Wyniki ekonomiczne polskiego rolnictwa w 2006 roku

Transkrypt

1 Wyniki ekonoiczne polskiego rolnictwa w 2006 roku dr inŝ. Zbigniew Floriańczyk gr Tadeusz Toczyński gr Justyna Kalińska IERiGś - PIB, 19 październik 2007 r.

2 Produkcja rolnictwa polskiego w 2006 roku Obserwowany wzrost wartości produkcji rolnictwa w roku 2006 był efekte - Silnego wzrostu cen w produkcji roślinnej - Wzrostu woluenu produkcji zwierzęcej - Silnego wzrostu kwoty dopłat do produktów

3 Produkcja roślinna w 2006 roku Roczny wskaźnik Wartość 2006 Ziany Ziany woluenu cen ln zł 2005=100 Produkcja roślinna 90,1 118, ,8 ZboŜa 79,6 122, ,4 Przeysłowe 103,0 93, ,4 Paszowe 78,8 109, ,2 Warzywa 96,2 122, ,8 Zieniaki 83,8 173, ,7 Owoce 109,5 108, ,4 Pozostałe produkty roślinne 117,1 98, ,4

4 Produkcja zwierząt w 2006 roku Roczny wskaźnik Wartość 2006 Ziany Ziany woluenu cen ln zł 2005=100 Produkcja zwierząt 105,4 92, ,4 Bydło 100,8 98, ,5 Trzoda 108,3 91, ,1 Konie 104,2 104, ,5 Owce i kozy 81,2 96, ,1 Drób 102,5 89, ,0 Pozostałe zwierzęta 66,8 98, ,0

5 Produkty zwierzęce w 2006 roku Roczny wskaźnik Wartość 2006 Ziany Ziany woluenu cen ln zł 2005=100 Produkty zwierzęce 99,5 102, ,9 Mleko 99,3 100, ,5 Jaja 99,8 112, ,7 Pozostałe produkty zwierzęce 106,1 97, ,8

6 Wartość produkcji w cenach bazowych i producenta ln zł 2005=100 Produkcja ceny bazowe (1+2) ,0 1. Produkcja ceny producenta ,8 2. Dopłaty do produktów ,7 2.1 płatności uzupełniające 3909,0 111,0 2.2 do zieniaków skrobiowych 18,6 72,4 2.3 do tytoniu 263,2 131,4 2.4 do chielu 2,1 108,5 2.5 do poidorów 23,3 138,4 2.6 do upraw energetycznych 1,8 224,4 2.7 do buraków cukrowych 401,2 -

7 Wartość dodana rolnictwa polskiego w 2006 roku Wzrost wartości dodanej rolnictwa polskiego w 2006 roku jako efekt: - Wzrostu wartości produkcji rolniczej a szczególnie dopłat do produktów - Relatywnie uiarkowanego wzrostu wartości zuŝycia pośredniego - Spadku wartości aortyzacji

8 ZuŜycie pośrednie ln zł 2005=100 ZuŜycie pośrednie ,3 Nasiona ,4 Energia ,5 Nawozy ineralne ,5 Środki ochrony roślin ,8 Usługi weterynaryjne ,2 Pasze ,7 Narzędzia i ateriały ,8 Utrzyanie budynków ,9 Usługi rolnicze ,1 Usługi finansowe ,8 Pozostałe usługi ,7

9 Wartość dodana Wartość 2006 ln zł 2005=100 Wartość dodana brutto ,6 Aortyzacja ,0 Wartość dodana netto ,0

10 Dochód rolnictwa polskiego w 2006 roku Silniejszy od wzrostu wartości dodanej wzrost dochodów w rolnictwie polski jako efekt silnego wzrostu pozostałych subwencji i spadku wartości pozostałych podatków od produkcji.

11 Pozostałe subwencje ln zł 2005=100 Pozostałe subwencje ,8 do postępu biologicznego ,3 jednolita płatność obszarowa ,0 ONW ,3 ochrona roślin 6 83,2 rolnictwo ekologiczne 8 126,3 do kredytów 58 64,4 przedsięwzięcia rolnośrodowiskowe do gospodarstw niskotowarowych grupy producentów rolnych 14 -

12 Dochód rolnictwa polskiego w 2006 roku ln zł 2005=100 Dochód ieszany ,0 - Opłaty dzierŝawne ,6 - Odsetki zapłacone ,9 + Odsetki otrzyane ,0 Dochód przedsiębiorcy rolnego ,2

13 Dynaika dochodów w rolnictwie polski na osobę na tle UE Polska EU-25

14 Trwałość wzrostu dochodów rolnictwa polskiego Wzrost dochodów w rolnictwa polskiego opiera się na wzroście cen produktów i subwencji. Obserwowany wzrost cen a charakter nietrwały i jest spowodowany czynnikai losowyi. Proponowane refory rozwoju WPR dąŝą do ograniczania wsparcia rolnictwa. Względną trwałość wzrostu dochodów w rolnictwie polski oŝe zapewnić wzrost wydajności pracy

15 ŹRÓDŁA INFORMACJI O LICZBIE PRACUJĄCYCH W ROLNICTWIE POLSKIM gr Tadeusz Toczyński

16 BADANIA PODSTAWOWE Powszechny Spis Rolny 1996 r. Narodowy Spis Powszechny i Powszechny Spis Rolny 2002 r. Badanie struktury gospodarstw rolnych 2005 r. Badanie struktury gospodarstw rolnych 2007 r. ( w opracowaniu )

17 BADANIA UZUPEŁNIAJĄCE Badanie aktywności ekonoicznej ludności (BAEL) Sprawozdanie o pracujących, wynagrodzeniach i czasie pracy (forularz Z-06) Polski FADN Bazy danych KRUS

18 EUROPEJSKA KONCEPCJA POMIARU NAKŁADÓW PRACY W ROLNICTWIE Produkcja sektora rolniczego zdefiniowana w systeie RER (Econoics Accounts for Agriculture EEA) i nakłady pracy zuŝyte na jej wytworzenie uszą być spójne. Ta zasada oznacza, Ŝe statystyka nakładów pracy w rolnictwie tworzona przez Kraje Członkowskie powinna odzwierciedlać wkład pracy ludzkiej związanej wyłącznie z działalnością rolniczą, wyłączając nakłady pracy związane z prowadzenie nierolniczej (dodatkowej) działalności przez gospodarstwa rolne

19 DEFINICJA MIERNIKA (1) Nakłady pracy ierzone są w Rocznych Jednostkach Pracy (Annual Work Units- AWU), które są ekwiwalente łącznego czasu przepracowanego w ciągu roku w działalności rolniczej w przeliczeniu na 1 osobę pełnozatrudnioną. Oznacza to w praktyce, podzielenie łącznej liczby godzin przepracowanych przez pracujących w rolnictwie na rzecz działalności związanej wyłącznie z rolnictwe przez liczbę godzin pracy określającą wyiar pełnego etatu, obowiązującą na terytoriu danego kraju. Na 1 osobę nie oŝe przypadać więcej niŝ 1 AWU, nawet jeŝeli w rzeczywistości pracuje ona dłuŝej. W Polsce przyjęto 2120 godzin przepracowanych w ciągu roku jako równowaŝnik pełnego etatu (roczną jednostkę pracy) 265 dni roboczych w wyiarze 8 godzin pracy dziennie

20 DEFINICJA MIERNIKA (2) Nakłady pracy wyraŝone w AWU uwzględniają wkład (czas) pracy wszystkich osób (łącznie z pracownikai najenyi) we wszystkich kategoriach gospodarstw indywidualnych, gospodarstwach osób prawnych jak teŝ jednostkach nieposiadających osobowości prawnej. Liczba godzin pracy w przeliczeniu na pełny etat nie usi być identyczna dla wszystkich kategorii pracujących w rolnictwie. NiezaleŜnie od krajowych regulacji czasu pracy, inialna liczba godzin przepracowanych w ciągu roku nie oŝe być niŝsza niŝ 1800 (225 dni roboczych x 8 godzin dziennie)

21 Zatrudnienie, dochód przedsiębiorców rolnych i opłacenie nakładów pracy Zatrudnienie w AWU w tys. osób rok poprzedni=100 x 87,7 99,6 101,2 89,8 100,6 100,2 100,4 97,6 Dochód przedsiębiorców rolnych w ln zł (ceny bieŝące) rok poprzedni=100 X 73,4 112,0 124,4 79,5 91,2 246,4 88,1 118,2 Opłacenie nakładów pracy na 1 zatrudnionego w zł (ceny bieŝące) rok poprzedni=100 x 83,7 112,4 122,9 88,4 90,7 245,4 87,8 121,1 Źródło: obliczenia własne na podstawie danych RER

22 Dynaika zatrudnienia, dochodu przedsiębiorców rolnych i opłacenia nakładów pracy (rok 2000 = 100) Dochód przedsiębiorców rolnych (w cenach 2000) Zatrudnienie w AWU Opłacenie nakładów pracy na 1 zatrudnionego Źródło: obliczenia własne na podstawie danych RER i Erostatu

23 WNIOSKI Konieczne jest dokonanie pełnego przeglądu etodologii zakresu i źródeł inforacji statystycznej dla obszaru zasobów pracy w rolnictwie, w szczególności: ocena kopletności i wiarygodności inforacji charakteryzujących zbiorowość pracujących i zatrudnionych w rolnictwie (aspekt ilościowy i jakościowy), analiza szeregów czasowych danych statystycznych pochodzących z róŝnych badań pod kąte ich pełności, spójności wewnętrznej i wiarygodności opisu zjawisk, z uwzględnienie przekrojów regionalnych, ocena etodologii szacowania wielkości nakładów pracy wykorzystywanych w systeie RER, w ty adekwatności przyjętej nory 2120 godzin, jako równowaŝnika 1 AWU do faktycznego zaangaŝowania pracy w rolnictwie

24 Produktywność polskiego rolnictwa w latach gr Justyna Kalińska

25 Podstawowe definicje Produktywność nakładów - to relacja wielkości wytworzonej produkcji do wielkości poniesionych nakładów Produktywność = produkcja wytworzona/zuŝyte nakłady Indeks produktywności narzędzie wykorzystywane do poiaru efektywności produkcji

26 Metoda obliczeń 1 Indeks całkowitej produktywności Hicksa Moorsteena (HM TFP Index Hicks and Moorsteen Total Factor Productivity Index) HM TFP INDEX = indeks ilości e f ektów indeks ilości nakladów

27 Do obliczeń wykorzystano: Indeks ilości Laspayresa Indeks ilości Paaschego Indeks ilości Fischera Metoda obliczeń 1 = = M = M L q p q p Q = = = M M P q p q p Q P L F Q Q Q =

28 Metoda obliczeń 2 Indeks całkowitej produktywności (PR TFP Index Total Factor Productivity Index based on Profitabilility Ratio) PR TFP INDEX = ( R1 / Ro ) / indeks cen efektów ( C / C ) / indeks cen nakladów 1 0 R 0, R 1, C 0, C 1 oznaczają odpowiednio wytworzoną produkcje i poniesione koszty w okresie bazowy i analizowany

29 Metoda obliczeń 2 Do obliczeń wykorzystano: Indeks cen Laspayresa Indeks cen Paaschego Indeks cen Fischera = = M = M L q p q p P = = M = M P q p q p P P L F P P P =

30 ZałoŜenia Do obliczeń indeksów ilości i cen wykorzystano zagregowane indeksy Fishera; Po stronie efektów wyróŝniono dobra i usługi rolnicze oraz działalności drugorzędne, po stronie nakładów zuŝycie pośrednie; Indeksy produktywności zostały wyznaczone dla kolejnych lat w odniesieniu do 1998 r.; Indeksy obliczono dla wartości produkcji w cenach bazowych i cenach producenta

31 Wyniki badań Indeks całkowitej produktywności Hicksa Moorsteena w latach Wskaźnik (1998=100) producenta bazowe Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych RER

32 Wyniki badań Indeks całkowitej produktywności PR TFP w latach Wskaźnik (1998=100) producenta bazowe Źródło: Obliczenia własne na podstawie danych RER

33 Wnioski W ciągu dziewięciu lat indeks produktywności wzrósł o około 12%; Intensywny wzrost indeksu przypada na lata ; Wprowadzenie subsydiów, w postaci dopłat bezpośrednich spowodowało nieznaczne obniŝenie produktywności

34 Wyniki ekonoiczne polskiego rolnictwa w 2006 roku ZAKŁAD OGÓLNEJ EKONOMIKI dr inŝ. Zbigniew Floriańczyk gr Tadeusz Toczyński gr Justyna Kalińska IERiGś - PIB, 19 październik 2007 r.