Charakterystyka głównych składowych bilansu wodnego

Transkrypt

1 Charakterystyka głównych składowych bilansu wodnego

2

3 Opad pionowy deszcz, mŝawka (opad ciekły); śnieg, grad (opady stałe). Opad poziomy mgła; rosa, szron, sadź, gołoledź (osady atmosferyczne)

4

5 OPAD - pomiar

6

7 Pluwiograf

8

9 Deszczomierz wagowy Deszczomierz korytkowy

10 Totalizator deszczomierz do pomiaru wysokości opadów w rejonach mało dostępnych

11 Opad mierzony odczytany z deszczomierza lub pluwiografu z powierzchnią recepcyjną umieszczoną na poziomie 1m nad gruntem. Opad skorygowany opad określony z uwzględnieniem poprawek. Opad rzeczywisty teoretyczna suma opadu bez uwzględnienia osadów rzeczywistych. Opad całkowity suma opadów i osadów obliczona dla powierzchni gruntu.

12

13

14

15

16

17 Inwersja opadów

18

19 Średni opad w zlewni - metody Metoda izohiet

20 Metoda wieloboków równego opadu (zadeszczowania)

21 Metoda regionów opadowych

22 Metoda odwrotnych odległości

23 Metoda krzywej hipsometrycznej (hipsograficznej)

24 INTENSYWNOŚĆ (NATĘśENIE) OPADU I = P/t [mm/min]

25

26

27 STRATY czyli EWAPOTRANSPIRACJA

28

29 Ewaporometry Ewaporometr Piche'a Ewaporometr Wilda

30 Klatka meteorologiczna

31 Parowanie z powierzchni wody

32 Standardowe pomiary parowania w Polsce prowadzi się od 1981 roku. Parowanie z powierzchni wody jest mierzone na 8-miu posterunkach ewaporometrycznych, zlokalizowanych na stacjach meteorologicznych, za pomocą basenu ewaporometrycznego o powierzchni 20 m2 i głębokości 2.0 m.

33 Tratwa z ewaporometrem GGI-3000

34

35 Sumy parowania z okresu V-X w latach

36 NajwyŜsze sumy parowania występują w centralnej i wschodniej części kraju, reprezentowanej przez posterunki w Sandomierzu i Włodawie oraz w Płocku. NajniŜsze wartości parowania występują na posterunku w Kłodzku.

37 PAROWANIE Z POWIERZCHNI GRUNTU - LIZYMETRY

38 PAROWANIE Z POWIERZCHNI GRUNTU - LIZYMETRY

39 PAROWANIE Z POWIERZCHNI GRUNTU - LIZYMETRY Lizymetr to urządzenie do pomiaru wielkości infiltracji i ewapotranspiracji w naturalnych warunkach Rys. Lizymetr skrzyniowy (Pazdro, Kozerski, 1990)

40

41

42

43 Charakterystyka Stanowisko lizymetryczne na terenie poletka badawczego KHiGI AGH stanowiska Deszczomierz automatyczny Deszczomierz z grzałką Lizymetry klasyczne Lizymetr I Lizymetr II Lizymetr III Lizymetr automatyczny A Szybik lizymetru A Szybik lizymetrów klasycznych

44

45

46

47 Metody oceny parowania terenowego - nomogramy

48

49 Wielkość parowania terenowego wzory empiryczne Wzór Türca E = P 0,9 + P L 2 2 gdzie: E parowanie terenowe [mm/rok] P średnia wysokość opadu [mm/rok] L = t + 0,05 t 3 t średnia roczna temperatura [ o C]

50 izotymy linie równego parowania

51

52

53

54

55

56

57

58 Spływ powierzchniowy

59 Spływ powierzchniowy KrąŜenie wody na stoku

60 Składowe zasilania rzeki przedstawione na hydrogramie przepływu (odpływu)

61

62 Rozdział wody opadowej - relacje pomiędzy spływem opadowym a wsiąkaniem

63 Spływ powierzchniowy (opad skuteczny) w zaleŝności od stopnia pokrycia terenu roślinnością

64 Spływ powierzchniowy w odpływie rzecznym Sekwencja fal wezbraniowych Starej Rzeki w przekroju Łazy na Pogórzu Wielickim powódź 1997

65

66 Infiltracja proces wsiąkanie wody pochodzącej z opadów atmosferycznych, z cieków i zbiorników powierzchniowych oraz z kondensacji pary wodnej z powierzchni terenu do strefy aeracji, a następnie (po oddaniu części tych wód do atmosfery - ewapotranspiracja) przesączanie do strefy saturacji (infiltracja efektywna). Infiltracja moŝe być równieŝ wywołana sztucznie. Wielkość infiltracji jest wyraŝana w dm 3 /s*km 2 lub w mm/rok. Infiltracja efektywna - część wód pochodzących z opadów atmosferycznych, która po pomniejszeniu objętości związanej ze spływem powierzchniowym, ewapotranspiracją oraz procesem wiązania siłami molekularnymi z ziarnami gruntu w strefie aeracji, przedostaje się do strefy saturacji i zasila wody podziemne.

67 Wskaźnik infiltracji w i - stosunek ilości infiltrującej wody docierającej do strefy saturacji (infiltracja efektywna I e ) do wysokości średnich rocznych opadów atmosferycznych - P na określonym obszarze. w i = I e /P [-]

68 Czynniki wpływające na wielkość infiltracji Czynniki klimatyczne Wysokość opadów atmosferycznych [mm/rok] Rozkład opadów w czasie intensywność opadu Temperatura i wilgotność powietrza

69 Czynniki wpływające na wielkość infiltracji cd. Właściwości gruntu i terenu Przepuszczalność ośrodka gruntowego Nachylenie powierzchni terenu (teren płaski brak spływu powierzchniowego) Pokrycie szatą roślinną (gęsta szata zmniejsza odpływ powierzchniowy) Zagospodarowanie terenu: - osiedlowo-przemysłowe zmniejszenie infiltracji - rolnicze zwiększenie infiltracji - leśne zatrzymanie spływu powierzchniowego, ale duŝa transpiracja Przemarzanie gruntu - zmniejszenie przepuszczalności zanik infiltracji Stopień nasycenia wodą porów ośrodka gruntowego Działalność człowieka

70

71

72 Rozdział sumy opadów w drzewostanie INTERCEPCJA

73

74

75

76

77

78

79