MATERIAŁ WICZENIOWY Z GEOGRAFII

Transkrypt

1 Materiał wiczeniowy zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczcia diagnozy. Materiał wiczeniowy chroniony jest prawem autorskim. Materiału nie naley powiela ani udostpnia w adnej formie (w tym umieszcza na stronach internetowych szkoły) poza wykorzystaniem jako wiczeniowego/diagnostycznego w szkole. WPISUJE ZDAJCY KOD PESEL MATERIAŁ WICZENIOWY Z GEOGRAFII POZIOM PODSTAWOWY STYCZE 2013 Instrukcja dla zdajcego 1. Sprawd, czy arkusz zawiera 15 stron (zadania ) oraz barwn map. Ewentualny brak zgło przewodniczcemu zespołu nadzorujcego. 2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu. 3. Pisz czytelnie. Uywaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. 4. Nie uywaj korektora, a błdne zapisy wyranie przekrel. 5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane. 6. Podczas rozwizywania zada moesz korzysta z linijki, lupy i kalkulatora. Czas pracy: 120 minut Liczba punktów do uzyskania: 50

2 2 Zadania wykonaj na podstawie załczonej barwnej mapy Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Zadanie 1. (2 pkt) Odszukaj na mapie i wpisz do tabeli nazwy niej opisanych obiektów. Opis obiektu Wzniesienie o wysokoci 692 m n.p.m., połoone na SE od miejscowoci Marciszów (D3). Na jego szczycie znajduje si punkt widokowy. Jezioro połoone przy zielonym szlaku, na S od miejscowoci Wieciszowice (C3). W pobliu znajduje si camping i parking. Schronisko, od którego prowadzi czerwony szlak na najwyszy szczyt Gór Sokolich (B2). Zamek, do którego mona doj zielonym szlakiem w kierunku S z Janowic Wielkich (B/C2). pobrano z Nazwa obiektu Zadanie 2. (2 pkt) Na podstawie mapy oblicz wysoko wzgldn midzy leniczówk w Marciszowie (D3), a najwysz kulminacj Gór Lisich (D4). Zapisz obliczenia. Obliczenia Wysoko wzgldna wynosi... Zadanie 3. (1 pkt) Na podstawie mapy wymie nazwy własne trzech elementów sieci hydrograficznej (kady innego rodzaju), znajdujcych si na obszarze przedstawionym w polu C Zadanie 4. (1 pkt) Na podstawie mapy podaj nazw rodzaju erozji rzecznej, o której wiadczy krty kształt koryta rzeki Bóbr. Rodzaj erozji rzecznej... Zadanie 5. (1 pkt) Podaj nazwy dwóch skał, które wydobywa si na terenie przedstawionym na mapie

3 Zadanie 6. (1 pkt) Na załczonej mapie odległo w linii prostej midzy stacj kolejow PKP Janowice Wielkie (C2), a punktem widokowym na Lwiej Górze (B3) wynosi 5,4 cm. Oblicz, ile kilometrów ma ta odległo w terenie. Zapisz obliczenia. Obliczenia 3 Odległo w terenie wynosi... km Zadanie 7. (1 pkt) Podkrel miejscowo, w której mona najpóniej obserwowa górowanie Sło ca w pierwszym dniu astronomicznej wiosny. A. Karpniki (B3) B. Kaczorów (C1) C. Sdzisław (D4) D. Dbrowica (A1) Zadanie 8. (2 pkt) Podaj po dwie rónice przyrodnicze i w zagospodarowaniu terenu obszarów przedstawionych w polach B1 i B2. Rónice przyrodnicze Rónice w zagospodarowaniu terenu 1. 2.

4 4 Zadanie 9. (1 pkt) Oce, czy na terenie przedstawionym na mapie infrastruktura turystyczna bardziej sprzyja turystyce zimowej, czy letniej. Odpowied uzasadnij, podajc jeden argument. Ocena... Uzasadnienie pobrano z Zadanie 10. (2 pkt) Wpisz w wykropkowane miejsce nazw obiektu wybranego z kadego wiersza (A D), który nie spełnia kryterium przyporzdkowania. A. Jawa, Bornholm, Honsiu, Korsyka, Dunaj... B. Kaukaz, Pamir, Tybet, Apeniny, Karpaty C. Tanganika, Jamał, Bajkał, Mamry, Druzno D. Sund, Majorka, Bosfor, Ormuz, Skagerrak Zadanie 11. (2 pkt) Przeczytaj tekst dotyczcy wulkanu połoonego w Demokratycznej Republice Konga Nyiragongo i wykonaj polecenie ton trujcych gazów unosi si dziennie z pulsujcego serca Nyiragongo, które majc 1200 metrów rednicy jest najwikszym jeziorem lawy na wiecie. Lawa o temperaturze 980ºC wyrzucana jest na 20 metrów w gór. Naukowcy stoj na krawdzi wulkanu i patrz na piekło. Dobrze wiedz, e bez masek tlenowych i specjalnych kombinezonów nie mog zrobi ani kroku dalej. Po trwajcej osiem godzin wdrówce w dół, Sims i Peter docieraj do czego w rodzaju strefy brzegowej o twardym podłou. Znajduj si w niewielkiej odległoci od jeziora lawy. Na podstawie: Badania wulkanów, Jak zmierzy puls piekła,wiat Wiedzy 2/11, wrzesie 2011 r. Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wymie po dwie pozytywne i negatywne konsekwencje zjawisk wulkanicznych dla rodowiska geograficznego. Konsekwencje pozytywne Konsekwencje negatywne 1. 2.

5 Zadanie 12. (1 pkt) Wymie trzy inne ni erupcje wulkaniczne przyrodnicze klski ywiołowe, które nawiedzaj róne obszary Ziemi w XXI wieku Zadanie 13. (1 pkt) Uzupełnij tabel. Przyporzdkuj podanym pasmom górskim odpowiadajc im struktur tektoniczn, wybran sporód podanych poniej. Struktura tektoniczna: zrbowa, fałdowa Karpaty Góry witokrzyskie Sudety Pasmo górskie Struktura tektoniczna Zadanie 14. (2 pkt) Na rysunkach (A B) przedstawiono uproszczone przekroje dwóch rodzajów dolin górskich. A B 5 Wykonaj polecenie na podstawie rysunków i własnej wiedzy. Na podstawie: Zajc S., Geografia Polski, WSiP, Warszawa 1994 r. Uzupełnij tabel. Przyporzdkuj dolinom przedstawionym na rysunkach (A B) odpowiedni czynnik i proces rzebotwórczy, wybrane sporód podanych poniej. Czynnik rzebotwórczy: wiatr, rzeka, lodowiec górski Proces rzebotwórczy: erozja wgłbna rzeki, deflacja, erozja wsteczna rzeki, korazja, egzaracja Dolina Czynnik rzebotwórczy Proces rzebotwórczy A B

6 6 Zadanie 15. (3 pkt) Na schematycznych rysunkach (A B) przedstawiono dwa rodzaje ruchomych wydm piaszczystych, które powstaj w rónych klimatach. Strzałki pokazuj dominujcy kierunek wiatru. pobrano z A B a) Rozpoznaj rodzaj wydmy przedstawiony na rysunku (A B) i przyporzdkuj mu właciw nazw, wybran sporód podanych poniej. Rodzaj wydmy: barchan, paraboliczna Wydma A... Wydma B... b) Podaj główn cech klimatu, od której zaley, czy powstanie wydma A czy B. Cecha klimatu... c) Podaj nazwy dwóch parków narodowych w Polsce, w których ochronie podlegaj wydmy Zadanie 16. (1 pkt) Wyjanij, podajc dwa argumenty, dlaczego górskie rzeki po ulewnych deszczach szybciej wylewaj ni rzeki nizinne

7 Zadanie 17. (2 pkt) Na mapie Polski zaznaczono literami (A H) wybrane krainy geograficzne. 7 Uzupełnij tabel. Wpisz litery, którymi oznaczono na mapie podane krainy geograficzne oraz nazwy form terenu, które tam wystpuj. Formy terenu wybierz sporód podanych poniej. Formy terenu: wwozy lessowe, formy krasowe, grzyby skalne, moreny czołowe, klif Kraina geograficzna Pieniny Oznaczenie obszaru na mapie (wpisz liter A H) Formy terenu Pojezierze Pomorskie Wyyna Lubelska Wolin Zadanie 18. (1 pkt) Wypisz nazwy osadów, wybrane sporód podanych opadów i osadów atmosferycznych. krupa, sad (szad), rosa, grad, szron, mawka..

8 8 Zadanie 19. (1 pkt) Tatry i Bieszczady znajduj si w innych strefach rolinnoci pierwotnej i dlatego pitra rolinne w tych górach wyranie si od siebie róni. Na fotografiach przedstawiono krajobrazy Tatr (1) i Bieszczad (2). pobrano z ródło: ródło: Wykonaj polecenie na podstawie fotografii i własnej wiedzy. Wymie dwie rónice midzy pitrami rolinnymi w Tatrach i w Bieszczadach

9 Zadanie 20. (2 pkt) W tabeli zamieszczono dane dotyczce rocznego rozkładu temperatury powietrza i opadów atmosferycznych w dwóch stacjach klimatycznych lecych w strefie klimatu równikowego. Stacja I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok T 25,7 25,4 26,1 26,2 25,8 25,2 24,5 24,7 25,1 25,2 25,2 25,1 25,3 A O T 23,3 24,7 27,2 28,6 27,0 25,3 24,1 23,3 24,4 25,3 24,1 23,0 25,1 B O T rednia miesiczna temperatura powietrza w C O opady miesiczne w mm Na podstawie: Kdziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E., wiat w liczbach, WSiP, Warszawa 2011 r. Wykonaj polecenia na podstawie danych zamieszczonych w tabeli i własnej wiedzy. a) Przyporzdkuj podanym stacjom właciwy im klimat, wybrany sporód podanych poniej. Klimat: podrównikowy, równikowy wilgotny Stacja A... Stacja B... b) Uzupełnij tabel. Przyporzdkuj do klimatu stacji A i B charakterystyczn formacj rolinn, wybran sporód podanych poniej. Formacje rolinne: step, tropikalny las deszczowy, sawanna Klimat stacji A B Formacja rolinna Zadanie 21. (1 pkt) Wpisz obok kadego zdania dotyczcego ludnoci Polski liter P, jeli zdanie jest prawdziwe lub liter F, gdy jest fałszywe. W strukturze wiekowej dominuje grupa ludnoci w wieku poprodukcyjnym. Współczynnik feminizacji jest wikszy od 100. W grupie ludnoci przedprodukcyjnej przewaaj mczyni Zadanie 22. (3 pkt) a) Wymie cztery czynniki (przyrodnicze i/lub antropogeniczne), które utrudniaj rozwój osadnictwa na Nizinie Amazonki b) Podkrel okrelenie, które oznacza obszar okresowo zamieszkany i uytkowany przez człowieka. A. ekumena B. anekumena C. subekumena 9

10 10 Zadanie 23. (2 pkt) Podaj jedn pozytywn i jedn negatywn ekonomiczn konsekwencj globalizacji dla krajów słabo rozwinitych. Pozytywna konsekwencja... pobrano z Negatywna konsekwencja Zadanie 24. (2 pkt) Przeczytaj tekst dotyczcy ludnoci Polski i wykonaj polecenie. Według danych Głównego Urzdu Statystycznego Polaków jest 38,3 mln, ale w kraju mieszka 37,2 mln. Po raz pierwszy wida skal emigracji tłumaczy prof. Janusz Witkowski, prezes GUS. Jest gorzej, ni mylałam ocenia w rozmowie z Rzeczpospolit prof. Krystyna Iglicka, demograf z Centrum Stosunków Midzynarodowych. Jest zaskoczona tempem emigracji na Zachód. To gigantyczne uchodstwo, najwikszy ubytek demograficzny po II wojnie wiatowej podkrela. Wyjedaj głównie ludzie młodzi. Jak pisze Rzeczpospolita, z danych GUS wyranie wynika, e w kraju zwiksza si grupa ludzi po szedziesitce, a coraz mniej jest dzieci i młodziey. Coraz wikszy odsetek to ludno powyej 45 roku ycia. To osoby w tak zwanym wieku niemobilnym wyjania prof. Janusz Witkowski. Dlaczego Polacy nie wracaj do kraju, mimo e na Zachodzie trwa kryzys? Bo maj kłopoty z odnalezieniem si w kraju. Maj wysze oczekiwania płacowe, a za granic wiksze poczucie bezpieczestwa tłumaczy prof. Krystyna Iglicka. Na podstawie: Zaproponuj dwa działania, które mog podj władze naszego pa stwa, aby zachci młodych ludzi do pozostania w kraju i w ten sposób ograniczy rosnc emigracj

11 Zadanie 25. (2 pkt) Na wykresie przedstawiono struktur produkcji energii elektrycznej w Polsce (według pochodzenia ródeł) w 2004 roku. 11 Na podstawie: Wykonaj polecenie na podstawie wykresu i własnej wiedzy. Oce struktur produkcji energii elektrycznej w Polsce z punktu widzenia ochrony rodowiska naturalnego. Ocen uzasadnij, podajc dwa argumenty. Ocena... Argumenty Zadanie 26. (2 pkt) a) Podaj dwa argumenty uzasadniajce, e transport ropy naftowej rurocigiem jest korzystniejszy ni statkami b) Wymie dwa inne ni ropa naftowa produkty, które transportuje si rurocigiem

12 12 Zadanie 27. (1 pkt) Uzupełnij, korzystajc z symboli literowych, cig przyczynowo-skutkowy przedstawiajcy kolejne etapy restrukturyzacji okrgu przemysłowego. A. Zwikszenie wydajnoci produkcji. B. Due bezrobocie i protesty społeczne. pobrano z C. Zamykanie nierentownych zakładów przemysłowych. D. Zmiana struktury zatrudnienia w regionie. E. Otwieranie zakładów wysokich technologii i obiektów usługowych. F. Poprawa czystoci rodowiska. G. Mała opłacalno produkcji przy uyciu przestarzałych technologii. Zadanie 28. (2 pkt) W tabeli zamieszczono dane statystyczne dotyczce zbiorów i plonów pszenicy w wybranych krajach wiata w 2008 roku. Kraj Zbiory w mln t udział w wiecie w % Plony w dt/ha A 21,4 3,1 15,8 B 5,0 0,7 78,6 C 28,6 4,1 28,5 D 25,9 3,8 80,9 E 63,7 9,2 24,5 F 17,2 2,5 82,8 Na podstawie: Kdziołka J., Kocimowski K., Wołonciej E., wiat w liczbach, WSiP, Warszawa 2011 r. a) Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli wymie trzy kraje, w których uprawa pszenicy ma charakter intensywny b) Doko cz zdania, wpisujc okrelenia: wysokie lub niskie. Jeeli nawoenie mineralne jest due, to plony pszenicy s... W gospodarce ekstensywnej plony pszenicy s...

13 Zadanie 29. (2 pkt) Uzupełnij tabel. Przyporzdkuj podanym miejscom konfliktów politycznych w Azji po dwa kraje strony konfliktu, wybrane sporód podanych poniej. Kraje: Rosja, Afganistan, Armenia, Japonia, Azerbejdan, Gruzja, Pakistan, Indie Kaszmir Miejsce konfliktu Kraje strony konfliktu 13 Górski Karabach Kuryle Zadanie 30. (2 pkt) Przeczytaj tekst dotyczcy problemów społecznych na kontynencie afrykaskim i wykonaj polecenie. Afryka to najbiedniejszy kontynent. Niestety trudne warunki przyrodnicze nie sprzyjaj uprawie roli. Głoduje tam wielu ludzi, w tym wiele dzieci. Zapewne kady z nas widział murzyskie dzieci z ogromnymi, okrgłymi brzuszkami. Niestety, nie s to oznaki przejedzenia wrcz przeciwnie. Ich brzuchy wydte s z głodu. Całe rodziny, plemiona yj w skrajnym ubóstwie. W Afryce rozprzestrzenia si bardzo wiele chorób. Najwicej spustoszenia sieje AIDS. Wiele osób jest zaraonych wirusem HIV. Wikszo nie wie, e jest nosicielem tej choroby. Co wicej, wikszo nie wie, jak jest ona powana i jak szybko si rozprzestrzenia z powodu m. in. braku higieny. Na t chorob choruj równie dzieci. Wokół miast powstaj dzielnice skrajnej ndzy, tzw. slumsy. Wskanik umieralnoci jest w Afryce bardzo wysoki. Na podstawie: Sformułuj dwa problemy społeczne Afryki i do kadego z nich zaproponuj realny sposób jego rozwizania. Problem społeczny Propozycja sposobu rozwizania

14 14 Zadanie 31. (1 pkt) Podkrel park narodowy Polski, który znajduje si na Licie wiatowego Dziedzictwa UNESCO. A. Kampinoski B. Bieszczadzki pobrano z C. Ojcowski D. Magurski E. Białowieski F. Tatrzaski

15 BRUDNOPIS 15