Na moich oknach pojawiła się rosa, co robić?

Transkrypt

1 Na moich oknach pojawiła się rosa, co robić? Rosa oznacza, Ŝe okna są szczelne. Powstający w mieszkaniach mikroklimat powoduje "pocenie się" szyb, ram okiennych i pozostałych elementów. Jest to skutek skraplania się pary wodnej na ochłodzonych od zewnątrz powierzchniach. Regularne wietrzenie pomieszczenia eliminuje skraplanie się pary wodnej. Pomieszczenie naleŝy więc wietrzyć krótko, ale intensywnie. Najlepiej otworzyć wszystkie okna, aby nastąpiła całkowita wymiana powietrza. Wietrzenie naleŝy powtarzać według potrzeb. Uchylenie jednego okna na stałe jest często niewystarczające. Co to jest wentylacja? Wentylacja to proces usuwania z pomieszczeń zanieczyszczonego powietrza i dostarczania w jego miejsce powietrza świeŝego. Wentylacja jest konieczna poniewaŝ powietrze we wszystkich pomieszczeniach stale ulega zanieczyszczeniu Skutki złej wentylacji w budownictwie mieszkaniowym Widoczne skutki złej wentylacji to: grzyb i pleśń na nadproŝach, ościeŝach okiennych, pod parapetem, w naroŝach pokoi, za meblami zaparowane szyby w oknach skroplona para wodna na chłodnych powierzchniach ścian i przedmiotach nawiew powietrza przez kratki wywiewne w kuchni lub łazience pęcznienie drewnianych mebli i podłóg Niewidoczne skutki złej wentylacji to: złe samopoczucie-bóle i zawroty głowy, zmęczenie, podraŝnienia błony śluzowej nosa, podraŝnienia gardła, podraŝnienia skóry, uczulenia, alergie niszczenie konstrukcji budynku-wnikanie wilgoci do ścian i stopniowa ich destrukcja Konsekwencją złej wentylacji i oddychania zanieczyszczonym powietrzem moŝe być astma lub inne choroby dróg oddechowych, a nawet nowotwory. Niesprawnie działająca wentylacja w pomieszczeniach z gazowymi urządzeniami grzewczymi moŝe doprowadzić do wydzielania się tlenku węgla. Zatrucie tlenkiem węgla moŝe mieć bardzo powaŝne konsekwencje zdrowotne, moŝe być śmiertelne.

2 Skąd się bierze wilgoć w domu? Wilgoć jest wszechobecna w powietrzu. W mieszkaniu, jeŝeli jest jej więcej niŝ tego potrzebuje człowiek, naleŝy ją traktować jak substancję zanieczyszczającą powietrze. Nadmiar naleŝy usuwać za pomocą wentylacji. Zawartość pary wodnej w powietrzu moŝe się znacząco zmieniać, przy czym maksymalna zawartość wilgoci w powietrzu zaleŝy od ciśnienia atmosferycznego i temperatury. Ze względów zdrowotnych i dla utrzymania komfortu cieplnego wilgotność względna powietrza w temperaturze stopnie Celsjusza moŝe wynosić 30-65%. W temperaturze około 26 stopni wilgotność nie powinna przekraczać 55%. Gdy wilgotność przekracza 70%, warunki zaczynają sprzyjać powstawaniu grzybów i pleśni, które są szkodliwe dla ludzi i niszczą konstrukcję budynku. Źródeł wilgoci w mieszkaniu jest wiele. Dostaje się ona do pomieszczenia wraz z powietrzem zewnętrznym, powstaje takŝe w wyniku czynności wykonywanych przez domowników. Kąpiele, pranie, gotowanie produkują najwięcej pary wodnej. TakŜe wszystkie organizmy Ŝywe emitują wilgoć jako produkt metabolizmu. Orientacyjna intensywność wydzielania pary wodnej: sen lub odpoczynek 50 g/h lekka praca 90 g/h cięŝka praca 150 g/h szybki taniec 340 g/h kąpiel w wannie g/h kąpiel pod prysznicem g/h suszenie bielizny (jeden wsad do pralki) 2000 g/h gotowanie (jeden posiłek) g/h Okna jako element wentylacji budynków Zasady wentylacji Podstawowym zadaniem systemu wentylacji jest wymiana powietrza w budynku. Jej skuteczność zaleŝy od właściwego doprowadzenia świeŝego powietrza do budynku z zewnątrz, zapewnienia odpowiedniego przepływu pomiędzy pomieszczeniami i sprawnego usunięcia powietrza zanieczyszczonego. W Polsce najbardziej rozpowszechnionym, stosowanym od lat, typem wentylacji jest wentylacja naturalna, zwana takŝe grawitacyjną. Jej zasada działania wykorzystuje siły natury, w głównej mierze róŝnicę gęstości powietrza na zewnątrz i wewnątrz budynku. Powietrze w

3 naturalny sposób powinno przedostawać się przez nieszczelności w obudowie budynku do jego wnętrza, a po wymieszaniu z zanieczyszczeniami i ogrzaniu wydostawać się na zewnątrz przez kanały wentylacyjne. Zasada dobrej wentylacji budynku zakłada napływ powietrza do pomieszczeń najmniej zanieczyszczonych, a więc w przypadku budynków mieszkalnych do pokoi, a następnie przepływ do kratek wywiewnych w pomieszczeniach o większym stęŝeniu zanieczyszczeń - kuchni, łazienek, toalet i pomieszczeń bezokiennych. Proces ten jest moŝliwy jedynie wtedy, gdy do budynku dostaje się odpowiednia ilość powietrza, która zapewnia wymaganą intensywność usuwania zanieczyszczeń i odpowiedni ciąg kominowy. Przyczyny złej wentylacji Coraz częstszym zjawiskiem jest zakłócenie działania wentylacji wywoływane zbyt małym dopływem powietrza zewnętrznego. Głównym powodem jest zbytnie uszczelnienie współczesnych budynków. W poszukiwaniu maksymalnych oszczędności energetycznych stosuje się technologie zapobiegające infiltracji powietrza. Dzięki temu ogranicza się niekontrolowany przepływ powietrza przez ściany i okna. Największe zyski energetyczne w porównaniu do budynków sprzed kilkunastu lat udaje się osiągnąć dzięki stosowaniu szczelnych okien. W ten sposób ogranicza się wielkość strumienia powietrza wentylacyjnego, które w dobrze izolowanych termicznie budynkach jest główną drogą strat ciepła. NaleŜy jednak zdawać sobie sprawę z tego, Ŝe w ślad za ograniczaniem intensywności wentylacji w pomieszczeniach znacznie pogarsza się jakość powietrza wewnętrznego powodująca u uŝytkowników objawy tak zwanego syndromu chorych budynków. Na skutek złej jakości powietrza zwiększa się takŝe nadmiernie wilgotność względna powietrza. Para wodna wykraplająca się na wewnętrznej powierzchni szyb i chłodnych powierzchniach ścian stwarza warunki sprzyjające rozwojowi grzybów i pleśni. Zjawiska te nie występowały tak często w czasach gdy powietrze dostawało się do budynku przez nieszczelności okien. Stolarka niskiej jakości zapewniała, zgodnie z przepisami, napływ powietrza niezbędnego do wentylacji. Ilość powietrza przepływająca tą drogą była z reguły większa niŝ to było konieczne co powodowało nadmierne straty energii zimą. Oczywiste staje się więc, Ŝe przepływ powietrza niezbędnego do wentylacji powinien być przewidziany juŝ na etapie projektu. Minimalna ilość i sposób dostarczenia powietrza do budynku powinny takŝe być niezaleŝne od ingerencji uŝytkowników. System powinien jednak zapewniać moŝliwość czasowego zwiększania wydajności wentylacji gdy jest to niezbędne. Szczelność okien Rosnąca liczba reklamacji szczelnych okien i obiektywne pogorszenie jakości powietrza wewnętrznego skłoniły producentów stolarki otworowej do poszukiwania rozwiązań tego problemu. Początkowo zaczęto usuwać fragmenty uszczelek w górnej części okna, następnie wprowadzono okucia pozwalające na rozszczelnianie okien i tak zwaną mikrowentylację. Usuwanie fragmentów uszczelek daje z punktu widzenia wentylacji niewielkie efekty. Bardziej skuteczne jest stosowanie mikrowentylacji. Rozwiązanie to ma jednak zasadniczą wadę. MoŜe być skuteczne jedynie wtedy, gdy uŝytkownicy świadomie z niego korzystają. Powszechnie

4 natomiast zdarza się, Ŝe klienci kupujący nowoczesne okna nie pamiętają o ich rozszczelnianiu lub wręcz nie chcą korzystać z tej moŝliwości. Najskuteczniejszym sposobem zapewnienia właściwego napływu powietrza do budynku jest w tej sytuacji zastosowanie specjalnych nawiewników powietrza. Są to urządzenia, które moŝna montować w oknie lub w ścianie zewnętrznej budynku, zapewniające określony przepływ powietrza. Wielkość tego przepływu moŝna regulować w zaleŝności od typu urządzenia ręcznie lub automatycznie. NiezaleŜnie od tego ich parametry powinny być zgodne z przepisami ( PN-83/B-03430) zapewniać maksymalny przepływ od 20 do 50 m 3 /h - jeŝeli zastosowano wentylację grawitacyjną, od 15 do 30 m 3 /h - jeŝeli zastosowano wentylację mechaniczną wywiewną. Na polskim rynku największą popularnością cieszą się nawiewniki automatyczne. Są trzy sposoby regulacji: higrosterowanie, sterowanie róŝnicą ciśnień, sterowanie róŝnicą temperatur. Nawiewniki montuje się w górnej części okna lub w ścianie nad oknem. Dzięki temu chłodne powietrze dostające się z zewnątrz opada na grzejnik i ogrzewa się, przez co nie pogarsza komfortu uŝytkowania pomieszczenia. W nowym rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie zawarto wymagania z normy dotyczące nawiewników. Określono między innymi dopuszczalną szczelność otwieranych okien i drzwi balkonowych. Okna o współczynniku infiltracji powietrza mniejszym niŝ 0,3 m 3 /(mhdapa2/3) montowane w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uŝyteczności publicznej powinny być wyposaŝone w nawiewniki zapewniające dopływ powietrza do celów wentylacji. Gdy brak jest nawiewników, w pomieszczeniach musi być zainstalowana wentylacja mechaniczna nawiewna. W pozostałych wypadkach współczynnik infiltracji musi mieścić się w granicach 0,5-1,0 m 3 /(mhdapa2/3). Obliczenia przeprowadzone przez dr Jerzego Sowę z Politechniki Warszawskiej wykazują jednak, Ŝe nawet okna spełniające powyŝszy warunek nie zapewniają skutecznego doprowadzenia powietrza wentylacyjnego. W rozpatrywanym przykładowym pomieszczeniu o powierzchni 15,4 m 2 i kubaturze 40 m 3, przy najczęściej występujących róŝnicach ciśnień, okna o współczynniku a=0,5 m 3 /(mhdapa2/3) powinny mieć szczeliny doprowadzające powietrze długości m, a przy współczynniku a=1 m 3 /(mhdapa2/3) długość szczelin powinna wynosić m, aby mogły doprowadzić 20 m 3 powietrza na osobę w ciągu godziny. Jak widać nie spełniają tego warunku i nie moŝna ich traktować jako doprowadzenia powietrza wentylacyjnego. Regulacja intensywności wentylacji DąŜąc do optymalnego wentylowania pomieszczeń i jednoczesnego ograniczenia strat ciepła moŝna regulować wielkość strumienia powietrza wentylacyjnego zaleŝnie od potrzeb. NajwaŜniejszym kryterium jest w tym wypadku stęŝenie zanieczyszczeń zawartych w powietrzu wewnętrznym. Jednym z najczęściej występujących i powodujących duŝe szkody jest wilgoć. Jej zawartość zaleŝy między innymi od aktywności uŝytkowników pomieszczeń, którzy są Ľródłem pary wodnej, a takŝe wytwarzają ją podczas czynności domowych. Zastosowanie elementów wentylacyjnych, nawiewników i kratek wywiewnych sterowanych poziomem wilgotności powietrza - higrosterowanych, daje moŝliwość automatycznego ograniczenia strumienia wentylacyjnego wtedy, gdy poziom wilgotności nie jest

5 nadmiernie wysoki. Doświadczenia przeprowadzone w Wielkiej Brytanii pokazują, Ŝe w ten sposób moŝna zaoszczędzić około 30 procent energii zuŝywanej na cele wentylacyjne. Tomasz Trusewicz, Marcin Gasiński Stowarzyszenie Polska Wentylacja Artykuł został przygotowany przez Stowarzyszenie Polska Wentylacja dla miesięcznika Izolacje Ukazał się w numerze 6/ Dlaczego nowe okna parują? Na chłodnej powierzchni szyb skrapla się para wodna znajdująca się w budynku. Powodem jest nadmierna wilgotność powietrza w pomieszczeniu spowodowana brakiem lub nieskuteczną wentylacją. Wentylacja moŝe nie działać skutecznie poniewaŝ do pomieszczenia napływa zbyt mała ilość powietrza. Nowoczesne okna mają konstrukcję, która ma ograniczać utratę ciepła. Dlatego stosuje się w nich uszczelki zapobiegające przewiewaniu powietrza, tym samym zakłóca się prawidłowe działanie wentylacji. Aby temu zaradzić moŝna w oknach lub w ścianach zewnętrznych zainstalować nawiewniki powietrza. Właściwą wymianę powietrza moŝe takŝe zapewnić system wentylacji mechanicznej, czyli mikrowentylacja.