OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO W MIEJSCU PRACY. dr inŝ. Zofia Pawłowska

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO W MIEJSCU PRACY. dr inŝ. Zofia Pawłowska"

Transkrypt

1 OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO W MIEJSCU PRACY dr inŝ. Zofia Pawłowska

2 1. Podstawowe informacje o warunkach pracy w Polsce 2. Wymagania prawne dotyczące oceny ryzyka zawodowego 3. Co to jest ryzyko zawodowe? Co to jest ocena ryzyka zawodowego? 4. Jakie czynniki mogą powodować ryzyko zawodowe? 5. Ocena ryzyka zawodowego wg normy PN-N Ocena ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na wybrane czynniki zagroŝeń występujące na stanowiskach pracy 7. Informacje i narzędzia wspomagające ocenę ryzyka zawodowego

3 1. Podstawowe informacje o warunkach pracy w Polsce

4 Definicja zdrowia wg Konstytucji WHO Zdrowie jest stanem dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego oraz socjalnego, a nie tylko brakiem choroby

5 W roku 2006 w Polsce : KaŜdego dnia ponad 230 osób uległo wypadkom przy pracy, W kaŝdym tygodniu zdarzyło się co najmniej 9 wypadków śmiertelnych

6 Podstawowe dolegliwości związane zane z pracą Nerwowość Niepokój Alergie Problemy z zasypianiem Stres Wypadki Dolegliwości układu krąŝenia Problemy z oddychaniem Bóle mięśni Bóle Ŝołądka Bóle głowy Bóle pleców Problemy skórne Problemy ze wzrokiem Problemy ze słuchem UE-25 Polska

7 W Polsce: 45% pracujących stwierdza, Ŝe ich zdrowie jest zagroŝone w związku z pracą, 47% pracujących uwaŝa, Ŝe nie będzie w stanie wykonywać tej samej pracy w wieku 60 lat. wg danych Europejskiej Fundacji Poprawy Warunków Pracy i śycia, 2001 r.

8 ILE TO KOSZTUJE? Koszty społeczne wypadków w przy pracy zarejestrowanych w GUS w 2002 r. oszacowano na ok złz

9 KTO PONOSI TE KOSZTY? poszkodowany i jego rodzina 13,09% przedsiębiorstwo 10,97% społeczeństwo 75,94%

10 2. Wymagania prawne dotyczące ce oceny ryzyka zawodowego

11 Dyrektywa 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989r. o wprowadzeniu środków w celu zwiększenia bezpieczeństwa i poprawy zdrowia pracowników podczas pracy Podstawowym narzędziem wykorzystywanym przez pracodawcę w celu poprawy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników powinna być ocena ryzyka zawodowego

12 KODEKS PRACY Rozdział VI: Profilaktyczna ochrona zdrowia art. 226 Pracodawca: 1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko, 2) informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąŝe się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagroŝeniami.

13 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie ogólnych przepisów w bezpieczeństwa i higieny pracy Pracodawca ocenia ryzyko zawodowe występujące przy wykonywanych pracach, w szczególności: przy doborze wyposaŝenia stanowisk i miejsc pracy, przy doborze stosowanych substancji i preparatów w chemicznych, biologicznych, rakotwórczych rczych lub mutagennych zmianie organizacji pracy

14 KODEKS PRACY Rozdział XI: Konsultacje w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczeństwa i higieny pracy Art a. 1. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie działania związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, w szczególności dotyczące oceny ryzyka zawodowego występującego przy wykonywaniu określonych prac oraz informowania pracowników o tym ryzyku

15 Wg danych GUS w roku 2005: Przeprowadzono ocenę ryzyka zawodowego dla pracowników Wyeliminowano lub ograniczono ryzyko zawodowe dla pracowników Do ograniczenia ryzyka zastosowano: w przypadkach środki techniczne w przypadkach środki organizacyjne w przypadkach środki ochrony indywidualnej

16 W roku 2005 w 363 przedsiębiorstwach produkujących metalowe wyroby gotowe: co piąty pracodawca nie dokonał oceny ryzyka zawodowego 56% pracodawców w nie zidentyfikowało wszystkich istotnych zagroŝeń występuj pujących na stanowiskach pracy wg sprawozdania GIP, 2005 r,

17 W mikroprzedsiębiorstwach zajmujących się produkcją m.in. szkła i wyrobów ze szkła, produkcją ceramiki budowlanej, wyrobów z cementu i betonu oraz ze skał i kamieni: prawie połowa owa pracodawców w nie przeprowadziła badań i pomiarów w czynników w szkodliwych dla zdrowia,, przy czym w co czwartym zakładzie adzie występowa powały y przekroczenia wartości dopuszczalnych stęŝ ęŝeń i natęŝ ęŝeń tych czynników prawie połowa owa pracodawców w nie przeprowadziła oceny ryzyka zawodowego 57% pracodawców w dokonało o oceny nieprawidłowo wg sprawozdania GIP, 2005

18 Podstawowe problemy związane z realizacją obowiązku oceny ryzyka zawodowego w UE-15: Pomijanie czynników psychospołecznych Niewłaściwa ocena ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na substancje chemiczne Pomijanie czynników związanych z organizacją pracy Traktowanie oceny ryzyka zawodowego jako jednorazowego obowiązku Brak sprawdzania efektywności środków ograniczających ryzyko zawodowe przez pracodawców Komisja Europejska, COM(2004) 62 final

19 3. Co to jest ryzyko zawodowe? Co to jest ocena ryzyka zawodowego?

20 Czynnik szkodliwy Czynnik, którego działanie moŝe prowadzić do stopniowego pogorszenia sztanu zdrowia człowieka Czynnik niebezpieczny Czynnik, którego oddziaływanie moŝe prowadzić do urazu lub innego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka (w tym zejścia śmiertelnego) ZagroŜenie Ekspozycja na czynnik szkodliwy lub niebezpieczny, która moŝe prowadzić do stopniowego lub natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka

21 Ryzyko zawodowe: Ryzyko zawodowe: prawdopodobieństwo wystąpienia skutków zagroŝenia z uwzględnieniem cięŝkości ich następstw dla zdrowia i Ŝycia

22 RYZYKO Częstość lub prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych następstw zagroŝenia + CięŜkość następstw zagroŝenia (rozmiar szkody)

23 RYZYKO ZAWODOWE prawdopodobieństwo wystąpienia niepoŝądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagroŝeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

24 Ryzyko zawodowe: Prawdopodobieństwo, Ŝe wskutek naraŝenia na oddziaływanie czynnika zagraŝającego istnieje potencjalna moŝliwość powstania urazu o określonej cięŝkości lub pogorszenia w określonym stopniu - stanu zdrowia. Wytyczne oceny ryzyka zawodowego, Komisja Europejska

25 Ocena ryzyka zawodowego jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy, które jest przeprowadzane w celu stwierdzenia: jakie zagroŝenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracownika, czy zagroŝenia te moŝna wyeliminować, a jeŝeli nie jakie środki ochronne naleŝy podjąć w celu ograniczenia ryzyka związanego z tymi zagroŝeniami.

26 Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest zapewnienie pracownikom moŝliwie najlepszej ochrony przed zagroŝeniami występuj pującymi w procesie pracy

27 Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego Sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagroŝenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe Wykazanie, zarówno pracownikom i/lub ich przedstawicielom, jak i organom nadzoru i kontroli, Ŝe przeprowadzono analizę zagroŝeń i zastosowano właściwe środki ochronne Dokonanie odpowiedniego wyboru wyposaŝenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy Ustalanie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego

28 Podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego Ocena ryzyka Plan działań Monitorowanie i działania korygujące Realizacja planu Zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy.

29 Oceniając c ryzyko zawodowe naleŝy y przede wszystkim ustalić: jakie czynniki zagraŝaj ające bezpieczeństwu i zdrowiu występuj pują w środowisku pracy oraz jakie jest prawdopodobieństwo i cięŝ ęŝkość potencjalnych urazów w lub zachorowań,, które mogą one spowodować.

30 4. Jakie czynniki mogą powodować ryzyko zawodowe?

31 Czynniki zagroŝeń na stanowiskach pracy: Mechaniczne i elektryczne Fizyczne (hałas, drgania, mikroklimat, promieniowanie, itp.) Substancje chemiczne i pyły Biologiczne UciąŜliwe (hałas, obciąŝenie statyczne, monotypia, obciąŝenie psychiczne itp.)

32 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie ogólnych przepisów w bezpieczeństwa i higieny pracy Uwaga! Podczas oceny ryzyka zawodowego uwzględnia się wszystkie czynniki środowiska pracy występuj pujące przy wykonywanych pracach oraz sposoby wykonywania prac

33 Podczas oceny naleŝy y zidentyfikować wszystkie istotne czynniki ryzyka zawodowego Środki ochrony indywidualnej Monotypia Stanie lub chodzenie Dźwiganie Niewłaściwa pozycja przy pracy Czynniki biologiczne zakaźne Dym papierosowy Promieniowanie Substancje chemiczne - stosowanie Substancje chemiczne w powietrzu Pyły Mikroklinat zimny Mikroklimat gorący Hałas Drgania UE-27 Polska

34 5. Ocena ryzyka zawodowego wg normy PN-N-18002

35 PN-N Norma zawiera ogólne wytyczne do postępowania przy przeprowadzaniu oceny ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy. Wytyczne te mogą być stosowane przez wszystkie organizacje.

36 PN-N W normie podano informacje dotyczące: podstawowych celów oceny ogólnych zasad przygotowania oceny osób przeprowadzających ocenę przebiegu oceny działań wynikających z oceny

37 Ogólne zasady przygotowania oceny ryzyka zawodowego Zapewnić zasoby niezbędne do prowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Wyznaczyć odpowiednie osoby do przeprowadzania oceny ryzyka zawodowego. Określić potrzeby szkoleniowe i zapewnić szkolenie osobom przeprowadzającym ocenę ryzyka zawodowego. Zapewnić udział pracowników w ocenie ryzyka zawodowego.

38 Osoby przeprowadzające ocenę ryzyka zawodowego Osoby oceniające ryzyko zawodowe powinny: znać i rozumieć zasady oceny, posiadać wiedzę niezbędną do identyfikowania zagroŝeń na ocenianych stanowiskach, umieć ocenić szkodliwe następstwa występujących zagroŝeń. Zaleca się, aby potrafiły one równieŝ: formułować propozycje działań korygujących i/lub zapobiegawczych, oceniać ich skuteczność oraz identyfikować te problemy, które powinny być rozwiązane z udziałem ekspertów zewnętrznych.

39 Ogólne zasady przygotowania oceny ryzyka zawodowego W jakich sytuacjach przeprowadza się ocenę ryzyka zawodowego? Okresowo Zawsze wówczas, gdy wykorzystywane do jego oceny informacje straciły swoją aktualność, a w szczególności : przy tworzeniu nowych stanowisk pracy, przy wprowadzaniu zmian na stanowiskach pracy po zmianie obowiązujących wymagań, odnoszących się do ocenianych stanowisk pracy, po wprowadzeniu zmian w stosowanych środkach ochronnych.

40 Przebieg oceny ryzyka zawodowego ANALIZA RYZYKA ZAWODOWEGO zebranie potrzebnych informacji identyfikacja zagroŝeń oszacowanie ryzyka WYZNACZANIE DOPUSZCZALNOŚCI RYZYKA Czy ryzyko moŝna przyjąć? Ocena ryzyka zawodowego TAK: Okresowe przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego NIE: Opracowanie planu działań korygujących i/lub zapobiegawczych

41 Ocenę ryzyka zawodowego naleŝy przeprowadzić w moŝliwie prosty sposób KROK KROK 1: 1: Zbieranie informacji KROK KROK2: 2: Identyfikacja zagroŝeń KROK KROK 3: 3: Ocena Ocena ryzyka ryzyka zawodowego związanego z z zagroŝeniami (oszacowanie prawdopodobieństwa i i cięŝkości następstw zagroŝeń oraz oraz decydowanie, czy czy ryzyko ryzyko jest jest dopuszczalne) KROK KROK 4: 4: Planowanie działań działańeliminujących lub lub ograniczających ryzyko ryzyko zawodowe Przegląd oceny oceny ryzyka ryzyka zawodowego KROK KROK 5: 5: Dokumentowanie oceny ocenyryzyka ryzykazawodowego

42 Jakie informacje zebrać? Zbieranie informacji lokalizacja stanowiska pracy i/lub wykonywane na nim zadania, osoby pracujące na stanowisku, środki pracy, materiały, operacje technologiczne, wykonywane czynności oraz sposób i czas ich wykonywania, zagroŝenia, które juŝ zostały zidentyfikowane, odpowiednie wymagania przepisów prawnych i norm, moŝliwe skutki występujących zagroŝeń, stosowane środki ochronne, wypadki, choroby zawodowe oraz inne choroby pracujących na stanowisku.

43 Metodę identyfikowania zagroŝeń moŝe ustalić zespół oceniający ryzyko zawodowe, biorąc pod uwagę: cel analizy obiekt analizy dostępne informacje dostępne zasoby czas analizy Identyfikacja zagroŝeń Do identyfikacji zagroŝeń na stanowiskach pracy najlepsze są z reguły metody proste, mało sformalizowane Listy kontrolne Analiza bezpieczeństwa pracy (Job Safety Analysis)

44 Identyfikacja zagroŝeń Na etapie identyfikacji zagroŝeń,, a takŝe e do planowania działań \ograniczających cych ryzyko zawodowe na stanowiskach pracy moŝna wykorzystywać listy kontrolne Hałas i wibracja Czy są oceniane poziomy hałasu na stanowisku pracy? Czy pracownicy naraŝeni na wysoki poziom hałasu stosują ochronniki słuchu? Czy są eliminowane drgania mechaniczne, które mogą być przekazywane z maszyn przez uchwyty do kończyn górnych? Ryzyko zdrowotne Czy pracownicy są poddawani odpowiednim badaniom medycznym? Czy dla pracowników naraŝonych na wysoki poziom hałasu są prowadzone okresowe badania audiometryczne? Czy pracownicy są szkoleni? Czy przy projektowaniu stanowisk pracy są uwzględniane szczególne potrzeby pracowników?

45 Metoda analizy bezpieczeństwa pracy Przygotowanie do analizy Zebranie niezbędnych informacji Określenie realizowanych na stanowisku zadań Ustalenie listy czynności, wykonywanych podczas realizacji zadań Identyfikacja zagroŝeń Oszacowanie i wyznaczenie dopuszczalności ryzyka Określenie wynikających z oceny działań Podsumowanie wyników

46 KROK 3: 3: Ocena ryzyka zawodowego związanego z zagroŝeniami - oszacowanie ryzyka oraz - decydowanie, czy jest ono dopuszczalne Dla kaŝdego zidentyfikowanego zagroŝenia naleŝy oszacować, czy związane z nim ryzyko jest: MAŁE, ŚREDNIE, czy DUśE biorąc pod uwagę: prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych następstw zagroŝeń oraz jak cięŝ ęŝkie mogą być te następstwa pstwa.

47 Oszacowanie ryzyka zawodowego Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z zagroŝeniami zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu: prawdopodobieństwa wystąpienia zagroŝeń, cięŝkości szkodliwych następstw tych zagroŝeń. Podstawą do oszacowania mogą być: dane o wypadkach, chorobach zawodowych i innych, informacje zawarte w przepisach prawnych,normach i w literaturze specjalistycznej, opinie ekspertów.

48 Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej CięŜkość następstw Prawdopodobieństwo mała średnia duŝa Mało prawdopodobne Małe 1 Małe 1 Średnie 2 Prawdopodobne Małe 1 Średnie 2 DuŜe 3 Wysoce prawdopodobne Średnie 2 DuŜe 3 DuŜe 3

49 Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej na podstawie wartości wielkości charakteryzujących naraŝenie P i > P m a x R y zy k o d u Ŝe P m a x P i > 0,5 P m a x R y zy k o śre d n ie P i 0,5 P m a x R y zyko m a łe P max wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej naraŝenie

50 Oszacowanie ryzyka zawodowego w skali pięciostopniowej CięŜkość następstw Prawdopodobieństwo mała średnia duŝa Mało prawdopodobne Bardzo małe 1 Małe 2 Średnie 3 Prawdopodobne Małe 2 Średnie 3 DuŜe 4 Wysoce prawdopodobne Średnie 3 DuŜe 4 Bardzo duŝe 5

51 Wyznaczanie dopuszczalności ryzyka zawodowego - czy ryzyko moŝna przyjąć? Podstawowym kryterium dopuszczalności ryzyka są wymagania obowiązujących przepisów prawnych i innych dokumentów normatywnych. W przypadku braku odpowiednich wymagań przepisów prawnych i innych zaleca się ustalanie kryteriów dopuszczalności ryzyka zawodowego z uwzględnieniem opinii ekspertów z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy, własnych doświadczeń, oraz opinii pracowników.

52 Wyznaczanie dopuszczalności ryzyka zawodowego oraz zalecenia dotyczące wynikających z oceny działań (oszacowanie w skali 3-stopniowej) Ryzyko duŝe = NIEAKCEPTOWALNE JeŜeli ryzyko zawodowe jest związane z pracą juŝ wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca nie moŝe być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego. Ryzyko średnie = AKCEPTOWALNE Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego. Ryzyko małe = AKCEPTOWALNE Konieczne jest zapewnienie, Ŝe ryzyko zawodowe pozostaje na tym samym poziomie

53 W ocenie ryzyka zawodowego naleŝy uwzględnić: uwagi pracowników odnośnie zagroŝeń występujących na ich stanowiskach pracy, płeć, wiek oraz stan zdrowia pracowników, dla których jest przeprowadzana ocena ryzyka zawodowego.

54 Ocena ryzyka zawodowego: Nie jest działaniem jednorazowym nie moŝe być traktowana jako zadanie powierzane słuŝbie bhp wyłącznie w celu spełnienia wymagań obowiązujących przepisów powinna być zawsze przeprowadzana przy aktywnym udziale pracowników

55 Wyniki oceny ryzyka zawodowego naleŝy y wykorzystać do planowania i realizacji działań ograniczających cych to ryzyko

56 Podstawowe zasady ograniczania ryzyka zawodowego Likwidowanie zagroŝeń u źródeł ich powstawania Stosowanie nowych rozwiąza zań technicznych Zastępowanie niebezpiecznych procesów technologicznych, urządze dzeń,, substancji i innych materiałów - bezpiecznymi lub mniej niebezpiecznymi Nadawanie priorytetu środkom ochrony zbiorowej przed środkami ochrony indywidualnej Instruowanie pracowników w w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie ogólnych przepisów w bezpieczeństwa i higieny pracy

57 Podstawowe zasady ograniczania ryzyka zawodowego Dostosowanie warunków w i procesów pracy do moŝliwo liwości pracownika, w szczególno lności przez: odpowiednie projektowanie i organizowanie stanowisk pracy dobór r maszyn i innych urządze dzeń technicznych oraz narzędzi pracy, dobór metod produkcji i pracy z uwzględnieniem zmniejszenia uciąŝ ąŝliwości pracy,, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry g tempie oraz ograniczenia negatywnego wpływu takiej pracy na zdrowie pracowników ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie ogólnych przepisów w bezpieczeństwa i higieny pracy

58 NaleŜy się zastanowić, czy zagroŝenia moŝna wyeliminować

59 JeŜeli eli okaŝe e się to niemoŝliwe, naleŝy y rozwaŝyć ograniczenie zagroŝenia przez zastosowanie środków w technicznych (np.. osłony ony ruchomych częś ęści maszyn, wentylacja itp.) lub zorganizowanie pracy w ten sposób, aby ograniczyć naraŝenie pracowników. w.

60 Tylko wówczas, gdy inne działania nie prowadzą do zadowalającego ograniczenia ryzyka zawodowego stosuje się środki ochrony indywidualnej

61 Realizacja planu działań Przed realizacją planu działań zaleca się dokonać jego przeglądu w celu stwierdzenia: czy proponowane działania doprowadzą do wymaganego ograniczenia ryzyka zawodowego? czy w wyniku realizacji planu nie powstaną nowe zagroŝenia? czy moŝna wybrać inne, bardziej skuteczne działania? co sądzą pracownicy o potrzebie realizacji i skuteczności planowanych działań?

62 NaleŜy y pamięta tać, Ŝe e w wielu przypadkach ograniczenie ryzyka zawodowego moŝe e być proste i nie wymagać duŝych nakład adów

63 Przykład: Pracownicy skarŝą się na bóle kręgosłupa Ocena ryzyka Proste rozwiązanie PRZED PO W wyniku oceny ryzyka zawodowego podniesiono uchwyt wózka, co umoŝliwiło zmianę pozycji przy pracy i zmniejszyło wysiłek fizyczny

64 Przykład: Pracownk cierpi na bóle kręgosłupa Ocena ryzyka Proste rozwiązanie PRZED PO W wyniku oceny ryzyka zawodowego podniesiono podajnik, co umoŝliwiło zmianę pozycji przy pracy

65 6. Ocena ryzyka zawodowego związanego zanego z naraŝeniem na wybrane czynniki zagroŝeń występuj pujące na stanowiskach pracy

66 Załącznik A Szacowanie w skali trójstopniowej ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na szkodliwe substancje chemiczne występujące w powietrzu na stanowiskach pracy

67 Wielkości charakteryzujące naraŝenie: P s wskaźnik naraŝenia umoŝliwiający ocenę stęŝenia średniego waŝonego dla całej zmiany roboczej, P ch wskaźnik naraŝenia umoŝliwiający ocenę stęŝeń chwilowych, P p wskaźnik naraŝenia umoŝliwiający ocenę stęŝeń pułapowych. Wartości dopuszczalne: NDS najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie, NDSCh najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie chwilowe, NDSP najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie pułapowe.

68 Algorytm oszacowania w skali trójstopniowej ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na szkodliwe substancje chemiczne występujące w powietrzu P S, P Ch, P p Czy P s > NDS lub PCh > NDSCH lub Pp > NDSP? Tak Ryzyko zawodowe duŝe Nie Czy P s 0,5 NDS i P Ch 0,5 NDSCH lub P s 0,5 NDS i P p 0,5 NDSP? Nie Ryzyko zawodowe średnie Tak Ryzyko zawodowe małe

69 Załącznik B Przykład postępowania przy szacowaniu w skali trójstopniowej ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na hałas na stanowiskach pracy Ryzyko utraty słuchu w % Ryzyko utraty słuchu w zaleŝności od równowaŝnego poziomu dźwięku i czasu naraŝenia (ISO 1999:1975) Lata pracy RównowaŜny poziom dźwięku A 115 db 110 db 105 db 100 db 95 db 90 db 85 db 80 db

70 Wartości hałasu dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu (obowiązują jednocześnie) 1. Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy (L EX,8 h ) nie powinien przekraczać 85 db, a odpowiadająca mu ekspozycja dzienna nie powinna przekraczać 3, Pa 2 s, lub (wyjątkowo w przypadku hałasu oddziaływującego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych dniach w tygodniu) poziom ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy (L EX,w ) nie powinien przekraczać wartości 85 db, a odpowiadająca mu ekspozycja tygodniowa nie powinna przekraczać wartości 18, Pa 2 s 2. Maksymalny poziom dźwięku A (L A max ) nie powinien przekraczać 115 db; 3. Szczytowy poziom dźwięku C (L C peak ) nie powinien przekraczać 135 db.

71 Algorytm oszacowania w skali trójstopniowej ryzyka zawodowego związanego z naraŝeniem na hałas jako czynnik szkodliwy dla narządu słuchu L EX,8h (L EX,w ), L Amax, L Cpeak Czy L EX,8h (L EX,w ) > 85 db lub L Amax > 115 db lub L Cpeak > 135 db Tak Ryzyko zawodowe duŝe Nie Czy L EX,8h (L EX,w) 82 db i L Amax 109 db i L Cpeak 129 db Nie Ryzyko zawodowe średnie Tak Ryzyko zawodowe małe

72 Ocena obciąŝenia statycznego na stanowisku pracy źródło: dr Joanna Bugajska, dr inŝ.danuta Liu: Ocena ryzyka zawodowego, materiały szkoleniowe CIOP

73 Ocena obciąŝenia statycznego na stanowisku pracy źródło: dr Joanna Bugajska, dr inŝ.danuta Liu: Ocena ryzyka zawodowego, materiały szkoleniowe CIOP

74 R yzyko Pozycja ciała przy pracy Czas utrzym yw ania jednej pozycji, % zmiany roboczej Małe Niew ymuszona (1) 70 Wymuszona (1) lub niew ymuszona (2) 50 Wymuszona (2) 30 Średnie Niew ym uszona (1) > 70 Wymuszona (1) lub niew ymuszona (2) Wymuszona (2) Wymuszona (3) lub niewymuszona (4) 30 DuŜe Wymuszona (1) lub niew ymuszona (2) > 70 Wymuszona (2) > 50 Wymuszona (3) lub niewymuszona (4) > 30

75 Ocena ryzyka zawodowego związanego z czynnościami jednostajnie powtarzanymi, wykonywanymi bez uŝycia siły, podczas pracy w pozycji siedzącej Ryzyko związane z czynnościami jednostajnie powtarzanymi Małe Średnie DuŜe Czas wykonywania czynności jednostajnie powtarzanej Czas wykonywania cyklu czynności jest dłuŝszy niŝ 2 minuty Czas wykonywania cyklu czynności wynosi od 30 sekund do 2 minut Czas wykonywania cyklu czynności jest krótszy niŝ 30 sekund

76 Ryzyko ObciąŜenie monotypią Liczba powtórzeń stereotypowej operacji w ciągu zmiany roboczej Ruchy precyzyjne Siła zewnętrzna 10 kg Siła zewnętrzna > 10 kg Małe Średnie DuŜe > 3000 > 1600 > 800

77 Analiza i ocena obciąŝenia związanego z organizacją pracy Ryzyko zawodowe Monotonia wynikająca z powtarzania jednostajnych czynności Zakres kontroli własnej pracy Inne czynniki organizacji pracy Małe cykl czynności powtarzanych sporadycznie w ciągu godziny moŝliwość dopasowania wykonywanej pracy do zdolności osobniczych wpływ na planowanie i organizację pracy pracownik bierze udział w róŝnych zadaniach albo w całym procesie pracy, łącznie z jego planowaniem i kontrolą jest moŝliwość ciągłego podnoszenia kwalifikacji Średnie cykl czynności powtarzanych kilka razy na godzinę ograniczenie moŝliwości wpływu na organizację pracy; praca częściowo wykonywana pod kierownictwem lub w trybie narzuconym przez pracownik uczestniczy w kilku zadaniach lub w całym procesie produkcyjnym technologię DuŜe cykl czynności powtarzanych kilka razy na godzinę praca całkowicie wykonywana pod kierownictwem lub w trybie narzuconym przez technologię pracownik wykonuje jedno wydzielone zadanie w procesie produkcji nieodpowiednie szkolenie

78

79 Prowadzenie dokumentacji oceny ryzyka zawodowego Zaleca się zapisywanie co najmniej takich danych, jak: Nazwa przedsiębiorstwa, dział przedsiębiorstwa Nazwisko osoby prowadzącej ocenę oraz data oceny Stanowisko pracy, wykonywane czynności ZagroŜenia i ryzyko zawodowe z nimi związane Stosowane środki ochrony Szczegółowe informacje na temat wprowadzenia dodatkowych środków ochrony (planowane działania, nazwisko osoby odpowiedzialnej, termin wprowadzenia) Informacje dotyczące ustaleń w sprawie monitorowania (np. daty inspekcji, osoby odpowiedzialne).

80 Czy ocena ryzyka zawodowego została przeprowadzona właściwie? Czy zidentyfikowano wszystkie istotne zagroŝenia? Czy uwzględniono wymagania prawne odnoszące się do ocenianego stanowiska pracy? Czy uwzględniono stan zdrowia i moŝliwości pracownika zatrudnionego na stanowisku pracy? Czy oceniono stosowane na stanowisku pracy środki ochrony? Czy zaproponowano działania zmierzające do dalszego ograniczenie ryzyka? Czy ustalono zasady monitorowania ryzyka zawodowego?

81 6. Informacje i narzędzia wspomagające ocenę ryzyka zawodowego

82 pl.osha.eu.int/ dla MŚP M dla mikrofirm

83 PROGRAMY KOMPUTEROWE I BAZY DANYCH Komputerowy system wspomagający zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy w przedsiębiorstwie STER Moduł RYZYKO Moduł ASYSTENTA Moduł BHP Moduł ADMINISTRACJA Moduł WYPADKI Moduł DOBÓR

84 Informacyjne serwisy tematyczne SERWIS DOTYCZĄCY CY WYPADKÓW W PRZY PRACY BAZA WIEDZY O ZAGROśENIACH CHEMICZNYCH I PYŁOWYCH html

85 Interaktywne narzędzia dostępne on-line OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO PRZYKŁADY AUTOMATYCZNY DOBÓR ŚRODKÓW OCHRONY INDYWIDUALNEJ OCENA SYSTEMU ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM HIGIENĄ PRACY

86 DZIĘKUJĘ!

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów

PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie

Bardziej szczegółowo

z dnia 6 lutego 2009 r.

z dnia 6 lutego 2009 r. Pieczęć podłuŝna o treści Burmistrz Lądka Zdroju ZARZĄDZENIE NR 19 /09 Burmistrza Lądka Zdroju z dnia 6 lutego 2009 r. w sprawie ustalenia programu przeprowadzania szkoleń pracowników Urzędu Miasta i Gminy

Bardziej szczegółowo

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY

ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY ZAKRES OBOWIĄZKÓW I UPRAWNIEŃ PRACODAWCY, PRACOWNIKÓW ORAZ POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH ZAKŁADU PRACY Szkolenia bhp w firmie szkolenie wstępne ogólne 8 Obowiązki pracodawcy Podstawowy obowiązek

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Załącznik Nr do Regulaminu Pracy Urzędu Gminy Stromiec PROGRAM SZKOLENIA W ZAKRESIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY. Szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy prowadzone jest jako: / szkolenie

Bardziej szczegółowo

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp

TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie

Bardziej szczegółowo

1.5. Program szkolenia wstępnego. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin

1.5. Program szkolenia wstępnego. Lp. Temat szkolenia Liczba godzin Załącznik Nr 7 do Zarządzenia Nr 101/2014 Burmistrza Ornety z dnia 26.08.2014 r. PROGRAM SZKOLENIA WSTĘPNEGO I INSTRUKTAśU STANOWISKOWEGO dla pracowników Urzędu Miejskiego w Ornecie opracowany na podstawie

Bardziej szczegółowo

SZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE. Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27

SZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE. Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27 SZKOLENIE PRACOWNIKÓW NARAśONYCH NA SZKODLIWE CZYNNIKI CHEMICZNE Szkolenia bhp w firmie szkolenie pracowników naraŝonych na czynniki szkodliwe 27 Informowanie pracowników Pracodawca ma obowiązek poinformowania

Bardziej szczegółowo

Rozdział I Przepisy ogólne : Rozdział II

Rozdział I Przepisy ogólne : Rozdział II Załącznik Nr 3 do Regulaminu Pracy Zespołu Szkół Nr 2 im. Stanisława Konarskiego w Bochni Zatrudnienie młodocianych Na podstawie Art. 190-206 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy Dz. U. Nr 21, poz.

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)

USTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity) Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie

Bardziej szczegółowo

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych

TABELA ZGODNOŚCI. W aktualnym stanie prawnym pracodawca, który przez okres 36 miesięcy zatrudni osoby. l. Pornoc na rekompensatę dodatkowych -...~.. TABELA ZGODNOŚCI Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz.

Bardziej szczegółowo

Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP

Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP Prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie BHP Cele wykładu Poznanie: - poznanie obowiązków pracodawcy w zakresie BHP i ich źródło. - poznanie praw i obowiązków pracownika w zakresie BHP i

Bardziej szczegółowo

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia

ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ENETOSH Standard kompetencji dla instruktorów i trenerów ds. bezpieczeństwa i ochrony zdrowia Pole kompetencji Bezpieczeństwo i higiena pracy Level: 6 Credit: Umiejętności Wiedza 1 Stawia pytania odnośnie

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r.

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Warszawa, listopad 2011 r. Służba bezpieczeństwa i higieny pracy Zasady tworzenia służby bhp i powierzania wykonywania jej zadań Aktualne brzmienie przepisów art.

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1253 OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 13 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie nr 84/2015 Burmistrza Miasta Kowalewo Pomorskie z dn. 27.07.2015

Zarządzenie nr 84/2015 Burmistrza Miasta Kowalewo Pomorskie z dn. 27.07.2015 Zarządzenie nr 84/2015 z dn. 27.07.2015 w sprawie: przydziału pracownikom Urzędu Miejskiego w Kowalewie Pom. środków ochrony indywidualnej, odzieży roboczej, obuwia roboczego oraz wypłaty ekwiwalentu pieniężnego

Bardziej szczegółowo

Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym

Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym Nadzór nad systemami zarządzania w transporcie kolejowym W ciągu ostatnich lat Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zintensyfikował działania nadzorcze w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego w Polsce,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY CZORSZTYN W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY

PROGRAM PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY CZORSZTYN W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY Załącznik do Zarządzenia Nr WG-0152-26/09 Wójta Gminy Czorsztyn z/s w Maniowach z dnia 24.08.2009 r. PROGRAM PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY CZORSZTYN W DZIEDZINIE BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY

Bardziej szczegółowo

KARY ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW ROZPORZĄDZEŃ REACH I CLP. Żanna Jaśniewska Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych

KARY ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW ROZPORZĄDZEŃ REACH I CLP. Żanna Jaśniewska Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych KARY ZA NIEPRZESTRZEGANIE PRZEPISÓW ROZPORZĄDZEŃ REACH I CLP Żanna Jaśniewska Biuro do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych ZAKRES USTAWY Ustawa określa właściwość organów w zakresie wykonywania zadań

Bardziej szczegółowo

Ergonomia. Ergonomia stanowiska pracy

Ergonomia. Ergonomia stanowiska pracy Ergonomia Ergonomia stanowiska pracy Definicja ergonomii Istnieje wiele definicji ergonomii jednak wspólnym elementem wszystkich jest człowiek i maszyna. Najprościej ergonomię możemy określić jako dostosowanie

Bardziej szczegółowo

Dostosowanie piły wzdłużnej do wymagań minimalnych propozycje rozwiązań aplikacyjnych

Dostosowanie piły wzdłużnej do wymagań minimalnych propozycje rozwiązań aplikacyjnych Radosław GONET Okręgowy Inspektorat Pracy, Rzeszów Paweł ZAHUTA EL Automatyka, Rzeszów Dostosowanie piły wzdłużnej do wymagań minimalnych propozycje rozwiązań aplikacyjnych 1. WSTĘP 2. WYMAGANIA MINIMALNE

Bardziej szczegółowo

Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS

Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS Czy ofiary wypadków mogą liczyć na pomoc ZUS Autor: Bożena Wiktorowska Ze względu na to, że podwładny uległ wypadkowi przy pracy, za okres niezdolności do pracy spowodowanej tym wypadkiem nie zachowuje

Bardziej szczegółowo

ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki

ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 68

Bardziej szczegółowo

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy

SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy SPRZĄTACZKA pracownik gospodarczy pod red. Bogdana Rączkowskiego Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia

Bardziej szczegółowo

projekt budowlany Autorzy opracowania: Funkcja BranŜa Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis

projekt budowlany Autorzy opracowania: Funkcja BranŜa Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis Informacja dotycząca bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dla robót realizowanych w oparciu o projekt budowlany Rozbudowa i remont świetlicy wiejskiej w miejscowości Krzywystok Zbiornik ścieków z przyłączem

Bardziej szczegółowo

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ.

INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. INSTRUKCJA BHP PRZY RECZNYCH PRACACH TRANSPORTOWYCH DLA PRACOWNIKÓW KUCHENKI ODDZIAŁOWEJ. I. UWAGI OGÓLNE. 1. Dostarczanie posiłków, ich przechowywanie i dystrybucja musza odbywać się w warunkach zapewniających

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r.

Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 6 listopada 2015 r. Poz. 1821 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia 23 października 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków

Bardziej szczegółowo

Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy ELEKTRYK. opracowanie: Henryk Batarowski pod red. Bogdana Rączkowskiego

Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy ELEKTRYK. opracowanie: Henryk Batarowski pod red. Bogdana Rączkowskiego Szkolenie wstępne InstruktaŜ stanowiskowy ELEKTRYK opracowanie: Henryk Batarowski pod red. Bogdana Rączkowskiego Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004 r. w sprawie

Bardziej szczegółowo

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu

Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu 1 P/08/139 LWR 41022-1/2008 Pan Wrocław, dnia 5 5 września 2008r. Waldemar Szuchta Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna we Wrocławiu WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI 1) z dnia..2008 r. PROJEKT w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne

REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i

Bardziej szczegółowo

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?

Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php? 1 z 6 2013-10-03 14:58 Adres strony internetowej, na której Zamawiający udostępnia Specyfikację Istotnych Warunków Zamówienia: www.wup.pl/index.php?id=221 Szczecin: Usługa zorganizowania szkolenia specjalistycznego

Bardziej szczegółowo

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15

DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania

Bardziej szczegółowo

Regulamin organizacji przetwarzania i ochrony danych osobowych w Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego im. Komisji Edukacji Narodowej w Jaworze

Regulamin organizacji przetwarzania i ochrony danych osobowych w Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego im. Komisji Edukacji Narodowej w Jaworze Załącznik nr 1 do zarządzenia nr 9/11/12 dyrektora PCKZ w Jaworze z dnia 30 marca 2012 r. Regulamin organizacji przetwarzania i ochrony danych osobowych w Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego im.

Bardziej szczegółowo

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r.

MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. MUP.PK.III.SG.371-74/08 Lublin, dnia 30.05.2008 r. Zaproszenie do składania informacji dotyczących organizacji szkolenia Spawanie metodą 111 (ręczne spawanie łukowe) i spawanie metodą 311 (spawanie acetylenowo-tlenowe)

Bardziej szczegółowo

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym

oraz nowego średniego samochodu ratowniczo-gaśniczego ze sprzętem ratowniczogaśniczym Samorządowy Program dotyczący pomocy finansowej dla gmin/miast na zakup nowych samochodów ratowniczo - gaśniczych ze sprzętem ratowniczogaśniczym zamontowanym na stałe oraz zakup sprzętu ratowniczo-gaśniczego

Bardziej szczegółowo

Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych

Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie

Bardziej szczegółowo

UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS)

UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) zawarta w dniu. r. pomiędzy : Powiatowym Urzędem Pracy w Gdyni reprezentowanym przez.., działającą na podstawie upoważnienia

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015 Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr XIX/75/2011 Rady Miejskiej w Golinie z dnia 29 grudnia 2011 r. Objaśnienia wartości, przyjętych do Projektu Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Golina na lata 2012-2015

Bardziej szczegółowo

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU

ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU ZASADY PRZYZNAWANIA ŚRODKÓW Z KRAJOWEGO FUNDUSZU SZKOLENIOWEGO PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W ŁASKU I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Na podstawie art. 69 a i 69 b ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku

Bardziej szczegółowo

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO

PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr 103/2012 Burmistrza Miasta i Gminy Skawina z dnia 19 czerwca 2012 r. PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO MÓDL SIĘ TAK, JAKBY WSZYSTKO ZALEśAŁO OD

Bardziej szczegółowo

1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.

1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt. 1. Proszę krótko scharakteryzować firmę którą założyła Pani/Pana podgrupa, w zakresie: a) nazwa, status prawny, siedziba, zasady zarządzania (5 pkt.) b) produkt i najważniejsze parametry oraz metodyki

Bardziej szczegółowo

Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP

Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP Zadbaj o to aby wszyscy pracownicy w Twojej firmie zostali odpowiednio przeszkoleni pod kątem BHP, gdyż zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r w sprawie szkolenia w

Bardziej szczegółowo

- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym

- o zmianie o Krajowym Rejestrze Sądowym Warszawa, dnia 28 sierpnia, 2012 rok Grupa Posłów na Sejm RP Klubu Poselskiego Ruch Palikota Szanowna Pani Ewa Kopacz Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji

Bardziej szczegółowo

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych.

13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. 13. Subsydiowanie zatrudnienia jako alternatywy wobec zwolnień grupowych. Przyjęte w ustawie o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego dla pracowników i przedsiębiorców rozwiązania uwzględniły fakt, że

Bardziej szczegółowo

FORUM ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH

FORUM ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH L.Dz.FZZ/VI/912/04/01/13 Bydgoszcz, 4 stycznia 2013 r. Szanowny Pan WŁADYSŁAW KOSINIAK - KAMYSZ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Uwagi Forum Związków Zawodowych do projektu ustawy z dnia 14 grudnia

Bardziej szczegółowo

Obowiązki pracodawców w zakresie zmniejszania ryzyka zawodowego (W11)

Obowiązki pracodawców w zakresie zmniejszania ryzyka zawodowego (W11) Obowiązki pracodawców w zakresie zmniejszania ryzyka zawodowego (W11) Opracował mgr inż. Ireneusz Bulski Warszawa, 2010 r. Dyrektywa Rady 89/391/EWG Artykuł 6. Ogólne obowiązki pracodawców Pracodawca powinien

Bardziej szczegółowo

NaraŜenie pracowników na czynniki chemiczne ze sprawozdania PIP za 2007 r.

NaraŜenie pracowników na czynniki chemiczne ze sprawozdania PIP za 2007 r. NaraŜenie pracowników na czynniki chemiczne ze sprawozdania PIP za 2007 r. Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia pracowników zatrudnionych w naraŝeniu na czynniki chemiczne, w tym o własnościach rakotwórczych,

Bardziej szczegółowo

Statut Audytu Wewnętrznego Gminy Stalowa Wola

Statut Audytu Wewnętrznego Gminy Stalowa Wola Załącznik nr 1 do Zarządzenia Nr II/818/10 Prezydenta Miasta Stalowej Woli z dnia 26 kwietnia 2010r. STATUT AUDYTU WEWNĘTRZNEGO GMINY STALOWA WOLA I. Postanowienia ogólne 1 1. Statut Audytu Wewnętrznego

Bardziej szczegółowo

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2015

MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2015 Załącznik do Uchwały Nr 47/IX/11 Rady Miejskiej Łomży z dnia 27 kwietnia.2011 r. MIEJSKI PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2011-2015 ROZDZIAŁ I

Bardziej szczegółowo

Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE

Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Tychy, 17.03.2015 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Miejskie Centrum Kultury w Tychach zaprasza do złożenia na sukcesywne świadczenie usług Inspektora Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz Ochrony Przeciwpożarowej zgodnie

Bardziej szczegółowo

Pytania zadane przez uczestników spotkania informacyjnego dotyczącego Poddziałania 9.1.1 w dniu 13 stycznia 2010 r.

Pytania zadane przez uczestników spotkania informacyjnego dotyczącego Poddziałania 9.1.1 w dniu 13 stycznia 2010 r. Pytania zadane przez uczestników spotkania informacyjnego dotyczącego Poddziałania 9.1.1 w dniu 13 stycznia 2010 r. 1) Czy Wnioskodawca planujący utworzenie oddziału integracyjnego powinien przeprowadzić

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO. pracodawców i innych osób kierujących pracownikami. w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy

SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO. pracodawców i innych osób kierujących pracownikami. w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy SZCZEGÓŁOWY PROGRAM SZKOLENIA OKRESOWEGO pracodawców i innych osób kierujących pracownikami w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca

Bardziej szczegółowo

REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H W POZNANIU. IV. INFORMACJA BIOZ

REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H W POZNANIU. IV. INFORMACJA BIOZ IV. INFORMACJA BIOZ Inwestor: SĄD REJONOWY POZNAŃ STARE MIASTO ul. Młyńska 1a 61-729 Poznań Projekt budowy dla inwestycji : REMONT POMIESZCZEŃ SĄDU REJONOWEGO POZNAŃ STARE MIASTO PRZY UL. DOŻYNKOWEJ 9H

Bardziej szczegółowo

Kwestionariusz Samooceny Kontroli Zarządczej

Kwestionariusz Samooceny Kontroli Zarządczej Załącznik nr 3 do zarządzenia Nr 38 MKiDN z dnia 27. 07. 2011 r. Kwestionariusz Samooceny Kontroli Zarządczej.... (nazwa jednostki/komórki organizacyjnej) 1 2 3 4 Elementy Odpowiedzi kontroli zarządczej

Bardziej szczegółowo

Uchwała nr O- 14 - III- 2012 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia wzoru kontraktu menedżerskiego

Uchwała nr O- 14 - III- 2012 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia wzoru kontraktu menedżerskiego Uchwała nr O- 14 - III- 2012 Krajowej Rady Izby Architektów RP z dnia 20 marca 2012 r. w sprawie wprowadzenia wzoru kontraktu menedżerskiego Na podstawie art. 33 pkt 14 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r.

Bardziej szczegółowo

Program zdrowotny. Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego. Programy zdrowotne a jednostki samorz du terytorialnego

Program zdrowotny. Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego. Programy zdrowotne a jednostki samorz du terytorialnego Mirosław Moskalewicz 1 z 7 Programy profilaktyczne w jednostkach samorz du terytorialnego Specjalista Zdrowia Publicznego i Medycyny Spo ecznej Specjalista Po o nictwa i Ginekologii Lek. Med. Miros aw

Bardziej szczegółowo

Koszty realizacji Programu zostaną pokryte z budżetu Miasta Ząbki wydatki dział 900, rozdział 90013, 4300 i 4210.

Koszty realizacji Programu zostaną pokryte z budżetu Miasta Ząbki wydatki dział 900, rozdział 90013, 4300 i 4210. UCHWAŁA Nr... RADY MIASTA ZĄBKI z dnia... 2015 r. w sprawie Programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na obszarze Miasta Ząbki Na podstawie art. 11a ust. 1 ustawy

Bardziej szczegółowo

LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie

LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska Kierownik Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wąbrzeźnie Bydgoszcz, dnia sierpnia 2008 r. NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Bydgoszczy ul. Wały Jagiellońskie 12 85-950 BYDGOSZCZ (052) 33-90-610 (052) 33-90-660 LBY 41013-1/08 P/08/097 Sz. P. Justyna Przybyłowska

Bardziej szczegółowo

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a

Generalny Dyrektor Ochrony rodowiska. Art.32 ust. 1. Art. 35 ust. 5. Art. 38. Art. 26. Art 27 ust. 3. Art. 27a Najwa niejsze kompetencje organów, które odpowiadaj za powo anie i funkcjonowanie sieci obszarów Natura 2000 w Polsce oraz ustalaj ce te kompetencje artyku y ustawy o ochronie przyrody Organ Generalny

Bardziej szczegółowo

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH

GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH GENERALNY INSPEKTOR OCHRONY DANYCH OSOBOWYCH dr Wojciech R. Wiewiórowski Warszawa, dnia 18 czerwca 2014 r. DOLiS-035-1239 /14 Prezes Zarządu Spółdzielnia Mieszkaniowa w związku z uzyskaniem przez Generalnego

Bardziej szczegółowo

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania DGW-12

Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania DGW-12 Oddział Badań i Certyfikacji w Gdańsku Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych Wymagania Czynność Imię i nazwisko Data Podpis Opracowała: Jolanta Ochnik 22.02.2010 Sprawdził: Michał Przymanowski

Bardziej szczegółowo

Projekt U S T A W A. z dnia

Projekt U S T A W A. z dnia Projekt z dnia U S T A W A o zmianie ustawy o wykonywaniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią, amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu

Bardziej szczegółowo

Lista standardów w układzie modułowym

Lista standardów w układzie modułowym Załącznik nr 1. Lista standardów w układzie modułowym Lista standardów w układzie modułowym Standardy są pogrupowane w sześć tematycznych modułów: 1. Identyfikacja i Analiza Potrzeb Szkoleniowych (IATN).

Bardziej szczegółowo

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 11.11.2011 KOM(2011) 710 wersja ostateczna 2011/0327 (COD) C7-0400/11 Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zmieniająca dyrektywę 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego

Bardziej szczegółowo

USTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1

USTAWA. z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Dz. U. z 2015 r. poz. 613 1 (wybrane artykuły regulujące przepisy o cenach transferowych) Dział IIa Porozumienia w sprawach ustalenia cen transakcyjnych

Bardziej szczegółowo

Z A S A D Y. Udzielania przez Powiatowy Urząd Pracy w Łęczycy pomocy Pracodawcom w ramach Krajowego Funduszu Szkoleniowego

Z A S A D Y. Udzielania przez Powiatowy Urząd Pracy w Łęczycy pomocy Pracodawcom w ramach Krajowego Funduszu Szkoleniowego Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 1/2016 Dyrektora Powiatowego Urzędu Pracy w Łęczycy z dnia 12.02.2016r.w sprawie wprowadzenia w Powiatowym Urzędzie Pracy w Łęczycy Zasad przyznawania przez Powiatowy Urząd

Bardziej szczegółowo

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1

KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH, uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, ROZDZIAŁ 1 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 1217/2003 z dnia 4 lipca 2003 r. ustanawiające powszechne specyfikacje dla krajowych programów kontroli jakości w zakresie ochrony lotnictwa cywilnego (Tekst mający znaczenie

Bardziej szczegółowo

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA DLA ROBÓT REALIZOWANYCH W OPARCIU O

INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA DLA ROBÓT REALIZOWANYCH W OPARCIU O BIURO INśYNIERSKIE 7 matej & matej SPÓŁKA CYWILNA 22-600 Tomaszów Lubelski ul. Lwowska 17 tel./fax (0-84) 664-42-24 e-mail: bi@matej.pl INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA DLA ROBÓT REALIZOWANYCH

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr W.0050.23.2015 Wójta Gminy Siedlce z dnia 1 kwietnia 2015 roku. w sprawie powołania Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego.

Zarządzenie Nr W.0050.23.2015 Wójta Gminy Siedlce z dnia 1 kwietnia 2015 roku. w sprawie powołania Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Zarządzenie Nr W.0050.23.2015 w sprawie powołania Gminnego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym (tekst jednolity: Dz.

Bardziej szczegółowo

KRYTERIA WYBORU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH DO PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ

KRYTERIA WYBORU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH DO PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ Powiatowy Urząd Pracy w Rzeszowie KRYTERIA WYBORU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH DO PRZEPROWADZENIA SZKOLEŃ Rzeszów 2014 r. 1. Niniejsze kryteria opracowano w oparciu o: POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 - Ustawę dnia

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE ZASADY PRZYZNAWANIA REFUNDACJI CZĘŚCI KOSZTÓW PONIESIONYCH NA WYNAGRODZENIA, NAGRODY ORAZ SKŁADKI NA UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE SKIEROWANYCH BEZROBOTNYCH DO 30 ROKU ŻYCIA PRZEZ POWIATOWY URZĄD PRACY W JAWORZE

Bardziej szczegółowo

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r.

Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Zarządzenie Nr 144/2015 Wójta Gminy Tczew z dnia 27.08.2015 r. Tczew. w sprawie wprowadzenia zasad utrzymania placów zabaw stanowiących własność Gminy Na podstawie art.30 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017

Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Załącznik Nr 2 do uchwały Nr V/33/11 Rady Gminy Wilczyn z dnia 21 lutego 2011 r. w sprawie uchwalenia Wieloletniej Prognozy Finansowej na lata 2011-2017 Objaśnienia do Wieloletniej Prognozy Finansowej

Bardziej szczegółowo

REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH

REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH REGULAMIN PRAKTYK ZAWODOWYCH Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz.U. 2012 poz. 184). Rozporządzenie

Bardziej szczegółowo

DZIENNICZEK STAŻU. Nazwisko i imię ucznia... Klasa :... Specjalizacja... Rok szkolny... adres... nr telefonu.., email:.. Miejsce odbywania praktyki..

DZIENNICZEK STAŻU. Nazwisko i imię ucznia... Klasa :... Specjalizacja... Rok szkolny... adres... nr telefonu.., email:.. Miejsce odbywania praktyki.. Załącznik nr 1 do umowy DZIENNICZEK STAŻU I. DANE OSOBOWE STAŻYSTY Nazwisko i imię ucznia... Klasa :....... Specjalizacja... Rok szkolny......... adres..... nr telefonu.., email:.. Miejsce odbywania praktyki..

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach Na podstawie art. 95a ustawy

Bardziej szczegółowo

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr /

wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / wzór Załącznik nr 5 do SIWZ UMOWA Nr / zawarta w dniu. w Szczecinie pomiędzy: Wojewodą Zachodniopomorskim z siedzibą w Szczecinie, Wały Chrobrego 4, zwanym dalej "Zamawiającym" a nr NIP..., nr KRS...,

Bardziej szczegółowo

Wypadki przy pracy: przyczyny, skutki, zapobieganie. Rada Ochrony Pracy 29-30 listopad 2004 r.

Wypadki przy pracy: przyczyny, skutki, zapobieganie. Rada Ochrony Pracy 29-30 listopad 2004 r. Wypadki przy pracy: przyczyny, skutki, zapobieganie Rada Ochrony Pracy 29-30 listopad 2004 r. 1 2 Treść prezentacji wypadki w Polsce w 2003 roku społeczne koszty wypadków wypadki w Polsce i nowych krajach

Bardziej szczegółowo

DZIENNIK UCZESTNIKA PRAKTYK ZAWODOWYCH. realizowanych dla nauczycieli i instruktorów kształcących w zawodzie TECHNIKA LOGISTYKA

DZIENNIK UCZESTNIKA PRAKTYK ZAWODOWYCH. realizowanych dla nauczycieli i instruktorów kształcących w zawodzie TECHNIKA LOGISTYKA DZIENNIK UCZESTNIKA PRAKTYK ZAWODOWYCH realizowanych dla nauczycieli i instruktorów kształcących w zawodzie TECHNIKA LOGISTYKA HANDEL I REKLAMA W PRAKTYCE PILOTAŻOWY PROGRAM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI KSZTAŁCENIA

Bardziej szczegółowo

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu

Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu Wymagania dla ruchomych punktów sprzedaży (tj. pojazdy przeznaczone do handlu obwoźnego) i tymczasowych (jak duże namioty, stragany), a także automatów ulicznych. Zgodnie z art. 61 i 63 ustawy z dnia 25

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PRAKTYKI ZAWODOWEJ. Kierunek studiów: PSYCHOLOGIA. Edycja 2014

PROGRAM PRAKTYKI ZAWODOWEJ. Kierunek studiów: PSYCHOLOGIA. Edycja 2014 PROGRAM PRAKTYKI ZAWODOWEJ Kierunek studiów: PSYCHOLOGIA Specjalność: PSYCHOLOGIA DIALOGU MIĘDZYLUDZKIEGO Studia: STACJONARNE/ NIESTACJONARNE I. ORGANIZACJA PRAKTYKI Edycja 2014 1. Praktyka zawodowa na

Bardziej szczegółowo

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r.

Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI. z dnia 29 stycznia 2016 r. DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO Lublin, dnia 16 lutego 2016 r. Poz. 775 UCHWAŁA NR XIV/120/16 RADY GMINY MIĘDZYRZEC PODLASKI z dnia 29 stycznia 2016 r. w sprawie przyjęcia Wieloletniego programu

Bardziej szczegółowo

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa

Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych

Bardziej szczegółowo

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:

1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie: Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27

Bardziej szczegółowo

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna.

Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2015 w Gminie Opinogóra Górna. Gminny Program profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

Bardziej szczegółowo

Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI

Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PROGRAM CERTYFIKACJI Zakład Certyfikacji 03-042 Warszawa, ul. Kupiecka 4 Sekcja Ceramiki i Szkła ul. Postępu 9 02-676 Warszawa PC-05 PROGRAM Certyfikacja zgodności z Kryteriami Grupowymi certyfikacja dobrowolna Warszawa, PROGRAM

Bardziej szczegółowo

DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności

DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności WOJEWODA ŁÓDZKI ZK-III.9611.15.2015 Łódź, dnia 17 czerwca 2015 r. DECYZJA w sprawie czasowego zaprzestania działalności Na podstawie art. 34 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej

Bardziej szczegółowo

Załącznik Nr 1 do SIWZ RZP B/2013/09/03

Załącznik Nr 1 do SIWZ RZP B/2013/09/03 Załącznik Nr 1 do SIWZ RZP B/2013/09/03 Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia (SOPZ) na wykonanie opracowania pt. Warunki techniczne elementów infrastruktury drogowej stosowanych w organizacji ruchu na

Bardziej szczegółowo

Program Współpracy Gminy Garbów z organizacjami pozarządowymi

Program Współpracy Gminy Garbów z organizacjami pozarządowymi PROJEKT Załącznik do uchwały nr.. Rady Gminy Garbów z dnia. Program Współpracy Gminy Garbów z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3 ustawy o działalności pożytku publicznego

Bardziej szczegółowo

DZENIE RADY MINISTRÓW

DZENIE RADY MINISTRÓW Dz. U. 2007 Nr 210, poz. 1522 ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 31 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis na uzyskanie certyfikatu wyrobu wymaganego na rynkach zagranicznych Na

Bardziej szczegółowo

Przedmiotowy System Oceniania

Przedmiotowy System Oceniania rzedmiotowy System Oceniania ok szkolny 2010/2011 rzedmiot Bezpieczeństwo pracy, ochrona środowiska, i zarządzanie jakością Szkoła/zawód: Technikum Mechaniczne przy Zespole Szkół im.gen. J.ustronia w Lubaczowie/

Bardziej szczegółowo

POSTANOWIENIA OGÓLNE

POSTANOWIENIA OGÓLNE Załącznik nr 2 do zarządzenia Nr 295/V/2010 Prezydenta Miasta Konina z dnia 09.09.2010 r. KSIĘGA PROCEDUR AUDYTU WEWNĘTRZNEGO URZĘDU MIEJSKIEGO W KONINIE POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. Księga procedur określa

Bardziej szczegółowo

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY DO UDZIAŁU W PROJEKCIE AKADEMIA LIDERA HANDLU. I. Informacje Podstawowe:

FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY DO UDZIAŁU W PROJEKCIE AKADEMIA LIDERA HANDLU. I. Informacje Podstawowe: Załącznik nr 1 FORMULARZ ZGŁOSZENIOWY DO UDZIAŁU W PROJEKCIE AKADEMIA LIDERA HANDLU Nazwa przedsiębiorstwa (pełna nazwa przedsiębiorstwa zgodna z dokumentem rejestrowym) Forma organizacyjna.. Imię i nazwisko

Bardziej szczegółowo

Komputer i urządzenia z nim współpracujące

Komputer i urządzenia z nim współpracujące Temat 1. Komputer i urządzenia z nim współpracujące Realizacja podstawy programowej 1. 1) opisuje modułową budowę komputera, jego podstawowe elementy i ich funkcje, jak również budowę i działanie urządzeń

Bardziej szczegółowo

Kontrola na miejscu realizacji projektu Procedury i zarządzanie projektem Archiwizacja

Kontrola na miejscu realizacji projektu Procedury i zarządzanie projektem Archiwizacja 1 Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 Kontrola na miejscu realizacji projektu Procedury i zarządzanie projektem Archiwizacja 2 Procedury, do których posiadania i stosowania Beneficjent

Bardziej szczegółowo

Protokół z inspekcji gotowości operacyjnej Ochotniczej Straży Pożarnej Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.

Protokół z inspekcji gotowości operacyjnej Ochotniczej Straży Pożarnej Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Załącznik nr 1 do Ramowych wytycznych Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w sprawie sposobu przeprowadzania inspekcji gotowości operacyjnej Ochotniczych Straży Pożarnych Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska

Zarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu

Bardziej szczegółowo

Wprowadzam w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego Kartę Audytu Wewnętrznego, stanowiącą załącznik do niniejszego Zarządzenia.

Wprowadzam w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego Kartę Audytu Wewnętrznego, stanowiącą załącznik do niniejszego Zarządzenia. ZARZĄDZENIE Nr 44 /05 MARSZAŁKA WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO z dnia 5 maja 2005 r. w sprawie wprowadzenia w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego w Krakowie Karty Audytu Wewnętrznego Data utworzenia

Bardziej szczegółowo