handlowych Kodeks spółek 2007 KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH NOWE PRAWO PO ZMIANACH Z komentarzem ekspertów stan prawny na 10 stycznia 2007

Transkrypt

1 2007 KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH NOWE PRAWO Kodeks spółek handlowych PO ZMIANACH 2007 stan prawny na 10 stycznia 2007 Z komentarzem ekspertów Sprzedaż łącznie z Gazetą Prawną ISSN

2 Kodeks spółek handlowych PO ZMIANACH stan prawny na 10 stycznia 2007

3 Adres redakcji: Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. (0 22) ; Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Jarosław Sroka Redaktor naczelny Redakcji Publikacji Multimedialnych i Jednorazowych: Anna Kozakiewicz Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Bartosz Krzyżaniak-Gumowski Redaktor prowadzący: Piotr Wickowski Redaktorzy merytoryczni: Adam Malinowski, Anita Jackiewicz Sekretarz redakcji: Jolanta Bugaj Fotoskład: Agnieszka Borek Biuro Reklamy: Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (0 22) ; reklama@infor.pl Biuro Obsługi Klienta: Marki, ul. Okólna 40, tel. (0 22) , faks (0 22) , Druk: Prasowe Zakłady Graficzne Sp. z o.o. w Koszalinie 2

4 SPIS TREŚCI KOMENTARZ...7 USTAWA z dnia 15 września 2000 r. KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH...23 TYTUŁ I. Przepisy ogólne...25 DZIAŁ I. PRZEPISY WSPÓLNE...25 DZIAŁ II. SPÓŁKI OSOBOWE...29 DZIAŁ III. SPÓŁKI KAPITAŁOWE...29 TYTUŁ II. Spółki osobowe...32 DZIAŁ I. SPÓŁKA JAWNA...32 Rozdział 1. Przepisy ogólne...32 Rozdział 2. Stosunek do osób trzecich...34 Rozdział 3. Stosunki wewnętrzne spółki...35 Rozdział 4. Rozwiązanie spółki i wystąpienie wspólnika...38 Rozdział 5. Likwidacja...40 DZIAŁ II. SPÓŁKA PARTNERSKA...43 Rozdział 1. Przepisy ogólne...43 Rozdział 2. Stosunek do osób trzecich. Zarząd spółki...45 Rozdział 3. Rozwiązanie spółki...46 DZIAŁ III. SPÓŁKA KOMANDYTOWA...47 Rozdział 1. Przepisy ogólne...47 Rozdział 2. Stosunek do osób trzecich...48 Rozdział 3. Stosunki wewnętrzne spółki...50 DZIAŁ IV. SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA...51 Rozdział 1. Przepisy ogólne...51 Rozdział 2. Powstanie spółki...52 Rozdział 3. Stosunek do osób trzecich...53 Rozdział 4. Stosunki wewnętrzne spółki...55 Rozdział 5. Rozwiązanie i likwidacja spółki. Wystąpienie wspólnika..57 TYTUŁ III. Spółki kapitałowe...58 DZIAŁ I. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ

5 Rozdział 1. Powstanie spółki...58 Rozdział 2. Prawa i obowiązki wspólników...62 Rozdział 3. Organy spółki...69 Oddział 1. Zarząd...69 Oddział 2. Nadzór...72 Oddział 3. Zgromadzenie wspólników...76 Rozdział 4. Zmiana umowy spółki...82 Rozdział 5. Wyłączenie wspólnika...84 Rozdział 6. Rozwiązanie i likwidacja spółki...85 Rozdział 7. Odpowiedzialność cywilnoprawna...89 DZIAŁ II. SPÓŁKA AKCYJNA...91 Rozdział 1. Powstanie spółki...91 Rozdział 2. Prawa i obowiązki akcjonariuszy...99 Rozdział 3. Organy spółki Oddział 1. Zarząd Oddział 2. Nadzór Oddział 3. Walne zgromadzenie Rozdział 4. Zmiana statutu i zwykłe podwyższenie kapitału zakładowego Oddział 1. Przepisy ogólne Oddział 2. Subskrypcja akcji Oddział 3. Podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki Rozdział 5. Kapitał docelowy. Warunkowe podwyższenie kapitału zakładowego Rozdział 6. Obniżenie kapitału zakładowego Rozdział 7. Rozwiązanie i likwidacja spółki Rozdział 8. Odpowiedzialność cywilnoprawna TYTUŁ IV. Łączenie, podział i przekształcanie spółek DZIAŁ I. ŁĄCZENIE SIĘ SPÓŁEK Rozdział 1. Przepisy ogólne Rozdział 2. Łączenie się spółek kapitałowych Rozdział 3. Łączenie się z udziałem spółek osobowych

6 DZIAŁ II. PODZIAŁ SPÓŁEK DZIAŁ III. PRZEKSZTAŁCENIA SPÓŁEK Rozdział 1. Przepisy ogólne Rozdział 2. Przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową Rozdział 3. Przekształcenie spółki kapitałowej w spółkę osobową Rozdział 4. Przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową Rozdział 5. Przekształcenie spółki osobowej w inną spółkę osobową TYTUŁ V. Przepisy karne TYTUŁ VI. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i przepisy końcowe DZIAŁ I. ZMIANY W PRZEPISACH OBOWIĄZUJĄCYCH DZIAŁ II. PRZEPISY PRZEJŚCIOWE DZIAŁ III. PRZEPISY KOŃCOWE INDEKS RZECZOWY

7 Komentarz Kodeks spółek handlowych został przygotowany w związku z koniecznością dostosowania przepisów regulujących funkcjonowanie spółek do aktualnych realiów gospodarczo-rynkowych i wszedł w życie 1 stycznia 2001 r. Od początku był przygotowywany w taki sposób, aby jego regulacje były jak najbardziej spójne z regulacjami przepisów Unii Europejskiej. Z uwagi na stale ewoluującą sytuację rynkową, od czasu wejścia w życie był już kilkakrotnie nowelizowany. Najnowsze zmiany weszły w życie 1 stycznia 2007 r. Zmiany w kodeksie Najobszerniejszą nowelizacją była zmiana wprowadzona ustawą z dnia 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 229, poz. 2276), która weszła w życie 1 stycznia 2004 r. Celem tej regulacji było m.in. dostosowanie kodeksu do przepisów unijnych, dotyczących prawa spółek, w tych materiach kodeksu, w których ustawodawca na etapie przygotowania ustawy niewystarczająco uwzględnił prawo wspólnotowe. Regulacja uwzględniła także postulaty zgłaszane przez przedsiębiorców po wejściu w życie przepisów dotyczących m.in. liberalizacji niektórych wymogów, jak np. obniżenia minimalnej wartości akcji i udziałów czy sprecyzowania odpowiedzialności spółek kapitałowych za zobowiązania zaciągnięte przed rejestracją. Wiele zmian wprowadzonych zostało również w 2005 r. przez ustawę z dnia 3 czerwca 2005 r. o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego (Dz.U. Nr 132, poz. 1108, z późn. zm.), ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.) oraz ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz.U. Nr 184, poz. 1539, z późn. zm.). Zmiany z 2005 r. dotyczyły m.in. wprowadzenia wymogu określania w statucie konkretnego limitu głosów, po przekroczeniu którego stosuje się ograniczenie wykonywania prawa głosu (art. 411 k.s.h.), rozszerzenia katalogu zawodów w spółkach partnerskich (art. 88 k.s.h.), dopuszczenia możliwości dokonywania wpłat na akcje na rachunek spółki przez bank prowadzony na terytorium Unii Europejskiej lub państwa będącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (dotychczas istniał wymóg, aby był to rachunek spółki prowadzony na terenie Rzeczypospolitej Polskiej). 7 7

8 Nowelizacja z 5 sierpnia 2006 r. Kodeks spółek handlowych Zmiana wprowadzona do Kodeksu spółek handlowych ustawą z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 133, poz. 935; wygasła 5 września 2006 r.), w przeciwieństwie do wcześniejszych nowelizacji, nie dokonała zmian o charakterze merytorycznym. Stanowiła natomiast wypełnienie ciążącego na Polsce obowiązku w zakresie implementacji prawa wspólnotowego. Najnowsza zmiana kodeksu 1 stycznia 2007 r. weszła w życie najnowsza zmiana do Kodeksu spółek handlowych. Wprowadza ją ustawa z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 208, poz. 1540). Niniejsza zmiana czyni zadość nowej treści art. 4 pierwszej dyrektywy Rady z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w Państwach Członkowskich od spółek w rozumieniu art. 58 akapit drugi Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności w całej Wspólnocie, dla zapewnienia ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich (68/151/EWG), wprowadzonej dyrektywą 2003/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 czerwca 2003 r. Zgodnie z powyższą zmianą, od 1 stycznia 2007 r. spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne będą zobowiązane do zamieszczania w swoich pismach oraz zamówieniach handlowych, a także na swoich stronach internetowych określonych informacji.!od początku 2007 r. spółki komandytowo-akcyjne (art. 127), spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 206) oraz spółki akcyjne (art. 374) są zobowiązane do zamieszczania nie tylko w pismach i zamówieniach handlowych, ale również na swoich stronach internetowych informacji o firmie spółki, jej siedzibie, adresie, sądzie rejestrowym, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki, numerze, pod którym spółka jest wpisana do rejestru, oraz danych dotyczących wysokości kapitału zakładowego i kapitału faktycznie wpłaconego. Do tej pory wymagano, aby pisma i zamówienia handlowe wysyłane przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjne zawierały firmę spółki, jej siedzibę i adres, a także oznaczenie sądu rejestrowego i numeru, pod którym spółka jest wpisana do rejestru. A dodatkowo spółka akcyjna, z chwilą gdy decydowała się na zamieszczenie w piśmie lub zamówieniu handlowym informacji o kapitale spółki, miała obowiązek podać wysokość kapitału zakładowego oraz 8

9 Komentarz wskazać łączną kwotę uiszczonych wkładów. Przepisy unijne rozszerzają obowiązek zamieszczania informacji zarówno przedmiotowo, jak i podmiotowo. Treść dyrektywy dotyczy spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych, a także spółek komandytowo-akcyjnych. Dlatego najnowsza nowelizacja objęła obowiązkiem zamieszczania danych o spółce również spółki komandytowo-akcyjne, które dotąd nie miały takiego obowiązku. Dodatkowo, z uwagi na zmiany wprowadzone do ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, wprowadzony został obowiązek zamieszczania w pismach i zamówieniach handlowych oraz na stronach internetowych informacji o numerze NIP spółki. Zgodnie z dotychczasową treścią kodeksu, spółki nie miały obowiązku zamieszczania powyższych informacji w przypadku kierowania pism i zamówień handlowych do osób pozostających z nimi w stałych stosunkach gospodarczych. Z uwagi na fakt, że dyrektywa nie zawiera żadnych wyjątków w tym zakresie, od 1 stycznia 2007 r. informacje o firmie, siedzibie, adresie spółki, sądzie rejestrowym oraz informacja o kapitale zakładowym powinny się znaleźć w każdym piśmie i zamówieniu handlowym, niezależnie, czy podmiot, do którego są kierowane, pozostaje ze spółką w stałych stosunkach gospodarczych czy nie. Niezależnie od tej zmiany warto wspomnieć, że pojęcie stałych stosunków gospodarczych jest pojęciem niedookreślonym. Stałymi stosunkami gospodarczymi może zostać nazwana zarówno współpraca polegająca na codziennym, wzajemnym świadczeniu usług, jak i zawarcie kilku transakcji między kontrahentami na przestrzeni dłuższego czasu. Wprowadzona zmiana zwolni spółki od konieczności dokonywania oceny w tym zakresie. Niezmieniona pozostanie sankcja za niezamieszczanie wymaganych informacji, chociaż z uwagi na zmiany w przepisach regulujących obowiązek zamieszczania informacji zmianie redakcyjnej ulegnie określający sankcje art k.s.h. Zgodnie z tym artykułem, członek zarządu bądź odpowiednio likwidator spółki, który nie dopełnił obowiązku zamieszczenia w piśmie lub na stronie internetowej wymaganych prawem danych spółki, podlega grzywnie w wysokości do zł. Właściwy dla orzeczenia grzywny jest sąd rejestrowy. Wprowadzone przepisy mają za zadanie upowszechnić oraz ułatwić dostęp do informacji o spółkach, a w konsekwencji zagwarantować bezpieczeństwo obrotu, ponieważ przedsiębiorcy będą mieli większą wiedzę o swoich kontrahentach. Zmiany w ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym Ustawą z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw wprowadzone zostały również inne zmiany, które będą miały wpływ na funkcjonowanie spółek handlowych. Od 9 9

10 Kodeks spółek handlowych 1 stycznia 2007 r. Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego jest obowiązana prowadzić dla spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, spółek akcyjnych, spółek komandytowo-akcyjnych i spółek europejskich elektroniczny katalog zawierający: akty założycielskie, umowy, statuty, uchwały o ich zmianie oraz ich teksty jednolite, uchwały o zmianie wysokości kapitału zakładowego, jeżeli nie wymagały jednoczesnej zmiany umowy lub statutu, uchwały o powołaniu i odwołaniu członków organów spółek, roczne sprawozdania finansowe oraz roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych, odpisy uchwał o zatwierdzeniu rocznych sprawozdań finansowych i podziale zysku lub pokryciu straty. W założeniu znowelizowanej ustawy o KRS każdy ma prawo otrzymać z katalogu drogą elektroniczną kopie wymienionych dokumentów. Jednakże możliwość uzyskania drogą elektroniczną dokumentów z katalogu jest ograniczona do tych, które zostały złożone do akt w okresie ostatnich 10 lat przed dniem złożenia wniosku o ich udostępnienie. Ustawa z dnia 18 października 2006 r. wprowadza możliwość składania wniosków do rejestru drogą elektroniczną, z tym zastrzeżeniem, że powinny być opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym. Zmiany dotyczą również Kodeksu postępowania cywilnego w zakresie przepisów regulujących postępowanie rejestrowe. Artykuł k.p.c., zgodnie z którym dokumenty, na podstawie których dokonuje się wpisu do KRS, składa się w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach, został rozbudowany i dopuszcza złożenie aktów notarialnych, wyciągów, odpisów i poświadczeń dokumentów drogą elektroniczną, jeśli notariusz opatrzył je bezpiecznym podpisem elektronicznym. Zgodnie z przepisami, które zaczęły funkcjonować od 1 stycznia 2007 r., wszelkie doręczenia orzeczeń i pism sądowych dokonywane są na adres elektroniczny, z którego wniosek został wysłany, przy czym są one uznawane za doręczone z datą wskazaną w elektronicznym potwierdzeniu odbioru korespondencji. W przypadku braku takiego potwierdzenia doręczenie uznaje się za skuteczne z upływem 14 dni od daty umieszczenia korespondencji pod adresem wnioskodawcy. W założeniu ustawodawcy zmiany mają pozytywnie wpłynąć na pewność i jawność obrotu gospodarczego. Dzięki łatwiejszemu dostępowi do wydawanych przez Centralną Informację Krajowego Rejestru Sądowego odpisów, zaświadczeń i informacji, jak również dostępowi do dokumentów spółek, przedsiębiorcy będą mogli uzyskać w krótkim czasie znaczny zasób informacji o swoich potencjalnych kontrahentach, a tym samym będą mogli uniknąć niektórych ryzykownych inwestycji. Pewne wątpliwości może budzić kwestia dostosowania systemu informatycznego oraz, co istotniejsze, wyposażenie są- 10

11 Komentarz dów rejestrowych w niezbędny sprzęt komputerowy. Minister Sprawiedliwości ma określić w drodze rozporządzenia warunki organizacyjno-techniczne dotyczące formy wniosków i dokumentów oraz ich składania do sądów rejestrowych, jak również doręczania wnioskodawcom orzeczeń, odpisów i kopii dokumentów drogą elektroniczną. Jak będzie wyglądała praktyka, czy wprowadzone zmiany będą funkcjonowały tylko na papierze, czy rzeczywiście jest szansa na usprawnienie obrotu gospodarczego będzie można przekonać się już wkrótce. Fuzje i przejęcia, podział oraz przekształcenia spółek Celem uchwalenia Kodeksu spółek handlowych była przede wszystkim konieczność dostosowania przestarzałych regulacji Kodeksu handlowego do potrzeb gospodarki rynkowej i zachodzących w niej procesów, w szczególności coraz częstszych fuzji, przejęć oraz przekształceń spółek. Kodeks handlowy w sposób niedostateczny regulował te kwestie, uniemożliwiając w praktyce przeprowadzanie tych procesów. Zgodnie z poprzednią regulacją łączyć mogły się tylko spółki kapitałowe tego samego rodzaju, czyli np. dwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Oznaczało to, że aby mogła połączyć się spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ze spółką akcyjną, konieczne było wcześniejsze przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę akcyjną. Natomiast prawo przekształcenia przysługiwało również wyłącznie spółkom kapitałowym spółka akcyjna mogła się przekształcić w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i odwrotnie. Kodeks spółek handlowych, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym oraz uwzględniając przepisy dyrektyw unijnych, znacznie rozbudował przepisy dotyczące łączenia i przekształceń spółek oraz wprowadził przepisy umożliwiające dokonanie podziału spółek (dotychczas podział nie był w ogóle uregulowany). Regulacje te stanowią odrębny tytuł kodeksu. Łączenie Postępowanie, którego celem jest doprowadzenie do połączenia spółek, uregulowane zostało szczegółowo w tytule IV w art k.s.h. Zgodnie z jego postanowieniami, łączeniu mogą podlegać zarówno spółki kapitałowe (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjna), jak i spółki osobowe (spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna). Spółki kapitałowe mogą się łączyć zarówno z innymi spółkami kapitałowymi, jak również ze spółkami osobowymi, z tym że spółką nowo powstałą lub spółką przejmującą nie może być spółka osobowa. Połączenie spółek może być dokonane na dwa sposoby: 11 11

12 przez przejęcie polegające na przeniesieniu całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej, przez zawiązanie nowej spółki powodujące powstanie nowej spółki kapitałowej, na którą przechodzi majątek wszystkich łączących się spółek za udziały lub akcje nowej spółki. Etap menedżerski Kodeks spółek handlowych Elementem niezbędnym do przeprowadzenia procesu połączenia, niezależnie od wybranego sposobu połączenia, jest przygotowanie planu połączenia. Plan połączenia spółek wymaga pisemnego uzgodnienia między łączącymi się spółkami i powinien zawierać: 1) typ, firmę i siedzibę każdej z łączących się spółek, sposób łączenia, a w przypadku połączenia przez zawiązanie nowej spółki również typ, firmę i siedzibę tej spółki, 2) stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki na udziały lub akcje spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej i wysokość ewentualnych dopłat, 3) zasady dotyczące przyznania udziałów albo akcji w spółce przejmującej bądź w spółce nowo zawiązanej, 4) dzień, od którego udziały albo akcje, o których mowa w pkt 3, uprawniają do uczestnictwa w zysku spółki przejmującej bądź spółki nowo zawiązanej, 5) prawa przyznane przez spółkę przejmującą bądź spółkę nowo zawiązaną wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce przejmowanej bądź w spółkach łączących się przez zawiązanie nowej spółki, 6) szczególne korzyści dla członków organów łączących się spółek, a także innych osób uczestniczących w połączeniu, jeżeli takie zostały przyznane. Wskazane elementy planu połączenia stanowią jego obligatoryjną, ale i zarazem minimalną treść, dlatego też dopuszczalne jest umieszczenie dodatkowych uregulowań w planie połączenia, poza wymienionymi wcześniej (np. kary umowne, termin, po upływie którego plan traci moc wiążącą). Do planu połączenia należy ponadto dołączyć dokumenty (załączniki), które powinny zostać przygotowane przed sporządzeniem planu połączenia: 1) projekt uchwał o połączeniu spółek, 2) projekt zmian umowy albo statutu spółki przejmującej bądź projekt umowy albo statutu spółki nowo zawiązanej, 3) ustalenie wartości majątku spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu połączenia, 12

13 Komentarz Proces łączenia można podzielić na trzy podstawowe etapy ETAP MENEDŻERSKI składający się oprócz prowadzenia rozmów, wstępnych analiz i negocjacji z: przygotowania planu połączenia i załączników oraz poddania planu połączenia kontroli przez biegłych rewidentów, a także zgłoszenia go do sądu rejestrowego, przygotowania sprawozdań przez łączące się spółki, zawiadomienia o zamiarze połączenia wspólników (akcjonariuszy) ETAP WŁAŚCICIELSKI (decyzyjny) polegający na podjęciu uchwał o połączeniu przez wspólników (akcjonariuszy) łączących się spółek ETAP REJESTRACJI SĄDOWEJ polegający na zarejestrowaniu połączenia 4) oświadczenie zawierające informację o stanie księgowym spółki sporządzoną dla celów połączenia na dzień, o którym mowa w pkt 3, przy wykorzystaniu tych samych metod i w takim samym układzie, jak ostatni bilans roczny. W związku z powyższym należy przyjąć, iż plan połączenia wraz z załącznikami ma za zadanie spełniać zarówno funkcje informacyjne, jak i gwarancyjne. Przygotowany plan połączenia należy zgłosić do sądu rejestrowego właściwego według siedziby spółki przejmującej albo spółki, która ma być zawiązana w miejsce łączących się spółek. Razem z planem połączenia łączące się spółki powinny złożyć wniosek o wyznaczenie biegłego. Biegły dokonuje badania planu połączenia pod względem jego poprawności i rzetelności. Z brzmienia art k.s.h. wynika, iż badaniu przez biegłego podlega wyłącznie plan połączenia bez załączników, jednakże należałoby dopuścić do badania te załączniki, które mają merytoryczny związek z treścią planu połączenia. Zgodnie z art. 501 k.s.h., zarządy każdej z łączących się spółek sporządzają pisemne sprawozdania uzasadniające połączenie, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, w szczególności stosunek wymiany udziałów lub akcji. Kodeks nie określa wprost terminu przeznaczonego na sporządzenie sprawozdania, jednakże sprawozdania te mają być udostępnione do wglądu wspólnikom, a zatem oznacza to, że muszą być one przygotowane najpóźniej na miesiąc przed planowanym w danej spółce dniem powzięcia uchwały połączeniowej (art

14 2 pkt 2 k.s.h.). Sprawozdania zarządów łączących się spółek nie podlegają badaniu przez biegłego rewidenta. Wspólnicy (akcjonariusze) łączących się spółek powinni zostać zawiadomieni przez zarząd dwukrotnie w okresie nie krótszym niż dwa tygodnie w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników (walnego zgromadzenia) o zamiarze połączenia się z inną spółką, nie później niż na sześć tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o połączeniu. W zawiadomieniu należy podać numer Monitora Sądowego i Gospodarczego, w którym został ogłoszony plan połączenia, a także miejsce i termin (nie krótszy niż miesiąc przed dniem podjęcia uchwały o połączeniu), w którym wspólnicy będą mogli zapoznać się z: planem połączenia, sprawozdaniami finansowymi oraz sprawozdaniami zarządów z działalności łączących się spółek za trzy ostatnie lata obrotowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta, jeśli były sporządzane, dokumentami, stanowiącymi załączniki do planu połączenia (art k.s.h.), sprawozdaniami zarządów łączących się spółek, sporządzonymi dla celów połączenia (art. 501 k.s.h.), opinią biegłego (art k.s.h.). Etap właścicielski Połączenie się spółek wymaga podjęcia uchwały przez zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej każdej z łączących się spółek. Uchwała powinna zostać powzięta większością trzech czwartych głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że w umowie lub statucie zostały zastrzeżone surowsze warunki konieczne do podjęcia takiej uchwały. Uchwała o połączeniu powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza (art k.s.h.). Etap rejestracji sądowej Kodeks spółek handlowych Zgodnie z art k.s.h., uchwała o połączeniu musi zostać zgłoszona do sądu rejestrowego każdej z łączących się spółek w celu wpisania do rejestru sądowego wzmianki o takiej uchwale ze wskazaniem, czy łącząca się spółka jest spółką przejmującą czy spółką przejmowaną. Jednocześnie, w celu przyspieszenia oraz usprawnienia procedury, na sąd właściwy dla spółki przejmującej lub nowo zawiązanej nałożony został obowiązek zawiadomienia sądu spółki przejmowanej lub spółek łączących się przez zawiązanie nowej spółki, w sytuacji gdy siedziby właściwości sądów rejestrowych znajdują się w różnych miejscowościach. Dlatego też, zgodnie z art k.s.h., połączenie nastę- 14

15 puje z dniem wpisania połączenia do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego właściwego według siedziby dla spółki przejmującej (spółki nowo zawiązanej). Ponadto wpis połączenia wywołuje skutek wykreślenia z KRS spółki przejmowanej bądź spółek łączących się przez zawiązanie. Wykreślenie tychże spółek następuje z urzędu (art k.s.h.) i nie może nastąpić przed wpisaniem połączenia (art i 4 k.s.h.). Zgodnie z art k.s.h., spółki podlegające łączeniu ulegają rozwiązaniu w dniu wykreślenia z rejestru. Wpis do rejestru przedsiębiorców KRS ma charakter konstytutywny. Zaskarżenie uchwały na zasadach ogólnych zgodnie z przepisami nie wstrzymuje postępowania rejestrowego. Jednakże sąd może zawiesić postępowanie po przeprowadzeniu rozprawy. Skutki połączenia Komentarz Proces łączenia dokonany w drodze przejęcia powoduje, że spółka przejmowana traci swój byt prawny i zostaje wykreślona z rejestru przedsiębiorców, a jej działalność jest kontynuowana przez spółkę przejmującą. Jednocześnie wspólnicy spółki przejmowanej stają się z dniem połączenia wspólnikami spółki przejmującej. W wyniku połączenia dochodzi do przejścia praw i obowiązków spółki przejmowanej na spółkę przejmującą w drodze sukcesji uniwersalnej. Natomiast w przypadku łączenia przez zawiązanie nowej spółki dochodzi do utraty osobowości prawnej wszystkich łączących się spółek i wykreślenia ich z rejestru przedsiębiorców. W wyniku połączenia powstaje nowa spółka, która zostanie wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS. Dochodzi również do przejścia praw i obowiązków łączących się spółek na nowo zawiązaną spółkę w drodze sukcesji uniwersalnej. Wskutek tego wspólnicy czy też akcjonariusze łączących się spółek stają się z dniem połączenia wspólnikami spółki nowo zawiązanej.!w każdym ze sposobów połączenia interesy wierzycieli spółek chronią przepisy o sukcesji generalnej, zgodnie z którymi istnieje kontynuacja stosunków prawnych rozwiązanych spółek przez spółki przejmujące lub nowo zawiązane zarówno w zakresie ich praw, jak i obowiązków. Jednocześnie należy podkreślić, iż przy podejmowaniu decyzji o połączeniu spółek, bez względu na wybrany sposób łączenia, należy mieć na uwadze, oprócz przepisów k.s.h., które regulują samą procedurę połączenia, również przepisy innych ustaw, między innymi ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów w przypadku gdy połączenie spółek może doprowadzić do powstania lub umocnienia pozycji dominującej na rynku

16 Podział spółek Podział spółek jest instytucją, która nie funkcjonowała w kodeksie handlowym, została stworzona przede wszystkim w oparciu o przepisy wspomnianej wcześniej szóstej dyrektywy. Na marginesie warto zaznaczyć, że prawo Unii Europejskiej nie nakłada na Państwa Członkowskie obowiązku dostosowania prawa krajowego w zakresie podziału spółek do regulacji unijnych, jednakże z chwilą podjęcia się przez Państwo Członkowskie regulacji w tym zakresie obowiązkowe staje się osiągnięcie standardów określonych w powyższej dyrektywie. Proces podziału spółek regulują przepisy tytułu IV, działu II k.s.h. (art ). Na gruncie Kodeksu spółek handlowych dopuszczalny jest wyłącznie podział spółek kapitałowych, a więc spółki akcyjnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jednocześnie w przypadku spółki akcyjnej ustawodawca wprowadził dodatkowe zastrzeżenie, zgodnie z którym podział nie jest dopuszczalny, jeśli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości. Ponadto nie może być dzielona spółka w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, ani spółka w upadłości. W wyniku podziału mogą powstać wyłącznie spółki kapitałowe. Kodeks spółek handlowych przewiduje cztery sposoby podziału spółki: 1) przez przejęcie polega ono na przeniesieniu całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej, 2) przez zawiązanie nowych spółek polega to na zawiązaniu nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek, 3) przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki polega to na przeniesieniu całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki, 4) przez wydzielenie polega ono na przeniesieniu części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną. Wskutek podziału dokonanego na podstawie pkt 1 3 spółka dzielona traci swoją podmiotowość prawną, natomiast w przypadku podziału przez wydzielenie spółka dzielona nie traci podmiotowości prawnej, a jedynie zmniejsza swój majątek o część, która zostaje przeniesiona do spółki wydzielonej. Analogicznie jak w przypadku łączenia spółek, w procesie podziału również można wyróżnić etap menedżerski, właścicielski oraz etap rejestracji sądowej. Etap menedżerski Kodeks spółek handlowych Plan podziału powinien, zgodnie z art. 534 k.s.h., zawierać co najmniej: 1) typ, firmę i siedzibę każdej ze spółek uczestniczących w podziale, 16

17 Komentarz 2) stosunek wymiany udziałów lub akcji spółki dzielonej na udziały lub akcje spółek przejmujących bądź spółek nowo zawiązanych i wysokość ewentualnych dopłat, 3) zasady dotyczące przyznania udziałów lub akcji w spółkach przejmujących lub w spółkach nowo zawiązanych, 4) dzień, od którego udziały lub akcje wymienione w pkt 3 uprawniają do uczestnictwa w zysku poszczególnych spółek przejmujących bądź nowo zawiązanych, 5) prawa przyznane przez spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane wspólnikom oraz osobom szczególnie uprawnionym w spółce dzielonej, 6) szczególne korzyści dla członków organów spółek, a także innych osób uczestniczących w podziale, jeżeli takie zostały przyznane, 7) dokładny opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów) oraz zezwoleń, koncesji lub ulg przypadających spółkom przejmującym lub spółkom nowo zawiązanym, 8) podział między wspólników dzielonej spółki udziałów lub akcji spółek przejmujących lub spółek nowo zawiązanych i zasady ich podziału. Do planu podziału należy ponadto dołączyć: projekt uchwały o podziale, projekt zmian umowy lub statutu spółki przejmującej lub projekt umowy lub statutu spółki nowo zawiązanej, ustalenie wartości majątku spółki dzielonej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu podziału, oświadczenie zawierające informacje o stanie księgowym spółki, sporządzonym dla celów podziału na dzień w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku o ogłoszenie planu podziału przy wykorzystaniu tych samych metod i w takim samym układzie jak ostatni bilans roczny. Tak sporządzony plan podziału powinien zostać, zgodnie z przepisami k.s.h., ujawniony przez zgłoszenie go do sądu rejestrowego spółki dzielonej lub przejmującej (w przypadku podziału przez zawiązanie nowej spółki do sądu rejestrowego spółki dzielonej), a następnie przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (obligatoryjnie) nie później niż na sześć tygodni przed dniem powzięcia pierwszej uchwały w sprawie podziału i dodatkowo, jeżeli umowa (statut) spółki tak przewiduje, w inny sposób. Zgodnie z art. 536 k.s.h., zarządy spółki dzielonej i każdej spółki przejmującej mają obowiązek przygotować sprawozdania uzasadniające podział spółki, jego podstawy prawne i uzasadnienie ekonomiczne, uzasadniające w szczególności stosunek wymiany udziałów lub akcji oraz kryteria ich podziału. Wraz ze zgłoszeniem planu podziału do sądu rejestrowego należy złożyć wniosek o wyznaczenie biegłego. Plan podziału poddawany jest badaniu biegłego lub kilku biegłych w zakresie poprawności i rzetelności. Chociaż z dosłownego brzmienia art k.s.h. wynika, iż badaniu przez biegłego podlega wyłącznie plan podziału bez 17 17

18 załączników, zasadne wydaje się (podobnie jak w przypadku łączenia spółek) poddanie badaniu również załączników, które mają merytoryczny związek z treścią planu podziału. Artykuł 539 k.s.h. nakłada na zarządy uczestniczących w podziale spółek obowiązek zawiadomienia wspólników o zamiarze dokonania podziału spółki dzielonej i przeniesienia jej majątku na spółki przejmujące bądź spółki nowo zawiązane. Zawiadomienie powinno zostać dokonane dwukrotnie w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie w sposób przewidziany dla zwoływania zgromadzeń wspólników (walnego zgromadzenia), nie później niż na sześć tygodni przed planowanym dniem powzięcia uchwały o podziale. W zawiadomieniu powinien być wskazany numer Monitora Sądowego i Gospodarczego, w którym został ogłoszony plan podziału, oraz miejsce i termin (nie krótszy niż 1 miesiąc przed dniem podjęcia uchwały o podziale), w którym wspólnicy będą mogli zapoznać się z: planem podziału, sprawozdaniami finansowymi oraz sprawozdaniami zarządów z działalności spółki dzielonej i spółek przejmujących, za trzy ostatnie lata obrotowe wraz z opinią i raportem biegłego rewidenta, jeśli opinia lub raport były sporządzone, dokumentami, stanowiącymi załączniki do planu podziału (art k.s.h.), sprawozdaniami zarządów spółek uczestniczących w podziale, sporządzonymi dla celów podziału (art. 536 k.s.h.), opinią biegłego (art k.s.h.). Etap właścicielski Podział spółek wymaga podjęcia uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki dzielonej oraz spółki przejmującej. Uchwała powinna zostać powzięta większością trzech czwartych głosów, reprezentujących co najmniej połowę kapitału zakładowego, chyba że w umowie lub statucie zostały zastrzeżone surowsze warunki konieczne do podjęcia takiej uchwały. Dla uchwały dotyczącej podziału spółki publicznej wymagana jest większość dwóch trzecich głosów. Uchwała o podziale powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza (art k.s.h.). Należy zaznaczyć, iż w przypadku dokonywania podziału spółki przez przejęcie konieczne będzie również podwyższenie kapitału zakładowego spółki przejmującej. Etap rejestracji sądowej Kodeks spółek handlowych Uchwała o podziale spółki powinna zostać zgłoszona do sądu rejestrowego przez zarząd każdej ze spółek uczestniczących w procesie podziału w celu dokonania wzmianki o takiej uchwale. Spółka dzielona zostaje wykreślona z urzędu, niezwłocznie po zarejestrowaniu podwyższenia kapitału spółek przejmujących 18

19 Komentarz albo zarejestrowaniu nowych spółek uczestniczących w podziale. Dzień wykreślenia spółki dzielonej jest dniem podziału. W przypadku gdy podział spółki został dokonany przez wydzielenie, wpis do rejestru dokonuje się niezwłocznie po zarejestrowaniu obniżenia kapitału zakładowego spółki dzielonej (chyba że wydzielenie następuje z kapitałów własnych innych niż zakładowy). Jeżeli sądy rejestrowe właściwe dla spółek biorących udział w podziale znajdują się w różnych miejscowościach, sąd rejestrowy właściwy dla spółki przejmującej lub nowo zawiązanej zawiadomi sąd rejestrowy właściwy dla spółki dzielonej, niezwłocznie po dokonaniu wpisów, o których mowa wcześniej, tj. dotyczących podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego.!artykuł 531 k.s.h. określa dwa podstawowe skutki prawne podziału spółki: sukcesję uniwersalną praw i obowiązków, które zgodnie z planem podziału przechodzą na spółki biorące udział w podziale, tj. spółkę przejmującą albo spółkę wydzieloną (art ), uzyskanie statusu wspólników (akcjonariuszy) w spółce przejmującej bądź w spółce wydzielonej przez osoby, które posiadają taki status w spółce ulegającej podziałowi (art ). Jako dodatkowy skutek można zaliczyć regulację określoną w art. 530 k.s.h., czyli możliwość rozwiązania spółki dzielonej bez potrzeby przeprowadzania likwidacji, zastrzegając, że skutek ten nie występuje w przypadku podziału przez wydzielenie. Podkreślenia wymaga, iż chociaż na skutek podziału spółek dochodzi do sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków spółki dzielonej, to inaczej niż w przypadku łączenia spółek nie mamy do czynienia z sukcesją w pełnym wymiarze, a jedynie z sukcesją częściową wynikającą z planu podziału. W związku z powyższym szczególnej regulacji wymagała kwestia odpowiedzialności za zobowiązania. Zgodnie z art. 546 k.s.h., za zobowiązania przypisane w planie podziału spółce przejmującej lub spółce nowo zawiązanej pozostałe spółki, na które został przeniesiony majątek spółki dzielonej, odpowiadają solidarnie przez trzy lata od dnia ogłoszenia o podziale. Odpowiedzialność została ograniczona do wartości aktywów netto przyznanych każdej spółce w planie podziału. Przekształcenia Każda spółka prawa handlowego, tj. spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna (spółka przekształcana), może przekształ

20 cić się w inną spółkę prawa handlowego (spółka przekształcona). Ograniczeniami w tym zakresie są: zakaz przekształcania spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku, oraz zakaz przekształcania spółki w upadłości. Dla przeprowadzenia przekształcenia spółki niezbędne jest sporządzenie planu przekształcenia wraz z załącznikami i opinią biegłego rewidenta, powzięcie uchwały o przekształceniu, powołanie członków organów spółki przekształconej, zawarcie umowy albo podpisanie statutu spółki przekształconej oraz dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej. Etap menedżerski Plan przekształcenia spółki powinien zawierać co najmniej: ustalenie wartości bilansowej majątku spółki przekształcanej na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia, określenie wartości udziałów lub akcji wspólników zgodnie ze sprawozdaniem finansowym sporządzonym na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia. Do planu należy ponadto załączyć: projekt uchwały w sprawie przekształcenia spółki, projekt umowy albo statutu spółki przekształconej, wycenę składników majątku spółki przekształcanej, sprawozdanie finansowe sporządzone na określony dzień w miesiącu poprzedzającym przedłożenie wspólnikom planu przekształcenia. Spółka jest obowiązana dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym przekształceniem, zawiadomić wspólników o zamiarze podjęcia uchwały o przekształceniu. Etap właścicielski Kodeks spółek handlowych W zależności od rodzaju przekształcanej spółki i rodzaju spółki przekształconej, uchwała o przekształceniu powinna zostać powzięta w następujący sposób: w przypadku przekształcenia spółki osobowej w spółkę kapitałową za przekształceniem wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy, z tym że w przypadku spółki komandytowej i komandytowo-akcyjnej wystarczy, że oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący dwie trzecie sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki, w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową za przekształceniem wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący co najmniej dwie trzecie kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki, 20

21 w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową za przekształceniem wypowiedzieli się wspólnicy reprezentujący połowę kapitału zakładowego większością trzech czwartych głosów, chyba że umowa albo statut przewiduje surowsze warunki, w przypadku przekształcenia spółki osobowej w inną spółkę osobową za przekształceniem wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy. Poza sposobem powzięcia uchwały o przekształceniu, występują dodatkowe różnice uzależnione od rodzaju przekształcanej spółki i rodzaju spółki przekształconej, np. w przypadku przekształcania spółki kapitałowej w spółkę komandytową albo spółkę komandytowo-akcyjną, uchwała o przekształceniu, poza uzyskaniem wymaganej większości, wymaga dodatkowo pisemnej (pod rygorem nieważności) zgody osób, które mają zostać komplementariuszami w spółce przekształconej. Etap rejestracji sądowej Komentarz!Uchwała o przekształceniu powinna być umieszczona w protokole sporządzonym przez notariusza. Wniosek o wpis przekształcenia do rejestru wnoszą wszyscy członkowie zarządu albo wszyscy wspólnicy prowadzący sprawy spółki przekształconej. Dniem przekształcenia jest dzień wpisu do rejestru spółki przekształconej. Wykreślenie z rejestru spółki przekształcanej następuje z urzędu. W wyniku procesu przekształcenia spółki na spółkę przekształconą przechodzi ogół praw i obowiązków spółki przekształcanej, zaś wspólnicy spółki przekształcanej stają się wspólnikami spółki przekształconej. Przekształcana spółka w żadnym momencie nie traci bytu prawnego, zmienia jedynie swoją organizacyjno-prawną formę. Zbycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością Uzupełniając omówienie zagadnień związanych z procesami fuzji oraz przejęć, warto zauważyć, że Kodeks spółek handlowych odmiennie niż Kodeks handlowy uregulował formę, w jakiej może dojść do zbycia udziału w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością aktualnie dla dokonania zbycia udziału wymagana jest forma pisemna z podpisami poświadczonymi notarialnie, natomiast pod rządami Kodeksu handlowego wystarczająca była zwykła forma pisemna. Kodeks spółek handlowych wprowadził ponadto możliwość, której nie dopuszczał Kodeks handlowy, przeniesienia na inną osobą ogółu praw i obowiąz

22 Kodeks spółek handlowych ków wspólnika spółki osobowej. Przeniesienie tych praw jest jednak możliwe wyłącznie w przypadkach, gdy umowa spółki tak stanowi. Dodatkowo dla przeniesienia praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej konieczne jest wyrażenie pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Z perspektywy sześciu lat obowiązywania można stwierdzić, że Kodeks spółek handlowych to dobra i nowoczesna ustawa. W tym okresie nie ustrzegł się co prawda dość licznych zmian, ale tylko jedna z nich miała charakter dogłębny i systemowy. Sprawdzają się zarówno nowe rodzaje spółek, jak i rozmaite instytucje przeniesione z Kodeksu handlowego, co pozwala postawić tezę o przydatności Kodeksu spółek handlowych w zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej. Jarosław Chałas, Anna Bajerska Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy 22

23 USTAWA z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych *1) Tekst ujednolicony przez redakcję (Dz.U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, zm.: Dz.U. z 2001 r. Nr 102, poz. 1117; Dz.U. z 2003 r. Nr 49, poz. 408; Dz.U. Nr 229, poz. 2276; Dz.U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1108; Dz.U. Nr 183, poz. 1538; Dz.U. Nr 184, poz. 1539; Dz.U. z 2006 r. Nr 133, poz. 935; Dz.U. Nr 208, poz. 1540) * W kodeksie zostały wyróżnione wszystkie nowelizacje, które weszły w życie w 2006 r. oraz nowelizacja, która weszła w życie 1 stycznia 2007 r. Zmiany te są wyboldowane i oznaczone przypisami. I tak odpowiednio są to zmiany z: art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 133, poz. 935); art. 5 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 208, poz. 1540). Przypisami oznaczone zostały także wyroki Trybunału Konstytucyjnego. 1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji transpozycji następujących dyrektyw Wspólnot Europejskich: 1) pierwszej dyrektywy Rady 68/151/EWG z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w Państwach Członkowskich od spółek w rozumieniu art. 58 akapit drugi Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności w całej Wspólnocie, dla zapewnienia ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich (Dz.Urz. WE L 65 z , str. 8, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 3, z późn. zm.); 23 23

24 Kodeks spółek handlowych 2) drugiej dyrektywy Rady 77/91/EWG z dnia 13 grudnia 1976 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w Państwach Członkowskich od spółek w rozumieniu art. 58 akapit drugi Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności, dla ochrony interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich w zakresie tworzenia spółki akcyjnej, jak również utrzymania i zmian jej kapitału (Dz.Urz. WE L 26 z , str. 1, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 8, z późn. zm.); 3) trzeciej dyrektywy Rady 78/855/EWG z dnia 9 października 1978 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu, dotyczącej łączenia się spółek akcyjnych (Dz.Urz. WE L 295 z , str. 36, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 42, z późn. zm.); 4) szóstej dyrektywy Rady 82/891/EWG z dnia 17 grudnia 1982 r. wydanej na podstawie art. 54 ust. 3 lit. g) Traktatu dotyczącej podziału spółek akcyjnych (Dz.Urz. WE L 378 z , str. 47, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 50, z późn. zm.); 5) jedenastej dyrektywy Rady 89/666/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r. dotyczącej wymogów ujawniania informacji odnośnie do oddziałów utworzonych w Państwie Członkowskim przez niektóre rodzaje spółek podlegających prawu innego państwa (Dz.Urz. WE L 395 z , str. 36, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 100, z późn. zm.); 6) dwunastej dyrektywy Rady 89/667/EWG w sprawie prawa spółek z dnia 21 grudnia 1989 r. dotyczącej jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością (Dz.Urz. WE L 395 z , str. 40, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 17, t. 1, str. 104, z późn. zm.); 7) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/17/WE z dnia 19 marca 2001 r. w sprawie reorganizacji i likwidacji zakładów ubezpieczeń (Dz.Urz. WE L 110 z , str. 28; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 3); 8) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/24/WE z dnia 4 kwietnia 2001 r. w sprawie reorganizacji i likwidacji instytucji kredytowych (Dz.Urz. WE L 125 z , str. 15; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 4, str. 15).** ** Odnośnik nr 1 do tytułu ustawy dodany przez art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 2006 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz.U. Nr 133, poz. 935). Zmiana weszła w życie 5 sierpnia 2006 r. 24

25 Tytuł I. Przepisy ogólne Tytuł I Przepisy ogólne DZIAŁ I PRZEPISY WSPÓLNE Art. 1. [Zakres regulacji] 1. Ustawa reguluje tworzenie, organizację, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcanie spółek handlowych. 2. Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Art. 2. [Stosowanie przepisów k.c.] W sprawach określonych w art. 1 1 nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego. Jeżeli wymaga tego właściwość (natura) stosunku prawnego spółki handlowej, przepisy Kodeksu cywilnego stosuje się odpowiednio. Art. 3. [Cel umowy spółki handlowej] Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. Art. 4. [Definicje] 1. Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1) spółka osobowa spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną, 2) spółka kapitałowa spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną, 3) spółka jednoosobowa spółkę kapitałową, której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika albo akcjonariusza, 4) spółka dominująca spółkę handlową w przypadku, gdy: a) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innej spółki kapitałowej (spółki zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub b) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub c) jest uprawniona do powoływania lub odwoływania większości członków rady nadzorczej innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub 25 25

26 Kodeks spółek handlowych d) członkowie jej zarządu lub członkowie jej rady nadzorczej stanowią więcej niż połowę członków zarządu innej spółki kapitałowej (spółki zależnej) albo spółdzielni (spółdzielni zależnej), lub e) dysponuje bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, lub f) wywiera decydujący wpływ na działalność spółki kapitałowej zależnej albo spółdzielni zależnej, w szczególności na podstawie umów określonych w art. 7, 5) spółka powiązana spółkę kapitałową, w której inna spółka handlowa albo spółdzielnia dysponuje bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 20% głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik lub użytkownik, albo na podstawie porozumień z innymi osobami lub która posiada bezpośrednio co najmniej 20% udziałów albo akcji w innej spółce kapitałowej, 6) spółka publiczna spółkę w rozumieniu przepisów o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, 7) instytucja finansowa bank, fundusz inwestycyjny, towarzystwo funduszy inwestycyjnych lub powierniczych, narodowy fundusz inwestycyjny, zakład ubezpieczeń, fundusz powierniczy, towarzystwo emerytalne, fundusz emerytalny lub dom maklerski, mające siedzibę w Rzeczypospolitej Polskiej albo w państwie należącym do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), 8) rejestr rejestr przedsiębiorców, 9) głosy głosy za, przeciw lub wstrzymujące się oddane podczas głosowania w sposób zgodny z ustawą, umową albo statutem spółki, 10) bezwzględna większość głosów więcej niż połowę głosów oddanych, 11) sprawozdanie finansowe sprawozdania finansowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości. 2. Ilekroć w ustawie mowa jest o umowie spółki, należy przez to rozumieć także akt założycielski sporządzony przez jedynego wspólnika albo akcjonariusza spółki kapitałowej. 3. W przypadku gdy dwie spółki handlowe dysponują wzajemnie większością głosów obliczoną zgodnie z 1 pkt 4 lit. a), za spółkę dominującą uważa się spółkę handlową, która posiada większy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu drugiej spółki (spółki zależnej). W przypadku gdy każda ze spółek handlowych posiada równy procent głosów na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu drugiej spółki, za spółkę dominującą uważa się tę spółkę, która wywiera wpływ na spółkę zależną także na podstawie powiązania przewidzianego w 1 pkt 4 lit. b) f). 26