec posiada stolarnię wytwarzającą luksusowe meble, podjęła działania zmierzające do stworzenia portalu promującego projekty mebli młodych twórców, które będą wytwarzane na indywidualne zamówienie klientów przez tę stolarnię. Uczestniczka nawiązała współpracę z projektantką mebli biorącą udział w projekcie. Student uczelni technicznej planujący założenie firmy w branży projektowania instalacji przemysłowych podjął pracę w oparciu o stosunek pracy. Takie podejście pozwoli uczestnikowi zdobyć doświadczenie i referencje niezbędne do prowadzenia własnej firmy. W wyniku udziału w projekcie uczestnik zrozumiał, że start-up założony przez osobę nieposiadającą niezbędnych kwalifikacji i doświadczenia, nie zdobędzie przewagi konkurencyjnej pozwalającej utrzymać firmę na rynku. Studentka architektury wnętrz zajmująca się projektowanie mebli rozpoczęła współpracę ze znajomym ze szkoły, który prowadzi już działalność gospodarczą. Współpraca ma charakter umowy cywilnoprawnej, a jej wynagrodzenie jest silnie powiązane z efektami działań podejmowanych przez uczestniczkę. Docelowo, razem z dwojgiem innych projektantów planują założenie spółki, w której będą równoprawnymi udziałowcami. Uczestnik planujący założenie firmy oferującej wymianę, skup i sprzedaż gier konsolowych zadeklarował, że jego biznesplan nie podlegał modyfikacjom w związku z udziałem w szkoleniach i doradztwie, ale firma nie została jeszcze uruchomiona ze względu na brak funduszy (konieczna dotacja w wysokości ok. 30 tys. zł). Uczestnik będzie współpracował ze znajomym, który już wcześniej prowadził firmę w podobnym obszarze. Uczestniczka działająca w branży mody rozpoczęła promocję własnej marki odzieżowej o nazwie PULL-UP działając za pośrednictwem mamy prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą. W chwili obecnej uczestniczka zastanawia się, czy kontynuować tę działalność ze względu na konieczność pełnego zaangażowania się w rozwój firmy oraz poniesienia dodatkowych, niezbędnych inwestycji. Wiedza i umiejętności zdobywane w ramach projektu były przydatne w rozwoju marki. Uczestnictwo w projekcie pozwoliło zgromadzić wiedzę konieczną do podjęcia prawidłowej decyzji co do kontynuacji lub rezygnacji z tej działalności uwzględniając konkurencję na rynku, opłacalność biznesu, konieczność dokonania niezbędnych inwestycji w środki trwałe, środki obrotowe i reklamę.

18 6. Podsumowanie Respondenci wystawili bardzo dobrą ocenę projektowi Zostań kreatywnym przedsiębiorcą. Poszczególne moduły projektu uzyskały wysokie oceny zarówno pod kątem rozwoju osobistych kompetencji uczestników/-czek jak i przydatności przy zakładaniu przez nich własnego biznesu. Szkolenia i doradztwo w sposób istotny wpłynęły na dalsze losy zawodowe uczestników/-czek projektu.