DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

Transkrypt

1 KOD UCZNIA KRAKOWSKI KONKURS EKOLOGICZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH KLASY IV-VI VI 2011/2012 W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 ETAP SZKOLNY Miejsce na metryczkę ucznia Numer pytania punktacja otrzymane punkty Numer pytania Suma punktów punktacja Otrzymane punkty

2 Drogi uczestniku konkursu ekologicznego! Miło nam, że zdecydowałeś się sprawdzić swoją wiedzę i umiejętności w Krakowskim Konkursie Ekologicznym. Zanim rozpoczniesz rozwiązywanie zadań z testu wpisz na teście nadany Ci kod ucznia, a następnie na przygotowanej metryczce wpisz następujące dane: nadany Ci kod ucznia, imię i nazwisko, datę oraz miejsce urodzenia, nazwę szkoły imię i nazwisko nauczyciela przygotowującego Cię do konkurs. Następnie wrzuć metryczkę do zbiorczej koperty, którą posiada przewodniczący komisji konkursowej. Koperta zostanie zaklejona po wrzuceniu metryczek wszystkich uczestników konkursu szkolnego. Masz przed sobą test składający się z 36 zadań, ewentualny brak zgłoś nauczycielowi. Przeczytaj uważnie polecenia do wszystkich zadań. W odpowiednich miejscach czytelnie zapisuj swoje rozwiązania i odpowiedzi. Rozwiązania zapisuj długopisem - zapisy ołówkiem nie będą oceniane. Rozwiązania zadań testowych zakreślaj kółkiem. W zadaniach testowych jest tylko jedna poprawna odpowiedź. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błędną odpowiedź znakiem x, a poprawną otocz kółkiem. Rozwiązania zadań otwartych zapisuj w wyznaczonym do tego miejscu. Nie używaj korektora. Podczas rozwiązywanie zadań zabronione jest używanie kalkulatorów i telefonów komórkowych. Na końcu testu znajduje się brudnopis, zapiski w brudnopisie nie będą oceniane. Za prawidłowe odpowiedzi otrzymasz maksymalnie 69 punktów. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut.

3 Powodzenia! Zadanie 1. [0-1] Symbolem Ligi Ochrony Przyrody jest: A) Niedźwiedź B) Żubr C) Łoś D) Salamandra Zadanie 2. [0-2] Na rysunku podpisz zaznaczone warstwy lasu: Zadanie 3. [0-1] Podczas spalania węgla kamiennego lub brunatnego w elektrowniach i piecach powstają związki takie jak dwutlenek węgla, tlenek siarki, tlenki azotu, które są emitowane do atmosfery. W czasie opadów deszczu związki te reagują z wodą, co powoduje powstawanie szkodliwych substancji, między innymi kwasu siarkowego. Taki rodzaj zanieczyszczeń nazywamy: A) smogiem B) kwaśnymi deszczami C) efektem cieplarnianym A) dziura ozonową Zadanie 4. [0-2] Spośród wymienionych elementów wybierz te, które należą do czynników biotycznych i abiotycznych, i uzupełnij tabelę. skały, dwutlenek węgla, pies domowy, most, bakterie, powietrze, woda, nasiona, budynek, piasek, porosty, pantofelek.

4 Czynniki biotyczne Czynniki abiotyczne Zadanie 5. [0-2] Połącz strzałkami wybrane śmieci z odpowiednimi pojemnikami A) B) C) D) żółty czerwony niebieski biały Zadanie 6. [0-3] Na zamieszczonej mapie Polski wpisz brakujące nazwy parków narodowych

5 Zadanie 7. [0-1] Organizmy zwierzęce, u których temperatura ciała jest zależna od temperatury otoczenia nazywamy organizmami zmiennocieplnymi. Wybierz zestaw zawierający organizmy zmiennocieplne: A) salamandra plamista, żółw błotny, ropucha szara B) niedźwiedź brunatny, jeż, bocian biały C) jaszczurka zielona, wróbel zwyczajny, zaskroniec D) wiewiórka, żaba trawna, jaszczurka zwinka Zadanie 8. [0-1] Wskaźnikiem czystości powietrza jest: A) naturalny zapach powietrza B) glony występujące na korze drzew C) porosty występujące na drzewach D) ilość ptaków w lesie Zadanie 9. [0-1] Co oznacza poniższy symbol

6 Zadanie 10. [0-1] Powierzchnia lasów w Polsce wynosi 802 tyś. hektarów. Jaki procent obszaru Polski stanowią lasy: A) 18,9% B) 28,1% C) 34,4% D) 61,1% Zadanie 11. [0-1] Do odnawialnych źródeł energii należą: A) energia słoneczna, energia wiatru, biomasa B) ropa naftowa, energia słoneczna, węgiel kamienny C) gaz ziemny, biomasa, biogaz D) węgiel kamienny, energia wód, biogaz Zadanie 12. [0-1] Jaja jakiego pasożyta mogą się znajdować na roślinach i owocach leśnych wraz z odchodami lisa: A) tasiemca uzbrojonego B) glisty ludzkiej C) włośnia krętego D) tasiemca bąblowca Zadanie 13. [0-3] Podaj nazwy parków narodowych, których logo pokazane jest poniżej :

7 Zadanie 14. [0-2] A)Poniższy schemat przedstawia prosty łańcuch pokarmowy, podpisz odpowiednio jego poszczególne ogniwa: konsument I rzędu, producent, konsument II rzędu, reducent, konsument III rzędu..... B) Jaką funkcję w przyrodzie pełnią reducenci?... Zadanie 15. [0-3] Na rysunku przedstawiono schemat budowy liścia z uwzględnieniem wymiany substancji z otoczeniem i innymi częściami rośliny. Podaj nazwy substancji, które na schemacie oznaczono literami a, b, c. a -.. b -.. c -.. Zadanie 16. [0-1] Jak nazywa się proces przedstawiony na rysunku w zadaniu 15?.. Zadanie 17. [0-1] Bioindykatory to: A) substancje służące do rozpoznawania stopnia zanieczyszczenia środowiska B) substancje wskaźnikowe służące do badania ph innych substancji

8 C) organizmy wskaźnikowe służące do rozpoznawania zanieczyszczenia środowiska D) organizmy, które jako pierwsze zasiedlają nowe środowisko Zadanie 18. [0-1] Gleba to powierzchniowa warstwa ziemi powstała wskutek wietrzenia skał i działalności organizmów żywych. W uproszczeniu składa się z warstwy próchnicy, której wielkość jest zróżnicowana i zależy od typu gleby, warstwy żwiru i piasku oraz skały macierzystej. Grubość warstwy próchnicy decyduje o żyzności gleby. Zaznacz rysunek przedstawiający najżyźniejszy typ gleby: Zadanie 19. [0-1] Dzień Lasu i Zadrzewień odbywa się w miesiącu A) kwietniu B) czerwcu C) wrześniu D) listopadzie Zadanie 20. [0-1] Który związek chemiczny ma największy wpływ na powstawanie dziury ozonowej: A) dwutlenek węgla B) ozon C) freony D) metan Zadanie 21. [0-1] Drzewo iglaste zrzucające igły na zimę to: A) świerk B) modrzew C) sosna D) jodła Zadanie 22. [0-2]

9 W ramkach zostały opisane formy ochrony przyrody. Wpisz ich nazwy zamieszczone poniżej pod właściwymi opisami: ochrona gatunkowa pomnik przyrody rezerwat przyrody park narodowy Duże obszary o wyjątkowych walorach przyrodniczych utworzone w celu zachowania całej przyrody lub rzadkich okazów przyrody ożywionej i nieożywionej. A). Pojedyncze obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej podlegające ochronie np. okazałe drzewa, wodospady i jaskinie. C) Obejmuje gatunki roślin, zwierząt i grzybów występujące rzadko lub zagrożone wyginięciem, a także środowisko, w których one żyją i rozmnażają się. B ) Niewielkie obszary, na których chroni się niezwykle cenne gatunki roślin i zwierząt lub obiekty przyrody nieożywionej. D).... Zadanie 23. [0-4] Rozpoznaj na rysunkach rośliny leśne i podpisz je: borówka brusznica, czarna jagoda, poziomka pospolita, malina właściwa.. Zadanie 24. [0-1] Ostoja to: A) miejsce, w którym człowiek może odpocząć w lesie B) schronisko w górach C) miejsce schronienia ptaków i zwierząt D) miejsce, w którym dorastają młode okazy drzew Zadanie 25. [0-1] Najstarszy park narodowy w Polsce to: A) Białowieski Park Narodowy B) Ojcowski Park Narodowy C) Tatrzański Park Narodowy D) Biebrzański Park Narodowy Zadanie 26. [0-3]

10 Spośród wymienionych opisów zaznacz tylko sześć, które dotyczą grzybów i poprawnego grzybobrania: 1. grzyby zbieramy i jemy ponieważ mają duże wartości odżywcze, 2. wszystkie grzyby są jadalne, trzeba je tylko odpowiednio przyrządzić przed zjedzeniem, 3. zawsze zbieramy te grzyby, które dobrze znamy, 4. grzyby przygotowujemy do jedzenia tego dnia, kiedy je zebraliśmy, 5. nie niszcz grzybów niejadalnych i trujących - to przysmak wielu zwierząt, 6. wyrywaj, nisz grzyby niejadalne i trujące, aby nie stały się pokarmem dla zwierząt, którym mogą zaszkodzić 7. nie zbieraj grzybów starych, połamanych, nie ma wtedy pewności jaki to grzyb 8. grzyby żyją w symbiozie z drzewami, dzięki temu otrzymują od drzew substancje pokarmowe, drzewom zaś zapewniają ochronę i większą powierzchnię wchłaniania wody 9. grzyby są producentami, przeprowadzają proces fotosyntezy dzięki czemu stanowią pokarm wielu zwierząt, 10. grzyby zbieramy tak, żeby nie uszkodzić grzybni przez, którą się rozmnażają. Zadanie 27. [0-3] Wymienionym roślinom przyporządkuj ich określenia i charakterystyczne cechy. W miejsce kropek wpisz odpowiednią literę i cyfrę rzymską: Rośliny Określenie Cechy charakterystyczne 1. Grzybień A. Hydrofit I. Rośliny preferujące środowiska wilgotne. biały 2. Zawilec B. Kserofit II. Rośliny przystosowane do życia w wodzie. gajowy 3. Kaktus C. Higrofit III. Rośliny przystosowane do życia suchych. miejscach 1...., , ,... Zadanie 28. [0-1] Organizmem autotroficznym jest: A) kanianka B) stonka ziemniaczana C) kleszcz D) sałata Zadanie 29. [0-1] Najtwardsze drewno pochodzi z drzewa : A) sosny B) dębu C) lipy

11 D) olchy Zadanie 30. [0-2] Na podstawie rysunku przyrostów rocznych pnia ściętego drzewa, określ na podstawie mapy lasu w jakim kierunku geograficznym od punktu X znajduje się: A) pole biwakowe B) paśnik.. X Zadanie 31. [0-4] Rozpoznaj na rysunkach rośliny iglaste i wpisz ich nazwy w miejsce kropek: sosna zwyczajna, świerk pospolity, modrzew europejski, jodła pospolita.. Zadanie 32. [0-3] Spośród wymienionych cech zaznacz tylko sześć, które dotyczą kleszczy: 1. objęte ochroną ścisłą, 2. są pajęczakami,

12 3. są owadami, 4. są bardzo niebezpieczne, ponieważ roznoszą groźne choroby, np. boreliozę, 5. występują w lasach, atakują swojego żywiciela spadając na niego z koron drzew, 6. są pasożytami zewnętrznymi głównie kręgowców, 7. usuwając kleszcza ze skóry, posmaruj go tłuszczem co ułatwi jego wyciągnięcie, 8. samica kleszcza musi napić się krwi, aby złożyć jaja, 9. występują na wysokich źdźbłach traw, zaroślach i krzewach, sprytnie przyczepiają się do sierści zwierząt lub ubrania człowieka 10. największa aktywność kleszczy ma miejsce wiosną i jesienią. Zadanie 33. [0-4] W Polsce występuje wiele gatunków grzybów, kilka z nich to: borowik szlachetny, pieprznik jadalny, krowiak podwinięty, goryczak żółciowy, muchomor sromotnikowy, czubajka kania. A) Rozpoznaj na rysunkach wybrane gatunki grzybów i podpisz je. B) Poszczególne gatunki grzybów wyróżniają się cechami charakterystycznymi takimi jak np.: 1 - trujący, 2 - niejadalny ze względu na jego gorzki smak, 3 - bardzo smaczny grzyb jadalny, 4 - po spodniej stronie kapelusza znajdują się blaszki, 5 - po spodniej stronie kapelusza znajdują się rurki, 6 - powoduje najczęstsze zatrucia i przypadki śmiertelne. Przyporządkuj wymienione cechy do rozpoznanych gatunków grzybów wstawiając w rubryce B pod odpowiednimi rysunkami cyfry od 1-6 ( jedna cecha może być użyta kilka razy) A B

13 Zadanie 34. [0-4] Obok podanego opisu wpisz nazwę, której dotyczy: flora, fauna, dendrolog, meteorolog, ornitolog, entomolog, botanik, paleontolog 1. Znawca krzewów i drzew to. 2. Znawca roślin. 3. Wszystkie gatunki zwierząt zamieszkujące jakiś obszar.. 4. Naukowiec zajmujący się badaniem składników atmosfery.. 5. Naukowiec zajmujący się badaniem owadów Naukowiec zajmujący się badaniem ptaków to.. 7. Ogół gatunków roślin występujących na jakimś obszarze Naukowiec zajmujący się badaniem skamieniałości i śladów działalności życiowej organizmów roślinnych i zwierzęcych, z minionych epok Zadanie 35. [0-1] Odpad o najdłuższym czasie rozpadu, trwającym ok lat to: A) widelec plastikowy B) butelka plastikowa C) puszka aluminiowa D) butelka szklana Zadanie 36. [0-4] Do nazwy terminu ekologicznego dobierz właściwą charakterystykę. Wpisz w miejsce kropek odpowiednią literę: 1. Populacja.. A. Zespoły różnych gatunków występujących w danym typie środowiska lądowego lub wodnego. 2. Biocenoza.. B. Powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej, od oceanicznych głębin po najniższą część atmosfery, zamieszkana przez organizmy żywe, obejmująca wszystkie biomy. 3. Biosfera C. Organizmy powiązane w biocenozie zależnościami pokarmowymi, żyjącymi w określonym środowisku. 4.Ekosystem.. D. Osobniki tego samego gatunku, które mogą się ze sobą krzyżować i wydawać na świat płodne potomstwo, zajmujące wspólny obszar. BRUDNOPIS