Rozdział 4 Osobowo 1. Ró ne sposoby rozumienia poj cia osobowo 2. Teorie osobowo czym jest osobowo
|
|
- Patryk Zawadzki
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Rozdział 4 Osobowość 1. RóŜne sposoby rozumienia pojęcia osobowość" Termin osobowość do psychologii wprowadzili pod koniec XIX wieku psychiatrzy francuscy J. Charcot i P. Janet. Od tego czasu opublikowano tysiące monografii, rozpraw i doniesień na ten temat. Sformułowano w nich wiele róŝnych koncepcji, często sprzecznych ze sobą. B. Alport (1960) wyróŝnił pięćdziesiąt róŝnych sposobów definiowania osobowości, a samych definicji kilkakrotnie. Pomiędzy przedstawicielami róŝnych kierunków psychologii występują fundamentalne róŝnice w podejściu do zagadnień osobowości. W tradycyjnej psychoanalizie opisuje się ją przy uŝyciu takich terminów jak: popęd, libido", ego, superego, mechanizmy obronne". Koncepcje psychologii humanistycznej odwołują się natomiast do takich pojęć jak: samorealizacja", indywidualność", rozwój". Ostatnie lata to dominacja w psychologii osobowości podejścia poznawczego, w którym głównymi pojęciami są: ja, samowiedza, samoocena. A kolei psychologowie praktycy przewaŝnie diagnozują osobowość w kategoriach cech (S. JarmuŜ 1998). Jednak niezaleŝnie od podejścia teoretycznego psycholodzy podejmujący zagadnienie osobowości starają się odpowiedzieć na podstawowe dla nich pytania (P. Zimbardo, F. Ruch 1997): o Co powoduje, Ŝe ludzie zachowują się podobnie? o Dlaczego ludzie zachowują się róŝnie? Wyniki licznych badań sugerują, Ŝe osobowość kształtuje się i rozwija na bazie mechanizmów genetycznych (wrodzonych) głownie przez pierwsze trzy lata Ŝycia. Następne lata Ŝycia to juŝ coraz wolniejszy rozwój osobowości. A od około trzydziestego roku Ŝycia osobowość praktycznie się juŝ nie zmienia (P. Zimbardo, F. Ruch 1997). Młodość to okres burzliwych przeŝyć. Mając dwadzieścia lat ludzie są przewaŝnie bardziej ekstrawertywni i mniej zrównowaŝona emocjonalnie ludzie starsi. Nastolatek spędza wiele czasu na kontaktach z rówieśnikami, jest wraŝliwy na brak akceptacji innych, często sprzeciwia się swoim rodzicom i dorosłym (niska ugodowość), swoje obowiązki wykonuje mniej rzetelnie niŝ tego oczekują dorośli (niska sumienność) (S. JarmuŜ 1998). Oczywiście nie dotyczy to wszystkich młodych ludzi, ale stanowi pewien charakterystyczny rys zachowania wielu z nich. 2. Teorie osobowości PoniŜej przedstawiono kilka, z wielu moŝliwych róŝnych sposobów pojmowania tego, czym jest osobowość:
2 2 a. Osobowość formą róŝnic indywidualnych. b. Osobowość systemem stałych cech. c. Osobowość formą związku człowieka ze światem (teorie relacyjne) d. Osobowość konfiguracją bodźców i reakcji (teorie behawiorystyczne) e. Osobowość funkcją sił dynamicznych: potrzeb i popędów (teorie psychoanalityczne) f. Osobowość centralnym systemem regulacji i integracji Osobowość formą róŝnic indywidualnych W teorii tej dokonuje się opisu cech pojedynczego człowieka odróŝniających go od innych ludzi. Takie ujęcie spotyka się najczęściej u badaczy zajmujących się konstruowaniem testów psychologicznych. W ich załoŝeniu testy słuŝą do opisu osobowości, diagnostyki jej zaburzeń oraz przewidywania zachowań w róŝnych, często ekstremalnych sytuacjach. Testy osobowości stosują powszechnie psycholodzy praktycy. Są dla nich narzędziem diagnozy. UŜywają ich zarówno podczas wykrywania objawów zaburzeń psychicznych jak i np. analizy przydatności kandydata na określone stanowisko pracy Koncepcja H. Eysencka Dobrym przykładem moŝe tu być koncepcja H. Eysencka (1970), który opisuje osobowość jako hierarchiczną (pionową) organizację obejmującą następujące poziomy: o Specyficznych reakcji o Reakcji nawykowych o Cech o Typu. Natomiast w poziomej analizie strukturę osobowości, wyróŝnia następujące jej wymiary (dymensje): o Neurotyzm o Ekstrawersja introwersja o Psychotyzm o Zdolności. Z punktu widzenia uŝyteczności w praktyce psychologicznej waŝniejszy jest poziomy opis osobowości, dokonany przez H. Eysencka (1970). Neurotyzm to wymiar chwiejności emocjonalnej. Jest to przedział od pełnego zrównowaŝenia, łatwości relaksowania się, pewności siebie, duŝej odporności na stres, adekwatności reakcji emocjonalnej aŝ do wysokiej pobudliwości, braku pewności siebie, małej odporności na stres, lęku, a takŝe reakcji nerwicowych.
3 3 Introwersja - ekstrawersja to wymiar opisujący ukierunkowanie energii psychicznej w introwersji na samego siebie a w ekstrawersji na innych ludzi. Introwertyk to człowiek pesymistyczny, cichy, skromny, zorientowany na samego siebie. Stara się izolować od innych ludzi. Nie lubi zmian, a jeŝeli one zachodzę, z trudem się do nich przystosowuje: Jest typem samotnika. Emocje powstają u niego wolno, ale i rozładowują się z trudem. Introwertyk stara się ukrywać przeŝywane emocje. W pracy jest skrupulatny i drobiazgowy. Raczej pesymistyczny i nieufny wobec innych. Źle się czuje się w gronie obcych sobie ludzi. Ekstrawertyk to z kolei osoba towarzyska, rozmowna, aktywna, optymistyczna, zorientowana na innych ludzi, interesująca się światem zewnętrznym. Ma słaby wgląd w samego siebie. Jest towarzyski i optymistyczny, lubi pracę urozmaiconą, łatwo przystosowuje się do zmian. Nie jest skrupulatny ani drobiazgowy. Często jego reakcje są wybuchowe, ale emocje w nim nie zalegają. Dobrze się czuje nawet wśród obcych sobie ludzi. Chętnie podejmuje się ról kierowniczych (J. Strelau, 1985). Psychotyzm według H. Eysencka (1970) to wymiar stopnia rozstroju procesu myślenia. Na jednym biegunie tego wymiaru znajdują się ludzie logicznie myślący, posiadający duŝą zdolność do koncentracji uwagi. Na drugim ludzie rozkojarzeni, z urojeniowymi nastawieniami, cierpiący niejednokrotnie na schizofrenię. Natomiast zdolności H. Eysenck (1970) określa jako predyspozycje do ponadprzeciętnego wykonywania określonych czynności. Zdolnością jest np. inteligencja. Popularność koncepcji H. Eysencka podbudowały skonstruowane przez niego testy. Inwentarz Osobowości (MPI) - jest do dziś jednym z podstawowych psychologicznych testów diagnostycznych w skali światowej. Rośnie takŝe popularność (i znaczenie) testów inteligencji Eysencka. H. Eysenck traktuje przedstawione przez siebie dymensje jako zasadnicze składniki osobowości funkcjonującej na bazie określonych mechanizmów fizjologicznych. I tak, neurotyzm związany jest z chwiejnością systemu nerwowego. Ekstrawersja wiąŝe się z przewagą procesów hamowania w korze mózgowej, introwersja - przeciwnie - z przewagą procesów pobudzenia. Psychotyzm związany jest z dysfunkcją procesów nerwowych zachodzących w korze mózgowej, a inteligencja jest funkcją sprawności funkcjonowania kory mózgowej. Tym samym, jak pisze H. Eysenck (1970): Główne dymensje osobowości są cechami konstytucjonalnymi opartymi o fizjologiczną i anatomiczną strukturę ośrodkowego układu nerwowego".
4 4 Wysoki stopień neurotyzmu w połączeniu z silną introwersją lub ekstrawersją prowadzi do określonych typów zaburzeń psychicznych: Psychopaci, tj. kłamcy, zbrodniarze, złodzieje, plasują się wysoko w skali neurotyzmu i ekstrawersji. Podobnie rzecz ma się z histerykami. Pacjenci cierpiący na stany lękowe, depresje reaktywne, obsesje wykazują wysoki stopień neurotyzmu i introwersji. Określam ich mianem dystymików. Schizofrenicy i cierpiący na depresje endogenne wykazują duŝy poziom psychotyzmu... (Eysenck, 1970., s. 74). Koncepcję swą H. Eysenck sformułował w oparciu o statystyczną analizę czynnikową wyników badań przeprowadzonych na 700 znerwicowanych Ŝołnierzach przy uŝyciu szeregu testów psychologicznych mierzących: sugestywność, odporność na stres, plastyczność zachowania, objawy zaburzeń psychicznych i nerwicowych, stosunek do samego siebie i innych ludzi, efektywność działania, inteligencję Osobowość systemem stałych cech W przypadku tej teorii autorzy akcentują głównie stałość zachowania, a osobowość według nich to konfiguracja względnie stałych cech. Przykładem takiego ujęcia teoria pięciu cech Teoria pięciu cech S. JarmuŜ (1998) w oparciu o analizę literatury zagadnienia zaproponował, aby osobowość opisywać przy pomocy pięciu cech charakteryzujących ludzi: a. Ekstrawersji b. Sumienności c. Ugodowości d. Neurotyzmu stabilności emocjonalnej e. Otwartości na doświadczenia Ekstrawersja - jest pojmowana w tej koncepcji analogicznie jak w teorii H. Eysencka (1970). Sumienność to cecha określająca podejście do wykonywanych zadań. Ludzi o duŝej sumienności określa się jako zdyscyplinowanych, ambitnych, odpowiedzialnych. Na przeciwnym biegunie znajdują się osoby leniwe, o słabej woli, niezdyscyplinowane. Wysokie natęŝenie ugodowości wiąŝe się zazwyczaj z pogodnym usposobieniem, tendencją do wybaczania, chęcią niesienia pomocy innym. Niskie zaś charakteryzuje jednostki: cyniczne, złośliwe, bezwzględne.
5 5 Emocjonalna stabilność dotyczy sfery emocji człowieka i wiąŝe się z umiejętnością radzenia sobie w sytuacjach trudnych i stresowych. Cecha ta opisywana jest identycznie jak neurotyzm w koncepcji H. Eysencka. Otwartości na doświadczenia dotyczy szeroko rozumianej sfery intelektualnej oraz stosunku do nowych doświadczeń. Ludzie otwarci na doświadczenia są zazwyczaj inteligentni, pomysłowi, ciekawi nowych doznań i mają szerokie zainteresowania Osobowość formą związku człowieka ze światem (teorie relacyjne) Inaczej do zagadnienia osobowości podchodzą zwolennicy teorii relacyjnej. Ich zdaniem człowiek posiada osobowość o specyficznej strukturze powstającej w wyniku wzajemnych oddziaływań podmiotu z otaczającym go światem. Zgodnie z poglądami W. Szewczuka (1990) podstawowe człony struktury osobowości oparte są na poznaniu rzeczywistych celów podmiotu. Istotne w tym względzie są zainteresowania kształtujące się w toku całego Ŝycia: Wraz z rozwojem, dojrzewaniem, osiąganiem pozycji społecznej, a później i starzeniem zmieniają się. Są jednym z podstawowych czynników dynamizujących nasze działanie nadają one sens naszemu Ŝyciu. Określane są potocznie jako pasja czy hobby. Niejednokrotnie pełniej określają człowieka niŝ jego zawód, stanowisko, sytuacja rodzinna czy materialna. Centralne (podstawowe) zainteresowania to zamiłowania. Są wyrazem planu Ŝyciowego i poglądów na świat. Charakter - istotnym składnikiem osobowości według W. Szewczuka (1990) jest charakter. Zanim przed ponad pół wiekiem pojęcie osobowości weszło na stałe do psychologii, do określenia całokształtu cech psychiki człowieka uŝywano pojęcia charakteru". Obecnie zakres tego pojęcia został znacznie ograniczony (zawęŝony). Charakter definiuje się jako sposób ustosunkowania się do innych ludzi i samego siebie, jako względnie stałe właściwości postępowania człowieka. W obrębie charakteru moŝemy wyróŝnić: a. Sposób stawiania i realizowania celów (planowanie, stosowane środki, relacje pomiędzy celami i środkami do ich realizacji, sposób podejmowania decyzji, sposób przezwycięŝenia trudności, systematyczność, konsekwencja, odwaga w działaniu, pokonywanie trudności itp.). W odniesieniu do kaŝdego aspektu charakteru istnieje cała skala moŝliwości - od najmniejszej do największego nasilenia. MoŜna być bezradnym i niezdecydowanym, ale moŝna być nieugiętym i konsekwentnym.
6 6 b. Ustosunkowanie się do innych ludzi (to relacje międzyludzkie. Charakteryzują je między innymi takie cechy jak: ufność, uczuciowość, otwartość, tolerancyjność, taktowność, pewność siebie, plastyczność). c. Ustosunkowanie się do siebie i swojej pracy (przykładowo stosunek do pracy moŝna określić za pomocą następujących cech: motywacja do, sposób wykonywania pracy, społeczne znaczenie wykonywanej pracy). Charakter, tak jak i inne elementy struktury osobowości człowieka, nie jest izolowaną całością. Pozostaje on w wielorakich związkach z innymi elementami osobowości. Podstawową funkcją charakteru jest zharmonizowanie poznania i działania w stosunku do siebie i innych ludzi. Samowiedza - jest wiedzą o samym sobie jako podmiocie działania, o uwarunkowaniach działania, o relacjach z otoczeniem. Formą samowiedzy jest samoświadomość, czyli świadomość własnego istnienia. Samowiedza jest rezultatem poznawania świata zewnętrznego i samego siebie. Dzień po dniu, rok po roku w toku Ŝycia budujemy swoją samowiedzę. Powstaje i kształtuje się na jej bazie poczucia własnej toŝsamości. Samokontrola jest umiejętnością realizacji własnych celów w konkretnej sytuacji; dotyczy zamierzeń, aktualnego zachowania i wykonywanych czynności. Samoocena - jest wartościowaniem swoich własnych cech fizycznych i psychicznych a takŝe sposobu funkcjonowania w środowisku. Samoocena stanowi zarówno zbiór samoocen cząstkowych jak i dotyczy globalnej samooceny. KaŜda ocena ma dwa bieguny negatywny i pozytywny. Gdy ocena własnego postępowania wypada negatywnie, uruchamia się mechanizm nazywany sumieniem, czyli poznawczo - emocjonalny sposób oceny zgodności postępowania z własnymi zasadami i ideałami. Samokreacja - to eliminowanie ze swojego sposobu funkcjonowania wszystkiego, co przeszkadza w realizacji planów Ŝyciowych. Samokreacja jest podstawowym mechanizmem samoregulacji psychicznej. Działa na zasadzie sprzęŝenia zwrotnego. Informacja o niepowodzeniu pewnych naszych zachowań wprowadza zmianę w późniejszym zachowaniu. Jednak silnie utrwalone nawyki mogą stanowić istotną przeszkodę dla pozytywnych przemian naszego działania. Uświadomienie sobie faktu popełnienia błędu nie jest, bowiem jednoznaczne z podjęciem wysiłku do wyeliminowania go w przyszłości.
7 7 Temperament - to biologiczny mechanizm warunkujący dynamikę psychicznego funkcjonowania jednostki. Przejawia się on w sile lub wielkości reagowania oraz czasowych parametrach reakcji (J. Strelau, 1985). Na podstawie koncepcji Hipokratesa czterech soków: krwi, flegmy, Ŝółci czarnej i Ŝółtej, (V wiek p.n.e.) Galen (II w. ne.) przedstawił pierwszą typologię temperamentu. WyróŜnił on cztery jego podstawowe typy: o Sangwinika o Choleryka o Melancholika o Flegmatyka. Terminy uŝyte przez Galena przetrwały do dzisiejszych czasów. Zmienił się oczywiście zarówno opis poszczególnych typów temperamentu, jak i mechanizmów fizjologicznych za nimi stojących. W latach pięćdziesiątych dwudziestego wieku, w efekcie badań nad warunkowaniem zwierząt I. Pawłow (1952) opracował typologię temperamentu. Wyszedł on z załoŝenia, Ŝe zachowanie człowieka zaleŝy przede wszystkim od funkcji systemu nerwowego. Tym samym temperament determinowany jest przez kombinację kilku właściwości systemu nerwowego. Tymi właściwościami, według I. Pawłowa (1952) są: - Siła pobudzenia i hamowania w systemie nerwowym, - Równowaga procesów pobudzenia i hamowania, - Ruchliwość procesów pobudzenia i hamowania. Ich kombinacja prowadzi do wyróŝnienia następujących typów temperamentu: - Sangwinik - silny, zrównowaŝony, ruchliwy, - Flegmatyk - silny, zrównowaŝony, powolny - Choleryk - silny, ruchliwy, niezrównowaŝony z przewagą pobudzenia - Melancholik - słaby, powolny, niezrównowaŝony, z przewagą hamowania. KaŜdy typ temperamentalny charakteryzuje się odmiennym zachowaniem: - Sangwinik - aktywny, ruchliwy, jego reakcje są adekwatne do sytuacji, dobrze przystosowuje się do zmian - Flegmatyk - powolny, mało podatny na zmiany, spokojny - Choleryk - wybuchowy, zmienny, szybki, niezrównowaŝony, emocje rozładowuje prawie natychmiast niejednokrotnie wybuchowo
8 8 - Melancholik - powolny, pesymistyczny, zahamowany, uczucia u niego zalegają (Pawłow, 1952). Inną typologię zaproponował E. Kretschmer (1949). Jego zdaniem temperament związany jest z budową ciała, a uwarunkowany chemizmem krwi i funkcją gruczołów wydzielania dokrewnego. Rola układu nerwowego jest w tym przypadku drugorzędna. Na temperament składają się według E. Kretschmera (1944), cztery właściwości: - wraŝliwość psychiczna - nastrój (zabarwienie uczuciowe przeŝyć psychicznych) - tempo psychiczne (szybkość przebiegów procesów psychicznych) - psychomotoryka (tempo ruchów i sposób poruszania się) Budowa ciała ludzkiego współwystępuje nie tylko z określonym typem temperamentu, ale równieŝ ze skłonnością do pewnego typu chorób psychicznych. E. Kretschmer (1944) wyróŝnił cztery typy budowy ciała i związane z nimi typy temperamentu. o Leptosomatyk schizotymik to człowiek o wątłej budowie ciała (astenicznej), w której dominuje czaszka. Temperamentalnie leptosomatycy są schizotymikami. Są to ludzie zamknięci w sobie, mało towarzyscy. DraŜliwi, oschli, pesymistyczni. Cechuje ich sztywność przekonań i zachowań. Skłonni do abstrakcji, z trudem przystosowują się do zmian w otoczeniu. Nie zaleŝy im na wyglądzie, ani na sukcesach erotycznych. Istotne dla nich są sukcesy intelektualne. Typ ten zbliŝony jest do P. Younga (1961) i H. Eysencka (1970) typu introwertywnego. W przypadku choroby psychicznej najczęściej zapadają oni na schizofrenię. o Pyknik cyklotymik to osobnik z przewagą brzucha w budowie ciała, ma bogatą tkankę tłuszczową, szyja krótka, głowa okrągła - często łysa. Towarzyski, ruchliwy, współbrzmiący emocjonalnie z otoczeniem. Realista, łatwo przystosowuje się do zmian, optymistyczny. W dobry nastrój wprawia go smaczne jedzenie. W przypadku choroby psychicznej najczęściej jest to psychoza maniakalno - depresyjna. o Atletyk iksotymik charakteryzuje się silną i umięśnioną budową ciała (atletyczną). Jest spokojny, mało pobudliwy, sumienny, drobiazgowy, ale mało plastyczny w swoim zachowaniu. Emocje kumulują się u niego i rozładowują na-
9 9 głym wybuchem (często agresją). Przede wszystkim zaleŝy mu na wyglądzie i opinii innych (szczególnie płci przeciwnej). Zapada najczęściej na padaczkę. o Dysplastyk. Osoby łączące cechy psychiczne i anatomiczne róŝnych typów. Są to osoby o budowie nieregularnej, zniekształconej (np. bardzo wysoki wzrost). Osoby te cierpią na dysfunkcje hormonalne Osobowość konfiguracją bodźców i reakcji (teorie behawiorystyczne) W teoriach, które za podstawowy mechanizm warunkujący organizację i ukierunkowanie zachowania przyjmują związek bodźców z reakcjami, osiowym pojęciem jest nawyk. Stąd teŝ często koncepcje te nazywane są teoriami nawyku. W ujęciu takim zakłada się, Ŝe całość ludzkiego zachowania moŝna wyjaśnić w kategoriach doświadczenia osobniczego (procesów pamięci, uczenia się). W tych kategoriach opisuje się sposób powstawania nawyków (stałych form zachowania charakteryzujących poszczególnych ludzi). Przedstawicielem teorii behawiorystycznych jest B. Skiner (1971). UwaŜa on, Ŝe duŝa część naszych reakcji jest wyuczona na drodze klasycznego warunkowania. Polega ono na tym, Ŝe specyficzny bodziec wywołuje reakcję, np. mięso w ustach wywołuje napłynięcie śliny. Krzesło dentysty staje się źródłem niepokoju, poniewaŝ pacjent siedzi na nim w czasie borowania. Inaczej mówiąc większość naszych zachowań jest wyuczona przez konsekwencje, które za sobą pociąga. U podłoŝa drugiego typu warunkowania leŝy zasada, iŝ wzmocnione zachowanie ma tendencję do powtarzania się. MoŜna wyodrębnić pozytywne (nagrody) i negatywne wzmocnienia (kary). Na przykład osoba, która od dłuŝszego czasu nie piła Ŝadnych płynów moŝe być pozytywnie wzmocniona przez pójście do kuchni i wypicie szklanki soku. Ten typ zachowania B. Skinner nazywa instrumentalnym, a proces, przez który jest wyuczone - warunkowaniem instrumentalnym, które jest formą uczenia się pojawiającym się w zaleŝności od tego, czy zachowanie jest nagrodzone (wzmocnienie pozytywne) czy teŝ ukarane (wzmocnienie negatywne). Wzmocnienie negatywne powoduje, Ŝe dane zachowanie wygasa. Na przykład, jeŝeli stwierdzimy, Ŝe zakupy w zatłoczonym hipermarkecie są nieprzyjemne dla nas, nauczymy się unikać sytuacji, w których musielibyśmy to robić. Behawioryści twierdzą, Ŝe posługując się technikami pozytywnych i negatywnych wzmocnień moŝna wiele zmienić w zachowaniu człowieka. W tym celu behawioryści posługują się wieloma metodami uŝytecznymi w praktyce klinicznej, np. dotyczącymi pozbycia się niekorzystnych przyzwyczajeń. Ich zdaniem zachowanie wygasa pod wpływem kary lub gdy
10 10 nagroda przestaje występować. PoniŜej przedstawiono sposób, w jaki etapami, opierając się na zasadach warunkowania, moŝna osłabić lub zahamować nieakceptowane nawyki: a. Sporządzenie wykazu. Sporządź wykaz częstotliwości zachowania, którego pragniesz pozbyć się. Na przykład zanotuj liczbę papierosów wypalanych, codziennie lub wypraw" do lodówki. b. Ustal cel. Upewnij się, Ŝe twoje cele są realistyczne. Wyznacz sobie cele krótko (cząstkowe) i długoterminowe (ostateczne). Obiecaj sobie nagrodę po osiągnięciu kaŝdego celu cząstkowego. c. Staraj się wykryć, jakie czynności lub czynniki wywołują zły nawyk. Na przykład zobacz, czy moŝesz usunąć lub zmienić bodziec, który normalnie prowokuje niepoŝądane zachowanie. JeŜeli spostrzeŝesz, Ŝe palisz więcej wówczas, gdy przebywasz z innymi palaczami, to staraj się unikać ich towarzystwa. Nie wchodź do kawiarni dla palących lub innych miejsc publicznych gdzie palenie jest dozwolone. Ogranicz palenie tylko do wybranych miejsc, np. na korytarza na zewnątrz twojego mieszkania. d. Zastąp nieaprobowane zachowania akceptowanymi. e. WzmóŜ częstotliwość zachowania, którego nie akceptujesz, do tego stopnia, aŝ stanie się ono nudne lub bolesne (P. Zimbardo, F. Ruch 1997) Osobowość funkcją sił dynamicznych: potrzeb i popędów (teorie psychoanalityczne) Osobowość bywa takŝe traktowana jako konfiguracja sił dynamicznych (potrzeb i popędów). Pod wpływem czynników wewnętrznych i zewnętrznych wywołują one stan napięcia i kierują zachowaniem aby to napięcie zredukować. W tym celu naleŝy wykonać określone czynności bądź poddać się określonym oddziaływaniom. Taki sposób rozumowania jest rozpowszechniony wśród klinicystów poszukujących przyczyn dezorganizacji zachowania u ludzi. Prekursorem tego ujęcia był Z. Freud (1965). Osobowość według niego składa się z trzech elementów: o Id o Ego o Superego Id - to pierwotna (dziedziczona) i podświadoma część osobowości. To rezerwuar energii psychicznej człowieka. Id kieruje się w działaniu zasadą przyjemności. Id jest podświadome i nie zwraca uwagi na konsekwencje swoich poczynań. Id domaga się natychmiastowego zaspokojenia swoich potrzeb.
11 11 Uwolnienie napięcia emocjonalnego stwarzanego przez psychiczną energię jest jedynym jego celem. Działanie zasady przyjemności najbardziej widoczne jest we wczesnym okresie Ŝycia, gdy dzieci domagają się bezzwłocznego zaspokojenia ich potrzeb. Lecz dziecko nie rozwija się w próŝni. Wcześnie zaczyna spostrzegać, Ŝe jego Ŝądania nie zawsze spotykają się z aprobatą. W miarę rozwoju dziecko stopniowo przechodzi od zasady przyjemności do zasady realizmu. Ego - centralny punkt osobowości - rozwija się juŝ w pierwszych miesiącach Ŝycia, gdy dziecko zaczyna odróŝniać siebie od otaczającej go rzeczywistości. Ego rządzi się zasadą realizmu. To Ego decyduje, które instynkty płynące ze strony id mogą być zaspokajane zgodnie z wymaganiami superego i oczekiwaniami otoczenia. Superego (czyli ja idealne) rozwija się między 3 a 5 rokiem Ŝycia. Kształtuje się na zasadzie identyfikacji - podświadomego utoŝsamiania się z zasadami rodziców. Superego jest tylko częściowo świadome. Reprezentuje ono ogólnie przyjęte wartości i zasady społeczności, do której dziecko przynaleŝy (upraszczając nieco zagadnienie moŝna powiedzieć, Ŝe superego odpowiada potocznie rozumianemu sumieniu). Znajduje się w opozycji do nieakceptowanych impulsów płynących z id, włączając w to agresję i instynkt seksualny. Natomiast Ego jest polem gdzie ścierają się id i superego (A. Augustynek, B. Pilecka, 1995). Osobowość człowieka dobrze przystosowanego do wymogów otoczenia znamionuje równowaga między tymi trzema elementami osobowości. Gdy natomiast nie ma zachowanej harmonii między nimi wówczas człowiek ujawnia cechy osobowości niedojrzałej lub znerwicowanej. Przy dominacji id jest nietolerancyjny, niecierpliwy, impulsywny, nie zwraca uwagi na potrzeby innych ludzi. JeŜeli natomiast superego jest dominującą siłą, to człowiek taki przeŝywa silny lęk przed popełnieniem najmniejszego nawet błędu. Występuje u niego często silne poczucie winy. Pojawia się u niego poczucie winy i depresja. Z. Freud (1965) sądził, Ŝe Ŝyciem człowieka kieruje podświadomość. Większość motywów naszego postępowania jest nieuświadomiona. W podświadomości działają instynkty. WyróŜnił dwa instynkty: Ŝycia (Eros) i śmierci (Thanatos). Pierwszy łączy się z koniecznością zaspokojenia potrzeb biologicznych, jego pochodną jest miłość. Natomiast instynkt śmierci jest w swej istocie autodestrukcyjny. Pochodną instynktu śmierci jest nienawiść Osobowość centralnym systemem regulacji i integracji Tak osobowość określa T. Tomaszewski (1976). Wprowadził on swojej teorii pojęcie schematu dynamicznego" (nastawienia). Rozwój osobowości prowadzi do powstania systemu nastawień (złoŝonych jednostek funkcjonalnych o hierarchicznej strukturze). System ten
12 12 integruje i reguluje nasze czynności. Istotnymi jego składnikami są potrzeby i mechanizmy regulacji. To, w jaki sposób opiszemy strukturę osobowości człowieka, zaleŝy od celu, któremu ma słuŝyć ten opis. Na inne jej aspekty zwróci uwagę klinicysta szukający wyjaśnienia patologii w zachowaniu, na inne wreszcie psycholog pracy, analizując przydatność człowieka do pracy na określonym stanowisku. W tym drugim przypadku, nie muszę chyba nikogo przekonywać, Ŝe koncepcje Z. Freuda czy C. Junga są mało przydatne. Niewątpliwie w tym przypadku nale- Ŝy wyjść od analizy przebiegu drogi Ŝyciowej, osiągnięć i poraŝek, a przede wszystkim ich uwarunkowań. W tym rozumieniu osobowość to sposób istnienia człowieka, który ma cele Ŝyciowe, realizuje je w określony sposób, ustosunkowuje się do świata, do innych i do samego siebie". Osobowość człowieka, jej struktura kształtują się na bazie wrodzonych mechanizmów praktycznie przez całe Ŝycie. Niewątpliwie, w pierwszych latach Ŝycia rozwój ten jest najszybszy. Organizują się wtedy zręby struktury osobowości. Pytania kontrolne 1. Na przykładzie wybranej teorii omów zagadnienie, czym jest osobowość człowieka 2. Co to jest temperament? 3. Omów poszczególne typy temperamentu. 4. Scharakteryzuj relację pojęć osobowość i charakter. 5. Omów strukturę osobowości w koncepcji H. Eysencka Bibliografia o Alport G. (1960). Personality and social encounter. Berkeley, Beacon Press. o Augustynek A., Pilecka B. (1995). Wybrane zagadnienia z psychologii dla studentów uczelni technicznych. Kraków, Wydawnictwa AGH. o Eysenck H. (1970). The structure of human personality. London, Methuen o Freud Z. (1965). New introductory lectures on psychoanalysis. New York, Hogarth Press. o JarmuŜ S. (1998). Wielka piątka. Charaktery 6/1998 s o Kretschmer E. (1944). Körperbau und Charakter. Berlin, Springer o Pawłow I. (1952). Dwadzieścia lat badań wyŝszej czynności nerwowej (zachowania się zwierząt. Warszawa, PZWL o Reykowski J. (1992). Emocje, motywacja, osobowość. Warszawa, PWN
13 13 o Skiner B. (1971) Beyond freedom and dignity. New York, Knopf. o Strelau J. (1985). Temperament, osobowość, działanie. Warszawa, PWN o Szewczuk W. (1990). Psychologia. Warszawa, WsiP o Tomaszewski T. (1976). Psychologia. Warszawa, PWN o Young P. (1961). Motivation and emotion. New York, Wiley o Zimbrdo P., F. Ruch. Psychologia i Ŝycie (1997) Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM. Vademecum doradztwa edukacyjno-zawodowego. Akademia
POMOC PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNA Z OPERONEM PLANOWANIE DZIAŁAŃ Określanie drogi zawodowej to szereg różnych decyzji. Dobrze zaplanowana droga pozwala dojechać do określonego miejsca w sposób, który Ci
Bardziej szczegółowoLEKCJA 3 STRES POURAZOWY
LEKCJA 3 STRES POURAZOWY Stres pourazowy definicje Stres pourazowy definiuje się jako zespół specyficznych symptomów, które mogą pojawić się po przeżyciu ekstremalnego, traumatycznego zdarzenia. Są to
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM?
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWAWCZEJ: AGRESJA I STRES. JAK SOBIE RADZIĆ ZE STRESEM? Cele: - rozpoznawanie oznak stresu, - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, - dostarczenie wiedzy na temat sposobów
Bardziej szczegółowoStrategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania).
Strategia rozwoju kariery zawodowej - Twój scenariusz (program nagrania). W momencie gdy jesteś studentem lub świeżym absolwentem to znajdujesz się w dobrym momencie, aby rozpocząć planowanie swojej ścieżki
Bardziej szczegółowoHarmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem
Harmonogramowanie projektów Zarządzanie czasem Zarządzanie czasem TOMASZ ŁUKASZEWSKI INSTYTUT INFORMATYKI W ZARZĄDZANIU Zarządzanie czasem w projekcie /49 Czas w zarządzaniu projektami 1. Pojęcie zarządzania
Bardziej szczegółowoDOPALACZE. - nowa kategoria substancji psychoaktywnych
DOPALACZE - nowa kategoria substancji psychoaktywnych CZYM SĄ DOPALACZE? Dopalacze stosowana w Polsce, potoczna nazwa różnego rodzaju produktów zawierających substancje psychoaktywne, które nie znajdują
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ
WYMAGANIA EDUKACYJNE SPOSOBY SPRAWDZANIA POSTĘPÓW UCZNIÓW WARUNKI I TRYB UZYSKANIA WYŻSZEJ NIŻ PRZEWIDYWANA OCENY ŚRÓDROCZNEJ I ROCZNEJ Anna Gutt- Kołodziej ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI Podczas pracy
Bardziej szczegółowoSpis treści Wprowadzenie... 11 MIEJSCE PSYCHOLOGII W BADANIACH NAD PROKREACJA Rozdział 1 Biologiczne, kulturowe i społeczne aspekty prokreacji...
Spis treści Wprowadzenie... 11 MIEJSCE PSYCHOLOGII W BADANIACH NAD PROKREACJA Rozdział 1 Biologiczne, kulturowe i społeczne aspekty prokreacji... 21 Prokreacja, zdrowie reprodukcyjne, zdrowie prokreacyjne...
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ W TOLKMICKU. Postanowienia ogólne
Załącznik Nr 1 do Zarządzenie Nr4/2011 Kierownika Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tolkmicku z dnia 20 maja 2011r. REGULAMIN KONTROLI ZARZĄDCZEJ W MIEJSKO-GMINNYM OŚRODKU POMOCY SPOŁECZNEJ
Bardziej szczegółowoDokumentacja nauczyciela mianowanego ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego
Dokumentacja nauczyciela mianowanego ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego warsztaty: Dokumentowanie awansu na stopień nauczyciela dyplomowanego opracowanie: E. Rostkowska Wojewódzki Ośrodek
Bardziej szczegółowoZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 2. ZATRUDNIENIE NA CZĘŚĆ ETATU LUB PRZEZ CZĘŚĆ OKRESU OCENY
ZASADY WYPEŁNIANIA ANKIETY 1. ZMIANA GRUPY PRACOWNIKÓW LUB AWANS W przypadku zatrudnienia w danej grupie pracowników (naukowo-dydaktyczni, dydaktyczni, naukowi) przez okres poniżej 1 roku nie dokonuje
Bardziej szczegółowoOBECNOŚĆ I OSTĘPNOŚĆ RODZICA DAJE DZIECKU ODWAGĘ STAWIANIE GRANIC BUDUJE JEGO SIŁĘ
OBECNOŚĆ I OSTĘPNOŚĆ RODZICA DAJE DZIECKU ODWAGĘ Z. Freud: STAWIANIE GRANIC BUDUJE JEGO SIŁĘ Źródłem energii człowieka jest jego instynktowny pęd do przyjemności. Ta podstawowa żądza natychmiastowego zaspokojenia
Bardziej szczegółowoRegulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju
Regulamin Zarządu Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju Art.1. 1. Zarząd Pogórzańskiego Stowarzyszenia Rozwoju, zwanego dalej Stowarzyszeniem, składa się z Prezesa, dwóch Wiceprezesów, Skarbnika, Sekretarza
Bardziej szczegółowoOdpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01
Odpowiedzi na pytania zadane do zapytania ofertowego nr EFS/2012/05/01 1 Pytanie nr 1: Czy oferta powinna zawierać informację o ewentualnych podwykonawcach usług czy też obowiązek uzyskania od Państwa
Bardziej szczegółowoNa podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu.
Na podstawie art.4 ust.1 i art.20 lit. l) Statutu Walne Zebranie Stowarzyszenia uchwala niniejszy Regulamin Zarządu Regulamin Zarządu Stowarzyszenia Przyjazna Dolina Raby Art.1. 1. Zarząd Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoOgólna charakterystyka kontraktów terminowych
Jesteś tu: Bossa.pl Kurs giełdowy - Część 10 Ogólna charakterystyka kontraktów terminowych Kontrakt terminowy jest umową pomiędzy dwiema stronami, z których jedna zobowiązuje się do nabycia a druga do
Bardziej szczegółowoREGULAMIN. przeprowadzania naboru nowych pracowników do korpusu służby cywilnej w Kuratorium Oświaty w Szczecinie.
Załącznik do zarządzenia Nr 96 /2009 Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty w Szczecinie z dnia 23 września 2009 r. REGULAMIN przeprowadzania naboru nowych pracowników do korpusu służby cywilnej w Kuratorium
Bardziej szczegółowoZarządzanie projektami. wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska
Zarządzanie projektami wykład 1 dr inż. Agata Klaus-Rosińska 1 DEFINICJA PROJEKTU Zbiór działań podejmowanych dla zrealizowania określonego celu i uzyskania konkretnego, wymiernego rezultatu produkt projektu
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania. obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym.
Przedmiotowe zasady oceniania zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania obowiązującymi w XLIV Liceum Ogólnokształcącym. Przedmiot: biologia Nauczyciel przedmiotu: Anna Jasztal, Anna Woch 1. Formy sprawdzania
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA. z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu
UCHWAŁA NR X/143/2015 RADY MIEJSKIEJ WAŁBRZYCHA z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie utworzenia Zakładu Aktywności Zawodowej Victoria w Wałbrzychu Na podstawie art. 18 ust 2 pkt 9 lit. h ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoPRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY KLASA CZWARTA, PIĄTA I SZÓSTA
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY KLASA CZWARTA, PIĄTA I SZÓSTA PROGRAM: Przyrodo, witaj! WSiP, PODRĘCZNIK, ZESZYT UCZNIA, ZESZYT ĆWICZEŃ (tylko klasa piąta) Przyrodo, witaj! E.Błaszczyk, E.Kłos
Bardziej szczegółowoUchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia... 2016 roku
Uchwała Nr... Rady Miejskiej Będzina z dnia... 2016 roku w sprawie określenia trybu powoływania członków oraz organizacji i trybu działania Będzińskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Na podstawie
Bardziej szczegółowo1) Dziekan lub wyznaczony przez niego prodziekan - jako Przewodniczący;
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL Wydziałowa Komisja ds. Jakości Kształcenia Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, tel. +48 81 445 37 31; fax. +48 81 445 37 26, e-mail: wydzial.prawa@kul.pl
Bardziej szczegółowoSTATUT SOŁECTWA Grom Gmina Pasym woj. warmińsko - mazurskie
Załącznik Nr 11 do Uchwały Nr XX/136/2012 Rady Miejskiej w Pasymiu z dnia 25 września 2012 r. STATUT SOŁECTWA Grom Gmina Pasym woj. warmińsko - mazurskie ROZDZIAŁ I NAZWA I OBSZAR SOŁECTWA 1. Samorząd
Bardziej szczegółowoUchwała nr 1/2013 Rady Rodziców Szkoły Podstawowej nr 59 w Poznaniu z dnia 30 września 2013 roku w sprawie Regulaminu Rady Rodziców
Uchwała nr 1/2013 Rady Rodziców Szkoły Podstawowej nr 59 w Poznaniu z dnia 30 września 2013 roku w sprawie Regulaminu Rady Rodziców 1. Na podstawie art.53 ust.4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
Bardziej szczegółowoRady Rodziców Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach
Załącznik do Uchwały Nr 3/2007 REGULAMIN Rady Rodziców Gimnazjum im. Edwarda hr. Raczyńskiego w Komornikach Rozdział I Cele i zadania Rady Rodziców 1. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa bez bliższego
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW. przy Publicznym Gimnazjum im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Wielopolu Skrzyńskim
REGULAMIN RADY RODZICÓW przy Publicznym Gimnazjum im. Ks. Jerzego Popiełuszki w Wielopolu Skrzyńskim Wielopole Skrzyńskie, 23.10.2013 r. Strona 1 REGULAMIN RADY RODZICÓW Publicznego Gimnazjum im. Ks. Jerzego
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW DZIAŁAJĄCEJ PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 29 IM. GIUSEPPE GARIBALDIEGO W WARSZAWIE
REGULAMIN RADY RODZICÓW DZIAŁAJĄCEJ PRZY SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 29 IM. GIUSEPPE GARIBALDIEGO W WARSZAWIE I. Postanowienia ogólne 1 1. Niniejszy regulamin określa tryb przeprowadzenia wyborów do rad klasowych
Bardziej szczegółowoPodstawowe pojęcia: Populacja. Populacja skończona zawiera skończoną liczbę jednostek statystycznych
Podstawowe pojęcia: Badanie statystyczne - zespół czynności zmierzających do uzyskania za pomocą metod statystycznych informacji charakteryzujących interesującą nas zbiorowość (populację generalną) Populacja
Bardziej szczegółowoZmiany pozycji techniki
ROZDZIAŁ 3 Zmiany pozycji techniki Jak zmieniać pozycje chorego w łóżku W celu zapewnienia choremu komfortu oraz w celu zapobieżenia odleżynom konieczne jest m.in. stosowanie zmian pozycji ciała chorego
Bardziej szczegółowoREGULAMIN OKRESOWYCH OCEN PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY LIMANOWA ORAZ KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY LIMANOWA
Załącznik do Zarządzenia Wójta Gminy Limanowa nr 78/2009 z dnia 10 grudnia 2009 r. REGULAMIN OKRESOWYCH OCEN PRACOWNIKÓW URZĘDU GMINY LIMANOWA ORAZ KIEROWNIKÓW JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH GMINY LIMANOWA
Bardziej szczegółowoSTATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW. Postanowienia ogólne
STATUT FUNDACJI ŚCIĘGOSZÓW Postanowienia ogólne 1 1. Fundacja pod nazwą Fundacja Ścięgoszów, zwana dalej Fundacją ustanowiona przez Łukasza Perkowskiego Olgę Sobkowicz zwanych dalej fundatorami, aktem
Bardziej szczegółowoRegulamin. Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej "Doły -Marysińska" w Łodzi
Regulamin Rady Nadzorczej Spółdzielni Mieszkaniowej "Doły -Marysińska" w Łodzi I. PODSTAWY I ZAKRES DZIAŁANIA 1 Rada Nadzorcza działa na podstawie: 1/ ustawy z dnia 16.09.1982r. Prawo spółdzielcze (tekst
Bardziej szczegółowoJak pomóc dziecku w n auc u e
Jak pomóc dziecku w nauce O jakości uczenia i wychowania dzieci decydują: nauczyciele, sami uczniowie i rodzice. Każdy z nich jest tak samo ważny. Jaka jest rola rodziców? Bez ich aktywności edukacja dziecka
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Kształtowanie postaw etycznych u dziecka Dr Małgorzata Głoskowska-Sołdatow Uniwersytet w Białymstoku 5 listopada 2009 r. EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Bardziej szczegółowoMetody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych
Metody wyceny zasobów, źródła informacji o kosztach jednostkowych by Antoni Jeżowski, 2013 W celu kalkulacji kosztów realizacji zadania (poszczególnych działań i czynności) konieczne jest przeprowadzenie
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 21/12
ZARZĄDZENIE Nr 21/12 WÓJTA GMINY NOWA RUDA z dnia 9 lutego 2012 roku w sprawie wprowadzenia Regulaminu dokonywania okresowych ocen pracowników samorządowych zatrudnionych w Urzędzie Gminy Nowa Ruda oraz
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy. 1) (tekst jednolity)
Dz.U.98.21.94 1998.09.01 zm. Dz.U.98.113.717 art. 5 1999.01.01 zm. Dz.U.98.106.668 art. 31 2000.01.01 zm. Dz.U.99.99.1152 art. 1 2000.04.06 zm. Dz.U.00.19.239 art. 2 2001.01.01 zm. Dz.U.00.43.489 art.
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska
Załącznik nr 1 do Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2008-2015 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Ziemia Bielska Przepisy ogólne 1 1. Walne Zebranie Członków
Bardziej szczegółowoLista standardów w układzie modułowym
Załącznik nr 1. Lista standardów w układzie modułowym Lista standardów w układzie modułowym Standardy są pogrupowane w sześć tematycznych modułów: 1. Identyfikacja i Analiza Potrzeb Szkoleniowych (IATN).
Bardziej szczegółowoDZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 28 sierpnia 2015 r. Poz. 1253 OBWIESZCZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 13 sierpnia 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH. Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 13.12.2006 KOM(2006) 796 wersja ostateczna Wniosek DECYZJA RADY w sprawie przedłużenia okresu stosowania decyzji 2000/91/WE upoważniającej Królestwo Danii i
Bardziej szczegółowoart. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.),
Istota umów wzajemnych Podstawa prawna: Księga trzecia. Zobowiązania. Dział III Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. art. 488 i n. ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny
Bardziej szczegółowoZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH
Załącznik do uchwały KNF z dnia 2 października 2008 r. ZASADY REKLAMOWANIA USŁUG BANKOWYCH Reklama i informacja reklamowa jest istotnym instrumentem komunikowania się z obecnymi jak i potencjalnymi klientami
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1)
Dz.U.05.73.645 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2005 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z dnia 28 kwietnia 2005 r.) Na podstawie
Bardziej szczegółowoTRENING ZDROWOTNY jest to rodzaj aktywności fizycznej podjętej z motywów zdrowotnych, mającej na celu podniesienie poziomu wydolności i sprawności
TRENING ZDROWOTNY jest to rodzaj aktywności fizycznej podjętej z motywów zdrowotnych, mającej na celu podniesienie poziomu wydolności i sprawności psychofizycznej oraz usprawnienie procesów życiowych własnego
Bardziej szczegółowoUmowa o pracę zawarta na czas nieokreślony
Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Uwagi ogólne Definicja umowy Umowa o pracę stanowi dokument stwierdzający zatrudnienie w ramach stosunku pracy. Według ustawowej definicji jest to zgodne oświadczenie
Bardziej szczegółowoSTATUT FUNDACJI CHCEMY POMAGAĆ Postanowienia ogólne
STATUT FUNDACJI CHCEMY POMAGAĆ Postanowienia ogólne 1 1. Fundacja pod nazwą Chcemy Pomagać, zwana dalej Fundacją, ustanowiona przez: Piotra Sołtysa zwanego dalej fundatorem, aktem notarialnym sporządzonym
Bardziej szczegółowoSTOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU. ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne
Załącznik do uchwały Walnego Zebrania Członków z dnia 28 grudnia 2015 roku STOWARZYSZENIE LOKALNA GRUPA DZIAŁANIA JURAJSKA KRAINA REGULAMIN ZARZĄDU ROZDZIAŁ I Postanowienia ogólne 1 1. Zarząd Stowarzyszenia
Bardziej szczegółowoRekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych
Rekompensowanie pracy w godzinach nadliczbowych PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH ART. 151 1 K.P. Praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony
Bardziej szczegółowoDZIECI I ICH PRAWA. Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku
DZIECI I ICH PRAWA Prawa Dziecka są dla wszystkich dzieci bez wyjątku i jakiejkolwiek dyskryminacji, niezaleŝnie od koloru skóry, płci, języka, jakim się posługuje, urodzenia oraz religii. Zostały one
Bardziej szczegółowoARKUSZ OCENY OKRESOWEJ DLA STANOWISK PRACOWNICZYCH
Załącznik Nr 5 Do Regulaminu okresowych ocen pracowników Urzędu Miasta Piekary Śląskie zatrudnionych na stanowiskach urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych oraz kierowników gminnych
Bardziej szczegółowoREGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ
REGULAMIN KOMISJI ETYKI BANKOWEJ Warszawa kwiecień 2013 Przyjęty na XXV Walnym Zgromadzeniu ZBP w dniu 18 kwietnia 2013 r. 1. Komisja Etyki Bankowej, zwana dalej Komisją, działa przy Związku Banków Polskich
Bardziej szczegółowo1) w 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
Źródło: http://bip.mswia.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/2005/481,projekt-rozporzadzenia-ministra-spraw-wewnetrznych-i -Administracji-z-dnia-2005-r.html Wygenerowano: Czwartek, 28 stycznia 2016, 20:27
Bardziej szczegółowoPROGRAM KURSU ONLINE Asertywność i poczucie własnej wartości
PROGRAM KURSU ONLINE Asertywność i poczucie własnej wartości Marta Pyrchała-Zarzycka www.astrosalus.pl www.kosmetyka-fitness.pl http://www.astrosalus.com/ www.sukces-biznes.pl kursy@astrosalus.pl 506-320-330
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 16 stycznia 2014 r. Poz. 79 ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW. z dnia 10 stycznia 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 16 stycznia 2014 r. Poz. 79 ROZPORZĄDZENIE PREZESA RADY MINISTRÓW z dnia 10 stycznia 2014 r. w sprawie opiniowania służbowego funkcjonariuszy Centralnego
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin. Dominika Sowa
Klasyfikacja i oznakowanie substancji chemicznych i ich mieszanin Dominika Sowa Szczecin, 8 maj 2014 Program prezentacji: 1. Definicja substancji i mieszanin chemicznych wg Ustawy o substancjach chemicznych
Bardziej szczegółowobiuro@cloudtechnologies.pl www.cloudtechnologies.pl Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia
Warszawa, 11 kwietnia 2016 roku Projekty uchwał dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia w sprawie przyjęcia porządku obrad Zwyczajne Walne Zgromadzenie przyjmuje następujący porządek obrad: 1. Otwarcie Zgromadzenia,
Bardziej szczegółowo2.Prawo zachowania masy
2.Prawo zachowania masy Zdefiniujmy najpierw pewne podstawowe pojęcia: Układ - obszar przestrzeni o określonych granicach Ośrodek ciągły - obszar przestrzeni którego rozmiary charakterystyczne są wystarczająco
Bardziej szczegółowoKlasyfikacja autyzmu wg ICD 10 (1994) zakłada, że jest to całościowe zaburzenie rozwojowe (F84)- autyzm dziecięcy (F.84.0) charakteryzujące się:
Co to jest autyzm? Autyzm to całościowe, rozległe zaburzenie rozwojowe charakteryzujące się licznymi nieprawidłowościami w rozwoju, uwidaczniającymi się przed ukończeniem trzeciego roku życia w co najmniej
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki. z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki
ZARZĄDZENIE NR 11/2012 Wójta Gminy Rychliki z dnia 30 stycznia 2012 r. w sprawie wdrożenia procedur zarządzania ryzykiem w Urzędzie Gminy Rychliki Na podstawie art. 69 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 68
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania z przedmiotu wiedza o społeczeństwie Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016
Przedmiotowy system oceniania z przedmiotu wiedza o społeczeństwie Publicznego Gimnazjum Sióstr Urszulanek UR we Wrocławiu w roku szkolnym 2015/2016 KRYTERIA OGÓLNE 1. Wszystkie oceny są jawne. 2. Uczennica/uczeń
Bardziej szczegółowoŚwiadomość, która obala stereotypy. Ewa Kucharczyk-Deja, Małgorzata Biadoń, ŚDS nr 2 w Warszawie
Świadomość, która obala stereotypy Ewa Kucharczyk-Deja, Małgorzata Biadoń, ŚDS nr 2 w Warszawie Plan prezentacji 1. Jak to się zaczęło? 2. Komu to pomoże? 3. Choroby psychiczne stereotypy. 4. Opinie Polaków
Bardziej szczegółowoPaweł Selera, Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT, Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2014, ss. 372
Paweł Selera, Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT, Wolters Kluwer S.A., Warszawa 2014, ss. 372 I Odliczenie i zwrot podatku naliczonego to podstawowe mechanizmy funkcjonowania podatku
Bardziej szczegółowoFORUM ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH
L.Dz.FZZ/VI/912/04/01/13 Bydgoszcz, 4 stycznia 2013 r. Szanowny Pan WŁADYSŁAW KOSINIAK - KAMYSZ MINISTER PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Uwagi Forum Związków Zawodowych do projektu ustawy z dnia 14 grudnia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO
LABORATORIUM TECHNOLOGII NAPRAW WERYFIKACJA TULEJI CYLINDROWYCH SILNIKA SPALINOWEGO 2 1. Cel ćwiczenia : Dokonać pomiaru zuŝycia tulei cylindrowej (cylindra) W wyniku opanowania treści ćwiczenia student
Bardziej szczegółowoPROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO. w Urzędzie Gminy Mściwojów
I. Postanowienia ogólne 1.Cel PROCEDURA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO w Urzędzie Gminy Mściwojów Przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ma na celu: Załącznik A Zarządzenia oceny ryzyka zawodowego monitorowanie
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRZEPROWADZANIA OCEN OKRESOWYCH PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 36 z dnia 28 czerwca 2013 r. REGULAMIN PRZEPROWADZANIA OCEN OKRESOWYCH PRACOWNIKÓW NIEBĘDĄCYCH NAUCZYCIELAMI AKADEMICKIMI SZKOŁY GŁÓWNEJ HANDLOWEJ W WARSZAWIE 1 Zasady
Bardziej szczegółowoRegulamin podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego w Lublinie
Załącznik do Zarządzenia Nr 44/2011 Marszałka Województwa Lubelskiego z dnia 31 marca 2011 r. Regulamin podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników Urzędu Marszałkowskiego Spis treści Rozdział 1...
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO
Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr 103/2012 Burmistrza Miasta i Gminy Skawina z dnia 19 czerwca 2012 r. PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI AUDYTU WEWNĘTRZNEGO MÓDL SIĘ TAK, JAKBY WSZYSTKO ZALEśAŁO OD
Bardziej szczegółowoMotywowanie pracowników. Motywowanie. Teorie motywacji
Motywowanie Motywowanie pracowników Jest to proces kierowniczy polegający na wpływaniu na zachowanie pracowników, w, aby realizowali oni określone cele, z uwzględnieniem wiedzy o tym, co powoduje takie
Bardziej szczegółowoUMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS)
UMOWA NR w sprawie: przyznania środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego (KFS) zawarta w dniu. r. pomiędzy : Powiatowym Urzędem Pracy w Gdyni reprezentowanym przez.., działającą na podstawie upoważnienia
Bardziej szczegółowoDE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15
DE-WZP.261.11.2015.JJ.3 Warszawa, 2015-06-15 Wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia Dotyczy: postępowania prowadzonego w trybie przetargu nieograniczonego na Usługę druku książek, nr postępowania
Bardziej szczegółowoZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r.
ZARZĄDZENIE Nr 18/2009 WÓJTA GMINY KOŁCZYGŁOWY z dnia 4 maja 2009 r. w sprawie ustalenia Regulaminu Wynagradzania Pracowników w Urzędzie Gminy w Kołczygłowach Na podstawie art. 39 ust. 1 i 2 ustawy z dnia
Bardziej szczegółowoREGULAMIN RADY RODZICÓW Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. A. Osieckiej we Wrocławiu
Uchwała nr 4/10/2010 z dnia 06.10.2010 r. REGULAMIN RADY RODZICÓW Liceum Ogólnokształcącego Nr XVII im. A. Osieckiej we Wrocławiu Podstawa prawna: - art. 53.1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie
Bardziej szczegółowoU M OWA DOTACJ I <nr umowy>
U M OWA DOTACJ I na dofinansowanie zadania pn.: zwanego dalej * zadaniem * zawarta w Olsztynie w dniu pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
Bardziej szczegółowoRegulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu
Regulamin studenckich praktyk zawodowych w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nowym Sączu 1 1. Uczelnia organizuje studenckie praktyki zawodowe, zwane dalej "praktykami", przewidziane w planach studiów
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Postanowienia ogólne
Załącznik do zarządzenia Rektora nr 59 z dnia 20 lipca 2015 r. REGULAMIN PRZYZNAWANIA ZWIĘKSZENIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO Z DOTACJI PROJAKOŚCIOWEJ ORAZ ZASADY PRZYZNAWANIA STYPENDIUM DOKTORANCKIEGO W
Bardziej szczegółowoHAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.
HAŚKO I SOLIŃSKA SPÓŁKA PARTNERSKA ADWOKATÓW ul. Nowa 2a lok. 15, 50-082 Wrocław tel. (71) 330 55 55 fax (71) 345 51 11 e-mail: kancelaria@mhbs.pl Wrocław, dnia 22.06.2015 r. OPINIA przedmiot data Praktyczne
Bardziej szczegółowoDokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym. ustawa z dnia 15 lipca 2004 r.
Dokumenty regulujące kwestie prawne związane z awansem zawodowym ustawa z dnia 15 lipca 2004 r. o zmianie ustawy - Karta a oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. -
Bardziej szczegółowoProcesy rozwiązywania problemów. Diagnozowanie problemu: metody graficzne (1).
45 min Inwentyka Procesy innowacyjne dr hab. inż. M. Sikorski 1 Procesy rozwiązywania problemów. Diagnozowanie problemu: metody graficzne (1). Data wykładu:............. Razem slajdów: 14 Inwentyka procesy
Bardziej szczegółowoLepsze samopoczucie to lepsze oceny. Jaka jest korzyść dla dziecka?
Lepsze samopoczucie to lepsze oceny Jaka jest korzyść dla dziecka? Gdy dziecko przebywa w szkole, warunki nauki znacząco wpływają na jego samopoczucie i skuteczność przyswajania wiedzy. Uczenie się może
Bardziej szczegółowoPortretowanie zdolności i ich rozwój. Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Portretowanie zdolności i ich rozwój Projekt współfinansowany z Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Jeśli chcesz nauczyć Jasia matematyki, to musisz znać matematykę i Jasia ks.
Bardziej szczegółowoProfilaktyka w zakresie udzielania pierwszej pomocy i ratownictwa
Profilaktyka w zakresie udzielania pierwszej pomocy i ratownictwa dla Miasta Duszniki Zdrój na lata 2009 2014 Opracowała: Anna Podhalicz 1 Duszniki Zdrój 2008 SPIS TREŚCI 1. Wstęp... 3 2. Podstawa prawna......
Bardziej szczegółowoSponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów
Sponsorzy projektu Obozy Zdobywców Biegunów Obozy Zdobywców Biegunów to cykl wyjazdów na letnie i zimowe obozy rekreacyjne, których celem jest wspieranie aktywności dzieci niepełnosprawnych ruchowo, przewlekle
Bardziej szczegółowoTEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp
TEST dla stanowisk robotniczych sprawdzający wiedzę z zakresu bhp 1. Informacja o pracownikach wyznaczonych do udzielania pierwszej pomocy oraz o pracownikach wyznaczonych do wykonywania działań w zakresie
Bardziej szczegółowoRekrutacją do klas I w szkołach podstawowych w roku szkolnym 2015/2016 objęte są dzieci, które w roku 2015 ukończą:
Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 2/2015 Dyrektora Szkoły Podstawowej nr 1 w Radzyniu Podlaskim z dnia 27 lutego 2015 r. Regulamin rekrutacji uczniów do klasy pierwszej w Szkole Podstawowej nr 1 im. Bohaterów
Bardziej szczegółowoSTATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE
Załącznik do Uchwały r IV-20-15 Rady Miejskiej w Andrychowie z dnia 29 stycznia 2015r. STATUT OŚRODKA POMOCY SPOŁECZ EJ W A DRYCHOWIE I. Podstawa prawna działania 1. Ośrodek działa na podstawie obowiązujących
Bardziej szczegółowoUchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia 11.12.2015 w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu.
Uchwała nr 21 /2015 Walnego Zebrania Członków z dnia 11.12.2015 w sprawie przyjęcia Regulaminu Pracy Zarządu. Na podstawie 18 ust. 4.15 Statutu Stowarzyszenia, uchwala się co następuje. Przyjmuje się Regulamin
Bardziej szczegółowoKoszty jakości. Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne
1 Definiowanie kosztów jakości oraz ich modele strukturalne Koszty jakości to termin umowny. Pojęcie to nie występuje w teorii kosztów 1 oraz nie jest precyzyjnie zdefiniowane ani przez teoretyków, ani
Bardziej szczegółowoPROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015
Załącznik do Zarządzenia Nr 1./2014 Dyrektora Przedszkola nr 2 z dnia 20.02. 2014r. PROCEDURA REKRUTACJI DZIECI DO PRZEDSZKOLA NR 2 PROWADZONEGO PRZEZ URZĄD GMINY WE WŁOSZAKOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014/2015
Bardziej szczegółowoRzecznik Praw Ucznia - mgr inż. Beata Kosmalska
Rzecznik Praw Ucznia - mgr inż. Beata Kosmalska Rzecznik Praw Ucznia pracuje w oparciu o Regulamin Rzecznika Praw Ucznia oraz o własny plan pracy. Regulamin działalności Rzecznika Praw Ucznia: 1. Rzecznik
Bardziej szczegółowoRegulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina Postanowienia Ogólne
Tekst jednolity z dnia 10.10.2013 r. Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Rybacka Bielska Kraina Postanowienia Ogólne 1 Regulamin Obrad Walnego Zebrania Członków Lokalnej
Bardziej szczegółowoKolorowe przytulanki
Innowacja pedagogiczna. Kolorowe przytulanki Autorki : mgr Małgorzata Drozdek mgr Wioletta Szypowska Założenia ogólne: Każdy rodzaj kontaktu ze sztuką rozwija i kształtuje osobowość człowieka. Zajęcia
Bardziej szczegółowoTechniki radzenia sobie ze stresem. mgr Katarzyna Kulwicka-Durmowicz
Techniki radzenia sobie ze stresem mgr Katarzyna Kulwicka-Durmowicz Plan wykładu Część pierwsza: Stres koncepcje stresu objawy stresu przyczyny stresu Część druga: Sposoby radzenia sobie ze stresem Koncepcje
Bardziej szczegółowoPRAWA ZACHOWANIA. Podstawowe terminy. Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc
PRAWA ZACHOWANIA Podstawowe terminy Cia a tworz ce uk ad mechaniczny oddzia ywuj mi dzy sob i z cia ami nie nale cymi do uk adu za pomoc a) si wewn trznych - si dzia aj cych na dane cia o ze strony innych
Bardziej szczegółowoRegulamin organizacyjny pracowni terapii zajęciowej prowadzonej w ramach działań Spółdzielni Socjalnej Pracownia Radości Kukułka w Nowej Soli
Regulamin organizacyjny pracowni terapii zajęciowej prowadzonej w ramach działań Spółdzielni Socjalnej Pracownia Radości Kukułka w Nowej Soli Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 1. Regulamin Organizacyjny
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ PRACA ZAROBKOWA EMERYTÓW I RENCISTÓW A PROBLEM BEZROBOCIA BS/80/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, MAJ 2002
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoREGULAMIN WYNAGRADZANIA BIAŁOŁĘCKIEGO OŚRODKA KULTURY (tekst jednolity) Rozdział I Przepisy wstępne
REGULAMIN WYNAGRADZANIA BIAŁOŁĘCKIEGO OŚRODKA KULTURY (tekst jednolity) Rozdział I Przepisy wstępne Podstawę prawną Regulaminu Wynagradzania Białołęckiego Ośrodka Kultury stanowią przepisy: 1. Kodeksu
Bardziej szczegółowoZabezpieczenie społeczne pracownika
Zabezpieczenie społeczne pracownika Swoboda przemieszczania się osób w obrębie Unii Europejskiej oraz możliwość podejmowania pracy w różnych państwach Wspólnoty wpłynęły na potrzebę skoordynowania systemów
Bardziej szczegółowo