Jedzenie uczy, bawi i rozwija dzieci

Transkrypt

1 Jedzenie uczy, bawi i rozwija dzieci Rozmowa z Grażyną Korasiak, neurologopedą z Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu - Jest Pani neurologopedą, a nasza rozmowa ma dotyczyć karmienia niemowląt i dzieci Co ma wspólnego jedno i drugie? - Karmienie niemowlęcia ma wieloaspektowe znaczenie. Patrząc ze społecznego punktu widzenia już w pierwszych godzinach po narodzeniu dziecko nawiązuje bliski kontakt z mamą. Karmienie dla noworodka jest jedną z form nawiązywania kontaktu z mamą. Mama dostarcza dzieciątku niezbędny mu pokarm. Jeśli karmienie przebiega w atmosferze bliskości i spełnienia, bez większych trudności, to dziecko bardziej otwiera się na świat, płynnie wchodzi w kontakt z otoczeniem, co sprzyja rozwojowi komunikacji. Później, gdy w foteliku sadzane jest przy stole z domownikami, uczy się radości z biesiadowania, dzielenia informacjami, budowania więzi poprzez rozmowę i wspólne przebywanie. Z drugiej strony każdy kolejny etap przyswajania pokarmów, gdy dziecko nie tylko żywi się, ale też używa do tego odpowiednich partii mięśni policzków, warg, operuje językiem, uczy się odczuwać kęs, różne konsystencje pokarmu, pobierać i połykać płyny. To wszystko ma ogromne znaczenie dla późniejszej prawidłowej artykulacji i rozwoju mowy. Dlatego sposób w jaki karmimy dziecko, jest tak ważny. Jeśli dziecko od początku będzie kojarzyć jedzenie z czymś przyjaznym, miłym, radosnym, to z pewnością będzie bardziej otwarte na jedzenie, różne smaki, zapachy, konsystencje.

2 - Kiedy i z jakimi problemami czy obserwacjami przychodzą do Pani rodzice? - Zgłaszają się do nas rodzice zarówno najmłodszych, jak i trochę starszych maluchów. Mamy niemowląt przychodzą najczęściej z problemami związanymi z karmieniem piersią. Martwi je na przykład to, że dziecko nie umie odpowiednio chwycić sutka, dobrze przystawić się do piersi, że jest przy niej zbyt krótko albo długo, lub denerwuje się podczas karmienia. Staram się towarzyszyć mamie podczas sesji karmienia dziecka i doradzać, zasugerować zmianę sposobu karmienia. Czasem mama potrzebuje jedynie potwierdzenia, zapewnienia, że wszystko przebiega prawidłowo. Czasem mamy, szczególnie kiedy rodzą pierwsze dziecko, mają trudności z właściwym odczytywaniem sygnałów głodu u dziecka. Płacz noworodka sygnalizuje różne potrzeby, ale zdarza się, że mama przystawia dziecko do piersi za każdym razem, kiedy zapłacze. Reakcja na płacz, w postaci każdorazowego przystawiania do piersi i uspokajania maluszka karmieniem, może spowodować rozregulowanie rytmu snu i karmienia dziecka. Podpowiadam mamom, jak obserwować i interpretować sygnały ze strony dziecka. W razie wątpliwości konsultujemy obawy czy obserwacje rodziców z psychologiem, neonatologiem czy fizjoterapeutą, który może podpowiedzieć na przykład, jak wygodniej dla dziecka układać je do karmienia. - A z jakich porad korzystają rodzice starszych dzieci? - Rodzice często pytają, kiedy włączać do karmienia łyżeczkę, albo kiedy podawać dziecku jedzenie w postaci papek czy grudek oraz jakich akcesoriów do karmienia używać. Dzieci karmione sztucznymi pokarmami mogą mieć włączaną łyżeczkę już po 4 miesiącu życia; dzieci karmione naturalnie najlepiej po 6 miesiącu. Po 4 miesiącu życia dziecko można też już zaczynać karmić papkami, na początek najlepiej półpłynnymi, a potem o bardziej stałej konsystencji. Pokarm w grudkach można podawać po 7 miesiącu życia. W tym przypadku także na początek powinny to być drobniutkie grudki, a dopiero z czasem nieco większe, aż do takich, które wielkością przypominają rozdrobnione podczas

3 gryzienia jedzenie. Grudki można podawać nawet jeśli dzieciątko nie ma jeszcze ząbków. Rzecz w tym, by przy jedzeniu tak podawanego pokarmu, opanowało ono nowe umiejętności, takie jak przemieszczanie pokarmu językiem z jednej strony buzi na drugą, operowanie nim. W tym przypadku znów nie chodzi tylko o to, by dziecko nauczyło się jeść czy rozdrabiać pokarm, ale też ćwiczyło odpowiednie mięśnie języka, ust. Co ważne w tym samym czasie, gdy włączany jest pokarm w grudkach, trzeba też zaczynać uczyć maluszka picia z kubeczka. Znów najlepiej zaczynać od niewielkiej ilości płynu, który jest najtrudniejszą konsystencją do opanowania, bo wymaga umiejętności dzielenia go na porcje, a potem, kiedy dziecko nauczy się pobierać i połykać małe łyczki, stopniowo zwiększać ilość podawanego płynu. Kubeczek należy podawać dziecku ułożonemu w wysokiej pozycji, najlepiej kiedy siedzi. - Modna jest ostatnio filozofia Bobas Lubi Wybór. W karmieniu może się to przekładać na dawanie wyboru np. dotyczącego tego, jakiej konsystencji ma być jedzenie, po które sięgnie maluch. Co Pani na to? - Z punktu widzenia logopedycznego zaleca się, by dziecko stopniowo przeszło kolejne etapy: ssanie płynów, jedzenie papek, grudek, pokarmów stałych, picie z kubeczka. W mojej opinii wspomaga to harmonijny rozwój malucha. Ale gdy ten już siedzi i opanuje kwestię radzenia sobie z różnymi konsystencjami, powinien sam sięgać i rozwijać z kolei swoją ciekawość poznawczą, badać, sprawdzać, smakować i wybierać, co lubi. To z kolei dobrze wpływa na rozwój motoryczny, wspiera funkcje poznawcze, uczy samodzielności. - A gdy dziecko bawi się pokarmem? Rzuca, brudzi się bardzo, traktuje go bardziej rączkami, niż buzią? - To też jest jak najbardziej wskazane! Uspokajam rodziców, którzy mają takie wątpliwości i na przykład wycierają dziecku buzię w trakcie jedzenia, sprzątają. Wręcz zalecam, by pozwalali maluchom brudzić się. Jak już mówiłam jedzenie powinno kojarzyć się dzieciom z czymś przyjemnym, radosnym, z dobrą atmosferą. Takie podejście pozwala potem unikać kłopotów z brakiem chęci do spożywania posiłków. Nie należy też na przykład, gdy dziecko zakrztusi się przy pierwszych próbach radzenia sobie z grubszą konsystencją, przedłużać podawania papek. Jeśli nie ma żadnych przeciwskazań medycznych, maluch musi nauczyć się radzić z jedzeniem różnych pokarmów. Jeśli nie będzie mieć do tego okazji, to w późniejszym wieku może na przykład nie chcieć poznawać nowych smaków, jeść tylko to, co zna i znacznie ograniczać swoją dietę. Poza tym zabawa z jedzeniem rozwija funkcje ręki, koordynację ręka - usta, a w przyszłości szybsze usamodzielnianie się w sytuacji karmienia. Z jedzeniem i związanym z nimi umiejętnościami jest trochę, jak z placem

4 zabaw: z im większej ilości zabaw dziecko będzie korzystać, tym bardziej elastyczne, sprytne, zwinne i sprawne będzie. - Wspomniała Pani też o akcesoriach, które w karmieniu mogą być pomocne. Jakie na przykład? - Panie, które mają zbyt płaskie sutki, mogą dobrać specjalne silikonowe nakładki, tak by ich maluszek mógł dobrze chwycić pierś i ssać. Warto też indywidualnie dobierać smoczki. W przypadku łyżeczek zaczynać od prostych szpatułek umożliwiających łatwiejsze wsuwanie i wysuwanie pokarmu, a potem stopniowo przejść do przyjaznych dzieciom łyżeczek dostosowanych wielkością do potrzeb dziecka. - Dziękuję za rozmowę. Projekt, który realizują wspólnie Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu oraz Zespół Opieki Zdrowotnej w Nysie, pozwala rodzicom i dzieciom do lat 2 z Opola oraz powiatów opolskiego, prudnickiego i nyskiego korzystać z całego pakietu usług i pomocy, które ułatwiają dobre wejście w macierzyństwo oraz dbanie o zdrowie i rozwój dziecka. Więcej informacji na temat świadczeń realizowanych w ramach projektu można uzyskać bezpośrednio lub telefonicznie: 1. Nieinwazyjne badania prenatalne dla kobiet poniżej 35. roku życia Kontakt: Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu tel. (77) wew. 661 Zespół Opieki Zdrowotnej w Nysie - tel , wtorek piątek godz. 12:00-15:00 2. Poradnictwo specjalistyczne dla rodziców: porady neonatologa, neurologopedy, psychologa, położnej, pielęgniarki, dietetyka, fizjoterapeuty, prawnika. Kontakt: Centrum Ginekologii Położnictwa i Neonatologii w Opolu tel. (77) wew Pogłębiona diagnostyka rozwoju dziecka metodami bazującymi na obserwacji, analizie i interpretacji zachowań dziecka od 0 do 2 lat. Kontakt: Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu tel. (77) wew Niwelowanie nieprawidłowości w rozwoju dzieci: m.in. porady dotyczące właściwego żywienia dzieci, od urodzenia do drugiego roku życia. Poradnictwo psychologiczne dla rodziców i dzieci. Porad udzielają: pediatra, neurologopeda, psycholog, gastrolog, dietetyk. Kontakt: Centrum Ginekologii, Położnictwa i Neonatologii w Opolu tel. (77) wew. 611 Więcej na

5