edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna K r y s t y n a K a m i ƒ s k a

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna K r y s t y n a K a m i ƒ s k a"

Dorota Górecka
9 lat temu
Przeglądów:

1 edukacja przedszkolna i wczesnoszkolna lnej lnej K r y s t y n a K a m i ƒ s k a

4 Autor Krystyna Kamińska Projekt okładki i strony tytułowej Małgorzata Penczonek Recenzent dr hab. Krystyna Lubomirska Redaktor inicjujący Mieczysława Decewicz Redaktor Ewa Skalska Redaktor techniczny Janina Małgorzata Soboń Redaktor graficzny Joanna Plakiewicz ISBN Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna Warszawa 2005 Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna Warszawa, Al. Jerozolimskie 136 Adres do korespondencji: Warszawa, P. poczt. nr 9 Wydanie pierwsze Ark. druk. 13 Skład i łamanie: WSiP SA

5 Spis treści Wstęp Cześć I. Wielokulokulturowy świat dziecka Rozdział 1. Wielokulturowość w edukacji przedszkolnej Wprowadzenie Wielokulturowość Zjawisko wielokulturowości w Polsce Imigranci Przedstawiciele mniejszości narodowych i grup etnicznych.. 16 Wielokulturowość i jej implikacje w edukacji przedszkolnej. 18 Sztuka pomostem do poznania i zrozumienia innych kręgów kulturowych Rozdzial 2. Dziecko a świat innych kultur Dziecko wobec odmienności kulturowych Przedszkole jako miejsce poznania odmienności kulturowych 23 Rozdzial 3. Dziecko a kontakty z przedstawicielami innych kultur Kontakty bezpośrednie Część II. Przekaz jako źródło dziecięcej wiedzy o ludziach innych kultur Rozdział 1. Informacja i jej przekaz Komunikacja Dziecko odbiorcą komunikatów Rozdział 2. Przekaz bezsłowny Archetypy i artefakty kulturowe Komunikacja niewerbalna Rozdział 3. Przekaz słowny Słowo, język mowa Komunikacja werbalna Rozdział 4. Przekaz linearny Graficzna forma przekazu Książka źródło wiedzy o świecie Komiks świat w małych obrazkach Prasa Druki ulotne

6 Rozdział 5. Przekaz audytywny Dźwięk jego nośniki Radio Rozdzial 6. Przekaz audiowizualny Obraz i jego odbiór Telewizja Rozdział 7. Przekaz multimedialny Komputer podstawa przekazu multimedialnego Internet Gry komputerowe Programy edukacyjne Rozdzial 8. Reklama Źródło, nośnik i przekaz informacji Dziecko w świecie reklamy Część III. Wielokulturowość i próba jej aplikacji w edukacji przedszkolnej 97 Rozdzial 1. Metoda projektów w pracy z dziećmi Wprowadzenie Projekt i jego realizacja Dzieci i ich aktywność badawcza Rodzice Nauczyciel Rozdział 2. Plastyka Wprowadzenie Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej Rozdział 3. Muzyka (Krystyna Kamińska, Barbara Koźmińska) Wprowadzenie Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej Rozdział 4. Teatr (Krystyna Kamińska, Agata, Anna Kwiatkowska) Wprowadzenie Teatr lalek Dziecięce formy teatralne Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej Projekt: Ja i teatr Rozdział 5. Film Wprowadzenie Propozycje zajęć z elementami edukacji międzykulturowej Projekt Robimy film Bibliografia

7 Wstêp Spogl¹daj¹c na intensywnoœæ przeobra eñ dokonuj¹cych siê w ostatnim czasie w edukacji przedszkolnej, jest rzecz¹ oczywist¹, e równie edukacja miêdzykulturowa powinna znaleÿæ w niej swoje miejsce. W pe³ni zdajê sobie sprawê, e treœci zawarte w tej ksi¹ ce nie wyczerpuj¹ wszystkich zagadnieñ dotycz¹cych edukacji miêdzykulturowej, które winny byæ podejmowane w pracy z dzieæmi w wieku przedszkolnym. Przede wszystkim pragnê³am zwróciæ uwagê na koniecznoœæ powi¹zania edukacji przedszkolnej z teraÿniejszoœci¹, by procesom przemian spo³ecznych towarzyszy³y okreœlone dzia³ania edukacyjne. Przedszkole, jako miejsce poznania odmiennoœci kulturowych, pozwala na budowanie dzieciêcej otwartoœci na œwiat i tworzenie zrêbów jego to samoœci wykraczaj¹cej poza Polskê. Pierwsza czêœæ wprowadzenie do problematyki zwi¹zanej ze zjawiskiem wielokulturowoœci stanowi jedynie zarys wybranych zagadnieñ. Prezentuje niektóre fenomeny spo³eczne bêd¹ce pochodn¹ wielokulturowoœci, które wskazuj¹ na powiêkszaj¹ce siê powoli zró nicowanie spo³eczeñstwa polskiego (narodowoœciowe, jêzykowe, kulturowe) oraz na wynikaj¹ce z tego faktu zmiany w œwiadomoœci ludzi. Czêœæ druga przedstawia ró ne formy przekazu, pocz¹wszy od tych najbardziej tradycyjnych (komunikacja werbalna i przekaz linearny) przez te najbardziej masowe audiowizualne, wœród których prym wiedzie telewizja, do przekazu multimedialnego coraz bardziej wszechobecnego w naszym codziennym yciu. Ukazana zosta³a nie tylko ich rola w konstruowaniu przez dziecko wiedzy o ludziach innych kultur, ale równie treœci, które mog¹ byæ za ich pomoc¹ przenoszone. Czêœæ trzecia ma charakter bardziej aplikacyjny. Kolejne rozdzia³y prezentuj¹ sztukê jako neutralny element edukacji miêdzykulturowej, który wprowadzi dziecko w wielokulturow¹ przestrzeñ wspó³czesnego œwiata, oraz u³atwi mu nie tyle akceptacjê zjawiska wielokulturowoœci, ile podjecie próby jej zrozumienia. Sztuka tworzy swoisty rodzaj pomostu, ³¹cz¹c w sposób bezkolizyjny œwiat odmiennoœci kulturowych. Poœredniczy w dzieciêcym poszukiwaniu podobieñstwa w ró nicy. Ró nicy, któr¹ dostrzega dziecko w zetkniêciu b¹dÿ z przedstawicielem innego krêgu kulturowego, b¹dÿ z wytworami jego kultury. Kreuj¹c odpowiednio sytuacjê edukacyjn¹ lub korzystaj¹c z nadarzaj¹cej siê okazji edukacyjnej pozwalaj¹cej na uchwycenie tego, co wspólne, chocia inne, wzbogacamy dzieciêcy œwiat. Doœwiadczanie przez dziecko odmiennoœci kulturowych w sytuacjach, w których aktywnoœæ w³asna umo liwia rozwi¹zanie problemu i wyjaœnienie czy znalezienie odpowiedzi, to pierwszy krok do samodzielnego konstruowania wiedzy o innych. 7

8 Uczenie siê przez sztukê pozwala tak e na szczególny rodzaj dzieciêcej autoprezentacji. Jednoczeœnie pomaga w odczytywaniu zachowañ innych, ich yczeñ i pragnieñ. Ujête w sposób marginalny zagadnienia dotycz¹ce treœci odnosz¹cych siê do literatury piêknej, których nie powinno zabrakn¹æ w edukacji miêdzykulturowej, zostan¹ zaprezentowanie w drugim tomie niniejszego opracowania. Znajd¹ siê w nim treœci dotycz¹ce literatury i jêzykoznawstwa ukazuj¹ce jêzyk przez pryzmat tworzywa dzieciêcych dzia³añ oraz odnosz¹ce siê z jednej strony do kompetencji kulturowej dziecka, z drugiej do kwalifikacji i warsztatu nauczyciela niezbêdnych w edukacji miêdzykulturowej. 8

9 Czêœæ I Wielokulturowy œwiat dziecka

Podobne dokumenty

Wybrane kompetencje medialne. Opracowała: Małgorzata Dec Edukacja Medialna KUL

Wybrane kompetencje medialne. Opracowała: Małgorzata Dec Edukacja Medialna KUL Wybrane kompetencje medialne Opracowała: Małgorzata Dec Edukacja Medialna KUL Etap edukacyjny: Szkoła Podstawowa: klasy 1-3 1. Język mediów Spis treści 2. Kreatywne korzystanie z mediów 3. Literatura 4.