MA EÑSKIE PRAWO MAJ TKOWE

Transkrypt

1

2 S DOWE KOMENTARZE TEMATYCZNE MA EÑSKIE PRAWO MAJ TKOWE KOMENTARZ

3 Polecamy nasze publikacje: Pod red. Jacka Ignaczewskiego KOSZTY POSTÊPOWAÑ S DOWYCH S¹dowe Komentarze Tematyczne Jacek Ignaczewski MA EÑSKIE USTROJE MAJ TKOWE, wyd. 3 Krótkie Komentarze Becka Wojciech Maciejko POSTÊPOWANIE WOBEC D U NIKÓW ALIMENTACYJNYCH ORAZ ZALICZKA ALIMENTACYJNA Krótkie Komentarze Becka Aneta Korcz-Maciejko, Wojciech Maciejko ŒWIADCZENIA RODZINNE, wyd. 2 Krótkie Komentarze Becka Marek Andrzejewski PRAWO RODZINNE I OPIEKUÑCZE, wyd. 2 Skrypty Becka Artur Mezglewski, Anna Tunia WYZNANIOWA FORMA ZAWARCIA MA EÑSTWA CYWILNEGO Monografie Prawnicze KODEKS CYWILNY, KODEKS POSTÊPOWANIA CYWILNEGO, KODEKS RODZINNY I OPIEKUÑCZY, KOSZTY S DOWE CYWILNE, wyd. 13 Teksty Ustaw Becka. Edycja S¹dowa

4 S DOWE KOMENTARZE TEMATYCZNE pod redakcj¹ Jacka Ignaczewskiego MA EÑSKIE PRAWO MAJ TKOWE KOMENTARZ Bohdan Bieniek Sêdzia S¹du Okrêgowego Dr Adam Bieranowski Adiunkt na Uniwersytecie Warmiñsko-Mazurskim Jacek Ignaczewski Sêdzia S¹du Rejonowego

5 Ma³ eñskie prawo maj¹tkowe Stan prawny: 1 maj 2008 Redaktor serii: Jacek Ignaczewski Autorami poszczególnych czêœci s¹: Czêœæ I, V i VI: Jacek Ignaczewski Czêœæ II i VI: Adam Bieranowski Czêœæ III, IV i VI: Bohdan Bieniek Redakcja: Joanna Cybulska Wydawnictwo C. H. Beck 2008 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Gen. Zaj¹czka 9, Warszawa Sk³ad i ³amanie: Marta Œwierk Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN

6 Spis Przedmowa treœci... Wykaz skrótów.... XIX XXI Czêœæ I. Ma³ eñskie ustroje maj¹tkowe Rozdzia³ I. Ustawowy ustrój maj¹tkowy... 3 A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Dzia³ III. Ma³ eñskie ustroje maj¹tkowe... 3 Rozdzia³ I. Ustawowy ustrój maj¹tkowy... 3 Art B. Czêœæ opisowa Powstanie wspólnoœci ustawowej Wspólnoœæ ustawowa, maj¹tek wspólny, dorobek ró nice terminologiczne Niejednolitoœæ maj¹tku Maj¹tek wspólny ma³ onków Pojêcie maj¹tku wspólnego Poszczególne sk³adniki maj¹tku wspólnego Wynagrodzenie Dochody Fundusze emerytalne W³asnoœæ i inne prawa rzeczowe Posiadanie Wierzytelnoœci Ekspektatywa Spó³dzielcze prawo do lokalu Zasiedzenie Akcje i udzia³y w spó³kach kapita³owych Domniemanie faktyczne Wy³¹czenia wspólnoœci w œwietle orzecznictwa SN Charakterystyka maj¹tku wspólnego Wspólnoœæ ustawowa jako wspólnoœæ ³¹czna Ograniczenia ma³ onków wynikaj¹ce z charakteru wspólnoœci ³¹cznej Ograniczenia wierzycieli wynikaj¹ce z charakteru wspólnoœci ³¹cznej Gwarancje zwi¹zane z korzystaniem z maj¹tku wspólnego Maj¹tek osobisty ma³ onków Przedmioty nabyte przed wspólnoœci¹ V

7 VI 6.2. Przedmioty maj¹tkowe nabyte na skutek dziedziczenia, zapisu, darowizny Zasada Wyj¹tek przedmioty urz¹dzenia domowego Odwo³anie darowizny Wspólnoœæ ³¹czna wynikaj¹ca z odrêbnych przepisów Przedmioty s³u ¹ce zaspokajaniu osobistych potrzeb Prawa niezbywalne Przedmioty uzyskane tytu³em odszkodowania i zadoœæuczynienia Wierzytelnoœci Nagrody Prawa autorskie i pokrewne Surogacja Ogólne za³o enia surogacji Surogacja a odpowiedzialnoœæ Przes³anki surogacji Przesuniêcia pomiêdzy masami maj¹tkowymi Zarz¹d maj¹tkiem wspólnym Zasada samodzielnoœci Wyj¹tki od zasady samodzielnoœci Pojêcie zarz¹du Porêczenie, kredyt, po yczka jako czynnoœci zarz¹du maj¹tkiem wspólnym Nabycie przedmiotu maj¹tkowego jako czynnoœæ zarz¹du maj¹tkiem wspólnym Czynnoœci zachowawcze Sprzeciw ma³ onka na czynnoœæ zarz¹du maj¹tkiem wspólnym Wy³¹czenie sprzeciwu Czynnoœæ w ramach dzia³alnoœci zarobkowej Zwyk³e potrzeby rodziny Bie ¹ce sprawy ycia rodzinnego Zgoda ma³ onka na czynnoœæ prawn¹ Pojêcie czynnoœci prowadz¹cej do zbycia, obci¹ enia i nabycia prawa maj¹tkowego Czynnoœæ prawna obejmuj¹ca przedsiêbiorstwo Czynnoœæ prawna obejmuj¹ca gospodarstwo rolne Zgoda na nabycie ruchomoœci Skutki dzia³ania bez zgody Ochrona osób trzecich Ingerencja s¹du w zarz¹d maj¹tkiem wspólnym Zastêpcze zezwolenie s¹du Nastêpcze potwierdzenie czynnoœci prawnej przez s¹d Pozbawienie (ograniczenie) samodzielnego zarz¹du maj¹tkiem wspólnym Odpowiedzialnoœæ ma³ onków za zobowi¹zania zaci¹gniête przez jednego z nich Zobowi¹zania niewynikaj¹ce z czynnoœci prawnej

8 9.2. Szczególny charakter wierzytelnoœci Wierzytelnoœci powsta³e przed powstaniem wspólnoœci Wierzytelnoœci dotycz¹ce maj¹tku osobistego Zbieg podstaw odpowiedzialnoœci Forma zgody Sposób wykazania zgody Zgoda ma³ onka na dzia³alnoœæ gospodarcz¹ Realizacja przyjêtych zasad w postêpowaniu egzekucyjnym Postêpowanie o nadanie klauzuli wykonalnoœci Zbieg podstaw do nadania klauzuli wykonalnoœci Sprzeciw a zakres egzekucji Zobowi¹zania zaci¹gniête wspólnie przez ma³ onków Odpowiedzialnoœæ z tytu³u zaspokajania zwyk³ych potrzeb rodziny Odpowiedzialnoœæ za zobowi¹zania publicznoprawne Ustanie wspólnoœci maj¹tkowej Przekszta³cenie wspólnoœci Zasada równych udzia³ów Ustalenie nierównych udzia³ów Uchylenie zakazu Dochodzenie wierzytelnoœci Ustanie wspólnoœci a odpowiedzialnoœæ ma³ onków za zobowi¹zania Podzia³ maj¹tku wspólnego Przedmiot podzia³u Aktywa Wydatki i nak³ady Rozliczenie d³ugów Realizacja roszczeñ z art. 45 KRO Sposoby podzia³u Zasady s³usznoœci a wysokoœæ sp³at i dop³at Podzia³ umowny Tryb s¹dowy Zakres kognicji Podzia³ w sprawie o rozwód i separacjê Rozliczenie budowy na gruncie ma³ onka Rozdzia³ II. Umowne ustroje maj¹tkowe A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Rozdzia³ II. Umowne ustroje maj¹tkowe Oddzia³ 1. Przepisy ogólne Art Oddzia³ 2. Wspólnoœæ maj¹tkowa Art Oddzia³ 3. Rozdzielnoœæ maj¹tkowa Art VII

9 Oddzia³ 4. Rozdzielnoœæ maj¹tkowa z wyrównaniem dorobków Art B. Czêœæ opisowa Pojêcie i treœæ umowy maj¹tkowej Umowne przywrócenie wspólnoœci ustawowej Umowa maj¹tkowa a s¹dowa rozdzielnoœæ maj¹tkowa Skutecznoœæ umowy maj¹tkowej Rodzaje umownych ustrojów maj¹tkowych Umowna wspólnoœæ maj¹tkowa Wspólnoœæ rozszerzona Wspólnoœæ ograniczona Rozdzielnoœæ maj¹tkowa Rozdzielnoœæ maj¹tkowa z wyrównaniem dorobków Obliczanie dorobków Dochodzenie wyrównania dorobków Zmniejszenie obowi¹zku Legitymacja procesowa Rozdzia³ III. Przymusowa rozdzielnoœæ maj¹tkowa A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Rozdzia³ III. Przymusowy ustrój maj¹tkowy Art B. Czêœæ opisowa Ustanowienie rozdzielnoœci maj¹tkowej przez s¹d Wa ne powody jako przes³anka uwzglêdnienia powództwa Separacja a roz³¹ka ma³ onków Dzia³alnoœæ gospodarcza jako wa ny powód uwzglêdnienia powództwa Inne mierniki oceny wa nych powodów Oznaczenie daty w wyroku Ochrona osób trzecich w postêpowaniu s¹dowym Umowna rozdzielnoœæ a powództwo z art. 52 KRO Pzrywrócenie wspólnoty umownej Przywrócenie wspólnoty ustawowej Inne wypadki przymusowej rozdzielnoœci maj¹tkowej Ubezw³asnowolnienie ma³ onka Upad³oœæ ma³ onka Separacja ma³ onków Rozdzia³ IV. Kodeksowe zagadnienia szczegó³owe niezwi¹zane z re imem maj¹tkowym A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Art VIII

10 Art Art B. Czêœæ opisowa Wspólnoœæ przymusowa Obowi¹zek alimentacyjny ma³ onków Obowi¹zek w trakcie ma³ eñstwa Obowi¹zek po ustaniu ma³ eñstwa Tytu³ prawnorodzinny Wzajemna reprezentacja ma³ onków Czêœæ II. Prawa ma³ onków do mieszkania Spis treœci Rozdzia³ I. Ogólna charakterystyka praw ma³ onków do mieszkania Pojêcie prawa do mieszkania Rodzaje ma³ eñskiej wspólnoœci praw do mieszkañ Prawo do mieszkania w ustroju pierwotnym (régime primaire) Prawo do mieszkania zwi¹zane z typem obowi¹zuj¹cego ma³ onków ustroju maj¹tkowego Podmiotowe prawa ma³ onków do mieszkania rodzinnego Kszta³towanie siê ochrony mieszkania rodzinnego w obcych porz¹dkach prawnych Status mieszkania rodzinnego w prawie polskim Rozdzia³ II. Ma³ eñska wspólnoœæ prawa najmu mieszkania A. Komentarz tezowy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) Art Art B. Czêœæ opisowa Uwagi terminologiczne Zakres opracowania Charakterystyka ogólna najmu ród³a regulacji Ma³ onkowie jako podmioty stosunku najmu zasady ogólne Podstawowe uprawnienia i obowi¹zki stron Ma³ eñska wspólnoœæ najmu lokalu mieszkalnego Geneza Koncepcje objaœniaj¹ce konstrukcjê najmu lokalu s³u ¹cego zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych rodziny Uwagi wstêpne Teoria wieloœci stosunków najmu Samodzielnoœæ praw w stosunku najmu Koncepcja wspó³najmu IX

11 Powstanie stosunku najmu przed zawarciem ma³ eñstwa Obligatoryjnoœæ ma³ eñskiej wspólnoœci najmu Wspólnoœæ najmu nies³u ¹cego zaspokajaniu potrzeb rodziny Przymusowoœæ ma³ eñskiej wspólnoœci najmu Ustanie przymusowej wspólnoœci najmu Wstêp Przyczyny ogólne zwi¹zane z wygaœniêciem najmu Up³yw czasu Rozwi¹zanie stosunku najmu przez strony Wypowiedzenie Wypowiedzenie przez wynajmuj¹cego Wypowiedzenie przez najemcê Rozwi¹zanie stosunku najmu przez s¹d Odst¹pienie Inne wybrane przyczyny Nastêpcza niemo liwoœæ œwiadczenia Konfuzja w wyniku realizacji ustawowego pierwszeñstwa najemcy lokalu mieszkalnego Ustanie przymusowej wspólnoœci najmu bez wygaœniêcia stosunku najmu Rozwód, separacja oraz uniewa nienie ma³ eñstwa S¹dowe zniesienie wspólnoœci najmu Kontynuacja najmu po œmierci ma³ onka Dysponowanie u ywaniem rzeczy najêtej i prawem najmu Rozdzia³ III. W³asnoœæ lokali i s³u ebnoœæ mieszkania I. W³asnoœæ lokali Wyj¹tki od zasady superficies solo cedit Funkcja spo³eczna w³asnoœci lokali Konstrukcja prawna w³asnoœci lokali Modele jurydycznej konstrukcji w³asnoœci lokali Lokal mieszkalny Nieruchomoœæ wspólna Skutki wyodrêbnienia lokalu mieszkalnego w ustroju wspólnoœci maj¹tkowej Sukcesja konstytutywna w drodze umowy Powstanie odrêbnej w³asnoœci lokali w drodze pozaumownej Jednostronna czynnoœæ prawna Orzeczenie s¹du znosz¹ce wspó³w³asnoœæ Sukcesja translatywna Nabycie odrêbnej w³asnoœci lokali wskutek zasiedzenia Prawa i obowi¹zki w³aœcicieli lokali Uprawnienia w³aœcicieli lokali Obowi¹zki w³aœcicieli lokali Uwagi wprowadzaj¹ce X

12 Obowi¹zki dotycz¹ce lokalu Obowi¹zki zwi¹zane z nieruchomoœci¹ wspóln¹ Przymusowa sprzeda w³asnoœci lokalu Wygaœniêcie odrêbnej w³asnoœci lokali II. S³u ebnoœæ mieszkania A. Komentarz tezowy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) Art B. Czêœæ opisowa Rozdzia³ IV. Ma³ eñska wspólnoœæ spó³dzielczych praw do lokali mieszkalnych A. Komentarz tezowy Ustawa o spó³dzielniach mieszkaniowych z dnia 15 grudnia 2000 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz ze zm.) Rozdzia³ 2. Spó³dzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego Art Art Art B. Czêœæ opisowa Spó³dzielcze w³asnoœciowe prawo do lokalu mieszkalnego Wspólnoœæ obligatoryjna Wspólnoœæ przymusowa Uchylenie zasady obligatoryjnej i przymusowej wspólnoœci Spó³dzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego Charakter prawny, treœæ i ochrona spó³dzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego Przynale noœæ spó³dzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego do maj¹tku (maj¹tków) ma³ onków Wygaœniêcie lokatorskiego spó³dzielczego prawa do lokalu mieszkalnego Rozdzia³ V. Uprawnienia mieszkaniowe jako element prawa do ywocia Pojêcie umowy o do ywocie i jej podstawowe elementy Zawarcie umowy z udzia³em ma³ onka lub ma³ onków Stosunek do ywocia Prawo do ywocia Konfiguracje podmiotowe w stosunku do ywocia a przynale noœæ prawa do ywocia do maj¹tków ma³ onków Zamiana do ywocia na rentê i rozwi¹zanie umowy o do ywocie XI

13 Rozdzia³ VI. Prawnorodzinny tytu³ uprawniaj¹cy ma³ onka do korzystania z mieszkania wspó³ma³ onka A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Art B. Czêœæ opisowa Podstawa prawna Charakter prawny i treœæ rodzinnoprawnego tytu³u jednego z ma³ onków do mieszkania Przes³anki aktualizacji prawa do korzystania z mieszkania Ustanie Rozdzia³ VII. Prawo do u ywania mieszkania w stosunku u yczenia Uwagi wprowadzaj¹ce Podstawowe cechy u yczenia Podmiotowe konfiguracje w umowie u yczenia a przynale noœæ prawa do u ywania lokalu do maj¹tków ma³ onków Ochrona praw lokatorów Rozdzia³ VIII. Wp³yw rozwodu na los mieszkania A. Komentarz tezowy Kodeks rodzinny i opiekuñczy z dnia 25 lutego 1964 r. (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) Art B. Czêœæ opisowa Korzystanie rozwiedzionych ma³ onków ze wspólnie zajmowanego przez nich mieszkania Podstawa prawna orzekania o sposobach korzystania z mieszkania Okreœlenie wspólne mieszkanie Rodzaje rozstrzygniêæ Prowizorycznoœæ rozstrzygniêcia Podzia³ wspólnego mieszkania Przyznanie mieszkania jednemu z ma³ onków Podzia³ maj¹tku wspólnego Eksmisja Czêœæ III. Prawo ma³ onka do œwiadczeñ z ubezpieczenia spo³ecznego Rozdzia³ I. Uwagi wprowadzaj¹ce Pojêcie ma³ onka Ryzyko ubezpieczeniowe Rodzaje œwiadczeñ ród³a prawa XII

14 Rozdzia³ II. Renta rodzinna A. Komentarz tezowy Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeñ Spo³ecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) Rozdzia³ 2. Renta rodzinna Art Art Art B. Czêœæ opisowa Pojêcie renty rodzinnej Renta rodzinna a przyczyna œmierci wspó³ma³ onka Przes³anki uzyskania renty rodzinnej Niezdolnoœæ do pracy Nabycie przez zmar³ego uprawnieñ emerytalnych Uzyskanie œwiadczenia lub zasi³ku przedemerytalnego Prawo wdowy do renty rodzinnej Wiek wdowy Niezdolnoœæ wdowy do pracy Wychowywanie przez wdowê ma³oletnich albo osób ucz¹cych siê Prawo do renty rodzinnej rozwiedzionego ma³ onka Szczególne uprawnienia do renty rodzinnej Funkcjonariusze s³u b mundurowych Prawo do renty rodzinnej bez wzglêdu na wiek i stan zdrowia ma³ onka Inwalidzi wojenni i wojskowi Rolnicy Postêpowanie w sprawie o rentê rodzinn¹ Rozdzia³ III. Zasi³ek pogrzebowy A. Komentarz tezowy Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeñ Spo³ecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) Dzia³ V. Zasi³ek pogrzebowy Art B. Czêœæ opisowa Uwagi wstêpne Zakres podmiotowy Podstawa wyp³aty zasi³ku Podmioty uprawnione do zasi³ku Ubezpieczony Emeryt i rencista Cz³onek rodziny ubezpieczonego albo cz³onek rodziny emeryta lub rencisty Inne osoby XIII

15 5. Restytucyjny charakter zasi³ku pogrzebowego Koszty pogrzebu Wysokoœæ zasi³ku Postêpowanie w sprawie o wyp³atê zasi³ku pogrzebowego Szczególne uprawnienia do zasi³ku pogrzebowego Funkcjonariusze s³u b mundurowych Rolnicy Rozdzia³ IV. Niezrealizowane œwiadczenie A. Komentarz tezowy Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeñ Spo³ecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) Art B. Czêœæ opisowa Uwagi wstêpne Przes³anki powstania prawa do niezrealizowanego œwiadczenia Z³o enie wniosku o œwiadczenie Ustalenie prawa do œwiadczenia Kr¹g osób uprawnionych Wygaœniêcie prawa do niezrealizowanego œwiadczenia Niezrealizowane œwiadczenie s³u b mundurowych ród³a prawa Kr¹g osób uprawnionych Rozdzia³ V. Zasi³ek opiekuñczy A. Komentarz tezowy Ustawa o œwiadczeniach pieniê nych z ubezpieczenia spo³ecznego w razie choroby i macierzyñstwa z dnia 25 czerwca 1999 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.) Rozdzia³ 7. Zasi³ek opiekuñczy Art B. Czêœæ opisowa Podmioty uprawnione do zasi³ku opiekuñczego Osoby podlegaj¹ce obowi¹zkowemu ubezpieczeniu chorobowemu Pracownicy Cz³onkowie rolniczych spó³dzielni produkcyjnych i spó³dzielni kó³ek rolniczych Osoby odbywaj¹ce s³u bê zastêpcz¹ Podmioty podlegaj¹ce dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu Osoby œwiadcz¹ce pracê na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o œwiadczenie us³ug XIV

16 3.2. Osoby prowadz¹ce pozarolnicz¹ dzia³alnoœæ gospodarcz¹ Osoby wykonuj¹ce pracê na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolnoœci Duchowni Przes³anki uzyskania zasi³ku opiekuñczego Opieka ma³ onka nad dzieckiem w wieku do 8 lat Zasi³ek na dziecko z uwagi na stan zdrowia wspó³ma³ onka Opieka nad wspó³ma³ onkiem Wymiar zasi³ku opiekuñczego Wysokoœæ zasi³ku opiekuñczego Utrata prawa do zasi³ku opiekuñczego Udokumentowanie uprawnieñ do zasi³ku opiekuñczego. 537 Rozdzia³ VI. Jednorazowe odszkodowanie z tytu³u wypadku przy pracy lub choroby zawodowej A. Komentarz tezowy Ustawa o ubezpieczeniu spo³ecznym z tytu³u wypadków przy pracy i chorób zawodowych z dnia 30 paÿdziernika 2002 r. (Dz.U. Nr 199, poz ze zm.) 539 Art B. Czêœæ opisowa Uwagi wstêpne Pojêcie osoby ubezpieczonej Pojêcie wypadku przy pracy Pojêcie choroby zawodowej Jednorazowe odszkodowanie pieniê ne Postêpowanie w razie wypadku pracownika Postêpowanie w razie wypadku osoby niebêd¹cej pracownikiem Roszczenia uzupe³niaj¹ce ma³ onka z tytu³u œmiertelnego wypadku przy pracy Szczególne uprawnienia do jednorazowego odszkodowania wypadkowego Wypadek lub choroba zawodowa powsta³e w szczególnych okolicznoœciach Prawo do jednorazowego odszkodowania w s³u bach mundurowych Uprawnienia funkcjonariuszy Wysokoœæ jednorazowego odszkodowania funkcjonariuszy Wy³¹czenie prawa do odszkodowania Postêpowanie w sprawie o odszkodowanie Prawo do jednorazowego odszkodowania o³nierzy Uprawnienia o³nierzy Wysokoœæ jednorazowego odszkodowania o³nierzy Wy³¹czenie prawa do jednorazowego odszkodowania Jednorazowe odszkodowanie wskutek œmierci osoby udzielaj¹cej pomocy s³u bom mundurowym Ubezpieczenie wypadkowe rolnika XV

17 XVI Czêœæ IV. Ma³ onek w prawie bankowym A. Komentarz tezowy Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) Art a Art Art B. Czêœæ opisowa Uwagi ogólne Sytuacja prawna ma³ onka w prawie bankowym umowa rachunku bankowego Rachunek wspólny Dysponowanie œrodkami na rachunku wspólnym Wyp³aty dokonywane przez bank w razie œmierci ma³ onka Uwagi ogólne Wyp³ata na pokrycie kosztów pogrzebu Wyp³ata na wniosek organu rentowego Dyspozycja wk³adem na wypadek œmierci Podatek Tajemnica bankowa a wspó³ma³ onek posiadacza rachunku bankowego Czêœæ V. Ma³ eñskie prawo spadkowe A. Komentarz tezowy Kodeks cywilny z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) Art Tytu³ II. Dziedziczenie ustawowe Art Art Tytu³ IV. Zachowek Art B. Czêœæ opisowa Powo³anie ma³ onka do spadku Uprzywilejowanie ma³ onka w prawie spadkowym Uprzywilejowanie wynikaj¹ce ze wspólnoœci maj¹tkowej ¹czny dzia³ spadku i podzia³ maj¹tku Uprzywilejowanie wynikaj¹ce z istoty ma³ eñskiego po ycia Uprzywilejowanie w zakresie dziedziczenia ustawowego Uprawnienie do otrzymania przedmiotów urz¹dzenia domowego

18 2.5. Uprawnienie do korzystania z mieszkania i jego urz¹dzeñ Uprawnienie do zachowku Kr¹g uprawnionych Obliczanie zachowku Zobowi¹zani z tytu³u zachowku Ograniczenie odpowiedzialnoœci uprawnionego do zachowku Ograniczenie odpowiedzialnoœci za zapisy i polecenia Ograniczenie odpowiedzialnoœci za zachowek Uprawnienie do zachowku a art. 5 KC Swoboda testowania ze wzglêdu na ochronê ma³ onka Zdolnoœæ testowania Swoboda w zakresie rozrz¹dzeñ testamentowych Ograniczenia swobody testowania Zakaz testamentów wspólnych Zakaz podstawienia powierniczego Zakaz ustanowienia zapisu windykacyjnego Zakaz warunkowego powo³ania ma³ onka do dziedziczenia Ma³ onek jako œwiadek testamentu szczególnego Niezdolnoœæ bezwzglêdna Niezdolnoœæ wzglêdna Zapisobierca czy spadkobierca? Dziedziczenie ustawowe Trzy grupy spadkobierców ustawowych Dziedziczenie ma³ onka w zbiegu ze zstêpnymi Dziedziczenie ma³ onka w zbiegu z innymi krewnymi Dziedziczenie w razie braku krewnych i ma³ onka Wp³yw separacji prawnej na ustawowe dziedziczenie Wy³¹czenie ma³ onka od dziedziczenia Wy³¹czenie na podstawie art. 940 KC Niegodnoœæ ma³ onka Przebaczenie Wydziedziczenie ma³ onka Zrzeczenie siê dziedziczenia Odrzucenie spadku Pokrzywdzenie wierzycieli Czêœæ VI. Wzory pism i wniosków Spis treœci Wzory do Czêœci I Wniosek o pozbawienie ma³ onka samodzielnego zarz¹du maj¹tkiem wspólnym Wniosek o zezwolenie na sprzeda nieruchomoœci Pozew o ustalenie nierównych udzia³ów ma³ onków w maj¹tku wspólnym Pozew o ustanowienie rozdzielnoœci maj¹tkowej Pozew zap³atê (wyrównanie dorobków) XVII

19 Wniosek o podzia³ maj¹tku wspólnego Pozew o alimenty Wniosek o nakazanie wyp³acenia ma³ onkowi wynagrodzenia. 667 Pozew o obni enie alimentów Pozew o wygaœniêcie alimentów Wniosek o wy³¹czenie odpowiedzialnoœci ma³ onka za zobowi¹zania wynikaj¹ce z zaspokajania zwyk³ych potrzeb rodziny Pozew o dopuszczenie ma³ onka do korzystania z mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny Wniosek o ustalenie sposobu korzystania z mieszkania ma³ onków Wniosek o wpis wspólnoœci ustawowej Pozew o uzgodnienie treœci ksiêgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym Wniosek o nadanie klauzuli wykonalnoœci przeciwko ma³ onkowi Wzory do Czêœci II Umowa najmu Akt Notarialny Umowa o przeniesienie w³asnoœci lokalu Pozew o rozwód (z wnioskiem o eksmisjê) Umowa o podzia³ maj¹tku wspólnego Wzory do Czêœci III Renta rodzinna Zasi³ek pogrzebowy Zasi³ek opiekuñczy Niezrealizowane œwiadczenie Jednorazowe odszkodowanie pieniê ne Wniosek o rentê rodzinn¹ Wniosek o wyp³atê zasi³ku pogrzebowego Wniosek do uzyskania zasi³ku opiekuñczego Wniosek o wyp³atê niezrealizowanych œwiadczeñ po osobie uprawnionej do œwiadczeñ emerytalno-rentowych Protokó³ ustalenia okolicznoœci i przyczyn wypadku przy pracy Informacja o wypadku Wzory do Czêœci V Pozew o zachowek Pozew o wy³¹czenie ma³ onka od dziedziczenia Pozew o uznanie ma³ onka za niegodnego dziedziczenia Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku Wniosek o dzia³ spadku i podzia³ maj¹tku wspólnego Indeks rzeczowy XVIII

20 Przedmowa Ma³ eñskie prawo maj¹tkowe, to swoista wycieczka po systemie prawa, której celem by³o przedstawienie mo liwie szeroko relacji maj¹tkowych pomiêdzy ma³ onkami, nies³usznie uto samianych jedynie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuñczego, a dotycz¹cych ma³ eñskich ustrojów maj¹tkowych. Kolejny tom S¹dowych Komentarzy Tematycznych jest przekrojowym ujêciem problematyki objêtej tytu³owym zagadnieniem, od ma³ eñskich ustrojów maj¹tkowych poczynaj¹c, poprzez kwestie mieszkaniowe, z zakresu ubezpieczeñ spo³ecznych i prawa bankowego, na prawie spadkowym koñcz¹c. Mamy nadziejê, e takie szerokie ujêcie wychodzi naprzeciw oczekiwaniom praktyków, a tak e wype³nia swoist¹ wydawnicz¹ lukê. Ma³ eñskie prawo maj¹tkowe sk³ada siê z trzech czêœci. W czêœci A, bêd¹cej klasycznym komentarzem, tezy skrócono do niezbêdnego minimum, by Czytelnik móg³ szybko uzyskaæ w syntetycznej formie odpowiedÿ na nurtuj¹ce go zagadnienie prawne. Czêœæ B jest z kolei opisowym rozwiniêciem syntezy zawartej w czêœci pierwszej. Aby u³atwiæ swobodne poruszanie siê po dwóch odrêbnych od siebie czêœciach, w czêœci A zawarto odes³ania do czêœci B. Nadto konstrukcja czêœci opisowej bezpoœrednio nawi¹zuje do ustawowej systematyki, co równie mia³o na celu u³atwienie korzystania z opracowania. Poniewa z za³o enia ka dy tom z serii SKT ma spe³niaæ swoist¹ rolê narzêdzia pracy, u³atwiaj¹cego interdyscyplinarn¹ orientacjê w tytu³owym zakresie, dlatego te niniejszy tom wzbogacono o czêœæ C, w której zawarto wzory pism procesowych z krótkimi odes³aniami na temat w³aœciwoœci miejscowej i rzeczowej s¹du, op³aty s¹dowej, trybu postêpowania oraz skargi kasacyjnej. Dodatkowym uzupe³nieniem ca³oœci jest indeks. Ze wzglêdu na przekrojowe ujêcie Ma³ eñskiego prawa maj¹tkowego, mamy nadziejê, e komentarz bêdzie szczególnie pomocny prawnikom wszelkich profesji oraz studentom i aplikantom. Liczymy tak e, e bezpoœredni adresaci norm prawnych a wiêc sami ma³ onkowie ze wzglêdu na przystêpn¹ formê i jêzyk, tak e mog¹ z powodzeniem korzystaæ z niniejszego opracowania. Jacek Ignaczewski XIX