Dyrektywy Unii Europejskiej jako źródło europejskiego prawa podatkowego (przedmiot regulacji, moc wiążąca). Podstawa prawna odpowiedzi.

Transkrypt

1 ŹRÓDŁA PRAWA I WYKŁADNIA PRAWA Dyrektywy Unii Europejskiej jako źródło europejskiego prawa podatkowego (przedmiot regulacji, moc wiążąca). Podstawa prawna odpowiedzi Artykuł Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, uchwala przepisy dotyczące harmonizacji ustawodawstw odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. Artykuł 5 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej Bez uszczerbku dla artykułu 4, Rada, stanowiąc jednomyślnie zgodnie ze specjalną procedurą ustawodawczą i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komitetem Ekonomiczno-Społecznym, uchwala dyrektywy w celu zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich, które mają bezpośredni wpływ na ustanowienie lub funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Artykuł Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej W celu wykonania kompetencji Unii instytucje przyjmują rozporządzenia, dyrektywy, decyzje, zalecenia i opinie. Rozporządzenie ma zasięg ogólny. Wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich. Dyrektywa wiąże każde Państwo Członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma być osiągnięty, pozostawia jednak organom krajowym swobodę wyboru formy i środków. Decyzja wiąże w całości. Decyzja, która wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów. Zalecenia i opinie nie mają mocy wiążącej. Dyrektywy unijne są aktem pochodnym prawa unijnego, zobowiązującym państwa członkowskie do uchwalenia regulacji prawnych, zmierzających do urzeczywistnienia celu dyrektywy. Dyrektywy nie mają charakteru bezpośredniego obowiązywania - wymagają implementacji do krajowego porządku prawnego. Podatnicy mają możliwość bezpośredniego powoływania się na normy dyrektyw unijnych przed sądami krajowymi i unijnymi, niezależnie od tego, czy dana dyrektywa została implementowana do krajowego porządku prawnego, bądź sposobu jej implementacji. Przedmiotem regulacji unijnych dyrektyw będących źródłem prawa podatkowego jest harmonizacja ustawodawstw odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. 0 Podatkowa Oficyna Wydawnicza /

2 ŹRÓDŁA PRAWA I WYKŁADNIA PRAWA Dyrektywy Unii Europejskiej jako źródło europejskiego prawa podatkowego (przedmiot regulacji, moc wiążąca). Prawo podatkowe Unii Europejskiej stanowi autonomiczny porządek prawny. Dyrektywa jest aktem pochodnym prawa unijnego, zobowiązującym państwa członkowskie do uchwalenia konkretnych regulacji prawnych, zmierzających do urzeczywistnienia rezultatu, który w drodze implementacji ma zostać osiągnięty. Dyrektywa pozostawia zarazem państwom członkowskim swobodę wyboru formy oraz środków, przy użyciu których cel ten zostanie osiągnięty. Dyrektywa jakkolwiek adresowana do państw członkowskich, nie ma jednak charakteru bezpośredniego obowiązywania, lecz wymaga stosownej implementacji do krajowego porządku prawnego. Jedną z cech unijnego prawa podatkowego jest jego efektywność w krajowym porządku prawnym. W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypracowano zasadę bezpośredniego skutku prawa unijnego. Zgodnie z tą zasadą, dyrektywa przyznając określone prawa zezwala na bezpośrednie powoływanie się na jej normy przed sądami krajowymi i unijnymi, niezależnie od tego, czy dana dyrektywa została implementowana do krajowego porządku prawnego, bądź sposobu jej implementacji. Warunkiem bezpośredniego odziaływania dyrektywy jest, by jej przepisy były bezwarunkowe oraz wystarczająco jasne i precyzyjne. Zasada bezpośredniego oddziaływania nie znajduje jednak zastosowania w sytuacji powoływania się na postanowienia dyrektywy przez organy państwa członkowskiego. Przedmiotem regulacji unijnych dyrektyw będących źródłem prawa podatkowego jest harmonizacja ustawodawstw odnoszących się do podatków obrotowych, akcyzy i innych podatków pośrednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbędna do zapewnienia ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego oraz uniknięcia zakłóceń konkurencji. Artykuł 5 TFUE, dotyczący stanowienia dyrektyw w celu zbliżenia ustawodawstw, nie jest przepisem rozbudowanym. Nie zawiera żadnych jednostek redakcyjnych. Zakres harmonizacji, poza wymogiem wpływu na rynek, nie został w nim przez unijnego prawodawcę w żaden sposób ograniczony. Jak podkreślono w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, przepis ten nie zawiera obowiązku uzyskania konkretnego poziomu harmonizacji prawa podatkowego. W konsekwencji harmonizacja w tym zakresie może następować etapami 4. 0 Por. wyrok TSUE z dnia 5.0. r., -, NV Algemene Transporten Expeditie Onderneming van Gend & Loos przeciwko Nederlandse administratie der belastingen; ECLI:EU:C::. Por. wyrok TSUE z dnia 4..4 r., C-4/4, Van Duyn; ECLI:EU:C:4:; wyrok NSA z dnia r., II OSK /0. Zob. wyrok z dnia r., 4/, Ratti; ECLI:EU:C::0. 4 Por. wyrok z dnia.0. r., C-/4 Scanavi i Chryssanthakopoulos, pkt, ECLI:EU:C::0; wyrok TSUE z dnia.05. r., C-/4 Niemcy przeciwko Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, pkt 4, ECLI:EU:C::. / Podatkowa Oficyna Wydawnicza

3 RACHUNKOWOŚĆ Zdefiniuj rachunkowość oraz przedstaw jej znaczenie dla opodatkowania Podstawa prawna odpowiedzi Definicja ksiąg podatkowych art. pkt 4 ustawy ordynacja podatkowa Ilekroć w ustawie jest umowa o: ( ) 4) księgach podatkowych rozumie się przez to księgi rachunkowe, podatkową księgę przychodów i rozchodów, ewidencję oraz rejestry, do których prowadzenia, do celów podatkowych, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązani są podatnicy, płatnicy lub inkasenci. Określenie podstawy opodatkowania art. ustawy ordynacja podatkowa Organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli: ) brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia lub ) dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania ( ) Obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej art. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych, zgodnie z przepisami art. a-m. Sposób prowadzenia ewidencji podatkowej art. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. a-m. Przedmiot rachunkowości art. 4 ust. ustawy o rachunkowości. Rachunkowość jednostki obejmuje: ) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości; ) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym; ) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów; 4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego; 5) sporządzanie sprawozdań finansowych; ) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą; ) poddanie badaniu, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą. RACHUNKOWOŚĆ to system informacyjny dostarczający informacji o stanie majątkowym, finansowym i wyniku finansowym jednostki. Ustawa o rachunkowości nie definiuje pojęcia rachunkowości, określa jedynie, co obejmuje rachunkowość np. przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, prowadzenie ksiąg, wycenę aktywów i pasywów (por. art. 4 ust. ustawy o rachunkowości). ZNACZENIE RACHUNKOWOŚCI DLA OPODATKOWANIA sprowadza się do pełnienia przez nią funkcji usługowej polegającej na dostarczaniu wiarygodnych informacji niezbędnych do rozliczeń podatkowych. 0 /

4 RACHUNKOWOŚĆ Zdefiniuj rachunkowość oraz przedstaw jej znaczenie dla opodatkowania I. Definicja rachunkowości Rachunkowość jest systemem informacyjnym, któgo zadanie polega na dostarczaniu informacji o stanie majątkowym, finansowym oraz wyniku finansowym jednostki. Literatura przedmiotu definiuje rachunkowość jako całościowy i zwarty system ciągłego oraz systematycznego gromadzenia oraz przetwarzania danych oraz prezentacji informacji ekonomiczno-finansowych. Ustawa o rachunkowości nie zawiera definicji rachunkowości jako takiej, jedynie w art. 4 ust. określa przedmiot rachunkowość, tj. przyjęte zasady (polityka) rachunkowości, prowadzenie ksiąg rachunkowych, ustalanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, wycenę aktywów i pasywów, ustalanie wyniku finansowego, sporządzanie sprawozdań finansowych, archiwizowanie dokumentacji księgowej, poddanie badaniu i ogłaszaniu sprawozdań finansowych. II. Znaczenie rachunkowości dla opodatkowania. W Polsce prawo bilansowe odznacza się dużą autonomią w stosunku do prawa podatkowego. Celem nadrzędnym prowadzenia rachunkowości jest uzyskiwanie jasnej, rzetelnej informacji o stanie majątkowym i finansowym jednostki oraz jej wyniku finansowym. Celem nadrzędnym przepisów prawa podatkowego jest ustalenie prawidłowej podstawy opodatkowania i kwoty podatku należnego do lub z budżetu.. Znaczenie rachunkowości dla opodatkowania sprowadza się do wykorzystywania ksiąg rachunkowych (a ściślej zapisów dokonywanych w księgach rachunkowych) do ustalania danych niezbędnych do określenia dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok obrotowy lub innych informacji koniecznych do rozliczeń podatkowych.. Należy jednak podkreślić, że ze względu na odmienność przepisów prawa bilansowego i podatkowego, np. w definiowaniu pojęć przychodów i kosztów, w odmiennym momencie uznania przychodu za osiągnięty lub kosztu za poniesiony, system rachunkowości w jednostce musi być rozbudowany o dodatkową, szczegółową ewidencję umożliwiającą odczytanie danych liczbowych niezbędnych do celów podatkowych. 4. Odpowiadając na pytanie o znaczenie rachunkowości dla opodatkowania, należy odwołać się dodatkowo do dwu zapisów ordynacji podatkowej: pierwszego, zaliczającego księgi rachunkowe do zbioru ksiąg podatkowych (patrz: art. pkt 4 ord.pod); drugiego wskazującego księgi podatkowe, czyli również księgi rachunkowe jako podstawowe, pierwotne źródło ustalania podstawy opodatkowania (patrz: art. ord. pod). Podsumowywując, znaczenie rachunkowości dla opodatkowania sprowadza się do pełnienia przez nią funkcji usługowej polegającej na dostarczaniu wiarygodnych informacji niezbędnych do rozliczeń podatkowych. 0. Podstawy rachunkowości, pod red. K. Sawickiego, PWE, Warszawa, s. 4.. Patrz art. 4 ust. uor; rozwinięcie tematu w pytaniu 0. Co obejmuje rachunkowość jednostki w myśl ustawy o rachunkowości.. Patrz art. ust. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. /

5 PODATEK OD TOWARÓW I USŁUG n Wymień i scharakteryzuj przykładowe obowiązki podatkowe mające charakter instrumentalny, których naruszenie prowadzi do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego zgodnie z ustawa o podatku od towarów i usług. Art.b Podstawa prawna Ze względu na charakter pytania oraz zwięzłość odpowiedzi odstąpiono od sporządzenia streszczenia. Obowiązki podatkowe mające charakter instrumentalny to obowiązek złożenia deklaracji, zapłaty podatku, obowiązek prowadzenia ewidencji. Są to zatem obowiązki nałożone przez przepisy prawa, które mają na celu prawidłowe wywiązanie się podatnika z uiszczenia świadczenia na rzecz fiskusa. Kwestie dotyczące ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego zawierają przepisy art.b i c, a także art.. ust. ustawy o VAT. Zatem przykładem naruszenia obowiązku instrumentalnego, za które organ podatkowy nakłada dodatkowe zobowiązanie podatkowe, będzie niezłożenie deklaracji podatkowej i brak zapłaty podatku. Zgodnie z art.b ust. pkt w razie stwierdzenia, że podatnik: nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego naczelnik urzędu skarbowego lub naczelnik urzędu celno-skarbowego określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 0% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe. (patrz tez odpowiedź do pytania nr 4). 0 /

6 MIĘDZYNARODOWE, WSPÓLNOTOWE I KRAJOWE PRAWO CELNE n Czasowe składowanie towarów w świetle Unijnego Kodeksu Celnego (UKC). Podstawa prawna odpowiedzi Artykuł 44, artykuł 45, artykuł 4, artykuł 4, artykuł 4, artykuł 4 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) NR 5/0 z dnia października 0 r. ustanawiające unijny kodeks celny (Dz.U. UE L z 0 r. Nr, poz. ). Od chwili przedstawienia Towary nieunijne są czasowo składowane organom celnym. Towary czasowo składowane są składowane wyłącznie w magazynach czasowego składowania albo w uzasadnionych przypadkach w innych miejscach wyznaczonych lub uznanych przez organy celne. Co do zasady, towary czasowo składowane mogą zostać poddane jedynie czynnościom mającym na celu zachowanie ich w stanie niezmienionym, bez zmiany ich wyglądu lub właściwości technicznych. Posiadacz pozwolenia na prowadzenie magazynu czasowego składowania, lub osoba składująca towary w przypadkach, gdy towary są składowane w innych miejscach wyznaczonych lub uznanych przez organy celne, odpowiadają: a) za zapewnienie, aby towary czasowo składowane nie zostały usunięte spod dozoru celnego; b) za wypełnienie obowiązków wynikających ze składowania towarów czasowo składowanych. Prowadzenie magazynu czasowego składowania, jeżeli prowadzącym magazyn czasowego składowania nie są organy celne, wymaga pozwolenia organów celnych na ich prowadzenie. Zasady wydawania pozwoleń na prowadzenie magazynu czasowego składowania reguluje art. 4 u.k.c. Maksymalny okres czasowego składowania - 0 dni. Od chwili przedstawienia Towary nieunijne są czasowo składowane organom celnym. Towary czasowo składowane są składowane wyłącznie w magazynach czasowego składowania albo w uzasadnionych przypadkach w innych miejscach wyznaczonych lub uznanych przez organy celne. Co do zasady, towary czasowo składowane mogą zostać poddane jedynie czynnościom mającym na celu zachowanie ich w stanie niezmienionym, bez zmiany ich wyglądu lub właściwości technicznych. Posiadacz pozwolenia na prowadzenie magazynu czasowego składowania, lub osoba składująca towary w przypadkach, gdy towary są składowane w innych miejscach wyznaczonych lub uznanych przez organy celne, odpowiadają: a) za zapewnienie, aby towary czasowo składowane nie zostały usunięte spod dozoru celnego; b) za wypełnienie obowiązków wynikających ze składowania towarów czasowo składowanych. Wymaga podkreślenia, że zgodnie z art. 4 ust. 4 u.k.c., jeżeli towary nie mogą być nadal czasowo składowane, organy celne podejmują niezwłocznie wszelkie niezbędne środki w celu uregulowania sytuacji towarów zgodnie z art., i. Prowadzenie magazynu czasowego składowania, jeżeli prowadzącym magazyn czasowego składowania nie są organy celne, wymaga pozwolenia organów celnych na ich prowadzenie. Zasady wydawania pozwoleń na prowadzenie magazynu czasowego składowania reguluje art. 4 u.k.c. Maksymalny okres czasowego składowania wynosi 0 dni. 0 /

7 ANALIZA PODATKOWA n Przedstaw korzyści w podatku dochodowym od osób prawnych wynikające z działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej przez podatnika. Podstawa prawna Art. d i art. ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych. W podatkach dochodowych obowiązują w szczególności dwa rozwiązania podatkowe mające na celu zachęcenie przedsiębiorców do podejmowania działalności B+R. Pierwsze z opisanych (ulga B+R) skupia się na refinansowaniu wydatków, a drugie (IP Box) na preferencyjnym opodatkowaniu dochodów z kwalifikowanych praw własności intelektualnej mogących być efektem prac B+R. Ulga B+R to instrument podatkowy polegający na możliwość zmniejszenia przez podatnika podstawy opodatkowania (ustalonej na podstawie art. ustawy) o dodatkowe odliczenie wydatków poniesionych przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową (tzw. koszty kwalifikowane). Ulga IP Boź to instrument podatkowy polegający na polegający na opodatkowaniu preferencyjną stawką podatkową w wysokości 5% podstawy opodatkowania, dochodu z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Ulga B+R to instrument podatkowy pozwalający przedsiębiorcom na korzystanie z preferencji podatkowych w podatku dochodowym, polegający na możliwość zmniejszenia przez podatnika podstawy opodatkowania, o kolejne odliczenie, jakim są wydatki poniesione przez podatnika na działalność badawczo-rozwojową. Odliczenie jest dodatkowym zmniejszeniem dochodu pomniejszonego już na podstawie art. ustawy. Podatnik może skorzystać z ulgi B + R jeżeli w szczególności: a) prowadzi działalność badawczo-rozwojową lub jest podmiotem posiadającym status Centrum Badawczo-Rozwojowe, b) uzyskuje przychody inne niż z kapitałów pieniężnych, c) poniósł wydatki na działalność B+R, d) koszty poniesione na działalność B+R mieszczą się w ustawowym katalogu kosztów kwalifikowanych (katalog enumeratywny, zamknięty). e) koszty na działalność B+R stanowią dla niego koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 5 ust. ustawy, f) wyodrębnił koszty kwalifikowane w ewidencji rachunkowej. IP Box to nowy instrument podatkowy, obowiązujący od stycznia 0 r. i polegający na opodatkowaniu preferencyjną stawką podatkową w wysokości 5% podstawy opodatkowania, dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Kwalifikowanymi prawami własności intelektualnej są m.in.: patent, prawo ochronne na wzór użytkowy, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego, prawo z rejestracji topografii układu scalonego itd. (prawa enumeratywnie wymienione w ustawie). 0 Podatkowa Oficyna Wydawnicza /

8 n ANALIZA PODATKOWA Przedstaw korzyści w podatku dochodowym od osób prawnych wynikające z działalności badawczo-rozwojowej prowadzonej przez podatnika. Dochodem (stratą) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej jest osiągnięty przez podatnika w roku podatkowym dochód (strata): a) z opłat lub należności wynikających z umowy licencyjnej, która dotyczy kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, b) ze sprzedaży kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, c) z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej uwzględnionego w cenie sprzedaży produktu lub usługi, d) z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, jeżeli zostało uzyskane w postępowaniu spornym, w tym postępowaniu sądowym albo arbitrażu. Podatnicy - jeżeli chcą skorzystać z niższego opodatkowania - są obowiązani: a) wyodrębnić każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej w prowadzonej ewidencji rachunkowej, b) prowadzić ewidencję rachunkową w sposób zapewniający ustalenie przychodów, kosztów uzyskania przychodów i dochodu (straty), przypadających na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, c) wyodrębnić koszty, przypadające na każde kwalifikowane prawo własności intelektualnej, w sposób zapewniający określenie kwalifikowanego dochodu, d) dokonywać zapisów w prowadzonej ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie łącznego dochodu z tych kwalifikowanych praw własności intelektualnej. 0 /