Dziennik Ekonomiczny. Inwestycyjne plany samorządów. Analizy Makroekonomiczne. 24 listopada 2016

Transkrypt

1 Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 24 listopada 216 Inwestycyjne plany samorządów Temat dnia: Inwestycyjne plany samorządów Istotną przyczyną spowolnienia wzrostu PKB w 3q16 był spadek inwestycji samorządów (JST), który wg naszych szacunków odjął,5-,7pp od dynamiki PKB. Jeżeli wykonanie wydatków inwestycyjnych JST do końca tego roku będzie na przeciętnym poziomie z lat , to inwestycje JST obniżą się w całym 216 r. o ok.,8% PKB, a w 4q16 ich ujemny wkład do wzrostu PKB pogłębi do ok. 1,pp i dynamika PKB obniży o,3-,5pp vs. 2,5% w 3q16. Obecne plany samorządów (skorygowane o historyczny wzorzec: faktyczna realizacja vs. plan) sugerują, że w 217 r. można oczekiwać nieznacznego wzrostu ich inwestycji. Przegląd wydarzeń gospodarczych: USA: Podwyżka stóp w USA jest właściwa stosunkowo niedługo, dopóki dane z gospodarki nadal będą wskazywać na dalszą poprawę w kierunku realizacji celów Fed. Wielu członków Fed uważa, że ryzyka dla stabilności gospodarczej i finansowej mogą wzrosnąć z czasem, jeżeli rynek pracy ulegnie znacznemu przegrzaniu. (minutes) [PAP, ] POL: Wzrost PKB spowolnił i będzie słabszy niż zakładany w październikowej prognozie 3,2%. Spowolnienie ma charakter przejściowy. (L. Kąsek, Bank Światowy) [PAP, ] HUN: Węgierski bank centralny (MNB) pozostawił główną stopę bez zmian (,9%), zgodnie z oczekiwaniami. Jednocześnie, MNB obniżył jednodniową stopę pożyczkową o 15 pb do,9%. [Reuters, ] MNB uznał, iż spowolnienie gospodarcze (wzrost PKB w 3q16 2,% r/r vs. 2,8% r/r w 2q16) ma charakter przejściowy, a deflacyjne siły w gospodarce powoli wygasają, ale wykazał gotowość do dalszego łagodzenia polityki pieniężnej w przyszłości. Dziś w kalendarzu: GER: 8: PKB w 3q16 (dane ost.) (konsensus: 1,5% r/r vs. 3,1% r/r poprzednio). GER: 9: wskaźnik Ifo w listopadzie (konsensus: 11,6 pkt. vs. 11,5 pkt. poprzednio). Wykres dnia: Inwestycje samorządów %, r/r -8 mar 8 mar 1 mar 12 mar 14 mar 16 Główny Ekonomista Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl tel Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl imie.nazwisko@pkobp.pl Marcin Czaplicki Ekonomista tel Michał Rot Ekonomista tel Karolina Sędzimir Ekonomista tel Realny PKB (%) 3,9 2,9 Produkcja przemysł. (%) 4,9 2,6 Stopa bezrobocia (%) 9,7 8,4 Inflacja CPI (%) -,9 -,6 Inflacja bazowa (%),3 -,2 Podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,6 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -,6 -,5 Deficyt fiskalny (%PKB)* -2,6-2,2 Dług publiczny (%PKB)* 51,1 54,4 Stopa referencyjna (%) 1,5 1,5 EUR-PLN 4,26 4, Źródło: GUS, NBP, MF, Prognozy PKO BP (DAE); Prognozy PKO BP (BSR); *ESA21. Źródło: MF, PKO Bank Polski. 1

2 Inwestycyjne plany samorządów Istotną przyczyną spowolnienia wzrostu PKB w 3q16 był spadek inwestycji samorządów (JST), który wg naszych szacunków odjął,5-,7pp od dynamiki PKB. Jeżeli wykonanie wydatków inwestycyjnych JST do końca tego roku będzie na przeciętnym poziomie z lat , to inwestycje JST obniżą się w całym 216 r. o ok.,8% PKB, a w 4q16 ich ujemny wkład do wzrostu PKB pogłębi do ok. 1,pp i dynamika PKB obniży o,3-,5pp vs. 2,5% w 3q16. Obecne plany samorządów (skorygowane o historyczny wzorzec: faktyczna realizacja vs. plan) sugerują, że w 217 r. można oczekiwać nieznacznego wzrostu ich inwestycji. Istotną przyczyną spowolnienia wzrostu PKB w 3q16 był spadek inwestycji samorządów (JST). Wydatki inwestycyjne samorządów obniżyły się w 3q16 o - 36,6% r/r (vs. -52,% r/r w 2q) co oznacza, że ich ujemny wkład do wzrostu PKB w 3q16 wyniósł,5-,7pp. Kolejne dane kwartalne dot. planowanych wydatków inwestycyjnych zapisanych w budżetach JST pokazują, że schemat aktualizacji planów w trakcie trwania roku budżetowego jest podobny: wzrost oczekiwań dotyczących realizacji w trakcie roku oraz ich urealnienie w 4q (por. wykres obok). Zapisane w planach wydatki inwestycyjne samorządów na ten rok mają się zamknąć kwotą ok. 3 mld zł (czyli o ponad 7 mld zł niższą niż rzeczywiste wykonanie w 215 r.). Pełne wykonanie planu oznaczałoby, że wydatki inwestycyjne musiałyby istotnie wzrosnąć w 4q, znacznie powyżej wzorca z przeszłości (por. wykres poniżej, realizacja planu w samym 4q musiałaby wynieść 63% całorocznego planu vs. 43% przeciętnie w latach ). Faktyczna realizacja wydatków inwestycyjnych jest z reguły niższa także od już mocno urealnionych planów z 4q (por. wykres obok z realizacją wydatków na inwestycje). Przeciętnie w latach wyniosła ona ok. 85% ostatecznie zapisanej tam kwoty. Jeżeli wykonanie inwestycji w 4q byłoby na wspomnianym przeciętnym poziomie 43% całorocznego planu, to łączna realizacja inwestycji w całym roku wyniosłaby 77,6% planu - poniżej wykonania z 28 r., gdy rozpoczął się kryzys finansowy. Oznaczałoby to spadek inwestycji JST w 216 r. o ok.,8% PKB oraz że ich ujemny wkład do wzrostu PKB może się pogłębić do ok. 1,pp w 4q, a dynamika PKB obniżyć o,3-,5pp vs. 2,5% w 3q. Jednocześnie planowane nakłady inwestycyjne JST w przyszłym roku (prognoza wieloletnia jst z listopada) sugerują (po korekcie o historyczny wzorzec realizacji względem planu), że inwestycje samorządów powinny nieznacznie wzrosnąć w 217 r. Realizacja planu wydatków inwestycyjnych samorządów w 216 r % planu Wykonanie Pełne wykonanie planu Inwestycje samorządów %, r/r -8 mar 8 mar 1 mar 12 mar 14 mar 16 Źródło: MF, PKO Bank Polski. Ewolucja planu wydatków inwestycyjnych mld zł mar cze wrz gru Źródło: MF, PKO Bank Polski. Wg kolejnych sprawozdań kwartalnych z wykonania budżetów jst. Gru216 implikowany z prognozy wieloletniej. Faktyczna realizacja* wydatków inwestycyjnych % realizacji planu Źródło: MF, PKO Bank Polski. *Plan wg sprawozdań z wykonania budżetów jst po 4q kolejnych lat. 216 przy założeniu, że realizacja planu w 4q będzie na poziomie przeciętnym z l Planowane* wydatki majątkowe JST mld zł lis-14 mar-15 maj-15 sie-15 lis-15 mar-16 maj-16 sie-16 lis mar cze wrz gru Źródło: MF, PKO Bank Polski. * Wg kolejnych prognoz wieloletnich. Na osi poziomej zaznaczono daty kolejnych prognoz wieloletnich JST. Dane dla wydatków za 215 r. z prognoz począwszy od marca 216 oznaczają wykonanie planów. Źródło: MF, PKO Bank Polski. 4q16 prognoza PKO przy założeniu, że wykonanie wydatków będzie na poziomie przeciętnym z lat

3 Przegląd wydarzeń gospodarczych USA: Podwyżka stóp w USA jest właściwa stosunkowo niedługo, dopóki dane z gospodarki nadal będą wskazywać na dalszą poprawę w kierunku realizacji celów Fed. Wielu członków Fed uważa, że ryzyka dla stabilności gospodarczej i finansowej mogą wzrosnąć z czasem, jeżeli rynek pracy ulegnie znacznemu przegrzaniu. (minutes) [PAP, ] POL: Wzrost PKB spowolnił i będzie słabszy niż zakładany w październikowej prognozie 3,2%. Spowolnienie ma charakter przejściowy. (L. Kąsek, Bank Światowy) [PAP, ] HUN: Węgierski bank centralny (MNB) pozostawił główną stopę bez zmian (,9%), zgodnie z oczekiwaniami. Jednocześnie, MNB obniżył jednodniową stopę pożyczkową o 15 pb do,9%. [Reuters, ] MNB uznał, iż spowolnienie gospodarcze (wzrost PKB w 3q16 2,% r/r vs. 2,8% r/r w 2q16) ma charakter przejściowy, a deflacyjne siły w gospodarce powoli wygasają, ale wykazał gotowość do dalszego łagodzenia polityki pieniężnej w przyszłości. POL: Podniesienie kwoty wolnej od podatku do 8 tys. zł, wraz z wprowadzeniem jednolitego podatku nastąpi od 218 r. (H. Kowalczyk, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów) [PAP/Gazeta Polska, ] POL: Ministerstwo Rozwoju planuje do końca 216 r. podpisać kontrakty w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko za ok. 3 mld zł, zaś do końca 217 r. ta wartość wzrośnie do ok mld zł. (W. Słowik, wiceminister rozwoju) [PAP, ] POL: Po trzech kwartałach br. zużycie paliw wzrosło o 1% r/r i wyniosło 21,5 mln m 3. (Polska Organizacja Przemysłu i Handlu Naftowego) [PAP, ] POL: Unia Europejska dofinansuje 16 inwestycji infrastrukturalnych i transportowych kwotą 8 mld zł z Instrumentu Łącząc Europę (CEF). (Ministerstwo Rozwoju) [PAP, ] POL: Emigrację zarobkową w ciągu najbliższego roku rozważa 12% aktywnych lub potencjalne aktywnych zawodowo Polaków. To najniższy odsetek w historii badania i o 7pp mniejsze wskazanie niż na początku br. (Work Service) [PAP, ] POL: Wynik finansowy netto przedsiębiorstw po trzech kwartałach br. wyniósł 88,9 mld zł i był wyższy o 21,8% r/r. [GUS, ] POL: Cofnięcie reformy stopniowego podnoszenia wieku emerytalnego jest negatywne dla ratingu Polski ("credit negative"), gdyż osłabia finanse publiczne, negatywnie wpływa na wzrost gospodarczy i w dalszym stopniu pogarsza wiarygodność prowadzenia polityki przez Polskę. (Moody's) [PAP, ] POL: Dla osób, które zarabiają więcej, nie powinno być kwoty wolnej. Degresywny system podatkowy trzeba zmieniać w kierunku progresywnego, ale biznes nie powinien się obawiać, że rząd chce go opodatkować jak pracujących na etacie. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, ] 3

4 Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP Komentarz Piątek, 18 listopada Zatrudnienie w przedsiębiorstwach (paź.) Wynagrodzenie w przedsiębiorstwach (paź.) Poniedziałek, 21 listopada 14: POL 3,2% r/r 3,1% r/r 3,1% r/r 14: POL 3,9% r/r 4,2% r/r 3,6% r/r Produkcja przemysłowa (paź) 14: POL 3,2% r/r 1,1% r/r -1,3% r/r Sprzedaż detaliczna (paź., realna) 14: POL 6,3% r/r 5,5% r/r 4,6% r/r PPI (paź.) 14: POL,2% r/r,3% r/r,6% r/r Wtorek, 22 listopada Decyzja MNB 14: HUN,9%,9%,9% Sprzedaż domów na rynku wtórnym (paź.) Środa, 23 listopada 16: USA 5,47 mln 5,42 mln 5,6 mln Spowolnienie dynamiki płac oraz wolniejszy wzrost zatrudnienia wpłynęły na wyhamowanie realnego wzrostu funduszu płac w przedsiębiorstwach w październiku do 7,% r/r wobec 7,8% we wrześniu i przeciętnie 8,6% r/r w 3q16 vs. 8,7% w 2q16. Negatywne efekty kalendarzowe oraz przedłużające się zacieśnienie fiskalne odbiły się na dynamice głównych wskaźników aktywności gospodarczej w październiku. Wyższa od oczekiwań dodatnia inflacja PPI (wskutek wzrostu cen w przetwórstwie i dostawie wody) sygnalizuje powrót inflacji w końcu roku. MNB nieco złagodził politykę pieniężną wskazując na ryzyka występujące w gospodarce (niepełne wykorzystanie mocy produkcyjnych produkcja samochodów) oraz jeszcze słabo osadzone oczekiwania inflacyjne. Sprzedaż domów na rynku wtórnym wzrosła o 2% r/r sa, równomiernie w całym kraju. Pokazuje to niemalejący popyt, napędzany niskimi stopami procentowymi oraz rosnącymi dochodami. PMI w przemyśle (lis., wst.) 9:3 GER 55, pkt. 54,7 pkt. 54,4 pkt. Niemcy w tym miesiącu były głównym motorem wzrostu w strefie euro, choć PMI w przemyśle (lis., wst.) 1: EMU 53,5 pkt. 53,2 pkt. 53,7 pkt. francuskie PMI również pozytywnie zaskoczyło. Wzrosły zarówno zamówienia eksportowe, jak i komponent zatrudnienia. W kontekście polityki EBC dobrym prognostykiem są rosnące ceny dóbr i usług. Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych 14:3 USA 235 tys. 241 tys. 251 tys. PMI w przemyśle (lis., wst.) 15:45 USA 53,4 pkt. 53,4 pkt. 53,9 pkt Sprzedaż nowych domów (paź.) 16: USA 593 tys. 592 tys. 563 tys. Czwartek, 24 listopada PKB (3q16, fin.) 8: GER 3,1% r/r 1,5% r/r -- Indeks Ifo (lis.) 9: GER 11,5 pkt. 11,6 pkt. -- Piątek, 24 listopada Stopa bezrobocia (paź.) 1: POL 8,3% 8,2% 8,2% Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. Zeszłotygodniowy, rekordowy poziom wniosków o zasiłek dla bezrobotnych (najniższy odczyt od 1973 r.) nie został pobity niemniej nadal wszystko wskazuje na doskonałą sytuację na rynku pracy. Silny odczyt PMI w listopadzie (na co wpływ miało też wygaszenie niepewności wyborczej) oraz bardzo dobre dane o zamówieniach na dobra trwałe (dane zbierane przed wyborami) świadczą o kontynuacji ekspansji w Stanach i przybliżają do podwyżki stóp proc. przez Fed. Popyt na nowe domy nieco wyhamował (-1,9% m/m, najprawdopodobniej spowodowany małą podażą i wysoką ceną), jednak ich sprzedaż stanowi stosunkowo niewielką część amerykańskiego rynku nieruchomości. Wzrost PKB w Niemczech znacznie spowolni (prog. 1,5% r/r nsa w 3q16 vs. 3,1% r/r nsa w 2q16), ale dane skorygowane o efekty kalendarzowe wskazują na trochę bardziej optymistyczny obraz (prog. 1,7% r/r w 3q16 vs. 1,8% r/r w 2q16). Kontynuacja wzrostu wskaźników koniunktury w strefie euro potwierdza, że negatywny wpływ brytyjskiego referendum na nastroje firm był przejściowy. Stopa bezrobocia rejestrowanego spadnie do kolejnego najniższego w cyklu poziomu, zgodnie ze wstępnym szacunkiem MRPiPS. 4

5 Dane i prognozy makroekonomiczne 16-lip 16-sie 16-wrz 16-paź 4q15 1q16 2q16 3q Sfera realna PKB (% r/r) x x x x 4,3 3, 3,1 2,5 3,9 2,9 Popyt krajowy (% r/r) x x x x 4,5 4,1 2,4 2,1 3,4 2,6 Spożycie indywidualne (% r/r) x x x x 3, 3,2 3,3 3,3 3,2 3,3 Inwestycje w środki trwałe (% r/r) x x x x 4,4-1,8-4,9-5,4 6,1-4,1 Sprzedaż krajowa (% r/r)* x x x x 4,4 2,8 1,6 1,9 3,6 2, Zapasy (pkt. proc.) x x x x,1 1,3,5,2 -,2,6 Eksport netto (pkt. proc.) x x x x -,1 -,9,8,3,6,3 Produkcja przemysłowa (% r/r) -3,4 7,5 3,2-1,3 6,6 3, 5,7 2,5 4,9 2,6 Produkcja budow.-montażowa (% r/r) -18,8-2,5-15,3-2,1-1,5-11,6-13,9-18,2 2,8 x Sprzedaż detaliczna (realnie, % r/r) 4,4 7,8 6,3 4,6 4,4 4,4 5,7 5,9 3,7 x PKB (mld PLN) x x x x Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^ (%) 8,5 8,4 8,3 8,2 9,7 9,9 8,7 8,3 9,7 8,4 Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) 3,2 3,1 3,2 3,1 1,2 2,5 2,9 3,2 1,3 2,7 Płace przedsiębiorstwa (% r/r) 4,8 4,7 3,9 3,6 3,4 3,7 4,4 4,2 3,5 4,1 Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) -,9 -,8 -,5 -,2 -,6 -,9 -,9 -,8 -,9 -,6 Inflacja bazowa (% r/r) -,4 -,4 -,4 -,2,2 -,2 -,3 -,4,3 -,2 15% średnia obcięta (% r/r) -,3 -,2 -,1,3 -,1 -,5 -,4 -,2 -,1 x Inflacja PPI (% r/r) -,5 -,1,2,6-1,6-1,5 -,8 -,1-2,2 -,1 Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) 124, 124,6 121,1 1218,5 1155,4 1162,6 12,9 121,1 1155,4 1265,8 Podaż pieniądza M3 (% r/r) 1,7 1,1 9,4 8,7 9,1 9,1 11,4 9,4 9,1 9,6 Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) 11,6 1,9 9,9 8,9 9,6 1, 12,2 9,9 9,6 9,1 Kredyty ogółem (mld PLN) 115,9 116, 1113,4 x 177,3 18,4 115,2 1113,4 177,3 1121,7 Kredyty ogółem (% r/r) 5, 4,2 4, x 7, 4,6 4,9 4, 7, 4,1 Depozyty ogółem (mld PLN) 111,8 1111,1 1116,2 x 146,1 179,5 113,8 1116,2 146,1 1139,1 Depozyty ogółem (% r/r) 11,1 1,6 8,8 x 7,6 9,1 11,6 8,8 7,6 8,9 Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) -,5 -,6 -,7 -,6 -,6 -,8 -,6 -,5 -,6 -,5 Bilans handlowy (% PKB),7,6,6,6,5,4,7,6,5,5 Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB) 2,5 2,4 2,2 1,9 2,1 2,2 2,4 2,4 2,1 1,8 Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) x x x x x x x x -2,6-2,2 Dług publiczny (% PKB) x x x x x x x x 51,1 54,4 Polityka pieniężna^ Stopa referencyjna NBP (%) 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 Stopa lombardowa (%) 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 2,5 Stopa depozytowa (%),5,5,5,5,5,5,5,5,5,5 WIBOR 3M x (%) 1,71 1,71 1,71 1,72 1,73 1,67 1,71 1,71 1,73 1,7 WIBOR 3M x realnie (%)** 2,61 2,51 2,21 2,2 2,23 2,57 2,51 2,21 2,23 1,1 Kursy walutowe^x EUR-PLN 4,37 4,36 4,31 4,33 4,26 4,27 4,43 4,31 4,26 4, USD-PLN 3,94 3,91 3,86 3,95 3,9 3,78 3,98 3,86 3,9 4,19 CHF-PLN 4,3 3,97 3,98 4, 3,94 3,9 4,7 3,98 3,94 4,7 EUR-USD 1,12 1,11 1,12 1,1 1,9 1,14 1,11 1,12 1,9 1,4 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^wartość na koniec okresu. 5

6 Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* Wybrane wypowiedzi J. Osiatyński - Moim zdaniem przy dzisiejszym stanie wiedzy stóp procentowych na razie nie należy ruszać. W żadną stronę. Jeśli według powszechnej opinii stopy należałoby obniżyć, to nie wydaje mi się, żebym był gotów zapisać się do tej powszechnej opinii. ( , PAP) G. Ancyparowicz - W tej chwili najbardziej prawdopodobna jest stabilizacja stóp, a w dość odległej przyszłości ich powolna podwyżka. ( ) W dość odległym, to znaczy pod koniec następnego roku lub nawet na początku 218 roku. ( ) Taka decyzja mogłaby zapaść wtedy, gdy +twarde+ dane pokażą, że inflacja ma charakter trwały i autonomiczny, a CPI wyraźnie zbliży się do górnej granicy celu inflacyjnego. Ale ten scenariusz wydaje się w tej chwili mało prawdopodobny. ( , PAP) E. Gatnar - Stabilizujemy stopy procentowe na najniższym w historii poziomie, co sprzyja rozwojowi, a jednocześnie nie destabilizuje sektora finansowego w Polsce. (...) Nie widzę potrzeby, aby je obniżać w celu pobudzenia wzrostu akcji kredytowej. Byłoby to nieskuteczne. (...) Niskie stopy mogą też zepsuć jakość portfela kredytowego, a także zaszkodzić małym bankom, na przykład bankom spółdzielczym i SKOK-om. (...) Poza tym mogłoby to zniechęcić ludzi do oszczędzania, a przecież to oszczędności pozwolą zbudować polski kapitał, (...) który jest nam bardzo potrzebny. (...) To wszystko każe mi myśleć o ich dalszej stabilizacji, przy czym uważam, że przed nami jest raczej perspektywa ich podwyższania. Moim zdaniem jest to perspektywa raczej 218 r. ( , Reuters) A. Glapiński - Moją opinię państwo dobrze znacie i nie nastąpiło żadne zdarzenie, które miałoby je zmienić - osobiście nie spodziewam się zmiany stóp w przyszłym roku. Mnie się wydaje, że tempo wzrostu w przyszłym roku będzie dobre, bliskie tym szacunkom rządowym. Zasadniczo wyższe niż w drugiej połowie tego roku, ale nie aż tak wysokie, żeby trzeba było zmieniać poziom stóp procentowych. (...) Inflacja będzie też pozytywna na początku roku, chociaż możliwe, że w grudniu będzie pozytywna już w związku z zakupami świątecznymi i zwiększonym popytem i w styczniu znowu spadnie. Generalnie inflacja będzie koło 1 czy 1 z kawałkiem w przyszłym roku. To też nie jest takie tempo, żeby myśleć o zmianie stóp. ( , PAP) J. Kropiwnicki - Dane o PKB w 3q16 zdecydowanie nie są powodem do zmian w polityce pieniężnej. Przede wszystkim uważam, że polityka pieniężna jest skuteczna wtedy, kiedy chodzi i hamowanie koniunktury, natomiast nie jest skuteczna, kiedy trzeba ją pobudzać. ( , PAP) Ł. Hardt - Obniżka stóp procentowych jest bardzo mało prawdopodobna nawet po słabszych danych dot. dynamiki PKB w 3q16, ale nigdy nie mówi nigdy. Z drugiej strony, nie widzę żadnych czynników, które skłoniłyby mnie do rozważenia jakiegokolwiek zacieśniania polityki monetarnej w kolejnych kilku kwartałach. ( , PAP/Bloomberg) K. Zubelewicz - Moim zdaniem obecna polityka pieniężna dobrze służy polskiej gospodarce. ( ) Ponieważ obserwujemy stabilny wzrost parametrów kredytowych i monetarnych, poprawę sytuacji na rynku pracy, w tym łagodny wzrost wynagrodzeń, trudno znaleźć argumenty za zmianą stóp. ( , PAP) R. Sura - Polityka wait and see warta jest poparcia. ( , PAP) E. Łon - Są mocne argumenty za tym, by te stopy procentowe utrzymać, ale jesteśmy elastyczni - jeżeli pojawią się jakieś niepokojące sygnały w tych czynnikach, które ja obserwuję, to będziemy jako Rada elastycznie reagować. ( ) Rada wykazuje dużą elastyczność jeżeli chodzi o prognozy, ale wierzymy w to, że po słabszych danych informacje będą się poprawiać i w 217 roku jest na to duża szansa. Między innymi przez to, że są stymulacje ze strony polityki gospodarczej rządu, m.in. efekty programu 5+ i też są zapowiadane inwestycje. ( , PAP) J. Żyżyński - Możliwe, że te dane [dot. PKB w 3q16 - PAP] skłonią RPP do powrotu do rozmów o obniżkach stóp procentowych, nawet mimo tego, że przestrzeń na nie jest niewielka. ( , PAP/Bloomberg) *im wyższy wskaźnik tym bardziej jastrzębie poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków nowej RPP uszeregowanie dokonane na podstawie subiektywnej oceny wypowiedzi członków Rady (od najbardziej do najmniej jastrzębiego). Stopy procentowe prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M Data 23-lis 23-gru 23-sty 23-lut 23-mar 23-kwi 23-maj 23-cze 23-lip 23-sie WIBOR 3M/FRA 1,73 1,72 1,72 1,73 1,73 1,73 1,74 1,73 1,73 1,73 implikowana zmiana (p. b.) -,1 -,1,,,,1,,, Posiedzenie RPP 9-lis 7-gru 11-sty 8-lut 8-mar 5-kwi 12-maj 7-cze 5-lip -- prognoza PKO BP* 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 wycena rynkowa* 1,49 1,49 1,5 1,5 1,5 1,51 1,5 1,5 1,5 WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 6

7 Stopy NBP prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 2, 1,75 % oczekiwania rynkowe (FRA) prognoza PKO BP 8 6 % 4 1,5 obecnie 2 1,25 3 miesiące temu 1, sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI -2 WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 Rynek pieniężny główne stopy procentowe Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) 8 6 % 5 25 % r/r GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa WIBOR 3M POLONIA st. referencyjna NBP sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15-5 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 lip-16 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 125 4,6 4, = ,4 4, 15 4,2 3, REER 5-letnia średnia krocząca aprecjacja 75 sty-3 sty-5 sty-7 sty-9 sty-11 sty-13 sty-15 4, EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) 3,8 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 3, 2,5 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 7

8 Polska w makro-pigułce Sfera realna - realny PKB (%) 3,9 2,9 Procesy inflacyjne Komentarz - inflacja CPI (%) -,9 -,6 Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,6 Handel zagraniczny - saldo obrotów bieżących (% PKB) -,6 -,5 Polityka fiskalna - deficyt fiskalny (% PKB) -2,6-2,2 Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) 1,5 1,5 Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce USA - realny PKB (%) 2,6 1,8 - inflacja CPI (%),1 1, Komentarz Strefa euro - realny PKB (%) 2, 1,5 - inflacja HICP (%),,4 Chiny - realny PKB (%) 6,9 6,6 - inflacja CPI (%) 1,4 1,9 Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Wzrost PKB w 216 r. prawdopodobnie spowolni, gdyż nad czynnikami pozytywnymi (rządowa stymulacja fiskalna, wzmocnienie pozytywnych trendów na rynku pracy) przeważą czynniki negatywne (osłabienie globalnego wzrostu, a w kraju słabszy impuls kredytowy i spadek wydatków infrastrukturalnych). Efekty niskiej bazy powinny spowodować powrót inflacji CPI powyżej zera przed końcem roku i zbliżenie do dolnego przedziału odchyleń od celu NBP w 2q17. Ryzyka w górę dla naszej prognozy wiążą się z polityką fiskalną i regulacyjną, a ryzyka w dół ze światowymi cenami surowców. Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu i szybszym wzroście depozytów ogółem. Oczekujemy stabilizacji deficytu CAB przy przyspieszeniu dynamiki eksportu (w szczególności motoryzacyjnego) i importu (rosnący popyt krajowy) oraz utrzymywaniu się relatywnie niskich płatności odsetkowych i wzroście transferów zarobkowych zagranicę. Ożywienie na rynku pracy i cykliczna poprawa dochodów istotnie poprawia wynik sektora publicznego w latach Mimo znacznego wzrostu wydatków (wdrożenie programu 5+), wzrostu deficytu budżetowego w 216 r. prawdopodobnie nie będzie, gdyż nowe wydatki będą sfinansowane głównie przez jednorazowe dochody (np. aukcja LTE) a ograniczenie inwestycji na szczeblu samorządowym dodatkowo ogranicza deficyt sektora publicznego. Stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 217 r., a RPP może wznowić obniżki tylko jeśli nastąpi znaczne spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce (do poniżej 3% r/r) przy wyraźnej aprecjacji złotego i utrzymywaniu się deflacji. Wzrost PKB w 3q16 przyspieszył do 2,9% k/k saar (vs. 1,4% k/k saar w 2q16). Spowolnieniu konsumpcji prywatnej towarzyszył wzrost eksportu i zapasów. Dynamika inwestycji pozostaje ujemna. Na posiedzeniu w grudniu 215 r. FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do,25-,5%). W komunikacie po posiedzeniu w październiku 216 r. wskazano na zbilansowanie ryzyk dla perspektyw gospodarki i umocnienie przeświadczenia o bliskości podwyżek stóp procentowych. W 3q16 dynamika PKB strefy euro wyniosła,3% k/k sa (vs.,3% k/k sa w 2q) i 1,6% r/r sa (vs 1,6%r/r sa w 2q). Na posiedzeniu w marcu 216 r. EBC znacznie złagodził politykę pieniężną, obniżając główne stopy procentowe, rozszerzając QE do 8 mld EUR i wprowadzając (od czerwca) program TLTRO II z możliwością ujemnego oprocentowania pożyczek. W grudniu EBC najprawdopodobniej ogłosi przedłużenie programu QE. Gospodarka strefy euro oraz Wielkiej Brytanii na razie wykazują dużą odporność na Brexit, niemniej ryzyka dotyczące wzrostu gospodarczego pozostają asymetryczne w dół. Wzrost PKB w 3q16 nie zmienił się (6,7% r/r vs. 6,7% r/r w 2q16). Dynamika przemysłu i budownictwa ustabilizowała się na poziomie 6,1% r/r. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz polityka kursowa banku centralnego powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie twardego lądowania, aczkolwiek narastający dług prywatny stanowi ważny element ryzyka dla długoterminowego tempa wzrostu PKB. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 26438; NIP: REGON: ; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. 8