Ochrona wiejskiego krajobrazu na przykładzie wybranych regionów. Dawid Soszyński

Transkrypt

1 ZA TREŚĆ ODPOWIADA CENTRALNA BIBLIOTEKA ROLNICZA Ochrona wiejskiego krajobrazu na przykładzie wybranych regionów Dawid Soszyński Warszawa, 7 września 2018 r.

2 Położenie obszaru badań na tle podziału fizjograficznego i administracyjnego woj. Lubelskiego Ryc.1. Położenie gminy Godziszów na tle Podziału geofizjograficznego [Kondracki, 2009]

3 KONTYNUACJA TRADYCJI Ciągłość tradycji nie powinna polegać na bezkrytycznym imitowaniu i powtarzaniu wzorców tradycyjnych, lecz na współgraniu nowego ze starym oraz na twórczej interpretacji i kontynuacji cech regionalnych (danego mikroregionu!) (Kosiński W.; Chmielewski J,M.; Szarejko K.) Osiedle św. Jana w Lanckoronie jb-studio.com.pl bardziej zgrzebność niż fantazyjność, bardziej synteza niż rozdrobnienie, bardziej struktura niż atrapa, bardziej szczerość niż udawanie (Kosiński W.)

4 K O N T Y N U A C J A T R A D Y C J I układ przestrzenny mała architektura zabudowa Chałupa w Jedlance Nowej Zadaszenie typu brog k. Zastawia fot. D. Soszyński Brockholes Nature Reserve & Visitor Centre. Wielka Brytania. Fot. Ioana Marinescu, materiały prasowe Mies van der Rohe Foundation

5 Jak zapewnić kontynuację tradycji? Edukacja, promocja, informacja, wzorniki architektury regionalnej, zachęty i ulgi podatkowe, partnerstwo publiczno-prywatne, scalenia i podziały gruntów, ochrona konserwatorska, planowanie przestrzenne, inwestycje publiczne. Dawna zabudowa Kazimierza Dolnego polskiekrajobrazy.pl Nowy dom autorstwa Kuryłowicz & Associates muratorplus.pl

6 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Szachownica pól w rejonie wsi Godziszów III fot. M. Bielak Dokument ten został sporządzony dla terenu całej gminy. Jest to zarówno jego wadą bo powoduje dużą ogólność zapisów, jak i zaletą bo obejmuje również rozłogi pól ograniczając rozwój zabudowy rozproszonej poza zwartym układem wsi. Zapewnia to utrzymanie tradycyjnego krajobrazu kulturowego Roztocza.

7 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Widok na Zdziłowice IV fot. M. Bielak Przeznaczenie w Planie zagospodarowania zbyt rozległej powierzchni terenu pod zabudowę mieszkaniową spowoduje w przyszłości rozluźnienie zabudowy wsi, powstanie kolejnych linii zabudowań, co zaburzy istniejące tradycyjne układy osiedli wiejskich.

8 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Wiele zapisów planu miejscowego nie jest respektowanych o czym świadczy postępujące zabudowywanie doliny rzeki Por w Zdziłowicach, dewastowanie zbiorników i oczek wodnych, niekorzystne zmiany w zagospodarowaniu bezpośredniego otoczenia obiektów małej architektury, niekiedy również zmiana formy tych obiektów, a także brak kształtowania zieleni towarzyszącej zabudowie. Zabudowa kaszarni w Andrzejowie fot. M. Bielak

9 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Zbyt ogólnikowe zapisy i brak konkretnych cech określających charakter zabudowy dają dużą swobodę ich interpretacji, co bezpośrednio przekłada się na duże zróżnicowanie nowej i modernizowanej zabudowy. Zupełny brak nawiązania do lokalnej tradycji, mnogość form, gabarytów i kolorystyki, przy braku zieleni towarzyszącej zabudowie wprowadza w krajobraz wiejski chaos, dysharmonię, a przy tym niekorzystnie wpływa na wizerunek panoramy wsi. Stara i nowa zabudowa we wsi Godziszów III fot. M. Bielak

10 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Brak regulacji dotyczących dominant architektoniczno-krajobrazowych. W efekcie tradycyjne dominanty zastępowane są przez obiekty przypadkowe (dominujące położenie, gabaryty i kolorystyka). Nowa, dominująca zabudowa we wsi Godziszów III fot. M. Bielak

11 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Pomimo jasnego zapisu w planie, mówiącego o konieczności uwzględniania wartości kulturowych obiektów małej architektury podczas dokonywania jakichkolwiek zmian w sposobie ich zagospodarowania otoczenie a niekiedy i wygląd przydrożnych kapliczek w rzeczywistości jest kształtowane według lokalnych upodobań i gustów. Przykłady różnego zagospodarowania otoczenia dwóch kapliczek we wsiach w Zdziłowice II i Piłatka fot. M. Bielak

12 Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gm. Godziszów, ROZTOCZE Rola zieleni, o której mowa jest w planie sprowadza się wyłącznie do zieleni o charakterze izolującym i parkowym. Brak w dokumencie zapisów odnoszących się do kształtowania zieleni wysokiej, która podobnie jak przydomowe ogrody kwiatowe, była niegdyś nieodłącznym elementem towarzyszącym każdej zabudowie wiejskiej. Zieleń w otoczeniu tradycyjnej zabudowy w Rataju Ordynackim i nowej zabudowy w Wólce Ratajskiej fot. M. Bielak

13 Dokumenty planistyczne w otoczeniu Poleskiego Parku Narodowego. POLESIE Studia Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego analizowanych 7 gmin przewidują wzrost powierzchni zabudowy o 93%. W największym stopniu dotyczy to zabudowy rekreacyjnej (w gminie Sosnowica wzrost o 189% w gminie Urszulin o 323%). Problemem jest jednak nie tylko powierzchnia ale również układy przestrzenne osiedli letniskowych. Teren planowanego osiedla letniskowego

14 Dokumenty planistyczne w otoczeniu Poleskiego Parku Narodowego. POLESIE W większości dokumentów pojawiają się zapisy o konieczności dogęszczania zabudowy i utrzymania istniejących układów wsi. Jednocześnie niemal każdy dokument posiada szereg odstępstw i wyjątków dopuszczających powstawanie zabudowy wszędzie poza terenami lasów i podmokłych łąk (np. gm. Hańsk) lub przy wszystkich drogach (gm. Wierzbica) Żaden plan nie wprowadza obowiązującej linii zabudowy Wieś Łomnica, gm. Sosnowica fot. D. Soszyński

15 Dokumenty planistyczne w otoczeniu Poleskiego Parku Narodowego. POLESIE Mapa ustaleń planów miejscowych gmin w otoczeniu PPN

16 Dokumenty planistyczne w otoczeniu Poleskiego Parku Narodowego. POLESIE Brak planów miejscowych powoduje rozpraszanie zabudowy i rozwój przypadkowych form zagospodarowania przestrzeni. Budynki powstające w oparciu o Decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu tylko teoretycznie zachowują tzw. zasadę dobrego sąsiedztwa. Przysiółek Wujek, w sercu Poleskiego Parku Narodowego fot. D. Soszyński

17 Dokumenty planistyczne w otoczeniu Poleskiego Parku Narodowego. POLESIE Większość zapisów dotyczących cech tradycyjnych to jedynie postulaty. np. MPZP dla wsi Zamłyniec: dopuszcza się zabudowę jednokondygnacyjną, dachy przestrzenne, dostosowanie bryły budynku do architektury regionalnej i lokalnych tradycji. Osiedle letniskowe we wsi Zamłyniec fot. D. Soszyński

18 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych kameralność i swojskość Plac zabaw w Turowoli fot. D. Soszyński Skwer w Starym Uścimowie fot. D. Soszyński

19 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych zieleń Plac zabaw w Turowoli fot. D. Soszyński Skwer w Starym Uścimowie fot. D. Soszyński

20 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych związek z wiejskimi usługami Sklep i skwer w Puchaczowie fot. D. Soszyński

21 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych cechy i tradycje lokalne Teren rekreacyjny w Woli Uhruskiej Teren rekreacyjny w Orchówku Teren rekreacyjny w Urszulinie fot. D. Soszyński

22 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych dominanty i wyróżniki krajobrazowe Remiza w Orzechowie Nowym fot. D. Soszyński Remiza w Kopinie fot. D. Soszyński

23 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych nieprostokreślność, miękkie krawędzie Plaża w Grabniaku Skwer w Dubecznie fot. D. Soszyński

24 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych kolorystyka Plac zabaw w Dąbrowie fot. D. Soszyński Plac zabaw w Zawieprzycach fot. D. Soszyński

25 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych otwarcia widokowe Boisko w Uhrusku Aleja spacerowa w Orchówku Plac zabaw w Uścimowie fot. D. Soszyński

26 INWESTYCJE PUBLICZNE Tradycyjne cechy wiejskich przestrzeni publicznych woda Jezioro Głębokie we wsi Głębokie Jezioro Zagłębocze w Zamłyńcu fot. D. Soszyński

27 Dziękujemy za uwagę

28 Zostań Partnerem KSOW Zarejestruj się na