WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY II GIMNAZJUM

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY II GIMNAZJUM Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 1. Wielkie odkrycia wie, kim był Krzysztof Kolumb zna postacie: Vasco da Gamy, wie, jakie były wyobrażenia XV- uzasadnia kluczową rolę geograficzne wskazuje na mapie ziemie odkryte Ferdynanda Magellana, Amerigo wiecznych Europejczyków na wynalazków w rozwoju przez Europejczyków na Vespucciego temat otaczającego ich świata dalekomorskiej żeglugi przełomie XV i XVI w. wie, w jakich okolicznościach uzasadnia, dlaczego Hiszpania i 1. Wynalazki umożliwiające dalekie dowiedziono, że Ziemia ma Portugalia stały się prekursorami podróże morskie. wie, dlaczego rdzennych kulisty kształt odkryć geograficznych na 2. Poszukiwanie drogi morskiej do mieszkańców Ameryki nazwano wie, dlaczego Europejczycy przełomie XV i XVI w. Indii. Indianami zaczęli organizować dalekie 3. Pierwsze wielkie odkrycia pamięta datę pierwszej wyprawy podróże morskie geograficzne. Kolumba 1492 r. wymienia państwa, które przodowały w odkryciach geograficznych na przełomie XV i XVI w. Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 2 Konsekwencje. wielkich odkryć wymienia cywilizacje opowiada o działaniach rozumie i omawia wpływ docenia osiągnięcia cywilizacji geograficznych prekolumbijskie oraz podaje ich konkwistadorów posiadania kolonii na gospodarkę pozaeuropejskich i porównuje je osiągnięcia charakteryzuje organizację państw państw europejskich z osiągnięciami cywilizacji rozumie pojęcia: konkwistador, Majów, Azteków i Inków europejskiej 1 Majowie,. Aztekowie, Inkowie i ich towary kolonialne, dualizm wie, skąd wzięła się nazwa państwa. gospodarczy Ameryka Łacińska 2 Europejskie. podboje i kolonie wylicza towary sprowadzane do rozumie, dlaczego zamorskie. Europy z kolonii konkwistadorom udało się w 3 Konsekwencje. wielkich odkryć krótkim czasie podbić imperia geograficznych dla Europy. indiańskie w Ameryce 3. Kultura odrodzenia we Włoszech rozumie pojęcia: odrodzenie wymienia cechy kultury uzasadnia, dlaczego kultura rozumie, na czym polegało (renesans), humanizm, człowiek renesansowej renesansu narodziła się we odrodzenie kultury antycznej w renesansu, mecenat wskazuje na mapie kolebkę Włoszech czasach renesansu 1 Włochy. kolebką renesansu. zna postacie: Leonarda da Vinci, odrodzenia porównuje kultur ę epok renesansu wyjaśnia źródła rozwoju kultury 2 Charakterystyczne. zjawiska kultury Michała Anioła, Rafaela Santi i średniowiecza renesansowej we Włoszech odrodzenia. oraz wymienia ich 3 Najwybitniejsi. twórcy włoskiego najwybitniejsze dzieła renesansu.

2 4 Renesans. w Europie i przewrót wie, kto i kiedy wynalazł ruchom ą zna najwybitniejszych rozumie znaczenie druku dla rozumie znaczenie odkrycia kopernikański czcionkę drukarską przedstawicieli europejskiego rozwoju kultury dokonanego przez Mikołaja opowiada o życiu i dokonaniach renesansu Kopernika Mikołaja Kopernika rozumie pojęcie system wyjaśnia, dlaczego dzieło 1 Wynalazek. druku. heliocentryczny O obrotach sfer niebieskich 2 Wielcy. humaniści europejscy. rozpoznaje modele geocentryczny znalazło się na liście ksiąg 3 Przewrót. kopernikański. i heliocentryczny zakazanych przez Kościół 5 Początki. reformacji rozumie pojęcia: reformacja, charakteryzuje główne założenia porównuje główne założenia nauki rozumie wpływ sytuacji społecznosekularyzacja, luteranie, luteranizmu głoszonej przez zwolenników politycznej w Niemczech na protestanci wyjaśnia, dlaczego Luter wystąpił luteranizmu oraz przez Kościół rozwój luteranizmu 1 zna postanowienia pokoju z krytyką papiestwa katolicki rozumie i analizuje długofalowe Sytuacja. Kościoła katolickiego w augsburskiego wyjaśnia przyczyny wojen opisuje cele i działania Marcina znaczenie pokoju augsburskiego XV w. zna daty: wystąpienia Lutra, religijnych w Niemczech Lutra 2 Marcin. Luter i jego nauka. podpisania pokoju augsburskiego 3 Powstanie. i rozwój luteranizmu. 6 Rozwój. reformacji wie, kim byli: Jan Kalwin, Henryk przedstawia okoliczności porównuje podło że społeczno- rozumie, dlaczego radykalni VIII powstania Kościoła polityczne reformacji w protestanci spotykali się rozumie pojęcia: hugenoci, anglikańskiego Niemczech, Francji i Anglii z niechęcią ze strony 1 kalwinizm, anglikanizm, arianie charakteryzuje wojny religijne we przedstawicieli innych wyznań Kalwinizm.. wymienia różne wyznania Francji udowadnia wpływ wydarzeń z XVI 2 Wojny. religijne we Francji. protestanckie w. na dzisiejszą sytuację 3 Powstanie. Kościoła anglikańskiego. wie, co si ę wydarzyło w 1534 r. wyznaniową 4 Inne. wyznania protestanckie. 2

3 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 7. Reforma katolicka rozumie pojęcia: sobór trydencki, charakteryzuje działania wyjaśnia cele zwołania soboru wskazuje postanowienia soboru inkwizycja, jezuici, tolerancja podejmowane przez zakony w trydenckiego trydenckiego odgrywające do religijna, kontrreformacja celu odbudowy pozycji wskazuje postanowienia soboru dziś ważną rolę 1. Sobór trydencki. zna postanowienia soboru katolicyzmu trydenckiego służące wskazuje pozytywne i negatywne 2. Powstanie i działalność zakonu trydenckiego wzmocnieniu katolicyzmu skutki XVI-wiecznych reform chrześcijaństwa jezuitów. rozumie, dlaczego jezuici byli 3. Konsekwencje reform skuteczni w dziele chrześcijaństwa. kontrreformacji 8. Powtórzenie wiadomości Europa i wymienia najważniejsze zna przyczyny i konsekwencje omawia proces kształtowania si ę wskazuje i omawia widoczne w świat w XVI wieku wydarzenia z historii XVI wielkich odkryć geograficznych, nowych wyznań chrześcijańskich otaczającym nas dzisiaj świecie stulecia reformacji i reformy Kościoła charakteryzuje zmiany, które konsekwencje XVI-wiecznych wskazuje i charakteryzuje katolickiego zaszły w życiu społeczeństw wydarzeń oraz procesów 1. Społeczne i gospodarcze najwybitniejsze postacie XVI w. europejskich w XVI w. historycznych konsekwencje wielkich odkryć wie, co wydarzyło si ę w roku: podaje genez ę i konsekwencje geograficznych dla Europy i innych 1492, 1517, 1555 ekspansji kolonialnej państw kontynentów. zna i omawia dokonania: Jana europejskich 2. Osiągnięcia kultury renesansowej. Gutenberga, Krzysztofa podaje genez ę i konsekwencje 3. Długofalowe konsekwencje XVI- Kolumba, Vasco da Gamy, dualizmu w rozwoju wiecznych reform chrześcijaństwa. Ferdynanda Magellana, Marcina gospodarczym Europy Lutra, Henryka VIII 9. Polska i Litwa pod rządami wskazuje na mapie obszar Polski opisuje panowanie: Aleksandra rozumie konsekwencje wojen rozumie i uzasadnia decyzj ę ostatnich Jagiellonów na przełomie XV i XVI w. Jagiellończyka, Zygmunta I Polski i Litwy z Krzyżakami Zygmunta Augusta o budowie wie, co wydarzyło si ę w 1525 r. Starego i Zygmunta II Augusta, oraz państwem moskiewskim polskiej floty na Bałtyku rozumie pojęcia: hołd pruski, kaper zwracając uwagę na politykę ocenia polityk ę zagraniczną 1. Konflikt Polski i Litwy z państwem prowadzoną przez tych władców ostatnich Jagiellonów moskiewskim. rozumie znaczenie przyłączenia 2. Sekularyzacja zakonu krzyżackiego Mazowsza do Korony w Prusach. 3. Przyłączenie Mazowsza do Korony. 4. Początek wojen o panowanie na Bałtyku. 10. Kształtowanie się demokracji rozumie pojęcia: przywilej, sejm zna obowiązki i prawa polskiego rozumie i wykazuje, jak ą rolę w uzasadnia, dlaczego ustrój szlacheckiej walny, konstytucja nihil novi, szlachcica systemie obronnym Polski Rzeczypospolitej ukształtowany pospolite ruszenie, magnat, przedstawia podziały społeczne odgrywało pospolite ruszenie w XVI w. określa się mianem demokracja szlachecka, izba stanu szlacheckiego ze względu rozumie znaczenie konstytucji nihil demokracji szlacheckiej 1. Konstytucja nihil novi. poselska, izba senatorska na poziom zamożności jego novi dla funkcjonowania państwa 2. Obowiązki i prawa szlachty polskiej. opisuje działanie sejmu walnego członków określa kompetencje sejmu 3. Praca sejmu walnego. oraz sposób wybierania posłów walnego 4. Stan szlachecki i jego zróżnicowanie. 11. Powstanie Rzeczypospolitej rozumie pojęcia: egzekucja praw i wymienia przyczyny podpisania rozumie znaczenie postulatów wymienia i omawia mocne oraz Obojga Narodów dóbr, unia lubelska, unia realna unii lubelskiej wysuwanych przez ruch słabe strony polsko-litewskiej zna postać Zygmunta II Augusta wskazuje na mapie obszar egzekucyjny unii realnej opisuje, w jaki sposób doszło do Rzeczypospolitej Obojga przedstawia główne postanowienia ocenia unię lubelską z perspektywy 1. Ruch egzekucyjny. powstania Rzeczypospolitej Narodów unii lubelskiej Polski oraz Litwy 2. Droga do unii realnej Polski i Litwy. Obojga Narodów 3. Powstanie Rzeczypospolitej Obojga 3

4 Narodów. Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 12. Rzeczpospolita monarchią rozumie pojęcia: wolna elekcja, wie, dlaczego w Polsce przedstawia zasady wolnej elekcji dostrzega i omawia wady oraz elekcyjną sejm elekcyjny, konfederacja, wprowadzono zasadę wolnej zalety monarchii elekcyjnej artykuły henrykowskie elekcji omawia wpływ artykułów zna postacie: Henryka Walezego, henrykowskich na sprawowanie 1. Zasady wolnej elekcji. Stefana Batorego władzy przez polskich 2. Panowanie Henryka Walezego i zna dat ę pierwszej wolnej elekcji monarchów Stefana Batorego. 3. Wpływ wolnej elekcji na funkcjonowanie państwa. 13. Gospodarka Rzeczypospolitej w rozumie pojęcia: spichlerz omawia znaczenie pańszczyzny dla omawia znaczenie Gdańska w rozumie i charakteryzuje wpływ XVI w. Europy, pańszczyzna, folwark funkcjonowania folwarku handlu prowadzonym przez przemian ekonomicznych w wymienia towary, które XVI- szlacheckiego Rzeczpospolitą Europie Zachodniej na wieczna Rzeczpospolita wskazuje na mapie: Wisłę, gospodarkę Polski 1. Wpływ sytuacji w Europie na importowała i eksportowała Gdańsk, Toruń dostrzega zależności między gospodarkę Rzeczypospolitej. wzrostem politycznego znaczenia 2. Folwark szlachecki. szlachty a zdobyciem przez nią 3. Sytuacja chłopów. pozycji głównego producenta zboża w Polsce 14. Rzeczpospolita wielu narodów i wymienia grupy narodowościowe omawia najważniejsze osiągnięcia dostrzega genez ę konfederacji dostrzega wpływ renesansu religii kultura złotego wieku zamieszkujące ziemie kultury renesansowej w Polsce warszawskiej oraz jej wpływ na włoskiego na kulturę polską Rzeczypospolitej w XVI w. położenie innowierców w Polsce wyjaśnia specyfikę stosunków wskazuje religie mieszkańców XVI w. religijnych w Rzeczypospolitej 1. Ludność i religie Rzeczypospolitej XVI-wiecznej Rzeczypospolitej na tle europejskim Obojga Narodów. rozumie pojęcia: konfederacja 2. Odrodzenie w Polsce. warszawska, złoty wiek kultury 3. Twórcy kultury polskiej epoki polskiej renesansu. zna postacie: Bony Sforzy, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego wskazuje zabytki renesansowe na ziemiach polskich (ze szczególnym uwzględnieniem własnego regionu) 15. Powtórzenie wiadomości Polska wie, co wydarzyło si ę w roku: omawia funkcjonowanie ustroju wskazuje długofalowe w XVI w. 1525, 1569 Rzeczypospolitej Obojga konsekwencje omawianych zna i omawia dokonania: Narodów zjawisk (zmian Zygmunta I Starego, Zygmunta II gospodarczych, społecznych, 1. Kształtowanie się i ustrój polityczny Augusta, Stefana Batorego politycznych i wyznaniowych) Rzeczypospolitej Obojga Narodów. 2. Społeczeństwo Polski i Litwy podziały społeczno-ekonomiczne, narodowościowe i wyznaniowe. 3. Kultura renesansowa w Polsce. 16. Kultur a europejska w XVII w. rozumie pojęcie barok zna wybitnych uczonych XVII w. porównuje kultur ę barokową i dostrzega wpływ kontrreformacji omawia cechy sztuki barokowej i ich dokonania renesansową na sztukę barokową wymienia twórców kultury wymienia nowe prądy dostrzega rolę sztuki barokowej 1. Cechy charakterystyczne kultury barokowej filozoficzne, które pojawiały si ę w odbudowie pozycji Kościoła baroku. w XVII w. katolickiego 4

5 2. Wielcy uczeni XVII w. Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 17. Wiek XVII stulecie wymienia państwa, które brały wskazuje przyczyny wojny dostrzega wpływ wojen XVII porównuje skutki wojny niekończącej się wojny udział w wojnie trzydziestoletniej trzydziestoletniej stulecia na zmiany zachodzące w trzydziestoletniej wie, kiedy wybuchła wojna sztuce militarnej z konsekwencjami długotrwałych trzydziestoletnia wojen czasów współczesnych 1. Sytuacja polityczna w Europie na rozumie i wymienia skutki wojny początku XVII w. trzydziestoletniej dla gospodarki i 2. Wojna trzydziestoletnia przyczyny, społeczeństw Europy przebieg i skutki. 3. Stulecie rewolucji militarnej. 18. Absolutyzm we Francji rozumie pojęcia: absolutyzm, opisuje rządy absolutne na rozumie główne założenia porównuje ustrój XVII-wiecznej merkantylizm przykładzie państwa Ludwika merkantylizmu Francji z ustrojem polsko- rozumie znaczenie słów: XIV wskazuje wady i zalety litewskiej Rzeczypospolitej Państwo to ja merkantylizmu dostrzega podstawowe różnice 1. Polityka kardynała Richelieu. wie, kim był Ludwik XIV między ustrojem 2. Ludwik XIV Król-Słońce. Rzeczypospolitej Obojga 3. Wersal i jego rola w państwie. Narodów a systemem monarchii 4. Merkantylizm. absolutnej 19. Anglia na drodze ku monarchii rozumie pojęcia: lord protektor, wie, na czym polega porównuje monarchie porównuje ustrój polskoparlamentarnej monarchia parlamentarna, funkcjonowanie ustroju parlamentarną i absolutną litewskiej Rzeczypospolitej purytanie monarchii parlamentarnej z systemem angielskiej opisuje przebieg rewolucji w monarchii parlamentarnej 1. Sytuacja polityczno-społeczna w Anglii wskazuje pozostałości XVII- Anglii w przededniu rewolucji. wskazuje na mapie Anglię wiecznej rewolucji w ustroju 2. Konflikt król parlament. zna postać Olivera Cromwella współczesnej Wielkiej Brytanii 3. Rządy Cromwella. zna dat ę ścięcia króla Karola I 4. Monarchia parlamentarna w Anglii. 20. Powtórzenie wiadomości Europa zna najważniejsze wydarzenia z wymienia rożne typy ustrojów dostrzega konsekwencje rewolucji wskazuje różnice między ustrojami w XVII w. historii politycznej XVII w. politycznych w XVII-wiecznej angielskiej w dzisiejszym różnych państw XVII-wiecznej wie, co wydarzyło si ę w latach Europie sposobie sprawowania władzy Europy oraz w 1640 i 1688 r. wymienia największe osiągnięcia w Wielkiej Brytanii wskazuje wady i zalety różnych 1. Kultura barokowa w Europie. sztuki, literatury i nauki w systemów ustrojowych XVII- 2. Osiągnięcia nauki XVII w. XVII w. wiecznej Europy 3. Różne typy ustrojów politycznych w Europie XVII w. 4. Ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle Europy 21. Królowie elekcyjni schyłku XVI rozumie pojęcia: monarchia porównuje ustrój oparty na wolnej wyjaśnia, dlaczego szlachta w w. i w XVII stuleciu elekcyjna, dynastia Wazów elekcji z monarchią dziedziczną i trzech kolejnych elekcjach wymienia królów Polski z dynastii ocenia oba systemy wybierała na tron przedstawicieli Wazów dynastii Wazów 1. Monarchia elekcyjna w polsko- wskazuje na mapie Rzeczpospolitą litewskiej Rzeczypospolitej próba pod rządami Wazów oceny. wymienia królów Piastów 2. Władcy polscy z dynastii Wazów. panujących w Rzeczypospolitej 3. Królowie Piastowie na tronie XVII w. Rzeczypospolitej. 22.Wojny Rzeczypospolitej z Rosją rozumie pojęcia: samodzierżawie, omawia przyczyny i skutki polskiej wie, dlaczego w dzisiejszej Rosji omawia rolę Zygmunta III Wazy w 5

6 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra wielka smuta, bojarzy, interwencji w Rosji jedno z najważniejszych świąt konflikcie polsko-rosyjskim dymitriada zna postanowienia pokoju państwowych jest obchodzone w analizuje polityczne skutki polskiej 1. Sytuacja polityczna w Rosji po zna postać Stanisława w Polanowie rocznicę wygnania Polaków interwencji w Rosji śmierci Iwana IV Groźnego. Żółkiewskiego wskazuje na mapie ziemie z moskiewskiego Kremla 2. Dymitr Samozwaniec i jego rządy. wie, co wydarzyło si ę w roku: przyłączono do Rzeczypospolitej 3. Interwencja Zygmunta III Wazy w 1605, 1610, 1612, 1634 na mocy pokoju w Polanowie Rosji. 23. Powstanie kozackie rozumie pojęcia: Kozacy, ugoda omawia i ocenia polityk ę Rosji rozumie i wskazuje złożone wskazuje długofalowe skutki perejasławska, czajka, husaria wobec Ukrainy przyczyny powstania powstania Chmielnickiego dla wie, co wydarzyło si ę w 1648 i opowiada o celach powstań Chmielnickiego stosunków Polaków i Ukraińców 1654 r. kozackich 1. Kozacy i ich codzienne życie. wymienia bitwy stoczone przez wymienia konsekwencje 2. Przyczyny powstań kozackich. wojska Rzeczypospolitej powstania Chmielnickie 3. Powstanie Chmielnickiego. z Kozakami opisuje etapy powstania Chmielnickiego 24. Wojny Rzeczypospolitej rozumie i wyjaśnia pojęcie potop wymienia przyczyny wojen rozumie przyczyny i skutki utraty omawia różne postawy Polaków ze Szwecją wymienia bitwy z okresu wojen polsko-szwedzkich lenna pruskiego przez Polskę wobec Szwedów w okresie polsko-szwedzkich: bitwa pod omawia postanowienia pokoju w potopu, szuka genezy zmian Kircholmem, obrona klasztoru na Oliwie tych postaw 1. Unia polsko-szwedzka. Jasnej Górze 2. Początek wojen polsko-szwedzkich. zna postacie: Stefana 3. Szwedzki potop. Czarnieckiego, Jana Chodkiewicza, Augustyna Kordeckiego, Janusza Radziwiłła omawia znaczenie obrony Jasnej Góry w okresie potopu zna okoliczności utraty przez Polskę zwierzchności lennej nad Prusami Książęcymi wie, co wydarzyło si ę w roku: 1605, 1655, 1657, Kryzys Rzeczypospolitej rozumie pojęcia: złota wolność wskazuje skutki gospodarcze wskazuje mechanizmy polityczne określa, w jaki sposób magnateria w połowie XVII w. szlachecka, oligarchia magnacka, wojen prowadzonych przez paraliżujące pracę sejmu zdobyła w Rzeczypospolitej konfederacja, abdykacja, liberum Rzeczpospolitą ze Szwecją, ocenia skutki społeczne dominującą pozycję, i wskazuje veto Rosją i Kozakami i polityczne wojen XVII w. skutki tego zjawiska 1. Zniszczenia wojenne. wymienia przejawy kryzysu wyjaśnia przyczyny kryzysu omawia międzynarodowe skutki 2. Kryzys polityczny. politycznego Rzeczypospolitej gospodarczego, społecznego i wojen toczonych przez politycznego Rzeczypospolitej Rzeczpospolitą w XVII w. 26. Wojny Rzeczypospolitej z Turcją zna postać Jana III Sobieskiego zna postanowienia układu ocenia skutki odsieczy wyjaśnia, dlaczego traktat buczacki wie, kiedy i z jakim skutkiem w Buczaczu wiedeńskiej dla Polski uznawany był za hańbiący dla Polacy stoczyli z Turkami bitwy wie, dlaczego Jana III Sobieskiego Rzeczypospolitej 1. Konflikt polsko-turecki na początku pod Cecorą, Chocimiem i nazywano Lwem Lechistanu XVII w. Wiedniem wskazuje na mapie Kamieniec 2. Zdobycie Kamieńca Podolskiego zna przyczyny i skutki wojen Podolski i Podole przez Turków i układ w Buczaczu. toczonych przez Polskę z Turcją 3. Odsiecz wiedeńska. 27. Barok w Polsce wymienia przykłady architektury omawia działalność zakonów na omawia przyczyny narastania wyja śnia, dlaczego Polacy w XVII 6

7 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra barokowej na ziemiach ziemiach polskich w XVII w. ksenofobii wśród polskiej w. nazywali swoje państwo Rzeczypospolitej (z opisuje sarmacki styl życia szlachty przedmurzem chrześcijaństwa 1. Architektura, religijność i uwzględnieniem własnego omawia wpływy wschodnie w regionu) polskiej kulturze doby baroku szkolnictwo polskiego zna rezydencje królów polskich baroku. zbudowane w stylu barokowym 2. Działalność zakonów na rozumie pojęcia: sarmatyzm, ksenofobia ziemiach polskich. opisuje polski strój szlachecki 3. Kultura sarmatyzmu. 28. Powtórzenie wiadomości Polska zna i wskazuje na mapie państwa, z zna przyczyny i skutki wojen dostrzega i omawia specyfik ę omawia konsekwencje XVIIw XVII wieku którymi w XVII w. prowadzonych przez polskiego baroku wiecznych wojen dla sytuacji Rzeczpospolita toczyła wojny Rzeczpospolitą w XVII wewnętrznej oraz pozycji wskazuje najważniejsze bitwy z stuleciu międzynarodowej 1. Wojny toczone przez Rzeczpospolitą okresu wojen Rzeczypospolitej opisuje konsekwencje wojen dla Rzeczypospolitej w XVII w. i ich konsekwencje. ze Szwecją, Rosją, Turcją życia gospodarczego 2. Barok w Polsce. i Kozakami i politycznego XVII-wiecznej 3. Kryzys ustroju demokracji zna królów panujących Rzeczypospolitej szlacheckiej. w Rzeczypospolitej w XVII w. i charakteryzuje kultur ę baroku w potrafi wskazać najważniejsze Polsce wydarzenia z okresu panowania każdego z nich 29. Kultura umysłowa XVIII zna dokonania: Woltera, Jana wyjaśnia, dlaczego XVIII stulecie dostrzega przejawy postępu rozumie wpływ postępu wieku Jakuba Rousseau, Wolfganga nazywane jest epok ą świateł technicznego w XVIII stuleciu technicznego na rozwój Amadeusza Mozarta dostrzega rolę Wielkiej przedstawia koncepcję umowy gospodarki w XVIII w. zna pojęcia: oświecenie, stulecie Encyklopedii Francuskiej w społecznej wymienia główne idee o świecenia 1. Nowe idee postęp, prawa świateł, encyklopedyści, rozwoju kultury epoki oświecenia i rozpoznaje je w literaturze, obywatelskie, umowa społeczna. manufaktura, absolutyzm polityce i sztuce 2. Postęp naukowy i techniczny oraz oświecony, rokoko, klasycyzm, przemiany w gospodarce umowa społeczna europejskiej. wskazuje przykłady budowli 3. Architektura i sztuka XVIII stulecia. wzniesionych w stylu rokokowym i klasycystycznym 30. Wielka Brytania XVIII stulecia w zna zasad ę trójpodziału władz rozumie znaczenie wynalezienia omawia wpływ rewolucji dostrzega zmiany społeczne epoce rewolucji przemysłowej omawia rewolucję agrarną maszyny parowej dla rozwoju przemysłowej na rozwój spowodowane przez rewolucję wie, kto i kiedy wynalazł maszyn ę gospodarczego Wielkiej Brytanii gospodarczy Wielkiej Brytanii przemysłową parową 1. Ustrój polityczny Wielkiej Brytanii. wyjaśnia znaczenie pojęć: 2. Rozwój gospodarczy Wielkiej rewolucja przemysłowa, Brytanii w XVIII w. liberalizm ekonomiczny, 3. Początki nowoczesnej ekonomii. kapitalizm 4. Znaczenie rewolucji przemysłowej. 31. Oświecony absolutyzm: Prusy, zna dynastie panujące w XVIII w. wymienia reformy uzasadnia, dlaczego XVIII- dostrzega i omawia cechy Austria, Rosja w Austrii, Prusach i Rosji przeprowadzone w Prusach przez wieczne Prusy nazywano absolutyzmu oświeconego w wskazuje na mapie sąsiadów Fryderyka Wilhelma I i państwem militarnym Austrii, Prusach i Rosji Polski w XVIII w. Fryderyka II porównuje reformy wprowadzone 1. Prusy wzrost potęgi militarnej. opisuje zmiany wprowadzone w w Prusach, Austrii i Rosji 2. Reformy Marii Teresy oraz Józefa Austrii przez Marię Teresę i II w Austrii. Józefa II 7

8 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 3. Rosja Piotra I. wymienia reformy wprowadzone w Rosji przez Piotra I 32. Kolonie angielskie w Ameryce opisuje rozwój kolonii brytyjskich opisuje sytuację kolonii brytyjskich rozróżnia i omawia ekonomiczne omawia wpływ tolerancji religijnej Północnej w Ameryce w Ameryce Północnej w XVIII oraz polityczne przyczyny na rozwój kolonii angielskich zna pojęcia: metropolia, kolonia, w. konfliktu metropolii z koloniami bostońskie picie herbaty wskazuje przyczyny konfliktu 1. Sytuacja kolonii brytyjskich w ( herbatka bostońska ) między metropolią a koloniami Ameryce. wie, co wydarzyło si ę w 1773 r. 2. Rozwój gospodarczy kolonii. 3. Przyczyny konfliktu między koloniami a metropolią. 33. Powstanie Stanów zna postacie: Benjamina Franklina, wie, dlaczego Amerykanie wymienia czynniki, które ułatwiły wskazuje postanowienia Zjednoczonych Jerzego Waszyngtona obchodzą najważniejsze święto uzyskanie niepodległości przez konstytucji USA, które wie, co wydarzyło si ę w roku: narodowe 4 lipca Stany Zjednoczone przetrwały do dziś 1776, 1787 opisuje etapy uzyskiwania wymienia główne założenia ustroju wyjaśnia, dlaczego Francja 1. Deklaracja Niepodległości. zna najważniejsze postanowienia niepodległości przez kolonie politycznego USA popierała kolonistów 2. Wojna o niepodległość. konstytucji USA brytyjskie w Ameryce wyjaśnia, w jaki sposób amerykańskich w walce 3. Stany Zjednoczone niepodległym rozumie pojęcie konstytucja wymienia nazwiska Polaków konstytucja Stanów o niepodległość państwem. biorących udział w wojnie o Zjednoczonych realizowała 4. Konstytucja Stanów Zjednoczonych. niepodległość Stanów zasadę trójpodziału władz Zjednoczonych 34. Wybuch Wielkiej Rewolucji rozumie pojęcia: burżuazja, Stany charakteryzuje stosunki społeczne rozumie przyczyny wybuchu wyjaśnia znaczenie filozofii Francuskiej Generalne, Bastylia, monarchia we Francji przed wybuchem wojny między rewolucyjną oświecenia jako jednego konstytucyjna rewolucji Francją a Prusami i Austrią z czynników odgrywających zna podział społeczeństwa podaje przyczyny wybuchu ważną rolę w genezie rewolucji 1. Francja w przededniu wybuchu francuskiego przed rewolucją rewolucji francuskiej rewolucji. wie, co wydarzyło si ę w roku: zna okoliczności powstania opisuje główne zasady rewolucji 2. Początek rewolucji francuskiej. 1789, 1792 republiki we Francji wyrażone w Deklaracji Praw 3. Obalenie monarchii Francja zna postać Ludwika XVI Człowieka i Obywatela republiką. 35.Francja republiką rozumie pojęcia: gilotyna, terror, opisuje zachowanie przywódców uzasadnia reakcję państw wyjaśnia, dlaczego władze jakobini rewolucji w stosunku do europejskich na śmierć Ludwika rewolucyjnej Francji walczyły z wie, czym charakteryzowały si ę Kościoła katolickiego XVI Kościołem katolickim rządy jakobinów wskazuje skutki rewolucji wskazuje cechy charakterystyczne 1. Terror rewolucyjny. francuskiej dyktatury jakobińskiej 2. Rządy jakobinów. 3. Dziedzictwo Wielkiej Rewolucji Francuskiej. 36. Powtórzenie wiadomo ści świat omawia trzy rewolucje XVIII w. rozumie, wskazuje i wyjaśnia w XVIII wieku lokuje w czasie i przestrzeni dalekosiężne skutki trzech XVIII-wieczne rewolucje rewolucji XVIII w. zna bohaterów każdej z trzech 1. Filozofia oświecenia i jej rola w XVIII-wiecznych rewolucji genezie rewolucji francuskiej. 2. Rewolucje XVIII w.: a) rewolucja przemysłowa w Wielkiej Brytanii, b) wojna o niepodległość Stanów 8

9 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Zjednoczonych, c) Wielka Rewolucja Francuska. 37. Rzeczpospolita w okresie kryzysu zna postacie: Augusta II Mocnego, wymienia i charakteryzuje uzasadnia niebezpieczeństwo przedstawia i analizuje przejawy czasy saskie Augusta III, Stanisława przejawy kryzysu państwa wynikające dla Polski z tzw. kryzysu państwa polsko- Leszczyńskiego polsko-litewskiego za panowania traktatu trzech czarnych orłów litewskiego w czasach saskich podaje genez ę powiedzeń: od Wettynów charakteryzuje rządy Wettynów omawia projekty reform autorstwa 1. Panowanie Augusta II Mocnego. Sasa do Łasa, za króla Sasa wie, w jakich okolicznościach w Rzeczypospolitej Stanisława Leszczyńskiego 2. Wielka Wojna Północna. jedz, pij i popuszczaj pasa obejmowali polski tron: August wymienia próby reform i Stanisława Konarskiego 3. Uzależnienie Rzeczypospolitej od rozumie pojęcia: Sejm Niemy, II Mocny, August III, Stanisław podejmowane w Polsce Rosji. traktat trzech czarnych orłów, Leszczyński w pierwszej połowie XVIII w. 4. Saska anarchia anarchia, Collegium Nobilium dostrzega przejawy o żywienia wyjaśnia zmianę położenia 5. Pierwsze próby reform. wie, co wydarzyło si ę w 1717 i gospodarczego i kulturalnego w międzynarodowego Polski w 1709 r. Polsce czasów saskich czasach saskich 38. Ostatnia wolna elekcja i I rozbiór wie, co wydarzyło si ę w roku: charakteryzuje reformy wskazuje i omawia przyczyny I dostrzega konsekwencje 1764, 1768, 1772 przeprowadzone przez rozbioru rosyjskich ingerencji rozumie pojęcia: Familia, Szkoła Stanisława Augusta w latach w wewnętrzne sprawy Polski 1. Elekcja Stanisława Augusta i Rycerska, prawa kardynalne, sześćdziesiątych XVIII w. pierwsze reformy. konfederacja barska 2. Stosunek Rosji do reform wskazuje na mapie obszar przeprowadzanych w Polsce. Rzeczypospolitej za panowania 3. Konfederacja barska. Stanisława Augusta (przed I rozbiór Polski. r. i po tej dacie) 39. Reformy stanisławowskie wymienia reformy wprowadzone rozumie znaczenie KEN dla wyjaśnia znaczenie reform wyjaśnia znaczenie obrazów przez Stanisława Augusta reformy szkolnictwa w Polsce stanisławowskich dla rozwoju Canaletta dla odbudowy w latach siedemdziesiątych wymienia przejawy o żywienia Polski w drugiej połowie XVIII Warszawy po II wojnie 1. Próby reform w latach XVIII w. gospodarczego na ziemiach w. światowej rozumie pojęcia: Komisja Edukacji polskich siedemdziesiątych XVIII w. Narodowej, czynsz, obiady rozumie znaczenie mecenatu 2. Odrodzenie kulturalne. czwartkowe królewskiego dla rozwoju sztuki 3. Ożywienie gospodarcze. w Polsce 4. Warszawa stanisławowska. charakteryzuje kultur ę oświecenia w Polsce wymienia przykłady sztuki polskiej okresu klasycyzmu (w tym Łazienki Królewskie) z uwzględnieniem własnego regionu 40. Sejm Wielki i Konstytucja 3 maja wie, kiedy zwołano Sejm zna okoliczności zwołania Sejmu wyjaśnia znaczenie reform Sejmu omawia znaczenie sytuacji Czteroletni Wielkiego Wielkiego dla bezpieczeństwa międzynarodowej dla zwołania zna dat ę uchwalenia Konstytucji 3 zna stronnictwa z okresu Sejmu Polski na arenie Sejmu Wielkiego 1. Sytuacja międzynarodowa maja Wielkiego, ich programy oraz międzynarodowej omawia przełomowe znaczenie a zwołanie sejmu w 1788 r. zna najważniejsze reformy Sejmu przywódców rozumie, dlaczego Prusy i Rosja Konstytucji 3 maja dla Polski 2. Stronnictwa na Sejmie Wielkim. Wielkiego poczuły się zaniepokojone 3. Reformy Sejmu Wielkiego. zna postanowienia Konstytucji 3 reformami Sejmu Wielkiego 4. Konstytucja 3 maja. maja 41. Wojna w obronie konstytucji i II rozumie pojęcia: konfederacja podaje okoliczności uznania przez uzasadnia, dlaczego Austria nie zna okoliczności ustanowienia rozbiór Polski targowicka, sejm grodzieński polski sejm traktatu wzięła udziału w II rozbiorze orderu Virtuti Militari wie, kim byli Tadeusz Kościuszko rozbiorowego Polski wyjaśnia okoliczności i Józef Poniatowski zna okoliczności powstania wie, dokąd i dlaczego udali się na zawiązania konfederacji 9

10 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 1. Wojna polsko-rosyjska w obronie wie, kiedy nastąpił II rozbiór konfederacji targowickiej emigrację Polacy protestujący targowickiej i ocenia jej konstytucji. Polski przeciw II rozbiorowi następstwa 2. II rozbiór Polski. wskazuje na mapie ziemie zabrane 3. Powstanie polskiej opozycji na Polsce w II rozbiorze przez Rosję emigracji. i Prusy 42. Powstanie kościuszkowskie i zna daty: wybuchu insurekcji zna okoliczności wybuchu wskazuje przyczyny klęski rozróżnia wewnętrzne upadek Rzeczypospolitej kościuszkowskiej, bitew pod powstania kościuszkowskiego powstania kościuszkowskiego i zewnętrzne przyczyny upadku Racławicami i Maciejowicami, zna cel wydania uniwersału omawia cele powstania Rzeczypospolitej III rozbioru połanieckiego kościuszkowskiego próbuje oceni ć rządy ostatniego 1. Przyczyny wybuchu insurekcji rozumie pojęcia: insurekcja, króla Polski kościuszkowskiej. uniwersał, kosynierzy 2. Przebieg powstania zna postacie: Tadeusz Kościuszki, kościuszkowskiego. Jana Kilińskiego 3. Insurekcja w Warszawie i Wilnie. wymienia państwa, które brały 4. Uniwersał połaniecki. udział w III rozbiorze Polski 5. III rozbiór Polski. wskazuje na mapie ziemie Rzeczypospolitej zagarnięte w III rozbiorze przez poszczególne państwa 43. Powtórzenie wiadomo ści Polska wskazuje na mapie ziemie polskie wymienia przyczyny i przejawy opisuje działalność Stanisława analizuje przyczyny upadku w XVIII wieku zagarnięte w trakcie rozbiorów kryzysu Rzeczypospolitej Augusta na polu gospodarki, Rzeczypospolitej, rozróżniając przez poszczególne państwa w czasach saskich sztuki, polityki czynniki gospodarcze i zna daty trzech rozbiorów wymienia reformy wprowadzone w polityczne 1. Kryzys Rzeczypospolitej w czasach Polsce w latach sześćdziesiątych saskich. i siedemdziesiątych XVIII 2. Rozbiory. stulecia 3. Próby ratowania pa ństwa. wymienia główne postanowienia Konstytucji 3 maja 44. Napoleon Bonaparte obejmuje zna pojęcia: Dyrektoriat, konsulat, wymienia reformy opisuje przemiany form rządów we wskazuje przyczyny sukcesów władzę we Francji cesarstwo przeprowadzone przez Francji (od wybuchu rewolucji Bonapartego w polityce zna daty utworzenia cesarstwa we Napoleona Bonapartego do ustanowienia cesarstwa) wewnętrznej Francji i wydania Kodeksu opisuje drogę Napoleona wyjaśnia, dlaczego Francuzi w 1. Francja w czasach Dyrektoriatu. cywilnego Bonapartego do przejęcia pełni większości popierali Bonapartego 2. Kariera Napoleona Bonapartego. władzy we Francji 3. Cesarstwo we Francji. 45. Początki nowego ładu w Europie wymienia i wskazuje na mapie wie, dlaczego wojska francuskie wymienia przyczyny wojen uzasadnia, dlaczego Napoleon państwa, z którymi Napoleon odnosiły sukcesy na polach toczonych przez napoleońską zmusił Habsburgów do toczył wojny bitew Francję rezygnacji z tytułu cesarzy 1. Konflikt francusko-angielski. rozumie poj ęcia: blokada wymienia zmiany wprowadzone w rzymskich narodu niemieckiego 2. Wojny Napoleona z Austrią, Rosją i kontynentalna, koalicja Europie przez Bonapartego opisuje zmiany, które zaszły w Prusami. wymienia bitwy stoczone przez Europie w okresie napoleońskim wojska Napoleona z Prusakami i w dziedzinach: gospodarki, Austriakami polityki, życia społecznego wskazuje na mapie obszary uzależnione od napoleońskiej Francji 46.Napoleon a sprawa niepodległości wie, kiedy: utworzono Legiony zna cele, które stawiali sobie opisuje stosunek Polaków do ocenia rolę Legionów i Księstwa Polski Polskie we Włoszech, powstało twórcy Legionów napoleońskiej Francji Warszawskiego w dziejach Księstwo Warszawskie, opisuje okoliczności powstania charakteryzuje ustrój Księstwa Polski 10

11 Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra przyłączono do Księstwa ziemie Mazurka Dąbrowskiego Warszawskiego ocenia postaw ę Napoleona 1. Legiony Polskie we Włoszech. zaboru austriackiego opisuje okoliczności utworzenia Bonapartego wobec Polaków 2. Utworzenie Księstwa wie, kim byli: Jan Henryk Księstwa Warszawskiego Warszawskiego. Dąbrowski, Józef Wybicki wskazuje na mapie Księstwo 3. Ustrój Ksi ęstwa Warszawskiego. Warszawskie 4. Wojna 1809 r. 47. Upadek Napoleona wie, kiedy: rozpoczęła się wojna opisuje postaw ę Polaków wymienia przyczyny ataku zna różne oceny Napoleona I Napoleona z Rosją, rozegrała się w czasie ostatnich lat panowania Napoleona na Rosję analizuje zmiany wprowadzone bitwa narodów, Napoleon I Napoleona wskazuje przyczyny kl ęski przez Napoleona w Europie abdykował, rozegrała się bitwa poniesionej w 1813 r. przez 1. Europa napoleońska. pod Waterloo napoleońską Francję 2. Kampania rosyjska Napoleona. 3. Bitwa narodów i abdykacja Napoleona dni Napoleona. 5. Próba oceny Napoleona Bonapartego. 48. Powtórzenie wiadomości wymienia reformy wprowadzone opisuje polityk ę zagraniczną ocenia znaczenie okresu Napoleon i próby odbudowy we Francji przez Napoleona Francji pod rządami napoleońskiego dla Europy i niepodległej Polski Bonapartego Bonapartego ziem polskich charakteryzuje relacje między Napoleonem a Polakami i 1. Reformy wewnętrzne Bonapartego. Księstwem Warszawskim 2. Polityka zagraniczna Francji pod rządami Napoleona Bonapartego. 3. Napoleon Bonaparte a Polacy. 11

12 WYMAGANIA EDUKACYJNE Z HISTORII DLA KLASY III GIMNAZJUM Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 1. Kongres wiedeński zna daty obrad kongresu wyjaśnia pojęcia: legitymizm, wskazuje przyczyny zwołania porównuje okres napoleoński i wiedeńskiego równowaga sił, restauracja kongresu wiedeńskiego epokę restauracji potrafi wymieni ć najważniejsze zna postanowienia kongresu i powołania Świętego Przymierza wskazuje rolę Świętego Przymierza 1. Obrady kongresu. postanowienia kongresu odnośnie do ziem polskich rozumie znaczenie postanowień dla utrzymania porządku w 2. Postanowienia kongresu. zna członków Świętego Przymierza wymienia uczestników kongresu kongresu dla sytuacji Polaków Europie 3. Święte Przymierze. rozumie określenie tańczący 4. Epoka restauracji. kongres 2. Nowe prądy i idee liberalizm, wymienia idee oraz prądy polityczne wyjaśnia pojęcia: liberalizm, podaje przykłady obecności idei udowadnia wpływ idei konserwatyzm i romantyzm i kulturowe początku XIX w. konserwatyzm, romantyzm liberalizmu i konserwatyzmu w romantycznych na działanie wymienia polskich twórców epoki wymienia europejskich twórców życiu politycznym Europy ruchów wolnościowych w Europie romantyzmu epoki romantyzmu opisuje rewolucję lipcową we opisuje postawy liberalne 1. Liberalizm. podaje cechy romantyzmu jako Francji jako przykład dążeń i konserwatywne we 2. Konserwatyzm. prądu w kulturze europejskiej liberalnych współczesnym świecie charakteryzuje twórczo ść 3. Romantyzm. romantyków 4. Rewolucja lipcowa we Francji. Temat lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra 3. Gospodarka, kultura i oświata w rozumie pojęcia: Królestwo Polskie, wskazuje na mapie: Królestwo charakteryzuje autonomię Królestwa rozumie znaczenie o światy, kultury i Królestwie Polskim Wielkie Księstwo Poznańskie, Polskie, Wielkie Księstwo Polskiego gospodarki dla utrzymania Galicja, autonomia, monarchia Poznańskie, Galicję, opisuje rozwój gospodarczy polskości w zaborze rosyjskim konstytucyjna Rzeczpospolitą Krakowską Królestwa Polskiego opisuje rolę Ksawerego Druckiego- opisuje sytuację polityczną Lubeckiego w życiu gospodarczym 1. Podział ziem polskich na mocy Królestwa Polskiego Królestwa Polskiego decyzji kongresu wiedeńskiego. 2. Gospodarka Królestwa Polskiego. 3. Oświata i kultura w Królestwie Polskim. 4. Sytuacja polityczna Królestwa opisuje antypolskie działania cara wie, do jakiej nielegalnej organizacji rozumie przyczyny ukształtowania rozumie różnicę między celami Polskiego Mikołaja I należał Adam Mickiewicz się opozycji w Królestwie Polskim politycznymi różnych nurtów wymienia organizacje opozycyjne wie, kim byli i jaki cel stawiali sobie wymienia twórców nielegalnej i opozycji w Królestwie Polskim działające w Królestwie Polskim tzw. kaliszanie legalnej opozycji w Królestwie wyjaśnia różnorodne Polskim i charakteryzuje jej cele uwarunkowania życia politycznego 1. Stosunek władców rosyjskich do charakteryzuje rożne postawy w Królestwie Polskim konstytucji Królestwa Polskiego. Polaków wobec polityki Aleksandra I i Mikołaja I 2. Kształtowanie się opozycji w Królestwie Polskim. 1

13 5. Wybuch powstania zna dat ę wybuchu powstania wymienia pierwszego dyktatora analizuje przyczyny powstania wskazuje międzynarodowe listopadowego wie, kim był Piotr Wysocki powstania rozróżnia postawy Polaków wobec uwarunkowania wybuchu opisuje wybuch powstania wybuchu powstania powstania analizuje stosunek Chłopickiego do powstania i rozumie wpływ 1.Sytuacja w Europie przed poglądów dyktatora na podjęte wybuchem powstania. przez niego decyzje 2.Spisek w Szkole Podchorążych. 3. Wybuch powstania. 4. Józef Chłopicki dyktatorem. 6. Wojna polsko-rosyjska 1831 r. wie, kiedy wybuchło i kiedy upadło opisuje charakter działa ń wojennych charakteryzuje różne postawy wyjaśnia przyczyny upadku powstanie w czasie powstania polskich polityków wobec powstania zna rezultat zmaga ń powstańczych wskazuje miejsca największych powstania i kwestii uwłaszczenia przedstawiam różne postawy bitew chłopów przywódców powstania 1. Działania wojenne. wskazuje na mapie tereny, na wskazuje przełomowy moment w 2. Przywódcy powstania. których rozgrywały si ę walki w działaniach wojennych 3. Upadek powstania. okresie wojny polsko-rosyjskiej wymienia przywódców powstania 7. Ziemie polskie po upadku zna pojęcia: noc paskiewiczowska, wymienia represje skierowane dostrzega różnice w położeniu omawia wpływ powstań na politykę powstania listopadowego germanizacja, praca organiczna, przeciw powstańcom i Polaków w trzech zaborach państw zaborczych wobec powstanie krakowskie, rabacja, mieszkańcom Królestwa Polskiego podaje przyczyny powstania Polaków i na stosunki między rzeź galicyjska po upadku powstania krakowskiego zaborcami pokazuje na mapie ziemie listopadowego podaje przyczyny i skutki rabacji wyjaśnia różnice w sytuacji Polaków 1. Noc paskiewiczowska. poszczególnych zaborów opisuje położenie Polaków galicyjskiej żyjących pod trzema zaborami i je nazywa w zaborze pruskim rozumie manipulację władz 2. Sytuacja w zaborze pruskim. zna postacie Hipolita Cegielskiego i austriackich prowadzącą do rzezi 3. Powstanie krakowskie. Edwarda Dembowskiego galicyjskiej 4. Rabacja galicyjska. rozumie przyczyny niepowodzenia powstania z 1846 r. dostrzega długofalowe skutki rabacji galicyjskiej 8. Wielka Emigracja rozumie pojęcie emigracja wymianie polskie obozy polityczne wymienia przyczyny ukształtowania rozumie zróżnicowane podejście wskazuje na mapie państwa, do na emigracji się Wielkiej Emigracji rządów i społeczeństw krajów których udali si ę polscy uchodźcy rozumie, dlaczego największa liczba charakteryzuje programy polskich Europy do polskich emigrantów po powstaniu listopadowym emigrantów osiadła we Francji obozów politycznych na emigracji porównuje poglądy polskich 1. Przyczyny ukształtowania się wymienia twórców kultury polskiej emigrantów (dostrzega i wskazuje Wielkiej Emigracji. na emigracji różnice) 2. Obozy i podziały polityczne wśród rozumie, dlaczego niektóre dzieła polskiej kultury mogły zostać Polaków na emigracji. upublicznione jedynie na 3. Twórcy kultury polskiej na emigracji, a nie w kraju pod emigracji. 2 zaborami

14 9. Wiosna Ludów w Europie rozumie pojęcie Wiosna Ludów zna postać Józefa Bema omawia przyczyny wystąpień dostrzega i opisuje różnice między zna dat ę wybuchu Wiosny Ludów wie, w których krajach Polacy brali rewolucyjnych w Europie przyczynami Wiosny Ludów na (1848 r.) udział w walkach w okresie podaje skutki Wiosny Ludów rożnych obszarach europejskich wskazuje na mapie obszary Wiosny Ludów opisuje przyczyny niepowodzenia wyjaśnia, dlaczego wystąpienia nie 1.Sytuacja w Europie w latach europejskie, które zostały ogarnięte zna cele, jakie stawiali sobie Polacy wystąpień objęły Rosji i ziem polskich pod czterdziestych XIX w. wystąpieniami rewolucyjnymi biorący udział w walkach okresu narodowowyzwoleńczych na zaborem rosyjskim 2. Rewolucja w Paryżu. wskazuje ziemie polskie, na których Wiosny Ludów ziemiach polskich dostrzega wpływ idei romantyzmu w okresie Wiosny Ludów doszło na wystąpienia 3. Wystąpienia rewolucyjne na do wystąpień narodowowyzwoleńcze okresu różnych obszarach Europy i udział wiosny ludów Polaków w tych wydarzeniach. 4. Wiosna Ludów na ziemiach Polskich. 10. Powtórzenie wiadomości wie, co wydarzyło si ę w roku: 1815, opisuje przebieg powstania dostrzega różnice w położeniu dostrzega i wyjaśnia rolę kongres wiedeński i jego 1830, 1831, 1848 listopadowego Polaków pod trzema zaborami i postanowień kongresu następstwa wskazuje na mapie ziemie polskie wie, jakie zmiany przyniósł wskazuje przyczyny tych różnic wiedeńskiego w historii Europy pod trzema zaborami i je nazywa w Europie kongres wiedeński wskazuje różnice w przyczynach XIX w. zna postacie Adama Mickiewicza i charakteryzuje położenie Polaków wybuchu Wiosny Ludów rozumie wpływ ideologii Piotra Wysockiego pod trzema zaborami w poszczególnych krajach romantyzmu na dążenia 1. Kongres wiedeński i porządek krótko opisuje sytuację Królestwa europejskich wolnościowe w Europie 1. połowy Polskiego przed powstaniem omawia rol ę Świętego Przymierza w XIX w. Świętego Przymierza. listopadowym i po jego upadku Europie 2. Nurty ideowo-polityczne 1. połowy krótko opisuje sytuację w zaborach XIX w. pruskim i austriackim po 3. Ruchy narodowe i rewolucyjne w powstaniu listopadowym 3

15 Europie 1. połowy XIX w. 4. Ziemie polskie i Polacy w epoce restauracji i rewolucji ( ). 11. Epoka żelaza pary i węgla wymienia główne wynalazki XIX w. opisuje rozwój gospodarczy wskazuje czynniki, które rozumie znaczenie wprowadzania rewolucja przemysłowa i jej rozumie pojęcia: skok i demograficzny przełomu XVIII i doprowadziły do wzrostu maszyn dla rozwoju skutki demograficzny, fabryka, rewolucja XIX w. demograficznego gospodarczego i demograficznego przemysłowa wskazuje kraje, w których wymienia przyczyny powstawania porównuje gospodarkę europejską wskazuje najszybciej rozwijające się następował najszybszy rozwój fabryk XVIII i XIX w. dziedziny gospodarki w XIX w. gospodarczy dostrzega skutki rozwoju omawia znaczenie rewolucji 1. Modernizacja gospodarki. ocenia wpływ wynalazków na życie komunikacji przemysłowej dla pozycji codzienne wskazuje przykłady pozytywnych i i rozwoju wybranych państw 2. Powstanie fabryk. negatywnych skutków 3. Kolej żelazna i statki parowe. uprzemysłowienia dla środowiska 4. Eksplozja demograficzna. naturalnego 13. Świat staje się współczesny rozumie pojęcia: robotnicy, opisuje grupy społeczne kształtujące przedstawia genez ę nowych grup dostrzega i analizuje skutki różnic przemiany w życiu społecznym burżuazja, społeczeństwo masowe, się w XIX w. społecznych społecznych w XIX w. monarchia konstytucyjna, opisuje proces urbanizacji omawia genez ę najważniejszych opisuje wpływ zmian, które zaszły w i politycznym socjalizm wie, jakie zmiany zaszyły nurtów politycznych XIX w. XIX-wiecznej organizacji państwa, zna postać Karola Marksa w organizacji państwa na dzisiejsze życie polityczne przedstawiam ideologie, które przedstawia wpływ przemian 1. Powstanie nowych grup społecznych. 2. Społeczeństwo masowe. 3. Zmiany w organizacji państwa. narodziły się w XIX stuleciu gospodarczych na funkcjonowanie systemów władzy państwowej 13. Zjednoczenie Włoch potrafi wskazać na mapie: Piemont, zna postacie Camillo Caovura i wskazuje przyczyny zjednoczenia uzasadnia, dlaczego Piemont stał si ę Austrię, Rzym Giuseppe Garibaldiego Włoch liderem zjednoczenia Włoch wie, kiedy nastąpiło zjednoczenie omawia etapy jednoczenia Włoch wie, jak doszło do włączenia rozumie, dlaczego Francja stała si ę Włochy terytorium Państwa Kościelnego sojusznikiem Piemontu 1. Sytuacja w państwach włoskich do Królestwa Włoch oraz dostrzega wpływ idei przed zjednoczeniem. ograniczenia obszaru znajdującego romantycznych w procesie 2. Sojusz Piemontu z Francją. się pod władzą papieża do jednoczenia Włoch Watykanu 3. Wojna Piemontu i Francji z Austrią. 4. Wyprawa tysiąca. 14. Zjednoczenie Niemiec zna postać Ottona von Bismarcka wskazuje państwa pokonane przez wyjaśnia przyczyny i skutki wojen wyjaśnia, dlaczego właśnie Prusy wie, co wydarzyło si ę w roku: 1866, Królestwo Pruskie dążące do prowadzonych przez Prusy z stały się państwem, które 1871 zjednoczenia Niemiec Austrią i Francją zjednoczyło Niemcy wskazuje na mapie obszar Cesarstwa wskazuje na mapie większe kraje, uzasadnia, dlaczego Bismarcka wyjaśnia przyczyny niechętnego 1. Pozycja Prus w Niemczech. Niemieckiego które weszły w skład Cesarstwa nazywano ojcem zjednoczonych stosunku Francji do procesu 4

16 2. Etapy jednoczenia Niemiec. Niemieckiego Niemiec jednoczenia Niemiec 3. Powstanie Cesarstwa rozumie znaczenie warunków pokoju między Francją a Prusami Niemieckiego. (1871 r.) dla dalszego rozwoju Niemiec 15. Wojna secesyjna w Stanach w skazuje na mapie obszar USA w wskazuje na mapie Północ wskazuje przyczyny różnic między wskazuje trwające do dziś Zjednoczonych. XIX w. i Południe USA oraz opisuje Południem a Północ ą USA konsekwencje amerykańskiego rozumie znaczenie pojęć: abolicja, różnice pomiędzy tymi obszarami podaje przyczyny wybuchu wojny niewolnictwa oraz wojny secesja, wojna secesyjna, wie, kiedy rozgrywała si ę wojna secesyjnej secesyjnej segregacja rasowa secesyjna uzasadnia wpływ wojny secesyjnej 1. Rozrost terytorialny USA. zna postać Abrahama Lincolna Północy w wojnie secesyjnej na rozwój USA 2. Północ i Południe. wie, kto wygrał wojnę secesyjną wskazuje punkt zwrotny w wojnie wyjaśnia, dlaczego pod koniec XIX secesyjnej w. USA stały się mocarstwem 3. Wojna secesyjna. 4. Rozwój USA po wojnie domowej. 16. Kolonializm w XIX wieku wskazuje na mapie obszary, które opisuje polityk ę kolonizatorów uzasadnia europejski wy ścig o analizuje pozytywne i negatywne były w XIX w. obiektem ekspansji wobec ludności kolonizowanych kolonie skutki kolonializmu kolonialnej obszarów podaje przyczyny i skutki uzasadnia przyczyny, dla których wymienia mocarstwa kolonialne wskazuje na mapie kolonie kolonializmu Niemcy późno włączyły się w 1. Wyścig o kolonie. zna pojęcie kolonializm brytyjskie uzasadnia, że Wielka Brytania była wyścig o kolonie 2. Afryka i Indie w polityce zna określenie perła w koronie mocarstwem kolonialnym rozumie konsekwencje wyścigu o wie, kiedy doszło do wojny opisuje polityk ę USA na obszarze zdobycie jak najcenniejszych kolonialnej państw europejskich. rosyjsko-japońskiej, i zna jej Chin obszarów kolonialnych 3. Państwa kolonialne a Chiny. wynik 4. Wojna rosyjsko-japońska. 17. Powtórzenie wiadomości świat wskazuje kraje europejskie, które opisuje zmiany, które w XIX podaje przyczyny i skutki w 2. połowie XIX wieku zjednoczyły się w 2. połowie w stuleciu zaszły w funkcjonowaniu kolonializmu XIX w. przemysłu i życiu społecznym opisuje wpływ XIX-wiecznych wymienia główne mocarstwa charakteryzuje społeczeństwo 2. przemian gospodarczych na kolonialne połowy XIX w. funkcjonowanie systemów władzy 1. Rewolucja przemysłowa i jej wskazuje na mapie pozaeuropejskie przedstawia polityk ę kolonizatorów oraz kształtowanie się nowych konsekwencje. obszary zajęte przez kolonizatorów wobec kolonizowanych państw grup społecznych wymienia wynalazki, które zmieniły i obszarów 2. Jednoczenie się krajów w Europie. życie codzienne w XIX w. 3. Powstanie nowych mocarstw. zna postacie: Abrahama Lincolna, 4. Kolonializm. Ottona von Bismarcka 18. Królestwo Polskie przed krótko opisuje położenie Polaków w wie, na czym polegała odwilż wie, kiedy rozgrywała si ę wojna rozumie wpływ stosunków powstaniem styczniowym zaborze rosyjskim przed posewastopolska krymska międzynarodowych na sytuację powstaniem styczniowym opisuje przebieg manifestacji wyjaśnia cele manifestacji Królestwa Polskiego rozumie pojęcia: manifestacja, Biali, patriotycznych patriotycznych ocenia działania Wielopolskiego Czerwoni zna postać Aleksandra przedstawia polityk ę Aleksandra wyjaśnia genezę różnic w poglądach 1. Sytuacja społeczno- polityczna w Wielopolskiego Wielopolskiego polskich ugrupowań politycznych Królestwie Polskie przed wybuchem powstania. 2. Manifestacje patriotyczne. 3. Ugrupowania polityczne przedstawia programy Białych i w Królestwie Kongresowym Czerwonych 5

17 w Królestwie Polskim. 4. Potyka Wielopolskiego. 19. Powstanie styczniowe wyjaśnia pojęcia: branka, wojna wie, w jaki sposób rząd powstańczy wyjaśnia genezę i znaczenie branki analizuje znaczenie dekretu rządu partyzancka próbował zachęcić chłopów do opisuje dekret rządu powstańczego powstańczego o uwłaszczeniu wie, kiedy wybuchło powstanie poparcia powstania o uwłaszczeniu chłopów chłopów styczniowe opisuje formy walki powstańczej porównuje walki z okresu dwóch 1. Branka. wskazuje na mapie tereny ogarni ęte powstań listopadowego 2. Wybuch powstania. działaniami zbrojnymi w czasie i styczniowego 3. Wojna partyzancka. powstania 20. Upadek powstania i represje wie, kim był Romuald Traugutt przedstawia działalność rządu podaje przyczyny i skutki carskich przedstawia znaczenie działalności rosyjskie wobec Polaków zna pojęcie katorga powstańczego represji wobec Polaków Romualda Trauguttowi jako wymienia główne represje rosyjskie przedstawia represje carskie wobec podaje przyczyny kl ęski powstania dyktatora powstania stosowane wobec Polaków po Królestwa Polskiego po powstaniu styczniowego upadku powstania styczniowego styczniowym 1. Działalność rządu powstańczego. 2. Romuald Traugutt. 3. Represje carskie po upadku powstania styczniowego. 21. Walka o polskość w zaborze zna pojęcia: rusyfikacja, Uniwersytet wymienia formy rusyfikacji opisuje postawy Polaków po rozumie znaczenie rusyfikacji dla rosyjskim Latający Polaków stosowane przez carat powstaniu styczniowym zmian zachodzących w kulturze wskazuje na mapie obszar zaboru podaje formy oporu Polaków wobec opisuje funkcjonowanie szkolnictwa polskie rosyjskiego rusyfikacji zaboru rosyjskiego w okresie rozumie znaczenie rusyfikacji dla nasilonej rusyfikacji zmian zachodzących w 1. Rusyfikacyjna polityka carskich społeczeństwie zaboru rosyjskiego władz. 2. Formy oporu Polaków wobec rusyfikacji. 22. Zabór pruski w okresie wskazuje na mapie obszar zaboru wymienia przejawy germanizacji w przedstawia rolę Kościoła dostrzega wpływ zjednoczenia popowstaniowym walka z pruskiego dziedzinach kultury, gospodarki katolickiego w walce Niemiec na politykę władz germanizacją rozumie pojęcia: germanizacja,. i struktur społecznych z germanizacją pruskich wobec Polaków Kulturkampf, rugi pruskie, strajk przedstawia formy oporu Polaków opisuje wpływ polsko-niemieckiej porównuje sytuację Polaków w szkolny wobec germanizacji walki ekonomicznej na rozwój zaborze pruskim i rosyjskim w wie, gdzie miał miejsce opisuje walk ę w obronie języka gospodarki w Wielkopolsce dziedzinach gospodarki i kultury 1. Kulturkampf i germanizacja. najsłynniejszy strajk szkolny w polskiego w zaborze pruskim dostrzega wpływ polityki władz zaborze pruskim opisuje niemiecką kolonizację w zaborczych na przemiany 2. Praca organiczna. zna postacie Michała Drzymały i zaborze pruskim społeczeństwa w Wielkopolsce 3. Walka z germanizacją. Hipolita Cegielskiego 23. Autonomia galicyjska wskazuje na mapie Galicję i Austro- opowiada o funkcjonowaniu opowiada o wpływie autonomii na wskazuje polityczne aspekty Węgry monarchii dualistycznej szkolnictwo i kulturę w Galicji wprowadzenia autonomii w Galicji rozumie pojęcia: autonomia, wskazuje przejawy autonomii charakteryzuje życie polityczne w opisuje konflikty narodowo ściowe w monarchia dualistyczna, nędza galicyjskiej w różnych dziedzinach Galicji Galicji 6

18 1. Powstanie Austro-Węgier. galicyjska przedstawia sytuację gospodarczą 2. Autonomia galicyjska. wymienia narodowości, które żyły w zaboru austriackiego Galicji 3. Szkolnictwo i kultura w zaborze austriackim. 4. Sytuacja gospodarcza Galicji. 24. Kultura polska w 2. połowie umiejscawia w czasie okresy rozumie znaczenie literatury pisanej charakteryzuje poglądy dostrzega wpływ pozytywizmu na XIX wieku pozytywizmu i Młodej Polski ku pokrzepieniu serc pozytywistów postawy Polaków po powstaniu wymienia najważniejszych pisarzy wymienia tytuły głównych dzieł przedstawia znaczenie kultury dla styczniowym polskich okresu pozytywizmu oraz Henryka Sienkiewicza utrzymania polskości twórców kultury okresu Młodej 1. Pozytywizm. Polski 2. Twórcy polskiego pozytywizmu. zna postać Jana Matejki 3. Młoda Polska. 25. Powtórzenie wiadomo ści wskazuje na mapie obszary opisuje przebieg powstania wskazuje przyczyny i skutki dostrzega wpływ sytuacji politycznej sytuacja na ziemiach polskich poszczególnych zaborów styczniowego powstania styczniowego w państwach zaborczych na pod zaborami krótko opisuje sytuację Polaków w opisuje formy rusyfikacji charakteryzuje formy walki Polaków położenie Polaków każdym z trzech zaborów i germanizacji z germanizacją i rusyfikacją opisuje wpływ zaborów na pamięta datę: 1863 r. wie, w jaki sposób Polacy kształtowanie się nowoczesnego zna postacie: Romualda Traugutta, przeciwstawiali się polityce narodu polskiego 1. Sytuacja narodowościowa, Henryka Sienkiewicza, Michała zaborców porównuje położenie Polaków w Drzymały, Hipolita Cegielskiego trzech zaborach, biorąc pod uwagę społeczna i ekonomiczna Polaków życie kulturalne, polityczne w poszczególnych zaborach. i gospodarcze 2. Stosunek Polaków do władz zaborczych na ró żnych obszarach ziem polskich. 3. Rozwój kultury polskiej w 2. połowie XIX i na początku XX stulecia. 26. Wynalazki przełomu XIX i XX zna pojęcie epoka pary uzasadnia genezę określenia: epoka wskazuje wpływ rozwoju nauk uzasadnia prymat Niemiec i USA w wieku wskazuje na mapie państwa najlepiej stali, pary i węgla ścisłych na przemiany w technice i gospodarce światowej początku rozwinięte pod względem opisuje znaczenie osiągnięć gospodarce XX w. gospodarczym technicznych: elektryczności, analizuje wpływ wynalazków na wymienia najważniejsze wynalazki telefonu, samochodu itd. rozwój produkcji masowej i coraz 1. Epoka pary i elektryczności. przełomu XIX i XX w. wie, dlaczego w XIX stuleciu większą dostępność różnych 2. Wynalazki, które zmieniły świat. wydłużyła się średnia długość towarów życia 3. Postęp w medycynie i rolnictwie. zna postacie: Thomasa Edisona, bracia Lumière, Aleksandra Bella 27. Przełom XIX i XX wieku wie, co oznacza określenie piękna opisuje życie codzienne w pięknej opisuje cechy charakterystyczne dostrzega wpływ przemian narodziny kultury masowej, epoka epoce dzieł impresjonistycznych polityczno-gospodarczych na zna najważniejsze wynalazki wymienia dziedziny życia i secesyjnych tematykę dzieł literackich przemiany w sztuce przełomu XIX i XX w. oraz społecznego, które rozwinęły się opisuje masowość kultury przełomu analizuje wpływ rozwoju kina, wskazuje zmiany, jakie na przełomie XIX i XX w. XIX i XX w. fotografii i prasy na kształtowanie 7

19 spowodowały one w życiu ludzi rozpoznaje dzieła reprezentujące się nowych poglądów, wymian ę 1. secesję i impresjonizm myśli itp. 2. Wynalazki i ich wpływ na życie codzienne. 3. Rozwój kina, fotografii i prasy. 4. Impresjonizm i secesja. 28. Partie polityczne na ziemiach wymienia główne nurty polityczne wymienia najważniejsze partie wskazuje przyczyny powstawania wskazuje genez ę poszczególnych polskich w XIX wieku na ziemiach polskich polityczne działające na ziemiach partii o charakterze narodowym, polskich nurtów politycznych rozumie skróty: PPS, endecja polskich i przedstawia ludowym i socjalistycznym i dostrzega ich powiązania przyporządkowuje postacie Romana najważniejsze punkty ich przedstawia poglądy z tendencjami ogólnoświatowymi Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego programów najważniejszych przywódców potrafi wskazać specyfikę polskich 1. Ruch narodowy. do odpowiednich partii wie, kiedy powstały Narodowa polskich partii, ze szczególnym ruchów politycznych na tle 2. Socjaliści. politycznych Demokracja i Polska Partia uwzględnieniem stosunku do światowym Socjalistyczna dążeń niepodległościowych wskazuje dzisiejsze polskie partie 3. Ludowcy. dostrzega różnice programowe przedstawia formy działalności polityczne, które odwołuj ą się do wewnątrz polskiego ruchu polskich partii politycznych tradycji ugrupowań powstałych na socjalistycznego przełomie XIX i XX w. 29. Rewolucja 1905 roku w Rosji i zna dat ę: 1905 r. podaje formy walki o swobody w podaje przyczyny wystąpień w Rosji omawia związek między rewolucją zaborze rosyjskim zna pojęcie strajk generalny Rosji oraz na ziemiach polskich i na ziemiach zaboru rosyjskiego 1905 r. w Rosji a rewolucją na zna określenie krwawa niedziela pod zaborem rosyjskim wskazuje skutki rewolucji dla Rosji i ziemiach polskich, dostrzega wymienia miasta zaboru rosyjskiego, opisuje strajki w Łodzi zaboru rosyjskiego powiązania w których w 1905 r. dochodziło do wskazuje rożne cele uczestników 1. Sytuacja w Rosji przed 1905 r. demonstracji rewolucji i tłumaczy różnice 2. Walka o swobody demokratyczne pomiędzy nimi w Rosji. 3. Rewolucja 1905 r. w zaborze rosyjskim. 4. Strajki w Łodzi. 30. Powstanie trójprzymierza wymienia i wskazuje na mapie wie, kiedy powstały trójprzymierze opisuje przyczyny powstania dwóch analizuje i omawia działania, dzięki i trójporozumienia członków trójprzymierza i trójporozumienie sojuszy wojskowych, którym Niemcy stały si ę i trójporozumienia, podaje przyczyny napięć charakteryzuje ich działania najsilniejszym państwem w rozumie pojęcia: ententa, państwa w stosunkach międzynarodowych podaje przyczyny nawiązania Europie centralne w Europie na początku XX w. współpracy między Francją 1. Kształtowanie się trójprzymierza i Wielką Brytanią i trójporozumienia. wie, dlaczego doszło do konfliktów zbrojnych na Bałkanach 2. Wyścig zbrojeń w Europie. 3. Kocioł bałkański. 31. Polacy wobec zbliżającej się wymienia orientacje polityczne opisuje orientacje prorosyjską i wskazuje przyczyny podziału omawia znaczenie polskich wojny kształtujące się na ziemiach proaustriacką społeczeństwa polskiego na dwie organizacji paramilitarnych polskich przed wybuchem I wojny opisuje działalność polskich orientacje przed wybuchem I uzasadnia poparcie udzielone światowej organizacji paramilitarnych przed I wojny światowej zaborcom przez Dmowskiego i wskazuje przywódców politycznych wojną światową Piłsudskiego 1.Orientacja proaustriacka. poszczególnych orientacji 8

20 2. Poglądy Dmowskiego. wymienia polskie organizacje 3. Tworzenie się polskich organizacji paramilitarne, które powstały przed I wojną światową paramilitarnych. 32. Wybuch I wojny i działania wie, kiedy wybuchła I wojna wymienia najważniejsze bitwy I charakteryzuje wpływ techniki opisuje wpływ położenia wojenne w latach światowa wojny światowej wojennej na przebieg działań geograficznego Niemiec na ich wymienia kraje walczące w I wojnie opisuje wojnę pozycyjną militarnych sytuację strategiczną światowej i wskazuje je na mapie zna postać arcyksięcia Franciszka uzasadnia światowy charakter charakteryzuje sytuację podaje bezpośrednią przyczynę Ferdynanda i wie, gdzie dokonano działań wojennych w latach 1914 międzynarodową w chwili 1. Zamach w Sarajewie. wybuchu wojny na niego zamachu 1917 dokonania zamachu w Sarajewie 2. Działania wojenne na frontach rozumie pojęcie wojna pozycyjna wymienia nowe rodzaje broni wschodnim i zachodnim w latach zastosowane w czasie I wojny światowej 3. Rozwój techniki wojennej. 33. Rewolucja lutowa i przewrót wskazuje na mapie Rosję opisuje sposób przejęcia władzy w podaje przyczyny wybuchu opisuje metody sprawowania władzy bolszewicki w Rosji wie, kiedy doszło do rewolucji Rosji przez bolszewików rewolucji w Rosji przez Mikołaja II, Rząd lutowej i przewrotu rozumie pojęcie obca interwencja przedstawia poglądy Włodzimierza Tymczasowy, oraz bolszewików bolszewickiego wymienia państwa, które wysłały Lenina rozumie znaczenie rewolucji zna postacie Mikołaja II siły interwencyjne do Rosji podaje warunki zawarcia pokoju w rosyjskiej dla przebiegu I wojny 1. Sytuacja w Rosji przed wybuchem i Włodzimierza Lenina podaje cechy rządów Mikołaja II Brześciu w 1918 r. światowej rewolucji. oraz rządów bolszewickich, podaje przyczyny interwencji dostrzega podstawowe różnice państw zachodnich w Rosji 2. Rewolucja lutowa. 3. Przewrót bolszewicki. 4. Pokój brzeski. 5. Obca interwencja w Rosji. 34. Sprawa Polska w okresie wymienia polskie formacje zbrojne wie, dlaczego I wojna światowa prezentuje postawy aktywistów i analizuje wpływ sytuacji I wojny światowej biorące udział w I wojnie oznaczała dla Polaków pasywistów międzynarodowej na sprawę światowej konieczność prowadzenia rozumie, dlaczego państwa zaborcze polską w okresie I wojny zna postacie Józefa Piłsudskiego i bratobójczych walk próbowały pozyska ć Polaków światowej Ignacego Paderewskiego opisuje działalność Legionów rozumie znaczenie Aktu 5 listopada 1. Kwestia polska na początku wojny. zna poj ęcie Akt 5 listopada wskazuje stanowisko zaborców oraz orędzia prezydenta Wilsona wobec sprawy polskiej dla sytuacji Polaków 2. Aktywiści i pasywiści. omawia założenia orędzia Wilsona 3. Polskie formacje zbrojne w czasie I w spawie polskiej wojny światowej. 4. Sprawa polska na arenie międzynarodowej. 35. Zakończenie I wojny światowej wskazuje państwo, które przyłączyło wie, kiedy i dlaczego USA omawia skutki militarne wyjaśnia rolę USA w pokonaniu się do wojny w 1917 r. przystąpiły do działań wojennych przystąpienia USA do wojny państw centralnych wie, kiedy zakończyła się I wojna omawia przebieg wojny w ostatnim zna poglądy Woodrowa Wilsona omawia przyczyny klęski państw światowa roku jej trwania odnośnie do problemu zakończenia centralnych, wskazując czynniki 1. Przystąpienie USA do wojny. wymienia państwa, które należały do wie, gdzie zostało podpisane wojny militarne, gospodarcze 2. Przebieg działań wojennych w obozu zwycięzców I wojny zawieszenie broni wymienia warunki, które Niemcy i demograficzne 1918 r. światowej przyjęły w akcie zawieszenia broni rozumie znaczenie klęski państw 9