Rachunkowoœæ finansowa w zadaniach i przyk³adach

Transkrypt

1 Akademia Rachunkowoœci Joanna Sawicka El bieta Marcinkowska Rachunkowoœæ finansowa w zadaniach i przyk³adach Wydawnictwo C.H. Beck

2 AKADEMIA RACHUNKOWOŒCI Rachunkowoœæ finansowa w zadaniach i przyk³adach

3 Polecamy nasze publikacje z zakresu: André Helin, Krzysztof G. Szymañski RACHUNKOWOŒÆ I OPODATKOWANIE SPÓ EK KAPITA OWYCH Alina Dyduch, Joanna Sawicka, Anna Stronczek RACHUNKOWOŒÆ FINANSOWA WYBRANE ZAGADNIENIA Akademia Rachunkowoœci André Helin USTAWA O RACHUNKOWOŒCI Podatkowe Komentarze Becka Jens Jungman, Przemys³aw Fil GESETZ ÜBER DIE RECHNUNGSLEGUNG Literatura obcojêzyczna El bieta Pu³awska, Roman Kozierkiewicz THE ACCOUNTING ACT Literatura obcojêzyczna USTAWA O RACHUNKOWOŒCI, wyd. 7 Twoje Prawo

4 Rachunkowoœæ finansowa w zadaniach i przyk³adach Joanna Sawicka El bieta Marcinkowska

5 Stan prawny: lipiec 2005 r. Recenzja: prof. dr hab. Bronis³aw Micherda Autorami zadañ s¹: Joanna Sawicka Rozdzia³y: 1 ( ; ; przyk³ad z rozw.), 2, 3, 4 ( ; przyk³ad 1 z rozw.), 6, 7 ( ; przyk³ad z rozw.). El bieta Marcinkowska Rozdzia³y: 1 ( ), 4 ( ; przyk³ad 2 z rozw.), 5, 7 ( ). Redakcja: Adrianna Kocewiak Wydawnictwo C.H. Beck 2005 Wydawnictwo C.H. Beck, Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, Warszawa Sk³ad i ³amanie: DTP Service Druk i oprawa: Zak³ady Graficzne im. KEN S.A., Bydgoszcz ISBN

6 Spis treœci Wstêp... Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki... 1 Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdzia³ 2. Rzeczowe aktywa trwa³e Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdzia³ 3. Inwestycje Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie VII V

7 Spis treœci Rozdzia³ 4. Materia³y i towary Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdzia³ 5. Rozrachunki Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdzia³ 6. Koszty i ich rozliczanie. Wyroby gotowe Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Rozdzia³ 7. Operacje wynikowe. Wynik finansowy Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Zadanie Wykaz kont syntetycznych Bilans na dzieñ X Literatura uzupe³niaj¹ca VI

8 Wstêp Rachunkowoœæ finansowa w zadaniach i przyk³adach przeznaczona jest dla osób zainteresowanych zdobywaniem i poszerzaniem wiedzy z zakresu rachunkowoœci finansowej. Potencjalnymi odbiorcami s¹ przede wszystkim studenci kierunków ekonomicznych, uczniowe œrednich szkó³ ekonomicznych oraz s³uchacze kursów z zakresu rachunkowoœci. Treœci¹ niniejszego opracowania s¹ zadania umo liwiaj¹ce odbiorcy poznanie i ugruntowanie podstaw rachunkowoœci finansowej oraz doskonalenie umiejêtnoœci ewidencji ksiêgowej. Zadania zosta³y przygotowane w oparciu o obowi¹zuj¹ce przepisy prawa bilansowego i przepisy prawa podatkowego. Pogrupowane s¹ wed³ug dzia³ów ewidencji ksiêgowej. Ka dy z rozdzia³ów zawiera dodatkowo przyk³adowe zadanie wraz z rozwi¹zaniem, co pozwala na przeœledzenie sposobu prawid³owego zapisu operacji na kontach. Zamieszczony zosta³ równie wykaz kont syntetycznych zalecany do stosowania podczas pracy z niniejszym zbiorem zadañ. Autorki

9

10 Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki Zadanie 1.1 W firmie Wró ka Sp. z o.o. w miesi¹cu bie ¹cym mia³y miejsce nastêpuj¹ce zdarzenia gospodarcze: 1. Zaci¹gniêto kredyt krótkoterminowy. 2. Z³o ono zamówienie na opracowanie znaku graficznego przedsiêbiorstwa. 3. Wyp³acono pracownikowi wynagrodzenie. 4. Ustalono nowy taryfikator p³ac pracowników. 5. Zakupiono od ywkê dla kota. 6. Otrzymano zlecenie na sporz¹dzenie biorytmu partnerskiego. 7. Zamówiono za zaliczeniem pocztowym z³ot¹ kulê z katalogu firmy Kula. 8. Wystawiono rachunek klientowi. 9. Zlikwidowano stó³ do stawiania pasjansa. 10. Oddano do serwisu komputer celem naprawy. 11. Op³acono rachunki za gaz i elektrycznoœæ. 12. Wyp³acono odszkodowanie przyznane wyrokiem s¹dowym za nietrafion¹ wró bê. 13. Wype³niono deklaracjê podatkow¹. 14. Stwierdzono nadwy kê gotówki w kasie. 15. Zrealizowano czek gotówkowy. Polecenia do wykonania: 1. Okreœliæ, czy podane wy ej przyk³ady to: a) operacje, b) zdarzenia. 2. Zastanowiæ siê, czy we wszystkich przypadkach mo na dokonaæ klasyfikacji jednoznacznie? Zadanie 1.2 W PPU Król zwierz¹t w bie ¹cym miesi¹cu mia³y miejsce nastêpuj¹ce zdarzenia gospodarcze: 1. Zakupiono komplet krzese³. 2. Op³acono aktywacjê telefonu komórkowego. 3. Otrzymano pozew s¹dowy. 4. Zamówiono za zaliczeniem pocztowym encyklopediê PWN. 5. Przyjêto na magazyn otrzymane materia³y od dostawcy. 1

11 6. Wydano w³aœcicielowi obcy œrodek trwa³y. 7. Zmontowano z posiadanych elementów zestaw komputerowy. 8. Uznano reklamacjê odbiorcy. 9. Wyp³acono pracownikowi zaliczkê na zakup materia³ów. 10. Oddano do naprawy kalkulator. 11. Ustalono termin konsultacji u doradcy podatkowego. 12. Przyniesiono z Urzêdu Skarbowego formularze CIT 2 i VAT Podjêto decyzjê o przekazaniu czêœci zysku na powiêkszenie kapita³u zapasowego. 14. Sp³acono ratê kredytu. Polecenia do wykonania: Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki 1. Okreœliæ, czy podane wy ej przyk³ady to: a) operacje, b) zdarzenia. 2. Zastanowiæ siê, czy we wszystkich przypadkach mo na dokonaæ klasyfikacji jednoznacznie? Zadanie 1.3 Znaj¹c zapis ksiêgowy na kontach, okreœliæ: 1) treœæ zaksiêgowanej operacji, 2) typ zaksiêgowanej operacji. Lp. Dt Zapis ksiêgowy 1. Œrodki trwa³e Kapita³ zak³adowy 2. Rozrachunki z odbiorcami (Nale noœci od odbiorców) Ct Wyroby gotowe 3. Inne œrodki pieniê ne (Weksle) Towary 4. Œrodki trwa³e Œrodki trwa³e w budownictwie 5. Inne rozrachunki z pracownikami Materia³y 6. Inne œrodki pieniê ne Rozrachunki z odbiorcami (Nale noœci od odbiorców) 7. Straty nadzwyczajne Materia³y 8. Rozrachunki z dostawcami (Zobowi¹zania wobec dostawców) Zobowi¹zania z tytu³u weksli i czeków wydanych dostawcom 9. Zaci¹gniête po yczki Rachunek bie ¹cy 2

12 Zadanie 1.5 Zadanie 1.4 Znaj¹c typ operacji i czêœciowe ksiêgowanie, zaproponowaæ: 1) drug¹ po³owê ksiêgowania (korzystaj¹c z zasady podwójnego zapisu), 2) treœæ zaksiêgowanej operacji. Lp. Typ operacji 1. A +/ Dt Akcje i udzia³y w innych jednostkach 2. P +/ AP +... Zapis ksiêgowy Ct... Zobowi¹zania z tytu³u weksli i czeków wydanych dostawcom Inne rozrachunki z pracownikami 4. P +/... Kapita³ zapasowy 5. A +/ Inne œrodki pieniê ne A +/... Materia³y 7. AP... Materia³y Zadanie 1.5 Nale y dokonaæ podzia³u wymienionych sk³adników aktywów i pasywów na: aktywa trwa³e, aktywa obrotowe, kapita³y w³asne, kapita³y obce. Lp. Nazwa sk³adników bilansu Aktywa trwa³e Aktywa obrotowe Kapita³y w³asne Kapita³y obce Grunty Czêœci zamienne do maszyn i urz¹dzeñ Gotówka w kasie Weksle obce Pó³fabrykaty Kapita³ podstawowy Wartoœæ firmy Po yczki otrzymane krótkoterminowe Papiery wartoœciowe przeznaczone do obrotu Zysk roku ubieg³ego Kredyt bankowy d³ugoterminowy Kapita³ rezerwowy 3

13 Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki Nale noœci od odbiorców Weksle w³asne Urz¹dzenia produkcyjne Towary Obligacje d³ugoterminowe Zobowi¹zania wobec ZUS Licencje Udzia³y w obcej jednostce Budynki i budowle Œrodki transportu Œrodki pieniê ne w banku Zadanie 1.6 A. Nale y dokonaæ podzia³u wymienionych poni ej sk³adników maj¹tkowych elektrowni Gdzieœ tam w Polsce na: aktywa trwa³e, aktywa obrotowe. Lp. Nazwa sk³adnika Aktywa trwa³e Aktywa obrotowe Budynek sk³adowo-magazynowy 2. Kopiarka EP Rozdzielnia pr¹du typu MS 76B 4. Winda towarowo-osobowa 5. Budowa nowej pompowni wód zmywalnych 6. Podstawowe oprogramowanie micro station 7. Wêgiel 8. Modernizacja ch³odni kominowej 9. Olej opa³owy 10. System informacyjny SAP 11. Nale noœci od odbiorcy Pik 12. D³ugoterminowe papiery wartoœciowe 13. Stan œrodków na rachunku bankowym 14. Akcje spó³ki Dym przeznaczone do obrotu 15. Energia elektryczna 16. Po yczka czteroletnia udzielona firmie Zap 4

14 Zadanie Maszyna wymagaj¹ca monta u 18. Œrodki pieniê ne w kasie 19. Artyku³y spo ywcze w sto³ówce zak³adowej 20. Licencje na oprogramowanie 21. Lokal mieszkalny, ul. D³uga 10 (lokal nabyty w celu uzyskania korzyœci ekonomicznych) B. Nale y dokonaæ podzia³u wydzielonych z powy szej tabeli aktywów trwa³ych elektrowni Gdzieœ tam w Polsce. Aktywa trwa³e: Nazwa sk³adników aktywów trwa³ych Wartoœci niematerialne i prawne Œrodki trwa³e Œrodki trwa³e w budowie Nale noœci d³ugoterminowe Inwestycje d³ugoterminowe Nr (Lp.) C. Nale y dokonaæ podzia³u aktywów obrotowych pozostaj¹cych w dyspozycji elektrowni Gdzieœ tam w Polsce. Aktywa obrotowe: Nazwa sk³adników aktywów obrotowych Zapasy Nale noœci krótkoterminowe Inwestycje krótkoterminowe Krótkoterminowe aktywa finansowe Nr (Lp.) Dodatkowo: a) nale y dokonaæ podzia³u zapasów na: Materia³y. Produkty gotowe. Towary b) nale y dokonaæ podzia³u krótkoterminowych aktywów finansowych na: Udzia³y, akcje, papiery wartoœciowe, po yczki udzielone... Œrodki pieniê ne (kasa, rachunek bankowy) 5

15 Zadanie 1.7 Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki A. Nale y dokonaæ podzia³u wymienionych poni ej Ÿróde³ finansowania na: kapita³y (fundusze) w³asne, zobowi¹zania d³ugoterminowe, zobowi¹zania krótkoterminowe. Lp. Nazwa sk³adnika Kapita³y (fundusze) w³asne Zobowi¹zania d³ugoterminowe Zobowi¹zania krótkoterminowe 1. Kapita³ akcyjny 2. Zak³adowy fundusz œwiadczeñ socjalnych 3. Naliczone, a nieprzekazane sk³adki na rzecz ZUS 4. Kredyt d³ugoterminowy 5. Kapita³ zapasowy 6. Naliczony, a nieuregulowany podatek od œrodków transportowych (za I pó³rocze) 7. Po yczka otrzymana od spó³ki Grosik na okres 4 miesiêcy 8. Zysk netto roku obrotowego 9. Kapita³ rezerwowy 10. Ustalony podatek VAT wynikaj¹cy z deklaracji VAT Weksle w³asne przekazane dostawcom na pokrycie bie ¹cych zobowi¹zañ 12. Po yczka od firmy Mamy Ciê przewidziana do zwrotu za 2 lata 13. Kapita³ z aktualizacji wyceny œrodków trwa³ych 14. Zobowi¹zanie wobec dostawcy Tup 15. Zobowi¹zania z tytu³u emisji d³u nych papierów wartoœciowych (powy ej 1 roku) 16. Naliczone, a niewyp³acone pracownikom wynagrodzenia za bie ¹cy miesi¹c 17. Ustalony, a nieprzekazany do US podatek dochodowy od osób prawnych B. Nale y dokonaæ podzia³u wydzielonych w punkcie A. zobowi¹zañ d³ugoterminowych. Zobowi¹zania d³ugoterminowe: Nazwa sk³adników zobowi¹zañ d³ugoterminowych Kredyty i po yczki Zobowi¹zania z tytu³u emisji d³u nych papierów wartoœciowych Inne d³ugoterminowe zobowi¹zania finansowe Nr (Lp.) 6

16 C. Nale y dokonaæ podzia³u wydzielonych w punkcie A zobowi¹zañ krótkoterminowych. Zobowi¹zania krótkoterminowe: Zadanie 1.8 Nazwa sk³adników zobowi¹zañ krótkoterminowych Zobowi¹zania z tytu³u dostaw i us³ug Kredyty i po yczki Zobowi¹zania z tytu³u emisji d³u nych papierów wartoœciowych Zaliczki otrzymane na dostawy Zobowi¹zania wekslowe Zobowi¹zania z tytu³u podatków, ce³, ubezpieczeñ Zobowi¹zania z tytu³u wynagrodzeñ Fundusze specjalne Nr (Lp.) Zadanie 1.8 Nale y dokonaæ zestawienia bilansu z nastêpuj¹cych sk³adników: Lp. Nazwa sk³adnika bilansu Wartoœæ 1. Towary Po yczki udzielone Zobowi¹zania wobec dostawców Kasa Kredyty bankowe Fundusz œwiadczeñ socjalnych Œrodki trwa³e Œrodki pienie ne na rachunku bankowym Zobowi¹zania wobec bud etu Wartoœci niematerialne i prawne Kapita³ w³asny Aktywa Wartoœæ Pasywa Wartoœæ Suma bilansowa Suma bilansowa 7

17 Zadanie 1.9 Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki Nale y dokonaæ zestawienia bilansu z nastêpuj¹cych sk³adników: Lp. Nazwa sk³adnika bilansu Wartoœæ 1. Wartoœci niematerialne i prawne Wynik finansowy netto Maszyny i urz¹dzenia Kasa Kapita³ podstawowy Kapita³ zapasowy Krótkoterminowe rozliczenia miêdzyokresowe (aktywa) Œrodki pieniê ne na rachunku bankowym Zobowi¹zania krótkoterminowe Inwestycje d³ugoterminowe Nale noœci krótkoterminowe Aktywa Wartoœæ Pasywa Wartoœæ Suma bilansowa Suma bilansowa Zadanie 1.10 Na dzieñ bilansowy w prywatnej przychodni stomatologicznej wykazano nastêpuj¹ce sk³adniki aktywów i pasywów: Lp. Nazwa sk³adnika bilansu Wartoœæ Unity stomatologiczne Komputery Oprogramowanie Kasa Aparat rentgenowski Œrodki farmakologiczne

18 Zadanie Kapita³ podstawowy Wyposa enie recepcji Zobowi¹zania wobec bud etu Po yczki otrzymane Meble stanowi¹ce wyposa enie gabinetów lekarskich Kredyt bankowy 13. Materia³y do wype³nieñ Zysk niepodzielony z roku ubieg³ego Dokonaj zestawienia bilansu z wy ej wymienionych sk³adników. Zadanie 1.11 W ksiêgach jednostki gospodarczej niebêd¹cej p³atnikiem podatku VAT dokonano na koniec bie ¹cego miesi¹ca analizy kont. Stwierdzono, i faktura za zakup œrodka trwa- ³ego zosta³a ujêta na odpowiednich kontach, ale w b³êdnej kwocie. Zaksiêgowano kwotê 6500 z³, a wartoœæ wynikaj¹ca z faktury wynosi³a 5600 z³. Polecenia do wykonania: 1. Zaksiêgowaæ operacjê na kontach zgodnie z treœci¹ zadania. 2. Poprawiæ b³¹d ksiêgowy, stosuj¹c metodê: storna czarnego ca³kowitego i czêœciowego, storna czerwonego ca³kowitego i czêœciowego. Zadanie 1.12 Analiza kont w przedsiêbiorstwie XYZ wykaza³a na koniec okresu obrachunkowego nastêpuj¹ce b³êdne ksiêgowania: 1. Sp³atê zobowi¹zania wobec urzêdu skarbowego z tytu³u podatku dochodowego zaksiêgowano: a) Ct Rachunek bankowy, b) Ct Rozrachunki publicznoprawne, 2. Zakup obligacji d³ugoterminowych za gotówkê zaksiêgowano: a) Dt Rachunek bankowy, b) Ct Inwestycje d³ugoterminowe, 3. Zakup materia³ów u dostawcy zaksiêgowano: a) Dt Towary, b) Ct Zobowi¹zania wobec dostawców. Polecenia do wykonania: Zaksiêgowaæ operacje jak w treœci zadania, a nastêpnie poprawiæ b³êdy ksiêgowe. 9

19 Zadanie 1.13 Bilans otwarcia spó³ki akcyjnej Nord przedstawia poni sza tabela: Œrodki trwa³e Towary Kasa Rachunek bie ¹cy Akcje obce Aktywa Kwota Pasywa Kwota Nale noœci od odbiorców (Nale noœci) Rozdzia³ 1. Operacje gospodarcze i ich wp³yw na bilans jednostki Kapita³ podstawowy Kredyty bankowe Zobowi¹zania wobec dostawców (Zobowi¹zania) Zobowi¹zania publicznoprawne Suma aktywów Suma pasywów W spó³ce w bie ¹cym okresie wyst¹pi³y nastêpuj¹ce operacje gospodarcze: 1. Zakupiono towary u dostawcy (zap³ata nast¹pi w terminie póÿniejszym) Na rachunek bankowy wp³ynê³a nale noœæ od odbiorcy Uregulowano zobowi¹zanie publicznoprawne z rachunku bankowego (z tytu³u podatku od œrodków transportu) Zakupiono akcje obce za gotówkê Zap³acono wszystkie zobowi¹zania wobec dostawców z zaci¹gniêtego na ten cel kredytu 6. Sprzedano czêœæ towarów odbiorcy (zap³ata nast¹pi w terminie póÿniejszym) Polecenia do wykonania: 1. Ustaliæ wp³yw poszczególnych operacji na sk³adniki bilansu i sumê bilansow¹, pos³uguj¹c siê tabel¹ 1.1. (s. 11). 2. Okreœliæ typ przedstawionych operacji. Zadanie

20 Tabela 1.1. AKTYWA PASYWA Sk³adniki aktywów B.O. Op. 1 Op. 2 Op. 3 Op. 4 Op. 5 Op. 6 B.Z. Sk³adniki pasywów B.O. Op. 1 Op. 2 Op. 3 Op. 4 Op. 5 Op. 6 B.Z. Œrodki trwa³e Kapita³ (Fundusz) podstawowy Materia³y Kapita³ (Fundusz) zapasowy Towary Wynik finansowy 11 Wyroby gotowe Akcje obce Nale noœci od odbiorców Kapita³ (Fundusz) z aktualizacji wyceny Kredyty bankowe Zobowi¹zania wobec dostawców Zadanie 1.13 Nale noœci od pracowników Zobowi¹zania wobec pracowników Rachunek bie ¹cy Kasa Zobowi¹zania publicznoprawne Suma aktywów Suma pasywów