Warsztaty Fakty i mity o żywności i żywieniu. Kompendium wiedzy na temat znakowania produktów żywnościowych

Transkrypt

1 Warsztaty Fakty i mity o żywności i żywieniu Kompendium wiedzy na temat znakowania produktów żywnościowych Organizatorzy: Patronat honorowy: Polska Federacja Producentów Żywności Związek Pracodawców Główny Inspektor Sanitarny Federacja Konsumentów Agencja ARTIM Zdrowa Rodzina Partner strategiczny: Makro Cash & Carry

2 Materiał dostępny na stronie w zakładce DLA PRASY.

3 Znakowanie produktów żywnościowych Wzrastająca świadomość konsumentów w zakresie racjonalnego sposobu odżywiania i zdrowej, prawidłowo zbilansowanej diety, wiąże się nierozerwalnie z potrzebą zapewnienia konsumentom dostępu do obiektywnych informacji dotyczących zarówno jakości produktu, jak i jego przeznaczenia czy zastosowania. Dostarczenie konsumentom podstawowych informacji na temat żywności nie tylko umożliwia im podejmowanie świadomych decyzji zakupowych, ale także zapewnia właściwe postępowanie z produktem po dokonaniu zakupu i jego użytkowanie. Znakując produkty żywnościowe, producenci są zobowiązani do kierowania się ustalonymi w przepisach prawa żywnościowego kryteriami. Prawidłowe oznakowanie produktów żywnościowych zgodne z wymaganiami prawa żywnościowego jest nieodzownym elementem zapewnienia bezpieczeństwa żywności wprowadzanej na rynek. Wymagania odnoszące się do konieczności zamieszczania różnych informacji na opakowaniu produktów pojawiają się w licznych aktach prawnych, jednak podstawowe kwestie w tym zakresie zostały określone w ustawie z dnia z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U. z 2006 r., Nr 171, poz z późn. zm.), ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz.U. z 2001 r., Nr 5, poz. 44 z późn. zm.) oraz wydanych na ich mocy aktach wykonawczych, a także w rozporządzeniach Unii Europejskiej obowiązujących wprost. Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia bardzo rygorystycznie określa warunki, jakie musi spełniać oznakowanie żywności. Oznakowanie produktów żywnościowych: musi być zrozumiałe dla konsumenta; musi być wyraźne, czytelne i nieusuwalne, umieszczone w widocznym miejscu na opakowaniu; nie może wprowadzać konsumenta w błąd, w szczególności co do charakterystyki produktu (w tym jego nazwy, rodzaju, właściwości, składu, ilości, trwałości, źródła lub miejsca pochodzenia, metod wytwarzania lub produkcji); nie może przypisywać produktowi działania lub właściwości, których nie posiada; nie może sugerować, że produkt posiada szczególne właściwości, jeżeli wszystkie podobne produkty posiadają takie właściwości (np. olej roślinny nie zawierający cholesterolu); nie może przypisywać produktowi żywnościowemu właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa żywnościowego, informacje zamieszczane na opakowaniach produktów żywnościowych można podzielić na trzy kategorie: informacje obligatoryjne, które zgodnie z przepisami powinny się znaleźć na wszystkich produktach żywnościowych; informacje warunkowo obligatoryjne, których zamieszczanie, w zależności od pewnych czynników, np. kategorii produktu żywnościowego, jest dobrowolne lub obligatoryjne; informacje zamieszczane dobrowolnie, których obecność uzależniona jest od woli producenta.

4 Informacje obligatoryjnie zamieszczane na opakowaniach produktów żywnościowych Oznakowanie produktów żywnościowych musi zawierać informacje istotne dla ochrony zdrowia i życia człowieka, obejmujące w szczególności nazwę, pod którą produkt jest wprowadzany do obrotu oraz inne dane umożliwiające identyfikację oraz odróżnienie produktu od innych środków spożywczych. Na opakowaniu prawidłowo oznakowanego produktu muszą znaleźć się przede wszystkim informacje obejmujące: nazwę; informację o składnikach wykorzystanych do wytworzenia produktu, które są obecne w wyrobie gotowym; datę minimalnej trwałości albo termin przydatności do spożycia; warunki przechowywania ( w określonych przypadkach); dane identyfikujące producenta lub paczkującego lub zlecającego paczkowanie lub wprowadzającego do obrotu (importera lub sprowadzającego); miejsce albo źródło pochodzenia, w przypadku, gdy brak tej informacji mógłby wprowadzić konsumenta w błąd; sposób przygotowania lub stosowania, jeżeli brak tej informacji mógłby spowodować niewłaściwe postępowanie ze środkiem spożywczym; zawartość netto lub liczbę sztuk opakowanego produktu; oznaczenie partii produkcyjnej; oznaczenie klasy jakości handlowej (gdy została ustalona dla danego rodzaju produktu w odrębnych przepisach). W przypadku produktów, których największa powierzchnia jest mniejsza niż 10 cm 2, dopuszczane jest podanie węższego zakresu informacji, które jednakże powinny obejmować co najmniej nazwę produktu, datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, oraz zawartość netto lub liczbę sztuk opakowanego produktu. Nazwa produktu Kryteria, jakie powinna spełniać nazwa produktu żywnościowego zostały bardzo szczegółowo określone w ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Nazwa produktu powinna odpowiadać nazwie ustalonej w przepisach prawa żywnościowego dla danego rodzaju produktów żywnościowych (np. sok, nektar, dżem) lub, w przypadku braku regulacji prawnych, powinna być to nazwa zwyczajowa produktu (np. żurek, kaszanka). Nazwa może się również składać z opisu produktu żywnościowego (np. wafel przekładany kremem czekoladowym) lub sposobu jego użycia (np. tłuszcz do smarowania) wszystko to w celu umożliwienia konsumentowi rozpoznania rodzaju i właściwości produktu oraz odróżnienia go od innych środków spożywczych. Nazwie powinny towarzyszyć informacje dotyczące postaci produktu lub procesów technologicznych stosowanych w produkcji (np. głęboko mrożony, zagęszczony, wędzony) w przypadku, gdy brak tej informacji może wprowadzić nabywcę w błąd.

5 Podawanie składu produktów żywnościowych Oznaczenie składu produktu jest jednym z najbardziej złożonych zagadnień określonych w przepisach prawa żywnościowego. Ogólną zasadą w zakresie deklaracji składu jest wymienianie poszczególnych składników produktu w porządku malejącym według ich masy ustalonej w chwili ich użycia do wytworzenia produktu. W przypadku składników stanowiących mniej niż 2% gotowego produktu, kolejność ich wymienienia na końcu wykazu składników jest dowolna. Dodatkowo, jeżeli użyte do produkcji składniki stanowią mniej niż 2% wyrobu gotowego i są podobne lub wzajemnie zastępowalne, a jednocześnie nie powodują zmiany podstawowego składu lub charakterystyki danego produktu żywnościowego, rozporządzenie dopuszcza wymienienie tych składników w wykazie po określeniu zawiera i/lub (np. mąka pszenna i/lub grysik pszenny), o ile przynajmniej jeden z nie więcej niż 2 składników występuje w gotowym produkcie. Przepis ten nie dotyczy dozwolonych substancji dodatkowych, składników alergennych oraz składników pochodzących ze składników alergennych. Ze względu na efekt fizjologiczny, jaki wykazują niektóre składniki żywności, w uzasadnionych przypadkach w oznakowaniu produktów powinny obligatoryjnie znaleźć się dodatkowe ostrzeżenia dla konsumentów odnoszące się m.in. do obecności kofeiny (wysoka zawartość kofeiny X mg/100ml), lukrecji ( zawiera lukrecję nie może być spożywany w nadmiernych ilościach przez osoby cierpiące na nadciśnienie ), aspartamu czy acesulfamu jako źródeł fenyloalaniny ( zawiera źródło fenyloalaniny - informacja dla osób cierpiących na fenyloketonurię), składników zawierających poliole (np. sorbitol spożycie w nadmiernych ilościach może mieć efekt przeczyszczający ). Zamieszczanie informacji o składnikach alergennych w składzie produktu Ze względu na coraz częściej występujące wśród konsumentów alergie i nietolerancje pokarmowe producenci zobowiązani są do umieszczania w oznakowaniu produktu informacji o obecności w wyrobie powszechnie występujących składników alergennych. Do składników alergennych zaliczają się: zboża zawierające gluten, skorupiaki i mięczaki, jaja, ryby, orzechy (na czele z orzeszkami ziemnymi), soja, mleko, seler, gorczyca, nasiona sezamu, łubin oraz dwutlenek siarki i siarczyny. Obowiązek deklaracji z odniesieniem do nazwy składnika alergennego dotyczy z pewnymi wyjątkami również pochodnych powyższych składników.

6 Odniesienie do nazwy składnika alergennego nie jest wymagane w sytuacji, gdy produkt jest wprowadzany do obrotu pod nazwą wyraźnie odnoszącą się do tego składnika (np. sezamki, chleb sojowy czy czekolada z orzechami). Zamieszczanie w wykazie składników informacji o dozwolonych substancjach dodatkowych Informację na temat obecności w produkcie spożywczym dozwolonych substancji dodatkowych podaje się w wykazie składników. Oprócz nazwy substancji dodatkowej lub jej numeru E w oznakowaniu produktu należy podać zasadniczą funkcję technologiczną, jaką spełnia ta substancja w danym produkcie żywnościowym (np. przeciwutleniacz, regulator kwasowości). Dodatkowe wymagania w zakresie znakowania substancji dodatkowych do żywności zawarte są w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności. Rozporządzenie to nakłada obowiązek umieszczania od dnia 20 lipca 2010 r. dodatkowej informacji na etykietach pewnych produktów żywnościowych, zawierających w swoim składzie niektóre barwniki. W przypadku, gdy w skład produktu wchodzi jeden lub więcej następujących barwników: żółcień pomarańczowa (E 110), żółcień chinolinowa (E 104), azorubina/karmoizyna (E 122), czerwień allura (E 129), tartazyna (E 102), pąs 4R (E 124), w wykazie składników produktu powinna zostać zamieszczona informacja o treści: nazwa lub numer E barwnika: może mieć szkodliwy wpływ na aktywność i skupienie uwagi u dzieci. Środki spożywcze, których dotyczy to wymaganie, wprowadzone do obrotu lub opatrzone etykietami do dnia 20 lipca 2010 r., nie posiadające w oznakowaniu powyższej informacji nt. barwników, mogą pozostać w obrocie do upływu ich daty minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia. Data minimalnej trwałości oraz termin przydatności do spożycia Pod pojęciem daty minimalnej trwałości rozumie się datę, do której prawidłowo przechowywany produkt żywnościowy zachowuje swoje właściwości. Data powinna być poprzedzona określeniem najlepiej spożyć przed albo określeniem najlepiej spożyć przed końcem. Przykładami produktów oznaczanych datą minimalnej trwałości mogą być konserwy, czy zupy w proszku. Natomiast termin przydatności do spożycia to termin, po upływie którego produkt żywnościowy traci przydatność do spożycia. Termin ten jest podawany w przypadku produktów nietrwałych mikrobiologicznie, łatwo psujących się np. produkty mleczarskie, niektóre przetwory mięsne. Data powinna być poprzedzona określeniem należy spożyć do z podaniem dnia i miesiąca i jeżeli to możliwe, również roku. Warunki przechowywania Warunki przechowywania, to informacja, którą producent jest zobowiązany określić, w przypadku gdy jakość produktu zależy od nich w istotny sposób (np. przechowywać w suchym i chłodnym miejscu; przechowywać w temperaturze -18 o C). Dzieje się tak w przypadku produktów łatwo ulegających zepsuciu, zatem wszystkie produkty oznaczone terminie przydatności do spożycia mają obligatoryjnie określone warunki

7 przechowywania. Informacja ta powinna zostać zamieszczona w sąsiedztwie terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości. Dane identyfikujące producenta Dane identyfikujące producenta, paczkującego produkty żywnościowe lub wprowadzającego je do obrotu, to kolejna informacja, która obligatoryjnie musi się znaleźć w oznakowaniu. Dane te obejmują firmę lub nazwę ze wskazaniem formy prawnej i adres, a w przypadku osoby fizycznej imię i nazwisko oraz nazwę, pod którą osoba ta wykonuje działalność oraz jej adres. Miejsce albo źródło pochodzenia Informacja o miejscu (kraju lub regionie - np. produkt polski) lub źródle pochodzenia (np. z regionu Dijon) zamieszczana jest w przypadku, gdy brak tej informacji mógłby wprowadzić konsumenta w błąd. Niezależnie od powyższej zasady, dla niektórych grup produktów informacja o miejscu pochodzenia jest obowiązkowa w każdym przypadku. Wymóg ten dotyczy: świeżej, chłodzonej i mrożonej wołowiny, miodu, owoców i warzyw, ryb oraz oliwy z oliwek. Sposób przygotowania W przypadku, gdy brak informacji o sposobie przygotowania lub stosowania mógłby spowodować niewłaściwe postępowanie konsumenta z produktem żywnościowym, przepisy nakładają na producenta obowiązek zamieszczenia takich informacji. Zawartość netto lub liczba sztuk w opakowaniu W oznakowaniu produktów żywnościowych obowiązkowo powinna być zawarta informacja na temat zawartości netto lub liczby sztuk opakowanego produktu. Informacja ta podawana jest w jednostkach objętości [ml, l] w przypadku produktów płynnych lub w jednostkach masy [g, kg]w pozostałych przypadkach. Wyjątkiem w tym zakresie są lody, majonez, przyprawy w płynie, gęste sosy, mleczne produkty fermentowane oraz mleko zagęszczane, w przypadku których zawartość netto może być deklarowana zarówno w jednostkach masy, jak i w jednostkach objętości. Oznaczenie partii produkcyjnej Oznaczenie partii produkcyjnej jest informacją umożliwiająca identyfikację produktu z danej partii produkcyjnej. Kod identyfikacyjny zamieszczany jest na opakowaniu lub na etykiecie produktu żywnościowego w opakowaniu jednostkowym. Znakowanie kodem identyfikacyjnym jest w większości przypadków obligatoryjne. Klasa jakości handlowej Wymóg zamieszczenia w oznakowaniu produktu jego klasy jakości handlowej odnosi się jedynie do środków spożywczych, dla których na mocy odrębnych przepisów zostały ustalone kryteria oceny jakości. Obowiązek umieszczania informacji na temat klasy jakości

8 handlowej dotyczy przede wszystkim produktów pochodzenia zwierzęcego (m.in. mięsa drobiowego, mięsa wołowego, mięsa wieprzowego, jaj) a także owoców i warzyw. Z zagadnieniem jakości handlowej związane są również szczególne kryteria odnoszące się do wybranych grup produktów, takich jak: cukier i produkty przemysłu cukrowniczego, napoje alkoholowe, fermentowane napoje winiarskie, miody pitne, wyroby kakaowe i czekoladowe, przetwory owocowe (m.in. dżemy, galaretki, marmolady, konfitury), soki i nektary owocowe, ekstrakty kawy i cykorii, pieczywo oraz miód. Wymagania w zakresie znakowania ww. grup produktów ustalone zostały w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie znakowania środków spożywczych lub w przepisach odrębnych dotyczących ww. produktów. Informacje zamieszczane warunkowo obligatoryjnie w znakowaniu produktów żywnościowych - znakowanie wartością odżywczą Szczególne znaczenie dla konsumentów w kontekście ich wzrastającego zainteresowania żywieniem i utrzymaniem dobrego stanu zdrowia mają informacje o wartości odżywczej. Kwestie znakowania produktów wartością odżywczą szczegółowo reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 lipca 2007 r. w sprawie sposobu znakowania żywności wartością odżywczą (Dz.U. z 2007 r., Nr 137, poz. 967 z późn. zm.). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, informacje dotyczące wartości odżywczej są obowiązkowo podawane w oznakowaniu następujących produktów spożywczych: środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego - czyli środków spożywczych, które ze względu na specjalny skład lub sposób przygotowania wyraźnie różnią się od środków spożywczych powszechnie spożywanych, które służą zaspokajaniu szczególnych potrzeb żywieniowych pewnych grup konsumentów (np. żywność dla niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat); suplementów diety; produktów żywnościowych, w których oznakowaniu jest podawane oświadczenie żywieniowe lub zdrowotne; środków spożywczych, do których dodano witaminy lub składniki mineralne; naturalnych wód mineralnych oraz wód źródlanych. W pozostałych przypadkach umieszczanie informacji o wartości odżywczej jest dobrowolne, jednakże wychodząc naprzeciw zapotrzebowaniom konsumentów, producenci żywności w znacznej większości zamieszczają informacje o wartości odżywczej na swoich produktach. Sposób deklaracji informacji o wartości odżywczej określony został szczegółowo w ww. rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Możliwe jest stosowanie dwóch grup informacji o wartości odżywczej produktu. Grupa pierwsza obejmuje informację o: wartości energetycznej produktu; Grupa druga obejmuje informację o: wartości energetycznej produktu;

9 zawartości białka; zawartości węglowodanów; zawartości tłuszczu. zawartości białka; zawartości węglowodanów; zawartości cukrów; zawartości tłuszczu; zawartości kwasów tłuszczowych nasyconych; zawartości błonnika oraz zawartości sodu Informację o wartości odżywczej przedstawia się w ustalonych jednostkach (kj/kcal, g, mg) w odniesieniu do 100 g lub 100 ml produktu. Informacja ta może być dodatkowo podana w przeliczeniu na ilość produktu przeznaczoną jednorazowo do spożycia, zgodnie z informacją na etykiecie, albo w przeliczeniu na jedną porcję, pod warunkiem że na opakowaniu podana jest liczba porcji zawartych w opakowaniu. Informację o wartości odżywczej produktu żywnościowego odnosi się do formy, w jakiej jest on wprowadzany do obrotu (np. pieczywo chrupkie, mleko płynne w kartonie), a w przypadku produktów, które wymagają przyrządzenia do spożycia przez konsumenta (np. zupa w proszku, budyń w proszku), informacja może odnosić się do produktu po przygotowaniu, pod warunkiem że w oznakowaniu zostanie podana dokładna instrukcja dotycząca przygotowania tego środka do spożycia. Dodawanie do produktu witamin lub składników mineralnych obliguje do umieszczenia informacji o drugiej grupie składników odżywczych, co zostało określone w Rozporządzeniu (WE) nr 1925/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie dodawania do żywności witamin i składników mineralnych oraz niektórych innych substancji. W tym przypadku należy również podać całkowite ilości witamin i składników mineralnych obecne w produkcie oraz ich wartości procentowe zalecanego dziennego spożycia. Informacje zamieszczane dobrowolnie przez producentów oświadczenia żywieniowe i zdrowotne Każdy komunikat lub przedstawienie (łącznie z przedstawieniem obrazowym, graficznym lub symbolicznym w jakiejkolwiek formie), które według obowiązujących przepisów prawa żywnościowego nie jest obowiązkowe i które stwierdza, sugeruje, lub daje do zrozumienia, że żywność ma szczególne właściwości to oświadczenie. Stosowanie oświadczeń odnoszących się do żywności jest ściśle uregulowane na mocy rozporządzenia (WE) nr 1924/2006 Parlament Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1924/2006 w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności obowiązuje w praktyce od 1 lipca 2007 r. Przepis ten zharmonizował na poziomie Unii Europejskiej zasady stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych we wszelkich formach przekazów komercyjnych odnoszących się do produktów spożywczych przeznaczonych dla konsumentów, w tym na etykietach, w reklamie i innych formach prezentacji.

10 Rozporządzenie wyróżnia dwie kategorie oświadczeń, które mogą być stosowane w odniesieniu do żywności: oświadczenie żywieniowe oświadczenie zdrowotne. Oświadczeniem żywieniowym jest każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje, lub daje do zrozumienia, że dana żywność ma szczególne właściwości odżywcze. Oświadczenia żywieniowe mogą odnosić się do wartości energetycznej oraz do zawartości substancji odżywczych, których produkt zawiera lub dostarcza w zwiększonej bądź w zmniejszonej ilości (np. źródło błonnika pokarmowego, wysoka zawartość witamin). Dozwolone do stosowania oświadczenia żywieniowe są wymienione w załączniku I do rozporządzenia 1924/2006. Obecnie rozporządzenie dopuszcza do stosowania 29 rodzajów oświadczeń żywieniowych. Zastosowanie danego oświadczenia żywieniowego możliwe jest tylko i wyłącznie w przypadku spełniania przez produkt szczegółowych kryteriów ustalonych w załączniku do rozporządzenia oraz w ogólnej treści rozporządzenia. Oświadczeniem zdrowotnym jest każde oświadczenie, które stwierdza, sugeruje, lub daje do zrozumienia, że istnieje związek pomiędzy kategorią żywności, daną żywnością lub jednym z jej składników, a zdrowiem. Przykładem oświadczenia zdrowotnego mogą być stwierdzenia: wapń jest potrzebny dla prawidłowego wzrostu i rozwoju kości u dzieci; magnez przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania mięśni; udowodniono, że sterole roślinne obniżają/zmniejszają poziom cholesterolu we krwi. Wysoki poziom cholesterolu jest czynnikiem ryzyka rozwoju choroby wieńcowej serca. Ogólne zasady stosowania oświadczeń zdrowotnych zostały uregulowane w rozporządzeniu 1924/2006. Zamieszczanie tych oświadczeń jest możliwe po spełnieniu przez produkt określonych kryteriów. W przypadku oświadczeń dotyczących zdrowia i rozwoju dzieci oraz oświadczeń dotyczących zmniejszenia ryzyka choroby, sukcesywnie publikowane są szczegółowe rozporządzenia Komisji Europejskiej dla takich oświadczeń zgłoszonych w procedurze unijnego zatwierdzania. Dla pozostałych oświadczeń zdrowotnych spodziewana jest w 2011 r. wspólnotowa lista dozwolonych oświadczeń, która będzie zawierała również szczegółowe warunki stosowania. Niedozwolone jest stosowanie określeń przypisujących żywności właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia, lub odwoływanie się do takich właściwości (np. zapobiega zawałowi serca, zwalcza wrzody żołądka). Innym rodzajem informacji zamieszczanej dobrowolnie przez producentów na opakowaniach produktów żywnościowych są systemy poprawy komunikacji z konsumentem wdrażane na zasadzie samoregulacji przemysłu. Przykładem takiej inicjatywy jest Dobrowolny Program Znakowania Żywności Wartością Odżywczą GDA. ***

11 System znakowania żywności uwzględniający procentową realizację Wskazanego Dziennego Spożycia (Guideline Daily Amounts - GDA) stanowi uzupełnienie i rozszerzenie informacji o wartości odżywczej produktu. Nadrzędnym celem tego systemu jest uczynienie skierowanego do konsumenta przekazu bardziej przejrzystym i łatwym do zrozumienia. Tylko łatwo dostępne i zrozumiałe dla konsumenta informacje żywieniowe umożliwią mu podejmowanie samodzielnych i świadomych wyborów odnośnie diety i stylu życia, które powinny przyczynić się do utrzymania właściwego stanu zdrowia. W powyższym kontekście, system GDA stanowi wkład w realizację zaleceń Europejskiej Platformy ds. diety, aktywności fizycznej i zdrowia w ustaleniu najlepszego kierunku działań zapewniającego konsumentom dostęp do niezbędnych z punktu widzenia zbilansowanej diety informacji żywieniowych, przy zachowaniu zasady równych warunków konkurencyjności podmiotów oraz nie dyskryminowaniu jakichkolwiek grup żywności. Wskazane Dzienne Spożycie GDA są to wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie, określone przez środowiska naukowe dla przeciętnego dorosłego i zdrowego konsumenta. Wartości referencyjne stosowane w systemie GDA w odniesieniu do energii, zawartości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, cukru oraz sodu/soli są również zgodne z wydaną w marcu 2009 r. naukową opinią Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności. W Polsce promocja systemu wśród przedsiębiorców odbywa się poprzez Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA prowadzony przez Polską Federację Producentów Żywności Związek Pracodawców i Główny Inspektorat Sanitarny na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego, wskazywanej jako kluczowej dla skuteczności inicjatyw edukacyjnych. Przejawem skuteczności działań w tym zakresie są dotychczasowe rezultaty wdrażania systemu - wielu producentów żywności umieszcza informację o GDA na opakowaniach dobrowolnie, w charakterze dodatkowej informacji. Szacuje się, że w chwili obecnej oznakowanie GDA na swoich produktach wprowadza w Polsce już ponad 500 firm branży żywnościowej działających we wszystkich głównych sektorach produkcji spożywczej. Dobrowolny Program Znakowania Wartością Odżywczą GDA składa się z następujących elementów, ściśle powiązanych z miejscem znakowania na opakowaniu produktów żywnościowych: Z przodu opakowania: Deklaracja ilości kilokalorii (energii) w jednej porcji oraz udziału procentowego (%) Wskazanego Dziennego Spożycia dla energii przedstawiona w formie graficznej. Proste, przystępne dla wszystkich konsumentów przedstawienie graficzne, pozwalające na szybką ocenę jaka jest wartość kaloryczna porcji produktu oraz jakie miejsce w zbilansowanej diecie należy przypisać danemu produktowi. Należy uwzględnić fakt, że stosowanie logo z przodu opakowania może nie być rozwiązaniem stosownym lub możliwym dla wszystkich firm lub grup produktowych.

12 Z tyłu opakowania: Deklaracja składników odżywczych w tabeli, zgodnie z wymaganiami prawnymi: Grupa 1: energia (liczba kilokalorii), białko, węglowodany, tłuszcz; lub Grupa 2: energia (liczba kilokalorii), białko, węglowodany, cukry, tłuszcz, kwasy tłuszczowe nasycone, błonnik i sód. Informacje o wartości odżywczej jednej porcji: oprócz obecnego wymogu informowania o wartości odżywczej w 100g/100ml produktu, w tabeli będą podawane również informacje odnoszące się do jednej porcji produktu. Przedstawienie informacji nt. zawartości w porcji produktu składników odżywczych uważanych za istotne z punktu widzenia zdrowia, czyli: energii, cukrów, tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych i sodu. Informacje te są podawane jako % wartości referencyjnych Wskazanego Dziennego Spożycia (GDA) ustalonych dla poszczególnych składników odżywczych.